ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ (ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ)

Α΄ ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΛ

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

(Επισημαίνεται ότι οι απαντήσεις που προτείνονται για τα θέματα είναι ενδεικτικές. Κάθε
άλλη απάντηση, κατάλληλα τεκμηριωμένη, θεωρείται αποδεκτή.)

ΘΕΜΑ 1 (μονάδες 35)

1ο υποερώτημα (μονάδες 10)

Τα στοιχεία και οι ισχυρισμοί που αποδεικνύουν ότι η βία μεταξύ των νέων αποτελεί
παγκόσμιο – και ελληνικό – πρόβλημα αντλούνται από τις τρεις (3) πρώτες παραγράφους
του Κειμένου 1 ως ακολούθως:
• Η παραβατικότητα των ανηλίκων ξεπερνά το 20% της συνολικής εγκληματικότητας
σε ορισμένες χώρες της Ε.Ε.·
• 200000 ανθρωποκτονίες, δηλαδή ποσοστό 43% επί του συνόλου, με δράστες και
θύματα νέους, κυρίως άνδρες, σε παγκόσμιο επίπεδο·
• αύξηση των αδικημάτων βίας μεταξύ των νέων και μείωση του ορίου ηλικίας της
νεανικής παραβατικότητας στην Ελλάδα.
Παράλληλα, η βία μεταξύ των νέων
• εμφανίζεται με πολλές μορφές, από την εκφοβιστική συμπεριφορά μέχρι την
ανθρωποκτονία·
• έχει βαριές σωματικές και ψυχικές συνέπειες για τους νέους και επιβαρύνει τα
συστήματα υγείας·
• φανερώνει τα προβλήματα που υπάρχουν στις οικογένειες των νεαρών
παραβατών.

2ο υποερώτημα (μονάδες 10)

Στη 2η παράγραφο του Κειμένου 1 η συγγραφέας παραθέτει στατιστικά στοιχεία από τον
Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας:
• τον αριθμό και το ποσοστό των ανθρωποκτονιών που διαπράττονται από νέους 10-
29 ετών (200000 και 43% αντιστοίχως)
 • τη θέση των ανθρωποκτονιών ως αιτία θανάτου νέων ανθρώπων παγκοσμίως (4η)
και το ποσοστό των ανδρών θυμάτων (83%).
Τα στοιχεία αυτά υπηρετούν την αλληλουχία των νοημάτων στο υπόλοιπο κείμενο με
τρόπο διττό:
• αφενός δείχνουν την έκταση και τη σοβαρότητα του προβλήματος με αξιοπιστία και
εγκυρότητα, εφόσον πρόκειται για αριθμητικά δεδομένα και μάλιστα προερχόμενα
από πηγή που δύσκολα μπορεί να αμφισβητηθεί ·
• αφετέρου οδηγούν αβίαστα στον ισχυρισμό που εξάγεται και προβάλλεται ως
συμπέρασμα στις δύο επόμενες παραγράφους του Κειμένου 1: ότι το βάρος πρέπει
να δοθεί στην πρόληψη, τόσο σε διεθνές όσο και σε ελληνικό επίπεδο, καθώς η
πρόληψη αποτελεί τον πιο αποτελεσματικό τρόπο αντιμετώπισης του φαινομένου.
Αξίζει να προσεχθεί και η συμπεριληπτική έκφραση «όλα τα στοιχεία» και το
συμπερασματικό «επομένως» στην αρχή της 3ης παραγράφου του κειμένου, που
φανερώνουν αυτήν ακριβώς την κειμενική λειτουργία των στατιστικών στοιχείων.

3ο υποερώτημα (μονάδες 15)

Για το κάθε επίθετο προτείνονται οι ακόλουθες επιλογές, με την σειρά ομόρριζο –

συνώνυμο – αντώνυμο:

1. παγκόσμιο → παγκοσμιοποίηση
διεθνές
τοπικό

2. εκφοβιστικές → φόβος
απειλητικές
καθησυχαστικές

3. συντριπτική → συντριβή
μεγάλη, καθοριστική
ασήμαντη

4. πολλαπλά → πολλαπλασιάζω
σύνθετα, πολυδιάστατα
 απλά, μονοδιάστατα

5. αποτελεσματικό → αποτέλεσμα
αποδοτικό, καρποφόρο
αναποτελεσματικό, άκαρπο, ατελέσφορο

ΘΕΜΑ 4 (μονάδες 15)

Σύμφωνα με το Κείμενο 2 η ανθρωπιά διαδραματίζει τον ρόλο σωτήρα – είναι το
χέρι που σε κρατά δυνατά (στ. 8, προσωποποίηση της αφηρημένης έννοιας) και δεν σε
αφήνει να γκρεμιστείς. Το ποιητικό υποκείμενο, απευθυνόμενο σε β’ ενικό πρόσωπο στον
κάθε αναγνώστη προσωπικά, αναφέρει ότι
• υπάρχουν περιστάσεις, στις οποίες η απογοήτευση και η παραίτηση μοιάζουν
γοητευτικές (στ. 7, μεταφορά: «σε μαυλίζει το χάος»), διότι «ο κόσμος σκοτεινιάζει
γύρω σου» (στ. 5) - ό,τι και να σημαίνει για τον καθένα αυτή η μεταφορά·
• τότε η ανθρωπιά σε κάνει να συνειδητοποιείς ότι δε χάθηκαν όλα (στ. 3), εφόσον
υπάρχει ακόμα στον κόσμο και στους ανθρώπους (στ. 4) ·
• υπάρχει όμως μία προϋπόθεση, για να παρέμβει η ανθρωπιά και να σε σώσει:
πρέπει να την καλέσεις με το όνομά της (στ. 4 και πάλι το ποιητικό υποκείμενο
απευθύνεται σε β΄ ενικό πρόσωπο στον κάθε αναγνώστη προσωπικά).

Για το ποιητικό υποκείμενο η ανθρωπιά φέρει το όνομα των φιλικών ή / και συγγενικών του
προσώπων (στ. 1-2): από αυτούς εκπροσωπείται και σε αυτούς ενσαρκώνεται. Περαιτέρω,
για τον κάθε μαθητή / την κάθε μαθήτρια φέρει άλλο όνομα – ανάλογα με τον παραστατικό
του / της κύκλο και τα βιώματά του / της.