You are on page 1of 10

Κωνσταντίνος Καβάφης - Βικιπαίδεια file:///C:/Users/panos/Desktop/%CE%9A%CF%89%CE%BD%CF%...

Κωνσταντίνος Καβάφης
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Ο Κωνσταντίνος Καβάφης (Αλεξάνδρεια, 29 Απριλίου 1863


(ν.ημ.) - 29 Απριλίου 1933) ήταν Έλληνας ποιητής ο οποίος
Κωνσταντίνος Καβάφης
θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους ποιητές της
σύγχρονης εποχής.[11] Γεννήθηκε και έζησε στην Αλεξάνδρεια,
της Αιγύπτου γι' αυτό και αναφέρεται συχνά ως ο
Αλεξανδρινός.[12][13][14][15] Δημοσίευσε ποιήματα, ενώ δεκάδες
παρέμειναν ως προσχέδια. Τα σημαντικότερα έργα του τα
δημιούργησε μετά τα 40 έτη.

Βιογραφία

Οικογενειακή καταγωγή

Ο Κωνσταντίνος Καβάφης γεννήθηκε στις 29 Απριλίου 1863


στην Αλεξάνδρεια, όπου οι γονείς του εγκαταστάθηκαν
εγκαταλείποντας την Κωνσταντινούπολη το 1850[16]. Ήταν το Ο Κωνσταντίνος Καβάφης
ένατο παιδί του Πέτρου - Ιωάννη Καβάφη (1814-1870),
(αχρονολόγητη φωτογραφία)
μεγαλέμπορου βαμβακιού και της Χαρίκλειας Φωτιάδη, που
ανήκε σε παλιά φαναριώτικη οικογένεια μεγαλεμπόρων και Γενικές πληροφορίες
κοινοτικών επιτρόπων της Κωνσταντινούπολης.[17] Και τα δυο
Όνομα στη Κωνσταντίνος
αυτά στοιχεία, η εμπορική ιδιότητα του πατέρα και η αρχοντιά
μητρική γλώσσα Πέτρου
της μητέρας συντέλεσαν σημαντικά στη διαμόρφωση του
χαρακτήρα του ποιητή. Καβάφης
(Ελληνικά)
Γέννηση 29 Απριλίου
Στην Αίγυπτο 1863[1][2][3]
Αλεξάνδρεια[4][5]
Η οικογένεια Καβάφη νοικιάζει μεγάλη οικία που ανήκει στον
Στέφανο Ζηζίνια κοντά στον Ανατολικό Λιμένα και πάνω στην Θάνατος 29 Απριλίου
Πλατεία των Προξένων, κατοπινή Μωχάμετ Άλη.[16] Ο Πέτρος 1933[1][2][3]
Καβάφης εισάγει υφάσματα από το Μάντσεστερ ενώ ίσως Αλεξάνδρεια[6][5]
έκανε εξαγωγή σιτηρών, βάμβακος, και ακατέργαστων Αιτία θανάτου Καρκίνος του
βουβαλοδερμάτων. Στη Μίνια της Άνω Αιγύπτου ιδρύει κλάδο
λάρυγγα
της επιχείρησής του όπου αξιοποιεί τα σιτηρά της περιοχής.[18]
Ο Κ. Καβάφης επίσης, εργάστηκε για 30 χρόνια στην εταιρία Συνθήκες φυσικά αίτια
αρδεύσεων της Αιγύπτου. Κατά την παραμονή στην Αίγυπτο η θανάτου
οικογένεια αποκτά και άλλα παιδιά. Το 1851 γεννιέται ο Κατοικία Αλεξάνδρεια[7]
δεύτερος γιος ο Πέτρος Ιωάννης, το 1853 ο Αριστείδης, το 1855
η Ελένη, η μόνη κόρη της οικογένειας, η οποία πεθαίνει οκτώ

1 από 10 15/1/2023, 6:26 μ.μ.


Κωνσταντίνος Καβάφης - Βικιπαίδεια file:///C:/Users/panos/Desktop/%CE%9A%CF%89%CE%BD%CF%...

μηνών. Ακολουθούν ο Αλέξανδρος, ο Παύλος που πεθαίνει Χώρα Οθωμανική


έντεκα μηνών, στα 1860 άλλο αγόρι το οποίο επίσης θα πολιτογράφησης Αυτοκρατορία
ονομάσουν Παύλο, στα 1861 ο Τζων, και στα 1863 ο Αίγυπτος
Κωνσταντίνος.[19] Στα 1860 μετακομίζουν στην οδό Σερίφ[20] Ελλάδα[8]
στον αριστοκρατικό δρόμο των βαμβακάδων.[21] Το βιωτικό
επίπεδο της οικογένειας είναι υψηλό: «Εζούσεν ο Πέτρος Εκπαίδευση και γλώσσες
Ιωάννου Καβάφης μεγάλα [...] Τα έπιπλά του, τ' αμάξια, τ' Μητρική Ελληνικά
ασημικά, τα υαλικά ήσαν με λούσο σπάνιο τότε μεταξύ των γλώσσα
Γραικών».[22] Για τον Τσίρκα ο εμπορικός οίκος Καβάφη Ομιλούμενες Αγγλικά
μεταξύ 1864 και 1870 ήταν μέσα στους τέσσερις-πέντε πρώτους
γλώσσες Ελληνικά
σε κύκλο εργασιών.[23] Το 1869 ο Πέτρος Καβάφης
Γαλλικά
παρασημοφορείται με το Μετζιδιέ 3ης Τάξεως για τη συμβολή
νέα ελληνική
στην ανάπτυξη του εμπορίου και της βιομηχανίας.[24] Στις 10
γλώσσα[9][10]
Αυγούστου 1870 πεθαίνει ο πατέρας του ποιητή σε ηλικία
πενήντα έξι ετών.[25] Στην Αλεξάνδρεια ο Καβάφης διδάχτηκε Πληροφορίες ασχολίας
αγγλικά, γαλλικά και ελληνικά με οικοδιδάσκαλο και Ιδιότητα ποιητής[5]
συμπλήρωσε τη μόρφωσή του για ένα-δύο χρόνια στο Ελληνικό
Αξιοσημείωτο Oι Kαβαφικές
Εκπαιδευτήριο της Αλεξάνδρειας.
έργο Eκδόσεις
(1891-1932)
Μετάβαση στην Αγγλία Οικογένεια

Μετά το θάνατο του πατέρα του και τη σταδιακή διάλυση της Γονείς Πέτρος -
οικογενειακής επιχείρησης, η οικογένεια εγκαταστάθηκε στην Ιωάννης
Αγγλία (Λίβερπουλ και Λονδίνο) όπου έμεινε μέχρι το 1876. Καβάφης και
Πριν εγκαταλείψουν την Αίγυπτο μεταφέρουν την κινητή Αννα-Μαρια
περιουσία τους σε ένα διαμέρισμα της οδού Ραμλίου με Υπογραφή
προσιτότερο ενοίκιο.[26] Το 1877 γίνεται η οριστική
εκκαθάριση της εταιρείας.[25] Κατά την διαμονή του εκεί, δεν
γνωρίζουμε αν φοίτησε σε κάποιο σχολείο ή αν έλαβε τη Σχετικά πολυμέσα
μόρφωσή του με ιδιαίτερα μαθήματα.[27]

Επιστροφή και μετάβαση στην Αλεξάνδρεια

Το 1879 γυρίζει από την Αγγλία και εγκαθίσταται στο


διαμέρισμα της οδού Ραμλίου.[26] Φοιτά στην Εμπορική-
Πρακτική Σχολή ο Ερμής του Κωνσταντίνου Πανταζή.[27]

Στο Παρίσι και στην Αθήνα

Το 1897 ταξίδεψε στο Παρίσι και το 1903 στην Αθήνα, χωρίς


από τότε να μετακινηθεί από την Αλεξάνδρεια για τριάντα
ολόκληρα χρόνια. Ο Καβάφης αρχίζει να εργάζεται, όχι ακόμη
συστηματικά, αλλάζοντας διάφορα επαγγέλματα, όπως του
δημοσιογράφου στην εφημερίδα Τηλέγραφος (1886), του
μεσίτη στο Χρηματιστήριο Βάμβακος (1888) και του άμισθου
γραμματέα στο Γραφείο Αρδεύσεων (1889-1892) όπου και θα
προσληφθεί ως έκτακτος έμμισθος υπάλληλος το 1892 και θα

2 από 10 15/1/2023, 6:26 μ.μ.


Κωνσταντίνος Καβάφης - Βικιπαίδεια file:///C:/Users/panos/Desktop/%CE%9A%CF%89%CE%BD%CF%...

εργαστεί μόνιμα εκεί επί τριάντα χρόνια, μέχρι το 1922, φτάνοντας στο βαθμό του
υποτμηματάρχη.[28]

Η ασθένεια του Καβάφη και το ταξίδι στην Αθήνα


Το 1932, ο Καβάφης, άρρωστος από καρκίνο του λάρυγγα, πήγε
για θεραπεία στην Αθήνα, όπου παρέμεινε αρκετό διάστημα,
εισπράττοντας μια θερμότατη συμπάθεια από το πλήθος των
θαυμαστών του. Επιστρέφοντας όμως στην Αλεξάνδρεια, η
κατάστασή του χειροτέρεψε. Εισήχθη στο Νοσοκομείο της
Ελληνικής Κοινότητας, όπου και πέθανε στις 29 Απριλίου 1933,
τη μέρα που συμπλήρωνε 70 χρόνια ζωής.

Ένα σύντομο αυτοβιογραφικό σημείωμα του ποιητή:

Εἶμαι Κωνσταντινουπολίτης τὴν καταγωγήν, ἀλλὰ


ἐγεννήθηκα στὴν Ἀλεξάνδρεια — σ' ἕνα σπίτι τῆς
ὁδοῦ Σερίφ· μικρὸς πολὺ ἔφυγα, καὶ ἀρκετὸ μέρος
τῆς παιδικῆς μου ἡλικίας τὸ πέρασα στὴν Ἀγγλία.
Κατόπιν ἐπισκέφθην τὴν χώραν αὐτὴν μεγάλος, ἀλλὰ
γιὰ μικρὸν χρονικὸν διάστημα. Διέμεινα καὶ στὴ
Γαλλία. Στὴν ἐφηβικήν μου ἡλικίαν κατοίκησα ὑπὲρ
τὰ δύο ἔτη στὴν Κωνσταντινούπολη. Στὴν Ἑλλάδα Νεκρική μάσκα του Καβάφη.
εἶναι πολλὰ χρόνια ποὺ δὲν ἐπῆγα. Ἡ τελευταία μου
ἐργασία ἦταν ὑπαλλήλου εἰς ἕνα κυβερνητικὸν
γραφεῖον ἐξαρτώμενον ἀπὸ τὸ ὑπουργεῖον τῶν
Δημοσίων Ἔργων τῆς Αἰγύπτου. Ξέρω Ἀγγλικά,
Γαλλικὰ καὶ ὁλίγα Ἰταλικά.

Το έργο του
Σήμερα η ποίησή του όχι μόνο έχει επικρατήσει στην Ελλάδα, αλλά και κατέλαβε μία εξέχουσα
θέση στην όλη ευρωπαϊκή ποίηση, ύστερα από τις μεταφράσεις των ποιημάτων του αρχικά στα
γαλλικά, αγγλικά, γερμανικά και κατόπιν σε πολλές άλλες γλώσσες.

Το σώμα των καβαφικών ποιημάτων περιλαμβάνει: Τα 154 ποιήματα που αναγνώρισε ο ίδιος (τα
λεγόμενα Αναγνωρισμένα (https://web.archive.org/web/20090505002509/http://www.kavafis.gr
/poems/list.asp?cat=1)), τα 37 Αποκηρυγμένα (https://web.archive.org/web/20090426042155/htt
p://www.kavafis.gr/poems/list.asp?cat=2) ποιήματά του, τα περισσότερα νεανικά, σε ρομαντική
καθαρεύουσα, τα οποία αργότερα αποκήρυξε, τα Κρυμμένα (https://web.archive.org/web/200904
26041831/http://www.kavafis.gr/poems/list.asp?cat=4), δηλαδή 75 ποιήματα που βρέθηκαν
τελειωμένα στα χαρτιά του, καθώς και τα 30 Ατελή (https://web.archive.org/web/2009042604104
4/http://www.kavafis.gr/poems/list.asp?cat=3), που βρέθηκαν στα χαρτιά του χωρίς να έχουν
πάρει την οριστική τους μορφή. Τύπωσε ο ίδιος το 1904 μια μικρή συλλογή με τον τίτλο Ποιήματα,
στην οποία περιέλαβε τα ποιήματα: Φωνές, Επιθυμίες, Κεριά, Ένας γέρος, Δέησις, Οι ψυχές των
γερόντων, Το πρώτο σκαλί, Διακοπή, Θερμοπύλες, Τα παράθυρα, Περιμένοντας τους βαρβάρους,
Απιστία και Τα άλογα του Αχιλλέως. Η συλλογή, σε 100-200 αντίτυπα, κυκλοφόρησε ιδιωτικά.

3 από 10 15/1/2023, 6:26 μ.μ.


Κωνσταντίνος Καβάφης - Βικιπαίδεια file:///C:/Users/panos/Desktop/%CE%9A%CF%89%CE%BD%CF%...

Το 1910 τύπωσε πάλι τη συλλογή του, προσθέτοντας αλλά επτά


ποιήματα: Τρώες, Μονοτονία, Η κηδεία του Σαρπηδόνος, Η
συνοδεία του Διονύσου, Ο βασιλεύς Δημήτριος, Τα βήματα και
Ούτος εκείνος. Και αυτή η συλλογή διακινήθηκε από τον ίδιο σε
άτομα που εκτιμούσε. Το τελευταίο αναγνωρισμένο ποίημά του
είναι το Εις τα περίχωρα της Αντιόχειας που εκδόθηκε το 1933 και
το πρώτο τα Τείχη (1897).

Το 1935 κυκλοφόρησε στην Αθήνα, με επιμέλεια της Ρίκας


Σεγκοπούλου, η πρώτη πλήρης έκδοση των (154) Ποιημάτων του,
που εξαντλήθηκε αμέσως. Δύο ακόμη ανατυπώσεις έγιναν μετά το
1948.

Ο ποιητής επεξεργαζόταν επίμονα κάθε στίχο, κάποτε για χρόνια


ολόκληρα, προτού τον δώσει στην δημοσιότητα. Σε αρκετές από τις
εκδόσεις του υπάρχουν διορθώσεις από το χέρι του και συχνά όταν Το χειρόγραφο του ποιήματός
επεξεργαζόταν ξανά τα ποιήματά του τα τύπωνε διορθωμένα. του Θερμοπύλες.

Οι θεματικοί κύκλοι της καβαφικής ποίησης

Ο ίδιος είχε κατατάξει τα ποιήματά του σε τρεις κατηγορίες: τα


ιστορικά, τα φιλοσοφικά και τα ερωτικά ή αισθησιακά.[29]

▪ Τα ιστορικά ποιήματα εμπνέονται κυρίως από την ελληνιστική


περίοδο, και στα περισσότερα έχει εξέχουσα θέση η Αλεξάνδρεια.
Αρκετά άλλα προέρχονται από την ελληνορωμαϊκή αρχαιότητα και
το Βυζάντιο, χωρίς να λείπουν και ποιήματα με μυθολογικές
αναφορές (π.χ. Τρώες). Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι ο
Καβάφης δεν εμπνέεται καθόλου από το πρόσφατο ιστορικό
παρελθόν, δηλαδή την επανάσταση του '21, αλλά ούτε και από την
κλασική αρχαιότητα. Οι περίοδοι που επιλέγει είναι περίοδοι
παρακμής ή μεγάλων αλλαγών και οι περισσότεροι ήρωές του είναι
"ηττημένοι".
▪ Τα αισθησιακά ή ερωτικά ποιήματα, που είναι τα πιο λυρικά,
κυριαρχεί η ομοφυλοφιλία και θέματα όπως η ανάμνηση και η Μια προτομή του
αναπόληση. Αυτό που προκαλεί τα συναισθήματα δεν είναι το Κωνσταντίνου Καβάφη,
παρόν, αλλά το παρελθόν, και πολύ συχνά ο οραματισμός. βρίσκεται στο διαμέρισμά
▪ Τα φιλοσοφικά ποιήματα ονομάζονται από άλλους «διδακτικά». Ο του.
Ε.Π. Παπανούτσος τα διαίρεσε στις εξής ομάδες: ποιήματα με
"συμβουλές προς ομοτέχνους", δηλαδή ποιήματα για την ποίηση,
και ποιήματα που πραγματεύονται άλλα θέματα, όπως το θέμα των Τειχών, την έννοια του
χρέους (Θερμοπύλες), της ανθρώπινης αξιοπρέπειας (Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον), της μοίρας
(Καισαρίων) κ.ά.[30]

Διαχωρίζοντας το ποιητικό του έργο σε φιλοσοφικό, ιστορικό και ηδονικό, στα ποιήματά του
αποτυπώνονται το ερωτικό στοιχείο, η φιλοσοφική του σκέψη και η ιστορική του γνώση. Όσον
αφορά στα ιστορικά του ποιήματα ιδιαίτερα, οφείλουμε να λάβουμε υπ’ όψιν μας ότι τα συνέθεσε
βιώνοντας την ατμόσφαιρα μιας πόλης που έγινε κατά το ελληνιστικό της παρελθόν χωνευτήρι
λαών και σταυροδρόμι πολιτισμών. Οι ήρωές του είναι γνωστά ιστορικά πρόσωπα ή γεννήματα της

4 από 10 15/1/2023, 6:26 μ.μ.


Κωνσταντίνος Καβάφης - Βικιπαίδεια file:///C:/Users/panos/Desktop/%CE%9A%CF%89%CE%BD%CF%...

φαντασίας του και ο ποιητής αφηγείται στους χαρακτήρες που πλάθει ανθρώπινες συμπεριφορές
σημαδεμένες από πρόσκαιρο της επιτυχίας και τη μοίρα που εξουδετερώνει την ανθρώπινη θέληση.

Πόλεις της ανατολικής Μεσογείου –ιδιαίτερα η Αλεξάνδρεια όπως προαναφέρθηκε– είναι ο τόπος
που λαμβάνουν χώρα τα περιστατικά των ποιημάτων και σύμφωνα με το περιεχόμενό τους
χαρακτηρίζονται από τους σύγχρονους σχετικά ερευνητές της καβαφικής ποιητικής ως
ψευδοϊστορικά, ιστορικοφανή και ιστοριογενή. Τη διαφορετικότητα ανάμεσα στα ιστορικά του
ποιήματα επισήμανε ο ίδιος ο ποιητής, χωρίς όμως να τους δώσει ιδιαίτερη ονομασία. Εισηγητής
του όρου «ψευδοϊστορικό» είναι ο Σεφέρης για να διαχωρίσει με αυτόν τα ποιήματα που
χρησιμοποιούν το ιστορικό υλικό μεταφορικά, αλληγορικά δημιουργώντας ψεύτικες ιστορίες.[31] Ο
Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος με τη σειρά του εισηγήθηκε τον όρο «ιστορικοφανή». Εκεί εντάσσει τα
ιστορικά ποιήματα, των οποίων τα φανταστικά πρόσωπα εμπλέκονται σε ιστορικό πλαίσιο που
επενδύει την πλοκή. Ο Μιχάλης Πιερής θεώρησε αναγκαίο τον όρο «ιστοριογενή» για τα ποιήματα
που γεννήθηκαν από άμεσο ιστορικό υλικό.Τέλος τα ερωτικά ή αισθησιακά ποιήματα του ηδονικού
κύκλου του Καβάφη αποτελούν αναμνήσεις πραγματοποιημένων ή μη ερώτων εκφράζοντας τις
πτυχές της ομοφυλοφιλίας του.[32][33][σημ. 1]

Η μορφή

Η γλώσσα και η στιχουργική μορφή των ποιημάτων του


Καβάφη ήταν ιδιόρρυθμες και πρωτοποριακές για την εποχή.
Τα βασικά χαρακτηριστικά τους είναι:

▪ Ιδιότυπη γλώσσα, μείγμα καθαρεύουσας και δημοτικής, με


ιδιωματικά στοιχεία της Κωνσταντινούπολης.
▪ Εξαιρετικά λιτός λόγος, με ελάχιστα επίθετα (όσα υπάρχουν
έχουν πάντα ιδιαίτερη σημασία, δεν είναι ποτέ συμβατικά,
κοσμητικά επίθετα).
▪ Ουδέτερη γλώσσα, σχεδόν πεζολογική, μακριά από τις
ποιητικές συμβάσεις της εποχής. Η γλώσσα δεν
αποκαλύπτει τα συναισθήματα.
▪ Εξαιρετικά σύντομα ποιήματα.
▪ Ιαμβικός ρυθμός, αλλά τόσο επεξεργασμένος που συχνά
είναι δύσκολο να διακριθεί[34]. Ποίημα του Καβάφη, Κρυμμένα,
▪ Ομοιοκαταληξία όχι σε όλα τα ποιήματα, ενίοτε χαλαρή και ζωγραφισμένο σε ένα κτίριο στο
περιστασιακή. Λέιντεν, Ολλανδία.
▪ Ιδιαίτερη σημασία στα σημεία στίξης: παίζουν ρόλο για το
νόημα (π.χ. ειρωνεία) ή λειτουργούν ως οδηγίες απαγγελίας
(π.χ. χαμήλωμα του τόνου της φωνής στις παρενθέσεις).

Ο ποιητής

Ο Καβάφης λειτουργεί κυρίως μέσω των συμβόλων. Η τέχνη του είναι η συγκέντρωση αρχετύπων,
που δίνουν ένα φευγαλέο υπαινικτικό νόημα στο λόγο του. Αντλεί μνήμες από το παρελθόν, και τις
αποθέτει στο παρόν, ενίοτε ως προειδοποίηση για τα μελλούμενα. Είναι τέτοια η σχέση του με τη
συλλογική ψυχή και τα περιεχόμενά της, που θεωρείται προδρομικός της σχέσης της λογοτεχνίας
του 20ού αιώνα με τη συλλογική συνείδηση.[35]

5 από 10 15/1/2023, 6:26 μ.μ.


Κωνσταντίνος Καβάφης - Βικιπαίδεια file:///C:/Users/panos/Desktop/%CE%9A%CF%89%CE%BD%CF%...

Ιδιαίτερο στοιχείο της τεχνικής του είναι μία σπάνιας υφής σκηνοθετική ικανότητα αντίστοιχη με
αυτήν που συναντάει κανείς στον πεζογραφικό ή και θεατρικό λόγο. Άλλο ένα όμως
χαρακτηριστικό του συμπληρωματικό του προαναφερόμενου είναι η τάση, μέσω του λόγου του, να
υποδύεται περσόνες. Το εν λόγω χαρακτηριστικό δημιουργεί μια πολυεπίπεδη ποίηση αλλά και
αινιγματικότητα μιας και είναι συχνά δυσδιάκριτο για τον αναγνώστη να αναγνωρίσει μέσω τίνος
προσώπου μιλάει ο ίδιος ο ποιητής και με ποιο ταυτίζεται.

Η συμβολιστική του τάση είναι έντονη και συνδυάζεται με λόγο λιτό αλλά διαχρονικά επίκαιρο. Η
ειρωνική διάθεση, αυτό που αποκλήθηκε καβαφική ειρωνεία συνδυάζεται με την τραγικότητα της
πραγματικότητας, για να καταστεί κοινωνικά διδακτική και οι ηδονιστικοί του προσανατολισμοί
ανακατεύονται με κοινωνικές επισημάνσεις. Αναμφίβολα δεν είναι εύκολο να οριοθετήσει κανείς
ξεκάθαρα σε θεματικούς κύκλους την ποιητική του Καβάφη. Η ιστορία ανακατεύεται με τις
αισθήσεις και το στοχασμό σε μια ενιαία οντότητα, αυτήν πιθανώς που ο ίδιος ο Καβάφης
προσδιορίζει ως «ενιαίο καβαφικό κύκλο», αλλά σε κάθε ξεχωριστή περίπτωση, στον αμέσως
επόμενο στίχο, η εναλλαγή δικαιώνει όσους χαρακτήρισαν την καβαφική ποίηση πρωτεϊκή.[36]

Μουσείο
Το διαμέρισμα του Καβάφη στην άλλοτε κακόφημη συνοικία του Αταρίν
στην Αλεξάνδρεια έκτοτε έχει μετατραπεί σε μουσείο. Το μουσείο
διαθέτει αρκετά από τα σκίτσα του Καβάφη και πρωτότυπα χειρόγραφα,
καθώς περιέχει πολλές φωτογραφίες και πορτρέτα του Καβάφη.

Δείτε επίσης
▪ Ιθάκη (Καβάφης), λήμμα για το ποίημα «Ιθάκη».

Σημειώσεις
1. Ο Ατανάζιο Κατράρο, πρώτος μεταφραστής στα ιταλικά των Το σπίτι-μουσείο του
ποιημάτων του Καβάφη και προσωπικός του φίλος, γράφει: «Την Καβάφη, στην
ομοφυλοφιλία του Καβάφη τη βαραίνει ένα μεγάλο ερωτηματικό, που Αλεξάνδρεια.
χρειάζεται βαθιά συνετή και αντικειμενική μελέτη και δεν αποκλείεται η
απόφαση να είναι απαλλακτική. Κανείς δεν μπόρεσε ποτέ να
προσκομίσει μια απόδειξη για το αμάρτημα που αποδίδεται στον ποιητή και ποτέ δεν βρέθηκε
ανακατεμένος σ' ένα σκάνδαλο.»

Παραπομπές
1. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της
Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11909504s (http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11909504s).
Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
2. «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Constantine-P-Cavafy (https://www.britannica.c
om/biography/Constantine-P-Cavafy). Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
3. (Αγγλικά) SNAC. w6xs6bsv (https://snaccooperative.org/ark:/99166/w6xs6bsv). Ανακτήθηκε
στις 9 Οκτωβρίου 2017.

6 από 10 15/1/2023, 6:26 μ.μ.


Κωνσταντίνος Καβάφης - Βικιπαίδεια file:///C:/Users/panos/Desktop/%CE%9A%CF%89%CE%BD%CF%...

4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική
Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei.
Ανακτήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2014.
5. Ιστορικό Αρχείο Ρικόρντι. 12871 (https://www.digitalarchivioricordi.com/it/people/display/12871).
Ανακτήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2020.
6. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική
Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei.
Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2014.
7. Hanns-Josef Ortheil: «Ferner Gesang» (Γερμανικά) 1997. σελ. 1035.
8. LIBRIS. 26 Σεπτεμβρίου 2012. libris.kb.se/katalogisering/hftwrg41080vdqg (https://libris.kb.se/k
atalogisering/hftwrg41080vdqg). Ανακτήθηκε στις 24 Αυγούστου 2018.
9. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της
Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11909504s (http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb11909504s).
Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
10. Czech National Authority Database. ola2003175064 (https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_
base=aut&ccl_term=ica=ola2003175064). Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2022.
11. «Κ. Π. Καβάφης - Η Ζωή και το έργο του» (https://web.archive.org/web/20170811000915/http://c
avafis.compupress.gr/bio3.htm). cavafis.compupress.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (ht
tp://cavafis.compupress.gr/bio3.htm) στις 11 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 5 Αυγούστου
2017.
12. Παρίδης, Χρήστος. «Ο μεγάλος Αλεξανδρινός» (http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22784&s
ubid=2&pubid=4630866). Έθνος. http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22784&subid=2&
pubid=4630866. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2014.
13. «Μουσείο Καβάφη: Ο μεγάλος Αλεξανδρινός στην Πλάκα» (https://web.archive.org/web/201407
17005329/http://www.in2life.gr/culture/art/article/173043/moyseio-kavafh-o-megalos-alexandrino
s-sthn-plaka.html). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (http://www.in2life.gr/culture/art/article/1
73043/moyseio-kavafh-o-megalos-alexandrinos-sthn-plaka.html) στις 17 Ιουλίου 2014.
Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2014.
14. «Επόμενη στάση «Καβάφης»: Ο μεγάλος Αλεξανδρινός στα μέσα μαζικής μεταφοράς» (https://
web.archive.org/web/20151122081602/http://www.tanea.gr/news/culture/article/5047632/o-meg
alos-aleksandrinos-sta-mesa-mazikhs-metaforas/). Τα Νέα. 16 Οκτωβρίου 2013.
Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (http://www.tanea.gr/news/culture/article/5047632/o-megalo
s-aleksandrinos-sta-mesa-mazikhs-metaforas/) στις 22 Νοεμβρίου 2015. https://web.archive.org
/web/20151122081602/http://www.tanea.gr/news/culture/article/5047632/o-megalos-
aleksandrinos-sta-mesa-mazikhs-metaforas/. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2014.
15. Ράλλη, Νόρα. «Ο Αλεξανδρινός απέκτησε χρώμα» (http://www.efsyn.gr/?p=160482). Εφημερίδα
των Συντακτών. http://www.efsyn.gr/?p=160482. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2014.
16. Στρατής Τσίρκας, Ο Καβάφης και η εποχή του, εκδ. Κέδρος, Αθήνα, 1983, σελ. 48
17. Στρατής Τσίρκας, Ο Καβάφης και η εποχή του, εκδ. Κέδρος, Αθήνα, 1983, σελ. 47-48
18. Στρατής Τσίρκας, Ο Καβάφης και η εποχή του, εκδ. Κέδρος, Αθήνα, 1983, σελ. 48-50
19. Στρατής Τσίρκας, Ο Καβάφης και η εποχή του, εκδ. Κέδρος, Αθήνα, 1983, σελ. 50-51
20. Στρατής Τσίρκας, Ο Καβάφης και η εποχή του, εκδ. Κέδρος, Αθήνα, 1983, σελ. 57
21. Στρατής Τσίρκας, Ο Καβάφης και η εποχή του, εκδ. Κέδρος, Αθήνα, 1983, σελ. 62
22. Στρατής Τσίρκας, Ο Καβάφης και η εποχή του, εκδ. Κέδρος, Αθήνα, 1983, σελ.63
23. Στρατής Τσίρκας, Ο Καβάφης και η εποχή του, εκδ. Κέδρος, Αθήνα, 1983, σελ. 67
24. Στρατής Τσίρκας, Ο Καβάφης και η εποχή του, εκδ. Κέδρος, Αθήνα, 1983, σελ. 63
25. Στρατής Τσίρκας, Ο Καβάφης και η εποχή του, εκδ. Κέδρος, Αθήνα, 1983, σελ. 64

7 από 10 15/1/2023, 6:26 μ.μ.


Κωνσταντίνος Καβάφης - Βικιπαίδεια file:///C:/Users/panos/Desktop/%CE%9A%CF%89%CE%BD%CF%...

26. Στρατής Τσίρκας, Ο Καβάφης και η εποχή του, εκδ. Κέδρος, Αθήνα, 1983, σελ. 127
27. Στρατής Τσίρκας, Ο Καβάφης και η εποχή του, εκδ. Κέδρος, Αθήνα, 1983, σελ. 134
28. Μαρτυρία του Ιμπαρήμ Ελ Καγιάρ, συναδέλφου του στην υπηρεσία αρδεύσεων, Μανώλης
Χαλβατζάκης, «Ο Καβάφης στην υπαλληλική του ζωή», Νέα Εστία, τομ. 76, τχ. 891 (15
Αυγούστου 1964), σελ. 1161-1164
29. Πολίτης, Λ., 2001, Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Μ.Ι.Ε.Τ. Αθήνα εκδ. 11η, 230.
30. Παπανούτσος, Ε. Π. (1985). Παλαμάς - Καβάφης - Σικελιανός (http://www.biblionet.gr/book/2588
7/%CE%A0%CE%B1%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%BF%CF%8D%CF%84%CF%83%C
E%BF%CF%82,_%CE%95%CF%85%CE%AC%CE%B3%CE%B3%CE%B5%CE%BB%CE%B
F%CF%82_%CE%A0.,_1900-1982/%CE%A0%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%BC%CE%A
C%CF%82,_%CE%9A%CE%B1%CE%B2%CE%AC%CF%86%CE%B7%CF%82,_%CE%A3%
CE%B9%CE%BA%CE%B5%CE%BB%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CF%8C%CF%82).
Αθήνα: Ίκαρος.
31. Πιερής Μ., 2001, Εισαγωγή στην ποίηση του Καβάφη , Επιλογή κριτικών κειμένων,
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 403.
32. Woods, Gregory (1999). A History of Gay Literature, the Male Tradition. Yale University Press.
ISBN 978-0-300-08088-9.
33. "Cavafy Through the Looking-Glass" by Manuel Savidis (https://lsa.umich.edu/content/dam/mod
greek-assets/modgreek-docs/CPC_Savidis_Cavafythroughlookingglass.pdf) Αρχειοθετήθηκε (ht
tps://web.archive.org/web/20180618005256/https://lsa.umich.edu/content/dam/modgreek-asset
s/modgreek-docs/CPC_Savidis_Cavafythroughlookingglass.pdf) 2018-06-18 στο Wayback
Machine.(Αγγλικά).
34. «Διατριβή: Ο ελεύθερος στίχος υπό το πρίσμα της σύγχρονης μετρικολογίας: τα πρώτα ελληνικά
ελευθερόστιχα ποιήματα (1920-1940) - Κωδικός: 23160» (https://web.archive.org/web/2018052
1095821/http://thesis.ekt.gr/thesisBookReader/id/23160#page/198/mode/1up). thesis.ekt.gr.
Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (http://thesis.ekt.gr/thesisBookReader/id/23160#page/198/
mode/1up) στις 21 Μαΐου 2018. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2017.
35. Ιλίνσκαγια, Σ., 1983, Κ. Π. Καβάφης: Οι δρόμοι προς το ρεαλισμό στην ποίηση του 20ού αιώνα,
Κέδρος 3η εκδ. 14.
36. Τσίρκας, Στρατής (2001). Ο Καβάφης και η εποχή του (http://www.biblionet.gr/book/16987/%C
E%A4%CF%83%CE%AF%CF%81%CE%BA%CE%B1%CF%82,_%CE%A3%CF%84%CF%8
1%CE%B1%CF%84%CE%AE%CF%82,_1911-1980/%CE%9F_%CE%9A%CE%B1%CE%B
2%CE%AC%CF%86%CE%B7%CF%82_%CE%BA%CE%B1%CE%B9_%CE%B7_%CE%B
5%CF%80%CE%BF%CF%87%CE%AE_%CF%84%CE%BF%CF%85). Αθήνα: Κέδρος.

Πηγές
▪ Στρατής Τσίρκας, Ο Καβάφης και η εποχή του, εκδ. Κέδρος, Αθήνα, 1983
▪ Μανώλης Χαλβατζάκης, «Ο Καβάφης στην υπαλληλική του ζωή», Νέα Εστία, τομ. 76, τχ. 891
(15 Αυγούστου 1964), σελ. 1161-1164 [1] (http://www.ekebi.gr/magazines/ShowImage.asp?file=
103843&code=8254)

Βιβλιογραφία
▪ Αρσενίου Ελισάβετ, Κ.Π. Καβάφης: η αξία της ποίησης. Μεταίχμιο, 2016. ISBN 9786180305449
▪ Καπώνης Πάνος, Πρόσωπα στην ομίχλη, "Αλεξάνδρεια 2005" σελ. 51, εκδόσεις Απόπειρα,
Αθήνα 2012. ISBN 978-960-537-145-6.

8 από 10 15/1/2023, 6:26 μ.μ.


Κωνσταντίνος Καβάφης - Βικιπαίδεια file:///C:/Users/panos/Desktop/%CE%9A%CF%89%CE%BD%CF%...

▪ Καραγιάννης, Γεώργιος, Τα γνωρίσματα της ελληνικότητας και η ποίηση του Κ. Π. Καβάφη,


Τρικαλινά 3 (1983), 109-123.
▪ Κουτσογιάννη, Στέλλα Κυριάκου. «Οι θεματικές συλλογές 1905 – 1915 & 1916-1918 του Κ. Π.
Καβάφη : Μια θεματική αιτιολόγηση» (http://ikee.lib.auth.gr/record/128917/files/GRI-2012-8392.
pdf). Διπλωματική εργασία - Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Φιλοσοφική Σχολή,
Τμήμα Φιλολογίας, 2012. http://ikee.lib.auth.gr/record/128917/files/GRI-2012-8392.pdf.
▪ Παπαδοπεράκη Ασπασία, Η μορφή του Κ. Π. Καβάφη, εισαγωγή Γιώργος Ιωάννου, Αθήνα
1987, Εκδόσεις Μακέδος, σ. 130. 2η έκδοση Αθήνα 2003 Εκδόσεις Παπασωτηρίου.
▪ Παπαδοπεράκη Ασπασία, Ο επικούρειος ποιητής Κ. Π. Καβάφης, Αθήνα, Νοέμβριος 2010,
Εκδόσεις Σήμα, 96 σελίδες, ISBN 978-960-89506-9-6.
▪ Παπανικολάου Δημήτρης, Σαν κ' εμένα καμωμένοι. Ο ομοφυλόφιλος Καβάφης και η ποιητική της
σεξουαλικότητας, εκδόσεις Πατάκη, 2014

Φιλμογραφία
▪ The Internet Movie Database, Kavafis (1996) (https://www.imdb.com/title/tt0115849/)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι
▪ Όταν ο Σον Κόνερι απήγγειλε την «Ιθάκη» του Καβάφη (βίντεο) (https://www.kathimerini.gr/world
/561138946/otan-o-son-koneri-apiggeile-tin-ithaki-toy-kavafi-vinteo/)
▪ Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού: Κωνσταντίνος Πέτρου Καβάφης (http://www.snhell.gr/antholog
y/writer.asp?id=60)
▪ Η ψηφιακή συλλογή του Αρχείου Καβάφη (https://cavafy.onassis.org/)
▪ Το Αρχείο Καβάφη και το έργο του Κ. Π. Καβάφη - Ίδρυμα Ωνάση (https://www.onassis.org/el/ini
tiatives/cavafy-archive)
▪ Ιθάκη, Αφιέρωμα στον Κ.Π. Καβάφη (http://cavafis.compupress.gr/) Αρχειοθετήθηκε (https://we
b.archive.org/web/20070704173636/http://cavafis.compupress.gr/) 2007-07-04 στο Wayback
Machine.
▪ Τα αποκηρυγμένα ποιήματα του Καβάφη (https://web.archive.org/web/20050406205718/http://fil
osofia.itgo.com/apokyr.htm#%CE%A4%CE%86%CE%A0%CE%9F%CE%9A%CE%97%CE%A
1%CE%A5%CE%93%CE%9C%CE%95%CE%9D%CE%91)
▪ Παρουσίαση του έργου του ποιητή (https://web.archive.org/web/19970616001743/http://users.h
ol.gr/~barbanis/cavafy/)
▪ Συνταγές της μητέρας του ποιητή Χαρίκλειας Φωτιάδη (https://web.archive.org/web/2011081304
1203/http://archive.enet.gr/online/online_print?id=89360808)
▪ Άπαντα Ποιήματα Καβάφη (https://web.archive.org/web/20130408035034/http://www.ebooks4gr
eeks.gr/%CE%BA%CE%B1%CE%B2%CE%AC%CF%86%CE%B7%CF%82-%CE%AC%CF%
80%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B1-%CF%80%CE%BF%CE%B9%CE%AE%CE%BC%
CE%B1%CF%84%CE%B1) σε ελεύθερο ψηφιακό βιβλίο
▪ Ομάδα "Κ.Π.Καβάφης" Πολιτιστικού Συλλόγου Άνω Σύρου (https://web.archive.org/web/201209
27070619/http://www.kavafis-syros.blogspot.gr/) Απαγγελία ποιημάτων του Καβάφη από τον
Μπάμπη Κουλούρα και μελοποιημένα ποιήματά του από την ορχήστρα της Ομάδας.
▪ Ο Βυζαντινός Καβάφης – Ντοκιμαντέρ (https://www.youtube.com/watch?v=qryE5vYNJuM#t=22
04.561974)
▪ Ο ερωτικός Καβάφης | Λέξεις & Σκέψεις στη Στέγη (https://www.youtube.com/watch?v=M1TkWg

9 από 10 15/1/2023, 6:26 μ.μ.


Κωνσταντίνος Καβάφης - Βικιπαίδεια file:///C:/Users/panos/Desktop/%CE%9A%CF%89%CE%BD%CF%...

3a7D4)

Ψηφιακό αρχείο ΕΡΤ


▪ Κωνσταντίνος Καβάφης (https://archive.ert.gr/72872/) (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
▪ Η παγκοσμιότητα του Κων. Καβάφη (https://archive.ert.gr/8491/) (Αρχείο ντοκιμαντέρ της
ΕΡΤ)
▪ Αλεξάνδρεια - Κ. Π. Καβάφης (https://archive.ert.gr/7335/) (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
▪ Κ. Π. Καβάφης, 50 χρόνια από το θάνατό του (https://archive.ert.gr/6931/) (Αρχείο
ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
▪ Παρασκήνιο, Η μορφή του Κωνσταντίνου Καβάφη (https://archive.ert.gr/68968/) (Αρχείο
ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Κωνσταντίνος_Καβάφης&oldid=9805124"

10 από 10 15/1/2023, 6:26 μ.μ.

You might also like