İKİNCİ DERECEDEN DENKLEMLER

ALIŞTIRMALAR-1

1. ^ m - 4 h $ x - x
3
2 5 n + 10
- 3x + 8 = 0 denklemi 5. 2x 2 - 7x - 9 = 0 denkleminin gerçek sayılar
ikinci dereceden bir bilinmeyenli denklem kümesinde çözüm kümesini bulunuz.
olduğuna göre m + n toplamının alabileceği
değerleri bulunuz.

2. x a - 2 + ax - 4 = 0 ikinci dereceden bir bilinme- 6. 5x 2 - 11x + 6 = 0 denkleminin gerçek sayılar

yenli denklemlerinin gerçek sayılar kümesinde kümesinde çözüm kümesini bulunuz.
çözüm kümesini bulunuz.

3. - 2x 2 - 3x + m + 2 = 0 denkleminin bir kökü 7. a ! 2b olmak üzere

x 1 =- 3 olduğuna göre m değerini bulunuz. ^ a 2 - 4b 2 h $ x 2 + 4ax + 4 = 0 denkleminin
gerçek sayılar kümesinde çözüm kümesini
bulunuz.

4. x 2 - ]m - 1g $ x + m - 11 = 0 denkleminin bir 8. - x 2 - ]2a - 1g $ x - 9 = 0 denkleminin farklı iki

kökü x 1 = m + 1 olduğuna göre m değerini bu- gerçek kökü varsa a nın değer aralığını bulunuz.
lunuz.

Fen Lisesi Matematik 10 197

 İKİNCİ DERECEDEN DENKLEMLER

9. x 2 - 6 2 $ x + a + 1 = 0 denkleminin iki 13. x2 - 5x + 1 = 0 denkleminin köklerinden

gerçek kökü varsa a nın değer aralığını biri x1 dir.
bulunuz. 1
Buna göre x 1 + x ifadesinin değerini
1
bulunuz.

10. x 2 + 4x + a + 3 = 0 denkleminin gerçek

kökü yoksa a nın değer aralığını bulunuz.

14. x2 - 2x - 5 = 0 denkleminin köklerinden

biri x1 dir.
Buna göre ` x 12 - 5x 1 + 4 j $ ` x 12 + x 1 - 2 j
ifadesinin değerini bulunuz.

11. 7x2 + 4x - 3 = 0 denkleminin kökleri

x1 ve x2 dir. x 1 2 x 2 olduğuna göre
4x 1 + 3x 2 değerini bulunuz.

15. x 2 =- x + 7 olduğuna göre

x 4 + 15x - 13 ifadesinin değerini bulunuz.
12. x2 - 8x - 2 = 0 denkleminin kökleri
m ve n dir.
Buna göre ^m 2 - 8m h $ 4n - n 2 ifadesinin
değerini bulunuz.

198 Fen Lisesi Matematik 10

 İKİNCİ DERECEDEN DENKLEMLER

ALIŞTIRMALAR-2

1. z 1 = 2 + 3i, z 2 =- 5i ve z 3 = 4 + i 5. i 2 =- 1 olmak üzere

olduğuna göre 2z 1 + z 2 - 5z 3 işleminin 4z - 15i = 2 z + 2 veriliyor.
sonucunu bulunuz. Buna göre z karmaşık sayısını bulunuz.

2. f :C " C 6. z $ ]2 - 3i g = 3 + 4i olduğuna göre z karmaşık

f ] x g = x 2 + 2x olduğuna göre ^ fqf h ]1 - i g sayısını bulunuz.
ifadesinin eşitini bulunuz.

3. i 2 =- 1 ve n ! N olmak üzere 7. i 2 =- 1 olmak üzere

i 8n - 2 $ i 24n + 3 z = 3 + 2i veriliyor.
48n + 47 işleminin sonucunu bulunuz. Buna göre z karmaşık sayısının eşleniğinin
i $ i 16n - 17
çarpma işlemine göre tersinin gerçek kısmını
bulunuz.

4. i 2 =- 1 olmak üzere 8. x2 + 5x + 3 = 0 denkleminin kökleri x 1 ve x 2

z 1 = 6 + 4i , z 2 = 5 - 2i karmaşık sayıları olduğuna göre kökleri x 1 + 2 ve x 2 + 2 olan
veriliyor. ikinci derece denklemini bulunuz.
Buna göre Im ]2z 1 - 3z 2g değerini bulunuz.

Fen Lisesi Matematik 10 217

 İKİNCİ DERECEDEN DENKLEMLER

9. x 2 + 4x + 13 = 0 denkleminin karmaşık sayılar 13. a ! 0 olmak üzere ax2 + bx + c = 0 denklemin

kümesindeki çözüm kümesini bulunuz. kökleri x 1 ve x 2 ise
b $ D
x 12 - x 22 = olduğunu gösteriniz.
a2

10. 14.
3 5
x 2 - 4x + 5 = 0 denklemin kökleri x 1 ve x 2 Kökleri 4 ve 2 olan ikinci dereceden bir
1 1 bilinmeyenli denklemi bulunuz.
olduğuna göre x 1 - x 2 değerini bulunuz.

11. x 2 - 12x - 6 = 0 denklemin kökleri x 1 ve x 2 15. Köklerinden biri x1 =- 3 + i olan gerçek

olduğuna göre ]4x 1 - 1g]4x 2 - 1g değerini katsayılı ikinci dereceden bir bilinmeyenli
bulunuz. denklemi bulunuz.

12. 3x 2 - 15x + 8 = 0 denklemin kökleri 16. x 2 - 12x - 6 = 0 denklemin köklerinin birer

x 1 ve x 2 olduğuna göre fazlasını kök kabul eden ikinci dereceden bir
x 12 $ x 2 + x 1 $ x 22 değerini bulunuz. bilinmeyenli denklemi bulunuz.

218 Fen Lisesi Matematik 10

 İKİNCİ DERECEDEN DENKLEMLER

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

A) 1-4. sorularda boş bırakılan yerleri uygun olacak şekilde doldurunuz.

1. a ! 0, a, b, c ! R olmak üzere ax2 + bx + c = 0 ikinci dereceden bir bilinmeyenli denkleminin diskrimi-

nantı D = ............................... ile hesaplanır.
2. a ! 0, a, b, c ! R olmak üzere ax2 + bx + c = 0 ikinci dereceden bir bilinmeyenli denklemi tam kare ise
denklemin çözüm kümesi Ç = !......... + olur.
3. a ! 0, a, b, c ! R olmak üzere ax2 + bx + c = 0 ikinci dereceden bir bilinmeyenli denkleminin kökleri x 1
ve x 2 olmak üzere x 12 $ x 2 + x 1 $ x 22 = ...... olur.
4. Kat sayıları rasyonel olan ax2 + bx + c = 0 ikinci dereceden bir bilinmeyenli denkleminin köklerinden biri
x 1 = p - q ise diğer kökü x 2 = ............. olur.

B) 5. soruda numaralarla verilen ifadeleri, harf ile verilen ifadelerle doğru şekilde eşleştiriniz.

5.
]a + 2 g x3 - 4x -b + 3 + 5 = 0 ifadesi, x e bağlı ikinci
dereceden bir bilinmeyenli bir denklem olduğuna 1 a x 2 - 2x + 15 = 0
göre a $ b
b 3
x2 - 3x + 3k + 1 = 0 denkleminin gerçek kökü ol-
madığına göre k nin alabileceği en küçük iki tam 2 c -2
sayının toplamı
ç 30
2
3x - 10x + 2 = 0 denkleminin kökleri x 1 ve x 2 ol-
duğuna göre ]3x 1 + 2 g]3x 2 + 2 g işleminin eşiti
3 x 2 - 2x - 15 = 0
d

Kökleri - 3 ve 5 olan ikinci derceden bir bilinmeyenli e 12

4
denklem

C) 6-12. açık uçlu soruların cevaplarını boş bırakılan alanlara yazınız.

6. 8. x 2 - ]m - 2g x + 4 = 0 denkleminin kökleri
2
x m - 2 + 2x + 3 = 0 denklemi ikinci dereceden
bir bilinmeyenli denklem olduğuna göre m nin x 1 ve x 2 dir.
alabileceği değerler toplamını bulunuz. 1
x 1 + x 2 =- 5 olduğuna göre m değerini
bulunuz.

7. 2x 2 - 7x - 3m 2 + 5 = 0 denkleminin bir kökü 9. x 2 - 7x - 2 = 0 denkleminin kökleri x 1 ve

x =- 2 olduğuna göre m nin alabileceği değer- x 2 dir.
ler çarpımını bulunuz. Buna göre
x 13 + 4x 1 - x 1 $ x 22 - 7x 12 + 4x 2 + 3 işleminin
sonucunu bulunuz.

Fen Lisesi Matematik 10 219

 İKİNCİ DERECEDEN DENKLEMLER

10. 3x 2 - 2x + a + 1 = 0 denkleminin iki farklı ger- Ç) 13-30. çoktan seçmeli soruları okuyunuz ve
çek kökü olduğuna göre a nın değer aralığını bu- doğru seçeneği işaretleyiniz.
lunuz.

13. x 2 + 4x + a - 1 = 0 denkleminin iki gerçek

kökü olduğuna göre a nın değer aralığı aşağı-
dakilerden hangisidir?

A) ^- 3, 5 h B) 6- 3, 5 h C) ^- 3, 5@
D) 6- 3, 5@ E) ^3, 5 h

11. x 2 - 4x + m + 2 = 0 denkleminin birbirine eşit 14. x 1, x 2 ! R ve x 1 ! 0 olmak üzere

iki gerçek kökü olduğuna göre m nin kaç olduğu- x 1 x 2 + _ x 1 + x 2 i x + x 2 = 0 ikinci dereceden
nu bulunuz. denklemin gerçek sayılar kümesindeki çözüm
kümesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) #- 1, 1 - B) # - 2,1 - C) (- 1, x1 2
x
2

D) (- x2 2 E) (- 1, - x2 2
x x

1 1

12. _2 - 3 i x2 + _ 3 + 1 i x - 3 = 0 denkleminin 15. 3x 2 - 6x + a = 0 denkleminin hangi aralıkta-

kökleri m ve n dir. ki a değerleri için gerçek kökü yoktur?
m + n = K _bb
bb A) a<3
m $ n = L b` olduğuna göre N $ L + K işleminin
bb B) a>2
1 1 bb
+
m n = N b C) 3<a<6
a
sonucunu bulunuz. D) a>3
E) a<2

220 Fen Lisesi Matematik 10

 İKİNCİ DERECEDEN DENKLEMLER

2
16. i 2 =- 1 olmak üzere z + ]4 - ig z = 12 - 6i ol- 19. m ! 3 olmak üzere
duğuna göre Re ] z g + Im ] z g işleminin sonucu ]3m - 2g x 2 - ]2m + 1g x + 3m 2 + 4m - 4 = 0
kaçtır?
denkleminin kökler çarpımı 3 olduğuna göre m
2 3 kaçtır?
A) 3 B) 1 C) 2
9 A) - 1 B) 0 C) 1
D) 4 E) 3
D) 2 E) 3

2 3x - ^3 + 2 hx + 2 = 1 denkleminin köklerinden
2
17. 20. x 2 + mx + 2 2 = 0 denklemin kökleri x 1 ve x 2
biri aşağıdakilerden hangisidir? dir.
2 x 13 $ x 22 = 16 olduğuna göre m + 2 kaçtır?
A) 3 B) 2 C) 2 2
A) - 2 B) - 2 C) 0
D) 2 E) 3
D) 2 E) 2 + 2

18. x 2 - 4 5 x - 5 = 0 denklemin kökleri x 1 ve x 2 21. x 2 - ]x 1 + 8g x + 2x 2 = 0 denklemin kökleri

dir. x 1 ve x 2 olduğuna göre denklemin çözüm
Buna göre x 1 - x 2 değeri kaçtır? kümesi aşağıdakilerden hangisidir?

A) 2 15 B) 3 15 C) 4 15 A) " - 2, 8 , B) " 2, - 8 , C) " - 2, - 8 ,

D) 9 E) 10 D) " 2, 8 , E) " 2, 4 ,

Fen Lisesi Matematik 10 221

 İKİNCİ DERECEDEN DENKLEMLER

22. x 2 + 4x + 8 = 0 denklemin kökleri x 1 ve x 2 ol- 25. x2 - ]m + 3 g x + 8 = 0 denkleminin kökleri x 1

duğuna göre ve x 2 dir.
24 x 1 $ x 22 + x 12 $ x 2 = 32 olduğuna göre m kaçtır?
x 12 + 4x 1 + 2 işleminin sonucu kaçtır?
x 2 + 4x 2
A) - 2 B) - 1 C) 1
A) - 14 B) - 12 C) - 11 D) 2 E) 3
D) 11 E) 12

23. z = i -2017 $ ]2 + ig - i 2017 ]2i - 1g karmaşık sayı- 26. x 2 - ^m + 6 h x + 36 = 0 denkleminin kökleri

sının gerçek kısmı kaçtır? x1 ve x2 dir.
Kökleri arasında x 1 = 3x 2 bağıntısı olduğuna
A) - 1 B) 0 C) 1 göre m değeri aşağıdakilerden hangisi olabilir?
D) 2 E) 3
A) -8 3 - 6
B) -6 3 - 8
C) -8 3 + 6
D) 8 3 +6
E) 6 3 +8

24. Bir kökü 2 + 3i olan gerçek katsayılı ikinci dere- 27. 2x 2 - x - 2 = 0 denkleminin kökleri x1 ve x2 dir.
ceden bir bilinmeyenli denklem aşağıdakilerden Buna göre kökleri 2x 2 - x - 2 = 0 denkleminin
hangisidir? köklerinin çarpmaya göre terslerinin 1 fazlası
olan ikinci dereceden denklem aşağıdakilerden
A) x 2 - 4x - 13 = 0 hangisidir?
B) x 2 + 4x - 13 = 0
A) 2x 2 + 3x + 1 = 0
C) x 2 + 4x + 13 = 0
B) 2x 2 - 2x - 1 = 0
D) x 2 - 4x - 5 = 0
C) 3x 2 + 2x - 1 = 0
E) x 2 - 4x + 13 = 0
D) 2x 2 + 3x - 1 = 0
E) 2x 2 - 3x - 1 = 0

222 Fen Lisesi Matematik 10

 İKİNCİ DERECEDEN DENKLEMLER

28. x2 = x + 3 olduğuna göre 31. k ! R, x2 - ^k2 - 9h x - 2k - 19 = 0 denklemi ile

x 4 - 6x + 7 ifadesinin değeri aşağıdakilerden ilgili olarak
hangisidir? I. k = 3 ise denklemin kökler toplamı 0 dır.
A) x + 19 B) x + 5 C) x + 12 II. k = 0 ise denklemin diskriminantı 0 dan
küçüktür.
D) 19 E) 5 III. k =- 3 ise denklemin kökleri rasyonel
sayıdır.
IV. k =- 1 ise denklemin diskriminantı tam kare
sayıdır.
ifadelerinden hangisi veya hangileri yanlıştır?

A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) I ve II
D) III ve IV
E) II, III ve IV

^x 2 + x - 1hx - 5x - 14 = 1 denkleminin gerçek

2
29. x2 + 3x - 1 = 0 denkleminin köklerinden biri 32.
x1 dir. sayılar kümesindeki çözüm kümesi kaç
Buna göre ] x 1 2 + x 1 - 6 g $ ] x 1 2 + 5x 1 g ifadesinin elemanlıdır?
değeri kaçtır?
A) 1 B) 2 C) 3
A) - 12 B) - 9 C) 0
D) 4 E) 5
D) 9 E) 12

30. px2 + qx + r = 0 denkleminin köklerinin aritme- 33. a bir gerçek sayı olmak üzere,
tik ortalaması, geometrik ortalamasına eşit ise x 2 - 3ax - 4a 2 = 0 denkleminin gerçek
denklemin diskriminatının değeri kaçtır? sayılar kümesindeki çözüm kümesi
aşağıdakilerden hangisidir?
A) - 12 B) 0 C) 4
D) 9 E) 12 A) " - a, 4a , B) " a, 4a , C) " - a, - 4a ,
D) ! 4a + E) " a, - 4a ,

Fen Lisesi Matematik 10 223

 İKİNCİ DERECEDEN DENKLEMLER

D) 34-36. soruları aşağıda verilen ortak metne göre cevaplandırınız.

Bir futbol müsabakasında yapılan serbest vuruşta topun yerden

yüksekliği h (metre), yatay pozisyonda aldığı mesafe d (metre) olmak
üzere h ve d arasındaki ilişki
1 2d
h =- 75 d2 + 5 biçimindedir. Buna göre
34. Serbest vuruş yapıldıktan sonra top yere çarptığı ilk anda yatay pozis-
yonda vuruşu gerçekleştiren futbolcudan kaç metre uzaklıkta olur?
35. Top, ikinci defa yerden 2 metre yükseklikte bulunduğu anda yatay po-
zisyonda vuruşu gerçekleştiren futbolcuya uzaklığı metre cinsinden
hangi ardışık iki tam sayı arasında olur?
36. Serbest vuruş, kaleye 25 metre uzaklıktan kullanılmaktadır.
Top, 9 metre 15 santim mesafeyle kurulan oyuncu barajının üzerinden geçerken topun yerden yüksekliği-
nin kaç metre olacağını bulunuz (9,15 mesafe: Top ile oyuncu barajı arasındaki mesafedir).
ÇÖZÜM

E) 37-38. soruları aşağıda verilen ortak metne göre cevaplandırınız.

Dünya Jüpiter

1
Belirli bir yükseklikten serbest bırakılan cismin yere düşme denklemi h = h 0 - 2 g $ t2 eşitliği ile
hesaplanmaktadır. Bu eşitlikte t cismin yere düşme zamanını (saniye), h 0 cismin bırakıldığı yüksekliği, h
ise t. saniyede yerden yüksekliğini ve g de yer çekimi kuvvetini ifade etmektedir.
Dünya’nın yer çekimi g = 9, 8 m s2 ve Jüpiter’in yer çekimi g = 23, 1 m s2 olduğuna göre
37. 500 metre yükseklikten bırakılan bir cismin hangi gezegende yere önce düşeceğini bulunuz.
38. 1000 metre yükseklikten bırakılan cismin 5. saniyede her iki gezegende ayrı ayrı olmak üzere yerden
yüksekliğinin kaç metre olacağını bulunuz.
ÇÖZÜM

224 Fen Lisesi Matematik 10