Professional Documents
Culture Documents
Araling Panlipunan
Ikaapat na Markahan-Modyul
2: Iba’t-ibang Gampanin ng
Mamamayang Pilipino
upang Makatulong sa
Pambansang Kaunlaran
Araling Panlipunan – Ikasiyam na Baitang
Alternative Delivery Mode
Ikaapat na Markahan – Modyul 2: Iba’t-ibang Gampanin ng Mamamayang Pilipino
upang Makatulong sa Pambansang kaunlaran
Unang Edisyon, 2020
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon
ng karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman,
kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng
akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o
tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito
upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga
tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban
sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga
ito.
Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa
anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.
1
Alamin
Ginawa ang modyul na ito upang higit mong malinang ang antas ng iyong
kaalaman sa iba’t-ibang gampanin ng mamamayang Pilipino upang makatulong sa
pambansang kaunlaran.
PAMANTAYAN SA PAGKATUTO:
2
Aralin Iba’t-ibang Gampanin ng
Mamamayang Pilipino
1 upang Makatulong sa
Pambansang Kaunlaran
Balikan
Panuto: Suriin mo ang mga sumusunod na pahayag sa ibaba. Lagyan ng tsek (/)
ang bawat bilang kung ito ay kabilang sa palatandaan ng pag-unlad at ekis (X)
naman kung ito ay hindi kabilang. Isulat sa hiwalay na papel ang mga kasagutan
3
15. paglaganap ng kriminalidad
16. paglaganap ng korapsyon sa pamahalaan
17. kakulangan sa industriyalisasyon
18. mababang antas ng Gross Domestic Product
19. mataas na antas ng Human Development Index
20. may pagkakapantay-pantay sa mga serbisyong panlipunan
Tama ang iyong mga kasagutan kung nilagyan mo ng tsek (/) ang bilang 1, 2,
4, 6, 7, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 19, at 20 at ekis (X) naman ang bilang 3, 5, 8,
15, 16, 17, at 18,
Surii
n
1. MAPANAGUTAN
Mahalaga ang tamang pagbabayad ng buwis at
pakikialam upang makabahagi sa pag-unlad ng
isang bansa.
4
o Sa tamang pagbabayad ng buwis, nagagampanan ng bawat tao ang
kanyang responsibilidad at tungkuling pampananalapi sa pamahalaan . Ang buwis
na ibinabayad ng mamamayan ang pinanggagalingan ng salaping ginagastos nang
gobyerno upang mapatakbo ng maayos ang pamahalaan. Ang buwis na ito ang
halagang ginagamit ng pamahalaan upang makapagpagawa ng mga
imprastruktura tulad ng mga daan, ospital, at paaralan na nakapagpapabuti sa
kalagayan at nakatutulong sa bawat mamamayan.
o Kinakailangan din makialam ang bawat isa sa nangyayari sa lipunan, hindi
kinakailangan ang pagsasawalang-kibo sa mga maling nangyayari sa lipunan,
kailangan manaig ang katotohanan at kabutihan ng bawat indibidwal.
2. MAABILIDAD
Sa pamamahala sa pananalapi,
mahalaga ang pagbuo o pagsali sa
kooperatiba at pagnenegosyo.
o Ang pagbuo at pagsali sa
kooperatiba ay nakatutulong
sa paglikha ng yaman ng isang
bansa, sapagkat ang lahat ng
kasapi nito ay may layuning
pagsama-samahin ang
kanilang puhunan upang
makalikha ng produkto o
serbisyo na pare-parehong
mapakikinabangan ng bawat miyembro nito. Sa pamamagitan ng dibidendo
o hati sa kita ay nagkakaroon ng kita ang bawat miyembro ng kooperatiba.
3. MAKABANSA
Sa pagtulong sa pagpapaunlad ng bansa, mahalaga
ang pakikilahok sa pamamahala ng bansa at pagtangkilik
sa mga produktong Pilipino.
4. MAALAM
Naipamamalas ang pagiging maalam sa pamamagitan nang tamang pagboto at
pagpapatupad at pakikilahok sa mga
proyektong pangkaunlaran sa
komunidad.
o Mahalaga ang tamang pagboto
tuwing sasapit ang eleksyon upang
masiguro ang pagkakaroon ng pag-
unlad. Ang pagboto ay isang
mahalagang karapatan at obligasyon
na dapat matamasa ng bawat
mamamayan. Sa pagpili ng iboboto,
mahalagang pag-isipan nang mabuti
ang pangalang isusulat sa balota,
kinakailangang pag-aralan ang mga
programang pangkaunlaran ng mga
kandidato kung ito ay angkop at nababagay para sa mga isyung pangkaunlaran ng
ating bansa. Mahalagang mailuklok ang tapat at karapat-dapat na pinuno upang
magkaroon ng pag-unlad.
6
Pagyamanin
Pagsusuring Katanungan:
7
5. Sa iyong palagay, alin sa mga gawaing ito ang higit na makatutulong upang
makamit ng isang bansa ang kaunlaran? Bakit?
8
A. 2. Panuto: Mula sa ginawang pagsusuri ng teksto at larawan, punan ng mga
kinakailangang datos at impormasyon ang talahanayan sa ibaba. Isulat sa
unang kolum ang mga estratehiyang nakatutulong sa pag-unlad ng bansa.
Isusulat naman sa ikalawang kolum ang pamamaraan kung paano
maisasagawa ang mga estratehiyang ito at sa ikatlong kolum naman isulat
mo ang kahalagahan sa pagkamit ng kaunlaran ng mga pamamaraang ito.
1.
2.
3.
4.
5.
8
Naging ugali ng bawat pamilya ang paglilinis
ng kapaligiran. Mayroong pang nagboluntaryo
upang magtanim ng mga prutas at gulay, mayroon
din naging tagakolekta ng basura upang iresiklo ang
mga ito at maging kapaki-pakinabang. Nakapagbuo
ng isang kooperatiba ang barangay dahil sa
kinikita nila sa mga
ibinebentang mga bagay mula sa ginagawang pagreresiklo at maging sa pagtatanim
ng mga prutas at gulay. Sa hindi inaasahang pangyayari, nakatanggap ng sertipiko
ng pagkilala ang Barangay Masagana bilang pinakamalinis na barangay sa kanilang
bayan. Nakatanggap rin ang barangay ng pabuya mula sa pamahalaang bayan na
nagkakahalaga ng sampung libong piso para sa kanilang kooperatiba.
Samantala, sa Barangay Mapaya ay walang gustong tumulong kay Arnold
upang isakatuparan ang programang pangkalinisan. Ang lahat ay may kani-kanyang
dahilan sa pagtanggi sa kanyang pag-anyaya kaya’t nawalan nang gana si Kapitan
Arnold na magpatupad at magsagawa pa ng iba pang mga programa.
Pagsusuring Katanungan:
10
Summative Test…
Isulat ang sagot sa hiwalay na sagutang papel.
Written Output
A. Panuto: Suriin at piliin mo ang titik ng tamang sagot. Isulat ang tamang sagot
sa iyong sagutang papel.
1. Ito ay gawaing pang-ekonomiya na nakatuon sa paggawa ng mga produkto at
serbisyo upang ibenta at layunin nitong kumita o tumubo.
A. Pagnenegosyo
B. Pakikipagkaibigan
C. Pagbibigay ng tulong pinansyal sa mga nangangailangan
D. Pagdalo sa mga pagtitipon
2. Ito ay isang pananagutang pananalapi ng bawat mamamayan at
pinanggagalingan ng malaking pondo ng pamahalaan upang makapagbigay ng
mga serbisyong panlipunan.
A. Pagnenegosyo C. Pagsali sa mga organisasyon
B. PagbubuwisD. Pamumuhunan
3. Layunin ng mga miyembro ng samahang ito na pagsama-samahin ang kanilang
pondo para makapagsimula ng negosyo upang magkaroon ng kita sa
pamamagitan ng dibidendo.
A. Korporasyon C. Isahang pagmamay-ari
B. Kooperatiba D. Sosyohan
11
6. Alin sa mga sumusunod na gawain ang nagpapahayag ng tamang pagboto?
A. Iboto ang mga kamag-anak at kaibigang kandidato
B. Suriing mabuti ang kakayahan ng bawat kandidato upang makapili ng karapat-
dapat na maging pinuno
C. Iboto ang taong makatutulong sa mga personal na pangangailangan
D. Piliin ang kandidatong sikat at kilala na sa inyong lugar
12
B. Magiging payapa at masagana ang buong barangay.
C. Magiging magulo at hindi magkakasundo-sundo ang mamamayan
D. Magkakaroon ng kapanatagan ang bawat isa
12.Alin sa mga sumusunod ang maaari mong gawin upang makatulong ka sa pag-
unlad ng inyong barangay?
A. Makisangkot sa mga programa at proyektong pampamayanan
B. Itapon ang mga basura sa ilog at karagatan upang mapanatili ang kalinisan ng
barangay
C. Huwag makipag-usap at iwasan ang kapitbahay upang mapanatili ang
katahimikan
D. Magboluntaryo sa pamimigay ng mga pagkain sa oras
ng pangangailangan upang makilala at sumikat sa barangay
13.Alin sa mga sumusunod na pahayag ang nagpapakita ng pagkakaroon ng
pagkakaisa at pagtutulungan para sa kaunlaran?
A. Pagsasawalang kibo at pananahimik sa mga nangyayaring krimen
B. Pangunguna at pakikisangkot sa mga gawaing mag-
aangat sa kalagayan ng mamamayan sa lipunan
C. Huwag nang bumoto tuwing eleksyon upang hindi na makadagdag sa mahabang
pila
D. Pagbili sa mga imported na produkto dahil higit itong maganda
Sanggunian
15