‫نام و نام خانوادگی‪:‬‬

‫اموزشگاه سکو‬
‫نام آزمون‪ :‬نمونه سوال مثلثات‪ -‬استاد نمازیان‬

‫‪۲m − ۱‬‬ ‫‪π‬‬ ‫‪۵π‬‬

‫= ‪ ،tan α‬آنگاه حدود ‪ m‬را بیابید‪.‬‬ ‫و‬ ‫< ‪< α‬‬ ‫‪  . 1‬اگر‬
‫‪۳‬‬ ‫‪۳‬‬ ‫‪۶‬‬

‫‪π‬‬ ‫‪π‬‬
‫آنگاه حدود ‪ m‬را بیابید‪.‬‬ ‫≤ ‪≤ x‬‬ ‫‪  . 2‬اگر ‪ tan x = ۲m − ۱‬و‬
‫‪۳‬‬ ‫‪۲‬‬

‫‪  . 3‬ماکزیمم و مینیمم توابع زیر را بیابید‪

.‬‬
‫‪π‬‬
‫)الف‬ ‫= )‪f (x‬‬ ‫‪۳ cos ۲ ۲x − ۶‬‬ ‫)ب‬ ‫‪g(x) = −π cos‬‬
‫‪۳‬‬
‫‪۴x −‬‬ ‫‌‬
‫‪۲‬‬

‫‪  . 4‬معادالت مثلثاتی زیر را حل کنید‪

.‬‬
‫–‬
‫‪) ‌۲ sin۲ x − √۲ sin x = ۰‬الف‬

‫–‬
‫‪) ‌۲ cos ۲ x − √۳ cos x = ۰‬ب‬

‫‪x‬‬
‫‪ tan‬بنویسید‪.‬‬ ‫‪  . 5‬هریک از عبارات داده شده را برحسب‬
‫‪۲‬‬

‫‪۱ + cos x‬‬

‫‪sin x‬‬

‫‪۱ + cos x‬‬

‫‪۱ − cos x‬‬

‫‪1‬‬
‫نمونه سوال مثلثات‪ -‬استاد نمازیان‬ ‫اموزشگاه سکو‬

‫‪sin x‬‬

‫‪۱ + sin x‬‬

‫‪π‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪۳‬‬

‫<‪۰<α+β‬‬
‫(‬ ‫)‬ ‫= )‪ tan(α − β‬باشد حاصل ‪ tan ۲α‬و ‪ tan ۲β‬را بیابید‪  .‬‬ ‫= )‪ cos(α + β‬و‬ ‫‪  . 6‬اگر‬
‫‪۲‬‬ ‫‪۱۲‬‬ ‫‪۵‬‬

‫‪  . 7‬اگر ‪ tan(α + β) = ۳‬و ‪ tan(α − β) = ۲‬باشد حاصل ‪ tan ۲α‬را بیابید‪  .‬‬

‫‪−‬‬‫‪−−−−−‬‬‫‪−‬‬‫‪−‬‬
‫‪  . 8‬دامنۀ تابع ‪ f (x) = √tan۲ x − ۱‬را بیابید‪.‬‬

‫‪  . 9‬هریک از عبارات داده‌شده را برحسب ‪ cos ۲x‬بنویسید‪.‬‬

‫‪۲‬‬ ‫‪۲‬‬
‫‪sin xcos x‬‬

‫‪۲‬‬
‫‪sin x +‬‬ ‫‪۱‬‬

‫‪۴‬‬
‫‪cos x‬‬

‫‪2‬‬
‫نمونه سوال مثلثات‪ -‬استاد نمازیان‬ ‫اموزشگاه سکو‬

‫‪  . 10‬در شکل نمودار زیر‪ ،‬با تعیین مقادیر ماکزیمم و می‌نیمم تابع‪ ،‬ضابطۀ آن را بنویسید‪.‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪π‬‬ ‫‪۱‬‬
‫(‪
tan‬باشد‪
tan ۲α ،‬چقدر است؟‬ ‫= )‪− α‬‬ ‫‪  . 11‬اگر‬
‫‪۴‬‬ ‫‪۵‬‬
‫‪۲٫۵‬‬ ‫‪۲٫۴‬‬ ‫‪۱٫۸‬‬ ‫‪۱٫۵‬‬

‫‪A‬‬ ‫‪BH‬‬
‫کدام است؟‬ ‫‪  . 12‬در شکل مقابل‬
‫‪AC‬‬

‫‪tan β × cos α‬‬ ‫‪cot β × sin α‬‬

‫‪β‬‬ ‫‪α‬‬
‫
‬
‫‪tan β cot α‬‬ ‫‪cot α‬‬ ‫‪cos β‬‬
‫‪B‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪C‬‬

‫‪  . 13‬به ازای چه مقادیری از ‪  a‬معادلۀ‪ tan x + ۳a cot x = ۲  ‬جواب دارد؟‬

‫‪۱‬‬ ‫‪۱‬‬
‫≤ ‪a‬‬ ‫≤ ‪a‬‬ ‫‪۳‬‬ ‫≥ ‪a‬‬ ‫≥ ‪a‬‬ ‫‪۳‬‬
‫‪۳‬‬ ‫‪۳‬‬

‫‪−‬‬‫‪−‬‬
‫‪C‬‬ ‫= ‪(BC‬‬ ‫‪  . 14‬در شکل مقابل زاویۀ ‪ θ‬چند درجه است؟ )‪۲√۱۵‬‬

‫‪۴۵‬‬
‫∘‬
‫
‬
‫‪۳۰‬‬
‫∘‬

‫‪θ‬‬ ‫‪α‬‬ ‫‪۶۰‬‬

‫∘‬
‫
‬
‫‪۵۳‬‬
‫∘‬

‫‪A‬‬ ‫‪B‬‬
‫‪3 5‬‬

‫‪3‬‬
‫نمونه سوال مثلثات‪ -‬استاد نمازیان‬ ‫اموزشگاه سکو‬

‫‪  . 15‬بخشی از نمودار تابع )‪ y = ۳ + a cos(bπx‬به‌صورت مقابل است‪ .‬حاصل )‪ (a + ۲b‬برابر کدام گزینه می‌تواند باشد؟‬
‫‪y‬‬
‫‪۳‬‬

‫‪۶‬‬

‫‪−‬‬‫‪۳‬‬
‫‪x‬‬ ‫‪−‬‬‫‪۶‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪8‬‬
‫‪-3‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪ ‬‬

‫‪۲‬‬ ‫‪۲‬‬
‫‪۲‬‬
‫‪π‬‬
‫‪۲‬‬ ‫‪(a‬‬ ‫(‪+ b ) tan‬‬ ‫)‪− x‬‬
‫‪(a‬‬ ‫)‪− b ) cot(π − x‬‬ ‫‪۲‬‬
‫کدام است؟‬ ‫‪π‬‬
‫‪+‬‬ ‫‪  . 16‬ساده‌شدۀ عبارت‬
‫(‪tan‬‬ ‫)‪− x‬‬ ‫)‪cot(π − x‬‬
‫‪۲‬‬

‫‪۲b۲‬‬ ‫‪۲a ۲‬‬ ‫‪−‬‬ ‫‪۲b۲‬‬ ‫‪−‬‬ ‫‪۲a ۲‬‬

‫‪۱ + tan۲ θ‬‬ ‫‪−‬‬ ‫‪۴ ۳‬‬

‫= ‪ A‬چقدر‬ ‫( باشد‪ ،‬مقدار‬ ‫‪,‬‬ ‫)‬ ‫‪  . 17‬اگر زاویۀ ‪ θ‬در موقعیت استاندارد باشد‪ ،‬به‌طوری که نقطۀ انتهای کمان ‪ ،θ‬نقطه‌ای به مختصات‬
‫‪۲ sin θ cos θ‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪۵‬‬
‫است؟‬
‫‪−‬‬ ‫‪۶۲۵‬‬ ‫‪۶۲۵‬‬ ‫‪−‬‬ ‫‪۳۸۴‬‬ ‫‪۳۸۴‬‬
‫‪۳۸۴‬‬ ‫‪۳۸۴‬‬ ‫‪۶۲۵‬‬ ‫‪۶۲۵‬‬

‫‪  . 18‬تابع ‪ y = a cos(bx) + c‬در سه نقطه از بازۀ )‪ (۰, ۲π‬بر محور ‪ x‬ها مماس است‪ .‬حداکثر مقدار ‪ b‬کدام است؟‬

‫‪۳‬‬ ‫‪۴٫۵‬‬ ‫‪۳٫۵‬‬ ‫‪۴‬‬

‫‪  . 19‬اگر ‪ cos ۴ α‬و ‪ − cos ۲ α‬ریشه‌های معادلۀ درجۀ دوم ‪ ۱۲۵x۲ + ۲۰x + a = ۰‬باشند‪ ،‬حاصل ‪  sin ۲α‬کدام است؟‬

‫‪۰٫۶۴‬‬ ‫‪۰٫۳۲‬‬ ‫‪۰٫۸‬‬ ‫‪۰٫۴‬‬

‫‪ A = (√۳ + tan ۱۷‬کدام است؟‬ ‫∘‬

‫√()‬ ‫‪۳ + tan ۱۳‬‬
‫∘‬
‫)‬ ‫‪  . 20‬حاصل‬

‫‪۵‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪۳‬‬ ‫‪۲‬‬

‫‪4‬‬
‫نمونه سوال مثلثات‪ -‬استاد نمازیان‬ ‫اموزشگاه سکو‬

‫‪π‬‬
‫‪ f (x) = tan‬شامل چند عدد حقیقی نمی‌باشد؟‬ ‫‪  . 21‬دامنۀ تابع‬
‫‪۱ + x۲‬‬
‫‪۲‬‬ ‫‪۳‬‬ ‫‪۱‬‬ ‫صفر‬

‫‪  . 22‬در ساعت ‪ ۲۰ : ۲۰‬زاویۀ بین عقربه‌های ساعت چند رادیان است؟‬

‫‪′‬‬

‫‪۷π‬‬ ‫‪۱۳π‬‬ ‫‪۲π‬‬ ‫‪۱۱π‬‬

‫‪۹‬‬ ‫‪۱۸‬‬ ‫‪۳‬‬ ‫‪۸‬‬

‫‪  . 23‬با توجه به شکل مقابل ‪ OA‬کدام است؟ (‪ AB‬بر دایرۀ مثلثاتی مماس است‪).‬‬
‫‪۱‬‬ ‫‪۱‬‬
‫‪cos α‬‬ ‫‪sin α‬‬

‫‪cot α‬‬ ‫‪tan α‬‬

‫‪ ‬‬

‫‪  . 24‬جواب‌های معادلۀ ‪ ۲ sin۳ x = sin x‬را به‌صورت‬

‫‪π‬‬
‫)‪ (۴k + i‬می‌نویسیم که در آن ‪ k ∈ Z‬و ‪  i ∈ N‬است‪ .‬مجموعۀ مقدارهای ‪ i‬کدام می‌تواند‬
‫‪۴‬‬
‫باشد؟‬

‫{‬ ‫} ‪۱, ۲, ۳‬‬ ‫{‬ ‫} ‪۰, ۱, ۳‬‬ ‫{‬ ‫} ‪۰, ۱, ۲‬‬ ‫{‬ ‫} ‪۰, ۱‬‬

‫‪۵π‬‬ ‫‪π‬‬ ‫‪۲π‬‬

‫‪ )۰,‬کدام است؟‬ ‫‪ tan(۲x +‬در بازۀ (‬ ‫(‪) tan‬‬ ‫= )‪− x‬‬ ‫‪  . 25‬مجموع جوابهای معادلۀ‪۱  ‬‬
‫‪۲‬‬ ‫‪۳‬‬ ‫‪۳‬‬
‫‪۷π‬‬ ‫‪۵π‬‬ ‫‪۴π‬‬
‫‪۲π‬‬
‫‪۳‬‬ ‫‪۳‬‬ ‫‪۳‬‬

‫‪5‬‬
‫ استاد نمازیان‬-‫نمونه سوال مثلثات‬ ‫اموزشگاه سکو‬

 . 1
π ۵π π π
:‫با توجه به دایرۀ مثلثاتی مقابل داریم‬

< α < ⇒ < α < π −
۳ ۶ ۳ ۶
−
−

π π −
−
√ ۳

< α < π − ⇒ tan α > √ ۳ ‫یا‬ tan α < −

3 ۳ ۶ ۳
−
−

π ۲m − ۱ −
− ۲m − ۱ √ ۳
5π 3

⇒ > √۳ ‫یا‬ < −

6 ۳ ۳ ۳
−
− −
−

⇒ ۲m − ۱ > ۳√۳ ‫ یا‬۲m − ۱ < −√۳

3 −
− −
−

3 ۳√۳ + ۱ ۱ − √۳
⇒ m > ‫یا‬ m <
۲ ۲

 
−
− π π

.‫√ است‬۳ ‫ بزرگ‌تر یا مساوی‬x ‫ نگاه تانژانت زاویۀ‬،‫باشد‬ ≤ x ≤ ‫ با توجه به دایرۀ مثلثاتی مقابل مشخص است که اگر‬ . 2
۳ ۲
π π −
− −
−

≤ x < ⇒ tan x ≥ √ ۳ ⇒ ۲m − ۱ ≥ √۳  
۳ ۲
π 3
−
−

2 −
−
۱ + √۳
π ⇒ ۲m ≥ ۱ + √۳ ⇒ m ≥
3 ۲

 . 3
‫نکته‬: ‫ زوج‬n → ۰ ≤ sin n
u ≤ ۱ ‫ و‬۰ ≤ cos n
u ≤ ۱

‫نکته‬: ‫ فرد‬n → −۱ ≤ sin n

u ≤ ۱ ‫و‬ − ۱ ≤ cos n
u ≤ ۱

‫ (الف‬f (x) = ۳ cos۲ ۲x − ۶

۰ ≤ cos۲ ۲x ≤ ۱ ⇒ ۰ ≤ ۳ cos۲ ۲x ≤ ۳ ⇒ −۶ ≤ ۳ cos۲ ۲x − ۶ ≤ ۳ − ۶

⇒ − ۶ ≤ f (x) ≤ −۳ ⇒ min f = − ۶ ‫و‬ max f = − ۳

π
‫ (ب‬g(x) = −π cos۳ ۴x −
۲
×(−π)
π π π
−۱ ≤ cos۳ ۴x ≤ ۱ −−−→ π ≥ −π cos
۳
۴x ≥ −π ⇒ −π − ≤ −π cos
۳
۴x − ≤ π −
۲ ۲ ۲
۳π π ۳π π
⇒ − ≤ g(x) ≤ ⇒ min g = − ‫و‬ max g =
۲ ۲ ۲ ۲
 . 4
‫نکته‬: sin u = sin v ⇒ u = ۲kπ + u , u = ۲kπ + π − v
‫نکته‬: ‌cos u = cos v ⇒ u = ۲kπ ± v

−
−

−
− −
−
√۲
۲
‫ )الف‬۲ sin ۲ sin x = ۰ ⇒ sin x(۲ sin x − √۲) = ۰ ⇒ sin x = ۰
x − √ , sin x =
۲

⎧ π
−
−
⎪
⎪
⎪ x = ۲kπ +
√ ۲ π
⎪
⎪
⎪ ۴
sin x = ۰⇒ x = kπ , sin x = = sin ⇒ ⎨
۲ ۴ ⎪ π ۳π
⎪
⎪
⎪x =
⎪
۲kπ + π − = ۲kπ +
۴ ۴
⎩
⎪

6
‫ استاد نمازیان‬-‫نمونه سوال مثلثات‬ ‫اموزشگاه سکو‬

−
−

−
− −
−
√ ۳
۲
‫ )ب‬۲ cos x − √ ۳ cos x = ۰ ⇒ cos x(۲ cos x − √۳) = ۰ ⇒ cos x = ۰ , cos x =
۲

π
cos x = ۰ ⇒ x = kπ +
۲

−
−
√ ۳ π π
cos x = = cos ⇒ x = ۲kπ ±
۲ ۶ ۶

 . 5
⎧ ۱ + cos x = ۲cos۲ x

۲

:‫⎨ بنابراین‬  :‫نکته‬
⎩
sin x = ۲ sin x
cos
x

۲ ۲

۱ + cos x ۲cos۲ x
cos
x

۱
۲ ۲
= = =  
sin x ۲ sin x
cos
x
sin
x
tan
x

۲ ۲ ۲ ۲
۲ ۱−cos ۲x
⎧
⎪ sin x =
۲

:‫ بنابراین‬ ⎨ :‫می‌دانیم‬
۱+cos ۲x
⎩ cos۲ x =
⎪
۲

۱ + cos x ۲cos۲ ( x
)
۱
۲ ۲ x
= = cot ( ) =  
۱ − cos x ۲sin۲ ( x
) ۲ tan (
۲ x
)
۲ ۲
x x ۲

:‫( بنابراین‬sin + cos ) = ۱ + sin x  :‫نکته‬
۲ ۲
۲ sin x
cos
x

۲ ۲
sin x ۲ ۲
  = = =
۱ + sin x ۲ ۲ x x x x
x x x x
sin +cos sin +cos
(sin + cos )
۲ ۲ ۲ ۲
(sin +cos )
۲ ۲ ۲ ۲
( )( )
x x
x x
sin cos
۲ ۲
sin cos
۲ ۲
۲ ۲
 = =
۱ ۱
۱+
( )( ۱ + tan x
) ۱ + tan x
+ + ۱
tan
x
۲ ۲ tan
x

۲ ۲

۲ ۲ tan x

۲
 = =
۱ ۲
۲ + tan x
+
tan
x
+ ۲ tan x
+ ۱
۲ x ۲ ۲
tan
۲

:‫ را به‌دست آوریم‬tan(α + β) ‫ ابتدا باید حاصل‬ . 6
۱ ۱ ۲۵
 ۱ + tan۲ (α + β) = ⇒ ۱ + tan۲ (α + β) = =
۲
cos (α + β)
۹ ۹
۲۵
π
۰<α+β<
۱۶ ۴ ۲ ۴
 ⇒ tan۲ (α + β) = ⇒ tan(α + β) = ± −−−−−−→ tan(α + β) =
۹ ۳ ۳
۲α = (α + β) + (α − β) ⇒ tan ۲α = tan((α + β) + (α − β))

۴ ۵ ۲۱ ۲۱
tan(α + β) + tan(α − β) ۳
+
۱۲ ۱۲ ۱۲ ۲۱ × ۹ ۲۱ × ۳ ۶۳
= = = = = = =
۱ − tan(α + β) tan(α − β) ۱−
۴
×
۵
۱−
۵ ۴ ۴ × ۱۲ ۴×۴ ۱۶
۳ ۱۲ ۹ ۹
 
tan(α + β) − tan(α − β)
 tan(۲β) = tan((α + β) − (α − β)) =
۱ + tan(α + β) tan(α − β)
۴ ۵ ۱۱ ۱۱
۳
−
۱۲ ۱۲ ۱۲ ۹۹
 = = = =

۱+
۴
×
۵
۱+
۵ ۱۴ ۱۶۸
۳ ۱۲ ۹ ۹

:‫ می‌نویسیم‬α − β ‫ و‬α + β ‫ را برحسب‬۲α ‫ ابتدا زاویۀ‬ . 7
‫از طرفین‬
 ۲α = (α + β) + (α − β) −−−−−−→ tan ۲α = tan((α + β) + (α − β))
.‫می‌گیریم‬ tan

tan(α + β) + tan(α − β)
 ⇒ tan ۲α =
۱ − tan(α + β) tan(α − β)

7
‫ استاد نمازیان‬-‫نمونه سوال مثلثات‬ ‫اموزشگاه سکو‬

۳+۲ ۵
 ⇒ tan ۲α = = = − ۱
۱ − ۳ × (+۲) − ۵

 . 8
−−−−−−−−
۲
f (x) = √tan x − ۱ ⇒ tan۲ x − ۱ ≥ ۰ ⇒ tan۲ x ≥ ۱ ⇒ | tan x| ≥ ۱
⇒ tan x ≤ − ۱ ‫یا‬ tan x ≥ ۱

.‫ بصورت زیر است‬x ‫با توجه به دایرۀ مثلثاتی مقابل حدود‬ 

π
2 π ۳π ۵π ۷π π ۳π
π ‫یا‬ ‫و‬ ‫و‬ ‌
3π 4 1 ≤ x ≤ ≤ x ≤ x ≠
۴ ۴ ۴ ۴ ۲ ۲
4

7π
4
5π
4 1
3π
2

 

:‫در حالت کلی داریم‬
π ۳π ۵π ۷π π
۲kπ + ≤ x ≤ ۲kπ + ‫ یا‬۲kπ + ≤ x ≤ ۲kπ + ‫و‬ x ≠ kπ + ‌
۴ ۴ ۴ ۴ ۲
 . 9
۲ ۱−cos ۲x
⎧
⎪ sin x =
۲

:‫⎨ بنابراین‬ :‫می‌دانیم‬
۱+cos ۲x
⎩ cos۲ x =
⎪
۲
۲
۲ ۲
۱ − cos ۲x ۱ + cos ۲x ۱ − (cos ۲x)
sin xcos x = ( )( ) =  
۲ ۲ ۴
۱ − cos ۲x

:‫؛ بنابراین‬sin۲ x = :‫می‌دانیم‬
۲
۲
۱ − cos ۲x ۳ − cos ۲x
sin x + ۱= + ۱=  
۲ ۲
۱ + cos ۲x

:‫ بنابراین‬cos۲ x = :‫می‌دانیم‬
۲
۲ ۲
۴
۱ + cos ۲x (cos ۲x) + ۲ cos ۲x + ۱
cos x = ( ) =  
۲ ۴
۱

.‫ می‌شود‬b = ۳ , a = − , y = a sin bx + c ‫ با توجه به نمودار ضابطه به‌صورت‬ . 10
۲
۱ ۱ ۲π ۲π ۱
max y = , min y = − ‌
,T = = ‌
⇒ y = − sin ۳x ‌
۲ ۲ |b| ۳ ۲
tan x − tan y

:‫ داریم‬،tan(x − y) = ‫ با توجه به رابطۀ‬3 ‫ گزینه‬ . 11
۱ + tan x tan y
π
tan − tan α
π ۴ ۱ ۱ − tan α ۱
tan( − α) = = ⇒ =  
۴ ۱ + tan
π
tan α
۵ ۱ + tan α ۵
۴
۲
⇒ ۵ − ۵ tan α = ۱ + tan α ⇒ tan α =
۳

۲ ۴ ۴
۲×
۲ tan α ۳ ۳ ۳ ۳۶ ۱۲
tan ۲α = = = = = = = ۲٫۴
۱ − tan۲ α ۲ ۴ ۵ ۱۵ ۵
۱−( )
۲ ۱−
۳ ۹ ۹
1 ‫ گزینه‬ . 12
AH
sin α =
BH AH BH
AC
⇒ cot β × sin α = × =
BH AH AC AC
cot β =
AH

8
‫نمونه سوال مثلثات‪ -‬استاد نمازیان‬ ‫اموزشگاه سکو‬

‫‪  . 13‬گزینه ‪4‬‬
‫‪۳a‬‬
‫‪tan x +‬‬ ‫‪۳a cot x = ۲‬‬ ‫⇒‬ ‫‪tan x +‬‬ ‫=‬ ‫‪۲‬‬
‫‪tan x‬‬
‫‪۲‬‬
‫≠ ‪tan x‬‬ ‫‪۰‬‬ ‫‪tan‬‬ ‫‪x +‬‬ ‫‪۳a‬‬ ‫‪۲‬‬
‫‪−−−−−‬‬‫→‬ ‫=‬ ‫‪۲‬‬ ‫⇒‬ ‫‪tan‬‬ ‫‪x −‬‬ ‫‌ ‪۲ tan x + ۳a = ۰‬‬
‫‪tan x‬‬
‫‪tan x = m‬‬
‫‪۲‬‬
‫‪−‬‬‫‪−−−−‬‬‫‪−‬‬‫→‬ ‫‪m‬‬ ‫‪−‬‬ ‫‪۲m + ۳a = ۰‬‬ ‫→‬ ‫⋅‬ ‫باشد‬ ‫‪Δ‬‬ ‫≥‬ ‫‪ ‬شرط وجود جواب آن است که ‪۰‬‬
‫‪۱‬‬
‫⇒‬ ‫)‪۴ − ۴(۳a‬‬ ‫≥‬ ‫‪۰‬‬ ‫⇒‬ ‫‪۱ − ۳a‬‬ ‫≥‬ ‫‪۰‬‬ ‫⇒‬ ‫‪۳a ≤ ۱‬‬ ‫⇒‬ ‫‪a‬‬ ‫≤‬ ‫‌‬
‫‪۳‬‬
‫دقت کنید که معادلۀ ‪  tan x = m‬همواره دارای جواب است‪.‬‬

‫‪  . 14‬گزینه ‪  4‬با توجه به شکل صورت سؤال داریم‪

:‬‬
‫‪−‬‬
‫‪−‬‬ ‫‪−‬‬
‫‪−‬‬ ‫‪−‬‬
‫‪−‬‬ ‫‪−‬‬
‫‪−‬‬ ‫‪−‬‬
‫‪−‬‬

‫‪AB‬‬
‫‪۳√۵‬‬ ‫‪۳√۵‬‬ ‫‪۳‬‬ ‫√‬ ‫‪۳‬‬ ‫‪۳√۳‬‬ ‫‪۳‬‬
‫√‬

‫= ‪cos α‬‬ ‫=‬ ‫=‬ ‫=‬ ‫×‬ ‫=‬ ‫=‬ ‫‌‬

‫‪BC‬‬
‫‪۲√۱۵‬‬
‫‪−‬‬‫‪−‬‬ ‫‪−‬‬
‫‪−‬‬
‫‪۲√۳ × √۵‬‬
‫‪−‬‬
‫‪−‬‬
‫‪۲√۳‬‬
‫‪−‬‬
‫‪−‬‬
‫√‬
‫‪−‬‬
‫‪−‬‬
‫‪۳‬‬ ‫‪۶‬‬ ‫‪۲‬‬

‫=‪α+θ‬‬ ‫∘ ‪۹۰‬‬
‫→‪۳۰ −−−−−‬‬ ‫‪۶۰‬‬
‫∘‬
‫= ‪→ α‬‬ ‫= ‪θ‬‬

‫‪  . 15‬گزینه ‪2‬‬
‫‪−‬‬ ‫‪۱ ≤ cos(bπx) ≤ ۱‬‬ ‫→‬ ‫‪−a ≤ a cos(bπx) ≤ a‬‬

‫⇒‬ ‫)‪۳ − a ≤ ۳ + a cos(bπx‬‬ ‫‪≤ a +‬‬ ‫‪۳‬‬

‫‪‬‬
‫‪y‬‬

‫طبق شکل )‪ min(y‬برابر صفر است؛ یعنی‪

:‬‬
‫‪۳−a=۰‬‬ ‫⇒‬ ‫= ‪a‬‬ ‫‪۳ ‬‬
‫‪۲‬‬ ‫‪۸‬‬
‫‪ ۲٫۵ ،[−‬برابر طول دورۀ تناوب است؛ یعنی‪
:‬‬ ‫‪,‬‬ ‫]‬ ‫از طرفی طول بازۀ‬
‫‪۳‬‬ ‫‪۳‬‬
‫‪۱۰‬‬ ‫‪۱۰‬‬ ‫‪۲‬‬ ‫‪۴‬‬
‫‪۲٫۵T‬‬ ‫=‬ ‫⇒‬ ‫= ‪T‬‬ ‫×‬ ‫=‬
‫‪۳‬‬ ‫‪۳‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪۳‬‬
‫‪۲π‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪۳‬‬
‫⇒‬ ‫=‬ ‫⇒‬ ‫= ‪b‬‬
‫‪bπ‬‬ ‫‪۳‬‬ ‫‪۲‬‬
‫د ‌ر نتیجه داریم‪
:‬‬
‫‪۳‬‬
‫‪a +‬‬ ‫× ‪۲b = ۳ + ۲‬‬ ‫=‬ ‫‪۶ ‬‬
‫‪۲‬‬

‫‪  . 16‬گزینه ‪1‬‬
‫‪۲‬‬ ‫‪۲‬‬ ‫‪π‬‬
‫‪۲‬‬ ‫‪۲‬‬ ‫‪(a‬‬ ‫(‪+ b ) tan‬‬ ‫)‪− x‬‬ ‫‪۲‬‬ ‫‪۲‬‬ ‫‪۲‬‬ ‫‪۲‬‬
‫‪(a‬‬ ‫)‪− b ) cot(π − x‬‬ ‫‪۲‬‬ ‫‪(a‬‬ ‫)‪− b )(− cot x‬‬ ‫‪(a‬‬ ‫‪+ b ) cot x‬‬
‫‪+‬‬ ‫=‬ ‫‪+‬‬
‫‪π‬‬
‫(‪tan‬‬ ‫)‪− x‬‬ ‫)‪cot(π − x‬‬ ‫‪cot x‬‬ ‫)‪(− cot x‬‬
‫‪۲‬‬
‫‪۲‬‬ ‫‪۲‬‬ ‫‪۲‬‬ ‫‪۲‬‬ ‫‪۲‬‬
‫‪= −a‬‬ ‫‪+ b‬‬ ‫‪− a‬‬ ‫‪− b‬‬ ‫‪= −‬‬ ‫‪۲a‬‬

‫‪  . 17‬گزینه ‪ 4‬در دایرۀ مثلثاتی اگر نقطۀ انتهایی زاویۀ ‪ θ‬نقطه‌ای به مختصات )‪ (x, y‬باشد‪ ،‬داریم‪
:‬‬
‫‪sin θ = y‬‬
‫{‬ ‫‪ ‬‬
‫‪cos θ = x‬‬

‫‪−‬‬‫‪۴‬‬ ‫‪۳‬‬
‫= ‪ cos θ‬در‌نتیجه‪
:‬‬ ‫= ‪ sin θ‬و‬ ‫بنابراین‪:‬‬
‫‪۵‬‬ ‫‪۵‬‬
‫‪۳‬‬
‫‪sin θ‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪−‬‬ ‫‪۳‬‬
‫= ‪ tan θ‬‬ ‫=‬ ‫=‬
‫‪cos θ‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪۴‬‬
‫‪−‬‬
‫‪۵‬‬
‫حال خواستۀ سؤال را محاسبه می‌کنیم‪:‬‬

‫‪−‬‬ ‫‪۳‬‬ ‫‪۲‬‬

‫‪۹‬‬ ‫‪۲۵‬‬
‫(‪۱+‬‬ ‫)‬ ‫‪۱+‬‬ ‫‪۲‬‬
‫‪۴‬‬ ‫‪۱۶‬‬ ‫‪۱۶‬‬ ‫‪−‬‬ ‫‪۲۵‬‬ ‫‪−‬‬ ‫‪۶۲۵‬‬
‫= ‪ A‬‬ ‫=‬ ‫=‬ ‫=‬ ‫=‬
‫‪۳‬‬ ‫‪−‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪−‬‬‫‪۲۴‬‬ ‫‪−‬‬ ‫‪۲۴‬‬ ‫‪۱۶ × ۲۴‬‬ ‫‪۳۸۴‬‬
‫(×‪۲‬‬ ‫( × )‬ ‫)‬
‫‪۵‬‬ ‫‪۵‬‬ ‫‪۲۵‬‬ ‫‪۲۵‬‬

‫‪  . 18‬گزینه ‪ 1‬در تابع ‪ y = a cos(bx) + c‬هرچقدر ‪ b‬بزرگ تر باشد یعنی دورۀ تناوب کوچک تر شده و نمودار تابع در بازۀ )‪ (۰, ۲π‬تعداد دفعات بیش تری تکرار می شود‪ .‬باتوجه به این نکته‬
‫در شکل های زیر دو نمودار چنان رسم شده اند که در بازۀ )‪ (۰, ۲π‬بیش ترین تکرار را داشته و در ‪ ۳‬نقطه بر محور ‪ x‬ها مماس باشند‪.‬‬

‫‪9‬‬
‫نمونه سوال مثلثات‪ -‬استاد نمازیان‬ ‫اموزشگاه سکو‬

‫‪π‬‬ ‫‪y‬‬
‫‪۴T‬‬ ‫=‬ ‫‪۲π ⇒ T‬‬ ‫=‬
‫‪۲‬‬
‫‪۲π‬‬ ‫‪۲π‬‬ ‫‪π‬‬
‫= ‪T‬‬ ‫⇒‬ ‫=‬ ‫= |‪⇒ |b‬‬ ‫‌‪۴‬‬
‫|‪|b‬‬ ‫|‪|b‬‬ ‫‪۲‬‬
‫‪⇒ b‬‬ ‫‌ ‪ = ۴‬حداکثر‬ ‫‪2π‬‬
‫‪x‬‬
‫‪T‬‬ ‫‪T‬‬ ‫‪T‬‬ ‫‪T‬‬

‫‪y‬‬

‫‪T‬‬ ‫‪T‬‬ ‫‪T‬‬ ‫‪T 2π‬‬

‫‪x‬‬

‫‪  . 19‬گزینه ‪2‬‬
‫‪−b‬‬ ‫‪−‬‬ ‫‪۲۰‬‬ ‫‪−‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪۲‬‬
‫= مجموع ریشه‌های معادلۀ درجۀ دو‬ ‫=‬ ‫=‬ ‫‪= cos‬‬ ‫‪α − cos‬‬ ‫‪α‬‬
‫‪a‬‬ ‫‪۱۲۵‬‬ ‫‪۲۵‬‬
‫‪۲‬‬ ‫‪۲‬‬
‫‪۴‬‬ ‫‪۲‬‬ ‫‪۲‬‬
‫‪−‬‬ ‫‪۴‬‬
‫‪⇒ cos‬‬ ‫‪α(cos α −‬‬ ‫‪) = −‬‬ ‫‪۱‬‬ ‫‪⇒ − sin‬‬ ‫‪α cos‬‬ ‫= ‪α‬‬
‫‪‬‬ ‫‪۲۵‬‬ ‫‪۲۵‬‬
‫‪− sin‬‬
‫‪۲‬‬ ‫‪α‬‬

‫‪۲‬‬
‫‪۴‬‬ ‫‪۱‬‬ ‫‪۲‬‬
‫‪۴‬‬ ‫‪۲‬‬
‫‪۱۶‬‬ ‫‪۲‬‬
‫‪۴‬‬
‫)‪⇒ (sin α cos α‬‬ ‫=‬ ‫⇒‬ ‫‪sin‬‬ ‫= ‪۲α‬‬ ‫‪⇒ sin‬‬ ‫= ‪۲α‬‬ ‫‪⇒ sin‬‬ ‫= ‪۲α‬‬ ‫⇒‬ ‫‪sin‬‬ ‫‪۲α = ±۰٫۸‬‬
‫‪۲۵‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪۲۵‬‬ ‫‪۲۵‬‬ ‫‪۵‬‬
‫‪  . 20‬گزینه ‪3‬‬
‫‪۱۷‬‬ ‫‪۱۳‬‬ ‫‪۱‬‬ ‫‪۱۷‬‬ ‫‪۱۳‬‬
‫∘‬ ‫∘‬ ‫∘‬ ‫∘‬
‫‪tan‬‬ ‫‪+ tan‬‬ ‫‪tan‬‬ ‫‪+ tan‬‬ ‫‪−‬‬
‫‪−‬‬
‫‪۳۰‬‬ ‫‌‬ ‫‪۳(tan ۱۷‬‬ ‫‪۱۳‬‬ ‫‪۱۷‬‬ ‫‪۱۳‬‬ ‫‪۱‬‬ ‫
‬
‫∘‬ ‫∘‬ ‫∘‬ ‫∘‬ ‫∘‬
‫‪tan‬‬ ‫=‬ ‫⇒‬ ‫=‬ ‫√ ⇒‬ ‫‪+ tan‬‬ ‫‪) + tan‬‬ ‫‪tan‬‬ ‫=‬ ‫)∗(‬
‫‪۱ − tan ۱۷‬‬ ‫‪۱۳‬‬ ‫‪۱ − tan ۱۷‬‬ ‫‪۱۳‬‬
‫∘‬ ‫∘‬ ‫‪−‬‬
‫‪−‬‬ ‫∘‬ ‫∘‬
‫‪tan‬‬
‫√‬ ‫‪۳‬‬ ‫‪tan‬‬

‫‪−‬‬
‫‪−‬‬ ‫‪−‬‬
‫‪−‬‬ ‫‪−‬‬
‫‪−‬‬
‫‪۳ + tan ۱۷‬‬ ‫‪۳ + tan ۱۳‬‬ ‫‪‌ ۳ + (tan ۱۷‬‬ ‫‪۱۳‬‬ ‫‪۳ + tan ۱۷‬‬ ‫‪۱۳‬‬
‫∘‬ ‫∘‬ ‫∘‬ ‫∘‬ ‫∘‬ ‫∘‬
‫√( = ‪A‬‬ ‫√()‬ ‫= )‬ ‫‪+ tan‬‬ ‫√)‬ ‫‪tan‬‬

‫با توجه به رابطۀ )∗(‪ A = ۴ ،‬است‪.‬‬

‫‪π‬‬
‫‪ x = kπ +‬تعریف نمی‌شود‪
.‬‬ ‫)‪(k ∈ Z‬‬ ‫‪  . 21‬گزینه ‪ 4‬تابع ‪ tan x‬برای‬
‫‪۲‬‬
‫‪π‬‬ ‫‪π‬‬ ‫‪÷π‬‬ ‫‪۱‬‬ ‫‪۲k + ۱‬‬ ‫‪۲‬‬
‫‪۲‬‬ ‫‪۲‬‬
‫‪۲‬‬ ‫‪−‬‬‫‪۲k + ۱‬‬
‫‪= kπ +‬‬ ‫‪−‬‬
‫‪−‬‬‫→‬ ‫=‬ ‫‪⇒ x‬‬ ‫‪+‬‬ ‫=‪۱‬‬ ‫‪⇒ x‬‬ ‫=‬ ‫‪−‬‬ ‫=‪۱‬‬ ‫‌‬
‫‪۱ + x۲‬‬ ‫‪۲‬‬ ‫‪۱ + x۲‬‬ ‫‪۲‬‬ ‫‪۲k + ۱‬‬ ‫‪۲k + ۱‬‬ ‫‪۲k + ۱‬‬
‫‌چون ‪ x۲‬نامنفی است‪ ،‬پس‪
:‬‬
‫‪−‬‬ ‫‪۲k + ۱‬‬ ‫‪۱‬‬ ‫‪۱‬‬ ‫‪k∈Z‬‬

‫≥‬ ‫‪۰‬‬ ‫‪⇒ −‬‬ ‫≤ ‪< k‬‬ ‫‪−‬‬‫‪−‬‬‫= ‪→ k‬‬ ‫‪۰ ⇒ x۲‬‬ ‫=‬ ‫‌ ‪۱ ⇒ x = ±۱‬‬
‫‪۲k + ۱‬‬ ‫‪۲‬‬ ‫‪۲‬‬
‫‌پس دامنۀ تابع }‪ R − {۱, −۱‬است‪ ،‬بنابراین اعداد ‪ ۱‬و ‪ −۱‬در دامنۀ تابع قرار ندارند‪
.‬‬

‫
‬
‫= ‪α‬‬ ‫‪۴ × ۳۰‬‬ ‫∘‬
‫=‬ ‫‪  . 22‬گزینه ‪ 3‬اگر دقیقه‌شمار روی عدد ‪ ۴‬و ساعت‌شمار روی عدد ‪ ۸‬باشد‪۱۲۰ :‬‬
‫∘‬

‫به‌ازای هر ساعت ) ‪ (۶۰‬ساعت‌شمار ‪ ۳۰‬جلو می‌رود‪ ،‬پس داریم‪

:‬‬
‫∘‬ ‫‪′‬‬

‫‪۲۰ ۳۰‬‬ ‫‪۲۰‬‬ ‫‪۳۰‬‬

‫‪′‬‬ ‫∘‬ ‫‪′‬‬ ‫∘‬
‫×‬
‫‪۱۰‬‬ ‫‪۱۰‬‬ ‫‪۱۲۰‬‬ ‫‪۱۰‬‬ ‫‪۱۳۰‬‬
‫∘‬ ‫∘‬ ‫∘‬ ‫∘‬ ‫∘‬
‫= ‪x‬‬ ‫=‬ ‫‪⇒ θ = α +‬‬ ‫=‬ ‫‪+‬‬ ‫=‬
‫‪۶۰‬‬ ‫‪۶۰‬‬
‫‪′‬‬ ‫‪′‬‬
‫‪x‬‬

‫حال‪ ۱۳۰  ‬را به رادیان تبدیل می‌کنیم‪ .‬برای این کار از تناسب زیر استفاده می‌کنیم‪
.‬‬
‫∘‬

‫‪۱۸۰‬‬ ‫‪۱۳۰π‬‬ ‫‪۱۳π‬‬

‫∘‬
‫)‪π (Rad‬‬
‫=‬ ‫= ‪⇒ x‬‬ ‫=‬ ‫‌‬
‫‪۱۳۰‬‬ ‫‪۱۸۰‬‬ ‫‪۱۸‬‬
‫∘‬
‫‪x‬‬

‫‪  . 23‬گزینه ‪1‬‬
‫با در نظر گرفتن دایرۀ مثلثاتی زیر داریم‪:‬‬

‫‪10‬‬
‫نمونه سوال مثلثات‪ -‬استاد نمازیان‬ ‫اموزشگاه سکو‬

‫
‬
‫
‬
‫‪π‬‬
‫= ‪ ،α + β‬پس‪:‬‬ ‫‌مشخص است که‪ ‬‬
‫‪۲‬‬
‫‪OM‬‬ ‫‪π‬‬ ‫‪OM‬‬ ‫‪۱‬‬ ‫‪۱‬‬
‫= ‪cos β‬‬ ‫‌‬
‫(‪= cos‬‬ ‫‌‬
‫⇒ )‪− α‬‬ ‫= ‪= sin α‬‬ ‫‌‬
‫= ‪⇒ OA‬‬ ‫‌‬
‫‪OA‬‬ ‫‪۲‬‬ ‫‪OA‬‬ ‫‪OA‬‬ ‫‪sin α‬‬

‫‪  . 24‬گزینه ‪ 3‬معادله را به‌صورت زیر حل می‌کنیم‪

:‬‬

‫‪sin x −‬‬ ‫‪۲ sin۳ x = ۰ ⇒ sin x(۱ − ۲ sin۲ x) = ۰‬‬

‫= ‪⎧ sin x‬‬ ‫‪۰ ⇒ x = kπ‬‬
‫‪π‬‬
‫‪sin x cos‬‬ ‫‪۲x = ۰‬‬ ‫⎨ ⇒‬
‫)‪۲x = ۰ ⇒ ۲x = (۲k + ۱‬‬
‫‪π‬‬
‫( = ‪⇒ x‬‬ ‫)‪۲k + ۱‬‬
‫‪⎩ cos‬‬
‫‪۲‬‬ ‫‪۴‬‬
‫‪π‬‬ ‫‪π‬‬ ‫‪π‬‬ ‫‪π‬‬
‫)‪ (۴k + ۳‬در نظر بگیریم‪ .‬بنابراین ‪ i‬می‌تواند مقادیر‬ ‫)‪ (۴k + ۱‬و‬ ‫)‪ (۲k + ۱‬را می‌توانیم به‌صورت اجتماع جواب‌های‬ ‫)‪ (۴k + ۰‬بنویسیم و جواب‬ ‫‌جواب ‪ kπ‬را می‌توانیم به‌صورت‬
‫‪۴‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪۴‬‬ ‫‪۴‬‬
‫‪ ۱ ،۰‬و ‪ ۳‬را داشته باشد‪
.‬‬
‫‪π‬‬
‫‪ kπ +‬است‪ ،‬در نتیجه‪
:‬‬ ‫‪  . 25‬گزینه ‪ 3‬اگر حاصلضرب دو تانژانت برابر واحد باشد مجموع زوایای آنها برابر‪ ‬‬
‫‪۲‬‬
‫‪π‬‬ ‫‪۲π‬‬ ‫‪π‬‬ ‫‪π‬‬ ‫‪π‬‬
‫‪۲x +‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪− x = kπ +‬‬ ‫‪⇒ x + π = kπ +‬‬ ‫‪⇒ x = kπ −‬‬
‫‪۳‬‬ ‫‪۳‬‬ ‫‪۲‬‬ ‫‪۲‬‬ ‫‪۲‬‬
‫‪۵π‬‬
‫‪ )۰,‬عبارتست از‪:‬‬ ‫‌جوابهای معادلۀ در (‬
‫‪۲‬‬
‫‪π‬‬ ‫‪۳π‬‬
‫‪,‬‬
‫‪۲‬‬ ‫‪۲‬‬
‫‪π‬‬ ‫‪۳π‬‬
‫می‌باشد‪.‬‬ ‫‪+‬‬ ‫=‬ ‫که مجموع آنها‪۲π  ‬‬
‫‪۲‬‬ ‫‪۲‬‬

‫‪11‬‬
11  . 3 14  . 4 17  . 4 20  . 3 23  . 1
12  . 1 15  . 2 18  . 1 21  . 4 24  . 3
13  . 4 16  . 1 19  . 2 22  . 3 25  . 3

12