DENKLEMLER VE EŞİTSİZLİKLER − 7

ÜSLÜ İFADELER

ÜSLÜ İFADELER Örnek...4 :

1100 +1 101+...+1125
=?
(−1 )+(−1 −66 )+...(−1−42 )
−67

a bir reel sayı ve n bir doğal sayı olmak

üzere, n tane a ‘nın çarpımına a nın n.
n
kuvveti denir ve a o l a r a k i f a d e e d i l i r.
n
a = b üstlü ifadesinde a ya taban, n ye
ü s , b y e i s e ü s t l ü i f a d e n i n d e ğ e r i d e n i r.
ÇARPMA BÖLME İŞLEMİ
Ö r n e ğ i n ; 2 5 = 2 . 2 . 2 . 2 . 2 = 3 2 d i r.
3) an.am=an+m 4) an.bn=(a.b)n

Örnek...1 :
2·2·2·2·2·2 + 2 + 2 + 2 + 2

()
n
işleminin sonucu kaçtır?
n
a =a m−n an a
5) 6) n=
am b b

ÜSLÜ İŞLEMLERİN ÖZELLİKLERİ

1 ) a ≠ 0 i ç i n a 0 = 1 d i r. Örnek...5 :
x = − 2 v e y= 3 o l m a k ü z e r e x y − y x − x : y = ?
H e r a r e e l s a y ı s ı i ç i n a 1 = a d ı r.
x ≠ 0 i ç i n 0 x = 0 d ı r.
www.matbaz.com

0 0 i f a d e s i t a n ı m s ı z d ı r.

UYARI

(−5)2=25 i k e n − 5 2 = − 2 5 t i r. Örnek...6 :
a<0 için a ÇİFT
> 0 o l u r. { ( − 5 ) 2 = 2 5 g i b i } m ve k tamsayılar ve k 'nın en büyük değeri
a<0 için a TEK
< 0 o l u r. { (− 5 ) 3 = − 1 2 5 g i b i } için , (−x)3.(−x)−8.(x2)3=m.xk ise m+k kaçtır?

Örnek...2 :
(−2)3+42−(−3)2+11234−0567=?

Örnek...7 :
8 tane

NEGATİF KUVVET (ÜS) ⏞

3.3 .3 ....3
ifadesinin eşiti nedir?
⏟
3 +3 +3+....+3

() () ()
n −n n
1 a b 2187 tane
2 ) (a )−n= veya = d i r.
a b a

()
2
1
Ö r n e ğ i n ; (5 )−2 =
5
Örnek...8 :
3
0,0006
Örnek...3 : 0,000024
sayısı kaç basamaklıdır?
(− 5 ) 2 − 7 2 − 3 6 . ( − 3 ) − 2 + 1 2 0 − (− 4 ) 3 = ?

9. Sınıf Matematik Konu Anlatımı 1/6

DENKLEMLER VE EŞİTSİZLİKLER − 7
ÜSLÜ İFADELER

Örnek...9 :
1288 sayısının yarısı kaçtır? Örnek...15 :
4.x12.y+5.(x3)4.y−7(x2)6.y=m.xn.y
olduğuna göre, m.n çarpımı kaçtır?

Örnek...10 :
0,09−2.5
=?
0,81−4

Örnek...16 :
x 2x+3
5 =p ise 5 sayısının p türünden eşiti
nedir?
TOPLAMA ÇIKARMA İŞLEMİ

7 ) k . a n + m . a n − n . a n = a n ( k + m− n )

Örnek...11 :
6.2x−3+3.2x−2−2x=512 ise x kaçtır?

Örnek...17 :
( )
3−x
x−2 1
3 =a ise sayısının a türünden eşiti
81
www.matbaz.com

nedir?

KUVVETİN KUVVETİ
m
8) ( a n) =a n. m d i r.
m
( a n)
m m

: ≠a (n )≠an (genellikle)

Örnek...18 :
3x=k, 5x=n ise 2025x in k ve n cinsinden
Örnek...12 : değeri nedir?
2 3
( 3 ) +3(2 ) t o p l a m ı n ı n
3

eşiti kaçtır?

Örnek...13 :
(2−2)−3+70+1−1000=?

ÜSLÜ İFADE EŞİTLİĞİ

9) an=am ise n = m d i r.

Örnek...14 :
3234.2587 sayısı kaç basamaklıdır? Örnek...19 :
24x−3=128x−2 ise x kaçtır?

9. Sınıf Matematik Konu Anlatımı 2/6

DENKLEMLER VE EŞİTSİZLİKLER − 7
ÜSLÜ İFADELER

Örnek...20 : Örnek...24 :
494−2x=343x−2 ise x kaçtır? (2x +1)2 =( x−2)2 i s e x k a ç o l a b i l i r ?

Örnek...21 :
a
7 = 5 b i s e (343 ) b n i n d e ğ e r i k a ç t ı r ?
a

ÜSLÜ İFADE EŞİTSİZLİĞİ

11 ) a> 1 v e a x > a y i s e x > y o l u r.

Örnek...25 :
2− 5 x 2 x− 3
8 < 32
eşitsizliğinin çözüm kümesini bulunuz?
www.matbaz.com

Örnek...22 :
4a=b ve ab=274 ise a−b kaçtır?

ÜSLÜ İFADE EŞİTSİZLİĞİ

ÜSLÜ İFADE EŞİTLİĞİ 12) 0< a < 1 v e a x > a y i s e x< y o l u r.

10) an=bn i s e n t e k s e a= b ,
n ç i f t s e |a|=|b|
Örnek...26 :
( 23 ) <( 23 )
3x −2 x +5

Örnek...23 : eşitsizliğinin çözüm kümesini bulunuz?

(4 x−1)3=(3 x+2)3 i s e x k a ç o l a b i l i r ?

9. Sınıf Matematik Konu Anlatımı 3/6

DENKLEMLER VE EŞİTSİZLİKLER − 7
ÜSLÜ İFADELER

Örnek...27 : Örnek...30 :
() ( )
5 x +1 x− 1
3 < 64 eşitsizliğinin çözüm kümesini
4 27 2a=12 ve 3b=72 ise a nın b türünden değeri
bulunuz? nedir?

1 3 ) a x = 1 i s e 3 d u r u m m ü m k ü n o l a b i l i r.

i) a = 1 v e x h e r r e e l d e ğ e r i a l a b i l i r.
Örnek...31 :
ii) a =−1 ise x çift tam sayı 1 1
+ =15253+ y ise y kaçtır?
1+7x 1+7− x
i i i ) x = 0 i s e a≠0 y e t e r l i d i r.

Örnek...28 :
www.matbaz.com

x 2− 4
(x−2) =1 i s e x k a ç o l a b i l i r ?

15) Üstlü sayılarda sıralama sorularında

üsler veya tabanlar eşitlendikten sonra
k a r ş ı l a ş t ı r m a y a p ı l a r a k s ı r a l a n ı r l a r.

Örnek...32 :
}
n m
n m
1 4 ) a p=b r ise = d i r.
a =b p r Aşağıdaki sayıları sıralayınız?

i ) a = 2 4 5 , b = 4 3 0 , c= 8 1 1

Örnek...29 :
5a=49 ve 5b=343 ise a nın b türünden
değeri nedir?

i i ) x = 7 6 0 , y= 11 4 8 , z= 2 9 6

9. Sınıf Matematik Konu Anlatımı 4/6

DENKLEMLER VE EŞİTSİZLİKLER − 7
ÜSLÜ İFADELER

Örnek...33 : Örnek...37 :
x y =16 o l m a k ü z e r e , b i l e ş e n l e r i t a m s a y ı o l a n x ve y tamsayıları için,
kaç (x,y) ikilisi vardır? 73x+4y−4=9y+2+x
olduğuna göre, x.y çarpımı kaçtır?

Örnek...34 :
a= 3 + 6 x v e b = 4 − 6 − x i s e a n ı n b t ü r ü n d e n
değeri nedir?

+
16) a, b ∈Z olmak üzere, a =b
x

eşitliğinde b nin değerini a nın iki kuvveti

arasına sıkıştırırsak x in aralığı
www.matbaz.com

b u l u n m u ş o l u r.

Örnek...38 :
x+2
y tamsayısı için, 3 = 111 v e y < x < y + 1
olduğuna göre, y nin değeri kaçtır?

Örnek...35 :
6x−6−x=8
olduğuna göre, 36−x+36x toplamı kaçtır?

Örnek...39 :
2 7 = 5 x , 1 = 11 y , 2 2 4 = 1 5 z
ise x, y ve z yi sıralayınız.
Örnek...36 :
A=32+42+52
olduğuna göre, 152+202+252 ifadesinin A
türünden eşiti nedir?

9. Sınıf Matematik Konu Anlatımı 5/6

DENKLEMLER VE EŞİTSİZLİKLER − 7
ÜSLÜ İFADELER

DEĞERLENDİRME
5) 8x=25 , 125y=32 ise x.y çarpımı kaçtır?
x−4 1−y
1) 4 =512 ise x in y türünden değeri nedir?

6) p=348 , q=923 , r=2717

3 sayılarını küçükten büyüğe sıralayınız?
( 22 ) +2(2 )
3

2) toplamının eşiti kaçtır? www.matbaz.com

3) (x−2)4 =(x)2 ise x kaç olabilir?

7) ab=64 olmak üzere, bileşenleri tam sayı olan kaç
(a,b) ikilisi vardır?

3 5 x+ 1 64 x − 1 8) x ve y tamsayıları için,
4) ( ) <( )
4 27 5x+3y−6=62x+y+2
eşitsizliğinin çözüm kümesini bulunuz? olduğuna göre, x.y çarpımı kaçtır?

9. Sınıf Matematik Konu Anlatımı 6/6