Unang Linggo:

Pagkilala at Pagpapakahulugan sa Teksto

ALAMIN

Pagbati sa iyong unang lingo bilang Senior Highschool. Handa ka na ba sa bagong aralin na
iyong matutunan sa modyul na ito? Narito ang mga paksang aralin para sa linggong ito:

 Katuturan, Uri, Bahagi ng teksto

 Pagkilala sa iba’t ibang mahahalagang salik ng isang nasususlat na komposisyon
 Bahagi ng isang komposisyon

Inaasahang pagkatapos pag-aralan ang modyul na ito, ikaw ay:

 Nakakikilala ang iba’t ibang mahahalgang salik ng isang nasusulat na komposisyon

 Nakasusuri ng mga bahagi ng isang komposisyon
 Nakasusulat ng inisyal na halimbawa ng komposisyon

SUBUKIN

Panuto: Isulat sallitang TAMA kung ang pahayag ay tam at MALI naman kung ito ay mali.

________________1. Ang teksto ay paraan ng paglilipat ng mga mensahe.

________________2. Taglay ng teksto ang mga mahahalagang detalye sa tao, bagay, lugar o
pangayayari.

________________3. Ang teksto ay hindi maaring masining.

________________4. Ang Panimula ay mahalagang bahagi ng teksto.

________________5. Kinakailangang paligoy-ligoy ng tekstong propesyonal upang

maintindihan ng mambabasa.

SURIIN

Teksto: Uri, Katangian

at Bahagi ng Teksto

Ang teksto ay isang nakasulat na pahayag tungkol sa mga ideya ng isang may-akda.

Mayroon silang istilo sa paglilipat ng mga mensahe. Mula sa Greek, ang salitang "teksto" ay
nangangahulugang "tela". Kaya, kung iisipin natin ang sukat na etymolohikal, ang mga salita ay
magiging mga sinulid at ang teksto ay magiging kumpleto at organisadong tela.
Ang teksto ay babasahin na nagtataglay ng mahahalagang detalye sa isang bagay, tao,
lugar o pangyayari. Maaaring ito rin ay anumang masining at makabuluhang akda at orihinal na
mga salita nanggaling mismo sa isang mahusay na awtor. Ang teksto ay kinakailangan na
maging malinaw may tamang impormasyon may pagkakaugnay-ugnay ang mga idea, may
organisasyong sumusunod sa mga kumbensyon at natalakay nang ganap na paksa.

2 URI NG TEKSTO
1. Tekstong Akademik

Mga babasahing ginagamit sa pag-aaral ng iba't ibang disiplina tulad ng sosyolohiya sa

ekonomiks, antropolohiya, edukasyon, matematik, humanisades, sining, komunikasyon at iba
pa. Ang layunin ng pagsulat ng pagsulat nito ay ang magbigay ng makabuluhang
impormasyon sa halip na manlibang lamang.

Mga Katangian ng Tekstong Akademiko

a) Pormal
Ang mga ganitong uri ng sulatin ay pormal at hindi ginagamitan ng mga
impormal o balbal na pananalita. Maliban na lamang kung ang naturang
uri ng pananalita ay bahagi ng isang pag-aaral.
b) Obhetibo
Ang layunin ng akademikong pagsulat ay pataasin ang antas ng
kaalaman ng mga mag-aaral sa pagbasa at pagsulat sa iba’t ibang
disiplina o larang. Binibigyang-diin dito ang impormasyong gustong
ibigay at ang argumento sa mga ideya na sumusuporta sa paksa (Alejo et
al., 2005).
c) May Paninindigan
Ang akademikong pagsulat ay kailangang may paninindigan sapagkat
ang nilalaman nito ay pag-aaral o mahalagang impormasyon na dapat
idinudulog at dinepensahan, ipinaliliwanag at binibigyang-
katwiran ang mahahalagang layunin, at inilalahad ang kahalagahan ng
pag-aaral. Mahalaga rin ang paninindigan dahil ang mismong daloy ng
mga pangungusap, pangangatwiran, at layunin ay depende sa isinasaad ng
paninindigan ng manunulat.
d) May Pananagutan
Mahalagang matutuhan ang pagkilala sa mga sangguniang pinaghanguan
ng mga impormasyon. Ang pangongopya ng impormasyon o ideya ng
ibang manunulat o plagiarism ay isang kasalanang may takdang
kaparusahan sa ilalim ng ating batas.
e) May Kalinawan
Ang sulating akademiko ay may paninindigang sinusundan upang
patunguhan kung kaya dapat na maging malinaw ang pagsulat ng mga
impormasyon at ang pagpapahayag sa pagsulat ay direktibo at
sistematiko.

Tekstong Propesyonal

Ito ay mga isinulat ng mga taong may kahusayan at kasanayan sa isang larangan na
naglalayong mabasa at mapag-aralan ng iba ang impormasyong nakalahad dito.
 Mga Katangian ng Tekstong Propesyonal

a) Hindi maligoy ang paksa.

b) Komprehensibo ang pagkaka paliwanag.
c) Organisado ang pagkakasunod-sunod ng mga ideya.
d) Mayaman sa mga impormasyon.
e) Bunga ng masusing pag-aaral.
f) Inuugnay sa mga naging karanasan ng isang tao.

Bahagi ng teksto

1. Panimula: Paksa at Tesis

 Ito ang bahagi nangailangan ng maayos at na pagganyak na simulain upang lalong

ipagpatuloy ng mambabasa ang pagbabasa.
 Ito rin ay nagpapakilala sa bahagi ng teksto sa paksa at tesis.
 Ang paksa ay bahagi ng panimula nagbibigay saysay sa isang bubuuin ng teksto.
2. Katawan: Istraktura, Nilalaman, at Order
 Ang bahaging ito ang pinakamahalagang bahagi.
 Ang istraktura at order ang pinaka kalansay ng isang teksto.
 Kailangan kung gayon na mapili ang wastong istraktura ng teksto depende sa paksa at
mga detalye ng kaugnay nito.
 Kailangan din maisaayos ang nilalaman ng isang lohikal na order.
3. Wakas: Paglalagom at Konklusyon
 Ito ang panghuling bahagi ng teksto.
 Tulad ng panimula, kailangan din nitong makapaukaw ng damdamin sapagkat ang
layunin sa bahaging ito ng teksto ay mag-iwan ng mahahalgang kakintalan sa isipan
ng mga mambabasa.

PAGYAMANIN:
Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na katanungan.

1. Sa iyong sariling pagkakahulugan, bigayan ng katuturan ang salitang teksto?

________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________

2. Ano ang etimolohiya ng salitang “teksto”.

________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________

3. Ano ang mga uri ng teksto at layunin nito?

________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________

4. Ano-ano ang mga bahagi ng teksto at ang nilalaman nito?

 ________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________

5. Ano para sa iyo ang pinakamahalagang bahagi ng teksto at bakit?

________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________

ISAGAWA:
Panuto: Turan kung saang bahagi ng teksto nabibilang ang mga sumusunod. Isulat sa patlang
kung sa simula, katawan, at wakas.

_______________1. Katanungan

_______________2. Rekomendasyon

_______________3. Pahayag o Sawikain

_______________4. Konklusyon

_______________5. Sumusuportang detalye

TAYAHIN:
Panuto: Tukuyin kung ang mga akda ay naglalaman ng tekstong akademik o tekstong
propesyonal.

_______________1. ________________2.

_______________3. ________________7.

_______________4. ________________8.

______________5. ________________9.
______________6. ________________10.

TANDAAN

Ang isang mahusay na talata ay mayroong kaisahan o unity, pagkaka-ugnay-ugnay o

coherence, at diin o emphasis.

May kaisahan ang talata kung nakatutulong ito sa mga mambabasa na masundan ang
ideya ng manunulat. Inaasahan ng manunulat na tutuon lamang sa talata sa isang paksa.
Kailangang gumamit ng senyal ang manunulat kung magsisimula ng bagong talata upang
mapakita ang kaisahan sa paksa ng mga binuong talata.

May diin ang isang talata kung ito ay nakapagbibigay ng higit na pansin sa
pinakamahalagang kaisipan sa loob ng isang komposisyon. Sa pamamagitan ng mga pantulong
na detalye at

kARAGDAGANG GAWAIN

Panuto: Magsulat ng komposisyon na nagpapakilala ng iyong sarili. Bigayan ito ng

pamagat dapat ay binubuo ng 3 bahagi o talata. Isaalang alang ang pagkakaroon ng kaisahan,
ugnay-ugnay at diin sa bawat talata.

_________________________

_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
 Isulat Mo

Panuto: Isulat muli ang iyong talata upang makabuo ng rebisang komposisyon. Maaring
mangalap pa ng mga datos o impormasyon upang maidadag sa iyong komposisyon. Gamitin ang
rubriks sa ibaba upang maging gabay sa gagawing komposisyon.

TUON 4 3 2 1 Puntos

Kabuluhan ng Malinaw ang Nagparatin Nagtangkan Malabo ang

Talakay mensaheng g ng g pinaparatin
ipinaparating mensahe magparating g na
. Nakikita ang ang talakay ng mensahe. mensaheng
kahalagahan at may Kaunti ang ibinahagi.
ng manunulat patunay ng ipinapamala Sa
sa katauhan s na pangkalaha
ibinabahagin ng katauhanng tan, walang
g teksto. manunulat manunulat bahid ng
sa sa katauahan
ibinabahagi pagbabahagi ng
ng teksto. . manunulat.

Organisasyonng Mahusay ang Sapat ang Kahit paano Walang

talakay organisayong ipinakitang ay may pinakitang
ipina[akitab oraganisasy ipinakitang oraganisasy
sa ginawang on sa oraganisasy on sa
pagtatalakay. ginawang on sa ginawang
pagtatalaka ginawang pagtatalaka
y. pagtatalaka y.
y.

Pagkakagamit ng Natatangi ang Angkop ang Madalang Sa

salita/ pagkakagami pagkakaga ang pangkalaha
pangungusap t ng salita, mit ng paggamit ng tan, mali at
pangungusap salita at angkop na hindi
at piniling piniling salita angkop ang
talasalitaan. talasalitaan. pangungusa mga
Wasto rin Sapat ang p, at piniling nagamit
ang anyo ng talsalitaan. salita,
pagkakagami pangungusa Kaunti ang pangungusa
rt ng bantas, p, ang kasanayan p, bantas,
malaking paggamit sa paggamit malaking
letra at ng ng malaking letra at
pagbabaybay. malaking titik, bantas, pagbabayb
titik, at ay.
bantas, at pagbabayba
pagbaybayb
 ay. y.

Katapatan sa uri Naging Naksunod May Hindi ayon

ng tekstong matapat sa kahit paano kaonting ang
binubuo pagsunod sa sa uri ng kaugnayan ginawang
uri ng tekstong sa uri ng talakay sa
tekstong binuo. tekstong uri ng
binuo. binuo. tekstong
binuo.

Kabuuan