27-Karmaşik Sayilar

KARMAŞIK SAYILAR
Karmaşık Sayılar
Reel sayılar kümesinde denklemlerin çözüm kümesinin aşağıdaki kavrama sorularındaki gibi bulunacağını öğrenmiştik.
kavrama sorusu çözüm

2 2
x –9=0 x –9=(x–3).(x+3)=0
denkleminin reel sayılardaki çözüm kümesini bulunuz. x–3=0 veya x+3=0
2 2
a –b =(a–b)(a+b) olduğunu hatırlayınız. x=3 x=–3
Cevap: {–3,3}

2 2
x –4x–12=0 x –4x–12=0
denkleminin reel sayılardaki çözüm kümesini bulunuz. ↓ ↓
x –6
x +2
2
x –4x–12=(x–6).(x+2)=0
x–6=0 veya x+2=0
x=6 x=–2
Cevap: {–2,6}

2 2
(x+3)(x –3)=x+3 (x+3)(x –3)=x+3
2
denkleminin reel sayılardaki çözüm kümesini bulunuz. (x+3).(x –3)–(x+3)=0
2
(x+3).(x –3–1)=0
2
(x+3).(x –4)=0
(x+3).(x–2).(x+2)=0
x+3=0 veya x–2=0 veya x+2=0
x=–3 x=2 x=–2
Cevap: {–3,–2,2}

2 2 2
x +4=0 x +4=0 ise x =–4 tür.
denkleminin reel sayılardaki çözüm kümesini bulunuz. Karesi –4 olan reel sayı olmadığı için çözüm kümesi boş kü-
medir.
Cevap: Ø
4
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
2
x –16=0 (x–3).(x+5)=x+5
denkleminin reel sayılardaki çözüm kümesi aşağıdakiler- denkleminin reel sayılardaki çözüm kümesi aşağıdakiler-
den hangisidir? den hangisidir?
A) {4} B) {–4} C) {–4,4} A) {–5} B) {–5,3} C) {4}

D) {–2,2} E) Ø D) {–5,4} E) {–5,5}
soru 2 soru 6
2 2
3x –1=11 (x–3).(x –3)=x–3
A) {–2} B) {2} C) {–4} A) {2} B) {3} C) {2,3}

D) {–2,2} E) {4} D) {–2,3} E) {–2,2,3}
KARTEZYEN EĞİTİM YAYINLARI
soru 3 soru 7
2 2
x +2x–8=0 x +36=0
A) {–4,2} B) {–4} C) {2} A) {–6,6} B) Ø C) {–6}

D) {–2,4} E) {2,4} D) {6} E) {–3,3}
soru 4 soru 8
2 2 2
2x –5x–3=0 (x–4).(x +50)=x +50
1 A) {4} B) {5} C) {5,7}

  3 
A) −3,  B) − ,1 C) {3}
 2  2  D) {–7,5,7} E) Ø
3  1 
D)   E) − ,3 
2  2 
1–C 2–D 3–A 4–E 5–D 6–E 7–B 8–B
5
Karmaşık Sayılar
Sanal (İmajiner) Sayı Birimi

2
x +4=0 denkleminin reel sayılar kümesinde çözüm kümesi boş kümedir. Bu tür denklemlerin çözülebilmesi için reel sayılar
kümesi genişletilmiştir. ò–1=i sayısı kullanılarak bu tür denklemler çözülmüştür. ò–1=i sayısına sanal (imajiner) sayı birimi denir.
2
i=ò–1 ise i =–1 dir.

2 2
x +25=0 x +25=0
2 2
denkleminin çözüm kümesini bulunuz. x =–25=25.(–1)=25i
2 2
x =25i
[ ]
x=5i x=–5i
Cevap: {–5i,5i}

2 2 2 2
(x +9)(x +4)=0 (x +9) (x +4)=0
2 2
denkleminin çözüm kümesini bulunuz. x +9=0 veya x +4=0
2 2
x =–9=9.(–1) x =–4=4.(–1)
2 2 2 2
x =9i x =4i
[ ] [ ]
x=3i x=–3i x=2i x=–2i
Cevap: {–3i,–2i,2i,3i}

4 4 2 2 2
x –16=0 x –16=(x –4)(x +4)=(x–2)(x+2)(x +4)=0
2
denkleminin reel sayılardaki çözüm kümesini bulunuz. x–2=0 veya x+2=0 veya x +4=0
2 2 2
a –b =(a–b)(a+b) olduğunu hatırlayınız. x=2 x=–2 x =–4
(Karesi –4 olan reel sayı yoktur.)
Cevap: {–2,2}

4 4 2 2 2
x –81=0 x –81=(x –9)(x +9)=(x–3)(x+3)(x +9)=0
2
denkleminin çözüm kümesini bulunuz. x–3=0 veya x+3=0 veya x +9=0
Bir önceki kavrama sorusu ile bu sorunun farkına dikkat x=3 x=–3
2
x =–9=9.(–1)
ettiniz mi? Bir önceki soruda denklemin reel sayılardaki 2 2
x =9i
çözüm kümesinin sorulduğuna dikkat ediniz. [ ]
x=3i x=–3i
Cevap: {–3i,–3,3,3i}
6
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
2 4
x +1=0 x –1=0
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangisidir? denkleminin reel sayılardaki çözüm kümesi aşağıdakiler-
den hangisidir?
A) {–i,i} B) {–i} C) {i}

D) {–1,1} E) Ø A) {–1} B) {–1,1} C) {1}
D) {–1,0,1} E) Ø
soru 2 soru 6
2 2 2
(x+2)(x +4)=0 (x–3)(x +9)=x +9
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangisidir? denkleminin reel sayılardaki çözüm kümesi aşağıdakiler-
den hangisidir?
A) {–2i,2i} B) {–2,–2i,2i} C) {–2}

D) {–2i,2,2i} E) {–2,2i} A) {–3,3} B) {–3,3,4} C) {4}
D) {3,4} E) {–3,4}
soru 3 soru 7
2 2 4
(x +49)(x +81)=0 x –16=0
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangisidir? denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangisidir?
A) {7i,9i} B) {–9i,–7i} C) {7,9} A) {–2,2} B) {2} C) {–2,2,2i}

D) {–7i,7i,9i} E) {–9i,–7i,7i,9i} D) {–2i,–2,2,2i} E) {–2,–2i,2}
soru 4 soru 8
2 2 4
(x–4).(x +49)=x +49 x –2=0
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangisidir? denkleminin çözüm kümesi kaç elemanlıdır?
A) {5} B) {5,7i} C) {4} A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4

D) {5,7i,–7i} E) {–7i,7i}
1–A 2–B 3–E 4–D 5–B 6–C 7–D 8–E
7
Karmaşık Sayılar
i=ò–1 olmak üzere, a>0 ise ò–a=ña.ò–1=ña.i dir.
Aşağıda verilen sayıların eşitini bulunuz. ò–a=ña.i eşitliğinden

a) ò–4 a) ò–4=ñ4.i=2i
b) ò–9 b) ò–9=ñ9.i=3i
c) ó–12 c) ó–12=ò12.i=2ñ3i
d) ò16 d) ò16=4 (Kökün içindeki sayının negatif olmadığına dikkat
3
e) −27 ediniz.)
3
e) 3
−27 =− 33 =
−3
ó–25+ó–36–ò–9 ò–a=ña.i eşitliğinden

işleminin sonucunu bulunuz. ó–25=ò25.i=5i
ó–36=ò36.i=6i
ò–9=ñ9.i=3i
ó–25+ó–36–ò–9=5i+6i–3i=8i
Cevap: 8i
ò–4 .ò–9+ò–2.ñ8 ò–a=ña.i eşitliğinden

işleminin sonucunu bulunuz. ò–4=ñ4.i=2i
ò–9=ñ9.i=3i
ò–2=ñ2.i=ñ2i
ñ8=2ñ2
ò–4.ò–9+ò–2.ñ8=2i.3i+ñ2.i.2ñ2=6i +4i=–6+4i
2
↓
–1
Cevap: –6+4i
x<0<y olmak üzere, ò–a=ña.i eşitliğinden

−x2 − −(x − y)2 2
−x= x 2=
.i |x|.i=–x.i
ifadesinin eşitini bulunuz. −(x − y)2= (x − y)2 .i= |x–y|.i=(–x+y)i

x<0 için |x|=–x
−x2 − −(x − y)2 =
–x.i–(–x+y).i
x–y<0 için |x–y|=–x+y
olduğuna dikkat ediniz. =–x.i+x.i–y.i=–y.i
Cevap: –y.i
8
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
Aşağıda verilenlerden kaç tanesi doğrudur? ò–3.ó–12

I. ò–5=ñ5i işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
II. ò–9=3i
III. ó–16=4i A) –6 B) –6i C) 6i D) 6 E) 36
IV. ò25=–5i
V. 3
−8 =2i
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
soru 2 soru 6
Aşağıda verilenlerden kaç tanesi reel sayıdır? ò–2.ò–3.ò–6+ò–4.ñ9

I. ñ8 işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
II. ò–9
III. ó–15 A) –12i B) –6i C) 0 D) 6i E) 12i
3
IV. 27
V. ó–24+2ò–6
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
soru 3 soru 7
ó–16–ò–9+ò–1 x<y<0 olmak üzere,
işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir? −x2 + − y2
ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?

A) i B) 2i C) 3i D) 4i E) 5i
A) (–x–y)i B) (–x+y)i C) (x–y)i
D) (x+y)i E) –x–yi
soru 4 soru 8
ò–1–ò–4+ò–9–ó–16+ó–25 x<0<y olmak üzere,
işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir? x2 + − y2 − −(x − y)2

A) i B) 2i C) 3i D) 4i E) 5i
A) –2x.i B) 0 C) x–xi
D) –x–xi E) –x+xi
1–C 2–B 3–B 4–C 5–A 6–C 7–A 8–E
9
Karmaşık Sayılar
i nin kuvvetleri
2
i =–1 ve n tamsayı olmak üzere,
5 4
i=i i=i i =i .i=1.i=i
2 2 6 4 2
i =–1 i =–1 i =i .i =1.(–1)=–1
3 2 3 2 7 4 3
i =i .i=–1.i=–i
i =i .i=–1.i=–i i =i .i =1.(–i)=–i
4 2 42 2 2 8 4 4
i =i .ii =i
=1.1=1
.i =1.1=1 i =i .i =1.1=1
1
i sayısının herhangi bir kuvveti bulunurken kuvvetin 4 ile bölümünden kalanı i nin kuvveti olarak alırız. Kalan 1 ise i =i,
2 3 4
kalan 2 ise i =–i, kalan 3 ise i =–i ve kalan 0 ise i =1 eşitlikleri kullanılır.

2
i =–1 olmak üzere, aşağıda verilen sayıların eşitlerini bu- i nin kuvvetlerinin 4 ile bölümünden kalanları bulmamız ge-
lunuz. rekir.
a) Kalan 3 olduğu b) Kalan 2 olduğu

75 75 3 82 2
a) i için i ≡i =–i için i ≡i =–1
82
b) i
80
c) i c) Kalan 0 olduğu

80 4
için i ≡i =1


2 523
i =–1 olmak üzere, i ün eşitini bulmak için 523 ün 4 ile bölümünden kalanı bul-
i
523 mamız gerekir.
sayısının eşitini bulunuz. Kalan 3 olduğu için

i523≡i3=–i
Cevap: –i

2
i =–1 olmak üzere, ó–25=ò25i=5i, ó–16=ò16i=4i
2014
(ó–25–ó–16) (ó–25–ó–16)
2014
=(5i–4i)
2014
=i
2014
sayısının eşitini bulunuz. i

2014
ün eşitini bulmak için 2014 ün 4 ile bölümünden kalanı
bulmamız gerekir.
Kalan 2 olduğu için
2014 2
i ≡i =–1
Cevap: –1

2 17 17 17 17 17
i =–1 olmak üzere, (–2i) =(–2) .i =–2 .i
17 17
(–2i) i nin eşitini bulmak için 17 nin 4 ile bölümünden kalanı bul-
sayısının eşitini bulunuz. mamız gerekir.
n n n
(a.b) =a .b olduğunu hatırlayınız. Kalan 1 olduğu için
i17≡i1=i
17 17 17 17
O halde, (–2i) =–2 .i =–2 .i
17
Cevap: –2 .i
10
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
2 2
i =–1 olmak üzere, i =–1 olmak üzere,
(5)3
aşağıda verilen eşitliklerden kaç tanesi doğrudur? i
42 95 102
I. i =–1 III. i =–i V. i =1 sayısının eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
72 81 123
II. i =1 IV. i =i VI. i =–i
A) –i B) –1 C) 0 D) 1 E) i
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
soru 2 soru 6
2 2
83 2002
(–i) (ò–9–ò–4)
sayısının eşiti aşağıdakilerden hangisidir? sayısının eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
A) i B) 1 C) 0 D) –1 E) –i A) –2i B) –i C) –1 D) 1 E) i
soru 3 soru 7
2 2
1972 23 23
i (–2i) +(2i)
sayısının eşiti aşağıdakilerden hangisidir? toplamının eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
24 24 24 24
A) –i B) –1 C) 0 D) 1 E) i A) –2 .i B) –2 C) 0 D) 2 E) 2 .i
soru 4 soru 8
2 2
5 105 4 5
(i ) (ò–1–ò–9) +(ò–4) –16
sayısının eşiti aşağıdakilerden hangisidir? ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
A) –i B) –1 C) 0 D) 1 E) i A) 32i B) 32 C) 16 D) –32 E) –32i
1–D 2–A 3–D 4–E 5–E 6–C 7–C 8–A
11
Karmaşık Sayılar
i =–1 ve n tam sayı olmak üzere

2
4n+1 4n 1
i=i i =i .i =1.i=i
2 4n+2 4n 2 2 3 4
i =–1 eşitliklerinden i =i .i =1.(–1)=–1 ve i + i + i + i =0
3 4n+3 4n 3
i =–i i =i .i =1.(–i)=–i ↓ ↓ ↓ ↓
4
i =1 4n i −1 −i 1 bulunur.
i =1

2 4n+23 4n 23 23 23
i =–1 ve n tamsayı olmak üzere, i =i .i =1.i =i
4n+23 23
i i ün eşitini bulmak için 23 ün 4 ile bölümünden kalanı bul-
sayısının eşitini bulunuz. mamız gerekir.
a
n+m n m
=a .a olduğunu hatırlayınız. Kalan 3 olduğu için
23 3
i ≡i =–i
4n+23 23
O halde, i =i =–i
Cevap: –i

2 8n+70 8n 70
i =–1 ve n tamsayı olmak üzere, i =i .i
8n+70 8n+70 4n 2 70
i i =(i ) .i
8n+70 2 70 70
sayısının eşitini bulunuz. i =1 .i =i
70
i in eşitini bulmak için 70 in 4 ile bölümünden kalanı bulma-
mız gerekir.
Kalan 2 olduğu için

i70≡i2=–1
O halde, i
8n+70 70
=i =–1
Cevap: –1
2 2 3 4 5
i =–1 ve n tamsayı olmak üzere, i=i, i =–1, i =–i, i =1, i =i
2 3 4 5 2 3 4 5
i+i +i +i +i i+i +i +i +i =i+(–1)+(–i)+1+i
ifadesinin eşitini bulunuz. =i
Cevap: i

2
i =–1 olmak üzere, Kuvvetlerin 4 ile bölümünden kalanları bulmamız gerekir.
40 39 38 37
i +i +i +i
ifadesinin eşitini bulunuz.

40 4 39 3 38 2 37 1
i ≡i =1, i ≡i =–i, i ≡i =–1, i ≡i =i
40 39 38 37
i +i +i +i =1+(–i)+(–1)+i=0
Cevap: 0
12
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
2 2
i =–1 ve n tamsayı olmak üzere, i =–1 olmak üzere,
4n+29 2 3 4 5 6 7
i 1+i+i +i +i +i +i +i
sayısının eşiti aşağıdakilerden hangisidir? işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
A) –1 B) –i C) 1 D) i E) 2i A) –1 B) –i C) 0 D) i E)1
soru 2 soru 6
2 2
4n+71 4n+69 2 3 4 55 56 57
i –i i+i +i +i +.......i +i +i
işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir? işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
A) –2i B) –i C) 0 D) i E) 2i A) –1 B) –i C) 0 D) 1 E)i
soru 3 soru 7
2 2
8n+503 26 27 28 29
i i +i +i +i
A) –1 B) –i C) 1 D) i E) 2i A) –1 B) –i C) 0 D) i E)1
soru 4 soru 8
2 2
i8n + 78 + i20n +101 i2013 + i2012

i19 + i8n i2009 + i2008
işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir? işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
A) –1 B) –i C) 0 D) i E) 1 A) –1 B) –i C) 0 D) 1 E)i
1–D 2–A 3–B 4–A 5–C 6–E 7–C 8–D
13
Karmaşık Sayılar
i nin negatif kuvveti

i nin negatif kuvvetinin eşitini bulmak için aşağıda belirtilen adımlar uygulanır.
1. adım: Kuvveti pozitif alıp 4 ile bölümünden kalan bulunur.
2. adım: 1. adımda bulunan kalan sayı 4 ten çıkarılıp i nin kuvveti olarak alınır.

2
i =–1 olmak üzere, 1. adım: Kuvveti 7 alıp 4 ile bölümünden kalanı bulalım.
–7
i
sayısının eşitini bulunuz.

2. adım: 4–3=1
–7 1
O halde, i ≡i =i
Cevap: i

2
i =–1 olmak üzere, 1. adım: Kuvveti 85 alıp 4 ile bölümünden kalanı bulalım.
–85
i

2. adım: 4–1=3
–85 3
O halde, i ≡i =–i
Cevap: –i

2
i =–1 olmak üzere, Kuvvetleri pozitif alıp 4 ile bölümünden kalanları bulalım.
–66 –80 –93
i +i –i 1. adım:
işleminin sonucunu bulunuz.

2. adım: 4–2=2, 4–0=4, 4–1=3

–66 2 –80 4 –93 3
i ≡i =–1, i ≡i =1, i ≡i =–i
–66 –80 –93
i +i –i =–1+1–(–i)=i
Cevap: i

2
i =–1 olmak üzere, Kuvvetleri pozitif alıp 4 ile bölümünden kalanları bulalım.
–1 –2 –3 –4
i +i +i –i 1. adım:

2. adım: 4–1=3, 4–2=2, 4–3=1, 4–0=4

–1 3 –2 2 –3 1 –4 4
i ≡i =–i, i ≡i =–1, i ≡i =i, i ≡i =1
–1 –2 –3 –4
i +i +i –i =(–i)+(–1)+(i)–1=–2
Cevap: –2
14
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
2 2
–53 –54 –55
aşağıda verilenlerden kaç tanesi doğrudur? i +i +i
–65 –30 –27
I. i =–i III. i =1 V. i =i işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
–19 –52 –100
II. i =i IV. i =1 VI. i =1
A) –2i B) –i C) –1 D) 1 E) i
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
soru 2 soru 6
2 2
–6
i i−73 − i−75
sayısının eşiti aşağıdakilerden hangisidir? i−74 − i−84
işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
A) –1 B) –i C) 0 D) 1 E) i
A) 1 B) –i C) 0 D) –1 E) i
soru 3 soru 7
2 2
–115
i  1 
−3
 − 3 i
sayısının eşiti aşağıdakilerden hangisidir?  
sayısının eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
A) –1 B) –i C) 0 D) 1 E) i
1
A) –27 B) –27i C) − i D) 27 E) 27i
27
soru 4 soru 8
2 2
–101 –1 –2 –3 –95 –96
(–i) 1+i +i +i +......i +i
A) –1 B) –i C) 0 D) 1 E) i A) –1 B) –i C) 0 D) 1 E) i
1–D 2–A 3–E 4–E 5–C 6–E 7–B 8–D
15
Karmaşık Sayılar
1 sayısının eşitini bulma

in
1 −n
n tamsayı olmak üzere, = i şeklinde yazılır.
in

2
i =–1 olmak üzere, 1
= i77 olduğuna göre, 77 nin 4 ile bölümünden kalanı bu-
1 i−77
i−77 lalım.
sayısının eşitini bulunuz. Kalan 1 olduğu için i ≡i =i
77 1

O halde, 1 = i
i−77
Cevap: i
2
= i−97 olduğuna göre,
1 i97
i97 1. adım: 97 nin 4 ile bölümünden kalanı bulalım.

2. adım: 4–1=3
1
–97 3
i ≡i =–i ise o halde, = −i
i97
Cevap: –i
2
i =–1 olmak üzere, 1 1
= i65
= , −66 i66 olduğuna göre, kuvvetlerin 4 ile bölümün-
1 1 i−65 i
+
i−65 i−66 den kalanları bulalım.

1 1
O halde, = i65 =i ve −66 = i66 ≡ i2 =−1
i−65 i
1 1
+ = i − 1 bulunur.
i−65 i−66
Cevap: i–1
2
−87
= =
2.i , 3i−93
2 3 i87 i93
+
i87 i93
1. adım: 1. adım:

2. adım: 4–3=1 2. adım: 4–1=3

–87 1 –93 3
i ≡i =i i ≡i =–i
2 3
+ =2i − 3i =−i
i87 i93 Cevap: –i
16
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
2 2
aşağıdakilerden kaç tanesi doğrudur? 1 1 1
+ +
i−43 i−45 i−47
1 1 1
I. =
−i III. −33 =
i V. −63 =−i
i−15 i i işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
1 1 1
II. −22 =−1 IV. −40 =1 VI. −83 =
−i
i i i
A) –i B) –1 C) 0 D) 1 E) i
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
soru 2 soru 6
2 2
2 1 1 1 1 1 1
+ + + + ........ + −68 + −69
i−55 i−1 i−2 i−3 i−4 i i
ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir? işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
A) 2 B) 2i C) i D) –2i E) –2 A) –1 B) –i C) 0 D) i E) 1
soru 3 soru 7
2 2
aşağıdakilerden kaç tanesi doğrudur? 1 1 1
+ +
1 1 1 i5 i6 i7
I. =−i III. 9 = i V. 27 = i
i i i işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
1 1 1
=II. 2 1= IV. 20 1= VI. 33 −i
i i i
A) 1 B) i C) 0 D) –i E) –1
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
soru 4 soru 8
2 2
3 1 2 1 2 1 2
+ + + + .......... + 51 + 53
i2013 i7 i9 i11 i13 i i
ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir? işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
A) –3 B) –3i C) –i D) 3 E) 3i A) –24i B) –12i C) 0 D) 12i E) 24i
1–E 2–D 3–C 4–B 5–A 6–D 7–E 8–B
17
Karmaşık Sayılar
(1+i) ve (1–i) nin kuvvetleri

2
i =–1 olmak üzere,
2 2 2 2 2 2
((a+b) =a +2ab+b ) olmak üzere, ((a–b) =a –2ab+b ) olmak üzere,
2 2 2 2
(1+i) =1+2i+i (1–i) =1–2i+i
2 2
(1+i) =1+2i+(–1) (1–i) =1–2i+(–1)
2 2
(1+i) =2i (1–i) =–2i
n n 2 2
eşitlikleri bulunur. n tamsayı olmak üzere, (1+i) ve (1–i) ifadelerinin eşitini bulmak için verilen ifadeler (1+i) =2i ve (1–i) =–2i
biçiminde düzenlenir.

2 2 2
i =–1 olmak üzere, a) (1+i) =2i, (1–i) =–2i olduğuna göre,
2 2 2 2
a) (1+i) +(1–i) ifadesinin eşitini bulunuz. (1+i) +(1–i) =2i+(–2i)=0
2
b) (2+2i) ifadesinin eşitini bulunuz. Cevap: 0
2 2
n n n
(a.b) =a .b olduğunu hatırlayınız. b) (2+2i) =(2(1+i))
2 2
=2 .(1+i)
=4.2i
=8i
Cevap: 8i

2 42 2 21 21
i =–1 olmak üzere, (1+i) =((1+i) ) =(2i)
42 21 21 21 1 21
(1+i) =2 .i =2 .i =2 .i
ifadesinin eşitini bulunuz. ↓

21 1
i ≡i =i
21
Cevap: 2 .i

2 39 2 19
i =–1 olmak üzere, (1–i) =[(1–i) ] .(1–i)
39 19
(1–i) =(–2i) .(1–i)
19 19 19 3
ifadesinin eşitini bulunuz. =(–2) .i .(1–i) i ≡i =–i
19
=–2 .(–i).(1–i)
19
=2 .i(1–i)
19 2 19
=2 (i–i )=2 .(i+1)
19
Cevap: 2 .(i+1)

2 8 2 4 4 4 4 4
i =–1 olmak üzere, (1+i) =[(1+i) ] =[(2i) ]=2 .i =2 .1=16
8 8 8 2 4 4 4 4 4
(1+i) +(1–i) (1–i) =[(1–i) ] =[(–2i) ]=(–2) .i =2 .1=16
8 8
ifadesinin eşitini bulunuz. (1+i) +(1–i) =16+16=32
Cevap: 32
18
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
2 2
2 2 27
(1+i) –(1–i) (1+i)
ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir? ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
13 13 13 13 13
A) –4i B) –2i C) 0 D) 2i E) 4i A) 2 (1+i) B) 2 (1–i) C) 2 (i–1) D) 2 i E) 2
soru 2 soru 6
2 2
2 2 29
(3+3i) +(2–2i) (1–i)
14 14 14
A) 10i B) 5i C) i D) –10i E) –13i A) 2 (i–1) B) 2 (i+1) C) 2 .i
14 14
D) 2 (–i–1) E) 2 (–i+1)
soru 3 soru 7
2 2
10 6 6
(1+i) (1+i) –(1–i)
A) –32i B) –32 C) –16 D) 32i E) 32 A) –64i B) –16 C) –16i D) 16 E) 16i
soru 4 soru 8
2 2
20 10 10
(1–i) (1+i) +(1–i)
10 10 20 10 10
A) –2 B) –2 .i C) –2 D) 2 E) 2 .i A) –64i B) –64 C) 0 D) 64 E) 64i
1–E 2–A 3–D 4–A 5–C 6–A 7–C 8–C
19
Karmaşık Sayılar
Karmaşık Sayılar
a ve b reel sayı, i=ò–1 sanal sayı birimi olmak üzere, Z=a+bi şeklinde yazılan sayılara karmaşık (kompleks) sayılar denir. Kar-
maşık sayılar kümesi C={Z: Z=a+bi, a,b∈R ve i=ò–1} şeklinde gösterilir. Z=a+bi karmaşık sayısında a ya reel kısım, b ye sanal
(imajiner) kısım denir ve Re(Z)=a, Im(Z)=b biçiminde gösterilir.
Buna göre, şeklinde gösterilir.

Uyarı
Her reel sayı karmaşık sayıdır fakat her karmaşık sayı

reel sayı değildir.
Aşağıda verilen karmaşık sayıların reel ve sanal kısımlarını A) Re(Z1)=3 , Im(Z1)=2

bulunuz. B) Re(Z2)=–4 , Im(Z2)=3
C) Re(Z3)=–5 , Im(Z3)=–4
A) Z1=3+2i D) Re(Z4)=2 , Im(Z4)=0
B) Z2=–4+3i E) Re(Z5)=0 , Im(Z5)=–1
C) Z3=–5–4i
D) Z4=2
E) Z5=–i

2
i =–1 olmak üzere, ò–4=ñ4i=2i
Z=ò–4.ò–9+ó–25 ò–9=ñ9i=3i
karmaşık sayısının reel kısmı ile sanal kısmını bulunuz. ó–25=ò25i=5i
2
Z=ò–4.ò–9+ó–25=2i.3i+5i=6i +5i=–6+5i
↓
–1
Re(Z)=–6, Im(Z)=5
Re(x–3+4i)+Im(4+(x+5)i)=8 Re(x–3+4i)=x–3
denklemini sağlayan x değerini bulunuz. Im(4+(x+5)i)=x+5
Re(x–3+4i)+Im(4+(x+5)i)=8
x–3+x+5=8
2x+2=8
x=3
Cevap: 3
Aşağıda verilen tablodaki sayıların ait oldukları sayı küme- Z=a+bi şeklinde yazılan sayılara karmaşık sayı denir.
lerini yazınız.

20
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
Z=2–5i Re(x+5+2i).Im(–3–4i)=12
olduğuna göre, Re(Z)–İm(Z) farkı kaçtır? denklemini sağlayan x değeri kaçtır?
A) –7 B) –5 C) –3 D) 5 E) 7 A) –9 B) –8 C) –2 D) –1 E) 7
soru 2 soru 6
Reel kısmı –4, sanal kısmı 3 olan karmaşık sayı aşağıdaki- Z=x–2+2i karmaşık sayısı veriliyor.
lerden hangisidir? İm(Z)
[Re(Z)] =64
olduğuna göre, x in alabileceği değerler çarpımı kaçtır?
A) –4i+3 B) –4+3i C) –4–3i D) 4–3i E) 4i–3
A) –60 B) –50 C) –40 D) –30 E) –20

soru 3 soru 7
2
i =–1 ve n tamsayı olmak üzere, Aşağıdakilerden kaç tanesi reel sayıdır?
Z=ò–2. ò–8+ò–9 I. ñ2 III. ò–4 V. 2+3i
karmaşık sayısının reel kısmı ile sanal kısmının toplamı 3 3
II. − IV. 0 VI. −12
kaçtır? 4
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
A) –7 B) –4 C) –1 D) 3 E) 7
soru 4 soru 8
2
i =–1 olmak üzere, Aşağıdakilerden kaç tanesi hem karmaşık hem reel sayı-
2 3 4
Z=i+i +i +i +i +i
5 6 dır?
4
karmaşık sayısının sanal kısmı kaçtır? I. 3–4i III. V. 0
5
II. 5 IV. 2i VI. ó–16

A) –2 B) –1 C) 0 D) 1 E) 2
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
1 –E 2–B 3–C 4–D 5–B 6–A 7–C 8–B
21
Karmaşık Sayılar
İki karmaşık sayının eşitliği

Z1=a+bi ve Z2=c+di olmak üzere,
Z1=Z2 ise a=c ve b=d dir.
↓ ↓ ↓ ↓
Re(Z1)=Re(Z2) İm(Z1)=İm(Z2)
Z1=x–3–4i Re(Z1)=Re(Z2) ve Im(Z1)=Im(Z2)

Z2=–x+1+(y–2)i x–3=–x+1 ve –4=y–2
karmaşık sayıları veriliyor. 2x=4 –2=y
Z1=Z2 x=2
olduğuna göre, x.y nin eşitini bulunuz. x.y=2.(–2)=–4
Cevap: –4

2
i =–1 olmak üzere, 2x–5=x+1 ve y–3=–2y
2x–5+yi–3i=x+1–2yi 2x–x=1+5 y+2y=3
olduğuna göre, x+y nin eşitini bulunuz. x=6 3y=3
y=1
x+y=6+1=7
Cevap: 7

2
x>0 ve i =–1 olmak üzere, ò–x=ñx.i ve ò–4=ñ4i=2i
ò–x+ò–4+y–3=5i ò–x+ò–4+y–3=5i ise ñxi+2i+y–3=5i
olduğuna göre, x–y nin eşitini bulunuz. y–3=0 ve ñx+2=5
y=3 ñx=3
2
x=3 =9
x–y=9–3=6
Cevap: 6

2
x<0<y ve i =–1 olmak üzere,
− x 2 =x 2 .i =
| x |.i =
− x.i
−x2 + y2 =5 + 4i 2
y= = y
| y|
olduğuna göre, x.y nin eşitini bulunuz. −x2 + y2 =5 + 4i
x<0 için |x|=–x –x.i+y=5+4i

y>0 için |y|=y y=5 ve –x=4
olduğuna dikkat ediniz. x=–4
x.y=–4.5=–20
Cevap: –20
22
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
2
Z1=2x+3–yi x>0, y>0, i =–1 olmak üzere,
Z2=6+x+(3y–4)i ò–x+ò–y+4–y=3+4i
y
karmaşık sayıları veriliyor. olduğuna göre, x nin eşiti kaçtır?
Z1=Z2
olduğuna göre, x.y nin eşiti kaçtır? A) 1 B) 3 C) 9 D) 27 E) 81
A) –6 B) –3 C) 3 D) 6 E) 9
soru 2 soru 6
2
Z1=x–4+(y–3)i x>0, y>0, i =–1 olmak üzere,
Z2=6i ò–x.ò–y+2xi=–3+6i
karmaşık sayıları veriliyor. olduğuna göre, x+y nin eşiti kaçtır?
Z1=Z2
olduğuna göre, x+y nin eşiti kaçtır? A) 4 B) 6 C) 8 D) 9 E) 10
A) 4 B) 6 C) 8 D) 9 E) 13
soru 3 soru 7
2 2
i =–1 olmak üzere, x<0<y ve i =–1 olmak üzere,
x+3–yi+8i=2x+3yi − y2 + 2 x 2 =4+3i
olduğuna göre, x–y nin eşiti kaçtır? 2 2
olduğuna göre, x +y nin eşiti kaçtır?
A) –7 B) –5 C) –1 D) 1 E) 3
A) 13 B) 9 C) 5 D) 4 E) 1
soru 4 soru 8
2 2
i =–1 olmak üzere, x<0<y ve i =–1 olmak üzere,
x–y+6+(x+y+2)i=0 3
− y3 − − x 2 =–6–3i
2 2
olduğuna göre, x –y nin eşiti kaçtır?
olduğuna göre, −(y + x)2 ifadesinin eşiti kaçtır?
A) 20 B) 12 C) 10 D) 8 E) 4
A) i B) 2i C) 3i D) 4i E) 5i
1–C 2–E 3–D 4–B 5–C 6–B 7–A 8–C
23
Karmaşık Sayılar
Karmaşık Düzlem
Karmaşık sayıları gösterebildiğimiz düzleme karmaşık düzlem de-

nir. Reel sayıları gösterdiğimiz koordinat sistemindeki x ekseni, kar-

maşık düzlemin reel ekseni y ekseni, karmaşık düzlemin sanal
(imajiner) ekseni olacaktır.

Z=3–4i Re(Z)=3 İm(Z)=–4

karmaşık sayısını karmaşık düzlemde gösteriniz.

Z=–4 Re(Z)=–4 İm(Z)=0


(Sanal kısmı 0 olan karmaşık sayı reel eksen üzerindedir.)
Z=2i a) Re(Z)=0 İm(Z)=2


(Reel kısmı 0 olan karmaşık sayı sanal eksen üzerindedir.)
a) Reel kısmı 3 olan karmaşık sayıları karmaşık düzlemde a) Re(Z)=3 b) İm(Z)=–2

gösteriniz.
b) Sanal kısmı –2 olan karmaşık sayıları karmaşık düzlem-

de gösteriniz.

24
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 4
Z=–2+4i Z=–3i
karmaşık sayısının karmaşık düzlemde gösterimi aşağıda- karmaşık sayısının karmaşık düzlemde gösterimi aşağıda-
kilerden hangisidir? kilerden hangisidir?

soru 5
soru 2
Reel kısmı –2 olan karmaşık sayıların karmaşık düzlemde
Z1=3+i
gösterimi aşağıdakilerden hangisidir?
Z2=–2+3i
Z3=2–5i

Z4=–1–i
karmaşık sayıları sırasıyla karmaşık düzlemin hangi böl-
gelerindedir?

A) 1-2-3-4 B) 1-2-4-3 C) 1-4-2-3
D) 1-3-2-4 E) 2-1-4-3

soru 3
soru 6
Z=5
Sanal kısmı 3 olan karmaşık sayıların karmaşık düzlemde
karmaşık sayısının karmaşık düzlemde gösterimi aşağıda
gösterimi aşağıdakilerden hangisidir?
kilerden hangisidir?

1–A 2–B 3–B 4–C 5–C 6–A
25
Karmaşık Sayılar
Z karmaşık sayısının reel kısmı a, sanal kısmı b dir.
Buna göre karmaşık düzlemde verilen Z karmaşık sayısı

Z=a+bi dir.

Z karmaşık sayısının
Re(Z) = 3 
eşitini yazınız.  Z= 3 − 4i
Ým(Z) = −4 
Cevap: 3–4i

Z1, Z2 ve Z3 Re(Z1) = 5 
karmaşık sayılarının  Z1= 5 + 3i
Ým(Z1) = 3 
eşitlerini yazınız. Re(Z 2 ) = −3 
 Z 2 =−3 + 0i =−3
Ým(Z 2 ) = 0 

Re(Z 3 ) = 0 
 Z3 = 0 − 2i =−2i
Ým(Z 3 ) = −2 

2Re(Z1)–3İm(Z2)+Re(Z3)–İm(Z4) Re(Z1)=4
ifadesinin eşitini bulunuz. İm(Z2)=–4

Re(Z3)=–2
İm(Z4)=0

2Re(Z1)–3.İm(Z2)+Re(Z3)–İm(Z4)=2.4–3.(–4)+(–2)–0

=8+12–2–0=18
Cevap: 18


a) x eksenine göre simetriği olan

karmaşık sayıyı bulunuz.

b) y eksenine göre simetriği olan

karmaşık sayıyı bulunuz.

26
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
Yandaki şekle göre, Z1 ve Z2 karmaşık sayıları

Z karmaşık sayısının karmaşık düzlemde
eşiti aşağıdakilerden gösterilmiştir.

Buna göre,
hangisidir?

Re(Z1)+İm(Z2)
ifadesinin eşiti kaçtır?

A) 3–2i B) 2–3i C) –2+3i D) 2+3i E) –2–3i
A) –6 B) –1 C) 1 D) 6 E) 9
soru 2 soru 6
Yandaki şekle göre, Z1, Z2 ve Z3 karmaşık sayıları

Z karmaşık sayısının karmaşık düzlemde gösterilmiştir.
eşiti aşağıdakilerden Buna göre,

hangisidir?
İm(Z1)+Re(Z2)+İm(Z3)

A) 2–i B) –1+2i C) i–2 D) i+2 E) –2–i A) –9 B) –3 C) 0 D) 3 E) 6

soru 3 soru 7
Grafiğe göre Z karmaşık sayısının

aşağıdakilerden x eksenine göre

hangisi yanlıştır? simetriği yandaki

karmaşık düzlemde verilmiştir.

Buna göre,
Re(Z)–İm(Z)

A) Z1=2+3i B) Z2=–2+2i C) Z3=4 A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

D) Z4=–2+4i E) Z5=–3i
soru 4 soru 8
Yanda verilen grafiğe göre, y eksenine göre simetriği –4+3i olan karmaşık sayının x
I. Z1=2–i eksenine göre simetriği aşağıdakilerden hangisidir?

II. Z2=–1+2i
III. Z3=–4i A) 4+3i B) 3+4i C) 4–3i
IV. Z4=–2

V. Z5=2+2i D) 3–4i E) –4–3i

Yukarıdaki karmaşık sayıların
kaç tanesinin eşiti doğru yazıl-
mıştır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
1 –C 2–A 3–D 4–C 5–D 6–B 7–A 8–C
27
Karmaşık Sayılar
Bir Karmaşık Sayının Eşleniği

Z=a+bi karmaşık sayısının sanal kısmının işareti değiştirilerek elde edilen a–bi karmaşık sayısına Z karmaşık sayısının eşleniği
– –
denir ve Z ile gösterilir. Buna göre Z=a+bi ise Z =a–bi dir.
Aşağıda verilen karmaşık sayıların eşleniklerini bulunuz. Bir karmaşık sayının eşleniğini bulmak için sanal kısmın işa-
retini değiştiririz.
–
a) Z1=3+5i a) Z 1=3–5i
–
b) Z2=2–3i b) Z 2=2+3i
–
c) Z3=i+4 c) Z 3=–i+4
–
d) Z4=–5 d) Z 4=–5
–
e) Z5=2i e) Z 5=–2i

–
Z=–3i–4 Z=–3i–4 ise Z =3i–4
– –
karmaşık sayısı veriliyor. Re(Z)=–4, İm(Z )=3, Re(Z )=–4
– – – –
Re(Z)–İm(Z )+Re(Z ) Re(Z)–İm(Z )+Re(Z )=–4–3–4=–11
ifadesinin eşitini bulunuz. Cevap: –11
Z=ò–1.ò–4–ò–9 ò–1=ñ1i=i, ò–4=ñ4i=2i, ò–9=ñ9i=3i,

karmaşık sayısının eşleniğini bulunuz. Z=ò–1. ò–4–ò–9
Z=i.2i–3i
2
Z=2i –3i
Z=–2–3i
–
Z=–2–3i ise Z =–2+3i
Cevap: –2+3i

2 –
i =–1 olmak üzere, Z2=a+5–(b+3)i ise Z 2=a+5+(b+3)i
–
Z1=2a–3+5i Z1=Z 2 olduğuna göre,
Z2=a+5–(b+3)i 2a–3+5i=a+5+(b+3)i
karmaşık sayıları veriliyor. 2a–3=a+5 ve 5=b+3
–
Z1=Z 2 a=8 b=2
olduğuna göre, a.b ifadesinin eşitini bulunuz. a.b=8.2=16
Cevap: 16
28
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
Aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? Z=ó–25+ó–36

karmaşık sayısının eşleniği aşağıdakilerden hangisidir?
–
A) Z=–3+6i ise Z =–3–6i
–
B) Z=–2i+4 ise Z =2i+4 A) 5–6i B) –5+6i C) i D) –11i E) 11i
–
C) Z =5–i ise Z=5+i
–
D) Z =–4i ise Z=4i
–
E) Z=i–3 ise Z =i+3
soru 2 soru 6
2
Z= −8 − −36
5 6
2i +3i
A) –2+6i B) –2–6i C) 2+6i D) 2–6i E) 6–2i

A) –2i+3 B) –2i–3 C) 3+2i
D) 2+3i E) –2–3i
soru 3 soru 7
2
Z1=2–i, Z2=–3 ve Z3=2i i =–1 olmak üzere,
karmaşık sayıları veriliyor. Z1=3i–7 ve Z2=a+5+bi
Buna göre, karmaşık sayıları veriliyor.
– – –
İm(Z 1)+3.Re(Z2)–2.İm(Z 3) Z 1=Z2
ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir? olduğuna göre, a+b toplamının eşiti kaçtır?
A) –12 B) –8 C) –4 D) –2 E) –1 A) –15 B) –9 C) –5 D) 5 E) 8
soru 4 soru 8
Z=2–4i Yandaki şekilde

karmaşık sayısı veriliyor. Z1 karmaşık
–
Buna göre, –Z ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir? sayısı verilmiştir.
–
Z2=2a+6–bi ve Z1=Z 2
A) 2+4i B) –2+4i C) 4+2i D) –2–4i E) –4–2i olduğuna göre,

a–b toplamının eşiti kaçtır?

A) –8 B) –4 C) –2 D) 0 E) 8
1–E 2–B 3–C 4–D 5–D 6–A 7–A 8–D
29
Karmaşık Sayılar
– –
Z=a+bi olsun. Buna göre Z =a–bi dir. Z ve Z karmaşık sayılarının
karmaşık düzlemde x eksenine göre (reel eksen) simetrik olduğu
görülür.

Z karmaşık sayısının Karmaşık düzlemde verilen

eşleniğini karmaşık bir karmaşık sayının x ekseni-
ne göre simetriği o karmaşık
düzlemde gösteriniz.
sayının eşleniğini verir.


– –
Z1, Z 1 ve Z 2 karmaşık
sayılarını köşe kabul
eden üçgenin
2
alanı kaç br dir?

Taban.Yükseklik 2.3
Üçgenin alanı= = = 3
2 2
2
Cevap: 3 br
Z1=5–3i Z1 ile Z2 eşlenik iki karmaşık sayıdır. Buna göre,

– –
Z2=a–3+(b–2)i Z1=Z 2 veya Z 1=Z2 dir.
–
karmaşık sayıları x eksenine göre simetriktir. Z 1=Z2 eşitliğini kullanırsak
a.b nin eşitini bulunuz. 5+3i=a–3+(b–2)i
5=a–3 3=b–2
8=a 5=b
a.b=8.5=40
Cevap: 40
Z karmaşık sayıları d doğrusunun x eksenine göre

d doğrusu üzerindedir. simetriğini alırsak Z karmaşık

Z karmaşık sayılarının sayılarının eşleniğini buluruz.
eşleniğini karmaşık

düzlemde gösteriniz.

30
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 4
– –
Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? Z1, Z 1, Z2 ve Z 2 karmaşık
sayılarını köşe
kabul eden

dörtgenin alanı

2
kaç br dir?

A) 6 B) 9 C) 12 D) 16 E) 18

soru 5
Z1=–2+6i
Z2=x–1+(y–3)
soru 2 karmaşık sayıları x eksenine göre simetriktir.

2x+3y nin eşiti kaçtır?
Yandaki şekilde verilen
A) –12 B) –11 C) –10 D) –4 E) 25
eşleniği aşağıdakilerden

hangisinde doğru
soru 6
gösterilmiştir?

Z1=–3–2i
Z2=x–7+(x–2)i
karmaşık sayıları veriliyor. Z1 karmaşık sayısının eşleniği ile Z2

karmaşık sayısı karmaşık düzlemde aynı bölgededir.

x tamsayısı kaç farklı değer alır?

A) 7 B) 6 C) 4 D) 3 E) 2

soru 7

Z karmaşık sayılarının

eşleniği aşağıdakilerden

hangisinde doğru

gösterilmiştir?
soru 3

Yandaki şekle göre,
–
Z ile Z arasındaki

uzaklık

kaç br dir?

A) 4 B) 6 C) 8 D) 10 E) 12
1–D 2–E 3–C 4–E 5–B 6–C 7–A
31
Karmaşık Sayılar
Bir Karmaşık Sayının Modülü (Mutlak Değeri)

Karmaşık düzlemde bir Z karmaşık sayısına karşılık gelen noktanın başlangıç noktasına (orijin) olan uzaklığına bu karmaşık sayı-
nın modülü (mutlak değeri) denir ve |Z| ile gösterilir.
Pisagor uygularsak
2 2 2
|Z| =a +b

=
|Z | a 2 + b2

bulunur.
Z=a+bi ise =
|Z | a 2 + b2
a) Z1=3+4i karmaşık sayısının modülünü bulunuz.

=
|Z | a 2 + b2 bağıntısından
b) Z2=5–12i karmaşık sayısının orijine olan uzaklığını bu-
lunuz. a) |Z1 |= 32 + 4 2 = 9 + 16 = 25 = 5
Cevap: 5
2 2
b) |Z=
2| 5 + ( −12)= 25 + 144
= = 13
169
Cevap: 13
a) Z1=1–3i olduğuna göre, |Z1| kaçtır?

=
b) Z2=–2–ñ5i olduğuna göre, |Z2| kaçtır?
a) |Z1=| 12 + ( −3)2= 1 + 9= 10
Cevap: ò10
2 2
b) |Z 2 |= ( −2) + ( − 5) = 4 + 5= 9= 3
Cevap: 3
a) Z1=–6 olduğuna göre, |Z1| kaçtır?

=
b) Z2=4i olduğuna göre, |Z2| kaçtır?
a) |Z1 |= ( −6)2 + 02 = 36 = 6
Cevap: 6
2 2
b) |Z 2 |= 0 +4 = 16 = 4
Cevap: 4
|1–ñ3i|+|2 ñ3+ò13i| =
toplamının eşitini bulunuz.
|1 − =
3i| 12 + ( − 3)2= 1 + 3= 4= 2
2
|2 3 + 13i|= (2 3)2 + 13 = 12 + 13 = 25 = 5
|1–ñ3i|+|2ñ3+ò13i|=2+5=7
Cevap: 7
32
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
Z=2–4i Z1=4
karmaşık sayısının modülü aşağıdakilerden hangisidir? Z2=–3i
olduğuna göre, |Z1|+|Z2| toplamı kaçtır?
A) 4ñ5 B) 2ñ5 C) 4 D) ñ5 E) 2
A) 7 B) 6 C) 5 D) 4 E) 1
soru 2 soru 6
2
Z=ñ2+ñ7i i =–1 ve Z=ò–2.ò–5.ó–10
karmaşık sayısının orijine olan uzaklığı kaçtır? olduğuna göre, |Z| kaçtır?
A) 2 B) 2ñ2 C) 3 D) ò11 E) 2ñ3 A)ñ5 B) ò10 C) 5 D) 5ñ2 E) 10

soru 3 soru 7
Z=–2–2ñ2i |–2+6i|
olduğuna göre, |Z| kaçtır? ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
A) 2 B) ñ6 C) 2ñ2 D) 2ñ3 E) 4 A) ñ5 B) ò10 C) 2ñ5 D) 2ò10 E) 10
soru 4 soru 8
Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? |–1+2ñ6i|–|–3–4i|

A) Z=ñ3+i ise |Z|=2
B) Z=ñ5–ò11i ise |Z|=4 A) 0 B) 3 C) 5 D) 10 E) 15
C) Z=–2+3i ise |Z|=ò13
D) Z=–2–i ise |Z|=ñ5
E) Z=3–i ise |Z|= 2ñ2
1–B 2–C 3–D 4–E 5–A 6–E 7–D 8–A
33
Karmaşık Sayılar

– –
Z=a+bi karmaşık sayısı verilsin. Buna göre, |Z|=|Z |=|–Z|=|–Z |= a 2 + b2 şeklinde bulunur.
Z=–3+5i
a) |Z |= ( −3)2 + 52 = 9 + 25 = 34
karmaşık sayısı veriliyor. –
b) |Z |=|Z|=ò34
a) |Z|
– c) |–Z|=|Z|=ò34
b) |Z | –
d) |–Z |=|Z|=ò34
c) |–Z|
–
d) |–Z |
ifadelerinin eşitlerini bulunuz.
Z=–1–4ñ3i |Z |=( −1)2 + ( −4 3)2 = 1 + 48 = 49 = 7

–
olduğuna göre, |Z|+|Z |+|–Z| ifadesinin eşitini bulunuz. –
|Z|=|Z |=|–Z|=7
–
|Z|+|Z |+|–Z|=7+7+7=21
Cevap: 21
Karmaşık düzlemde – –
– Z =2–i ise |Z |= 22 + ( −1)2= 4 +=
1 5
Z karmaşık sayısı veriliyor. –
|Z|=|–Z|=|Z |=ñ5 olduğundan
Buna göre,
– –
|Z|–3|–Z|+4|Z |=ñ5–3ñ5+4ñ5
|Z|–3|–Z|+4|Z |
ifadesinin eşitini bulunuz. =2ñ5

Cevap:2ñ5

– –
|Z|=5 |Z|=|Z |=|–Z|=|–Z |=5
– – – –
olduğuna göre,|Z|+5|Z |–|–Z|+2|–Z | ifadesinin eşitini |Z|+5|Z |–|–Z|+2|–Z |=5+5.5–5+2.5=35
bulunuz. Cevap: 35
34
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? Karmaşık düzlemde

Z karmaşık
–
A) Z=2+8i ise |Z |=2ò17 dir. sayısı verilmiştir.
B) Z=3i ise |–Z|=3 dür. Aşağıdakilerden
–
C) Z=5 ise |–Z |=5 dir. hangisi yanlıştır?
–
D) Z=3+2i ise |Z |=ñ5 dir.
E) Z=–3–3i ise |Z|=3ñ2 dir. – –
A) Z =–2–3i B) Re(Z)=–2 C) İm(Z )=–3
D) |Z|=ò13 E) |Z|+|–Z|=0
soru 2 soru 6
Z=3–6i Z=3–i
karmaşık sayısı veriliyor. karmaşık sayısı veriliyor.
– –
Buna göre |Z | ifadesinin eşiti kaçtır? |Z | ifadesi aşağıdakilerden hangisinde doğru gösterilmiş-
tir?
A) ñ5 B) 2ñ5 C) 5 D) 3ñ5 E) 4ñ5


soru 3 soru 7
Z=2ñ3–2i Z=4
– –
olduğuna göre, |Z |.|–Z| ifadesinin eşiti kaçtır? olduğuna göre, 2|Z|+3|Z | ifadesinin eşiti aşağıdakilerden
hangisidir?
A) 4 B) 8 C) 9 D) 12 E) 16
A) 24 B) 20 C) 16 D) 8 E) 4
soru 4 soru 8
–
Z=a–2+(a+3)i |Z|+|Z |=12
|Z| olduğuna göre, |–Z| ifadesinin eşiti aşağıdakilerden han-
olduğuna göre, ifadesinin eşiti kaçtır?
| Z |+| − Z | gisidir?
1 3 5 A) 8 B) 6 C) 4 D) 3 E) 2
A) B) 1 C) D) 2 E)
2 2 2
1–D 2–D 3–E 4–A 5–E 6–C 7–B 8–B
35
Karmaşık Sayılar
Z=x–2–8i |Z|=10
karmaşık sayısının orijine olan uzaklığı 10 br ise x in alabi- (x − 2)2 + ( −8)2 =10
leceği değerleri bulunuz.
(x − 2)2 + 64 =
10
( (x − 2)2 + 64 )2 =
102
2
(x–2) +64=100
2
(x–2) =36
 
x–2=6 x–2=–6
x=8 x=–4
Cevap: {–4,8}

–
Z=–3+(x+4)i |Z|=|Z |=5
–
|Z |=5 ( −3)2 + (x + 4)2 =
5
olduğuna göre, x in alabileceği değerleri bulunuz. 9 + (x + 4)2 =
5
( 9 + (x + 4)2 )2 =
52
2
9+(x+4) =25
2
(x+4) =16
 
x+4=4 x+4=–4
x=0 x=–8
Cevap: {–8,0}
Z1=4x–6–ñ3i |Z1|=|Z2|
Z2=ñ6+i (4x − 6)2 + ( −=

3)2 ( 6 )2 + 12
karmaşık sayıları veriliyor. 2

(4x–6) +3=6+1
|Z1|=|Z2| (4x–6) =4
2
olduğuna göre, x in alabileceği değerleri bulunuz.  

4x–6=2 4x–6=–2
x=2 x=1
Cevap: {1,2}

– – – –
|Z|+3|Z |–2|–Z |=24 |Z|=|Z |=|–Z | eşitliğinden
– –
olduğuna göre, |Z| nin eşiti kaçtır, bulunuz. |Z|+3|Z |–2|–Z |=|Z|+3|Z|–2|Z|=24
2|Z|=24
|Z|=12
Cevap: 12
36
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
Z=x–2i Z1=2+i
karmaşık sayısının orijine olan uzaklığı ò13 br ise x in ala- Z2=x–2i
bileceği değerler çarpımı kaçtır? karmaşık sayıları veriliyor.
|Z1|=|Z2|
A) –16 B) –9 C) –4 D) 3 E) 4 olduğuna göre, x in alabileceği değerler çarpımı kaçtır?
A) –4 B) –2 C) –1 D) 1 E) 2
soru 2 soru 6
Z=x–1+4i Z1=ñ5–2i
karmaşık sayısının orijine olan uzaklığı 5 br ise x in alabi- Z2=x–3+2ñ2i
leceği değerler toplamı kaçtır?
karmaşık sayıları veriliyor.
–
|Z1|=|Z 2|
A) –2 B) 0 C) 2 D) 4 E) 6
olduğuna göre, x in alabileceği değerler toplamı kaçtır?
A) 6 B) 5 C) 4 D) 3 E) 2
soru 3 soru 7
–
Z=–2+(x+2)i |Z|+5|Z |=30
–
|Z|=2ñ5 olduğuna göre, |–Z | ifadesinin eşiti kaçtır?
olduğuna göre, x in alabileceği değerler toplamı kaçtır?
A) 3 B) 5 C) 6 D) 10 E) 15
A) –8 B) –4 C) 0 D) 4 E) 12
soru 4 soru 8
– –
Z =–9+(x+2)i |Z|–3|Z |=–8
|Z|=15 olduğuna göre, |–Z|+3|Z| toplamının eşiti kaçtır?
olduğuna göre, x in alabileceği pozitif değer aşağıdakiler-
den hangisidir? A) 4 B) 6 C) 8 D) 12 E) 16
A) 6 B) 8 C) 9 D) 10 E) 12
1–B 2–C 3–B 4–D 5–C 6–A 7–B 8 –E
37
Karmaşık Sayılar
Karmaşık Sayılarda Toplama ve Çıkarma

Karmaşık sayılarda toplama işlemi yapılırken reel kısımlar kendi aralarında toplanır reel kısma yazılır, sanal kısımlar kendi araların-
da toplanır sanal kısma yazılır. Çıkarma işlemi içinde aynı işlem yapılır.
Buna göre, Z1=a+bi, Z2=c+di ise Z1+Z2=a+c+(b+d)i, Z1–Z2=a–c+(b–d)i
Z1=3–2i Z1+Z2=a+c+(b+d)i ve Z2=a–c+(b–d)i bağıntısından

Z2=–1+4i a) Z1+Z2=3+(–1)+(–2+4)i
karmaşık sayıları veriliyor. =2+2i Cevap: 2+2i
Buna göre, b) Z1–Z2=(3–(–1))+(–2–4)i
a) Z1+Z2 nin eşitini bulunuz. =4–6i
b) Z1–Z2 nin eşitini bulunuz. Cevap: 4–6i
Z1=5–3i
a) 2Z1+3Z2=
Z2=–2–i
=10–6i–6–3i
=(10–6)+(–6–3)i
Buna göre,
=4–9i Cevap: 4–9i
a) 2Z1+3Z2 nin eşitini bulunuz.
b) 3Z1–4Z2=
b) 3Z1–4Z2 nin eşitini bulunuz.
=15–9i+8+4i
=(15+8)+(–9+4)i
=23–5i Cevap: 23–5i
Z1=3+5i Z1+Z2=(3+1)+(5–2)i
Z2=1–2i Z1+Z2=4+3i
karmaşık sayıları veriliyor. |Z1 + Z 2 |= 4 2 + 32 = 25 = 5
|Z1+Z2| Cevap: 5
ifadesinin eşiti bulunuz.

–
Z=a+bi olmak üzere, Z=a+bi ise Z =a–bi dir.
– –
Z–3.Z =–6+8i Z–3Z =–6+8i
eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayısını bulunuz. a+bi–3(a–bi)=–6+8i
a+bi–3a+3bi=–6+8i
(a–3a)+(b+3b)i=–6+8i
–2a+4bi=–6+8i
–2a=–6, 4b=8
a=3, b=2
Z=a+bi=3+2i
Cevap: 3+2i
38
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
Z1=–5+3i Z1=5–i
Z2=2–i Z2=–3+3i
karmaşık sayıları veriliyor. karmaşık sayıları veriliyor.
Z1+Z2 karmaşık sayısının eşiti aşağıdakilerden hangisidir? |Z1+Z2| ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
A) –3+4i B) 3+2i C) –3+2i A) ñ2 B) 2ñ2 C) 4 D) 3ñ2 E) 2ñ5

D) –3+i E) –3–2i
soru 2 soru 6
Z1=–2–4i Z1=x+2i
Z1–Z2=3+i Z2=3–2i
olduğuna göre, Z2 karmaşık sayısının eşiti aşağıdakilerden karmaşık sayıları veriliyor.
hangisidir? |Z1–Z2|=5
olduğuna göre, x in alabileceği değerler çarpımı kaçtır?
A) 5+5i B) 5–5i C) –5+5i
D) 1–5i E) –5–5i A) –9 B) –3 C) 0 D) 3 E) 6
soru 3 soru 7
Z1=–3i+1 Z=a+bi olmak üzere,

–
Z2=3i Z+2Z =3+4i
Z3=1–4i eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayısı aşağıdakilerden han-
karmaşık sayıları veriliyor. gisidir?
Z1+Z2–Z3 ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?

A) 1 B) 1–i C) 1–2i D) –4i E) 1–4i
A) 4i B) 4 C) –4i D) 2+4i E) 2–4i
soru 4 soru 8
Z1=ò–4+ò16 Z=a+bi ve b≠0

9
Z2=i +i
14 karmaşık sayı olduğuna göre,
–
karmaşık sayıları veriliyor. I. Z+Z reel sayıdır.
–
Buna göre, 4Z1–2Z2 ifadesinin eşiti aşağıdakilerden han- II. Z–Z karmaşık sayıdır.
gisidir? III. |Z| reel sayıdır.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) 18+18i B) 18i C) 6+18i
D) 18+6i E) 18–6i A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III
D) I, II ve III E) I ve III
1–C 2–E 3–A 4–D 5–B 6–C 7–E 8–D
39
Karmaşık Sayılar
Karmaşık Sayılarda Toplama ve Çıkarma İşleminin Geometrik Yorumu

Karmaşık düzlemde Z1, Z2 ve başlangıç noktalarını paralelkenara tamamlayan dördüncü köşeye Z1+Z2 noktası denir.

Z1–Z2=Z1+(–Z2) eşitliğini ve toplama işleminin geometrik yorumunu kullanarak Z1, –Z2 ve başlangıç noktalarını paralelkenara
tamamlayan dördüncü köşeye Z1–Z2 noktası denir.

AOCB paralelkenardır. Toplama işleminin geometrik yorumuna göre A, C ve O nok-

A noktasına Z1=2+3i talarını paralelkenara tamamlayan dördünce köşe B noktası

Z1+Z2 ye eşittir.
C noktasına Z2=4+i
Z1+Z2=2+3i+4+i
karmaşık sayıları
=6+4i
karşılık gelmektedir.
Cevap: 6+4i
B noktasına karşılık gelen karmaşık sayıyı bulunuz.
OADC paralelkenar, |BO|=|OC| olduğuna göre C noktasına karşılık gelen kar-

B, O ve C noktaları doğrusal maşık sayı –Z2 dir. AOCD paralelkenar olduğu için D noktasına
karşılık gelen karmaşık sayı Z1–Z2 dir.
|BO|=|OC| dir.
Z1–Z2=4+2i–(–3+3i)
A noktasına Z1=4+2i
=4+2i+3–3i
B noktasına Z2=–3+3i
=7–i
karşılık gelmektedir. Cevap: 7–i
D noktasına karşılık gelen karmaşık sayıyı bulunuz.
40
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 4
OABC paralelkenar, OABC kare, A noktasına

A noktasına Z1=1+2i, karşılık gelen

C noktasına Z2=–2+3i karmaşık sayı Z=4+2i

karmaşık sayıları ise B noktasına

karşılık gelmektedir. karşılık gelen
B noktasına karşılık gelen karmaşık sayının eşiti
karmaşık sayı aşağıdakilerden hangisidir?
aşağıdakilerden hangisidir?
A) 2+6i B) 2+5i C) 2+4i
A) –2+5i B) –1+4i C) –1+5i D) 3+6i E) 3+5i
D) –2+4i E) –1+6i
soru 2 soru 5
OABC paralelkenar, Z1=–2+i

A noktasına Z1=7+(y–2)i, Z2=4+3i
C noktasına Z2=x+1+6i karmaşık sayıları verilmiştir.

B noktasına Z3=11+9i Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

karşılık gelmektedir.

x+y toplamının eşiti kaçtır?

A) 3 B) 5 C) 7 D) 8 E) 10

soru 3 soru 6
OABC paralelkenar, Karmaşık düzlemde

A noktasına Z1=3–5i, Z1 ve Z1–Z2 karmaşık

B noktasına Z2=7–7i sayıları gösterilmiştir.

karmaşık sayıları Z2 karmaşık sayının

karşılık gelmektedir. eşiti aşağıdakilerden

C noktasına karşılık gelen hangisidir?

karmaşık sayının reel kısmı ile
sanal kısmının çarpımı kaçtır? A) 7–4i B) –4+7i C) –4+8i

D) 8–i E) –4+i
A) –12 B) –9 C) –8 D) –6 E) –4
1–C 2–D 3–C 4–A 5–E 6–B
41
Karmaşık Sayılar
Karmaşık Sayılarda Çarpma

Z1=a+bi ve Z2=c+di olsun. Bir karmaşık sayıyı eşleniği ile çarpma Z=a+bi olsun.

– 2 2
=a.c+a.di+b.ci–b.d şeklinde bulunur. Z.Z =a +b şeklinde bulunur.
Z1=2–3i

Z2=–3+5i
karmaşık sayıları veriliyor. =–6+10i+9i+15=9+19i
Z1.Z2 ifadesinin eşitini bulunuz. Cevap: 9+19i

2 3 5
i =–1 olmak üzere, a) i =–i, i =i
3 5 3 5
a) (1–i ).(1+2i ) (1–i ).(1+2i )
3 4 5
b) (1–i )(1–i )(1–i )
=1+2i+i+2.(–1)=–1+3i
ifadelerinin eşitini bulunuz.
Cevap: –1+3i
3 4 5
b) i =–i, i =1, i =i
3 4 5
(1–i ).(1–i ).(1–i )=(1+i).(1–1)(1–i)
=(1+i).0.(1–i)=0
Cevap: 0

2 – 2 2
i =–1 olmak üzere, Z.Z =a +b bağıntısından
– 2 2
a) Z=2–5i karmaşık sayısı veriliyor. a) Z.Z =(2–5i)(2+5i)=2 +(–5) =4+25=29
– Cevap: 29
Z.Z ifadesinin eşitini bulunuz.
2 2
b) (1–i).(2+i).(1+i) b) (1–i).(1+i)=1 +(–1) =1+1=2
ifadesinin eşitini bulunuz. (1–i).(1+i)(2+i)
Cevap: 4+2i

2
a) (ñ3–i) .(ñ3+i) =[(ñ3–i)(ñ3+i)] =[(ñ3 +(–1) ]
5 2 2 5
5 5
a) (ñ3–i) .(ñ3+i) =(3+1) =4
5 5
5
ifadesinin eşitini bulunuz. Cevap: 4
4 5 4 5 4 4
b) (ñ2+i) .(ñ2–i) b) (ñ2+i) .(ñ2–i) =(ñ2+i) .(ñ2–i) .(ñ2–i)
4
ifadesinin eşitini bulunuz. =((ñ2+i)(ñ2–i)) .(ñ2–i)
n n n 2 2 4 4
a .b =(a.b) olduğunu hatırlayınız. =((ñ2) +1 ) .(ñ2–i)=3 (ñ2–i)
=81ñ2–81i
Cevap: 81ñ2–81i
42
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
Z1=3+i Z=3–i
Z2=2–3i karmaşık sayısı veriliyor.
–
karmaşık sayıları veriliyor. Z.Z ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
Z1.Z2 ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
A) 3 B) 5 C) 8 D) 9 E) 10
A) 3–7i B) 7–9i C) 9 D) 9+7i E) 9–7i
soru 2 soru 6
2
Z1=–1+i i =–1 olmak üzere,
Z2=2i (1–ñ2i).(2+3i).(1+ñ2i).(2–3i)
karmaşık sayıları veriliyor. ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
i.Z1+(3–i).Z2
ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir? A) 13 B) 26 C) 39 D) 52 E) 65
A) 1+5i B) 1–5i C) 3+5i D) –3+5i E) 5i

soru 3 soru 7
2 2
3 7 8 8
(1+i ).(1+i ) (1–3i) .(1+3i)
8 8 8 8 9
A) –4i B) –2i C) 2 D) 2i E) 4i A) 5 B) 8 C) 9 D) 10 E) 10
soru 4 soru 8
2 2
6 7 8 9 5 6
(1–i ).(1–i ).(1–i ).(1–i ) (2–2i) .(2+2i)
5 5 5
A) –2i B) –i C) 0 D) i E) 2i A) 8 (2+2i) B) 8 (2–2i) C) 8 (–2+2i)
5 5
D) 8 E) 4 (2+2i)
1–E 2–A 3–B 4–C 5–E 6–C 7–D 8–A
43
Karmaşık Sayılar
Z karmaşık sayısının bilinmediği denklemlerde Z=a+bi eşitliği kullanılarak Z karmaşık sayısı bulunur.

– –
Z(1+3i)=i.Z +9i Z=a+bi ise Z =a–bi dir.
–
eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayısını bulunuz. Z(1+3i)=i.Z +9i

2 2
a+3ai+bi+3bi =a.i–bi +9i
a+3ai+bi–3b=a.i+b+9i
a–3b+(3a+b)i=b+(a+9)i
a–3b=b ve 3a+b=a+9
a=4b için 12b+b=4b+9
13b=4b+9
b=1
b=1 için a=4b=4.1=4
Z=a+bi=4+i
Cevap: 4+i
Z+|Z|=8+4i
Z=a+bi ise =
|Z | a 2 + b2
eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayısını bulunuz.
Z+|Z|=8+4i
a + bi + a 2 + b2 = 8 + 4i
a+ a 2 + b=
2
8 ve=
b 4 tür.
a+ a 2 + 42 =
8
a+ a 2 + 16 =
8
a 2 + 16 =8 − a
( a 2 + 16 )2 =
(8 − a)2
2 2
a +16=64–16a+a
a=3
Z=a+bi=3+4i
Cevap: 3+4i

–2 –
(Z+i.Z ) =8i Z=a+bi ise Z =a–bi dir.
–2
eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayısının reel kısmı ile sanal (Z+i.Z ) =8i
kısmının toplamının alabileceği değerleri bulunuz. (a+bi+i.(a–bi)) =8i
2
2 2
(a+bi+a.i–bi ) =8i
2
(a+bi+ai+b) =8i
2
(a+b+(a+b)i) =8i
2
[(a+b)(1+i)] =8i
2
(a + b)2 .(1
 + i) =
8i
2i
2
(a+b) =4
a+b=2 veya a+b=–2
Cevap: –2 veya 2
44
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
–
Z+2Z =6–2i Z+|Z|=2+4i
eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayısı aşağıdakilerden han- eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayısı aşağıdakilerden han-
gisidir? gisidir?
A) 1+2i B) 2–2i C) 2–i D) 2+i E) 2+2i A) –3+4i B) 3–4i C) –3–4i D) 3+4i E) 4–3i
soru 2 soru 6
–
Z–3Z =2–8i Z–|Z|=–1+ñ3i
eşitliği veriliyor. eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayısı aşağıdakilerden han-
|Z| nin eşiti aşağıdakilerden hangisidir? gisidir?
A) 1 B) ñ3 C) 2 D) ñ5 E) 3 A) –1–ñ3i B) ñ3–i C) 1+ñ3i

D) ñ3+i E) 1–ñ3i
soru 3 soru 7
– –2
Z(1–i)=i.Z +4 (Z+Z ) =36
eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayısı aşağıdakilerden han- eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayısının reel kısmının ala-
gisidir? bileceği değerler çarpımı aşağıdakilerden hangisidir?
A) 4–4i B) 4–8i C) 4+4i D) 4+8i E) 8+4i A) –36 B) –18 C) –9 D) –3 E) 0
soru 4 soru 8
– –
i.Z–2=3.Z +6i Z+Z.Z =15–3i
eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayısının sanal kısmı kaçtır? eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayısının eşiti aşağıdakiler-
den hangisi olabilir?
5 5 15
A) B) C) 5 D) E) 10
4 2 2 A) –2–3i B) –1–3i C) 1–3i D) 2–3i E) 3–3i
1–E 2–D 3–D 4–B 5–A 6–C 7–C 8 –D
45
Karmaşık Sayılar
Karmaşık Sayılarda Bölme

Karmaşık sayılarda bölme işlemi için pay ve payda paydanın eşleneği ile çarpılır.
a + ib a + ib (a + ib)(c − id)
=Z =
ifadesi, Z = biçiminde düzenlenir.
c + id c + id c 2 + d2
(c − id)
3−i Pay ve payda paydanın eşleniği ile çarpılır.

Z=
2+i

karmaşık sayısı için Re(Z)+İm(Z) toplamının eşitini bulu-

nuz.
Z=1–i ise Re(Z)+İm(Z)=1+(–1)=0

Cevap: 0
Z=2–4i 1 1
–1
Z −=
1
=
karmaşık sayısının çarpmaya göre tersini (Z ) bulunuz. Z 2 − 4i
1 2 + 4i 2 + 4i 2 4 1 1
= = = + i= + i
2 − 4i 22 + 42 20 20 20 10 5
(2 + 4i)
1 1
Cevap: + i
10 5

2
i =–1 olmak üzere, ó–16=4i ve ò–4=2i
−16
−4 − 2

2
−8i − 8i 8 − 8i
= = = 1− i
8 8
Cevap: 1–i

2
i =–1 olmak üzere, 5 10 5(1 + 2i) 10i(2 − i)
− = − 2 2
5 10i 1 − 2i 2 + i 12 + 22 2 +1
− (1+ 2i) (2 − i)
1 − 2i 2 + i 2
5 (1 + 2i) 10 i.(2 − i)
ifadesinin eşitini bulunuz. = −
5 5

2
=1+2i–4i+2i
=1+2i–4i–2
=–1–2i
Cevap: –1–2i
46
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
2
1 − 3i i =–1 olmak üzere,
Z=
1+ i 1 + −4
karmaşık sayısının eşiti aşağıdakilerden hangisidir? 2 − −9
A) –1–2i B) –1+2i C) 1–2i

D) –2–i E) 1+2i −4 + 7i 7 − 4i −4 + 7i −2 + 7i −4 − 7i
A) B) C) D) E)
9 13 13 13 13
soru 2 soru 6
2
3i − 2 i =–1 olmak üzere,
Z=
i+2 −2. −8
−9
karmaşık sayısı veriliyor.
– ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
Buna göre, İm(Z ) kaçtır?
4 4i 4 4i
12 8 4 1 A) − B) − C) D) E) 2i
A) − B) − 2 C) − D) − E) −
5 5 5 5 3 3 3 3
soru 3 soru 7
Z=2–5i 2i 3−i
−
karmaşık sayısının çarpmaya göre tersi aşağıdakilerden 1− i i
hangisidir?
2 + 5i 2 + 5i −2 + 5i 2 − 5i 2 + 5i A) 2–4i B) –4i C) 2+4i D) –2+4i E) 4i

A) B) C) D) E)
21 23 29 29 29
soru 4 soru 8
Z=1+3i 3+i i−2

−
karmaşık sayısı veriliyor. 1 + i 1 + 2i
–1 –1
Re(Z )–İm(Z ) ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
A) 2–2i B) 2 C) –2i D) –2 E) 2+2i

1 2 1 1 2
A) B) C) D) − E) −
2 5 10 5 5
1–A 2–C 3–E 4–B 5–C 6–D 7–E 8–A
47
Karmaşık Sayılar

2

18
 2−i 
 
 1 + 2i 
ifadesinin eşitini bulunuz. 2 − 4i − i − 2 −5i
= = = −i
5 5

18
 2−i 
  =( −i)18 =i18 ≡ i2 =−1
 1 + 2i 
Cevap: –1
(1+i).Z+i=1 (1+i).Z+i=1
2012
olduğuna göre, Z ifadesinin eşitini bulunuz. (1+i).Z=1–i
1− i
Z=
1+ i
1 − i (1 − i)2 −2i
Z= = = = −i
1 + i 12 + 12 2
(1− i)
Z
2012
=(–i)
2012
=i
2012 4
≡i =1
Cevap: 1

–
Z=3+3i Z=3+3i ve Z =3–3i dir.
–
 
19 Z+Z =3+3i+3–3i=6
olduğuna göre,  Z + Z  ifadesinin eşitini bulunuz. –
Z−Z Z–Z =3+3i–3+3i=6i
Z + Z 6 1 1 −i
= = = = = −i
Z − Z 6i i i 1
( −i)

19
Z+Z 19 19 3
  =−
( i) =−i =−i =i
Z−Z
Cevap: i

2
17 17(1 + 4i) 17 (1 + 4i)
= = = 1 + 4i
17 1 − 4i 12 + 42 17
x +=
yi + 3 − 2i (1+ 4i )
1 − 4i
17
x +=
yi + 3 − 2i
olduğuna göre, x+y toplamının eşitini bulunuz. 1 − 4i
x+yi=1+4i+3–2i
x+yi=4+2i ise x=4 ve y=2 dir.
O halde, x+y=6
Cevap: 6
48
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
2
i =–1 olmak üzere, Z=2+2i
15
 3+i   Z+Z 
10
  olduğuna göre,  ifadesinin eşiti aşağıdakilerden
 −1 + 3i  
 Z-Z 
ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir? hangisidir?
A) –2i B) –i C) –1 D) 1 E) i A) 2i B) i C) 1 D) –1 E) –i
soru 2 soru 6
2
i =–1 olmak üzere, Z=2+i
10 12
 4−i   −3 + 2i  Z.Z
  +  olduğuna göre, ifadesinin eşiti aşağıdakilerden han-
 1 + 4i   −2 − 3i  Z-Z
gisidir?
toplamının eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
5 5 5 5
A) 1 B) i C) 0 D) –1 E) –i A) − B) − i C) i D) i E)
2 2 2 2
soru 3 soru 7
2 2
26
 1+ i  20
  x +=
yi − 2 − 4i
 1− i  2 + 4i
ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir? olduğuna göre, x–y ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangi-
sidir?
A) –1 B) –i C) i D) 1 E) 2
A) –8 B) –4 C) 0 D) 4 E) 8
soru 4 soru 8
2 2
4
 2 10  x + yi
 +  = i+2
 1 + i 1 − 3i  1 − 5i
ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir? olduğuna göre, x+y toplamının değeri kaçtır?
A) –64i B) –64 C) –32 D) 64 E) 64i A) –9 B) –7 C) –2 D) 8 E) 16
1–E 2–C 3–A 4–B 5–D 6–B 7–E 8–C
49
Karmaşık Sayılar
Kökleri Karmaşık Sayı Olan İkinci Derece Denklemlerin Çözümü

İkinci dereceden reel katsayılı bir denklemin diskriminantı negatif ise denklemin karmaşık olan kökleri birbirinin eşleniğidir.
Reel katsayılı köklerinden biri, Karmaşık olan kökler birbirinin eşleniğidir.

a) 3–5i a) 3+5i
b) –2i+4 b) 2i+4
c) –i c) i
d) 3i d) –3i
olan ikinci dereceden denklemin diğer kökünü bulunuz.
2
ax +bx+c=0 denkleminin kökleri x1 ve x2 yi bulmak için aşağıdaki işlemler uygulanır.
2 −b + ∆ −b − ∆
=
D=b –4ac, x1 = , x2
2a 2a
↓
Diskriminant

2
x –2x+5=0 a=1 b=–2 c=5
2 2
denkleminin çözüm kümesini bulunuz. ∆=b –4ac=(–2) –4.1.5=–16
−b + a 2 + −16 2 + 4i
x1= = = = 1 + 2i
2a 2 2
x1=1+2i ise x2=1–2i
Cevap: {1+2i,1–2i}
2
Kökleri bilinen ikinci derece denklem, x –(Kökler toplamı)x+Kökler çarpımı=0 formülüyle bulunur.
Köklerinden biri 3–i olan reel katsayılı ikinci derece denk- x1=3–i ise x2=3+i dir.
lemi yazınız. Kökler toplamı=3–i+3+i=6
2 2
Kökler çarpımı=(3–i)(3+i)=3 +1 =10
2
x –(Kökler toplamı)x+Kökler çarpımı =0
2
x –6x+10=0
2
Cevap: x –6x+10=0
c
ax +bx+c=0 denkleminin kökleri x1 ve x2 olsun. Kökler toplamı: x1+x2= − b Kökler çarpımı: x1.x2=
2
a a
m ve n reel sayı olmak üzere, x1=2–3i ise x2=2+3i dir.

2
x –(m+2)x+n–4=0 b −(m + 2)
x1 + x 2 =− =− = m+2 = 2 − 3i + 2 + 3i
a 1
denkleminin köklerinden biri 2–3i ise m+n toplamının
2=m
eşitini bulunuz.
c n−4
x1.x 2 = = = n − 4 = (2 − 3i)(2 + 3i) = 22 + 32
a 1
17=n
m+n=2+17=19
Cevap: 19
50
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
2
Reel katsayılı ax +bx+c=0 denkleminin karmaşık olan Köklerinden biri 3–4i olan reel katsayılı ikinci derece denk-
kökleri x1 ve x2 ise aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? lem aşağıdakilerden hangisidir?
2 2
A) x1=2–i ise x2=2+i dir. A) x +6x+25=0 B) x –6x+25=0
2 2
B) x1=3i–2 ise x2=–3i–2 dir. C) x +6x+7=0 D) x –6x+7=0
2
C) x1=4i ise x2=–4i E) x –6x+21=0
D) x1=–2i ise x2=2i
E) x1=3+2i ise x2=–3–2i
soru 2 soru 6
Reel katsayılı ikinci dereceden denklemin karmaşık kökleri x1 Köklerinden biri –2i olan reel katsayılı ikinci derece denk-
ve x2 olsun. lem aşağıdakilerden hangisidir?
x1=a+bi (a≠0 ve b≠0)
2 2 2
olduğuna göre, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) x +1=0 B) x +2x+4=0 C) x +4=0
2 2
D) x +9=0 E) x –4=0
A) x1+x2 reeldir. B) x1–x2 sanaldır.
C) x1.x2 reeldir. D) x1+x2=0

–
E) x1=x2
soru 3 soru 7
2
x –4x+13=0 2 17
2x –(m+3)x+ =0
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangisidir? 2
4−i
denkleminin köklerinden biri ise m kaçtır?
2
A) {2+3i,2–3i} B) {–2+3i,–2–3i}
C) {3i,–3i} D) {1+3i,1–3i} A) 3 B) 4 C) 5 D) 6 E) 8
E) {2+3i,–2–3i}
soru 4 soru 8
2 2
x +2x+4=0 x –6x+n+1=0
denkleminin çözüm kümesi aşağıdakilerden hangisidir? denkleminin köklerinden biri 3+ñ2i ise n kaçtır?
A) {–1+ñ3i,1–ñ3i} B) {1+ñ3i,1–ñ3i} A) 11 B) 10 C) 9 D) 8 E) 7
C) {–ñ3i,ñ3i} D) {–1–3i,–1+3i}
E) {–1–ñ3i,–1+ñ3i}
1–E 2–D 3–A 4–E 5 –B 6–C 7–C 8–B
51
Karmaşık Sayılar
Karmaşık Sayılarda Eşlenik İle İlgili Özellikler

Z, Z1 ve Z2 karmaşık sayıları için,
(Z) = Z Z1 + Z 2 = Z1 + Z 2 Z1 − Z 2 = Z1 − Z 2 Z1 ⋅ Z 2 = Z1 ⋅ Z 2 =
Z1 : Z 2 Z1 : Z 2 , Z 2 ≠ 0
, , , ,
Aşağıdaki ifadelerin eşitlerini yazınız.

a) Z1 + Z 2 = (Z1) + Z 2 = Z1 + Z 2
b) Z1 − Z 2 = Z1 − (Z 2 ) = Z1 − Z 2
a) Z1 + Z 2 c) Z1 + Z 2 = (Z1) + (Z 2 ) = Z1 + Z 2
b) Z1 − Z 2 d) Z1 ⋅ Z 2 = Z1 ⋅ (Z 2 ) = Z1 ⋅ Z 2
c) Z1 + Z 2
d) Z1 ⋅ Z 2
Z1=2–3i
Z1 + Z 2 − Z 3 = Z1 + (Z 2 ) − (Z 3 )
Z2=1+4i
–
=Z 1+Z2–Z3
Z3=–5i
=2+3i+1+4i–(–5i)
=2+3i+1+4i+5i
Buna göre, Z1 + Z 2 - Z 3 ifadesinin eşitini bulunuz.
=3+12i
Cevap: 3+12i
Z1=2–i
Z1 ⋅ Z 2 = (Z1) ⋅ Z 2 = Z1 ⋅ Z 2
Z2=3+2i
Z1 ⋅ Z 2 ifadesinin eşitini bulunuz. =6–4i–3i+2i

2
=6–4i–3i–2
=4–7i
Cevap: 4–7i
Z1=3–i Z1 + Z 2 3 + i + 1 − i 4
= =
Z2=1–i Z2 1− i 1− i
(1+ i)
karmaşık sayıları veriliyor. 2
4(1 + i) 4 (1 + i)
Z1 + Z 2 = =
ifadesinin eşitini bulunuz. 12 + 12 2
Z2
=2(1+i)
=2+2i
Cevap: 2+2i
52
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
Aşağıdaki ifadelerden kaç tanesi doğrudur? Z=ñ5+ñ2i

I. Z1 + Z 2 = Z1 + Z 2 IV. Z1 ⋅ Z 2 = Z1 ⋅ Z 2 karmaşık sayısı veriliyor.
II. Z1 + Z 2 = Z1 + Z 2 V. Z1 ⋅ Z 2 = Z1 ⋅ Z 2 (Z) ⋅ Z ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
III. Z1 − Z 2 = Z1 − Z 2 V I. Z1 : Z 2 = Z1 : Z 2 , Z 2 ≠ 0
A) 3 B) 5 C) 7 D) 9 E) 11
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
soru 2 soru 6
Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? Z1=3–i

Z2=2+i
A) Z1 − Z 2 = Z1 − Z 2 karmaşık sayıları veriliyor.
B) Z1 + Z 2 = Z1 + Z 2
Z1 ⋅ Z 2 ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
C) Z1 ⋅ Z 2 = Z1 ⋅ Z 2
D) Z1 + (Z1) =
2Z1 A) 7–i B) 7+i C) 5–i D) 7–2i E) 5+i
E) Z=
2 + Z2 0 (Re(Z 2 ) ≠ 0)
soru 3 soru 7
Z1=3+2i Z1=5+3i
Z2=1–5i 3−i
Z2 =
karmaşık sayıları veriliyor. 5−i
Z1 + Z 2 ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
Z1 + Z 2 − Z1 − Z 2
ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisi-
Z2
A) 4+3i B) 4–7i C) 4+7i D) 4–3i E) 4+2i
dir?
A) –2i B) –2 C) –i D) 1 E) 2
soru 4 soru 8
Z1=5–7i Z1=2–i
Z2=4–3i 3 + 4i
Z2 =
karmaşık sayıları veriliyor. 2+i
Z1 − Z 2 − Z1 ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir? –
Z1.Z 2 ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
A) –4+3i B) 4–3i C) –4–3i D) –3–4i E) –4–4i

A) 3+4i B) 3–4i C) –3–4i D) 4–3i E) 4+3i
1–E 2–E 3–B 4–C 5–C 6–A 7–E 8–B
53
Karmaşık Sayılar
Karmaşık Sayılarda Modülün (Mutlak Değerin) Özellikleri

– 2 2 2
1) Z=a+bi karmaşık sayısı için Z.Z =|Z| =a +b
– –
2) Z=a+bi karmaşık sayısı için |Z|=|Z |=|–Z |= a 2 + b2
3) |Z1.Z2|=|Z1|.|Z2|
Z1 |Z1 |
=
4) , Z2 ≠ 0
Z 2 |Z 2 |

– – 2
Z.Z –|Z|–12=0 Z.Z =|Z| olduğundan
– 2
olduğundan |Z| ifadesinin eşitini bulunuz. Z.Z –|Z|–12=|Z| –|Z|–12=0 denklemi elde edilir.
↓ ↓
|Z| –4
|Z| +3
(|Z|–4).(|Z|+3)=0
|Z|–4=0 veya |Z|+3=0
|Z|=4 |Z|=–3
|Z|, Z karmaşık sayısının başlangıç noktasına olan uzaklığı
olduğundan –3 olamaz. O halde, |Z|=4 tür.
Cevap: 4

– –
3|Z|+4|Z |–|–Z|=30 olmak üzere, |Z|=|Z |=|–Z| olduğundan
– –
Z.Z ifadesinin eşitini bulunuz. 3|Z|+4|Z |–|–Z|=3|Z|+4|Z|–|Z|=30
6|Z|=30
|Z|=5
– 2 2
Z.Z =|Z| =5 =25
Cevap: 25
Z1=1–2i
|Z1=| 12 + ( −2)2= 1 + 4= 5
Z2=2+4i 2 2
|Z 2 |= 2 +4 = 4 + 16 = 20 = 2 5
|Z1.Z2| ifadesinin eşitini bulunuz. |Z1.Z2|=|Z1|.|Z2|=ñ5.2ñ5 =10
Cevap: 10
Z1=3+5i
|Z1 |= 32 + 52 = 9 + 25 = 34
Z2=1–4i 2 2
|Z 2=| 1 + ( −4) = 1 + 16= 17
Z1 |Z1 | 34
= = = 2
Z1 Z 2 |Z 2 | 17
Z2
Cevap: ñ2
54
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
|Z|=7 Z1=1–i
– –
olduğuna göre, |Z |+2|–Z|–7|–Z | ifadesinin eşiti aşağıda- Z2=ñ3+i
kilerden hangisidir? karmaşık sayıları veriliyor.
|Z1.Z2| ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
A) –28 B) –21 C) –14 D) –7 E) 7
A) ñ2 B) 2 C) ñ6 D) 2ñ2 E) 4ñ2
soru 2 soru 6
–
Z.Z +3|Z|–18=0 |(x–3i).(ñ2–i)|=5ñ3
–
olduğuna göre, |Z | kaçtır? olduğuna göre, x in alabileceği değerler çarpımı kaçtır?
A) 3 B) 4 C) 6 D) 7 E) 8 A) –16 B) –8 C) –4 D) 0 E) 16
soru 3 soru 7
–
Z.Z =36 6 + 2i
– – Z=
olduğuna göre, |Z|+5|Z |–2|–Z | ifadesinin eşiti aşağıdaki- 3−i
lerden hangisidir?
olduğuna göre, |Z| kaçtır?
A) 6 B) 12 C) 18 D) 20 E) 24
A) ñ2 B) 2 C) ñ5 D) ò10 E) 2ò10
soru 4 soru 8
–
Z+3|Z |=12 a + 3 − (a + 2)i
– Z=
olduğuna göre, Z.Z ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangi- a + 2 − (a + 3)i
sidir?
A) 3 B) 5 C) 7 D) 9 E) 25
1 1
A) B) C) 1 D) 2 E) 4
4 2
1–A 2–A 3–E 4–D 5–D 6–A 7–B 8 –C
55
Karmaşık Sayılar
Karmaşık Sayılarda Modülün (Mutlak Değerin) Özellikleri

n n
5) |Z |=|Z|
6) |Z1+Z2|≤|Z1|+|Z2|
Z=3–2i
|Z=| 32 + ( −2)2= 9 + 4= 13
4
olduğuna göre, |Z | kaçtır?
4 4 4 2
|Z |=|Z| =(ò13) =13 =169
Cevap: 169
Z1=2+ò13i |Z1 |= 22 + ( 13)2 = 4 + 13 = 17

Z2=1–ñ3i |Z 2=| 12 + ( − 3)2= 1 + 3= 4= 2
Z3=–1+4i 2 2
|Z 3 |= ( −1) + 4 = 1 + 16 = 17
karmaşık sayıları veriliyor. Z1 ⋅ Z 2 |Z1 | ⋅ |Z 2 | 17 ⋅ 2
= = = 2
Z3 |Z 3 | 17
Z1 ⋅ Z 2
Z3
Cevap: 2
(1 − i)3 ⋅ ( 3 − 2i)2 |Z |=
|1 − i|3 .| 3 − 2i |2
Z=
1+ i |1 + i|
( ) .( )
3 2
1 12 + ( −1)2 ( 3)2 + ( − 2)2
olduğuna göre, ifadesinin eşitini bulunuz. |Z |=
Z 12 + 12
3 2
( 2) .( 5) 8 .5
=|Z | = = =
4.5 10
2 2
1 1 1 1
|Z|=10 olduğuna göre, = = =
Z |Z | |Z | 10
1
Cevap:
10
Z1=3+i
a) |Z1=| 32 + 12 = 9 + 1= 10
Z2=2–6i
|Z 2 |= 22 + ( −6)2 = 4 + 36 = 40 = 2 10
a) |Z1|+|Z2| kaçtır? |Z1|+|Z2|=ò10+2ò10 =3ò10
b) |Z1+Z2| kaçtır? Cevap: 3ò10
(|Z1+Z2|≠|Z1|+|Z2| olduğuna dikkat ediniz.) b) Z1+Z2=3+i+2–6i=5–5i
|Z1 + Z=
2| 52 + ( −5)=
2
25 + 25
=ò50=5ñ2
Cevap: 5ñ2
56
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
2
Z=1–ñ2i Z=(2–3i) .(1+i)

6 olduğuna göre, |Z| kaçtır?
A) ñ3 B) 3 C) 9 D) 27 E) 81 A) ò13 B) ò26 C) ò39 D) 2ò13 E) 13ñ2
soru 2 soru 6
4
Z=(2–2i)
(5 + 2i) ⋅ (1 + 6i)2
Z=
olduğuna göre, |Z| kaçtır? − 2 +i

A) 8 B) 16 C) 32 D) 64 E) 128
A) 3 B) 7 C) 14 D) 21 E) 28
soru 3 soru 7
2
(2 + 5i)(3 − 4i) Z1=(1–7i)
Z=
1 − 35i Z2=5–12i
olduğuna göre, |Z| kaçtır? olduğuna göre, |Z1|+|Z2| kaçtır?
5 5 5 15 A) 50 B) 52 C) 54 D) 61 E)63
A) B) C) D) 5 E)
6 3 2 2
soru 4 soru 8
1 + 2i Z1=5–12i
Z=
(2 − 3i) ⋅ (2 − i) Z2=3–4i
–1 Z3=1+ñ3i
Z1 ⋅ Z 2
olduğuna göre, ifadesinin sonucu kaçtır?
Z 33
7 35 5 7
A) 7 B) C) D) 1 E) 65 65 65 65
7 5 7 A) B) C) D) E) 65
16 8 4 2
1–D 2–D 3–C 4–A 5–E 6–D 7–E 8–B
57
Karmaşık Sayılar
İki Karmaşık Sayı Arasındaki Uzaklık

Z1=a+bi karmaşık sayısının karmaşık düzlemdeki görüntüsü
A(a,b) ve Z2=c+di karmaşık sayısının karmaşık düzlemdeki görün-
tüsü B(a,b) olsun.

Z1 ile Z2 arası uzaklık | AB|= |Z1 − Z 2 |= (a − c)2 + (b − d)2 olur.

Z1=2–5i Z1 karmaşık sayısının görüntüsü (2,–5)

Z2=–1–i Z2 karmaşık sayısının görüntüsü (–1,–1)
karmaşık sayıları arasındaki uzaklığı bulunuz. Z1 ile Z2 arası uzaklık
|Z1 − Z=
2| (2 − ( −1))2 + ( −5 − ( −1))2
= 32 + ( −4)=
2
= 5
25
Cevap: 5
Z1 ile Z2 arasındaki Z1 karmaşık sayısının görüntüsü (–3,1)
uzaklığı bulunuz. Z2 karmaşık sayısının görüntüsü (2,6)

Z1 ile Z2 arası uzaklık

|Z1 − Z 2 |= ( −3 − 2)2 + (1 − 6)2

= 25 + 25 = 50 = 5 2
Cevap: 5ñ2
Z1=x–3+4i Z1 karmaşık sayısının görüntüsü (x-3,4)

Z2=2–2i Z2 karmaşık sayısının görüntüsü (2,–2)
karmaşık sayıları arasındaki uzaklık ò61 olduğuna göre, x in Z1 ile Z2 arası uzaklık
alabileceği değerleri bulunuz.
|Z1 − Z=
2| (x − 3 − 2)2 + (4 − ( −2))=
2
61
2
= (x − 5) + 36 = 61
2
(x–5) +36=61
2
(x–5) =25
[ ]
x–5=5 x–5=–5
x=10 x=0
Cevap: {0,10}
Karmaşık düzlemde, A(3–4i), B(–1+2i), C(5–4i) karmaşık sa- [BC] orta noktası D olsun
yıları veriliyor.  −1 + 5 2i − 4i 
D + =D(2 − i)
A nın [BC] nin ortasına olan uzaklığı kaçtır?  2 2 
A(a+bi), B(c+di) olduğuna göre, [AB] nin orta noktasının A ile D arası uzaklık
a+c b+d 
 , i  olduğunu hatırlayınız. =
| AD| (3 − 2)2 + ( −4 − ( −1))2
 2 2 
= 1+ 9 = 10
Cevap: ò10
58
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
Z1=5+i Z1=x+2–3i
Z2=–1–7i Z2=1+i
Z1 ve Z2 sayıları arasındaki uzaklık kaçtır? karmaşık sayıları arası uzaklık 5 olduğuna göre, x in alabile-
ceği değerler çarpımı kaçtır?
A) 5 B) 6 C) 6ñ2 D) 4ñ5 E) 10
A) –10 B) –8 C) –6 D) –4 E) –2
soru 2 soru 6
Z1=–4i Z1=x+3
Z2=6 Z2=–2i
Z1 ve Z2 sayıları arasındaki uzaklık kaçtır? arası uzaklık ò29 olduğuna göre, x in alabileceği değerler
toplamı kaçtır?
A) 5 B) 6 C) 2ò13 D) 8 E) 10
A) –10 B) –9 C) –8 D) –7 E) –6
soru 3 soru 7
Yandaki şekilde verilen Karmaşık düzlemde, A(2–5i), B(–3+2i), C(7+4i) karmaşık sa-
Z1 ile Z2 karmaşık sayıları yıları veriliyor.
arasındaki uzaklık kaçtır? A nın [BC] nin ortasına olan uzaklığı kaçtır?

A) 8 B) 6 C) 5 D) 3 E) 2

A) 5 B) 6 C) 6ñ2 D) 8 E) 10
soru 4 soru 8
Yandaki şekilde verilen Karmaşık düzlemde, köşelerinin koordinatları A(–2–i),

Z karmaşık sayısı ile B(1+3i), C(4–i) olan üçgenin çevresi kaçtır?
eşleniği arasındaki
uzaklık kaçtır? A) 12 B) 13 C) 14 D) 15 E) 16

A) 10 B) 9 C) 8 D) 6 E) 5
1–E 2–C 3–C 4–D 5–B 6–E 7–A 8–E
59
Karmaşık Sayılar
Z=x+yi, Z0=a+bi ve |Z–Z0|=r olsun.

Z karmaşık sayısının görüntüsü (x,y) Uyarı
Z0 karmaşık sayısının görüntüsü (a,b) dir.
Merkezi M(a,b) yarıçapı r olan çember denklemi
2 2 2
|Z − Z 0 |= (x − a)2 + (y − b)2 = r (x–a) +(y–b) =r
2 2 2
(x–a) +(y–b) =r olur.
Buna göre, |Z–(a+bi)|=r eşitliğini sağlayan Z karmaşık sa-
yılarının
2 2 2
a) geometrik yer denklemi (x–a) +(y–b) =r dir.
b) karmaşık düzlemde merkezi M(a,b) yarıçapı r olan çember
belirtir.

2 2
a) (x–3) +(y+2) =4 çember denkleminin merkezinin ko- a) Merkezinin koordinatları M(3,–2) ve yarıçapı r=2 dir.
ordinatlarını ve yarıçapını bulunuz. 2
b) M(a,b) yarıçapı r olan çember denklemi (x–a) +(y–b) =r
2 2
b) Merkezinin koordinatları M(–2,–4) ve yarıçapı 5 olan olduğuna göre, M(–2,–4), r=2 olan çember denklemi
2 2 2
çember denklemi yazınız. (x+2) +(y+4) =5 =25 dir.
Z=x+yi olsun. |Z–(a+bi)|=r eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayılarının geo-

2 2 2
|Z–(–2+5i)|=6 metrik yer denklemi (x–a) +(y–b) =r olduğundan,
2 2 2 2 2
eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayılarının geometrik yer (x–(–2)) +(y–5) =6 ise (x+2) +(y–5) =36
2 2
denklemini yazınız. Cevap: (x+2) +(y–5) =36
Z=x+yi olsun. |Z+3–2i|=2 ise |Z–(–3+2i)|=2

2 2 2
|Z+3–2i|=2 a) (x–(–3)) +(y–2) =2 b) M(–3,2) ve r=2 olan
eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayılarının 2
(x+3) +(y–2) =4
2
çemberi çizelim.
a) geometrik yer denklemini yazınız. Merkezinin koordinatları
b) karmaşık düzlemde gösteriniz. M(–3,2) ve yarıçapı r=2
olan çember denklemidir.

Aşağıdaki tabloyu doldurunuz. |Z+a+bi|=r eşitliğinde merkez M(–a,–b) yarıçapı r dir.
Merkez koordinatlarý Yarýçap

|Z+44i|=6
|Z+2i3|=5
|Z+1|=4
|Z2i|=1
|Z|=2
60
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
2 2
(x+2) +(y–4) =16 Z=x+yi olsun.
çemberinin merkezinin koordinatları ve yarıçapı aşağıda- |Z–2–i|=2
kilerden hangisinde doğru verilmiştir? eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayılarının karmaşık düz-
lemdeki görüntüsü aşağıdakilerden hangisidir?
A) M(2,–4) r=16 B) M(–2,4) r=16 C) M(2,–4) r=4
D) M(–2,4) r=2 E) M(–2,4) r=4

soru 2
Merkezinin koordinatları M(–3,–2) ve yarıçapı 6 olan çem-

ber denklemi aşağıdakilerden hangisidir?

2 2 2 2
A) (x–3) +(y–2) =36 B) (x+3) +(y+2) =6
2 2 2 2
C) (x+3) +(y+2) =36 D) (x+2) +(y+3) =36
2
E) (x+3) +(y–2) =36
2 soru 6
Z=x+yi olsun.
|Z+2|=4
eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayılarının karmaşık düz-

soru 3 lemdeki görüntüsü aşağıdakilerden hangisidir?

Z=x+yi olsun.
|Z–(–4+5i)|=3
eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayılarının geometrik yer

denklemi aşağıdakilerden hangisidir?
2
A) (x+4) +(y–5) =3
2 2 2
B) (x+4) +(y–5) =9
2 2 2 2
C) (x–4) +(y+5) =9 D) (x+5) +(y–4) =9
2 2
E) (x–4) +(y–5) =9

soru 4 soru 7
Z=x+yi olsun.
Merkez koordinatlarý Yarýçap
|Z+2+3i|=ñ5 |Z32i|=5 M(3,2) 5
eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayılarının geometrik yer |Z2+i|=3 M(2,1) 3
denklemi aşağıdakilerden hangisidir? |Z+1+i|=2 M(1,1) 2
|Z3i|=4 M(0,3) 4
2 2 2 2 |Z+2|=1 M(2,0) 1
A) (x+2) +(y+3) =ñ5 B) (x+2) +(y+3) =25
2 2 2 2
C) (x–2) +(y–3) =5 D) (x+2) +(y+3) =5 Yukarıdaki tabloya göre kaç tanesinin merkezinin koordi-
2
E) (x+2) +(y–3) =5
2 natları ve yarıçapı doğru verilmiştir?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
1–E 2–C 3–B 4–D 5–A 6–D 7–E
61
Karmaşık Sayılar
Z=x+yi olmak üzere, karmaşık düzlemde

1) |Z–(a+bi)|<r bağıntısı merkezi M(a,b) r yarıçaplı çemberin sınırladığı bölgenin içini belirtir.
2) |Z–(a+bi)|>r bağıntısı merkezi M(a,b) r yarıçaplı çemberin sınırladığı bölgenin dışını belirtir.
3) r1<|Z–(a+bi)|<r2 bağıntısı merkezi M(a,b) r yarıçapları r1 ve r2 olan çemberler arasında bölgedir.
Z=x+yi olmak üzere, a) M(3,–1) ve yarıçapı 2 olan

a) |Z–3+i|<2 çemberin iç bölgesi
b) |Z+2+3i|≤4

Z karmaşık sayılarını karmaşık düzlemde gösteriniz.

b) M(–2,–3) ve yarıçapı 4 olan

çember ve çemberin
iç bölgesi

Z=x+yi olmak üzere, a) M(3,0) ve yarıçapı 2 olan

a) |Z–3|>2 çemberin dış bölgesi
b) |Z–1–i|≥1
Z karmaşık sayılarını karmaşık düzlemde gösteriniz.

b) M(1,1) ve yarıçapı 1 olan

çember ve çemberin
dış bölgesi

Z=x+yi olmak üzere, a) M(0,1), r1=1 ve r2= 4 olan

1<|Z–i|≤4 bağıntısında çemberler arasında
a) Z karmaşık sayılarını karmaşık düzlemde gösteriniz. kalan bölgedir.

b) Oluşan bölgenin alanını bulunuz.

2
b) Dairenin alanı=πr
2 2
Taralı alan=πr2 –πr1
2 2
=π.4 –π.1 =15π
Cevap: 15π
62
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 4
Z=x+yi olmak üzere, |Z+2–i|<2 koşulunu sağlayan Z kar- Z=x+yi olmak üzere, |Z–i|≥2 koşulunu sağlayan Z karma-
maşık sayılarının karmaşık düzlemdeki görüntüsü aşağı- şık sayılarının karmaşık düzlemdeki görüntüsü aşağıdaki-
dakilerden hangisidir? lerden hangisidir?

soru 2
Z=x+yi olmak üzere, |Z–2|≤1 koşulunu sağlayan Z karma-

şık sayılarının karmaşık düzlemdeki görüntüsü aşağıdaki-
lerden hangisidir? soru 5

Z=x+yi olmak üzere, 2≤|Z|<3 koşulunu sağlayan Z karma-

şık sayılarının karmaşık düzlemdeki görüntüsü aşağıdaki-

lerden hangisidir?

soru 3
Z=x+yi olmak üzere, |Z+2–2i|>1 koşulunu sağlayan Z kar-

maşık sayılarının karmaşık düzlemdeki görüntüsü aşağı-
dakilerden hangisidir?

soru 6
3≤|Z–i|<5
koşulunu sağlayan Z karmaşık sayılarının oluşturduğu
2
bölgenin alanı kaç br dir?

A) 12π B) 15π C) 16π D) 18π E) 19π
1–C 2–B 3–A 4–D 5–A 6–C
63
Karmaşık Sayılar
ax+by+c=0 ifadesi doğru denklemi belirtir.
Z=x+yi olmak üzere, |Z–3|=|Z–i| eşitliğinde Z=x+yi yazarsak

|Z–3|=|Z–i| |x+yi–3|=|x+yi–i|
koşulunu sağlayan Z karmaşık sayılarının geometrik yer (x − 3)2 + y2= x 2 + (y − 1)2
denklemini yazınız.
2 2 2 2
(x–3) +y =x +(y–1)
x 2 − 6x + 9 + y2 = x 2 + y2 − 2y + 1
2y–6x+8=0 ise y–3x+4=0

O halde, Z karmaşık sayılarının geometrik yer denklemi
y–3x+4=0 doğrusudur.
Cevap: y–3x+4=0
Z=x+yi olmak üzere, |Z–2|=|Z+4i| eşitliğinde Z=x+yi yazarsak

|Z–2|=|Z+4i| |x+yi–2|=|x+yi+4i|
koşulunu sağlayan Z karmaşık sayılarının görüntülerini
(x − 2)2 + y2= x 2 + (y + 4)2
karmaşık düzlemde gösteriniz.
x − 4x + 4 + y = x + y2 + 8y + 16
2 2 2
0=8y+4x+12 ise 0=2y+x+3

3
x=0 için y= −
2
y=0 için x=–3

|Z|≤2 |Z|≤2, M(0,0) ve yarıçapı 2 olan dairedir.

olduğuna göre, |Z–3–4i| ifadesinin alabileceği en küçük ve |Z–3–4i|=|Z–(3+4i)| ifadesi
en büyük değeri bulunuz. Z ile Z1=3+4i arasındaki uzaklık

Şekle göre en küçük değer:3

A noktasının bir çembere en büyük değer: 3+2+2=7
a) en kısa uzaklığı:|AB|=x

b) en uzun uzaklığı:|AC|=x+2r dir.
|Z–3+2i|≤1 |Z–3+2i|≤1, M(3,–2) ve yarıçapı 1 olan dairedir.

olduğuna göre, |Z+5–4i| ifadesinin alabileceği tamsayı de- |Z+5–4i|=|Z–(–5+4i)| ifadesi
ğerini bulunuz. Z ile Z1=–5+4i arasındaki uzaklıktır.
en küçük değer:10–1=9

en büyük değer:10+1=11
Buna göre, 9≤|Z+5–4i|≤11 olur.

Tamsayı değerleri {9,10,11}
64
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 4
Z=x+yi olmak üzere, Karmaşık düzlemde,

|Z+2|=|Z–2i| |Z|=|Z–2|
koşulunu sağlayan Z karmaşık sayılarının geometrik yer koşulunu sağlayan Z karmaşık sayılarının görüntüleri aşa-
denklemi aşağıdakilerden hangisidir? ğıdakilerden hangisidir?

A) y=–x B) y=x C) y=–x+4 D) y=4x E) y=–4x

soru 2

Karmaşık sayılar düzleminde,
|Z+i|=|Z–3i|
denklemi aşağıdakilerden hangisini belirtir? soru 5
|Z|≤4
1
A) y= doğrusu B) y=1 doğrusu
2 olduğuna göre, |Z+5–12i| ifadesinin alabileceği en küçük
değer kaçtır?
2 2
C) y=2 doğrusu D) x +(y+3) =3 çemberi
2 2
E) (x+1) +y =1 çemberi
A) 9 B) 12 C) 13 D) 15 E) 17
soru 6
|Z|≤5
olduğuna göre, |Z+6–8i| ifadesinin alabileceği en büyük
değer kaçtır?
soru 3 A) 10 B) 12 C) 14 D) 15 E) 20
Karmaşık düzlemde,
soru 7
|Z–3+i|=|Z+1–i|
koşulunu sağlayan Z karmaşık sayılarının görüntüleri aşa- |Z–2–i|≤1
ğıdakilerden hangisidir? olduğuna göre, |Z+2+2i| ifadesinin alabileceği en küçük
değer kaçtır?

A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6

soru 8

|Z+1+i|≤1
olduğuna göre, |Z–11–4i| ifadesinin alabileceği kaç farklı
tamsayı değeri vardır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5
1 –A 2–B 3–C 4–E 5–A 6–D 7–C 8–C
65
Karmaşık Sayılar
Z=x+yi olmak üzere, |Z–2|<|Z+2i| eşitsizliğinde Z=x+yi yazalım.

|Z–2|<|Z+2i| |x+yi–2|<|x+yi+2i|
eşitsizliğini sağlayan Z karmaşık sayılarını karmaşık düz- (x − 2)2 + y2 < x 2 + (y + 2)2
lemde gösteriniz.
x 2 − 4x + 4 + y2 < x 2 + y2 + 4y + 4
–x<y
y=–x eşitliğinde
x=0 için y=0
x=1 için y=–1

y>–x eşitliğinde (1,0) noktasını

test edelim
0>–1 doğru önerme olduğu için

(1,0) noktasını içine alan bölge
taranır.
Z=x+yi olmak üzere, |Z–1+i|≤|Z+2i| eşitsizliğinde Z=x+yi yazalım.

|Z–1+i|≤|Z+2i| |x+yi–1+i|≤|x+yi+2i|
eşitsizliğini sağlayan Z karmaşık sayılarını karmaşık düz-
(x − 1)2 + (y + 1)2 ≤ x 2 + (y + 2)2
lemde gösteriniz.
x 2 − 2x + 1 + y2 + 2y + 1 ≤ x 2 + y2 + 4y + 4
0≤2y+2x+2
0≤y+x+1
y+x+1=0 eşitliğinde

x=0 için y=–1

y=0 için x=–1
y+x+1≥0 eşitliğinde (0,0)
noktasını test edelim.

0+0+1≥0, 1≥0 doğru önerme
olduğu için (0,0) noktasını

içine alan bölge taranır.

66
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 3
Z=x+yi olmak üzere, Z=x+yi olmak üzere,

|Z+1|<|Z+i| |Z–2|≥|Z+1–2i|
eşitsizliğini sağlayan Z karmaşık sayılarının görüntüleri eşitsizliğini sağlayan Z karmaşık sayılarının görüntüleri
aşağıdakilerden hangisidir? aşağıdakilerden hangisidir?

soru 4
soru 2
Z=x+yi olmak üzere,
Z=x+yi olmak üzere, |Z + 4|
≥1
|Z+3|≤|Z–3i| |Z + 4i|
eşitsizliğini sağlayan Z karmaşık sayılarının görüntüleri eşitsizliğini sağlayan Z karmaşık sayılarının görüntüleri
aşağıdakilerden hangisidir? aşağıdakilerden hangisidir?

1–C 2–A 3–B 4–D
67
Karmaşık Sayılar
Kutupsal Koordinatlar
[OB] nın [OA ile pozitif yönde (saat yönüne ters) yaptığı açının esas

ölçüsü θ olmak üzere B noktası (r,θ) sıralı ikilisi ile gösterilir.
[OA ışınına kutupsal eksen (r,θ) ikilisine B noktasının kutupsal

koordinatları denir.

Aşağıda kutupsal görüntüleri verilen A, B, C noktalarının (r,θ) ikilisi kutupsal koordinat olduğundan
kutupsal koordinatlarını yazınız. a) r=3, θ=20°
A(3,20°)

Cevap: A(3,20°)

b) r=2, θ=130°

B(2,130°)
Cevap: B(2,130°)

c) r=4, θ=250°

C(4,250°)

Cevap: C(4,250°)

A(3,90°), B(5,310°), C(2,840°)

kutupsal koordinatlarıyla verilen noktaların görüntülerini
çiziniz.

Aşağıdaki kartezyen koordinat sistemlerinde verilen nok- Pisagor yardımıyla r, trigonometri yardı-
taların kutupsal koordinatlarını yazınız. mıyla θ bulunur.

2 2 2 2
r =2 +2 , tan θ= = 1
2
r= 2ñ2, θ=45° ise A(2ñ2,45°)

r=3, θ=180° ise B(3,180°)

1 3 , tan45°=1 olduğunu hatırlayınız.
=
tan 30° =
3 3
2 2 2 1
r =ñ3 +1 , tan β =
3

2
r =4 b=30°
r=2 q=360°–30°=330° ise C(2,330°)
68
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
A noktasının kutupsal Kutupsal koordinatları (3,540°) olan noktanın görüntüsü

koordinatları aşağıdakilerden aşağıdakilerden hangisidir?

hangisidir?

A) (3,40°) B) (3,140°) C) (2,40°)

D) (3,20°) E) (3,50°)

soru 2 soru 6
A noktasının kutupsal Kartezyen düzleminde verilen A(3,3) noktasının kutupsal

koordinatları aşağıdakilerden koordinatları aşağıdakilerden hangisidir?

hangisidir?
A) (3,30°) B) (3,45°) C) (3ñ2,45°)
A) (4,20°) B) (4,70°) C) (4,290°) D) (3,60°) E) (3ñ2,90°)

D) (4,310°) E) (4,340°)
soru 3 soru 7
A noktasının kutupsal Kartezyen düzleminde verilen A(0,–5) noktasının kutupsal

koordinatları aşağıdakilerden koordinatları aşağıdakilerden hangisidir?

hangisidir?

A) (5,90°) B) (5,180°) C) (5,210°)
A) (2,90°) B) (2,120°) C) (2,180°) D) (5,270°) E) (–5,270°)
D) (2,270°) E) (2,300°)
soru 4 soru 8
Kutupsal koordinatları (1,110°) olan noktanın görüntüsü Kartezyen düzleminde verilen A(–2,–2ñ3) noktasının ku-
aşağıdakilerden hangisidir? tupsal koordinatları aşağıdakilerden hangisidir?

A) (2,240°) B) (4,240°) C) (2ñ3,240°)

D) (4,210°) E) (2,210°)

1–A 2–E 3–D 4–A 5–C 6–C 7–D 8–B
69
Karmaşık Sayılar
Karmaşık Sayının Kutupsal Biçimi

Standart biçimi Z=x+yi olan karmaşık sayının kutupsal
koordinatları (r,q) olsun.

2 2 2 2 x y
Buna göre, r = |Z |= x + y , cos θ= , sin θ=
r r

=r x 2 + y2 , =
r.cos θ x, =
r.sin θ y
Z=x+yi eşitliğinde x=rcosq ve y=r.sinq yazılırsa,
Kutupsal biçimi Z=r.(cosq+sinq) veya kısaca Z=r.cisq
elde edilir.
Aşağıda kutupsal koordinatları verilen noktaya karşılık ge- Kutupsal koordinatları (r,q) olan karmaşık sayının kutupsal bi-
len karmaşık sayının kutupsal biçimlerini yazınız. çimi Z=r(cosq+sinq)=r.cisq olduğuna göre,
a) A(4,50°) a) r=4, q=50°
b) B(2,180°) Z=4(cos50°+isin50°)
 5π 
c) C  3,  Z=4cis50°
 3 
Cevap: 4cis50°
b) r=2, q=180°
Z=2(cos180°+isin180°)
Z=2cis180°
Cevap: 2cis180°
5π
c) =
r 3, θ=
3
 5π 5π 
=Z 3  cos + isin 
 3 3 
5π
Z = 3cis
3
5π
Cevap: 3cis
3
Yandaki şekle göre, Z karmaşık sayısının kutupsal

Z karmaşık sayısını koordinatlarını bulalım.
kutupsal biçimde yazınız. r=2

q=180°–40°=140°

Z=2(cos140°+isin140°)
Z=2cis140°
Cevap: 2cis140°
Yandaki şekle göre, Z karmaşık sayısının kutup-

Z karmaşık sayısını sal koordinatlarını bulalım.
kutupsal biçimde yazınız. r=4

q=270°

Z=4(cos270°+isin270°)

Z=4cis270°

Cevap: 4cis270°
70
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
Kutupsal koordinatları (2,75°) olan karmaşık sayının ku- Yandaki şekle göre,
tupsal biçimi aşağıdakilerden hangisidir? Z karmaşık sayısının

kutupsal biçimi
A) 2(cos15°+isin15°) B) 2(cos30°+isin30°) aşağıdakilerden hangisidir?
C) 2(sin75°+icos75°) D) 2(cos75°+isin75°)
E) 2(cos75°–isin75°)
A) 5(cos0°+isin0°) B) cos90°+isin90°
soru 2 C) 5(cos90°–isin90°) D) 5(cos90°+isin90°)
E) 5(cos270°–isin270°)
2π 
Kutupsal koordinatları  6,  olan karmaşık sayının ku-
 5  soru 6
tupsal biçimi aşağıdakilerden hangisidir? Yandaki şekle göre,
2π 3π 4π kutupsal biçimi
A) 6cis B) 6cis C) 6cis
5 5 5
6π aşağıdakilerden hangisidir?
D) 6cis π E) 6cis
5

soru 3 A) 2cis90° B) 2cis180° C) –2cis270°

Yandaki şekle göre, D) –2cis90° E) 2cis270°

Z karmaşık sayısının soru 7

kutupsal biçimi Yandaki şekle göre,
aşağıdakilerden hangisidir? Z karmaşık sayısının
kutupsal biçimi

A) 4(cos100°+isin100°) B) 4(cos110°+isin110°)
C) 4(cos130°+isin130°) D) 4(cos140°+isin140°)
E) 4(cos160°+isin160°) A) –3(cos180°+isin180°) B) –3(cos90°+isin90°)
C) 3(cos0°+isin0°) D) 3(cos90°+isin90°)
E)3(cos180°+isin180°)
soru 4
soru 8
Yandaki şekle göre,
Z karmaşık sayısının Yandaki şekle göre,
kutupsal biçimi Z karmaşık sayısının
aşağıdakilerden hangisidir? kutupsal biçimi


A) 2cis285° B) 2cis295° C) 2cis305°

D) 2cis315° E) 2cis345° A) cis0° B) cis90° C) cis180° D) cis270° E) cis300°
1 –D 2–A 3–B 4–C 5–D 6–E 7–E 8–A
71
Karmaşık Sayılar
Standart biçimi Z=x+yi olan karmaşık sayının kutupsal biçimini bulmak için kutupsal koordinatları (r,q) bulunur.
Z=2+2i Kutupsal koordinatlar (r,q) yı bulalım.

karmaşık sayısını kutupsal biçimde yazınız. r= 22 + 22 = 8= 2 2
2
tan θ= = 1
2
π

θ= 45° veya θ=
4
=Z 2 2(cos 45° + isin 45°) veya
 π π
=Z 2 2  cos + isin 
 4 4
Z=–1+ñ3i Kutupsal koordinatlar (r,q) yı bulalım.

2
karmaşık sayısını kutupsal biçimde yazınız. r = ( −1)2 + 3 = 4 =2

3
tan β= = 3 ise β= 60°
1

2π
q=180°–60°=120° veya θ =
3
2π
Z=2cis120° veya Z = 2cis
3
Z=–2ñ3–2i Kutupsal koordinatlar (r,q) yı bulalım.
karmaşık sayısını kutupsal biçimde yazınız.

r= (2 3)2 + 22 = 16 = 4
2 3
tan β= = 3 ise β= 60°
2

q=270°–60°=210°

Z=4cis210°

Aşağıda verilen karmaşık sayıları kutupsal biçimde yazı- a) r=5, q=270°

nız. Z=5cis270°
a) Z=–5i

b) Z=–4

b) r=4, q=180°
Z=4cis180°

72
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
Z=ñ2+ñ2i Z=–2ñ2–2ñ2i
karmaşık sayısının kutupsal biçimi aşağıdakilerden han- karmaşık sayısının kutupsal biçimi aşağıdakilerden han-
gisidir? gisidir?
A) cos45°+isin45° B) ñ2(cos45°+isin45°) 5π 5π 5π
A) 4cis B) 2 2cis C) 2cis
C) 2(cos45°+isin45°) D) 2ñ2 (cos45°+isin45°) 4 4 4
3π 3π
E) 4(cos45°+isin45°) D) 4cis E) 2cis
4 4
soru 2 soru 6
Z=ñ3+i Z=–ñ6–ñ2i
gisidir? gisidir?
A) cos30°+isin30° B) ñ3(cos30°+isin30°) A) 2ñ3cis210° B) 2ñ2cis210° C) 2ñ2cis240°

C) 2(cos30°+isin30°) D) 2(cos60°+isin60°) D) 2cis210° E) 2ñ2cis270°
E) 2ñ3(cos30°+isin30°)
soru 3 soru 7
Z=–1+i Z=3i
gisidir? gisidir?
A) ñ2cis45° B) 2cis45° C) ñ2cis120° A) 3cis0° B) 3cis30° C) 3cis60°

D) ñ2cis135° E) 2cis135° D) 3cis90° E) ñ3cis90°
soru 4 soru 8
3 1 Z=2
=
Z − i
2 2 karmaşık sayısının kutupsal biçimi aşağıdakilerden han-
gisidir?
karmaşık sayısının kutupsal biçimi aşağıdakilerden han-
gisidir?
A) cis0° B) ñ2cis0° C) 2cis0°
5π 5π 11π D) ñ2cis180° E) 2cis180°

A) 2cis B) cis C) 2cis
3 3 6
11π 11π
D) 3cis E) cis
6 6
1–C 2–C 3–D 4–E 5–A 6–B 7–D 8–C
73
Karmaşık Sayılar
Kutupsal biçimde verilen Z=r.cisθ karmaşık

sayısını standart biçimde yazmak için kutup-

sal koordinatları (r,θ) düzlemde işaretlenir ve
yandaki özel üçgenler yardımıyla reel kısım
ve imajiner kısmı bulunur.

Z=4(cos30°+isin30°) Kutupsal koordinatlar (4,30°)

karmaşık sayısını standart biçimde yazınız. Re(Z)=2ñ3
İm(Z)=2

Z=2ñ3+2i
Cevap: 2ñ3+2i
Z=2(cos120°+isin120°) Kutupsal koordinatlar (2,120°)

karmaşık sayısını standart biçimde yazınız. Re(Z)=–1

İm(Z)=ñ3

Z=–1+ñ3i

Cevap: –1+ñ3i
5π 5π 5.180
Z= 2cis = = 5.45
= 225°
4 4 4
karmaşık sayısını standart biçimde yazınız. Kutupsal koordinatlar (ñ2,225°)

Re(Z)=–1

İm(Z)=–1

Z=–1–i
Cevap: –1–i
a) Z=6cis180° a) Kutupsal koordinatlar (6,180°)

b) Z=ñ3cis90° Re(Z)=–6
karmaşık sayılarını standart biçimde yazınız. İm(Z)=0

Z=–6

Cevap: –6
b) Kutupsal koordinatlar (ñ3,90°)
Re(Z)=0
İm(Z)=ñ3

Z=ñ3i
Cevap: ñ3i
74
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
Z=2(cos45°+isin45°) 7π
Z = 6cis
karmaşık sayısının standart biçimi aşağıdakilerden hangi- 6
sidir?
karmaşık sayısının standart biçimi aşağıdakilerden hangi-
sidir?
A) ñ2+ñ2i B) 2+2i C) 1+i
2 2
D) 2ñ2+2ñ2i E) + i A) –3–3ñ3i B) –3ñ3–3i C) –3ñ3+3i
2 2
D) –ñ3–i E) –3–3ñ3i
soru 2 soru 6
π π Yandaki şekle göre,

=Z cos + sin
3 3 Z karmaşık sayısının

karmaşık sayısının standart biçimi aşağıdakilerden hangi- eşiti aşağıdakilerden

sidir? hangisidir?
1 3
A) 1 + 3i B) 3 +i C) + i
2 2
A) –2+2ñ3i B) –2ñ3+2i C) –4+4ñ3i
3 1 1 3
D) + i E) + i
2 2 4 4 D) –4ñ3+4i E) –8ñ3+8i
soru 3 soru 7
Z=ñ3(cos150°+isin150°) Z=cosp+isinp
karmaşık sayısının standart biçimi aşağıdakilerden hangi- karmaşık sayısının eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
sidir?
A) –1 B) –i C) 0 D) i E) 1
3 3
A) − + i B) − 3 + 3i C) − 3 + 3i
2 2
3 1 3 3
D) − + i E) − + i
2 2 2 2
soru 4 soru 8
Z=2cis315° Z=ñ2cis270°
karmaşık sayısının standart biçimi aşağıdakilerden hangi- karmaşık sayısının eşleniği aşağıdakilerden hangisidir?
sidir?
A) –ñ2i B) –ñ2 C) 0 D) ñ2 E) ñ2i

A) 1–i B) 2–2i C) –ñ2+ñ2i
2 2
D) ñ2–ñ2i E) − i
2 2
1–A 2–C 3–E 4–D 5–B 6–D 7–A 8–E
75
Karmaşık Sayılar
Z=r(cosθ+isinθ) karmaşık sayısının mutlak değeri (modülü ) |Z|=r dir.
Aşağıda verilen karmaşık sayıların mutlak değerini bulunuz. Z=r.cisθ karmaşık sayısında |Z|=r dir.
a) Z1=3(cos20°+isin20°) a) |Z1|=r1=3
 3π 3π  b) |Z2|=r2=ñ2
=
b) Z 2 2  cos + isin 
 7 7  c) |Z3|=r3=1
c) Z3=cis305°
Aşağıda verilen karmaşık sayıların mutlak değerini bulu- a) |Z1|=r1=cos25°

nuz. b) Yarım açı formülleri yardımıyla
a) Z1=cos25.(cos72°+isin72°) cos68°=2cos 34°–1
2
b) Z2=1+cos68°+isin68° sin68°=2sin34°cos34°
2
cos2x=2cos x–1 ve sin2x=2sinx.cosx olduğunu hatırla- Z 1 + 2 cos 34° −1 + i2 sin 34°.cos 34°
yınız.
Z2=2cos34°(cos34°+isin34°) ise |Z2|=r2=2cos34°
Z1=r1.cisθ1 ve Z2=r2.cisθ2 karmaşık sayıları arasındaki uzaklık |Z1–Z2| yi bulmak için Z1 ve

Z2 nin kutupsal koordinatları (r1,θ1) ve (r2,θ2) düzlemde işaretlerin oluşan özel üçgende

|Z1–Z2| bulunur.

Z1=6cis18°

Z2=4cis108°
karmaşık sayıları arasındaki uzaklığı bulunuz.

Üçgende pisagor uygularsak

2 2 2
|Z1–Z2| =4 +6 =52 ise |Z1–Z2|=ò52=2ò13
Cevap: 2ò13
Z1=10cis70°

Z2=6cis130°

karmaşık sayıları arasındaki uzaklığı bulunuz.

2 2 2
a =b +c –2bc.cosA
olduğunu hatırlayınız.
(Kosinüs kuralı)
Üçgende cos kuralı uygularsak
|Z1 − Z 2 |2 =62 + 102 − 2 .6.10 cos

 60 = 36 + 100 − 60 = 76
1
2
|Z1–Z2|=ò76=2ò19
Cevap: 2ò19
76
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
Z=6(cos47°+isin47°) Z1=5cis20°
karmaşık sayısının mutlak değeri kaçtır? Z2=12cis110°
Z1 ve Z2 karmaşık sayıları arasındaki uzaklık kaçtır?
A) ñ6 B) 6 C) cos47 D) sin47 E) 12
A) 6 B) 8 C) 10 D) 13 E) 15
soru 2 soru 6
3π Z1=8cis140°
Z = 4cis
11 Z2=4cis230°
karmaşık sayısı veriliyor. karmaşık sayıları veriliyor.

– |Z1–Z2| kaçtır?
Buna göre, |Z|+|Z | ifadesinin değeri kaçtır?
A) 4 B) 6 C) 8 D) 10 E) 12 A) 8ñ5 B) 6ñ5 C) 5ñ5 D) 10 E) 4ñ5

soru 3 soru 7
Z=sin48°.(cos43°+isin43°) Z1=4cis42°
karmaşık sayısının modülü kaçtır? Z2=6cis102°
karmaşık sayıları arasındaki uzaklık kaçtır?
A) cos43° B) sin43° C) sin48° D) cos48° E) 1
A) 2ñ7 B) 6 C) ò39 D) 2ò13 E) 4ñ7
soru 4 soru 8
Z=1+cos108°+isin108° Z1=2cis20°
karmaşık sayısının mutlak değeri kaçtır? Z2=6ñ2cis155°
A) 1 B) 2cos18° C) 2sin18° D) 2sin54° E) 2cos54° |Z1–Z2| kaçtır?
A) 2ò13 B) 8 C) 8ñ2 D) 10 E) 10ñ2
1–B 2–C 3–C 4–E 5 –D 6–E 7–A 8–D
77
Karmaşık Sayılar
Argüment - Esas Argüment

Kutupsal biçimi Z=r(cosθ+isinθ) olan karmaşık sayının θ açısına bu karmaşık sayının argümenti denir ve argZ=θ ile gösterilir.
Eğer 0≤θ<2p ise θ açısına bu karmaşık sayının esas argümenti denir ve ArgZ=θ ile gösterilir.
Karmaşık düzlemde verilen bir karmaşık sayının argümenti x ekseniyle pozitif yönde (saat yönüne ters) yaptığı açıdır.

Kutupsal biçimi argüment: argZ=200°

Z=3(cos200°+isin200°) esas argüment: ArgZ=200°
olan karmaşık sayının argümentini (argZ) ve esas argü-
mentini (ArgZ) bulunuz.
Kutupsal biçimi argüment: argZ=840°

Z=4(cos840°+isin840°) esas argüment: 840° nin esas ölçüsünü bulmak gerekir.
olan karmaşık sayının argümentini (argZ) ve esas argü-
mentini (ArgZ) bulunuz.

ArgZ=120°
Yandaki şekle göre, argZ=ArgZ=θ= 90°+70°= 160°


argümenti ve

esas argümenti
kaç derecedir, bulunuz.
Cevap: 160°
Yandaki şekle göre, argZ=ArgZ=θ=360°–80°=280°

argümenti ve

esas argümenti

kaç derecedir, bulunuz.

Cevap: 280°
78
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
Z=4(cos115°+isin115°) Yandaki şekle göre,

karmaşık sayısının argümenti (argZ) aşağıdakilerden han- aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
gisidir?
A) |Z|=3

A) 25° B) 65° C) 105° D) 110° E) 115° B) ArgZ=215°

C) Z=3cis215°
D) Kutupsal koordinatları (3,215°)
E) argZ=235°
soru 2 soru 6

karmaşık sayısı veriliyor. aşağıdakilerden hangisi
Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? doğrudur?

A) Kutupsal koordinatları (5,220°) dir.

B) |Z|=5
C) Argümenti 220° dir. A) ArgZ1=140° B) ArgZ1=130° C) ArgZ1=130°
D) Esas argümenti 220° dir. ArgZ2=320° ArgZ2=310° ArgZ2=320°
E) Karmaşık düzlemde 2. bölgededir. D) ArgZ1=110° E) ArgZ1=130°

ArgZ2=32° ArgZ2=330°
soru 3 soru 7

karmaşık sayısının argümenti (argZ) aşağıdakilerden han- Z karmaşık sayısının
gisidir?
argümenti aşağıdakilerden

hangisidir?
A) 740° B) 380° C) 340° D) 40° E) 20°
A) θ B) 90°–θ C) θ–90° D) 90°+θ E) 2θ
soru 4 soru 8

karmaşık sayısının esas argümenti (ArgZ) aşağıdakilerden cos(argZ1+argZ2)
hangisidir? kaçtır?

A) 20° B) 100° C) 200° D) 820° E) 1180°

1 1
A) − 1 B) − C) 0 D) E) 1
2 2
1–E 2–E 3–A 4–B 5–E 6–C 7–B 8–E
79
Karmaşık Sayılar
Kutupsal biçimi Z=r(cosθ+isinθ) olan karmaşık sayıda kosinüs veya sinüsün işaretleri farklı verilirse ifade kutupsal biçime aşağı-
daki tablodaki gibi çevrilir. θ dar açı olmak üzere,

θ dar açı değilse trigonometri yardımıyla verilen açı dar açı türünden ifade edilir. Sonra yukarıdaki tabloya göre kutupsal biçime
çevrilir.
Eğer cosinüs veya sinüs yer değiştirmişse cosθ yerine sin(90°–θ), sinθ yerine cos(90°–θ) yazılıp yukarıdaki tabloya göre kutupsal
biçime çevrilir.
Aşağıda verilen karmaşık sayıların argümentlerini ve ku- a) (–,+) 2. bölge

tupsal biçimlerini bulunuz. argZ=180°–70°=110°
Z=3cis110°
a) Z=3(–cos70°+isin70°) b) (–,–) 3. bölge
b) Z=2(–cos20°–isin20°) argZ=180°+20°=200°
c) Z=4(cos35°–isin35°) Z=2cis200°
c) (+,–) 4. bölge
argZ=360°–35°=325°
Z=4cis325°
Z=2(–cos160°–isin160°) cos160°=–cos20°, sin160°=sin20°

karmaşık sayısının argümentini ve kutupsal biçimini bu- Z=2(cos20°–isin20°)
lunuz. (+,–) 4. bölge
argZ=360°–20°=340°
Z=2cis340°
Z=5(–sin43°–icos43°) sin43°=cos47°, cos43°=sin47°

karmaşık sayısının argümentini ve kutupsal biçimini bu- Z=5(–cos47°–isin47°)
lunuz. (–,–) 3. bölge
argZ=180°+47°=227°
Z=5cis227°
Z=1–i.tana (a dar açı) sin α cos α − isin α

Z = 1 − i tan α = 1 − i. =
karmaşık sayısının argümentini ve kutupsal biçimini bu- cos α cos α
lunuz. 1
= Z (cos α − isin α )
cos α
 sin α  (+,–) 4. bölge
 tan α =  olduğunu hatırlayınız.
 cos α 
argZ=360°–a
1
=Z .cis(360° − α )
cos α
80
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
Z=4.(–cos15°+isin15°) π π
Z=
− cos − isin
karmaşık sayısının kutupsal biçimi aşağıdakilerden han- 5 5
gisidir?
olduğuna göre, Arg(–Z) kaç radyandır?
A) 4cis15° B) 4cis105° C) 4cis115° π 7π 4π 6π 9π

A) B) C) D) E)
D) 4cis165° E) 4cis195° 5 10 5 5 5
soru 2 soru 6
 π π Z=2(–cos230°+isin230°)
Z =−
2  cos − isin 
 4 4 karmaşık sayısı veriliyor.
–
karmaşık sayısının kutupsal biçimi aşağıdakilerden han- ArgZ kaç derecedir?
gisidir?
A) 40° B) 50° C) 130° D) 230° E) 310°
7π 5π
A) 2cisπ B) 2cis C) 2cis
4 4
3π π
D) 2cis E) 2cis
4 4
soru 3 soru 7
Z=–2(cos55°+isin55°) Z=–sin40°+icos40°
karmaşık sayısının esas argümenti kaç derecedir? karmaşık sayısının kutupsal biçimi aşağıdakilerden han-
gisidir?
A) 35° B) 55° C) 125° D) 215° E) 235°

A) cis40° B) cis50° C) cis110° D) cis130° E) cis220°
soru 4 soru 8
Z=ñ2(cos36°–isin36°) a dar açı olmak üzere,
karmaşık sayısının esas argümenti kaç derecedir? Z=1+icota

karmaşık sayısı veriliyor.
 cos α 
A) 36° B) 216° C) 234° D) 306° E) 324° Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?  cot α = 
 sin α 
1
A) |Z |=
sin α
B) ArgZ= 90° − α
1
=
C) Z .cis(90° − α )
sin α
1
D) |Z |=
sin α
= 360° − α
E) ArgZ
1–D 2–C 3–E 4–E 5–A 6–B 7–D 8 –E
81
Karmaşık Sayılar
Esas Argüment
Standart biçimde verilen Z=x+yi karmaşık sayısının esas argümentini (ArgZ=θ) bulmak için,
y
1. adım: tan θ = bulunur.
x
2. adım: Z=x+yi karmaşık sayısının karmaşık düzlemde kaçıncı bölgede olduğu belirlenir ve bölgeye göre ArgZ=q yazılır.
Z=2–2ñ3i −2 3
1. adım: tan θ = =− 3
karmaşık sayısının esas argümentini (ArgZ) bulunuz. 2
tan60°=ñ3 olduğunu hatırlayınız. 2. adım: Z=2–2ñ3i karmaşık sayısı karmaşık düzlemde 4.

bölgededir.
Buna göre, ArgZ=360°–60°=300°
Cevap: 300°
Z=–ñ3–i −1 1
1. adım: =
tan θ =
karmaşık sayısı veriliyor. − 3 3
(ArgZ) nin eşitini bulunuz. 2. adım: Z=–ñ3–i karmaşık sayısı karmaşık düzlemde 3.
bölgededir.
1
tan 30° = olduğunu hatırlayınız. Buna göre, ArgZ=180°+30°=210°
3
Cevap: 210°
Z=3–2i y y 2
ArgZ=θ, Z=x+yi ise tan θ = olduğundan tan θ = = −
karmaşık sayısının esas argümenti θ olduğuna göre, tanθ x x 3
bulunur.
kaçtır?
2
Cevap: − 3
Z=x+yi olmak üzere, 3π 3π

=
Arg(Z + i) ise=
Arg(x + yi + i)
3π 4 4
Arg(Z + i) =
4 1. adım 2.adım
eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayılarının görüntülerini 3π y + 1 3π
tan = 2.bölgede
karmaşık düzlemde gösteriniz. 4 x 4
y +1
−1 = olduğu için
x
–x=y+1 x<0 ve y+1>0
0=x+y+1
x=0 için y=1

y=0 için x=1 x<0 ve y>1
y y
x x
1 1
1 1
Z karmaþýk sayýlarýnýn
görüntüsü
82
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
Z=–2+2i Z=4–5i
karmaşık sayısının esas argümenti aşağıdakilerden han- karmaşık sayısının esas argümenti θ olduğuna göre, tanθ
gisidir? kaçtır?
π 3π 5π 7π 11π 5 4 4 5
A) B) C) D) E) A) − B) − C) − 1 D) E)
4 4 4 4 6 4 5 5 4
soru 2 soru 6
Z=–ñ6–ñ2i Z=–3+4i
karmaşık sayısının esas argümenti aşağıdakilerden han- karmaşık sayısının esas argümenti θ olduğuna göre, sinθ kaç-
gisidir? tır?
4 3 3 3 4
π 2π 5π 7π 4π A) − B) − C) D) E)
A) B) C) D) E) 5 5 4 5 5
6 3 6 6 3
soru 3 soru 7
Z=2ñ2–2ñ2i Z=x+yi olmak üzere,

karmaşık sayısı veriliyor. 5π

Arg(Z − 2) =
4
ArgZ nin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayılarının görüntüsü aşağı-
dakilerden hangisidir?
π 3π 5π 7π 11π
A) B) C) D) E)
4 4 4 4 6

soru 4 soru 8
Z1=2–3i π
Arg(Z + i) =
Z2=–3+2i 4
7π
karmaşık sayıları veriliyor. Arg(Z − i) =
4
Arg(Z1+Z2) ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
eşitliklerini sağlayan Z karmaşık sayısı aşağıdakilerden
hangisidir?
π 3π 5π 7π 11π
A) B) C) D) E)
4 4 4 4 6
A) 2+i B) 1+i C) 1 D) –1 E) –1–i
1–B 2–D 3–D 4–C 5–A 6–E 7–B 8–C
83
Karmaşık Sayılar
Z=x+yi olmak üzere, |Z–(a+bi)|=r şartını sağlayan Z karmaşık sayılarının görüntüsü merkezi M(a,b) ve yarıçapı r olan çember
olduğunu öğrenmiştik.
Buna göre, Z karmaşık sayılarından esas argümenti; en küçük olan ArgZ=θ, en büyük olan ArgZ=b dır.

Z=x+yi olmak üzere, |Z–4i|=2

|Z–4i|=2 Merkezi M(0,4), yarıçap r=2 olan çemberdir.
şartını sağlayan Z karmaşık sayılarından esas argümenti a) [MT]⊥[OT]
a) en küçük olan kaç derecedir? en küçük olan θ=90°–30°=60°

b) en büyük olan kaç derecedir?


Cevap: 60°

b) [MT]⊥[OT]

en büyük olan θ=90°+30°=120°

Cevap: 120°
Z=x+yi olmak üzere, |Z+6|=3ñ2

|Z+6|=3ñ2 M(–6,0), r=3ñ2 olan çemberdir.
şartını sağlayan Z karmaşık sayılarından esas argümenti a) [MT]⊥[OT]
a) en küçük olan kaç derecedir? en küçük olan θ=180°–45°=135°

b) en büyük olan kaç derecedir?

c) en büyük olanı kutupsal biçimde yazınız.

Cevap: 135°

b) [MT]⊥[OT]
en büyük olan θ=180°+45°=225°

Cevap: 225°
c) r=3ñ2 ve q=225° olduğundan Z=3ñ2cis225°
Cevap: Z=3ñ2cis225°
84
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5

|Z–6i|=3 |Z+4|=2ñ2
şartını sağlayan Z karmaşık sayılarından esas argümenti şartını sağlayan Z karmaşık sayılarından esas argümenti
en küçük olan kaç derecedir? en küçük olan kaç derecedir?
A) 30° B) 60° C) 120° D) 150° E) 210° A) 45° B) 60° C) 135° D) 225° E) 240°
soru 2 soru 6

|Z–8i|=4 |Z+2|=ñ2
şartını sağlayan Z karmaşık sayılarından esas argümenti şartını sağlayan Z karmaşık sayılarından esas argümenti
en büyük olan kaç derecedir? en büyük olan kaç derecedir?
A) 60° B) 120° C) 150° D) 210° E) 240° A) 45° B) 135° C) 150° D) 225° E) 315°
soru 3 soru 7

|Z+4i|=2 |Z–12i|=6
şartını sağlayan Z karmaşık sayılarından esas argümenti şartını sağlayan esas argümenti en büyük olan karmaşık
en küçük olan kaç derecedir? sayının kutupsal biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) 120° B) 150° C) 210° D) 240° E) 300° A) 6cis60° B) 6ñ3cis60° C) 6cis120°

D) 6ñ3cis120° E) 12cis120°
soru 4 soru 8

|Z+2i|=ñ3 |Z+8|=4ñ2
şartını sağlayan Z karmaşık sayılarından esas argümenti şartını sağlayan esas argümenti en küçük olan karmaşık
en büyük olan kaç derecedir? sayının kutupsal biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
A) 150° B) 210° C) 240° D) 300° E) 330° A) 4cis135° B) 4ñ2cis135° C) 8cis135°

D) 8ñ2cis135° E) 4ñ2cis225°
1–B 2–B 3–D 4–E 5–C 6–D 7–D 8–B
85
Karmaşık Sayılar
Kutupsal Biçimdeki Karmaşık Sayılarda Toplama-Çıkarma

Kutupsal biçimdeki karmaşık sayılarda toplama veya çıkarma işlemi yaparken verilen karmaşık sayılar standart biçimde yazılarak
toplama veya çıkarma işlemi yapılabilir.
Z1=3cis90° Z1 ve Z2 yi standart biçimde yazalım.

Z2=4cis180°
olduğuna göre, Z1+Z2 toplamını bulunuz.

Z1=3i ve Z2=–4 olduğundan Z1+Z2=3i–4 bulunur.

Cevap: 3i–4

Z2=4cis270°

olduğuna göre, Z1–Z2 ifadesinin eşitini bulunuz.

Z1=6i ve Z2=–4i olduğundan Z1–Z2=6i–(–4i)=10i bulunur.

Cevap: 10i

Z2=2cis240°
olduğuna göre, Z1+Z2 toplamını bulunuz.

Z1=–2+2ñ3i ve Z2=–1–ñ3i olduğundan

Z1+Z2=(–2+2ñ3i)+(–1–ñ3i)=–3+ñ3i bulunur.
Cevap: –3+ñ3i
86
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
Z1=2cis90° Z1=4cis150°
Z2=3cis180° Z2=8cis210°
olduğuna göre, Z1+Z2 toplamı kaçtır? olduğuna göre, Z1+Z2 toplamı kaçtır?
A) –3–2i B) 2–3i C) 3+2i D) –2+2i E) –3+2i A) 2ñ3+6i B) –2ñ3–2i C) –6ñ3–3i

D) –6ñ3–2i E) –6ñ3+2i
soru 2 soru 6
Z1=4cis270° π
Z1 = cis
Z2=5cis180° 3
2π
olduğuna göre, Z1–Z2 ifadesinin eşiti aşağıdakilerden han- Z 2 = cis
3
gisidir?
–
olduğuna göre, Z 1–Z2 ifadesinin eşiti aşağıdakilerden han-
gisidir?
A) 5–4i B) –5–4i C) –5+4i D) 5+4i E) 4–5i
A) ñ3–i B) 1 C) 0 D) –1–ñ3i E) 1–ñ3i

soru 3 soru 7
Z1=8cis0° 5π
Z1 = 2cis
Z2=12cis180° 4
olduğuna göre, 3Z1+2Z2 ifadesinin eşiti aşağıdakilerden Z2=cisπ
hangisidir?
olduğuna göre, Z1–Z2 ifadesinin eşiti aşağıdakilerden han-
gisidir?
A) –12 B) –8 C) 0 D) 12 E) 24
A) –1 B) –i C) –1–2i D) i–1 E) 2i
soru 4 soru 8
Z1=6cis90° 7π
Z1 = 2 3cis
Z2=2cis270° 4
5π
olduğuna göre, |Z1+Z2| ifadesinin eşiti kaçtır? Z 2 = 2 3cis
4
olduğuna göre, Z1+Z2 toplamı kaçtır?

A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 E) 10
A) –2ñ6i B) –ñ6i C) 0 D) ñ6i E) 2ñ6i
1–E 2–A 3–C 4–B 5–D 6–E 7–B 8–A
87
Karmaşık Sayılar
Kutupsal Biçimdeki Karmaşık Sayılarda Çarpma

Z1=r1.(cosθ1+isinθ1) ve Z2=r2.(cosθ2+isinθ2) karmaşık sayıları veriliyor. Z1 ve Z2 çarpılırken bu karmaşık sayıların mutlak değerleri
çarpılır, argümentleri toplanır. Z1.Z2=r1.r2(cos(θ1+θ2)+isin(θ1+θ2))=r1r2.cis(θ1+θ2)
Z1=4cis40° Z1.Z2=r1.r2.cis(θ1+θ2) bağıntısından

Z2=2cis100° r1=4, r2=2, θ1=40°, θ2=100°
olduğuna göre, Z1.Z2 karmaşık sayısını bulunuz. r1.r2=4.2=8, θ1+θ2=140°
Z1.Z2=8cis140° bulunur.
Cevap: 8cis140°
Z1=6cis70° Z1.Z2=r1.r2.cis(θ1+θ2) bağıntısından

Z2=4cis170° r1=6, r2=4, θ1=70°, θ2= 170°
olduğuna göre, Z1.Z2 çarpımını standart biçimde yazınız. r1r2=6.4=24, θ1+θ2=240°
Z1Z2=24cis240° ise

Z1.Z2=–12–12ñ3i bulunur.

Cevap: –12–12ñ3i
Z1.Z2 çarpımının Z1.Z2=r1.r2.cis(θ1+θ2) bağıntısından

eşitini bulunuz. Z1=3cis20°, Z2= 2cis160°
r1=3, r2=2, θ1=20°, θ2=160°

r1.r2=6, θ1+θ2=180°

Z1.Z2=6cis180°

Z1.Z2=–6 bulunur.
Cevap: –6
Z1=2–2ñ3i Z1 ve Z2 yi kutupsal yazalım.
Z2=1+i
olduğuna göre, Z1.Z2 ifadesini kutupsal biçimde yazınız.

=
r1 22 + ( −2 3)=
2
4 r2 = 12 + 12 = 2
2 3 1
tan β = ise β= 60° tan θ2 = = 1
2 1
θ1=360°–60°=300° θ2=45°
Z1=4cis300° ve Z2=ñ2cis45° olduğundan
Z1.Z2=4ñ2cis(300°+45°)=4ñ2cis345° bulunur.
Cevap: 4ñ2cis345°
88
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
Z1=2cis53° Yandaki şekle göre,

Z2=3cis117° Z1.Z2 çarpımının
olduğuna göre, Z1.Z2 çarpımının kutupsal biçimi aşağıdaki- eşiti aşağıdakilerden

lerden hangisidir?
hangisidir?

A) 6cis64° B) 6cis130° C) 6cis140°
D) 6cis160° E) 6cis170° A) –12i B) –6 C) –6i D) 6 E) 6i
soru 2 soru 6
π Yandaki şekle göre,

Z1 = cis
5 Z1.Z2 çarpımının
7π
Z 2 = 4cis eşiti aşağıdakilerden
5

hangisidir?
olduğuna göre, Z1.Z2 çarpımının kutupsal biçimi aşağıdaki-
lerden hangisidir?
A) –12 B) 12cisθ C) 12cis(90°+θ) D) –12i E) 12

8π 6π 8π 8π
A) 4cis B) 4cis C) 4cisπ D) 2cis E) cis
5 5 5 5
soru 3 soru 7
Z1=2cis33° Z1=ñ3+i
Z2=3cis87° Z2=–ñ2+ñ2i
olduğuna göre, Z1.Z2 çarpımının eşiti aşağıdakilerden han- olduğuna göre, Z1.Z2 çarpımının kutupsal biçimi aşağıdaki-
gisidir? lerden hangisidir?
A) –1+ñ3i B) –ñ3+i C) –3ñ3+3i A) cis165° B) 2cis165° C) 4cis165°

D) –3+3ñ3i E) –6+6ñ3i D) 4cis195° E) 4cis265°
soru 4 soru 8
π 2π 4π 1 3 2 2
= =
Z1 cis , Z 2 cis = ve Z 3 cis Z1 =− − i ve Z 2 = − i
7 7 7 2 2 2 2
olduğuna göre, Z1.Z2.Z3 çarpımının eşiti aşağıdakilerden olduğuna göre, Z1.Z2 çarpımının kutupsal biçimi aşağıdaki-
hangisidir? lerden hangisidir?
A) –i B) –1 C) 1 D) i E) –1+i A) cis145° B) cis155° C) cis165°

D) cis195° E) cis205°
1–E 2–A 3–D 4–B 5 –C 6–A 7–C 8–D
89
Karmaşık Sayılar
Kutupsal Biçimdeki Karmaşık Sayılarda Bölme

Z1=r1.(cosθ1+isinθ1) ve Z2=r2(cosθ2+isinθ2) karmaşık sayılar veriliyor. Kutupsal biçimdeki iki karmaşık sayı bölünürken bu karma-
Z1 r1 r
şık sayıların mutlak değerleri bölünür, argümentleri çıkarılır. = [cos(θ1 − θ2 ) + isin(θ1 − =
θ2 )] 1 cis(θ1 − θ2 )
Z 2 r2 r2
Z1=6cis170°, Z2=3cis20° ve Z3=12cis100° Z1 r1

= cis(θ1 − θ2 ) bağıntısından
olduğuna göre, Z 2 r2
Z1 Z1 6
a) a)= cis(170° =
− 20°) 2cis150°
Z2 Z2 3
Z3
b) Z 3 12
Z2 b) = cis(100° −=
20°) 4cis80°
Z1.Z 2 Z2 3
c)
Z3 c) Z1.Z2=6.3.cis(170°+20°)=18cis190°
ifadelerini kutupsal biçimde yazınız. Z1.Z 2 18 3
= cis(190° − =
100°) cis90°
Z3 12 2
Z1=9cis160° Z1 r1
= cis(θ1 − θ2 ) bağıntısından
Z2=3cis25° Z 2 r2
Z Z1 9
olduğuna göre, 1 karmaşık sayısını standart biçimde ya- = cis(160° =
− 25°) 3cis135°
Z2 Z2 3
zınız.
Z1 3 3 −3 2 3 2
=
− + i= + i
Z2 2 2 2 2

Cevap: -3 2 + 3 2 i
2 2
Z2 Z2=3cis50°, Z1=cis320°
karmaşık sayısını
Z1 Z2 3
= .cis(50° − 320
=°) 3cis( −270°)
Z1 1
standart biçimde yazınız.
Z2
=
3cis( −270° + 360
=°) 3cis90
= ° 3i
Z1

Cevap: 3i
− 3 +i Z1=–ñ3+i ve Z2=1+i olsun.

Z=
1+ i

karmaşık sayısını kutupsal biçimde yazınız?

1
r1= ( − 3)2 + 12= 2 ve tan β= = 30°
3
1
r2 = 12 + 12 = 2 ve tan θ2 = = 1
1
θ1=180–30=150° ise Z1=2cis150°, θ2=45° ise Z2=ñ2cis45°

Z1 2
=
Z = cis(150° − 45=
°) 2cis105°
Z2 2 Cevap: ñ2cis105°
90
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5

Z2=6cis175° Z2
karmaşık sayısının
Z2 Z1
olduğuna göre, ifadesinin kutupsal biçimi aşağıdaki-
Z1
standart biçimi

lerden hangisidir?
1
A) 3cis95° B) cis95° C) cis95°
3 A) –ñ3+i B) –1+ñ3i C) –2ñ3+2i
D) 3cis85° E) 3cis75°
D) –2+2ñ3i E) –1–ñ3i
soru 2 soru 6
(3cis42°).(2cis54°) Yandaki şekle göre,

Z=
cis46° Z2
Z1
olduğuna göre, Z karmaşık sayısının kutupsal biçimi aşağı-

dakilerden hangisidir? standart biçimi


A) 2cis50° B) 3cis40° C) 3cis50°
D) 6cis40° E) 6cis50°
A) –i B) –1 C) 1 D) i E) 1–i
soru 3 soru 7
Z1=8cis72° 3 − 3i
Z=
Z2=2cis12° 1 + 3i
Z1
olduğuna göre, nin standart biçimi aşağıdakilerden karmaşık sayısının kutupsal biçimi aşağıdakilerden han-
Z2
gisidir?
hangisidir?
3 3 2
A) 4ñ3+4i B) 4+4ñ3i C) 2ñ3+2i A) cis255° B) cis255° C) 3 2cis255°
2 2
D) 2+2ñ3i E) 1+ñ3i 3 2
D) cis265° E) 3 2cis265°
2
soru 4 soru 8
(cos 27° + isin27°).(cos 50° + isin 50°) i

Z= Z=
cos 287° + isin287° (cos 75° + isin75°)
olduğuna göre, Z nin standart biçimi aşağıdakilerden han- karmaşık sayısının kutupsal biçimi aşağıdakilerden han-
gisidir? gisidir?
3 1 1 3 3 1 A) cis5° B) cis10° C) cis15° D) cis25° E) cis35°

A) + i B) − + i C) − + i
2 2 2 2 2 2
3 1 3 1
D) − − i E) − i
2 2 2 2
1–A 2–E 3–D 4–C 5–B 6–A 7–B 8–C
91
Karmaşık Sayılar
Z1=r1cisθ1 ve Z2=r2cisθ2 ise Z1.Z2=r1.r2.cis(θ1+θ2) olduğunu öğrendik. Z1.Z2 karmaşık sayısının argümenti

arg(Z1.Z2)=θ1+θ2 =argZ1+argZ2 (argZ1=θ1 ve argZ2=θ2)
formülüyle bulunur.
Z1=4cis65° argZ1=65°, argZ2=125°

Z2=3cis125° arg(Z1.Z2)=argZ1+argZ2
ise arg(Z1.Z2) kaç derecedir? =65°+125°=190°
Cevap: 190°
Z1=cis70° ArgZ1=70°, ArgZ2=215°, ArgZ3=185°

Z2=cis215° Arg(Z1.Z2.Z3)=ArgZ1+ArgZ2+ArgZ3

Z3=4cis185° =70°+215°+185°=470°
ise Arg(Z1.Z2.Z3) kaç derecedir? 470° nin esas ölçüsü Arg(Z1.Z2.Z3)=110°
Cevap: 110°
Yandaki şekle göre, ArgZ1=35°, ArgZ2=270°–35°=235°, ArgZ3=180°–40°=140°

Z1.Z2.Z3 çarpımının Arg(Z1.Z2.Z3)=ArgZ1+ArgZ2+ArgZ3

esas argümenti =35°+235°+140°=410°

kaç derecedir? 410° nin esas ölçüsü Arg(Z1.Z2.Z3)=50°
Cevap: 50°

Z=(1–ñ3i).(–2–2i) Z1=1–ñ3i ve Z1=–2–2i olsun.

ise Z karmaşık sayısının esas argümenti kaç derecedir?

3 2
tan β1 = = 3 tan β2 = = 1
1 2
β1=60° β2=45°
q1=360°–60°=300° q2=270°–45°=225°
ArgZ=Arg(Z1.Z2)=ArgZ1+ArgZ2=300°+225°=525°
ArgZ=525°–360°=165°
Cevap: 165°
92
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5

Z2=4cis83° Z1.Z2 çarpımının
olduğuna göre, arg(Z1.Z2) kaç derecedir? esas argümenti
kaç derecedir?

A) 100° B) 110° C) 120° D) 130° E) 140°

A) 150° B) 160° C) 170° D) 180° E) 190°
soru 2 soru 6
Z1=cis47°.cis63° Yandaki şekle göre,

Z2=cis53°.cis87° cos(Arg(Z1.Z2)) kaçtır?
olduğuna göre, arg(Z1.Z2) kaç derecedir?

A) 220° B) 230° C) 240° D) 250° E) 260°

1 1
A) 1 B) C) 0 D) − E) − 1
2 2
soru 3 soru 7
Z1=3cis78° Z=(–2ñ3+2i).(ñ2–ñ2i)
Z2=2cis128° olduğuna göre, Z karmaşık sayısının esas argümenti kaç
Z3=cis254° derecedir?
olduğuna göre, Arg(Z1.Z2.Z3) kaç derecedir?
A) 105° B) 100° C) 95° D) 85° E) 75°
A) 80° B) 90° C) 100° D) 110° E) 120°
soru 4 soru 8
Arg(Z1.Z2)=100° Z=(4–4i).(2+2i).3i
Arg(Z1.Z3)=110° olduğuna göre, ArgZ kaç derecedir?
Arg(Z2.Z3)=130°
olduğuna göre, Arg(Z1.Z2.Z3) kaç derecedir? A) 45° B) 90° C) 135° D) 180° E) 270°
A) 150° B) 160° C) 170° D) 180° E) 190°
1–B 2–D 3–C 4–C 5–D 6–A 7–A 8 –B
93
Karmaşık Sayılar
Z1 r1 Z
Z1=r1cisθ1 ve Z2=r2cisθ2 ise= cis(θ1 − θ2 ) olduğunu öğrendik. 1 karmaşık sayısının argümenti
Z 2 r2 Z2
Z 
arg  1  = θ1–θ2=argZ1–argZ2, (argZ1= θ1 ve argZ2=θ2) formülüyle bulunur.
 Z2 
Z1=2cis80° ArgZ1=80°, ArgZ2=140°, ArgZ3=250°

Z2=4cis140° Z 
a) Arg  2  =ArgZ2–ArgZ1=140°–80°=60°
Z3=4cis250°  Z1 
aşağıdaki ifadelerin esas argümentini bulunuz. Cevap: 60°
Z 
Z2 b) Arg  3  =ArgZ3–ArgZ2=250°–140°=110°
a)  Z2 
Z1
Z3 Cevap: 110°
b) Z 
Z2 c) Arg  1  =ArgZ1–ArgZ3=80°–250°=–170°
Z1  Z3 
c)
Z3 –170°+360°=190°
Z .Z Cevap: 190°
d) 1 2
Z3  Z1.Z 2 
d) Arg   =ArgZ1+ArgZ2 –ArgZ3=80°+140°–250°=–30°
e)
Z2  Z3 
Z1.Z 3
–30°+360°=330°
Cevap: 330°
 Z 
e) Arg  2  =ArgZ2–ArgZ1 –ArgZ3=140°–80°–250°=–190°
 Z1.Z 3 
–190°+360°=170°
Cevap: 170°
Arg(Z1.Z2)=105°
Arg(Z=
1.Z 2 ) ArgZ1 + ArgZ=
2 105°
Z 
Arg  1 = 45°  Z1 
 Z2  Arg =  ArgZ1 − ArgZ 2= 45°
 Z2 
+
olduğuna göre, ArgZ1 ve ArgZ2 kaç derecedir?
2ArgZ1=150° ise ArgZ1=75° dir.

ArgZ1=75° ve ArgZ1+ArgZ2=105° için ArgZ2=30°
2 − 6i Z1=ñ2–ñ6i ve Z2=ñ3+i olsun.

Z=
3 +i
karmaşık sayısının esas argümenti kaç derecedir?

6 1
tan β= = 3 ise β= 60° tan θ2 = ise θ2 = 30°
2 3
θ1=360°–60°=300°
 Z1 
=
ArgZ Arg =  ArgZ1 − ArgZ 2 =300°–30°=270°
 Z2 
Cevap: 270°
94
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
Z1=cis50° Arg(Z1.Z2)=135°
Z2=cis310° Arg(Z2.Z3)=100°
Z  Z 
olduğuna göre, Arg  2  kaç derecedir? olduğuna göre, Arg  1  kaç derecedir?
 Z1   Z3 
A) 100° B) 160° C) 240° D) 250° E) 260° A) 40° B) 35° C) 30° D) 25° E) 15°
soru 2 soru 6
Z 
Yandaki şekle göre, Arg  1 = 70°
 Z2 
Z 
Arg  1  kaç derecedir? Z 
 Z2  Arg  2 = 55°
 Z3 

Z 
olduğuna göre, Arg  3  kaç derecedir?
 Z1 
A) 95° B) 105° C) 245° D) 255° E) 265°

A) 245° B) 235° C) 225° D) 125° E) 115°
soru 3 soru 7
(cos112° + isin112°).(cos 66° + isin66°) i

Z= Z=
cos 58° + isin 58° − 3+ 3i
olduğuna göre, Z karmaşık sayısının esas argümenti kaç karmaşık sayısının esas argümenti kaç derecedir?
derecedir?
A) 315° B) 225° C) 135° D) 90° E) 45°

A) 100° B) 110° C) 120° D) 130° E) 140°
soru 4 soru 8
cos 20° − isin20° −2

Z= Z=
− sin 40° + icos 40° cis120°
olduğuna göre, ArgZ kaç derecedir? karmaşık sayısının esas argümenti kaç derecedir?
A) 20° B) 120° C) 160° D) 210° E) 340° A) 60° B) 120° C) 150° D) 210° E) 240°
1–E 2–D 3–C 4–D 5–B 6–B 7–A 8–A
95
Karmaşık Sayılar
Karmaşık Sayının Orjin Etrafında Döndürülmesi

Karmaşık düzlemde, Z=r.cisθ sayısına karşılık gelen noktanın orijin etrafında pozitif

yönde a derece döndürülmesiyle elde edilen noktaya karşılık gelen karmaşık sayı,
ı
Zý r.cis(θ +=
= α ) r.cis
θ .cis
= α Z.cisα ve Z =Z.cisα formülüyle bulunur.
Z
ıı
Negatif yönde α derece döndürülmesiyle elde edilen karmaşık sayı Z =Z.cis(360°– α)
formülüyle bulunur.

ı
Z=3cis80° Z =Z.cisα bağıntısından
ı
karmaşık sayısının orijin etrafında pozitif yönde 50° dön- Z =Z.cis50°
dürülmesiyle elde edilen karmaşık sayıyı bulunuz. ı
Z =3cis80°.cis50°
ı
Z =3cis(80°+50°)=3cis130°
Cevap: 3cis130°

ıı
Z=4cis110° Z =Z.cis(360°–α) bağıntısından
ıı
karmaşık sayısının orijin etrafında negatif yönde 290° dön- Z =Z.(cis360°–290°)
dürülmesiyle elde edilen karmaşık sayıyı bulunuz. =4cis110°.cis70°

=4cis(110°+70°)=4cis180°

ıı
olduğundan Z =–4 tür.
Cevap: –4

ı
Z=2–3i Z =Z.cisα ve cis90°=i olduğuna göre,
ı 2
karmaşık sayısının orijin etrafında pozitif yönde 90° dön- Z =Z.cis90°=(2–3i)(i)=2i–3i =2i+3
dürülmesiyle elde edilen karmaşık sayıyı bulunuz. Cevap: 3+2i

ı
Z=1+ñ3i karmaşık sayısı pozitif yönde a derece döndürüldü- Z ve Z karmaşık sayılarını kutupsal biçimde yazalım.
ı
ğünde Z =–2i karmaşık sayısı elde ediliyor.
a kaç derecedir?

ı
Z =2cis270° r =12 + ( 3)2 =4 =
2
3
tan θ= , θ= 60°
1
Z=2cis60°
ı
Z =Z.cisa bağıntısından
2cis270° = 2 cis60°.cisα ise cis270°=cis(60°+a)
270°=60°+a ise 210°=a

Cevap: 210°
96
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
Z=6cis110° Z=1+4i
karmaşık sayısının orijin etrafında pozitif yönde 80° dön- karmaşık sayısının orijin etrafında pozitif yönde 180° dön-
dürülmesiyle elde edilen karmaşık sayı aşağıdakilerden dürülmesiyle elde edilen karmaşık sayı aşağıdakilerden
hangisidir? hangisidir?
A) 6cis30° B) 6cis80° C) 6cis190° A) 1+4i B) 1–4i C) –1+4i D) –1–4i E) –4–i
D) cis190° E) cis220°
soru 2 soru 6
Z=4cis40° Z=–3+5i
karmaşık sayısının orijin etrafında pozitif yönde 230° dön- karmaşık sayısının orijin etrafında negatif yönde 90° dön-
dürülmesiyle elde edilen karmaşık sayı aşağıdakilerden dürülmesiyle elde edilen karmaşık sayı aşağıdakilerden
hangisidir? hangisidir?
A) 4i B) 4 C) –2i D) –4 E) –4i A) 5–3i B) 5+3i C) –5–3i D) 3+5i E) –5+3i

soru 3 soru 7
Z=3cis20° Z=–1+i
karmaşık sayısının orijin etrafında negatif yönde 80° dön- karmaşık sayısı orijin etrafında pozitif yönde α derece döndü-
ı
dürülmesiyle elde edilen karmaşık sayı aşağıdakilerden rüldüğünde Z =–2i karmaşık sayısı elde ediliyor.
hangisidir? α kaç derecedir?
A) 3cis100° B) 3cis160° C) 3cis260° A) 45° B) 90° C) 135° D) 225° E) 315°

D) 3cis180° E) 3cis300°
soru 4 soru 8
Z=6cis50° Z=ñ5+i
karmaşık sayısının orijin etrafında negatif yönde 260° dön- karmaşık sayısı orijin etrafında negatif yönde α derece döndü-
dürülmesiyle elde edilen karmaşık sayı aşağıdakilerden ı
rüldüğünde Z =1–ñ5i karmaşık sayısı elde ediliyor.
hangisidir?
α kaç derecedir?
A) –3ñ3+3i B) –3+3ñ3i C) –3ñ3–3i A) 60° B) 90° C) 150° D) 180° E) 270°

D) –2ñ3+2ñ3i E) –ñ3+i
1–C 2–E 3–E 4–A 5–D 6–B 7–C 8–B
97
Karmaşık Sayılar
Kutupsal Biçimde Verilen Karmaşık Sayıların Kuvvetini Bulma

Kutupsal biçimi Z=r.cisθ olan bir karmaşık sayının n inci kuvveti alınırken r nin (mutlak değerinin) n inci kuvveti alınır argümenti n
n n
ile çarpılır. Z=r.cisθ ise Z =r .cis(n.q) dir. Bu eşitliğe De Moivre eşitliği denir.

n n
Z=2cis20° Z =r .cis(n.q) bağıntısından
5 5 5
olduğuna göre, Z karmaşık sayısını kutupsal biçimde ya- Z =2 .cis(5.20°)=32cis100°
zınız. Cevap: 32cis100°

n n
Z=3cis215° Z =r .cis(n.q) bağıntısından
4
olduğuna göre, Z karmaşık sayısını kutupsal biçimde ya-
4 4
Z =3 .cis(4.215°)=81cis(860°)=81.cis140°
zınız.
Cevap: 81cis140°

n n
π Z =r .cis(n.q) bağıntısından
Z = 2cis
3 9 9  π
Z =2 .cis  9. 
9  3
olduğuna göre, Z karmaşık sayısının eşitini bulunuz.

9 9 9
Z =2 .cis(3π)=2 cis(3π–2π)

9 9
Z =2 .cisπ=512.cis180°
9
Z =–512
Cevap: –512
Yandaki şekle göre, Z1=2cis20°, Z2=4cis140°

2 2 2
a) Z1 .Z2 a) Z1 =2 .cis(2.20°)=4cis40°
2
3 Z .Z2=4.cis40°.4cis140°=16.cis180°

Z2 1
b) 2
6 Z1 .Z2=–16
Z1

karmaşık sayılarının
Cevap: –16
eşitlerini bulunuz.
b) 3 3
Z2 =4 .cis(3.140°)=64cis420°
6 6
Z1 =2 .cis(6.20°)=64cis120°

Z 2 3 64cis420
=
Z16 64cis120

=cis(420°–120°)=cis300°
3
Z2 1 3
= − i
Z16 2 2
1 3
Cevap: − i
2 2
98
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
Z=2cis18° π
4
Z = 2cis
olduğuna göre, Z karmaşık sayısının kutupsal biçimi aşa- 4
ğıdakilerden hangisidir? 4
olduğuna göre, Z karmaşık sayısının eşiti aşağıdakilerden
hangisidir?
A) 4cis72° B) 8cis72° C) 16cis54°
D) 16cis72° E) 32cis72° A) –16 B) –16i C) –16–16i D) 16 E) 16i
soru 2 soru 6
Z=3cis65° π
2
Z = cis
olduğuna göre, Z karmaşık sayısının kutupsal biçimi aşa- 5
ğıdakilerden hangisidir? 20
hangisidir?
A) 3cis110° B) 3cis130° C) 9cis110°
D) 9cis130° E) 27cis130° A) –i B) –1 C) 1+i D) i E) 1
soru 3 soru 7
Z=cis320° Yandaki şekle göre

5
olduğuna göre, Z karmaşık sayısının kutupsal biçimi aşa- Z12
ğıdakilerden hangisidir? Z2

eşiti aşağıdakilerden

A) cis170° B) cis160° C) cis150° hangisidir?
D) cis140° E) cis130°
A) –6ñ3+6i B) –12–12ñ3i C) –12ñ3–12i

D) –6–6ñ3i E) –6ñ3–6i
soru 4 soru 8
Z=ñ2cis65° Yandaki şekle göre

2
10 Z1 .Z2 karmaşık sayısının
olduğuna göre, Z karmaşık sayısının kutupsal biçimi aşa-

ğıdakilerden hangisidir? eşiti aşağıdakilerden

hangisidir?
A) 32cis310° B) 32cis300° C) 32cis290°

D) 64cis290° E) 64cis310°
A) –2ñ3+2i B) –4–4ñ3i C) –4ñ3–4i
D) –2ñ3–2i E) –2–2ñ3i
1–D 2–D 3–B 4–C 5 –A 6–E 7–E 8–D
99
Karmaşık Sayılar
Z=cis15° 1
= Z −6= cis( −6 ⋅ 15)= cis( −90°)
1 Z6
olduğuna göre, karmaşık sayısının eşitini bulunuz.
Z6 −90° + 360=° 270°

1
= cis270° = −i
Z6

=cis(–90°)
=cis(–90°+360°)
=cis(270°)
=–i
Cevap: –i

–
Z=2(cos40°+isin40°) Z =2(cos40°–isin40°) ise (+,–) 4.bölge
–6 –
olduğuna göre, (Z ) karmaşık sayısının eşitini bulunuz. Arg(Z )=360°–40°=320°

–
Z =2cis320°

–6 6
(Z
) =2 .cis(6.320)=64cis(1920°)
–6
(Z ) =64cis120°
–6
(Z ) =–32+32ñ3i
Cevap: –32+32ñ3i
Standart biçimde verilen Z=x+yi karmaşık sayısının n. kuvvetini almak için ilk önce karmaşık sayı kutupsal biçimde yazılır sonra
De moivre eşitliği kullanılır.
Z=ñ3+i Z=ñ3+i kutupsal biçimde yazalım.

5
olduğuna göre, Z karmaşık sayısının eşitini bulunuz. =r ( 3)2 +=
12 2
1
tan θ= ise θ= 30°
3

Z=2cis30°
5 5
Z =2 .cis(5.30°)=32cis150°
5
Z =–16ñ3+16i

Cevap: –16ñ3+16i
100
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
Z=cis15° Z=1–ñ3i
1 6
olduğuna göre, karmaşık sayısının eşiti aşağıdakiler- olduğuna göre, Z karmaşık sayısının eşiti aşağıdakilerden
Z9
hangisidir?
den hangisidir?
A) 32 B) 64 C) –32i D) –32 E) –64

2 2 2 2
A) − 2− 2i B) + i C) − i
2 2 2 2
2 2 2 2
D) − + i E) − − i
2 2 2 2
soru 2 soru 6
1 Z=1+ñ3i
=Z cis30°
4
7
1
olduğuna göre, karmaşık sayısının eşiti aşağıdakilerden hangisidir?
Z
hangisidir?
A) 128ñ3+128i B) 128+128ñ3i C) 64–64ñ3i
A) 4ñ3–4i B) 4–4ñ3i C) 2ñ3–2i D) 64ñ3+64i E) 64+64ñ3i
D) 2–2ñ3i E) ñ3–i
soru 3 soru 7
Z=ñ2.(cos15°+isin15°) Z=–1–i
12
–4 olduğuna göre, Z karmaşık sayısının eşiti aşağıdakilerden
olduğuna göre, (Z ) karmaşık sayısının eşiti aşağıdakiler- hangisidir?
den hangisidir?
A) –64 B) –64i C) –32 D) 64 E) 64i

A) 2–2ñ3i B) 2ñ3–2i C) –2–2ñ3i
D) 2+2ñ3i E) –2+2ñ3i
soru 4 soru 8
1 1 1
=Z cis20° Z=
− + i
2 2 2
1 5
olduğuna göre, karmaşık sayısının eşiti aşağıdakiler-
(Z)6
hangisidir?
den hangisidir?
1 1 1 1 1 1
A) − − i B) − + i C) − i
A) 64+64ñ3i B) –64ñ3+64i C) –64+64ñ3i 2 2 2 2 2 2
D) –32–32ñ3i E) –32ñ3–32i 1 1
D) + i E) 1 − i
2 2
1–E 2–C 3–A 4–D 5–B 6–E 7–A 8–C
101
Karmaşık Sayılar
n n n n
Z=r.cisθ ise Z =r .cis(n.θ) olduğunu öğrendik. Z karmaşık sayısının argümentini bulmak için, arg(Z )=n.q=n.argZ, argZ=q
formülü kullanılır.

n
a) Z=2cis70° Arg(Z )=n.ArgZ bağıntısından
4 4
olduğuna göre, Arg(Z ) kaç derecedir? a) ArgZ=70°, Arg(Z )=4.ArgZ=4.70°=280°
b) Z=3cis65° Cevap: 280°
 1  –8
 1  b) ArgZ=65°, Arg  8  =Arg(Z )=–8.ArgZ=–8.65°=–520°
olduğuna göre, Arg  8  kaç derecedir? Z 
Z 
–520° nin esas ölçüsü –520+720=200° dir.
Cevap: 200°
Yandaki şekle göre ArgZ1=20°, ArgZ2=360°–50°=310°

3 2 3 2 3 2
a) Arg(Z1 .Z2 ) kaç derecedir? a) Arg(Z1 .Z2 )=ArgZ1 +ArgZ2 =3ArgZ1+2ArgZ2
Z  =3.20°+2.310°=680°, 680°–360°=320°
b) Arg  26  kaç derecedir?
 Z1  Cevap: 320°
Z  6
b) Arg  26  =ArgZ2–ArgZ1
 Z1 
=ArgZ2–6.ArgZ1
=310°–6.20°=190°
Cevap: 190°

2
Arg(Z1 .Z2)=140°
Z 4  Arg(Z12 .Z 2 ) = ArgZ12 + ArgZ 2 = 2ArgZ1 + ArgZ 2 =
140°
Arg  22= 160° Z 4 
 Z1  Arg  22  = ArgZ 2 4 − ArgZ12 = 4ArgZ 2 − 2ArgZ= 160°
1
 Z1  +
olduğuna göre, ArgZ1 ve ArgZ2 kaç derecedir?
5ArgZ2=300°
ArgZ2=60°
ArgZ2=60° ve 2ArgZ1+ArgZ2=140° için
2ArgZ1+60°=140°
ArgZ1=40°
Cevap: ArgZ1=40°, ArgZ2=60°
(3cis75°)3 .(2cis105°)2 Z1=3cis75°, Z2=2cis105° ve Z3=4cis85° olsun.

Z=
4cis85° Z13 .Z 22
Z= ve ArgZ1=75°, ArgZ2=105°, ArgZ3=85° dir.
Z3
olduğuna göre, ArgZ kaç derecedir?
 Z 3 .Z 2 
ArgZ = Arg  1 2  = ArgZ13 + ArgZ 22 − ArgZ 3
 Z3 
=3ArgZ1+2ArgZ2–ArgZ3
=3.75+2.105–85
=350°
Cevap: 350°
102
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
Z=4cis35°
Arg(Z12 .Z 2=
) 85°
6
olduğuna göre, Arg(Z ) kaç derecedir?  Z3 
Arg  1 = 90°
 Z2 
A) 180° B) 210° C) 240° D) 270° E) 300°
olduğuna göre, Arg(Z1) kaç derecedir?
A) 15° B) 25° C) 35° D) 40° E) 45°
soru 2 soru 6
Z=2cis75°
Arg(Z13 .Z=
2
2 ) 140°
 1 
olduğuna göre, Arg  10  kaç derecedir? Z 
Z  Arg  21 =
 20°
 Z2 
A) 30° B) 120° C) 210° D) 300° E) 330° 6 –3
olduğuna göre, Arg(Z1 )+Arg(Z2 ) kaç derecedir?
A) 210° B) 180° C) 150° D) 120° E) 90°

soru 3 soru 7
4
Yandaki şekle göre Z=(cis42°) .(cis32°)
2

Arg(Z1 .Z2) olduğuna göre, ArgZ kaç derecedir?
kaç derecedir?

A) 210° B) 200° C) 190° D) 180° E) 170°

A) 195° B) 205° C) 215° D) 225° E) 235°
soru 4 soru 8
Yandaki şekle göre 6cis48°

Z=
 Z2  (2cis72°)3
Arg  23 
 Z1 
olduğuna göre, ArgZ kaç derecedir?

kaç derecedir?
A) 168° B) 178° C) 182° D) 192° E) 202°
A) 230° B) 250° C) 260° D) 280° E) 300°
1–B 2–E 3–D 4–B 5–C 6–A 7–B 8–D
103
Karmaşık Sayılar
Karmaşık Sayının n. Dereceden Kökleri

1
n n  θ + k.360° 
Z=r.cisθ karmaşık sayısının n. dereceden kökleri, k∈Z olmak üzere, w=
k =
Z Z=
n r.cis   bağıntısında k yerine
 n 
0,1,2........n–1 değerleri verilerek bulunur. Buradan bir karmaşık sayının n. dereceden n tane kökü bulunur.
Bir Karmaşık Sayının Karekökünü Bulma
n n  θ + k.360° 
=
w k =
Z r.cis   bağıntısından yararlanarak Z karmaşık sayısının karekökü
 n 
θ
=
k 0 için = Z w= 0 r.cis  
 θ + k.360°  2 formülüyle bulunur.
Z = r.cis  
 2  θ 
k = 1 için Z = w1 = r.cis  + 180° 
2 
Z=4cis80° θ  80° 

=
Z w=
0 r.cis  = 4.cis  =  2cis40°
karmaşık sayısının kareköklerini bulunuz. 2  2 
θ   80° 
Z= w1= r.cis  + 180° = 4.cis  + 180° = 2cis220°
2   2 
Z=–1+ñ3i Z=–1+ñ3 ifadesini kutupsal biçimde yazalım.

karmaşık sayısının kareköklerini bulunuz. r = ( −1)2 + ( 3)2 = 2

3
tan β=
= 3 ise β= 60°
1

=
θ 180° − 60=
° 120°

=Z 2cis120°
Z=–1+ñ3i=2cis120° karmaşık sayısının karekökü

θ  120° 
=
Z w=
0 r.cis  =
 2.cis  = 2cis60°
2  2 
θ   120° 
Z= w1= r.cis  + 180° = 2.cis  + 180° = 2cis240°
2   2 
Z=–16i Z=–16i ifadesini kutupsal biçimde yazalım.

karmaşık sayısının kareköklerinin eşitini bulunuz. r=16, q=270°
Z=16cis270°

θ
=
Z w=
0 r.cis  
2

 270° 
= 16.cis =  4cis135°
 2 
w0=–2ñ2+2ñ2i
θ 
Z = w1 = r.cis  + 180° 
2 
 270° 

= 16.cis 
 2
+ 180° 


= 4cis315°
w1=–2ñ2–2ñ2i
104
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
Z=9cis50° Z=2–2ñ3i
karmaşık sayısının karekökleri aşağıdakilerden hangisi- karmaşık sayısının kareköklerinden biri aşağıdakilerden
dir? hangisidir?
A) {3cis25°,3cis215°} B) {3cis25°,3cis225°} A) cis150° B) cis330° C) 2cis120°

C) {3cis25°,3cis205°} D) {9cis25°,9cis205°} D) 2cis210° E) 2cis330°
E) {9cis25°,9cis215°}
soru 2 soru 6
Z=16cis72°
Z=–2–2ñ3i
karmaşık sayısının kareköklerinden biri aşağıdakilerden
karmaşık sayısının karekökleri aşağıdakilerden hangisi-
hangisidir?
dir?
A) 4cis32° B) 4cis38° C) 4cis126°

A) {–1+ñ3i,1–ñ3i}
D) 4cis156° E) 4cis216°
B) {1+ñ3i,–1–ñ3i}
C) {–1+ñ3i,–1–ñ3i}
D) {ñ3–i,–ñ3+i}
E) {ñ3+i,–ñ3–i}
soru 3 soru 7
π Z=2i
Z = cis  
2 karmaşık sayısının karekökleri aşağıdakilerden hangisi-
dir?
karmaşık sayısının kareköklerinden biri aşağıdakilerden
hangisidir?
A) {–i,i}
2 2 2 2 2 2 B) {–2i,2i}
A) − i B) − − i C) − + i
2 2 2 2 2 2 C) {1+i,–1–i}
D) − 2+ 2i E) 2+ 2i D) {1+i,1–i}
E) {–1+i,1–i}
soru 4 soru 8
Z=ñ3+i Kareköklerinden biri Z0=2cis250° olan karmaşık sayının

diğer kökü aşağıdakilerden hangisidir?
karmaşık sayısının karekökleri aşağıdakilerden hangisi-
dir?
A) 2cis70° B) 4cis70° C) 2cis140°
A) {ñ2cis15°,ñ2cis105°} D) 4cis140° E) 2cis210°
B) {2cis15°,2cis195°}
C) {cis30°,cis210°}
D) {ñ2cis15°,ñ2cis195°}
E) {ñ2cis75°,ñ2cis255°}
1–C 2–E 3–B 4–D 5–E 6–A 7–C 8–A
105
Karmaşık Sayılar
n n  θ + k.360° 
=
w k =
Z r.cis   bağıntısından yararlanarak
 n 
Küpkök Dördüncü dereceden kök Beşinci dereceden kök n. dereceden kök
3 3 θ 4 4 θ 5 5 θ n θ n

=
Z w=
0 r.cis   =
Z w=
0 r.cis   =
Z w=
0 r.cis   =
Z w=
r.cis  
0
3 4 5 n
3 θ  θ  θ   θ 360° 
=
w1 r.cis  + 120°  =
w1
4
r.cis  + 90°  =
w1
5
r.cis  + 72°  =w1
n
r.cis  +
3  4  5  n n 
3 θ  θ  θ   θ 720° 
=
w2 r.cis  + 240°  =
w2
4
r.cis  + 180°  =
w2
5
r.cis  + 144°  = w2
n
r.cis  +
3  4  5  n n 
4 θ  5 θ  
=
w3 r.cis  + 270°  =
w3 r.cis  + 216° 
4   5  n  θ (n − 1)360° 
=w n −1 r.cis  + 
5 θ  n n 
=
w4 r.cis  + 288° 
5 
şeklinde bulunur.
Z=2cis120° 3 3  120°  3
a) =
Z w=
0 2.cis  =  2.cis40°
karmaşık sayısının  3 
a) küpköklerini 3  120°  3
=w1 2.cis  += 120°  2.cis160°
 3 
b) dördüncü dereceden köklerini
 120°
3  3
=w2 2.cis  += 240°  2.cis280°
c) beşinci dereceden köklerini  3 
bulunuz.  120°  4
b) 4 =
Z w=0
4
2.cis  =  2.cis30°
 4 
 120° 
= w1 4 2.cis  = + 90°  4 2.cis120°
 4 
4  120° 
= w2 2.cis  = + 180°  4 2.cis210°
 4 
4  120° 
= w3 2.cis  += 270°  4 2.cis300°
 4 
 120 ° 
c) 5 =
Z w=0
5
2.cis  = 
5
2.cis24°
 5 
 120° 
=w1 5 2.cis  += 72°  5 2.cis96°
 5 
5  120° 
= w2 2.cis  += 144°  5 2.cis168°
 5 
 120° 
= w 3 5 2.cis  += 216°  5 2.cis240°
 4 
5  120° 
w 4 = 2.cis  += 288°  5 2.cis312°
 4 
Z=–8i Z=–8i ifadesini kutupsal biçimde yazalım.
karmaşık sayısının küpköklerini bulunuz. r=8, q=270°

Z=8cis270°

3 3  270° 
=
Z w=
0 8.cis  = 2cis90=° 2i
 3 
3  270° 
=w1 8.cis  + 120° 
 3 
= 2cis210° = − 3 − i
3  270° 
=w2 8.cis  + 240° 
 3 
= 2cis330=
° 3 −i
106
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
Z=cis60° Z=–i
karmaşık sayısının küpkökleri aşağıdakilerden hangisidir? karmaşık sayısının küpköklerinin biri aşağıdakilerden
hangisidir?
A) {cis20°,cis140°,cis240°}
1 3 1 3
B) {cis20°,cis130°,cis260°} A) − i B) − − i C) + i
2 2 2 2
C) {cis20°,cis140°,cis250°} 1 3 3 1
D) − + i E) − − i
D) {cis20°,cis140°,cis260°} 2 2 2 2
E) {cis20°,cis110°,cis200°}
soru 2 soru 6
Aşağıdakilerden hangisi Z=cis100° karmaşık sayısının
1 3
dördüncü dereceden kökü olamaz? Aşağıdakilerden hangisi Z = + i karmaşık sayısının
2 2
dördüncü dereceden kökü olamaz?
A) cis25° B) cis115° C) cis205°
D) cis295° E) cis305°
A) cis295° B) cis285° C) cis195°
D) cis105° E) cis15°
soru 3 soru 7
Aşağıdakilerden hangisi Z=32cis40° karmaşık sayısının

1 3
beşinci dereceden kökü olamaz? Aşağıdakilerden hangisi Z = − + i karmaşık sayısının
2 2
dördüncü dereceden kökü olamaz?

A) 2cis8° B) 2cis80° C) 2cis152°
D) 2cis286° E) 2cis296° 3 1 3 1 3 1
A) + i B) − i C) − − i
2 2 2 2 2 2
1 3 1 3
D) − + i E) − i
2 2 2 2
soru 4 soru 8
Z=–8 Altıncı dereceden köklerinden biri Z0=cis15° olan karma-

karmaşık sayısının küpkökleri aşağıdakilerden hangisidir? şık sayının diğer kökleri aşağıdakilerden hangisi olamaz?
A) {–2} B) {–2,1+ñ3i,–1–ñ3i} A) cis305° B) cis255° C) cis195°
C) {–2,1+ñ3i,1–ñ3i} D) {–2,ñ3+i,ñ3–i} D) cis135° E) cis75°
E) {–2,ñ3+i,–ñ3–i}
1–D 2–E 3–D 4–C 5–E 6–A 7–B 8–A
107
Karmaşık Sayılar
n n
Z =w ise Z = w olur.
n
Z =w eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayılarını bulmak için w karmaşık sayısının n. dereceden kökleri bulunur.
2 2
Z =–2+2ñ3i w=–2+2ñ3i olsun. Z =w ise Z=ñw olur.
eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayılarını bulunuz. w karmaşık sayısının kareköklerini bulmamız gerekir.

r = ( −2)2 + (2 3)2 = 4

2 3
tan β== 3 ise β= 60°
2

=
θ 180° − 60=° 120°

w=4cis120°
 120° 
Z= w = w0 = 4.cis   = 2cis60° = 1 + 3i
 2 
 120° 
w1 = 4.cis  + 180°  = 2cis240° = −1 − 3i
 2 

3
Z =27i 3 3
w=27i olsun. Z =w ise Z = w olur.
eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayılarını bulunuz.
w karmaşık sayısının küpköklerini bulmamız gerekir.
r=27, q=90°
w=27cis90°

3 3  90°  3 3 3
=
Z = w=
w 0 27.cis  =  3cis30=
° + i
 3  2 2
3  90°  3 3 3
w1 = 27.cis  + 120°  = 3cis150° = − + i
 3  2 2
3  90° 
w 2 = 27.cis  + 240°  = 3cis270° = −3i
 3 

4
Z =16 4 4
w=16 olsun. Z =w ise Z = w olur.
eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayılarını bulunuz.
w karmaşık sayısının dördüncü derece-
den köklerini bulmamız gerekir.

r=16, q=0°
w=16cis0°
4 0
4
=
Z = w=
w 0 16.cis  =
 2cis0= ° 2
4
0 
w1 4 16.cis  + =
= 90°  2cis90
= ° 2i
4 
0 
w 2 = 4 16.cis  + 180°  = 2cis180° = −2
4 
4 0 
w 3 = 16.cis  + 270°  = 2cis270° = −2i
4 
108
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
2 3
Z =4i Z –8=0
eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayıları aşağıdakilerden eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayılarından biri aşağıdaki-
hangisidir? lerden hangisidir?
A) {1+i,–1–i} B) {1+i,1–i} A) 1+ñ3i B) –1–ñ3i C) 1–ñ3i

C) {ñ2+ñ2i,–ñ2+ñ2i} D) {ñ2+ñ2i,ñ2–ñ2i} D) –ñ3–i E) –ñ3+i
E) {ñ2+ñ2i,–ñ2–ñ2i}
soru 2 soru 6
2
Z =–8i 3
Z –i=0
eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayılarından biri aşağıdaki- eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayılarının toplamı kaçtır?
lerden hangisidir?
A) –1 B) –i C) 0 D) 1 E) i
A) 1+i B) –2–2i C) 1–i D) 2–2i E) 2+2i
soru 3 soru 7
4
2
Z =1–ñ3i Z =1
eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayılarından biri aşağıdaki- eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayılarından biri aşağıdaki-
lerden hangisidir? lerden hangisi olamaz?
A) –1 B) –i C) 1 D) i E) 2i
6 2 6 2 2 6
A) − + i B) − − i C) − + i
2 2 2 2 2 2
6 2 2 6
D) + i E) − − i
2 2 2 2
soru 4 soru 8
2 4
Z –2Z+1=2i Z +9=0
eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayılarından biri aşağıdaki- eşitliğini sağlayan karmaşık sayılarının çarpımı aşağıdaki-
lerden hangisidir? lerden hangisidir?
A) i B) 1+2i C) 1+i D) 2+i E) 2–i A) –9 B) –9i C) –3i D) 9 E) 9i
1–E 2–D 3–A 4–D 5–B 6–C 7–E 8–D
109
Karmaşık Sayılar
Bir Karmaşık Sayının n. Dereceden Köklerinin Geometrik Yeri

n
Z=r.cisq karmaşık sayısının n. dereceden köklerinin karmaşık düzlemdeki görüntüleri merkezi orijinde olan r olan yarıçaplı
çember üzerinde bulunan bir düzgün n-genin köşeleridir.
Z=r.cisq karmaşık sayısının

Z=x+yi Kareköklerinden biri a+bi ise diğeri –a–bi dir.

karmaşık sayısının kareköklerinden biri w0=5–2i ise diğer w0=5–2i ise diğer kök w1=–5+2i dir.
kökünü bulunuz.

2
Z =8–15i
Z2 =
8 − 15i ise Z 0 =
8 − 15i
eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayılarının Z1 =
− 8 − 15i
a) toplamını bulunuz. a) Z 0 + Z1 = 8 − 15i − 8 − 15i = 0
b) çarpımını bulunuz. b) Z 0 ⋅ Z1 = 8 − 15i ⋅ ( − 8 − 15i) =−(8 − 15i) =−8 + 15i
c) arasındaki uzaklığı bulunuz. c)=
r 82 + ( −15)=
2
= 17
289
|Z 0 − Z1 |= 2 r = 2 17

4
Z =–81 Köklerinin görüntüleri ağırlık mer-
karmaşık sayısının köklerinin karmaşık düzlemdeki görün- kezi orijinde olan bir karenin kö-

tülerini köşe kabul eden çokgensel bölgenin alanı kaç br
2
şeleridir.
dir? 2
Alan=(3ñ2) =18

110
Karmaşık Sayılar
soru 1 soru 5
2
Z=x+yi karmaşık sayısının kareköklerinden biri –3+4i ise Z =6–8i
diğer kök aşağıdakilerden hangisidir? eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayıları arasındaki uzaklık
kaçtır?
A) –3–4i B) 3+4i C) 3–4i
D) 4–3i E) –4–3i A) 2ò10 B) ò10 C) 2ñ5 D) ñ5 E) 20
soru 2 soru 6
2 4
Z =5–12i Z =–16
eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayılarının toplamı kaçtır? karmaşık sayısının köklerinin karmaşık düzlemdeki görün-
2
tüleri köşe kabul eden çokgenin alanı kaç br dir?
A) 3–2i B) 2–3i C) 0 D) 3+2i E) 6

A) 4 B) 4ñ2 C) 8 D) 8ñ2 E) 16
soru 3 soru 7
2 4
Z =–3+4i Z =16
eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayılarının çarpımı kaçtır? karmaşık sayısının köklerinin karmaşık düzlemdeki görün-
tüleri köşe kabul eden çokgenin çevresi kaç br dir?
A) 4+3i B) 4–3i C) 3+4i D) –3+4i E) 3–4i

A) 4 B) 8 C) 8ñ2 D) 16 E) 16ñ2
soru 4 soru 8
2 3
Z =9+12i Z =64
eşitliğini sağlayan Z karmaşık sayıları Z0 ve Z1 dir. karmaşık sayısının köklerinin karmaşık düzlemdeki görün-
2
Buna göre, (Z0+3).(Z1+3) ifadesinin eşiti kaçtır? tüleri köşe kabul eden çokgenin alanı kaç br dir?
A) 12i B) 9+12i C) 0 D) –12i E) –9–12i A) 18ñ3 B) 12ñ3 C) 9ñ3 D) 6ñ3 E) 4ñ3
1–C 2–C 3–E 4–D 5 –A 6–C 7–C 8–B
111

27-Karmaşik Sayilar

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

27-Karmaşik Sayilar

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

KARMAŞIK SAYILAR

kavrama sorusu çözüm

kavrama sorusu çözüm

kavrama sorusu çözüm

kavrama sorusu çözüm

A) {4} B) {–4} C) {–4,4} A) {–5} B) {–5,3} C) {4}

A) {–2} B) {2} C) {–4} A) {2} B) {3} C) {2,3}

A) {–4,2} B) {–4} C) {2} A) {–6,6} B) Ø C) {–6}

1 A) {4} B) {5} C) {5,7}

1–C 2–D 3–A 4–E 5–D 6–E 7–B 8–B

Sanal (İmajiner) Sayı Birimi

kavrama sorusu çözüm

kavrama sorusu çözüm

kavrama sorusu çözüm

kavrama sorusu çözüm

A) {–i,i} B) {–i} C) {i}

A) {–2i,2i} B) {–2,–2i,2i} C) {–2}

A) {7i,9i} B) {–9i,–7i} C) {7,9} A) {–2,2} B) {2} C) {–2,2,2i}

A) {5} B) {5,7i} C) {4} A) 0 B) 1 C) 2 D) 3 E) 4

1–A 2–B 3–E 4–D 5–B 6–C 7–D 8–E

i=ò–1 olmak üzere, a>0 ise ò–a=ña.ò–1=ña.i dir.

kavrama sorusu çözüm

Aşağıda verilen sayıların eşitini bulunuz. ò–a=ña.i eşitliğinden

kavrama sorusu çözüm

ó–25+ó–36–ò–9 ò–a=ña.i eşitliğinden

kavrama sorusu çözüm

ò–4 .ò–9+ò–2.ñ8 ò–a=ña.i eşitliğinden

kavrama sorusu çözüm

x<0<y olmak üzere, ò–a=ña.i eşitliğinden

ifadesinin eşitini bulunuz. −(x − y)2= (x − y)2 .i= |x–y|.i=(–x+y)i

Aşağıda verilenlerden kaç tanesi doğrudur? ò–3.ó–12

Aşağıda verilenlerden kaç tanesi reel sayıdır? ò–2.ò–3.ò–6+ò–4.ñ9

ó–16–ò–9+ò–1 x<y<0 olmak üzere,

işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir? −x2 + − y2

ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?

ò–1–ò–4+ò–9–ó–16+ó–25 x<0<y olmak üzere,

işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisidir? x2 + − y2 − −(x − y)2

ifadesinin eşiti aşağıdakilerden hangisidir?

1–C 2–B 3–B 4–C 5–A 6–C 7–A 8–E

kavrama sorusu çözüm

kavrama sorusu çözüm

sayısının eşitini bulunuz.   Kalan 3 olduğu için

kavrama sorusu çözüm

sayısının eşitini bulunuz. i

kavrama sorusu çözüm

A) –i B) –1 C) 0 D) 1 E) i A) 32i B) 32 C) 16 D) –32 E) –32i

1–D 2–A 3–D 4–E 5–E 6–C 7–C 8–A

i =–1 ve n tam sayı olmak üzere

kavrama sorusu çözüm

kavrama sorusu çözüm

  Kalan 2 olduğu için

kavrama sorusu çözüm

kavrama sorusu çözüm

i8n + 78 + i20n +101 i2013 + i2012

1–D 2–A 3–B 4–A 5–C 6–E 7–C 8–D

i nin negatif kuvveti

kavrama sorusu çözüm

kavrama sorusu çözüm

kavrama sorusu çözüm

2. adım: 4–2=2, 4–0=4, 4–1=3

kavrama sorusu çözüm

2. adım: 4–1=3, 4–2=2, 4–3=1, 4–0=4

1–D 2–A 3–E 4–E 5–C 6–E 7–B 8–D

sayısının eşitini bulunuz. Kalan 3 olduğu için

Kalan 2 olduğu için

Z karmaşık sayısının reel kısmı a, sanal kısmı b dir.

Buna göre karmaşık düzlemde verilen Z karmaşık sayısı

Yandaki şekle göre, Z1 ve Z2 karmaşık sayıları

Yandaki şekle göre, Z1, Z2 ve Z3 karmaşık sayıları

ifadesinin eşiti kaçtır?

Grafiğe göre Z karmaşık sayısının

Z=2–4i Yandaki şekilde

Z karmaşık sayısının Karmaşık düzlemde verilen