DE CINCINNATO – BB. p.50-52, WB. p.

88-89
Context van het verhaal

 Lees aandachtig de inleiding in je BB. p.55- 56

 Maak de BW (vakmap Latijn> oefeningen > De Cincinnato)
 Maak vervolgens de oefening in je WB. p.93.

De boer wordt dictator

Aequī cōnsulem Minucium atque exercitum eius circumsessōs° tenēbant. Quia senātōrēs1

alterī cōnsulī Nautiō paulum cōnfīsī° sunt, L. Quinctius Cincinnātus omnium cōnsēnsū°2

dictātor est° dictus, ut° rem difficilem restitueret°.3

Spēs ūnica° imperiī populī Rōmānī, L. Quinctius, trāns Tiberim° modicum° colēbat°4

agrum. Ibi lēgātī eum salūtāvērunt° rogāvēruntque ut° togātus° mandāta senātūs audīret.5

Togam citō prōferre° uxōrem Raciliam iubet. Simul abstersō° pulvere° ac sūdōre° togātus6

prōcessit, dictātōrem eum lēgātī salūtant, in urbem vocant, expōnunt magnum in exercitū

terrōrem° esse. Quinctium Tiberim nāve transvectum trēs fīliī excipiunt, deinde aliī7

familiārēs atque amīcī, tum senātōrum maior pars. Antecedentibus lictōribus° dēductus8

est domum.

1
circumsessus: omsingeld
2
confisi sunt + dat.: zij vertrouwden op – consensus: instemming
3
dicere: benoemen – ut (voegw.) + conj.: om te … – restituere: herstellen
4
unicus: enige – Tiberim: G 12 – modicus: bescheiden – colere: bewerken
5
salutare: begroeten – ut (voegw.) + conj.: om te … – togatus: in toga gekleed
6
proferre: tevoorschijn halen – abstergere: afvegen – pulvis: stof – sudor: zweet
7
terror: angst
8
lictor: lictor

1
 Pas de leesmethode op bovenstaande tekst toe: markeer en verbind BVB+kern,
participium+congruerend woord.

 Zoek een antwoord op de vragen in de BW (vakmap Latijn > oefeningen > De Cincinnato)

 Vertaal r.6-10 Simul …domum:

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

 Maak de opdracht in je WB., p.94.

2
Doortastende maatregelen

De volgende dag beveelt de dictator dat de herbergen in de hele stad moeten worden gesloten, hij
verbiedt dat iemand nog een privézaak behartigt. Hij houdt een toespraak voor het volk: ‘Al wie de
militaire leeftijd heeft, moet gewapend, met proviand voor vijf dagen en met elk twaalf schanspalen voor
zonsondergang aanwezig zijn op het Marsveld. Ouderen moeten voor een naburige soldaat eten
klaarmaken, terwijl die zijn wapens in gereedheid brengt en schanspalen bijeenzoekt. Iedereen
gehoorzaamt aan de verordening van de dictator en nadat ‘s avonds een colonne is gevormd, leidt de
dictator zelf zijn legioenen naar de vijand, terwijl hij keer op keer zijn soldaten aanspoort: ‘De consul en
het Romeinse leger worden omsingeld, drie dagen al zijn ze ingesloten! Versnel, vaandeldrager! Volg,
soldaat!’

Beslissende veldslag

Ita mediā nocte exercitum omnem circumdat hostium castrīs et mīlitēs clāmōre sublātō°9

dūcere° fossam et iacere° vallum° iubet. Iussa mīlitēs exsequuntur°, clāmor hostēs10

circumsonat° et in castra cōnsulis pervenit: illīc° pavōrem°, hīc gaudium ingēns facit. 11

Cōnsul et exercitus obsessī auxilium adesse sentientēs spē° inductī arma contrā Aequōs12

cēpērunt: pugnātum ad lūcem est.

 Pas de leesmethode toe : markeer en verbind BVB + kern / participium + congruerend woord

 Beschrijf de situatie r.1 mediā nocte :

 Wat valt er op aan de plaats van r.2 iussa in de zin ?

 Op welke gedachte wil de auteur de nadruk leggen ?

 Wat is het onderwerp van r.3 pervenit ?

 Welk kamp wordt bedoeld met r.3 illic ?

9
tollere: aanheffen
10
ducere fossam: een gracht graven – iacere: bouwen – vallum: wal – exsequi: uitvoeren
11
circumsonare: klinken rond – illic: daar – pavor: paniek
12
spe inducti: met nieuwe hoop

3
  Waarom waren de consul en het leger spe inducti ?

Aequī lūce prīmā iam circumvallātī° ab dictātōre erant et perīculō ab utrāque° parte13

imminente° vix adversus ūnum exercitum pugnam sustinēbant. Tandem hinc° cōnsulem, 14

hinc dictātōrem orābant : ‘Nōlīte in caede victōriam pōnere: inermēs° nōs inde abīre 15

sinite°’. Ab cōnsule ad dictātōrem īre iussī sunt. Is hostium ducēs vīnctōs ad sē addūcī16

iubet: ‘Sanguine Aequōrum nōn egeō°; licet abīre, sed sub iugum!’ Tribus hastīs iugum° 17

fit, sub quō dictātor Aequōs victōs mīsit.

 Pas de leesmethode toe: markeer en verbind BVB + kern, participium + congruerend woord

 Vul de vertaling van de tekst aan. Zie BW (vakmap Latijn > oefeningen > De Cincinnato)

 Wat is de symboliek van ‘sub iugum’?

Triomf in Rome

 Lees het slot van het verhaal in je BB. p.58

 Maak de oefening in je WB. p.96, 6.

13
circumvallare: insluiten – uterque: elk van beide
14
imminēre: dreigen – hinc … hinc … (bijw.): aan de ene kant …, aan de andere kant
15
inermis: in- + arma
16
sinere: toelaten
17
egēre + abl.: nodig hebben – iugum: juk