‫سال تحصيلی ‪1399_1400‬‬ ‫دبيرستان غيردولتی دخترانه دنيای علوم‬

‫آموزش و پرورش منطقه ‪ 2‬تهران‬

‫‪99/10/‬‬ ‫تاريخ امتحان ‪:‬‬
‫امتحانات نوبت اول دی ماه ‪1399-1400‬‬ ‫نام نام خانوادگی ‪............................. :‬‬
‫مدت امتحان ‪70 :‬دقيقه‬
‫نام کالس ‪ :‬دهم‬
‫نمره ‪:‬‬
‫مهر و امضای دبیر‪.............‬‬ ‫نام درس ‪ :‬فارسی‪1‬‬

‫نام دبير و امضاء ‪:‬‬

‫تعداد صفحات ‪ 4 :‬صفحه‬
‫‪.................‬‬

‫قلمروی زبانی (‪7‬نمره)‬

‫‪ )1‬معنی و مفهوم واژه های مشخص شده در عبارات زير را بنويسيد‪1( .‬نمره)‬

‫‪ -2‬معلم که از مخمصه رسته بود‬ ‫‪ -1‬مکاری از ما سی دينار مغربی می خواست‪.‬‬

‫‪ -4‬دال معاش چنان کن که گر بلغزد پای‬ ‫‪ -3‬تدبير برادران برخالف تقدير رحمان آمد‪.‬‬

‫‪ )2‬غلط های اماليی را در عبارات زير بيابيد و اصالح کنيد‪)0/5( .‬‬

‫‪ -2‬چنانکه در آرامش و فراق به پارس رسيديم‬ ‫‪ -1‬سبا برآن سر زلف ار دل مرا بينی‬

‫‪ )3‬باتوجه به معنی واژه‪ ،‬امالی صحيح داخل پرانتز را انتخاب کن‪1( .‬نمره)‬

‫‪( -2‬قبطه – غبطه) ‪ :‬حسرت‬ ‫‪( -1‬طالع – تالع)‪ :‬بخت و اقبال‬

‫‪( -4‬صيرت – سيرت)‪ :‬باطن‬ ‫‪( -3‬مَبدَأ – مَبدَع)‪ :‬نقطه آغاز‬

‫‪ )4‬با توجه به عبارت زير به پرسش های داده شده پاسخ دهيد‪)0/5(.‬‬

‫گفته اند «نيکوترين» از بهر آن بُوَد که يوسف صديق وفادار بود و يعقوب‪ ،‬خود او را به صبر آموزگار بُوَد‪.‬‬

‫الف) يکی از ويژگی های سبک خراسانی را بيابيد‪.‬‬

‫ب)يک واژه دو تلفظی درمتن مشخص کنيد‪.‬‬

‫‪ )5‬نقش)مفعولی‪،‬متمی‪ ،‬مضاف اليهی (هريک از ضماير پيوسته را در عبارتهای زير بنويسيد‪ .‬و پرش)جهش (ضمير را‬
‫نيز نشان دهيد‪)0/75(.‬‬

‫الف) فرشته ات به دو دست دعا نگه دارد‪.‬‬

‫ب) گرت هواست که معشوق نگسلد پيمان‪.‬‬

‫‪ )6‬مورد حذفی و نوع ان را (لفظی – معنايی) را درعبارت های زير نشان دهيد‪ ( .‬يک مورد حذف کافی است‪)0/5( ).‬‬

‫درختان را دوست می دارم ‪ /‬که به احترام تو قيام کرده اند ‪ /‬و آب را ‪ /‬که مهر مادر توست‪.‬‬

‫‪1‬‬
 ‫سال تحصيلی ‪1399_1400‬‬ ‫دبيرستان غيردولتی دخترانه دنيای علوم‬
‫آموزش و پرورش منطقه ‪ 2‬تهران‬
‫‪99/10/‬‬ ‫تاريخ امتحان ‪:‬‬
‫امتحانات نوبت اول دی ماه ‪1399-1400‬‬ ‫نام نام خانوادگی ‪............................. :‬‬
‫مدت امتحان ‪70 :‬دقيقه‬
‫نام کالس ‪ :‬دهم‬
‫نمره ‪:‬‬
‫مهر و امضای دبیر‪.............‬‬ ‫نام درس ‪ :‬فارسی‪1‬‬

‫نام دبير و امضاء ‪:‬‬

‫‪.................‬‬ ‫‪ )7‬با توجه به متن زير به پرسش های آن پاسخ دهيد‪)0/75( .‬‬

‫گفتم همانا او را تصور شود که مرا در فضل مرتبه ای است زيادت‪ ،‬تا چون بر رقعه من اطالع يابد ‪ ،‬قياس کند که‬
‫مرا اهليت چيست؟‬

‫ب) معانی مختلف واژه «فضل» را بنويسيد‪.‬‬ ‫الف) يک مورد «را» ی فک اضافه پيدا کنيد‬

‫‪ )8‬معنای کهن و امروزی واژه های مشخص شده در عبارت های زير را بنويسيد‪1(.‬نمره)‬

‫الف) راست به مانند يکی زلزله ‪ /‬داده تنش بر تن ساحل يله‬

‫ب) هر در مسلخ گرمابه بود‪ ،‬همه بر پای خاستند‪.‬‬

‫‪ )9‬گروه اسمی مشخص شده در عبارت زير‪ ،‬هسته و وابسته و نوع وابسته آن را مشخص کنيد‪1(.‬نمره)‬

‫تو تنها تر از شجاعت ‪ /‬در گوشه روشن وجدان تاريخ ايستاده ای‬

‫ب) قلمرو ادبی (‪5‬نمره)‬

‫‪ )10‬در ابيات و عبارات زير‪ ،‬آرايه های مجاز‪ ،‬حس آميزی‪ ،‬حسن تعليل و ايهام را پيدا کنيد‪(.‬هر مورد يک آرايه کافی‬
‫است‪1( ).‬نمره)‬
‫‪ -1‬گرت هواست که معشوق نگسلد پيمان ‪ /‬نگاه دار سر رشته تا نگه دارد‬

‫‪ -2‬چو سرو از راستی برزد علم را ‪ /‬نديد اندر جهان تاراج غم را‬

‫‪ -3‬شيرين ترين لبخند بر لبان اراده توست‪.‬‬

‫‪ -4‬آب اجل که هست گلوگير خاص و عام‬

‫‪ )11‬با توجه به موارد زير مورد سمت راست را به گزينه های سمت چپ وصل کنيد‪).‬يک مورد اضافی است)(‪1‬نمره)‬

‫الف) استعاره‬ ‫‪ -1‬هيچ گودالی چنين رفيع نديده بودم‬

‫ب) تضاد‬ ‫‪ -2‬زين کاروانسرای بسی کاروان گذشت‬

‫پ) سجع‬ ‫‪ -3‬گه به دهان برزده کف چون صدف ‪ /‬گاه چو تيری که رود بر هدف‬

‫ت) تناقض (پارادوکس)‬ ‫‪ -4‬در بدايت حبس و چاه بود ‪ ،‬در نهايت تخت وگاه بود‪.‬‬

‫ث) جناس‬
‫‪2‬‬
 ‫سال تحصيلی ‪1399_1400‬‬ ‫دبيرستان غيردولتی دخترانه دنيای علوم‬
‫آموزش و پرورش منطقه ‪ 2‬تهران‬
‫‪99/10/‬‬ ‫تاريخ امتحان ‪:‬‬
‫امتحانات نوبت اول دی ماه ‪1399-1400‬‬ ‫نام نام خانوادگی ‪............................. :‬‬
‫مدت امتحان ‪70 :‬دقيقه‬
‫نام کالس ‪ :‬دهم‬
‫نمره ‪:‬‬
‫مهر و امضای دبیر‪.............‬‬ ‫نام درس ‪ :‬فارسی‪1‬‬

‫نام دبير و امضاء ‪:‬‬

‫‪.................‬‬ ‫‪ )12‬الف) بيت بعدی بيت زير چيست؟ (‪1/5‬نمره)‬

‫تا خار غم عشقت آويخته در دامن ‪ /‬کوته نظری باشد‪ ،‬رفتن به گلستان ها‬

‫‪.............................................................. / ......................................................‬‬
‫ب) با واژه های درهم ريخته زير يک بيت از شعر « همای رحمت» را بنويسيد‪.‬‬

‫(رخ – شناختم – به خدا – خداشناسی – علی – بين – دل – اگر – خدا – را – قسم – اگر – همه – من‬

‫‪.............................................................. / ......................................................‬‬

‫‪ )13‬اين عبارت را تکميل کنيد‪)0/5( .‬‬

‫‪ ،...................................‬در سده هفتم هجری‪ ،‬می زيست‪.‬در شعرهايش از ‪ .........................‬و تاخت و‬

‫تاز مغول‪ ،‬با بيان کوبنده ای انتقاد می کند‪.‬‬

‫‪« )14‬قابوس نامه» در حوزه ( ادبيات تعليمی – غنايی) و غزل های حافظ در حوزه (ادبيات تعليمی ‪-‬غنايی) قرار دارد‪.‬‬

‫(‪)0/5‬‬

‫‪ )15‬مفهوم کنايی هر يک ازعبارات زير را بنويسيد‪)0/5(.‬‬

‫الف) در بيرنگ اسب حرفی به کارش بود‪:‬‬

‫ب) بر تير جورتان ز تحمل سپر کنيم‪:‬‬

‫پ) قلمرو فکری (‪8‬نمره)‬

‫‪ )16‬هر يک از عبارت های سمت راست با کدام يک از موارد سمت چپ ارتباط معنايی دارد؟ (‪)2/5‬‬

‫ب‬
‫و مکروا و مکراهلل واله خير الماکرين‬
‫شرف المکان بالمکين‬
‫حاسبوا قبل ان تحاسبوا‬
‫و من يتوکل علی اهلل فهو حسبه‬
‫کل نفسٍ ذائقۀ الموت‬
‫الف‬
‫هرآن که جانب اهل وفا نگه دارد ‪ /‬خداش در همه حال از بال نگه دارد‬
‫بادی که در زمانه بسی شمع ها بکشت‪ /‬هم بر چراغدان شما نيز بگذرد‬
‫هيچ گودالی چنين رفيع نديده بودم ‪/‬در حضيض هم می توان عزيز بود‬
‫هرگز کيد کايدان با خواست خداوند غيب دان برابر نيايد‬
‫هر که داد از خويشتن بدهد‪ ،‬از داور مستغنی باشد‬

‫‪3‬‬
 ‫سال تحصيلی ‪1399_1400‬‬ ‫دبيرستان غيردولتی دخترانه دنيای علوم‬
‫آموزش و پرورش منطقه ‪ 2‬تهران‬
‫‪99/10/‬‬ ‫تاريخ امتحان ‪:‬‬
‫امتحانات نوبت اول دی ماه ‪1399-1400‬‬ ‫نام نام خانوادگی ‪............................. :‬‬
‫مدت امتحان ‪70 :‬دقيقه‬
‫نام کالس ‪ :‬دهم‬
‫نمره ‪:‬‬
‫مهر و امضای دبیر‪.............‬‬ ‫نام درس ‪ :‬فارسی‪1‬‬

‫نام دبير و امضاء ‪:‬‬

‫‪.................‬‬ ‫‪ )17‬مفهوم عبارت « گندم نمای جو فروش نباش» چيست؟ (‪)0/5‬‬

‫‪)18‬هر يک از مفاهيم « رازداری‪ ،‬غرور وخودپسندی‪ ،‬اميدواری به لطف و رحمت خدا ‪ ،‬خويشتن داری» به کداميک‬
‫از موارد زير ارتباط معنايی دارد؟(‪2‬نمره)‬

‫الف)اين فصل بدان آوردم تا مردم بدانند که به شدتی که از روزگار پيش آيد نبايد ناليد و لطف و رحمت الهی نااميد‬

‫نبايد شد‪.‬‬

‫ب) اثر غم و شادی پيش مردمان بر خود پيدا مکن‪.‬‬

‫پ)حديث دوست نگويم مگر به حضرت دوست ‪ /‬که آشنا حديث آشنا نگه دارد‪.‬‬

‫ت)ابر زمن حامل سرمايه شد ‪ /‬باغ زمن صاحب پيرايه شد‪.‬‬

‫‪ )19‬معنی و مفهوم شماره های ستاره دار را به نثر روان بنويسيد‪)0/75( .‬‬

‫در بن اين پرده نيلوفری ‪ /‬کيست کند با چو منی همسری‬

‫‪ *)20‬پيران قبيله خويش را حرمت دار و ليکن به ايشان مولع نباش‪)0/5( .‬‬

‫‪ *)21‬خونت ‪ /‬با خون بهايت حقيقت ‪ /‬در يک تراز ايستاد‪)0/5(.‬‬

‫‪*)22‬ای مفتخر به طالع مسعود خويشتن ‪ /‬تأثير اختران شما نيز بگذرد(‪)0/5‬‬

‫‪* )23‬چو گفتمش که دلم را نگاه دار چه گفت؟ ز دست بنده خيزد‪ ،‬خدا نگه دارد(‪)0/5‬‬

‫‪4‬‬