Εισαγωγή στη

Μουσειολογία

Μάθημα 9
Ανδρομάχη Γκαζή
Μουσεία και επικοινωνία, Ι
Η διαδικασία της επικοινωνίας

Πηγή Κωδικοποίηση

Μέσο /
Ανάδραση
κανάλι

Αποκωδικο
Δέκτης
ποίηση
Μοντέλα επικοινωνίας

1. Μεταδοτικό μοντέλο
 Μετάδοση πληροφοριών/μηνυμάτων από
πηγή/πομπό σε παθητικό αποδέκτη

 Πομπός ελέγχει περιεχόμενο

 Μονοδιάστατη, γραμμική επικοινωνία

Μοντέλα επικοινωνίας

2. Πολιτισμικό μοντέλο
 Διαδικασία συμμετοχής και συσχετισμών
 Διαπραγμάτευση νοήματος μεταξύ ερμηνευτικών
κοινοτήτων
 Τα νοήματα είναι πολυδιάστατα
 Πολλαπλές ερμηνείες
Μεταδοτικ Πολιτισμικ
ό μοντέλο ό μοντέλο
Γραμμική,
μονοδιάστατη Διαδικασία
επικοινωνία / Απλή συμμετοχής /
μεταφορά Πολλαπλά νοήματα
πληροφοριών

Ερμηνεία μέσω
διαπραγμάτευσης,
Ο πομπός ελέγχει /
όχι επιβολής /
Παθητικός δέκτης
Πολλαπλές
ερμηνείες
Hooper-Greenhill, E. 1994,
Museums and their Visitors,
London, Routledge
Επικοινωνία

 Πολιτική
1

 Στρατηγική
2

 Βήματα
3  Δράσεις
Eπικοινωνιακή πολιτική

 Σύνολο μέσων / μεθόδων με τις οποίες ένα

μουσείο επικοινωνεί με τους επισκέπτες του

ή με τους δυνητικούς επισκέπτες του.
Επικοινωνιακή πολιτική

Γιατί είναι σημαντική;

Εξασφάλιση βιωσιμότητας
 Αμοιβαία ανταποδοτική σχέση με το κοινό
 Δικτύωση μελών, συνύπαρξη
 Συνέργειες με συναφείς οργανισμούς
Eπικοινωνιακή πολιτική

Αφορά:
 εκθέσεις
 εκπαιδευτικά προγράμματα / δραστηριότητες
 εκδόσεις
 σχέσεις με ΜΜΕ
 σχέσεις με χορηγούς, δωρητές

Συνολική εικόνα μουσείου προς τα έξω

Σχεδιασμός επικοινωνιακής πολιτικής

Βασικά ερωτήματα:
 Τι προσπαθούμε να πετύχουμε; (σκοπός, στόχοι,
μηνύματα)
 Με ποια ομάδα/-ες επισκεπτών θέλουμε να
επικοινωνήσουμε; (ομάδα-στόχος)
 Tι θέλουμε να επικοινωνήσουμε; (περιεχόμενο)
 Από ποιο επίπεδο θα ξεκινήσουμε;
 Τι μέσα επικοινωνίας θα χρησιμοποιήσουμε;
 Ποια βήματα θα ακολουθήσουμε; (δομή)
Σχεδιασμός

Καθορισμός βασικού σκοπού, στόχων


Ανάλυση κοινού

Προγραμματισμός ενεργειών / μέσων
 Εκπαιδευτικοί

Σχολικές Μειονοτικές
Ομάδες ομάδες

Άτομα
Ενήλικες ΑΠΟΔΕΚΤΕΣ
τρίτης ηλικίας

Οικογένειες ΑμΕΑ

Παιδιά
προσχολικής
ηλικίας
Ενήλικες

 Χαρακτηριστικά:
 Διαμορφωμένη κοσμοαντίληψη
 Πολύ διαφορετικά ενδιαφέροντα
 Τρόπος μάθησης προσωπικός
 Έλεγχος
▪ Χρόνου / ρυθμού / στυλ μάθησης
Ενήλικες

 Αναζητούν:
 Κοινωνική αλληλεπίδραση
 Χρησιμότητα – δυνατότητα μάθησης
 Άνεση
 Νέες εμπειρίες
 Ενεργητική συμμετοχή
Παιδιά

 Έμφαση σε βιωματικές μεθόδους

 Αυτενέργεια
 Φαντασία
 Θεατρικό παιχνίδι
 Εργαστήρια
 Συναντήσεις με ειδικούς ή καλλιτέχνες
 Ειδικές εκδηλώσεις (π.χ. γενέθλια ή βραδιά στο
μουσείο)
Οικογένειες

 Μεγάλες ευκαιρίες άτυπης μάθησης

 Ενίσχυση κοινωνικότητας
 Ανάπτυξη ενδο-οικογενειακών δεσμών
Οικογένειες

 Ειδικές προβλέψεις στους εκθεσιακούς χώρους

 Χώροι ξεκούρασης, φαγητού, κ.λπ.
 Δραστηριότητες με έμφαση στην ψυχαγωγία
 Πρακτικές δραστηριότητες
 Εφαρμογές Ν.Τ.
Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσσηνίας
Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσσηνίας, Καλαμάτα
αίθουσα εκπαιδευτικών δράσεων
Υλικό για οικογένειες

 Σακίδια πλάτης (ΝΜΑ)

Υλικό για οικογένειες
Family Kit (Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης)
Family Kit (Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης)
Οι έφηβοι

«Δεν μου αρέσουν τα μουσεία.»

Τα μουσεία για τους εφήβους

1. Εκπαιδευτικά προγράμματα
2. Δημιουργικά εργαστήρια
3. Άλλες δράσεις
Τα μουσεία για τους εφήβους
δημιουργικά εργαστήρια

ΜΜΣΤ, Θεσσαλονίκη
 Αnimation Lab για εφήβους (15+)
 παραγωγή μικρού μήκους animation
 20 εβδομάδες (4ώρες/εβδομάδα, 1 ή 2συναντήσεις).

 συνεργατική δημιουργία
 νέα ματιά σε χώρο / έργα του μουσείου
Τα μουσεία για τους εφήβους
δημιουργικά εργαστήρια

Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, Θεσσαλονίκη

 Δημιουργικά εργαστήρια
 Καταγραφής («αρχαιολόγοι»)
 Συντήρησης («συντηρητές»)
 Έκθεσης («μουσειολόγοι, αρχαιολόγοι, αρχιτέκτονες»)
 Ενημέρωσης («δημοσιογράφοι»)
Τα μουσεία για τους εφήβους
άλλες δράσεις

 Ειδικές ημέρες / βραδυές

 Πάρτυ
 Συνδημιουργία εκθέσεων / δράσεων
 Συμβούλια εφήβων
 Δράσεις on-line
Τα μουσεία για τους εφήβους
άλλες δράσεις

Horniman Museum, Λονδίνο

 “Co-Curating with Teenagers”, 2012
Τα μουσεία για τους εφήβους
άλλες δράσεις

 Walker Art Gallery, Βαλτιμόρη

 WACTAC (Walker Art Center Teen Arts Council)
▪ Ομάδα 12 εφήβων
▪ Συνεργασία με Walker για παραγωγές
▪ Εκθέσεις, παραστάσεις, ταινίες, εργαστήρια, εκδηλώσεις, κ.ά.
Προγράμματα & δράσεις
Δραστηριότητες εντός φορέα

 Άμεση επικοινωνία
 Έμμεση επικοινωνία
 Ξεναγήσεις

Μαθήματα,
Διαλέξεις
σεμινάρια

Ειδικές
Εκδηλώσεις
ημέρες

Προγράμματα

Συνεδρίες
Εκδόσεις
αφής

Προβολή
Τύποι δράσεων/προγραμμάτων

 Καθημερινά προγράμματα (σχολικές ομάδες)

 Δραστηριότητες Σαββατοκύριακου (οικογένειες)
 Ειδικές ημέρες
Σχεδιασμός

Είναι σημαντικό να
 Ξεκινάμε από τις εμπειρίες και τις γνώσεις

της συγκεκριμένης ομάδας του κοινού

στην οποία απευθυνόμαστε και όχι από τις
δικές μας.
Βασικά Ερωτήματα

 Σε ποιον απευθύνεται το πρόγραμμα;

 Ποια θέματα είναι κατάλληλα;

 Ποιες μέθοδοι θα χρησιμοποιηθούν;

 Ποιους πόρους διαθέτουμε για την υλοποίηση;

 Τι προβλήματα υπάρχουν / πώς θα λυθούν;

Μεθοδολογία

 Ξενάγηση
 Συγκεκριμένη διαδρομή, προκαθορισμένο
περιεχόμενο, προεπιλεγμένες στάσεις
 Περιορισμένη αλληλεπίδραση, παθητική στάση
Μεθοδολογία

 Συζήτηση
 Κατευθυνόμενη συζήτηση με αφορμή
αντικείμενα / εκθέματα – μαιευτική μέθοδος
 Ενεργητική στάση, αλληλεπίδραση
Μεθοδολογία

 Εξερεύνηση
 Ελεύθερη κίνηση, εντοπισμός, παρατήρηση,
περιγραφή, απόψεις-κρίσεις
 Ανακαλυπτική στάση
Μεθοδολογία

 Διήγηση ιστοριών
 Κατάλληλη για μικρά παιδιά (π.χ. παραμύθι)
 Μπορεί να συνδυάζει στοιχεία δραματοποίησης
και κατευθυνόμενης συζήτησης
Μεθοδολογία

 Βιωματική προσέγγιση
 Συμμετοχή αισθήσεων, ενεργητική δραστηριότητα
 Μάθηση μέσα από την πράξη (learning by doing)
 Π.χ. Θεατρικό παιχνίδι
 Παιχνίδι
 Π.χ. Παιχνίδι γνώσεων, παιχνίδι ρόλων
Μεθοδολογία

 Εργαστήρια
 Επίδειξη από ειδικούς
 Τεχνική δεξιότητα, μέθοδος κατασκευής, κ.λπ.
Είδη δράσεων

 Προβολή ταινιών
 Συνεδρίες αφής (handling sessions)
 Ειδικές ημέρες
▪ Ανοικτές ημέρες
▪ Νύκτες στο μουσείο
 Έντυπο υλικό / Εκδόσεις
 Υλικό για οικογένειες
Χρήση αντικειμένων
- συνεδρίες αφής
Δράσεις εντός

 Βυζαντινό Μουσείο Αθήνα

 Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, Θεσ/νίκη
 Εθνικό Ιστορικό Μουσείο
 Απτική διαδρομή
 Ηχητική – απτική διαδρομή