Özay Korkut

210303002

Geleneksel Müziğe Yaratıcı Bakış

Soru

Cevap
Gomidas bir rahip olduğundan dolayı kilise müziğine önem vermiş ve bestecilik alanında çalışmalar
yapmıştır. Bestecilik alanında Wagner’den oldukça etkilenmiştir. Bu Gomidas’ın armonizasyon şeklini de
etkilemiştir. Gomidas kendi kültür müziğini (Ermeni halk müziği) benimsemiş ve içselleştirmiştir. Gomidas’ın
bu araştırmacı kimliği, müzikolog kimliğini doğurmuş ve yaptığı bu çalışma ve araştırmalar bu kimliğinin
ürünleridir. Bir teorisinde; eskiden ayetlerin/mezmurların eski Ermeni halk ezgileriyle söylendiğini
belirtmiştir ve bu teorisini işin içine farklı unsurlar katarak hayata geçirmeyi hedeflemiştir. Bu hedefine
ulaşma yolunda yaptığı çalışmalarda, yazdığı ayin/dini müziklerde Ermeni halk müziğinden beslenmiş ve
özünü koruyarak, otantik yapı ve melodiyi korumaya özen göstererek Ermeni halk ezgilerine yer vermiştir.
Yazdığı eserlerde kutsal metin, müziğe nazaran daha çok önem arz etmektedir. Armoninin sözlerle
uyumlu ve sözlerdeki anlam besleyecek, destekleyecek nitelikte olmasına, ayrıca Ermenin kilise müziğinin
tarz ve maneviyatının devamlılığının sağlanmasına özen göstermektedir. Bu Gomidas’ın tek sesli Ermeni
ilahilerini çok sesli forma dönüştürmesinin ürünleridir. Sözlerin melodi ve armoniden daha uzun ve kalıcı
olduğunu savunur. Armoni ve melodinin bu dolaylamadan ötürü sade ve özgün olmasını benimser.
Zeburun 137. mezmurundaki sürgünü anlatan kutsal metinden yararlanan besteci Babil Irmakları
Kıyısında adlı eserinde yukarıda anlatılan fikir ve düşüncelere dikkat ederek, hem kutsal metine estetik bir
yaklaşım, hem de müzikte sembolizmi göz önüne sermiştir. Metinde içerik, anlam ve söz değişimlerinin
olduğu yerlerde armoninin değiştiğini görebiliriz. Gomidas, Ermeni müziğinin özünü modal müzikte arasa
da, bu eserinde çoğu zaman olduğu gibi tonal bir yaklaşım tercih etmiştir. Armoni ve melodinin sade ve öze
bağlı olmasına dikkat etmiştir. Bazı ayetlerde Ermeni halk müziklerinden motifler kullanmış, halk
şarklılarından etkilenmiştir. Metnin doğru anlaşılması için sadeliğe önem vermiş, bazı kısımlara fermata
koyarak ve müziği askıda bırakarak yeni bir ayete geçtiğimizi anlamamıza ve algılamamıza neden olmuştur.
Böylelikle anlatımı güçlendirmiştir.