DENKLEMLER VE EŞİTSİZLİKLER − 9

KÖKLÜ İFADELER

KÖKLÜ SAYILAR KÖKLÜ İŞLEMLERİN ÖZELLİKLERİ

ÖZELLİK 1
n birden büyük bir doğal sayı ve a bir √a 2n=∣a∣,n ∈ℤ+
2n 2n+ 1
√ a 2n+ 1=a , n∈ℤ+
reel sayı olmak üzere a n = b ifadesinde
a y a b n i n n . k u v v e t t e n k ö k ü d e n i r. Ya n i

Örnek...4 :
√(−2)5 +
5
√(−2)4 − 3√ (−27) = ?
4

a =b ⇒ a= √b v e y a ö z e l o l a r a k
n n

a =b ⇒ a= √b a , b n i n k a r e k ö k ü n e e ş i t t i r.
2

(2.kuvvetten kökü)

a =b ⇒ √ b a , b n i n k ü p k ö k ü n e e ş i t t i r.
3 3

(3.kuvvetten kökü)
Örnek...5 :
a 4 =b ⇒ √4 b a y a , b n i n 4 . k u v v e t t e n k ö k ü
√ 25+ √ 49+ √ 121− √ (−8)2 = ?
d e n i r.

UYARI:

Her köklü ifade reel sayı belirtmez; kök

derecesi çiftken kök içi negatif olursa
www.matbaz.com

i f a d e r e e l s a y ı d e ğ i l d i r. Ya n i

√−3∉ℝ a m a √ −3 ∈ℝ
4 13
Örnek...6 :
√
3 3
√ 2
(√ 2−1) + (1− √ 2) = ?

Örnek...1 :
√ x−3
4
ifadesinin reel sayı belirtmesi için x
kaç olmalıdır?

Örnek...7 :

Örnek...2 : √ 1 1
+ −
1
64 25 20
=?

√ 8− x+√ x−2− √ x−5 i f a d e s i n i n r e e l s a y ı

12 4 177

belirtmesi için x kaç olmalıdır?

Örnek...8 :
Örnek...3 : √ (√ 2−5) −√(5−√2)
4 4 6 6
=?
√ 12−∣8−2x∣ i f a d e s i n i n
102
reel sayı belirtmesi
için x hangi aralıkta olmalıdır?

9. Sınıf Matematik Konu Anlatımı 1/6

DENKLEMLER VE EŞİTSİZLİKLER − 9
KÖKLÜ İFADELER

Örnek...9 : ÖZELLİK 3
x > y> 0 > z i s e
a>0 ve k>0 olmak üzere,
n
√(z−x) −√ (z−y) +2z−y
√
40 40 5 5
k (m)
√a
n m
= √a
n. k m .k
= a k

ifadesinin eşitini bulunuz?

Ya n i k ö k d e r e c e l e r i u y g u n k o ş u l l a r d a
sadeleştirilebilir ve ya genişletilebilir

Örnek...14 :
x= √ 5 , y= 3√ 120 s a y ı l a r ı n ı s ı r a l a y ı n ı z

Örnek...10 :
√ 967.969+1 = ?

ÖZELLİK 4

x. √ a = √ a.xn
n n
www.matbaz.com

ÖZELLİK 2
Örnek...15 :
m , 1 d e n b ü y ü k b i r t a m s a y ı v e a 0 i s e a=3 √ 5 ,b=5 √ 2 s a y ı l a r ı n ı s ı r a l a y ı n ı z .
m
√ am =a n
n

Örnek...11 :
Rasyonel kuvvet olarak yazınız.

√5
ÖZELLİK 5 (TOPLAMA VE ÇIKARMA)
√8
3

x. n√ a +y. n√ a−z. √n a =(x+y−z) √n a

√6
7

Örnek...16 :
3 √ 2+5 √ 128−2 √ 32 = ?
Örnek...12 :
√x 32 • 85 • 163=256 eşitliğine göre, x kaçtır?

Örnek...17 :
√ 28−3 √ 63−6 √ 112 = ?
Örnek...13 :
√( 2)x +2=√( 4)7−2x i s e x k a ç t ı r ?
3 5

9. Sınıf Matematik Konu Anlatımı 2/6

DENKLEMLER VE EŞİTSİZLİKLER − 9
KÖKLÜ İFADELER

Örnek...18 : ÖZELLİK 7 (BÖLME )

3 √ 80−6 √ 20+2 √ 45 = ?

√
√n a = n a
√n b b

Örnek...23 :
√ 32 = ?
ÖZELLİK 6 (ÇARPMA) √2

(m. n√ a ).(p. n√ b). √n c=m.p √n abc

Örnek...19 : Örnek...24 :
√2 . √3 .√ 6 = ? √0,63 = ?
√0,07

Örnek...25 :
Örnek...20 :
www.matbaz.com

3 √2 . 2 √3 .√ 6 = ?
√4 128 = ?
√2
4

Örnek...26 :
√ 2 . √6 = ?
3
4 4
√2
Örnek...21 :
(√ 6−1).( √ 6+1) = ?

Örnek...27 :
(√ 4,4+ √ 9,9)
=?
√ 0,1

Örnek...22 :
2
(√ 6−2) = ?

Örnek...28 :
( √ 1,47+ √ 0,75)
=?
√ 75

9. Sınıf Matematik Konu Anlatımı 3/6

DENKLEMLER VE EŞİTSİZLİKLER − 9
KÖKLÜ İFADELER

Örnek...29 : Örnek...34 :
√2 +√ 3+ √ 10+ √15 =? √ 4 5√x=3√4 . 6√2
3
ise x kaçtır?
√8+ √12

Örnek...35 :
Örnek...30 : 0< x < 2 o l d u ğ u n a g ö r e √x 2
+x+3− √ x2 −4x+4
a b
a= √ 3−1, b= √ 3+1 i s e + =?
b a ifadesinin eşiti nedir?

ÖZELLİK 9

ÖZELLİK 8 (İÇ İÇE KÖK DURUMU) ( x> y )

www.matbaz.com

√ √ √ x=
m np m. n.p
√x
Örnek...36 :
√ x . √ a= √a . x
m n m .n n
√ 8+2 √7− √8−2 √7 = ?

Örnek...31 :
√ √1024 =?
5

Örnek...37 :
√12+4 √ 5 = ?

Örnek...32 :
√ √√ 8= x√ y i s e x+ y
3 4
toplamı en az kaçtır?
(x ve y sayma sayılarıdır)

Örnek...38 :
√ 2+ √ 3 = ?
Örnek...33 :
√4 5√ 32=?
3

9. Sınıf Matematik Konu Anlatımı 4/6

DENKLEMLER VE EŞİTSİZLİKLER − 9
KÖKLÜ İFADELER

Örnek...39 : K K K( √ a− √ b)
√ 5+ √ 21− √5− √ 21 = ? ii)
√a + √ b
=
√a + √b
=
a−b
(√ a−√ b )

Örnek...43 :
24
=?
√5−√ 3

Örnek...40 :
√17+12 √2 = ?
4

Örnek...44 :
24 12
− =?
√ 3 √ 3−1
www.matbaz.com

Örnek...45 :
1 1
− =?
√ 2 +√ 3 √2−√ 3
ÖZELLİK 10 (PAYDANIN RASYONEL YAPILMASI)

K K K( √ a )
i) = =
√a √a a
( √a )

Örnek...41 :
8
=?
√2

Örnek...46 :
a= √ 71− √ 70 , b= √ 67− √ 66
sayılarını sıralayınız.

Örnek...42 :
12 21
+
√3 5 √3

9. Sınıf Matematik Konu Anlatımı 5/6

DENKLEMLER VE EŞİTSİZLİKLER − 9
KÖKLÜ İFADELER

DEĞERLENDİRME

1) √ 14−2 x+ 4√ x−7−3 x+5 reel sayısının değeri

12 7) √ 17+4 √ 18 = ?
4

kaçtır?

2) x<0<y<z veriliyor.
√ (x−y−z)3+ √4 (x− y−z)4 +√ (x−y)2
3

ifadesinin eşitini bulunuz? 20 12

8) − =?
√ √
5 5−1

www.matbaz.com

√ 169−√ (−2)8 + √−64 = ?

8 3
3)

9) a1, a 2,... an gibi n tane sayının

a 1 +a 2+...+a n
aritmetik ortalaması
n
n
geometrik ortalaması G= √ a 1 .a 2. .. a n olarak
tanımlanmıştır.
a) Buna göre 1,2 ve 4 sayılarının aritmetik
oralaması geometrik ortalamasının kaç
4) √ (2)x +2 =√5 (4)7−2 x
3
ise x kaçtır? katıdır?

5) √ 28−3 √ 63−6 √ 112 = ?

b) x ve y negatif olmayan iki sayı olsun. x ve
y nin aritmetik ortalaması A.O. ve geometrik
o r t a l a m a s ı G . O i s e G.O≤A . O o l d u ğ u n u
ispatlayınız

6) (√ 6−2) +
2 √4 128 = ?
√2
4

9. Sınıf Matematik Konu Anlatımı 6/6