BÀI 1: HƯỚNG DẪN CÀI ĐẶT, THÍ NGHIỆM RƠLE SCHNEIDER

VIP400 TẠI CÁC TỦ RMU

NỘI DUNG CHI TIẾT..............................................................................................................................2
1. Cấu tạo tủ máy cắt RMU Schneider RM6...........................................................................................2
2. Rơle Vip400 và các thông số cài đặt.....................................................................................................3
3. Hướng dẫn thí nghiệm.........................................................................................................................15
4. Các biện pháp an toàn khi thí nghiệm...............................................................................................15
5. Câu hỏi................................................................................................................................................15
Tổng kết............................................................................................................................................17
 NỘI DUNG CHI TIẾT

1. Cấu tạo tủ máy cắt RMU Schneider RM6

A: Mặt trước bao gồm sơ đồ Mimic
B: Bảng tên
C: Vị trí thao tác dao nối đất
D: Vị trí thao tác dao cách ly
E: Chỉ thị trạng thái thiết bị
F: Đèn báo điện áp
G: Khoang thanh cái trung thế
H: Tấm chắn mặt trước
K: Rơle bảo vệ Vip400/410
L: Nút cắt máy cắt
M: Vị trí dán nhãn thiết bị
N: Công tắc áp suất hoặc nhãn đồng
hồ đo
P: Đồng hồ đo áp suất

Sơ đồ Mimic
2. Rơle Vip400 và các thông số cài đặt

Rơ le bảo vệ VIP400 được thiết kế để bảo vệ và vận hành Trạm biến áp trung và hạ áp
và mạng lưới phân phối điện trong các cơ sở công nghiệp.
Chúng thích hợp cho các ứng dụng bảo vệ điển hình đòi hỏi đo lường dòng điện, bảo vệ
quá dòng, chạm đất và bảo vệ quá tải nhiệt.
VIP400 là một relay tự cấp nguồn. Nó được trang bị các cảm biến dòng điện nhờ đó hoạt
động không cần có nguồn điện phụ.
Cảm biến dòng điện pha
VIP hoạt động độc quyền với các bộ cảm biến dòng CUa (200 A dòng sơ cấp) và CUb
(630 A dòng sơ cấp).
Những cảm biến này cung cấp:
- Nguồn cấp cho VIP
- Đo lường của tất cả các dòng điện 3 pha và dòng điện chạm đất
Rất dễ dàng để kết nối các rơ le VIP với bộ cảm biến CUa hoặc CUb bằng 2 giắc kết nối
từ các cảm biến:
- 1 đầu nối SUBD 9 chân cho phép đo các dòng điện pha và đất
- 1 đầu nối 6 chân cho nguồn cấp VIP
Bộ cảm biến dòng CUa và CUb bao gồm 2 cuộn dây cho mỗi pha, một cuộn dây cung
cấp nguồn nuôi VIP, cuộn dây còn lại để đo lường dòng các pha. Dòng chạm đất được
đo bằng cách tổng hợp các dòng điện 3 pha bên trong cảm biến.
Sơ đồ khối kết nối các cảm biến dòng điện
 1. Cuộn dây đo lường
2. Cuộn dây cấp nguồn rơ le VIP
3. Cảm biến dòng điện CUa hoặc CUb
Sơ đồ mô phỏng hoạt động của VIP400
Xác định các đầu nối ở mặt sau VIP400
 B. Giắc kết nối cho mạch tự cấp nguồn
D. Giắc kết nối mạch điều khiển máy cắt
E. Giắc kết nối đo lường dòng điện

Kết nối VIP400 với cảm biến dòng

Lưu ý: 1. Kiểm tra máy cắt đã cắt hoặc chưa đấu nối vào hệ thống điện
2. Kết nối đầu nối SUBD 9 chân với đầu nối E trên VIP và thắt
chặt 2 ốc vít.
3. Kết nối đầu nối khóa 6 chân với đầu nối B trên VIP.
Cảnh báo nguy hiểm:
1. Không bao giờ để bộ cảm biến dòng điện hở mạch thứ cấp. Điện áp cao do mở mạch
dòng là rất nguy hiểm đối với người vận hành và cho thiết bị.
2. Không bao giờ ngắt kết nối các đầu nối cảm biến dòng điện với VIP400 trừ khi máy
cắt ở vị trí mở và bị cô lập hoàn toàn.
3. Mang găng tay cách điện để tránh bất kỳ tiếp xúc với dây dẫn đã vô tình được cấp
nguồn.
4. Đeo thiết bị bảo vệ cá nhân phù hợp với các quy định hiện hành.
Việc không tuân theo những hướng dẫn này sẽ dẫn đến tử vong hoặc thương tích nghiêm
trọng.
5. Chú ý nối đất cho VIP400 tại vị trí

Giao diện người dùng-máy

Giao diện người dùng máy (UMI) trên bảng điều khiển phía trước của rơ le VIP bao
gồm màn hình, đèn LED và phím. Nắp đậy có thể đóng kín để ngăn cản người dùng trái
phép truy cập vào các phím cài đặt. Các minh hoạ dưới đây cho thấy bảng điều khiển
phía trước của VIP400 với cả hai vị trí của nắp đậy mở hoặc đóng:
 1. Màn hình
2. Đèn trạng thái.
3. Đèn chỉ thị sự cố
4. Vùng để dán nhãn cho các đèn
5. Phím giải trừ đèn
6. Tên thiết bị
7. Vòng đệm
8. Các phím lựa chọn
9. Phím dùng để lựa chọn Menu và test các đèn LED. Khi VIP
không được cấp nguồn, phím này có thể dùng để khởi động
VIP từ pin để cài đặt.
10. Biểu tượng Menu
11. Con trỏ chọn Menu
12. Khoang chứa Pin
13. Nắp bảo vệ
14. Phím xác nhận
15. Phím thoát
16. Phím thay đổi cài đặt
Đèn trạng thái
Biểu tượng Chức năng
- Đèn đỏ giữ: Rơ le lỗi, không có tác
dụng bảo vệ
- Đèn đỏ nhấp nháy: phát hiện lỗi
 trong rơ le nhưng chưa đến mức mất
bảo vệ
Màn hình
Màn hình hiển thị là một màn hình LCD. Mỗi chức năng VIP được trình bày trong một
màn hình bao gồm các mục sau:
- Dòng đầu tiên: ký hiệu cho các giá trị điện hoặc tên chức năng
- Dòng thứ hai: hiển thị các giá trị đo hoặc các tham số liên quan đến chức năng
- Con trỏ menu, ở bên trái, trỏ đến biểu tượng cho menu đã chọn

Tổ chức Menu
Tất cả các dữ liệu có sẵn trong relay VIP được chia thành 3 menu:
- Menu đo lường bao gồm các phép đo dòng điện, dòng đỉnh, lịch sử tải, bản ghi sự
kiện, bộ đếm số lần cắt sự cố và lịch sử dòng cắt.
- Menu bảo vệ chứa các cài đặt thiết yếu để cài đặt các chức năng bảo vệ.
- Menu thông số chứa các tham số được sử dụng để điều chỉnh hoạt động VIP với
các ứng dụng cụ thể. Đối với một rơle VIP mới, tất cả các tham số trong menu này có
một giá trị mặc định.
Chọn một trang màn hình trong Menu
- Bước 1: Ấn phím để lựa chọn một trong 3 Menu: Menu đo lường, menu bảo
vệ và menu thông số.
- Bước 2: Ấn phím hoặc để cuộn qua các trang màn hình trong menu đã
chọn cho đến trang màn hình mong muốn được hiển thị.
Các đèn LED chỉ thị sự cố
Rơ le VIP có các đèn LED báo sự cố, chúng nhấp nháy để chỉ thị sự cố như trong bảng
dưới đây:
Biểu tượng Sự cố
Phát hiện sự cố do bảo vệ quá dòng tác động hoặc trong
trường hợp cắt bởi chế độ kiểm tra tạm thời (Test mode)

Phát hiện sự cố bởi bảo vệ chạm đất

Phát hiện sự cố bởi bảo vệ quá tải nhiệt

Sau lệnh Trip, đèn LED hiển thị sự cố được cấp nguồn bởi pin trong VIP400.
Chỉ thị sự cố của đèn LED có thể được giải trừ:
- bằng cách nhấn phím Reset
- tự động bởi sự xuất hiện lại của một dòng điện trong mạng lưới cao hơn ngưỡng dòng
khởi động của bảo vệ quá dòng
- tự động sau 24 giờ
Hiển thị sự cố cuối cùng
VIPs tự động hiển thị sự cố cuối cùng. Màn hình hiển thị sự cố bao gồm:
- Dòng đầu tiên: tên của màn hình sự cố với số thứ tự của nó. Sự kiện được đánh số liên
tục từ 0 đến 99,999, sau đó trở về 0.
- Dòng thứ 2: di chuyển hiển thị các đặc điểm sự kiện:
+ nguồn gốc của sự kiện
+ ngày và thời gian của sự kiện
+ giá trị của dòng điện được đo tại thời điểm của sự kiện
Cho dù thông báo sự cố được hiển thị trên màn hình phụ thuộc vào tình trạng cấp nguồn
VIP sau khi
TRIP:
- Nếu VIP không còn được cung cấp điện sau khi TRIP, màn hình sẽ tắt. Nhấn và giữ
phím kích hoạt hoạt động pin của giao diện người dùng-máy và hiển thị bản ghi sự cố.
LƯU Ý: Bản ghi sự cố cuối cùng hiển thị biến mất khi người vận hành thao tác bàn
phím. Tuy nhiên, vẫn còn có thể xem lại sự cố cuối cùng được trong menu đo lường.
Rơ le VIP ghi lại 5 sự kiện cuối cùng. Chúng có thể được xem trong menu đo lường. Nội
dung của các bản ghi sự cố cũng giống như hiển thị sự cố cuối cùng.
Kiểm tra pin
Để kiểm tra xem pin có hoạt động tốt hay không, nhấn phím Reset cho đến khi có đèn
LED sự cố kích hoạt. Đèn LED sẽ sáng lên trong vòng chưa đầy 30 giây và vẫn sáng rõ
mà không bị mờ dần vì trong toàn bộ thời gian nhấn phím. Nếu không, hãy thay pin. Khi
rơle Vip400 bị hết pin các chức năng bảo vệ của rơle vẫn làm việc nhưng rơle không lưu
được bản ghi sự cố.
Truy nhập vào Menu thông số và cài đặt
Các thông số cài đặt thể được sửa đổi bằng cách sử dụng các phím bấm được tiết lộ khi
nắp bảo vệ cài đặt được mở ra.
Các thông số và cài đặt này được chia thành hai menu sau:
- Menu bảo vệ: chứa các thiết lập cần thiết để thiết lập các chức năng bảo vệ.
- Menu thông số: chứa các thông số có thể được sử dụng để cài đặt VIP phù hợp cho các
ứng dụng cụ thể.
Khi VIP400 không được cung cấp nguồn điện, bấm và giữ phím để khởi động từ pin
để vào cài đặt.
Danh sách các trang màn hình của VIP400
- Menu đo lường
Số Màn hình Diễn giải
thứ tự
1 Hiển thị dòng điện 3 pha. Đây là màn hình
mặc định của VIP400

2 Hiển thị dòng chạm đất

3 Hiển thị giá trị dòng đỉnh cho cả 3 pha

4 Lịch sử dòng tải: Số giờ vận hành VIP400

dòng tải trong khoảng 0 đến 100 A

5 Lịch sử dòng tải: Số giờ vận hành VIP400

dòng tải trong khoảng 100 A đến 200 A

6 Lịch sử dòng tải: Số giờ vận hành VIP400

dòng tải lớn hơn 200 A

7 Hiển thị các đặc tính của sự kiện cuối cùng (số
n). Màn hình này chỉ hiện diện khi relay VIP
đã ghi lại một sự cố.

Hiển thị các đặc tính của sự kiện thứ n-1. Màn
hình này chỉ hiện diện khi relay VIP đã ghi lại
hai sự cố.

Hiển thị các đặc tính của sự kiện thứ n-2. Màn
hình này chỉ hiện diện khi relay VIP đã ghi lại
ba sự cố.

Hiển thị các đặc tính của sự kiện thứ n-3. Màn
hình này chỉ hiện diện khi relay VIP đã ghi lại
bốn sự cố.
Hiển thị các đặc tính của sự kiện thứ n-4. Màn
hình này chỉ hiện diện khi relay VIP đã ghi lại
năm sự cố.

Hiển thị số lần cắt quá dòng và chạm đất

Hiển thị số lần cắt quá tải nhiệt

Hiển thị số lần cắt với dòng tải <200 A

Hiển thị số lần cắt với dòng điện trong khoảng

200 A đến 2kA

Hiển thị số lần cắt với dòng điện trong khoảng

2kA đến 8kA

Hiển thị số lần cắt với dòng điện >8kA

- Menu bảo vệ
Số Màn hình Diễn giải
thứ tự
1 Lựa chọn tần số hệ thống

2 Hiển thị cài đặt cho bảo vệ quá dòng cấp 1

- Đặc tính cắt
- Ngưỡng dòng cắt
- Thời gian trễ
3 Hiển thị cài đặt cho bảo vệ quá dòng cấp 2
- Đặc tính cắt
- Ngưỡng dòng cắt
- Thời gian trễ
4 Hiển thị cài đặt cho bảo vệ quá dòng cấp 3
- Đặc tính cắt
- Ngưỡng dòng cắt
- Thời gian trễ
5 Hiển thị cài đặt cho bảo vệ chạm đất cấp 1
- Đặc tính cắt
- Ngưỡng dòng cắt
- Thời gian trễ
6 Hiển thị cài đặt cho bảo vệ chạm đất cấp 2
- Đặc tính cắt
- Ngưỡng dòng cắt
- Thời gian trễ
7 Hiển thị thông số cài đặt cho bảo vệ quá tải
nhiệt đi cắt
- Kích hoạt
- Ngưỡng dòng tải lớn nhất
- Thời gian trễ

8 Hiển thị thông số cài đặt cho bảo vệ quá tải

nhiệt cảnh báo
- Ngưỡng cảnh báo
- Công suất nhiệt tính toán
 9 Hiển thị các thông số cài đặt chức năng hãm
sóng hài bậc hai đối với bảo vệ quá dòng
- Hãm cho cấp bảo vệ nào
- Tỉ lệ sóng hài bậc 2 so với sóng hài cơ
bản
- Dòng ngắn mạch nhỏ nhất

10 Hiển thị các thông số cài đặt chức năng hãm

sóng hài bậc hai đối với bảo vệ chạm đất
- Kích hoạt hãm theo dạng sự cố chạm đất
nào

11 Hiển thị cài đặt cho dải đặt của bảo vệ chạm
đất
- Default: Mặc định
- Extend: Mở rộng dải đặt

Menu thông số

Số Màn hình Diễn giải

thứ tự
1 Hiển thị lựa chọn ngôn ngữ vận hành

2 Hiển thị và lựa chọn khoảng thời gian tính

toán cho giá trị nhu cầu đỉnh

3 Hiển thị cài đặt dòng vận hành Ib

4 Kích hoạt thời gian reset cho bảo vệ quá dòng

và chạm đất
5 Cài đặt ngày cho VIP400
- Năm
- Tháng
- Ngày

6 Cài đặt giờ cho VIP400

- Giờ
- Phút
- Giây

7 Cài đặt Password

8 Kích hoạt tạm thời chế độ Test đi cắt máy cắt

9 Cài đặt độ tương phản màn hình hiển thị

10 Hiển thị phiên bản phần mềm VIP400

11 Hiển thị chế độ cài đặt cho Output

- Default: mặc định
- Custom: thay đổi cài đặt mặc định (Khi
chọn Custom thì sẽ xuất hiện trang màn
hình 11a)
11a Hiển thị lựa chọn cấu hình Output cho bảo vệ

12 Cài đặt cho phép hiển thị hay không hiển thị
các thông số liên quan đến máy cắt
- Display: hiển thị (xuất hiện thêm các
trang màn hình 12a, 12b, 12c)
- No Display: không hiển thị (không xuất
 hiện các trang 12a, 12b, 12c)
Cài đặt dòng điện định mức của cảm biến dòng

Kích hoạt thời gian cắt tối thiểu

Lựa chọn phương thức cắt

3. Hướng dẫn thí nghiệm

- Đảm bảo khóa tất cả các chức năng bảo vệ không được cài đặt theo phiếu chỉnh định.
- Luồn dây từ hợp bộ thí nghiệm qua các TI, tạo dòng sự cố và thời gian phát của hợp bộ
tương đương với giá trị cài đặt, trong trường hợp các tủ RMU chưa đấu đầu cáp thì sử
dụng tiếp điểm máy cắt làm tiếp điểm dừng hợp bộ để đo thời gian rơle tác động.
- So sánh giá trị tác động của rơle Vip400 với giá trị cài đặt để kết luận rơle có đạt tiêu
chuẩn hay không.
4. Các biện pháp an toàn khi thí nghiệm
- Trước khi tiến hành thử nghiệm rơle phải chắc chắn các khoang tủ RMU đã cắt hết dao
cách ly, thiết bị cần thử phải được xác định chắc chắn hết điện, phải được tách ra độc lập
- Môi trường thử nghiệm phải khô ráo, sạch sẽ.
5. Câu hỏi
Đến đây, mời các Anh/Chị cùng ôn lại những kiến thức vừa học bằng cách trả lời các
câu hỏi dưới đây:
Câu hỏi 1: Rơle Vip400 được cấp nguồn từ bên ngoài hay tự cấp nguồn ?
a. Rơle được cấp nguồn nuôi riêng từ bên ngoài
b. Rơle tự cấp nguồn qua năng lượng được lấy từ cảm biến dòng điện
c. Rơle vừa có thể cấp nguồn nuôi riêng từ bên ngoài hoặc cũng có thể tự cấp nguồn qua
cảm biến dòng điện.
Câu hỏi 2: Có các loại cảm biến dòng điện nào được sử dụng cho rơle Vip400 ?
a. Có 2 loại cảm biến dòng điện là Cua (200A dòng sơ cấp) và Cub (630A dòng sơ
cấp).
b. Có 2 loại cảm biến dòng điện là CUa (630A dòng sơ cấp) và CUb (200A dòng sơ cấp).
c. Có 3 loại cảm biến dòng điện là CUa (200A dòng sơ cấp), CUb (400A dòng sơ cấp) và
CUc (630A dòng sơ cấp).

Câu hỏi 3: Khi đèn báo biểu tượng trên rơle sáng nhấp nháy có ý nghĩa gì ?
a. Rơle đã đến thời hạn bảo dưỡng định kỳ
b. Rơle đang bị lỗi và khóa toàn bộ các chức năng bảo vệ
c. Rơle đang bị lỗi nhưng chưa đến mức bị khóa các chức năng bảo vệ

Câu hỏi 4: Ký hiệu trên màn hình rơle hiển thị thông số gì ?
a. Báo sự cố chạm đất cấp 3 tác động
b. Báo sự cố quá dòng cấp 3 tác động
c. Hiển thị thông số cài đặt cho bảo vệ chạm đất cấp 3
d. Hiển thị thông số cài đặt cho bảo vệ quá dòng cấp 3

Câu hỏi 5: Ký hiệu trên màn hình rơle hiển thị thông số gì ?
a. Hiển thị ngưỡng cài đặt giá trị hãm sóng hài
b. Hiển thị ngưỡng cài đặt giá trị hãm sóng hài bậc 2
c. Hiển thị ngưỡng cài đặt giá trị hãm sóng hài bậc 2 với sự cố quá dòng pha
d. Hiển thị ngưỡng cài đặt giá trị hãm sóng hài bậc 2 với sự cố chạm đất
Tổng kết
Chúc mừng Anh/Chị vừa hoàn thành nội dung bài học: Hướng dẫn cài đặt, thí nghiệm
rơle Schneider Vip400 tại các tủ RMU. Qua bài học, Anh/Chị đã nắm được những kiến
thức cơ bản về cấu tạo tủ RMU Schneider RM6, các thông số cài đặt rơle, cách thức thực
hiện cho các hạng mục thí nghiệm và biết cách đánh giá kết quả đo được.

Biên soạn

Nguyễn Trọng Toàn