You are on page 1of 8

‘hgo'4sf] nIo xfl;n u/]/} 5f]85\ f}’

sf7df8f} F . g] k fn sDo' l g:6 ub}{ hgo'4sf] nIo xfl;n u/]/}


kf6L{sf k|jQmf k|sf08n] hgo'4 / 5f]8g\ ] b[9tf JoQm u/]sf 5g\ . kmfu'g
dfcf] j fbL cfGbf] n gnfO{ { ! ut] hgo'4 lbj;sf] ca;/df
g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf]
sf7df8f}Fsf] a'4g/l:yt
sfof{ n odf cfof] l ht
hgo' 4 lbj; ljz] i f
sfo{qmdnfO{{ ;Daf]wg ub}{
k|jQmf k|sf08n] ;f] s'/f
atfPsf x'g\ .
k| j Qmf k| s f08n]
tTsflng dfcf]jfbL g]tT[ jn]
!) aif]{ hgo'4df kf6L{, g]tf
– sfo{stf{ / hgtfsf]
alnbfgsf] cjd"Nog u/]s}
jif{ !^, c+s !(, @)&( ;fn kmfu'g & ut] cfOtaf/ (Feb. 19, 2023) d"No ?= !).– ;fd| f HojfbLx?n] hlt 3] / faGbL sf/0f clxn] b]z ;+;bLo Joj:yfsf]
u/]klg sDhf]/ kfg{ g;Sg] 7f]sj' f -af“ s L clGtd k] h df_

‘g]kfnnfO{{ bnfn k'“hLjfbL ;Qfaf6 d'Qm u/fO{ 5f]8\5f}“’


sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{n]
g]kfnnfO{{ bnfn k'FhLjfbL ;Qf /
k' F h Ljfb, bnfn k' F h Ljfb /
;+zf]wgjfbsf] if8\oGqsf sf/0f
a]kQfx?k|lt :d/0f, 3fOt]x?k|lt
;Ddfg / aGbLx?sf] l/xfOsf]
lj1lKt o; k|sf/ /x]sf] 5– …of] jif{
xfdL dxfg\ hgo'4sf] @* cf}+ hgo'4
ck{0f ub{5f}F ;fy} j]kQf of]4fx?k|lt
:d/0f / ;Ddfg JoQm ub{5f}+ . ;Dk"0f{
ub}{ oyfzL3| d'Qm ug{ dfu ub{5f}+ .
hgo'4 lbj;sf] z'esfdgf ;a}
e"d08nLs[t ;fd|fHojfbsf] k|eT' j / cfˆgf] Tof] nIo xfl;n x'g g;s]sf] dfu;lxt z'esfdgf lbFb} eg]sf 5g\– lbj; dgfpFb}5f}+ . hgo'4 lbj; 3fOt]x?nfO{{ ;Ddfg / clejfbg >lds hgtf, g]tf, sfo{stf{sf
pTkL8gaf6 d'Qm u/fO{ 5f]8g\ ] c7f]6 eGb} lj1lKtdf eg]sf 5g\– …hgo'4n] hgo'4 lbj; g]kfnL >lds hgtfsf] g]kfnL >lds hgtfsf] uf}/jk"0f{ kj{ ub{5f}+ . ;Dk"0f{ cfb/0fLo ;lxb aLrdf cfbfgk|bfg ug{ rfxG5 .
ub}{ k'FhLjfbLx?n] hlt g} if8\oGq xfdLnfO{{ ;fdGtjfbaf6 d'Qm u¥of], uf}/jk"0f{ kj{ xf] . o; ;'vb cj;/df xf] . o; ;'vb cj;/df xfdL xhf/f}–F kl/jf/x?k|lt efjk"0f{ ;dj]bgf JoQm hgo'4n] xfdLnfO{{ ;fdGtjfbaf6
u/] klg ljho hgtfsf] g} x'g] ls;fg, dhb' / , dlxnf, >lds xfdL xhf/f} + – xhf/ ;lxbx?k| l t xhf/ ;lxbx?k|lt efjk"0f{ >4f~hnL ub{5f}+ . aGbL sd/]8x?nfO{{ ;Ddfg -af“ s L clGtd k] h df_
atfPsf] 5 . ;f] kf6L{sf dxf;lrj ;d'bfo, hghflt, dw]zL, cfo{, efjk"0f{ >4f~hnL ck{0f ub{5f}F . ;fy}

hgo'4 lbj; /fli6«o kj{


sf7df8f}F . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf dxf;lrj ljKnj pgn] k|r08, dfwjs'df/ g]kfn, s]kL zdf{ cf]nL;Fu 5nkmn
;Ln] hgo'4 lbj; /fli6«o kj{ ePsf] 5g\ . dxf;lrj ul//x]sf] ;a} sDo'lgi6 ldn]/ hgqmflGtsf] af6f]df cl3 a9fpg];d]t
ljKnj ;Ln] g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf] s]lGb|o sfof{no atfP . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf kf]ln6Ao'/f] ;b:o tyf s]lGb|o
lzju9L slknj:t'df cfof]lht @* cf}+ hgo'4 lbj;nfO{{ ;b:o e]if/fh ;Ln] dfcf]jfbLsf sf/0f b]zdf ljsf; ePsf] /
;Daf]wg ub}{ hgo'4 lbj; hgtfsf] lbj; ePsfn] /fli6«o ljgf ;+3if{ s]xL pknlAw xfl;n ug{ g;lsg] eGb} hgo'4sf]

ljKnjn] @* cf}+ hgo'4 lbj;sf] d'l:nd, ;a}nfO{{ Pstfa4 u/]/ a]kQf of]4fx?k|lt :d/0f / ;Ddfg
cj;/df z'esfdgf Ps lj1lKt hf/L ljb|f]xdf kl/rflnt u¥of] / Ps JoQm ub{5f}F . ;Dk"0f{ 3fOt]x¿nfO{{
ub}{ ;f] s'/f atfPsf x'g\ . dxf;lrj :t/sf] d'lQm lbnfof] . xfdL g]kfndf ;Ddfg / clejfbg ub{ 5 f} F . ka{sf] ?kdf ;a}n] dgfpg' kg]{ atfPsf x'g\ . pgn] clwsf/ pknlAwnfO{{ cfTd;ft ug{'kg]{ atfP . pgn] hgo'4df !&
ljKnjn] g] k fnn] clxn] ;fdgf gofF hgjfbL ;Qf :yfkgf u/]/ cfb/0fLo ;lxb kl/jf/k|lt efjk"0f{ gkfPsf] hgtfsf] ljb|f]x :j?k hgo'4 ePsf] atfpFb} eg]– xhf/hgfn] s'af{gL lbPsfn] ;a}n] hgo'4nfO{{ ;xL 9ª\uaf6 lng'
ul//x]sf] cfly{s, /fhgLlts ;+s6sf] j}1flgs ;dfhjfbdf cufl8 a9\g ;dj] b gf JoQm ub{ 5 f} F . aGbL …g]kfnsf ;a} ls;fg, dhb'/, dlxnf, dw]zL, d'l:nd kg]{ atfpFb} slknj:t'd} sl/a !^ ;ohgf åGå kLl8t /x]sf] atfP .
plrt lgsf; lbg b]zsf ;Dk"0f{ rfxGYof}F t/ e"d08nLs[t k'FhLjfb, sd/]8x?nfO{{ ;Ddfg ub}{ oyfzL3| cfbLjf;L, hfghfltnufot ;a}sf] d'lQmsf] nflu ePsf] pgn] slknj:t'sf blIf0fL e]usf s]xL dw]zL g]tfn] hgo'4df
jfdkGyL, sDo'lg:6, b]zeQm / bnfn k'FhLjfb / ;+zf]wgjfbsf d'Qm ug{ dfu ub{5f}F . hgo'4 lbj;sf] hgo'4 lbj;nfO{{ /fli6«o kj{sf] ?kdf dgfpg' k5{ .Ú xf]ldPsf dw]zL g]kfnLnfO{{ zf]if0f u/]sf];d]t atfP .
nf]stflGqs zlQmx? Ps x'g'kg]{ if8\oGqsf sf/0f xfd|f] Tof] nIo k"/f cj;/df ;Dk"0f{ >lds hgtf, g]tf– dxf;lrj ljKnjn] cem} klg s]xLn] hgo'4nfO{{ To:t} g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf kf]ln6 ;b:o tyf s]lGb|o
atfPsf 5g\ . pgn] hgo' 4 n] x'g kfPg .Ú sfo{stf{sf aLrdf z'esfdgf JoQm ckdflgtsf] ?kdf lnPsf] x'bF f hgo'4nfO{{ cfnf]rgf ug]{ ;b:o c;n ;Ln] /fli6«otf hf]ufpg / alu{o d'lQmsf] n8fOFdf
xfdLnfO{{ ;fdGtjfbaf6 d'Qm u/]sf] dxf;lrj ljknjn] hgo' 4 ug{ rfxG5' .Ú AolQmx? k/flht dfgl;stfsf] pkh ePsf] / gful/ssf] xs hgo'4 ePsf] atfP . pgn] eg]– …ef/tsf uf8L g]kfndf lgjf{w
t/ gofF hgjfb x'Fb} ;dfhjfbdf lbj;sf] cj;/df lbPsf] z'esfdgf o; ljifodf g]kfn sDo'lg:6 clwsf/sf nflu ;b}j Psh'6 eO hgqmflGt ug{' kg]{ atfP . -af“ s L clGtd k] h df_
cufl8 a9\g] qmddf e"d08nLs[t ;Gb]zdf ;lxbx?k|lt >4f~hnL, kf6L{sf dxf;lrj ljKnjåf/f hf/L
g]skfåf/f dx“uf] Aofhb/ / ld6/Aofhlj?4 b]zJofkL hgk|bz{g
gjf}“ dxflwj]zgsf d'Vo ;+Zn]if0fx?
xfdLn] y'k|} ljho / k/fhosf ;+:s[lt, ;ª\u7gsf af/]df s]xL gofF t/ cfh Tof] 5}g . lsg < j}1flgs ;dfhjfb lbg}k5{ . k'/fgf]
a}s
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{n]
+ tyf ljQLo ;+3÷;+:yfx?sf] dxËf]
dhb'/nufot cfd;j{;fwf/0fx?nfO{
cfqmfGt kf/]sf] / cfTdxTofsf] l:ylt
d}bfgaf6 k'h F Ljfbdfly ljho ug]{ ;+Zn]if0fnfO{{ cl3 a9fPsf] 5 . h'g bf];f| ] xf] k'h
F Ljfb d/0fzLn Joj:yf vfnsf] ;dfhjfbdf qmflGt ug}{k5{
/f] d f~rsf/L t/ ;Defjgfo' Q m sfd o'ufGtsf/L dxTjsf] x'g]5 . xf] / of] dg]{ lglZrt 5 . j}1flgs / ?kfGt/0f;lxtsf] ;dfhjfb
kl/sNkgf ul//xFbf n8fOsf ;Dk"0f{ k'FhLjfb / j}1flgs ;dfhjfb– ;dfhjfb–;fDojfb hLjgzLn lgdf{0f ug'{k5{ . o;f] xf] eg] @)cf+}
df]rf{x?sf] lrq cfFvfdf km6fkm6 ;fDojfbsf] k|lt:kwf{ jf le8Gt Joj:yf xf] of] hlGdg] kSsf 5 . ztfAbLdf ;dfhjfbleq hxfFaf6
k|s6 x'G5g\ . xfdL ToxfF la;f}+ rln/x]sf] ;Gbe{df xfdLn] b'O{ ljifo k'h
F Ljfb d5{ eGg]df :jo+ k'h F LjfbL ;d:of k}bf eP ToxL+af6 @!cf}+
ztfAbLn] 5f]8]/ uPsf j}1flgs eGg w'sr's x'gk' b}g{ . klxnf] xf] a'l4hLlj / ljrf/s klg ;xdt 5g\ ztfAbLnfO{{ kqmg] bz{gdf gofF ;f]Rg'
;dfhjfbL qmflGt / ;Qfsf s}of}+ k'h
F Ljfb k/flht Joj:yf xf] t/ clxn] t/ cfh k'FhLjfb dl//x]sf] 5}g, kb{5 . cfly{s :jfldTj, /fHo k|0ffnL,
cKf"0f{tfx? k|i6 b]Vg ;S5f}+ . oL ck"0f{tf xfl//x]sf] 5}g . afFlr/x]sf] 5 . j}1flgs ;dfhjfb– ;dfhjfbL ;+:s[lt, ;dfh / hfltaf/]
of sdhf]/ kIfnfO{{ s:tf b[li6sf]0f, ;fDojfb hlGd/x]sf] 5}g . olb k'h F Ljfb w]/} If]qdf gofF dfGotf ljsf;
ljrf/ / gLlt–lgodx? lgdf{0f ul/of] d5{ eg] s;/L d5{, slxn] d5{ / ug'k{ 5{ . ljhosf] u"9 o;}df 5 . Aofhb/ / ld6/ Aofhsf] sf/0f ;d]t pTkGg ePsf] eGb} z'qmaf/
eg] rfx]/ klg clgR5fk"js { af]Sg' d/]kl5 To;sf] :yfg s:n] lnG5 < bz{ g pBf] u L, Jofj;foL, ls;fg /
k/]sf] k'hF LjfbnfO{{ ldNsfpg ;lsG5 of] s'/f klg lglZrt 5 ls @!cf+} xfdLn] bz{gaf/] rrf{ ubf{ oxfF -af“ s L clGtd k] h df_
eGg] lrGtfn] gofF ;f]Rg 3R3RofO{
/xG5 . w]/n } ] a'‰g} c;dy{ eP/Ù s]xLn]
ztfAbLsf] k'FhLjfb !(cf+} / @)cf}+
ztfAbLsf] k'FhLjfb xf]Og . Tof]
s'g} ef}lts, cef}lts, åGåjfb /
clwe"tjfb, af]wuDo / caf]wuDo, o'jf ;+u7g g]kfnn] ld6/AofhLnfO{{ hgsf/afxL ug]{
k"0f{tf lbg] cfF6 gu/]/ of rln/x]s} k'FhLjfb dl/;Sof], clxn] Tof] 5}g . r]tgf / kbfy{sf] ljifodf ub}{ 5}gf}+ sf7df8f} F . g] k fn sDo' l g:6 hgsf/jfxL ug]{ lg0fo{ u/]sf] 5 .
tl/sfaf6 sfd rnfO{/xg] ;lhnf of] k'hF Ljfb gofF k'h F Ljfb xf], :jo+ eGg] klxn] x]Ssf /fVg'kb{5 . oxfF s'g} kf6L{ l gs6 o' j f ;+ u 7g g] k fnn] ;f] ;+u7gsf] xfn} ;DkGg a}7sn] ;f]
dfu{x? ;dflt/x]sf] a]nf o;/L ;f]Rg' k'FhLjfbdfly qmflGt ub}{ afFr]sf] lr/kl/lrt / :yflkt bz{gsf ljifodf
…sf]klg{s;n] sf]/f{ vfg] sfd ug'Ú{ k'FhLjfb xf] . of] klg lglZrt?kn] klg rrf{ ub}{ 5}gf}+ . xfdLn] ul//x]sf]
h:t} x'G5 . k/Gt' n8fOsf] df]rf{df d5{, of] ;To k'h F LjfbL a'l4hLljn] cWoog / lgsfln/x]sf] lgisif{ @)cf}+
k|ToIf lel8/x]sf] l;kfxL of g]tT[ j ;d] t :jLsf/ u/] s f 5g\ . t/ ztfAbLsf j}1flgs ;dfhjfb lsg
ul//x]sf] g]tfsf b[li6n] of k'h
;dfwfg lbg lrGtgdf ;dlk{t
F Ljfbsf] ljKnj ;L pgLx?sf] ts{ 5 k' F h Ljfbn] g}
k'FhLjfbsf] cGTo ug]5 { .
c;kmn eP < o;sf] bfz{lgs ;DaGw
s] ; F u 5 < s] ul/of] eg] tL
g]t[Tjsf x}l;otn] xfdLn] cfˆgf ;dfhjfbljlht Joj:yf xf] t/ xfdLn] h'g j}1flgs ;dfhjfbsf] c;kmntfnfO{{ ;kmntfdf abNg
ck"0f{tf dfq b]v]sf 5}gf}+ a? s'g clxn] lhlt/x]sf] 5}g . la;f}+ ztfAbLsf] s'/f ul//x]sf 5f}+ nueu pxL 5f}+ Û ;lsG5 < @!cf}+ ztfAbLsf] k'FhLjfb
If]qdf s:tf] ljsf;sf] ;Defjgf 5 / ;f7Lsf] bzs;Dd cyf{t\ :tflng– cyf{t\ !(cf}+ / @)cf}+ ztfAbLleq} sxfF 5 < o;sf] ;dfwfg s;/L ug{
s;/L gofF ljrf/sf] lgdf{0f ug{ ;lsG5 dfcf] x ? x' F b f;Dd k' F h LjfbLx?n] 5f} + . Tof] ;dfhjfb 9ln;Sof] , ;lsG5 eGg];Fu ;DalGwt 5 . e| i 6frf/, sld;gvf] / , n3' l jQ, lg0f{o u/]sf] xf] . a}7ssf k|d'v
eGg] klg b]v]sf 5f}+ . xfd|f] kf6L{sf] xfl//x]sf lyP, sDo'lg:6n] lhlt/x]sf cK7\of/f] gdfGg] xf] eg] k"j{ ;f]leot cfhsf s} o f} + :jgfdwGo ld6/AofhL, nfu" cf}ifw, tyf ;dfhdf cltly tyf ;+ u 7gsf ˆo| f S;g
P] l txfl;s gjf} F dxflwj] z gn] lyP . k'FhLjfb k/flht x'Fb} lyof], ;+3 / k"jL{ o'/f]ksf] ;dfhjfb Oltxf; bfz{lgsx? bz{gsf ljifo p7\g] /x] s f ljs[ l t lj;+ l tsf lj?4 OGrfh{ l;n' ;Ln] kf6L{sf] gjf}F
dfn]dfjfbL bz{g, cy{tGq, /fhgLlt, j}1flgs ;dfhjfb ljlht x'bF } lyof] /rgf ub}{ dl/;Sof] Û xfdLn] gofF -af“ s L $ k] h df_ r/0fa4?kdf e08fkmf] / tyf -af“ s L clGtd k] h df_
2 @)&( ;fn kmfu'g & ut] cfOtaf/

g]
ltdL ltd|f] tl/sfn] n8, xfdL xfd|f] tl/sfn] n8\5f}

✍ ;DkfbsLo
k fndf a9\ b f]
– s= dfcf]T;] t'ª
ef/t / cd] l /sfsf] ;' / Iff rf;f]
sf7df8f}Fdf ut;ftf ;f]daf/ / / g]sf+sf ;efklt z]/axfb'/ b]pjf cfpg' e Psf] lyof] . a} 7 sdf kms{g] atfOPsf] 5 . g]kfnL ;]gfsf]

hgo'4sf] pknlAw u'Dg glbcf}“ d+ u naf/ ef/t / cd] l /sfsf


clwsf/Lx?sf] rnv]n lgs} a9]sf]
b]lvPsf] lyof] . Ps;fy ;'/Iff rf;f]
/ Pdfn] s f cWoIf s] k L cf] n L,
PsLs[t ;dfhjfbLsf cWoIf dfwj
g]kfnnufot ;+;bdf /x]sf k|foM
g]kfnsftkm{af6 k//fi6«sf] blIf0f
Plzof l8lehg k|d'v /fdk|;fb
;'j]bL;lxtsf clwsf/L ;xefuL
lgdGq0fdf rf/ lbg] e|d0fsf nflu
pxfF g]kfn cfpg' ePsf] atfOG5 .
pxfFn] o;cl3 ut ebf} !( ut]af6
!) jif]{ hgo'4 / !( lbg] hgcfGbf]ngsf] andf @)^% ;fn h]7 a9fPsf] klg b]lvPsf] 5 . ut ;ftf bnsf cWoIf / ;efkltx?;Fu e]6 x'ge
' Psf] lyof] . ef/tLo ljb]z ;lrj kfFr lbg] g]kfn e|d0fdf ug'e
{ Psf]
!% ut] g]kfndf /fhtGqsf] cGTo ub}{ ;+3Lo nf]stflGqs u0ftGqsf] ;f] d af/ cd] l /sf / ef/tsf ug'{ePsf] lyof] . pxfFn] k//fi6«dGqL Sjfqf k//fi6«;DaGwL a}7sdf efu lyof] . To;}u/L ef/tLo ;]gfsf
3f]if0ff ul/Psf] lyof] . @)^@–)^# sf] cfGbf]ngkl5 ul7t clwsf/Lx? cnu, cnu t/ Ps}lbg 8f= ljdnf /fO{ kf}8o\ fn, pkk|wfgdGqL lng g]kfn cfPsf] elgP klg pxfFn] kfFrhgf k"j:{ yn ;]gfWoIfx? klg
;+ljwfg;efsf] klxnf] a}7sn] @)^% h]7 !% df g]kfnnfO{ ;+3Lo sf7df8f}F cfOk'u]sf lyP . blIf0f
nf]stflGqs u0ftGq 3f]if0ff u/] otf d'ns ' df @)&@ ;fndf gofF tyf dWoPlzofnL dfldnf Ao'/f] x]g]{
pk;xfos ljb] z dGqL ckml/g
8f= s]zj b]jsf]6f
;+ljwfg / b'O{ k6s ;+3, k|b]z / :yfgLo :t/sf] lgjf{rg ;DkGg
ul/Psf 5g\ t/ o;n] b]z / hgftfnfO{ d'lQm lbg'eGbf emg\ ;+s6u|:t
cVt/sf] ;lqmotf ;f] d af/eGbf ut k'; !) ut] dfcf]jfbL s]Gb|sf cWoIf
d+unaf/ a9L b]lvPsf] lyof] . ut
agfpFb} nfu]sf] 3fd hlts} 5n{u+ 5 . l;4fGtdf l;+xb/af/df ;Lldt ;ftf d+unaf/ cVt/n] g]kfnL ;]gfsf] bfxfnsf] g]tT[ jdf gofF ;/sf/ ag]bl] v g}
/fHo ;Qfsf] ljs]Gb|Ls/0f ul/Psf] 5 . s]Gb|b]lv :yfgLo tx;Dd d' V ofnod} uP/ k| w fg ;] g fklt
hgtfsf k|ltlglwx?n] zf;g u/]sf 5g\ . PsfTds /fHo Joj:yfsf] k|e'/fd zdf{;Fu cfk;L ;xof]usf ef/t / cd]l/sfnufotsf klZrdf /fi6«n]
af/]df nfd} 5nkmn u/]sf] ;dfrf/
:yfgdf ;+3Lo / /fhtGqsf] :yfgdf hgtfsf k|ltlglw d"nL x'g] u0ftGq
aflx/ cfPsf] lyof] . g] k fnsf]
g]kfndf ;'/Iff rf;f] a9fPsf] b]lvPsf] 5 .
:yflkt ul/Psf] 5 . t/, hgtfn] h'g cfsf+Iff / ck]Iff ub}{ /fhtGqsf]
cGTo / u0ftGqsf] :yfkgfsf nflu cfˆgf] hLjg pT;u{ u/]sf lyP,
e|d0fsf qmddf pxfFn] sf7df8f}Fdf
Ol;df] 8 tyf pmhf{ g] k fnsf
o;aLrdf g]kfnsf nflu cd]l/sf / ef/tsf
Jojxf/df To:tf] b]lvPsf] 5}g . zf;g Joj:yfdf bnLo / To;df klg ;fem]bf/x?;Fu klg 5nkmn ug'{ /fhb"tx?n] Ps;fy k"jL{ t/fO{sf] s]xL
u'6 ljz]ifsf] xflnd'xfnL rnfpg] ljs[lt b]lvPsf] 5 . /fHo Joj:yfdf ePsf] lyof] . pxfFn] hnjfo' kl/jt{g,
Odfg / cf:yf af]ss ] fx?sf] eGbf ljrf}lnof ju{sf] kx'r F a9\bf hgtf :jR5 pmhf{, dfgjLo ;xfotf tyf lhNnfx?sf] e|d0f ul/;Sg' ePsf] 5 . o;/L
ljkb k|ltsfo{sf ;fy} nf]stGq,
k|tfl8t ePsf 5g\ . /fhgLlts ljs[lt 3fF6L–3fF6L;Dd cfpg] u/L dfgj clwsf/ tyf kf/:kl/s ef/tLo / cd]l/sL clwsf/L tyf ;}Go k|dv ' x?sf] e|d0f a9]kl5 g]kfndf
a9]sf] 5 . /fhgLlts bn ;Qfsf nflu s]lGb|t ultljlw eO/x]sf cfly{s ;d[l4nfO{{ cufl8 a9fpg] ;/sf/ kl/jt{gsf s'/fx? klg cfPsf 5g\ . ef/tLo ljb]z ;lrjsf]
5g\ . e|i6frf/sf 7"nf–7"nf sf08x? To;} 5f]Kg vf]lhPsf] 5 eg] ljifodf 5nkmn ug'e { Psf] atfOPsf]
/fHosf ;|f]t bf]xgsf nflu ;Qflgs6 JolQmx?nfO{ v'n]cfd 5'6 lyof] . pxfF n ] /fhgLlts g]kfn e|d0f nuQ}af6 g]kfnsf g]kfnL sf+u;]| , Pdfn] / h;kfnufotsf
lbOPsf] 5 . To;sf nflu ;+ljwfg, sfg'g / ljlwx? 7f8} pNn+3g ug{ AolQm÷AolQmTj;Fu jftf{ u/]÷gu/]sf]
af/] v'ns] f] 5}g . o;cl3 ut df3sf] ljleGg kf6L{sf g]tfx?n] ;Qf ;+s6sfaf/]df rrf{ ug{ yfn]sf] b]lvPsf]
yfn]sf 5g\ . oL ;a} tYon] g]kfndf ;+3Lo nf]stflGqs u0ftGq bf]>f] ;ftfdf cd]l/sfs} /fhgLlts
c;kmn ePsf] k'li6 ub{5 . b]zsf] jt{dfg /fhgLlts ;+s6sf] plrt dfldnf pkdGqL leS6f]l/of g'NofG8n] 5 . w]/n} ] cgf}krfl/s?kn] g]kfndf ef/t / cd]l/sfsf] ;'/Iff rf;f]
lgsf;sf] nflu ;+;b\jfbL bnx?;Fu s'g} k|i6 b[li6sf]0f 5}g . pgLx? klg g]kfnsf] b'O{ lbg] e|d0f ug'e { Psf] a9]sf] / s'g} klg a]nf cgk]lIft /fhgLlts b'36{ gf x'g ;Sg] cf+sngx?
cfˆgf] JolQmut / bnLo :jfy{eGbf dfly p7\g ;s]sf 5}gg\ . lyof] . e|d0fsf qmddf pxfFn] g]kfndf
olta]nf ;+;b\jfbL bnsf] efuj08fsf] /fhgLltn] b]z / hgtfsf] pRr /fhgLlts e]6jftf{ ug{s ' f ;fy} ug{ yfn]sf 5g\ . b]zeQm, jfdkGyL / k|ultzLn zlQmsf] o;tkm{ Wofg
ljleGg ;f+ : s[ l ts ;Dkbfsf]
cl:tTj ;+s6df k/]sf] 5 . /fi6«, /fli6«otf / hghLljsf lbgk|ltlbg cjnf]sg;d]t ug'{ePsf] lyof] . hfg'kg]{ ePsf] 5 .
;+s6u|:t / si6s/ aGb} uPsf] 5 . ls;fgn] v]tL ug{ ;dodf dn, cd]l/sL /fi6«klt hh{ 8An' a';sf] Pj+ ef}lts k"jf{wf/ tyf oftfoftdGqL cfkm\gf] e|d0fsf] clwsf+z ;do g]kfnL ;]gfsf] Ps sfo{qmddf efu
aLp, ljBfyL{n] k9\gsf] nflu ;dodf kf7\ok':ts, kLl8tn] cbfntaf6 bf]>f] sfo{sfndf ;g\ @))% b]lv gf/fo0fsfhL >]i7, pkk|wfgdGqL Pj+ /fhgLlts e]63f6d} latfpg' ePsf] lng g]kfn cfpg' ePsf] 5 . g]kfnsf
plrt Gofo kfPsf 5}gg\ . zflGt ;'/Iff Psfb]zsf] sxfgL ePsf] 5 @))* ;Dd g]6f]sf nflu cd]l/sL cy{dGqL lji0f' kf}8n ] , pkk|wfgdGqL lyof] . pxfFsf] rf;f] cfufdL @% ut] /IffdGqL pk|t] Ln] lbNnLtkm{ k|:yfg
cyf{t\ htf x]¥of] pt} eb|uf]nsf] l:ylt 5 . dxFuL, sfnf]ahf/L, /fhb" t /xg' ePsL g' N of08sf] Pj+ pmhf{ d GqL /fh] G b| x'g] /fi6«kltsf] lgjf{rgdf s]lGb|t ug'{cl3 ;}lgs d'Vofnodf ut df3
e|d0fnfO{{ klg g]kfnsf] ;'/Iff;Fu lnª\b]gnufotsf g]tfx?nfO{{ klg /x]sf] b]lvGYof] . g]kfnsf k|wfgdGqL @( ut] cfof] l ht k[ t gfklt
clgoldttf / e|i6frf/n] ;Ldf gf3]sf] 5 . Pd;L;Lh:tf] /fi6«3ftL hf]8]/ rrf{ ul/Psf] lyof] . pxfFn] e]6g\ e' Psf] lyof] . pxfFn] e|d0fsf] bf]>f] bfxfnnfO{{ ef/t e|d0fsf] cf}krfl/s ;dGjofTds a}7sdf ;xeflutf
;Demf}tf ePsf] 5 eg] :6]6 kf6{g/;Lk k|fu] f| d -P;kLkLkL_ h:tf] /fi6«3ftL g]kfn e|d0fsf qmddf k'iksdn lbg d+unaf/ dw]z s]lGb|t clwsf+z lgdGq0f ug{ cfpg' ePsf] elgP klg hgfpg' ePsf] lyof] . ;f] a}7sdf
;Demf}tf ug{ ljleGg k|kGr ul/Fb5} . t/, o; ljifodf ;/sf/, ;Qfwf/L bfxfn g] t [ T jsf] gofF ;/sf/sf] bnsf g]tfx?nfO{{ e]6g\ e ' Psf] lyof] . ljb]z ;lrj Sjfqfn] clGtd ;dodf /IffdGqL pk|]tLn] afx\o / cfGtl/s
/ ;+;b\jfbL /fhgLlts bn / g]tfx?nfO{ s'g} lrGtf / rf;f] /x]sf] cd]l/sf—g]kfn ;xsfo{af/] 5nkmn pxfF g]kfnsf k//fi6« ;lrj e/t/fh lgdGq0ff x:tfGt/0f;d]t ug'e { Pg . b'j} ;'/Iff vt/fnfO{{ ;"Id ljZn]if0f
b]lvFbg} . pgLx? t b]z / hgtfsf] ljifodf eGbf s;/L cfˆgf] n'6sf] ug'{sf ;fy} ldn]lgod Rofn]Gh kf}8]nsf] lgdGq0ffdf g]kfn cfpg' ;f] lgdGq0ff klg /fi6« k ltsf] / d"Nof+sg u/L Go"gLs/0fsf nflu
:ju{ sfod /fVg] eg]/ bQlrQ eP/ nfu]sf 5g . h'g Hofb} 3[l0ft / skf]/{ z
] g -Pd;L;L_ g]kfn sDKofS6 ePsf] eP klg kf}8n ] ;Fu ofs P08 lgjf{rgkl5 dfq cfpg] ;+st] ul/Psf] g]kfnL ;]gf tof/L cj:yfdf /xg'kg]{
;Demf}tf sfof{Gjogaf/] klg 5nkmn otL xf]6ndf a;]sf] a}7sdf ;Ldf 5 . hasL k|d bfxfnsf] e|d0f oxL wf/0ff JoQm ug{e ' Psf] lyof] .
lgGbgLo sfo{ xf] . ;+;b\jfbL /fhgLlts bn / g]tfsf] o; lsl;dsf] ug'e { Psf] lyof] . To;cl3 sl/j rf/ ;DaGw, jftfj/0f, ko{ 6 g, km]a|'c/Ldf x'g] eGb} b'a} b]zsf To;}u/L ut df3 @% ut] g]kfnL
xs{taf6 jt{dfg ;+;bLo Joj:yfaf6 b]z / hgtfsf] d'lQm ;Dea 5}g dlxgfsf] cjwLdf rf/hgfeGbf a9L oftfoftnufotsf ljifodf sl/j clwsf/Lx?n] cfaZos tof/L ;]gfsf k|wfg;]gfklt k|e/' fd zdf{ /
eGg] k'li6 x'G5 . cd]l/sL pRr clwsf/Lx?n] g]kfnsf] cfwf 306f dfq 5nkmn ug'{ePsf] ul/;s]sf lyP . o;cl3 g]kfnsf a]nfotsf k|lt/Iff ;]jfdf cfa4
To;sf/0f, !) jif]{ hgo'4 / !( lbg] hgcfGbf]ngsf] pknlAwsf] e| d 0f u/] s f] / ;a} s f] rf;f] lyof] . ;f] a}7sdf b'O{ b]z tyf ;du| k"jk{ w| fgdGqL /xg'ePsf k'iksdn hgzlQm;DaGwL dGqL Pg8« o '
/Iff ug{ / nf]stGqsf] gfddf eO/x]sf] n'6tGqnfO{ tTsfn aGb ug{sf] Pd;L;Lsf] sfof{Gjog / g]kfnsf] If]qs} lxtsf nflu cfly{s tyf bfxfn ef/t e|d0fdf hfFbf ef/tLo d'//{ L;gaLr e]6jftf{ ePsf] lyof] .
;'/Iffdf s]lGb|t /x]sf] b]lvPsf] lyof] . ljsf; ;fem]bf/L yk ;'b[9 ug]{ k|wfgdGqLn] e]6;d]t lbg'ePsf] ;}lgs d'Vofno h+uL c8\8fdf ePsf]
nflu g]skfn] eg]sf] h:tf] j}1flgs ;dfhjfb :yfkgf ug{s ' f] lasNk To;}u/L ut ;ftf ;f]daf/g} g]kfnsf] ;xdlt ePsf] atfOPsf] lyof] . lyPg . bfxfnn] ToxfFsf sd{rf/L;Fu e]6jftf{df pxfFx?aLr b'O{ kIfLo lxt
5}g, To;af6 dfq b]z / hgtfsf] d'lQm ;Dej 5 . cGoyf nf]stGqsf] b'O{ lbg] e|d0fsf nflu sf7df8f}F ljb]z ;lrj Sjfqf;Fu} ef/tLo jftf{ u/]/ kms{g' k/]sf] lyof] . t/ tyf kf/:kl/s ;DaGwsf ljifodf
gfddf cem} n'6tGq df}nfpFb} hfg] / b]z k'gM åGådf km:g] lglZrt 5, cfOk'Ug' ePsf ef/tLo ljb]z ;lrj ljb]z dGqfnosf] g]kfn / e'6fg x]g{] ef/tLo ;lrjn] eg] ljrf/–ljdz{ ePsf] atfOPsf] lyof] .
;a}df r]tgf eof . ljgodf]xg Sjfqfn] /fi6«klt laBfb]jL l8lehgsf ;x;lrj cg' / fu c:jfeflas?kdf g]kfnsf k|wfgdGqL To;}u/L k|wfgdGqL bfxfn;Fu ut;ftf
e08f/L, k|wfgdGqL k'iksdn bfxfn >Ljf:tj;lxtsf clwsf/L klg / /fi6«kltnufot ljleGg kf6L{sf !$ d+unaf/ blIf0f sf]l/ofsf /fi6«kltsf

d"Noj[l4 !@ k|ltzt;Dd k'Ug ;Sg] Û


sf7df8f}F . g]kfn /fi6« a}+sn] /x]g cg'dfg ug]{ pkef]Qmf !$=# ck]Iff ug]{ pQ/bftfx¿sf] lx:;f a9]/ !=$ k|ltzt k'us ] f] 5 . vfB
hgf g]tfx?;Fu e]6 u/]sf] b]lvPsf]
lyof] . To;}u/L ut df3 @( ut]
kfF r lbg] ef/t e| d 0fsf nflu
gofF l bNnL k' U g' e Psf g] k fnsf
ljz]if b"t ;'ª ldg hª;lxtsf]
cf7hgfsf] 6f]nLn] e]6jftf{ u/]sf]
lyof] . k|wfgdGqLsf] lgjf; afn'jf6f/df
ePsf] ;f] e]6jftf{df b'O{ b]zaLrsf]
;j{;fwf/0f pkef]Qmfn] cfufdL tLg k|ltzt / 36\g cg'dfg ug]{ pkef]Qmf c;f]h, @)&( sf] t'ngfdf a9]sf] pk;d"xcGtu{tsf] df5f, df;', b"w /IffdGqL xl/k|;fb pk|t] Ln] kmfu'g cfk;L ;DaGw, cfk;L lxt / rf;f]sf
dlxgfdf !) k|ltzt / Ps jif{df !@ klg !=! k|ltzt /x]sf] /fi6« a}s + n] /fi6« a}+sn] hgfPsf] 5 . u}/vfB tyf £o", k]o kbfy{ tyf ;'tL{ / xf]6n Psut] ;f]daf/ ef/tLo ;dsIfL ljifodf 5nkmn ePsf] k|wfgdGqLsf]
k|ltzt;Dd d"Noj[l4 x'g; ] Sg] cg'dfg hgfPsf] 5 . j:t' tyf ;]jf / 3/hUuf -cfjf;_ tyf /]:6'/]G6 afx]ssf ;a} vfB /fhgfy l;+xnfO{{ e]6\g'ePsf] lyof] . ;lrjfnon] hgfPsf] lyof] .
u/]sf] atfPsf] 5 . a}s + sf] cfly{s cfufdL tLg dlxgfdf d"Noj[l4 x'g] ;d"xdf casf] tLg dlxgfdf d"Noj[l4 pk;d"x, u}/vfB tyf ;]jf / 3/hUuf ;f] e]6df b'O{ b]zaLrsf] cfk;L lxt To;qmddf låkIfLo ;DaGwnfO{{ yk
cg';Gwfg ljefun] u/]sf] d"Noj[l4 cg'dfg ug]s { f] ;+Vof c;f]hdf *^=^ x'g] ck]Iff ug]{ pQ/bftfx¿sf] lx:;f -cfjf;_ ;d"xdf casf] Ps jif{df d"No / rf;f]sf] ljifodf 5nkmn ePsf] ;'b9[ agfpg], cfly{s ;xof]u cfbfg–
ck]Iff ;j]I{ f0fdf pkef]Qmfn] cfufdL k|ltzt / c;f/df ($=& k|ltzt c;f]h, @)&( sf] t'ngfdf s]xL a9\g] ck]Iff ug]{ pQ/bftfx¿sf lx:;f atfOPsf] lyof] . To;}u/L ;f]xL lbg k|bfgnufotsf ljifodf dxTjk"0f{
lbgdf clxn]sf] eGbf klg a9L d"Noj[l4 /x]sf]df k';df 36]sf] 5 . cfufdL ! 36]sf] 5 . o:tf] pQ/ lbg] pkef]Qmf c;f]h, @)&( sf] t'ngfdf 36]sf] xf] . /IffdGqL pk|]tL / ef/tLo :yn 5nkmn ePsf] elgPsf] lyof] . blIf0f
x'g;Sg] cg'dfg u/]sf x'g\ . /fi6« a}s
+ n] jif{df d"Noj[l4 clxn]sf] eGbf pRr x'g] c;f]hdf &^=! k|ltzt /x]sf]df /fi6« a}+ssf] ;j]{If0fdf cfufdL # ;]gfWoIf dgf]h kf08]aLr klg e]6jftf{ sf]l/of cd]l/sL ;'/Iff 5ftfdf /x]sf]
@$–#) k'; @)&( df ^) ahf/ cg'dfg ug]{ ;j{;fwf/0f @*=! k|ltzt, k';df &$=% k|ltzt /x]sf 5g\ . dlxgfdf ck]lIft d'b|f:kmLlt !) ePsf] lyof] . /IffdGqL pk|]tLn] d'ns ' dflgG5 . ut k'; !) ut]
If]qsf b'O{ xhf/ !) hgf JolQmx?;Fu clxn]s} b/df d"Noj[l4 x'g;Sg] cg'dfg vfBj:t'sf] d"No cfufdL Ps k|ltzt / Ps jif{df !@ k|ltzt;Dd ;]gfWoIf kf08];Fu b'O{ d'n'ssf] /Iff dfcf]jfbL s]Gb|sf cWoIf bfxfnsf]
cGtjf{tf{dfkm{t\ ;DkGg u/]sf] pQm ug]{ ;j{;fwf/0f $)=! k|ltzt / clxn]sf] jif{df a9\g] cg'dfg ug]{ pkef]Qmf x'g;Sg] cg'dfg pQ/bftfn] u/]sf ;DaGwaf/] 5nkmn ug'e { Psf] ef/tLo g]tT[ jdf gofF ;/sf/ ag]bl] v g} ef/t
;j]I{ f0fdf *$=^ k|ltzt pQ/bftfn] eGbf d"Noj[l4b/ sd x'g] cg'dfg ug]{ c;f]hsf] t'ngfdf 36]sf 5g\ eg] 5g\ . ut c;f]hdf ePsf] ;j]{If0df ;~rf/ dfWodx?n] hgfPsf lyP . / cd]l/sfnufotsf klZrdf /fi6«n]
cfufdL tLg dlxgfdf !) k|ltzt pkef]Qmf @!=! k|ltzt /xsf] /fi6« a}s
+ n] vfBj:t'sf] d"No 36\g;Sg] cg'dfg klg # dlxgfdf !) k|ltzt / ! pxfFx?aLr b'O{ b]zaLrsf] ljBdfg g]kfndf ;'/Iff rf;f] a9fPsf] b]lvPsf]
d"Noj[l4 x'g] ck]Iff u/]sf 5g\ . hgfPsf] 5 . o:t} ^=% k|ltztn] d"Noj[l4 ug{ pkef]Qmf s]xL a9]sf 5g\ . jifdf !@ k|ltzt ck]lIft d'bf| :kmLlt alnof] /Iff ;DaGwnfO{{ yk lj:tf/ 5 . o;aLrdf g]kfnsf nflu cd]l/sf
To;}u/L (@=# k|ltzt pQ/bftfn] l:y/ x'g] / !=! k|ltztn] cfufdL ! c;f] h df cffudL Ps jif{ ; Dd x'g] cg'dfg pkef]Qmfsf] lyof] . ug]a{ f/] 5nkmn ePsf] elgPsf] lyof] . / ef/tsf /fhb"tx?n] Ps;fy k"jL{
cfufdL Ps jif{df !@ k|ltzt;Dd jif{df clxn]sf] eGbf d"No 36\g;Sg] vfBj:t'sf] d"No a9\g] cg'dfg ug]{ pkef]Qmfn] clxn] klg !@ k|ltzt g} dGqL pk|t] Lsf ;fydf g]kfnL ;]gfsf t/fO{sf] s]xL lhNnfx?sf] e|d0f
d"Noj[l4 x'g] ck]Iff u/]sf 5g\ . cg'dfg u/]sf 5g\ . pkef]Qmf (%=^ k|ltzt /x]sf]df k';df d"Noj[l4 /x]sf] cg'dfg u/]sf] atfPsf anflws[t /yL ;/f]hk|tfk /f0ff / ul/;Sg' ePsf] 5 . o;/L ef/tLo /
cfufdL tLg dlxgfdf clxn]sf] cfudL # dlxgfdf vfB j:t'sf] ($=^ k|ltzt /x]sf] 5 . cfufdL Ps 5g\ . t/, /fi6« a} + s ssf] /IffdGqfnosf ;x;lrj afa'/fd cd] l /sL clwsf/L tyf ;} G o
eGbf pRr d"Noj[l4 x'g] cg'dfg !*=! d"No a9\g] cg'dfg ug]{ pkef]Qmf jif{ vfBj:t'sf] d"No l:y/ /xg] tYof+scg';f/ eg] @)&( k';sf] clwsf/L klg /xg' ePsf] lyof] . k|dv ' x?sf] e|d0f a9]kl5 g]kfndf
k|ltzt, clxn]s} b/df d"Noj[l4 x'g] **=( k|ltzt /x]sf 5g\ . vfB cg'dfg ug]{ pkef]Qmf c;f]hdf #=( jflif{s laGb'ut pkef]Qmf d'b|f:kmLlt /IffdGqL pk|t] L ut kfFr ut] ;/sf/ kl/jt{gsf s'/fx? klg cfPsf
cg'dfg ug]{sf] ;+Vof #$=% k|ltzt pk;d"xcGtu{tsf] df5f, df;', b"w, k|ltzt /x]sf]df k';df $ k|ltzt / &=@^ k|ltzt /x]sf] cg'dfg u/]sf z'qmaf/ :jb]z kms{g' ePsf] lyof] 5g\ . ef/tLo ljb]z ;lrjsf] g]kfn
/ clxn]sf] eGbf d"Noj[l4 36\g] £o" tyf t] n / xf] 6 n tyf Ps jif{df vfBj:t'sf] d"No 36\g] 5g\ . c;f]hdf ePsf] ;j]I{ f0fdf klg eg] ef/tLo ;]gfsf :yn ;]gfWoIf e|d0f nuQ}af6 g]kfnsf g]kfnL sf+u; ]| ,
cg'dfg ug]{ pkef]Qmfsf] ;+Vof #@=! /]:6'/G] 6afx]ssf ;a} vfB pk;d"xdf cg'dfg ug]{ pkef]Qmfsf] ;+Vof pkef]Qmfn] !@ k|ltzt g} d'bf| :kmLlt dgf]h kf08] klg ;f]xL lbg sf7df8f}F Pdfn] / h;kfnufotsf ljleGg kf6L{sf
k|ltzt /x]sf] 5 . o:t} d"No l:y/ casf] tLg dlxgfdf d"Noj[l4 x'g] c;f]hdf )=$ k|ltzt /x]sf]df k';df /x]sf] ck]Iff u/]sf lyP . cfpg' ePsf] / ef]ln * ut] :jb]z g]tfx?n] ;Qf ;+s6sfaf/]df rrf{ ug{
yfn] s f] b] l vPsf] 5 . w] / } n ]
cgf}krfl/s?kn] g]kfndf ef/t /
@)&( ;fn kmfu'g & ut] cfOtaf/ 3

hgo'4, hgo'4 lbj; / PsLs[t hgqmflGt


olta]nf xfdL c¶fO;f}F hgo'4 :d/0fdf tfh} 5 . g]kfnL hgtfsf] kxnsf nflu klxnf] of]hgfn] lgwf{/0f kg]{ / s'g} klg xfntdf kf6L{leq sDo'lgi6 hgtfsf] lglDt dxfg\ lbg a9\g gLlt of]hgf / ljrf/x?nfO{
lbj; dgfO/x]sf 5f}F, s]xL u'dfPsf] kl/jt{gsf] cfsf+IffnfO{{ dhj't ?kdf u/]sf ;}4flGts k|ltj4tfx? cfh b]zL Pj+ k|ltlqmofjfbLsf] bjfj xf] . of] lbgnfO{ ka{sf] ?kdf dgfpg' ljsf; ug{ g;Sbf d'Vo g]tT[ jdf
s]xL k|fKt u/]sf] k[i7e"lddf hgo'4 kqmg]sf] hgo'4 slxNo} k/flht klg ;a} dfcf]jfbL cfGbf]ngaf6 wDsL / k|nf]egdf gkg]{ eg]/ ;Rrf qmflGtsf/Lx?sf] st{Jo;Fu cfTd;'/Iffjfb k}bf eof] / cGttM
lbj; dgfO/xFbf xfdL ;a}sf cf– ePg . qmflGt dxfg\ alnbfgsf] cfPsf] zlQmn] :d/0f ug{ h?/L 5 . k|ltj4tf hfx]/ ul/Psf] 5 . hf]l8Psf] s'/f xf] . hgo'4af6 cfPsf] To;} d f 6] s ] / k' F h LjfbL
cfˆgf cg'ej cg'e"lt kL8f pT;fx cfxfnaf6 cufl8 a95 / d'6'df :d/0f dfq xf]Og o;nfO{{ cfhsf] &_ n]lggsf] …qmflGt cfkm}n
F ] cfˆgf] Pp6f zlQm larlnt ePsf] 5 t/ ;fd|fHojfbLx?n] g]tT[ jnfO{ g} cfˆgf]
/ lhjgufyfx? 5g . hgo'4 g]kfnL ;fx; ePsf] dfG5]n] To;sf] g]t[Tj qmflGtsf] sfo{ef/;Fu hf]8\g h?/L ljsf;qmddf ;w}F g} c;fwf/0f hl6n pxL :t/df geP klg hgo'4sf] kf]N6fdf lnof] kl/0ffdtM dfcf]jfbL
/fhgLltdf Ps dxTjk"0f{ kl/36gf ub{5 . g]kfnL hgtfsf] alnbfgLk"0f{ x'G5 . kl/l:ylt l;[hgf ub{5Ú eGg] egfO{ p2]Zo;lxt qmflGtsf] ;kgf k'/f ug{ cfGbf] n g sdhf] / aGg uof] .
xf] ;sf/fTds ?kdf xf] ; \ jf ;fx;sf] cufl8 ;fdGtjfb Pskl5 !_ dfcf] å f/f ljsf; u/LPsf] pb[t ub}{ hLt / xf/, pknlAw / rfxg] zlQm cfh klg hLljt 5 . dfS;{ j fb l/h6 lj1fg xf] O g,
gsf/fTds ?kdf g} lsg gxf];\ csf]{ ub}{ k/flht aGb} uPsf] lyof] . ;a{ x f/fju{ s f] ;fa{ e f} d / Ifltsf rqmx? kf/ u/]/ hgo'4 qmflGtx?n] s'g} g s'g} gf}nf s'/fx? dfS;{jfb a:t' kl/l:ylt cg's'n
hgo'4sf] :d/0f gug]{ sf]xL klg 5}g . xhf/f}F alnbfgsf] hudf plePsf] ck/fho dfS;{ j fbL ;} G o cufl8 a95 / ljhoL aG5 elgPsf] lbP/ g} hfG5g\ g]kfnL hgo'4n] ljsf; x'G5 eGg] dfGotfnfO{ kqmFb}
ufpF, zx/, ls;fg, sd{rf/L, dhb'/, g]kfnL hgo'4 s;/L s'g ;}4flGts l;4fGtsf ?kdf hgo' 4 sf] 5 . v/fj s'/fnfO{ c;n s'/fdf cfhsf] g]kfnL ;dfhnfO{ bnfn g]kfn sDo'lgi6 kf6L{n] ljrf/ l;4fGt
?kfGt/0f ug] { cGt/la/f] w sf] k'FhLjfbL eP klg u0ftGq lbP/ / bz{gdf ;d]t gofF vf]h cg';Gwfg
c;n ;L lgodnfO{ { l7s 9Ën] kqm] / g}
hgo'4sf] g]tT[ j ug{ ;lsg] k|ltj4tf
uPsf] 5 . of] u0ftGq lglZrt
bnfnx?sf] kf]N6fdf 5 bnfnx?sf]
ub}{ cfPsf] 5 of] Pp6f ;'Gb/ kIf
xf] . hgo'4sf ;kgfx?sf] xTof ug{
g]kfnsf] ;+;bLo Aoj:yf sdhf]/ / hfx]/ ul/Psf] 5 . dgkl/ t 5 g} t/ ;fdGtjfbeGbf vf]Hg] ;fd|fHojfbL k|ltlqmofjfbL
P] l txfl;s hgo' 4 sf] klxnf] cln cu|ufdL g} dfGg' kb{5 . pTkL8t zlQmnfO{ Pp6f 7"nf] r'gf}tLsf] ?kdf
w/fzoL aGb} uO/x]sf] 5 . g]kfndf of] h gfsf] b:tfj] h df ul/Psf hflt If]q / ;d'bfosf] r]tgfnfO{ PsLs[t hgqmflGtsf] sfo{lbzf cufl8
;Rrf sDo'lgi6x?n] ;dodf g} ;xL ;}4flGts k|ltj4tfx? s] k"/f ePsf hgo'4n] clwsf/sf] lglDt n8\g' al9/x]sf] 5 . hgo'4sf ;kgfx? k'/f
x'g\ t < cfh hgo'4sf] d"n g]tT[ jdf kb{5 eGg] txdf ljsf; u/]sf] 5 ug{' PsLs[t hgqmflGtsf] d"n bfloTj
s'/f a'‰g] / g]kfndf ljeQm ?kdf of] k|Zg qmflGtsf/L hgtf, sfo{stf{, cfh ;a} 7fpFdf tL n8fOx? 5g\ / xf], csf]{ efiffdf eGbf PsLs[t
;lxb a]kQfsf kl/jf/, hgo'4sf s]xL clwsf/x? k|fKt klg ePsf hgqmflGt hgo'4 s} lg/Gt/tf xf] .
/x]sf] sDo'lgi6 qmflGtnfO{ Pstfj4 ug]{ 3fOt] ckfËx?sf] 5 . olb k'/f ePsf 5g\ . lglZrt ;fdGtx?sf] ;Qf hgo' 4 sf] huaf6 g} PsLs[ t
/ Pstfj4 x'g] xf] eg] hgo'4n] b]vs ] f] x'g eg] dxfg\ p2]Zo;lxt lgdf{0f ;/sf/ / g]t[Tjaf6 hgtfsf] txdf hgqmflGtsf] hGd ePsf] xf] . PsLs[t
ePsf] hgd'lQm ;]gf sxfF 5 < Nofpg] k|oTg ug{' hgtfnfO{ cu|ufdL hgqmflGtnfO{ hgo'4af6 ljeQm u/]/
;kgf k'/f x'g w]/} ;do nfUg] 5}g . hgo'4sf ;kgfx?nfO{ /5\ofgdf qmflGtsf/L r]tgfn] n}; ug{' hgo'4sf] x]g{ x'Fb}g . sof}F gofF cfofdx?sf]
hgo'4sf] c¶fO;f}F lbj;sf] ;Gbe{df ;a} ldNsfP/ k'FhLjfbsf] /;ftndf 8'Ag' dxfg\ sfo{ xf] . ;a{xf/f ju{ >lds ljsf; ePsf] 5, sof}F gofF ljifox?n]
g]tT[ jsf] larng xf]Og / < Ps k6s hgtfsf] ;Qf :yfkgf ug{ g;s] klg ?k u|x0f u/]sf 5g\ t/ o;sf] d'Vo
sDo'lgi6 36sx?n] ;kmf lbnn] xltof/ p7fO;s] kl5 cGt;Dd g] k fnL df6f] n fO{ sDo' l gi6do cfwf/ hgo'4 g} xf] . lsgls hgo'4
cfTd;dLIff u/f}F cfk"mn] u/]sf uNtLx?k|lt lgd{d agf}F qmflGt clgjfo{ 5, n} h fg] eg] / ul/Psf] ;} 4 flGts agfpg'df g]kfnL hgo'4s} e"ldsf qmflGtsf/Lx?sf] uf}/jk"0f{ cfbz{ xf] .
k|ltj4tfnfO{ g]kfnsf qmflGtsf/Lx?n] dxTjk" 0 f{ 5 . cfh xfdL ;a} cfh hgo'4sf] :jfldTj u|x0f PsLs[t
kl/jt{g ;+ej 5 . PsLs[t hgqmflGtsf] em08fd'lg ;a} zlQm uf]na4 /xf}F . s;/L a'‰g] < qmflGtsf/L hgtf ;]gf sDo'lgi6 qmflGtsf/Lx?sf] cl:tTj hgqmflGtdf ePsf] 5 . qmflGtx?
/ xltof/nfO{ aLrd} Tofu] / l6s]sf] 5 / xfdLn] ua{sf ;fy gofF–gofF vf]h / cg';Gwfgdfkm{t\ g}
j}1flgs ;dfhjfb tyf hgtfsf] Aoj:yf :yfkgf ug{' g} sDo'lgi6x?sf] d"n k|ltlqmofjfbLx?;Fu 3fF6L hf]8\g' s] sDo'lgi6 qmflGtsf/Lsf] klxrfg x' G 5g t/ k' / fgf uf} / jk" 0 f{
bfloTj xf] Tof] k'/f u/f}F . ;+;b\jfbsf] 3]/fleq /x]sf sDo'lgi6 gfdsf zlQmx? qmflGt g} xf], o;nfO{ qmflGtsf/L lbO/x]sf 5f}F / elg/x]sf 5f}F eg] Oltxf;x?nfO{ ;fIfL /fv]/ g} gofF–
hgtfk|lt ul/Psf] ck/fw 7fGg] ls xfd|f] To;sf] d"n cfwf/ g]kfnL hgo'4 gofF cg';Gwfgx? ePsf x'G5g\ . xfd|f]
cfˆgf ;a} :yfy{x?nfO{ Tofu]/ 3]/f aflx/ lg:sg] xf] / g]kfnL hgtfsf] lglDt g7fGg] < ha dfcf] j fbL g] t [ T j g} xf] . To;sf/0f g]kfndf hgo'4 kf6L{ / g]t[Tjn] u/]sf cg';Gwfg /
n8\g,] ;fd|fHojfb ;+/lIft k'hF LjfbnfO{ k/f:t ug]{ p2]Zo /fVg] xf] eg] hgo' 4 sf] ;} 4 flGts dfGotfaf6 z'? ePsf] lbg P]ltxfl;s / dxfg\ vf]hx? k'/fgf uf}/jk"0f{ Oltxf;x?nfO{{
lrlKnof] / u2f/L u¥of] ljhosf] lbg xf] . of] lbgk|lt k|ltlqmofjfbL 6] s ] / g} ePsf x' g . cfh
sDo'lgi6x? Pstfj4 x'g] jf a[xt\ j}1flgs ;dfhjfbL df]rf{ aGg ;Sg] ;lGgs6 k'u]sf] g]kfnsf] dfcf]jfbL ;fdGtL zlQmn] 8fxf ug{' :jefljs k|ltlqmofjfbLx?sf] ;Qfdf h'g ;+s6
;+efjgf /xG5 o;f] ubf{ ;dfhjfbsf] cyjf g]kfnL hgtfsf] lht l56f] x'G5 . cfGbf]ng lj36g / la;{hgsf] lbzf xf] . lsgls ;fdGtL k|ltlqmofjfbL b]vf kl//x]sf] 5 To;sf] d'Vo lgsf;
kqmof] . k|ltlqmofjfbL zlQm sfFu|]; zlQmsf] ;Qfdf wfjf af]lnPsf] kmfu'g qmflGt xf] kl/jt{g xf] . k'FhLjfbsf]
Pstfa4 gx'bF f lhTg ;lsFbg} o;f] xf]Og s]xL ;do nfUg ;Sb5 Pstfa4 / Pdfn];Fu 3fF6L hf]8]/ s';L{ 5f]8\g} Ps, cyf{t bz jif{sf] cys d]xgt, lasNk k'h F Ljfb ;+;bjfbsf] lasNk
gx'g] k|a[lQnfO{ s;/L qmflGtsf/L alnbfgsf] la/f;tdf ;fdGtL ;+;bjfb x'g ;Sb}g, o;sf] lasNk
gx'bF f klg qmflGtsf/L zlQm t n8\5 / lht klg qmflGtsf/Lx?sf] g} x'g5] . dfGg ;lsPnf / < ;} 4 flGts ;QfnfO{ w'nf]lk7f] kf/]/ qmflGtsf/L j}1flgs ;dfhjfb xf] . j}1flgs
a'l4hLlj 7"nf] 3/flgofFbl] v em'k8Lsf dfGotfdf 6]s/] cufl8 a9of] / clxn] l;4fGtk|lt clarn /xg] k|lt1f dfGotfx?nfO{ la/fpFbf lj36g x'g' ;Qf ljhosf] ;lGgs6 k'us ] f] lyof] ;dfhjfb PsLs[t hgqmflGtdf 6]s/]
;a}sf] b[li6df hgo'4 Ps P]ltxfl;s g]kfnL qmflGtsf] cj:yf s] 5 cfh klxnf] ;}4flGts k|ltj4tf xf] . g} kb{Yof] cGttM ToxL eof] cfh ul/g] ;fdGtL ;Qfsf] ;dfKtL t eof] g} dfq ;+ej 5 . PsLs[t hgqmflGt
kl/36gf Oltxf;sf] ?kdf bh{ xfdL ;a}n] rrf{ ug{ h?/L 5, o; @_ /fHo ;Qf afx]s ;a} s'/f e|d xf] kZrftfkn] s]xL x'g]jfnf 5}g . hgtfn] rfx] s f] hgjfbL ;Qf cfhsf] qmflGtsf] lj1fg xf] ,
e};sf]sf] 5 . cfhsf pknlAwx? cfn]vdf klg o;}af/] rrf{ ug{ eGg] dfGotfdf cfwfl/t /xL ;Qf hgo'4df Tof] a]nfsf] o'jf k+lQm lgM;t{ :yfkgfsf] sfo{ef/ cem} afFsL g} 5 . dfn]dfjfbsf] ;}4flGts dfGotfx?nfO{
hgo'4sf] nIf p2]Zo cg'?k 5}gg\ vf]lhPsf] 5 . sAhf g} ;z:q ;+3if{sf] k|dv ' nfu] s f] lyof] s' g } :jfy{ lyPg, ar]vr ' s
] f] ;fdGtjfbL ;f]r lrGtg kqm]/ ljsf; ePsf] ljrf/ xf] .
tyflk hlt ePsf] 5 To;sf] d'Vo hgo' 4 sf] yfngL / o;sf p2]Zo /fVg' / kf6L{leq b]lvg] lg:sn+ l st lyof] g] t [ T jk| l tsf] / hgo'4sf] hudf :yfkgf ePsf] cGtdf– g]kfnsf] ;+;bLo Aoj:yf
cfwf/ hgo'4 g} xf] eGg] s'/f ;a}n] dfGotfx? unt lrGtg / k|al[ tsf la?4 ljZjf; cufw lyof] . xfdLnfO{ yfxf hgla/f]wL bnfn k'FhLjfbL ;QfnfO{ sdhf]/ / w/fzoL aGb} uO/x]sf] 5 .
:jsf/]s} ljifo xf] . olb hgo'4 x'bF G} Yof] hgo'4sf] P]ltxfl;s kxn x'g' lg/Gt/ ;+3if{ ug{ k|ltj4 /xg' . lyPg d'Vo g]tT[ j Tof] a]nf sxfF lyof] k/f:t u/L hgo'4sf] ;kgf cg'?ksf] g]kfndf ;Rrf sDo'lgi6x?n] ;dodf
eg] cfh klg b]z ;fdGtjfbsf] k"jl{ jleGg 9Ësf ax; 5nkmn / #_ Ps k6s xltof/ p7fPkl5 t/ Ps cfb]zdf g]kfnL o'jf zlQm j}1flgs ;dfhjfbL ;Qf :yfkgf ug{ g} ;xL s'/f a'‰g] / g]kfndf ljeQm
3] / feGbf dfly cfpg] ;+ e fjgf kf6L{ leqs} cj;/jfbL zlQm;Fu To;nfO{ { cGt;Dd n} h fg] alnbfg ug{ tof/ x'Gyof] . sof}F qmflGtsf] gofF sfo{ef/ k'/f ug{' cfhsf ?kdf /x]sf] sDo'lgi6 qmflGtnfO{
x'Fb}GYof] . tn tn;Dd h/f uf8]/ qmflGtsf/L zlQm n8g' kg]{ eof] . b[9tflagf ;z:q ;+3if{sf] yfngL sd/] 8 k| r 08 lhGbfjfb eGb} ;Rrf dfcf]jfbL qmflGtsf/Lx?sf] Pstfj4 ug]{ / Pstfj4 x'g] xf] eg]
a;]sf] ;fdGtjfbnfO{{ k/f:t ug]{ Pstf dxflwj]zgaf6 cfPsf] Pp6f ug{' ;a{xf/fju{ / cfdhgtfk|lt alnbfg u/] . d[To'df klg xf:g gjLgtd sfo{ef/ xf] . ;frf] cy{sf] hgo'4n] b]v]sf] ;kgf k'/f x'g w]/}
tfut af]s]sf] hgo'4sf] :d/0f h'g klQm hgo'4sf] kxnsf] k"j; { GWofdf ck/fw x' g ] s' / fdf b[ 9 x' g ] l;s]sf lyP o'jfx? lsgls g]tT[ j / hgo'4 lbj; ToxL g} x'G5 h;n] ;do nfUg] 5}g . hgo'4sf] c¶fO;f}F
?kdf eP klg ug{' clgjfo{ g} 5 . g} al/i7 g]tf lgd{n nfdfsf] g]tT[ jdf k|ltj4tf;lxt cf+l;s ;'wf/, qmflGtk|lt ckf/ ljZjf; lyof] . ha hgtfsf] ;Qf hgtfsf] ;] g f lbj;sf] ;Gbe{df ;a} sDo'lgi6
sl/j cl; k|ltzt e"uf]n / cfd kf6L{af6 lgl:sof], qmflGtla/f]wL gag] k|ltlqmofjfbLnfO{{ bjfj lbO{ dfGotfx? tf]l8G5g\ ToxfF ljZjf; lgdf{0f;lxt cfhsf] ;+;bLo k'h F LjfbL 36sx?n] ;kmf lbnn] cfTd;dLIff
>lds ls;fgsf] zlQmsf] ?kdf klg qmflGtsf] kIfw/ zlQm aGg ;fdfGo ;Demf}tfdf 6'U+ ofpg] ;fwg /xFbg} g]kfnL hgo'4df d"n g]tT[ jn] ;QfnfO{ Wj+z ug]{ p2]Zo /fVb5 / u/f}F cfk"mn] u/]sf uNtLx?k|lt lgd{d
hgo'4 :yflkt dfq xf]Og Aofks ;s]g . zflGt k|lqmof cfpFbf k'gM x'g sbflk lbOg] 5}g . k'FhLjfbL g} qmflGtsf dfGotfx? tf]8\bf Tof] lg/Gt/ qmflGtsf] af6f]df cl3 a9\g] agf}F qmflGt clgjfo{ 5, kl/jt{g
ag] s f] lyof] . ljZj sDo' l gi6 Tof] zlQm qmflGtaf6 k|fKt /zsf] ;+sL0f{tf, /fi6«jfbL, wfld{s, a] n fsf dxfg\ k| r 08 ub{5 . hgo'4 lbj;sf la?4 ePsf ;+ej 5 . PsLs[t hgqmflGtsf]
cfGbf]ng /IffTds tyf lj3l6t nf]edf kf6L{df t cfof] t/ ;f] zlQmsf] ;fDk| b flos / hfltjfbsf] k|ltlqmofjfbLx?n] lvl;l6p/L ug]{ / lrRofx6x? ;fdGtL k/flht em08fd'lg ;a} zlQm uf]na4 /xf}F .
e}/x]sf] kl/j]zdf g]kfnL e"lddf unt ljrf/ / hgo'4sf] d"n g]tT[ jsf] lje|daf6 d'Qm x'g ul/Psf] qmflGtsf/Lx?n] htfaf6 gfKbf klg dfgl;stfsf] pkh dfq xf] o:tf j}1flgs ;dfhjfb tyf hgtfsf]
df}nfPsf] dfcf]jfbL hgo'4 ljZj cfTd;d{0fjfbL b[li6sf]0fsf sf/0f k|ltj4tf . ljZjf; ug{ g;lsg] k| r 08df ;fdGtL k| a [ l Qx?nfO{ cfhsf Aoj:yf :yfkgf ug{' g} sDo'lgi6x?sf]
sDo'lgi6 cfGbf]ngsf] lbof]sf] ?kdf cfh dfcf]jfbL cfGbf]ng l5GgleGg $_ g] k fnL qmflGt cGt/f{ i 6« j fbL ?kfGt/0f ePsf 5g\ . hgo'4df qmflGtsf/Lx?n] w'nf]lk7f] kf/]/ v/fgL d"n bfloTj xf] Tof] k'/f u/f}F .
:yflkt / cfzf aGb} uPsf] lyof] . x'bF } sdhf]/ kg{ uPsf] 5 . hgo4sf efjgf;lxt ljZj sDo' l gi6 sdfPsf] /fhgLlts rft'ot{ f / ;}Go agfOlbg' kb{ 5 . hgo' 4 sf ;+;b\jfbsf] 3]/fleq /x]sf sDo'lgi6
ljZje/sf ;a{xf/f ju{n] g]kfnL ;}4flGts dfGotfx? cf]em]ndf k/]sf qmflGtsf] cleGg c+usf] ?kdf sf}zntf ;a} vf]l;Psf] 5 jf u'ds ] f] pknlAwx?sf] /; r':g] hgo'4sf] gfdsf zlQmx? cfˆgf ;a}
hgo'4k|lt P]Soa4tf hgfO/x]sf lyP 5g\ jf tL dfGotfx?df s'7f/f3ft /xL ljZj qmflGtsf] ;]jf ug]{ / 5 . of] u' D g' d f g] t [ T jsf] ckdfg ug]{ 5'6 s;}nfO{ lbg ;lsFbg} . :yfy{x?nfO{ Tofu]/ 3]/f aflx/ lg:sg]
eg] aiff}{+b]lv ;fdGtjfbsf] zf]if0f ePsf] 5 . hgo'4sf] ;kgf ckdflgt ljZj cGt/f{li6«otfjfbL cfGbf]ng cfTd;dk{ 0 fjfbL ?emfg / hgo' 4 lbj; / PsLs[ t xf] / g]kfnL hgtfsf] lglDt n8\g],
pTkL8gsf] hfFtf] d'lg lkN;P/ a;]sf] x'Fb} d[t cj:yfdf 5 . hgo'4sf] (RIM) sf] ljsf;df ;xof]u k|ltlqmofjfbL zlQmsf] if8\oGq g} xfjL hgqmflGt ;fd|fHojfb ;+/lIft k'FhLjfbnfO{
g]kfnL hgtfsf] zlQm ckf/ aGb} yfngLsf] nflu @)%@ c;f/df a;]sf] k'¥ofpg ul/Psf] k|ltj4tf . x'g k'Uof] . xfdLn] hgo'4 lbj; dgfOpFb} ubf{ k/f:t ug]{ p2]Zo /fVg] xf] eg]
uPsf] lyof] . hgo' 4 dxfg\ a} 7 sn] ;ftj6f ;} 4 flGts %_ qmflGtsf/L ;+ o ' Q m df] r f{ / hgo'4 lbj; M g]kfnL ;dfhnfO{ g]kfnL sDo'lgi6 cfGbf]ngdf Pp6f sDo'lgi6x? Pstfj4 x'g] jf a[xt\
P]ltxfl;s / clj:d/0fLo If0f xf] . k|lta4tfx? hgfPsf] 5 . tL ;ft qmflGtsf/L ;] g f lgdf{ 0 fsf] ;dfhjfbL hgjfbL Aoj:yf lbg g;s] gjLg ax;sf] ;'? ePsf] 5 ax; j}1flgs ;dfhjfbL df]rf{ aGg ;Sg]
olb g]kfnL hgo'4nfO{{ g]kfnsf s'g} k|lta4tfx? cfh lnnfd laqmL ;}4flGts dfGotf, cGt/la/f]wsf] klg hgo'4n] ;fdGtjfbsf] r+un ' af6 ug{ h?/L klg 5 . hgo'4sf] cfwf/ ;+efjgf /xG5 o;f] ubf{ ;dfhjfbsf]
klg qmflGtsf/L zlQmn] ckgTj u|x0f e};s]sf 5g\ / qmflGtdf au]sf] /ut lgodsf] ;fa{ef}ldstfcg';f/ b]z / hgtfnfO{ d'Qm ug{ ;s]sf] 5 / l;Ëf] ljZj sDo'lgi6 cfGbf]ng, cyjf g]kfnL hgtfsf] lht l56f]
ug{ ;Sb}gg\ / o;af6 ;sf/fTds / g] k fnL qmflGtsf] ;kgf klg kf6L{ leqsf cGt/la/f] w x? / hghfu/0f k}bf u/]sf] 5, ;fdfGo g]kfnL sDo'lgi6 cfGbf]ng / cfhsf] x'G5 . Pstfa4 gx'Fbf lhTg ;lsFb}g
lzIff lng ;Sb} g g\ eg] Tof] k'FhLjfbLx?n] lvl;6\o'/L ug]{ ljifo åGåfTds ?kdf u|x0f / ;+rfng dfG5]df ;d]t /fhgLlts r]tgf, l;+uf] qmflGtsf] /]vf g]kfn sDo'lgi6 o;f] xf]Og s]xL ;do nfUg ;Sb5
qmflGtsf/L zlQm x'g ;Sb}g jf ;Dej aGb} 5 . hgo'4sf] pknlAwaf6 k|fKt u/L kf6L{nfO{{ ;lhj /fVg] / clwsf/ / d'lQmsf] nflu n8\g' kb{5 kf6L{n] bz{g /fhgLlt / ljrf/df Pstfa4 gx'bF f klg qmflGtsf/L zlQm
5}g . zlQmzfnL ;]gf cfˆg} hg;Qf /; klg r':g] / qmflGtsf] ckdfg To;sf] g]t[TjnfO{ :yflkt ug{' . eGg] r]tgfsf] :t/ a9fOlbPsf] 5 . sf]b{} cfPsf] 5 ;fy} gofF gofF k|of]ux? t n8\5 / lht klg qmflGtsf/Lx?sf]
hg cbfnt / dha' t cfwf/ ug]{ 7fpFdf k'FhLjfbLx? 5g\ . dxfg\ hglbzfsf] l;4fGtdf clarn hgo'4sf] ;kgf k'/f ug{ cem w]/} klg ub} { 5 . cfhsf] o' u df g} x'g]5 . of] ;TonfO{ :jLsf/ ug{
Onfsfx? lgdf{0f ub}{ ;fdGtjfbsf hgo'4sf] d"n g]t[Tj k+lQm klg /xg] egL ul/Psf] k|ltj4tf . afFsL 5 . To;sf/0f kmfu'g ! cyft{ dfS;{jfbsf] ;xL ljsf; ug{ g;Sbf ;Sg] Ifdtfsf] ljsf; hgo' 4
Onfsfx?nfO{{ k/f:t ub}{ qmflGtsf] ;fd|fHojfbsf] v]nf}gf aGb} uPsf] 5 . ^_ s[lif qmflGtnfO{ d]?b08 dfgL hgo' 4 z' ? ePsf] lbg g] k fnL ljZje/sf qmflGtsf/L cfGbf]ngx?n] lbj;sf] ;Gbe{df ;a}df xj; .
gofF / dxfg\ x's
F f/;lxt cufl8 a9]sf] tyflk hgo'4 Ps dxfg\ p2]Zo;lxt ;z:q ;+3if{ >dhLlj hg;d'bfo dfcf]jfbL qmflGtsf/Lx?sf nflu dfq ult lng ;s]sf 5}gg\ . g]kfnL ;a}df c¶fO;f} hgo'4 lbj;sf]
hgo'4 cfh klg ls;fg dhb'/sf] p7]sf] lyof] . hgo'4sf] P]ltxfl;s d'VotM ul/j ls;fgx? dfly e/ xf] O g l;+ u } g] k fnL qmflGtsf/L hgo'4 klg kl/l:ylt cg'sn " cufl8 ;Gbe{df z'esfdgf .
4 @)&( ;fn kmfu'g & ut] cfOtaf/

gjf}“ dxflwj]zgsf d'Vo ;+Zn]if0fx?


lalQs} O{zfk"j{b]lv dfS;{–n]lgg–
dfcf];Ddsf p4/0f km6fkm6 l6k]/
aL;f}+ ztfAbLsf] ;f7Lsf] bzsdf
j}1flgs l;4 ePsf] clgZrosf]
dfcf]sf] xTof ug]{ 7fpFdf k'Uof] .
g]kfnd} x]/f}+– k|r08–afa'/fdx?
:jfldTj cg';Gwfg ug{ ;lsFb}g <
cjZo ;lsG5 . oL b'O{ :jfldTj
cfjZostfaf6 k"0f{?kdf lg:s]/
;fd' l xsdfq aGg ;S5 < of
:jfy{ Pjd\ ju{ ;ª\3if{ rln/x]sf]
;dfhdf s:tf] zf;sLo k|0ffnLn] s'g
y'kf| ] nufpg yfN5g\ . ToxL y'kf| d ] f l;4fGt ;dfh ?kfGt/0f of j}1flgs hgo'4 rNbf;Dd vfF6L sDo'lg:6 / k|0ffnLsf] ;dfwfg g} PsLs[t cfly{s ;fd'lxsn] lghL cfjZostfnfO{{ ju{ / l;Ëf] dfgj hfltsf] lxtdf
pleP/ plk|m–pk|mL …o;f] xf], p;f] xf]Ú ;dfhjfb / k'FhLjfbdf klg nfu" ;dfhjfbL lyP t/ ha zflGtsfndf :jfldTj xf] . kl/k"lt{ ug{ ;S5 < ;Sb}g jf ;S5 . k|efjsf/L?kn] sfd ug{ ;S5 eGg] g}
eGb} nSs' v]Ng yfN5g\, ckm;f]r x'G5 . j:t'leq h;/L Pp6} c0f' k;] , ta /ftf/ft ;' w f/jfbL, olb cfhsf] e"d08nLo ljZjsf] b'j} pQ/ Ps}k6s lbP/dfq cufl8 zf;sLo k|0ffnLsf] ;f/tTj xf] . k'h F Lklt
pgLx? plePsf] wtL{ stflt/ C0ffTds / wgfTdsdf ablnG5 Tof] k'FhLjfbLsf ldqdf ktg eP . xfn} cTofw'lgstf / ljsf;nfO{{ k'h F LjfbL a9\g ;+ej 5 . Pp6f dfq eg]/ ju{ n ] ;Dk" 0 f{ ? kn] cfˆgf] :jfy{
3' l d/x] s f] 5, dfG5] x ? e| d jz klg lgs} tLj| t fdf, ;dfh of ;'bz{g–s~rgs} s'/f u/f}–+ sf7df08f}+ lghL :jfldTj ePsf] cy{k|0ffnLsf] hfg vf]lhof] eg] Pp6f v'§fn] cg's"nsf] /fHooGq agfO;s]kl5
stflt/ lx+l8/x]sf 5g\, ltgnfO{{ stf ;dfhjfbleq klg Tof] u'0f x'G5, afg]Zj/df ;ª\3if{ x'Fbf;Dd PsLs[t kl/0ffd 7fGg] xf] eg] klg o;n] k'h F Lsf] lx8\ g ' h :tf] x' G 5 . olb lghL cyf{t\ cy{;DaGw, sfg"g, ;]gf, k|x/L,
lxF8fpg] xf] eGg] af/]df hfgsf/L g} k'h F Ljfbdf klg Tof] u'0f x'G5 . To;nfO{{ hgqmflGt kIfw/ qmflGtsf/L lyP, ;fdflhs rl/qnfO{{ olt ljs[t / cfjZostf x'bF g} Yof] eg] ;fd'lxs g} sd{rf/LtGq, c8\8f–cbfnt, ;"rgf–
/fVb}gg\ of a]kjf{x 5g\ of Totflt/ ;do / :yfgn] k|efj kfb{5 . h:tf] leqleq} ;8\ b } uP/ r' g fjL lgolGqt agfOlbPsf] 5 ls dfG5] eGg' kb}g{ Yof] . olb ;fd'lxs dfq ;+rf/, k|ljlw, h]n, cGt/f{li6«o ;DaGw
k:g] emGem6 a];fpg rfxFbg} g\ . cln ls rln/x]sf] SjfG6f tn hfFbf sfo{ g LltnfO{ { axfgf agfP/ k'hF Lsf] dflns xf]Og k'h F Lsf] bf; aGg x'GYof] eg] lghL eGg' kb}g{ Yof] t/ lghL agfO;s]kl5 o;sf] ;~rfng ug]{
gofF tl/sfn] x]/f},+ a'emf}+ / u/f}+ eGg]nfO{{ C0ffTds x'Fbf dfly hfFbf wgfTds if8\oGqsf/Lsf ?kdf b]vfk/] . o;n] k'us ] f] 5 . gfd lghL :jtGqtfsf] ;fd'lxseGbf dfly xf]Og / x'g'x'Fb}g zf;sLo k|0ffnL klg cfk"m cg'sn "
6]9f cfFvfn] x]b{} em6\k6 dfS;{–n]lggsf] x'g,] dfly hfFbf wgfTds x'G5 eg] :ki6 u¥of] ls k'h F Ljfb uP/ ;dfhjfb lnP klg d'77\ Le/ k'h F L dflnsx?sf lsgls x/]ssf] lghL Ifdtfsf] ;|f]t agfpFb} cfPsf] 5 . olQ xf] k'h F Lklt
Pp6f plQm lgsfn]/ 6fpsf]df ‰jfDd tn embf{ C0ffTds x'G5 . o;n] Pp6} cfO;Sof], ca oxL rln/xG5 eg]/ nflu of lghL :jfldTjsf] /Iffsf nflu ;dfh dfq xf] . cyf{t\ dfgjsf] k|wfg ju{ n ] cfˆgf] ;of} + jif{ s f] ;Qf
kmflnlbFb} c§xf; ug{ yflnxfN5g\ . j:t' s;/L Pscsf]d { f ablnG5 eGg] dfGg ;ls+bg} . olb ;dfhjfbnfO{{ gofF cTolws gful/ssf] lghL hLjg Wj:t kIf g} ;fd'lxs xf] . To;}n] cfly{s ;~rfngsf] cg'ejnfO{{ clwstd\
xfd|f] ;f]r eg] oL ;a}eGbf leGg u'0f b]vfpF5 . oxL u'0f ;dfhsf] u'0fdf ?kfGt/0f ul//lx+bg} eg], ljsl;t eO/x]sf] 5 . dfgj hLjgdf dfgjLo :jfldTjnfO{{ klg ;fd'lxs k|wfg k|efjsf/L / ;/n agfpg k|oTg
tl/sfn] bz{gsf ljifodf cWoog hLjgdf klg nfu" x'G5 . ;dfhjfbdf k':tfsf] rfxgf / cfjZostfcg'?k ;DaGwsf] xf]Og k'h F Lsf] c/fhstf u' 0 fdf ?kfGt/0f / ljsf; ug{ ul//x]sf] 5 . To;}sf] Pp6f c+z
ug'k{ 5{, ;f]Rg'k5{ / lxF8g\ k' 5{ eGg] klg nfu" x'G5 . x]bf{ ;dfhjfb b]lvP lg/Gt/ ?kfGt/0f ul/+bg} eg] ;dfhjfb 5fPsf] 5 . of] lghL :jfldTjsf] ;lsG5 . To;sf] nflu cfhsf] cfjlws k|T| oIf lgjf{rgåf/f zf;s r'Gg]
5 . xfdLn] cfhnfO{{ lxhf]sf] cfFvfn] klg Tof] leq k'h F Ljfb of csf]{ ljkl/t lg/Gt/ ghfg ;S5 . c;kmntf / ;ª\s6 xf] . lghL ljZjdf lghLaf6 ;fd'lxslt/ hfg] k|0ffnL xf] . o;n] aflx/ hlt g} hgdt
x]5f}{ / a'em]sf] bfjf u5f}{+ eg], lxhf]s} klg Tolts} hLljt x'G5 h;n] pko'Qm ;dfhjfbeGbf km/s h;df gofF :jfldTjn] hGdfPsf] ju{ lje]b / ju{ gofF :jfldTjsf] ;+Zn]if0f / k|of]u / k|hftGq of nf]stGqsf] k|rf/ u/]
tl/sfn] rNg / lxF8\g vf]H5f}+ eg], :yfg / ;dodf aflx/ JoQm x'g]u/L k':tf v';L;Fu a:g ;S5 cfpg klg ;ª\3if{sf] ;dfwfg dfS;{–Pª\uN] ;n] h?/L 5 . To;sf] 7f]; cleJolQm klg of hf] s'g} JolQm lgjf{lrt eP
cem c?nfO{{ klg cfkm}F+h:tf] agfpg b]vfk5{ . k'h F Ljfbdf klg oxL lgod ;S5 . olb ;dfhjfbnfO{ { vf] H g' e of] . n] l gg, dfcf] x ?n] PsLs[t :jfldTj k|0ffnLdf x'g ;S5 klg o;sf] st{Jo eg]sf] algagfp
/ lxF8fpg vf]H5f+}, cfhk|lt s]jn nfu" x'G5 . ?kdf k'h F Ljfb eP klg of] ;fDojfblt/ n}hfg] xf] eg] x/]s l;4fGtnfO{{ Jojxf/df 9fNg] / kl/0ffd eGg] lgisif{ ;xL 5 . /fHooGqsf] ;]jf / ;+/If0f ug]{ dfq
k"Jff{u|xLh:tf] Jojxf/ bzf{pF5f}+ eg] s] j n k' F h Ljfb dfq 5} g o;n] Joj:yfsf] lg/Gt/tf To;a]nf dfq lbg] d f ;kmntf k| f Kt ug' { e of] . PsLs[t :jfldTj eg]sf] JolQmsf xf] . slxn]sfxL+ k'/fgf] ;Qfsf ;+/rgf
xfdL oyfy{, gofF ;To / ;Defjgfaf6 ;dfhjfbsf s}of}+ u'0f af]s]/ dfq x'G5 ha To;nfO{{ /Iff ug]u{ /L lg/Gt/ ;fd'lxs :jfldTj To;}sf] cleJolQm lghL Ifdtf, ;[ h gf, rfxgf / dlSsg k'us ] f 5g\ .
5'l§;S5f}+ . 5'6s ] f] ofqLn] hltg} ;/fk] l6Sg ;s]sf] 5 . Tolt ubf{ klg gofF cfwf/ / u' 0 fdf ?kfGt/0f lyof] . t/ @)cf}+ ztfAbLsf] ()sf] cfjZostfnfO{{ kl/k"lt{ ub}{, ;f/f / s'g} lgldQ sf/0fn] elTsg k'Ug]
klg uNtL cfˆg} x'G5 Û ;ª\s6af6 plDsg ;ls/x]sf] 5}g . ul//lxG5 . clgZronfO{{ cfˆg} bzs;Dd k'Ubf klxnf] ;dfhjfbL b]z dfgj ;dfhnfO{{ ;dfgtf, :jtGqtf, ckjfbafx]s cfd?kn] k|of]u x'g] lgod
aL;f}+ ztfAbLsf k|fo …;dfhjfbÚ h:tf] ls pGgfO;f}+ / aL;f}+ ztfAbLsf] ?kfGt/0fåf/f ;dfwfg u/]/ dfq ?;nufot k"jL{ o'/f]ksf ;dfhjfbx? ;d[ l 4df cfwfl/t ;fd' l xs eg]sf] k'h F LjfbL /fHooGqleq h'gs'g}
9n] . v'|Zrf]en] ubf{, l66f]n] ubf{, k' F h Ljfbsf] sNkg} gu/f} + , aL;f} + ;dfhjfbsf] /Iff x'g;S5 . cGoyf 9n] eg] rLgnufotn] ;fd'lxs :jfldTjlt/ n}hfg] k|0ffnL xf] . eJo ?ksf] zf;sLo k|0ffnL eP klg p;s}
uf]ef{rf]jn] ubf{, h;n] ubf{ eP klg ztfAbLsf ;dfhjfbn] k|of]u gu/]sf ;dfhjfbsf] 7fpF h'gs'g} a]nf leGg :jfldTjnfO{{ abn]/ cfˆg} ljz]iftfsf] cfw' l gstf / ;dfgtf;lxtsf] ;]jf ug]{ xf] . t;y{, k'h F LjfbL ;Qf /
tL 9n] . 9Ng'sf] sf/0f / kl/0ffdnfO{{ s}of}+ ;dfhjfbL rl/qsf ljz]iftf Joj:yfn] lng;S5 . clxn]nfO{{ Tof] ;dfhjfb eGg]df k'us ] f 5g\ . ToxfF ;fd'lxstfleq ;'vb, ;d[4 Pjd\ Joj:yfdf k|of]u eO/x]sf] lgjf{rgsf]
hfFr ug]{ xf] eg] b]lVfG5 ls of] s]jn ;xj/0f u/]/ dfq k'h F Ljfb rln/x]sf] k'FhLjfbn] lng;S5 . t/, k'/fgf] cd]l/sfdf eGbf w]/} v/akltx? pGgt lghL hLjgsf] lgdf{0f o;sf] ljlw g} nf]stGqsf] ;jf]R{ r / clGtd
/fhg}lts Joj:yfsf] ;d:of dfq 5 . o;n] k'li6 u5{ ls j:t'df h:t} k'hF Ljfbn] xf]Og ;dfhjfbaf6 lzIff hlGd;s]sf 5g\ . h] ljZNf]if0f u/] ;f/ xf] . o;n] x/ gful/snfO{{ lzIff, ljlw xf] eg]/ dfGg ;lsFbg} .
xf]Og . of cfly{s ;d:ofdfq xf]Og, ;dfh / j}1flgs ;dfhjfbsf] hLjg lnP/ ;' w fl/Psf] of ?kfGtl/t klg j:t' t M ljutsf j} 1 flgs >d / /f] h uf/L;lxt cfly{ s j}1flgs ;dfhjfbleq k|of]u x'g]
o;df bz{gsf] ;d:of klg 5 . cyf{t\ / ljsf;df klg clgZrosf] lgod k'FhLjfbn] lnG5 . o;}nfO{{ xfdLn] ;dfhjfbL ;Qfdf cfPsf] c;kmntf cfTdlge{/tf k|bfg u5{ . s'g} klg zf;sLo k|0ffnLsf] ;DaGw clwstd\
o;df åGåfTds ef}ltsjfbsf] ck"0f{tf nfu" x'G5 . o;f] eg]/ j}1flgs clgZro, /Iff / ?kfGt/0fsf] bz{g eg]sf] ToxfF k}bf ePsf] cy{/fhg}lts axfgfdf cfˆgf] >d / pTkfbgdf >lds ju{sf] ;]jf ug]{ /fHooGqsf] ;]jf
JoQm ePsf] 5 . ;dfhjfb–;fDojfbsf] s'g} lgZrotf eg]sf 5f}+ . cGt/lj/f]w / rln/x]sf] cy{;DaGw zf]if0f x'g] cj:yf aGg lbFbg} . ug]{ xf] . k/Gt' o;n] clxn];Dd k|of]u
åGåjfbn] eG5 …ljkl/tsf] PsTj, g} gePsf] xf] of gx'g] xf] t < Tof] PsLs[ t cfly{ s :jfldTj of pTkfbg ;DaGws} c;kmntf x'g ;dfhdf x/]s gful/s >d / u/]sf] zf;sLo k|0ffnLsf] lgjf{rg ljlw
dfqfaf6 u'0f / lgif]wsf] lgif]wÚ . t/, xf]Og . j:t'sf] ef}ltsTj, ult / cfly{s :jfldTjsf] rrf{ x'g] cfpF5 . dfS;{ cfkm}n +F ] k]l/; sDo'gsf] ;[hgfTds sfd ug{ :jtGq x'g]5 . k|ltgLlwdf cfwfl/t 5 . hgtfn]
olQ lgodn] ;dfhjfbsf] k/fho / ljsf;sf] lgZrotf 5 . tL lalQs} w]/s } f] lbdfu lghL / ;fd'lxs ;kmntf / ljkmntfafx]s j}1flgs p;n] >d / ;[hgfTds sfo{ u/]afkt k| l tgLlw / k| l tgLlwn] zf;sLo
k'FhLjfbsf] k'g/f]bonfO{{ ;Dk"0f{?kn] lgZrotfleq sfd ug]{ lgoddfq b'O{ :jfldTjeGbf k/ hfFbg} . ;a}nfO{{ ;dfhjfbL l;4fGt cg'?ksf] ;fd'lxs cfjZos / cltl/Qm bfd kfpg] 5 . k|ltgLlwsf] lgjf{rg ub{5g\ . o;n]
kqmg ;s]g, ck"0f{ eof] . olb of] clgZrotf xf] . h;n] j}1flgs tL b' O { s f] dfq :d/0f x' G 5 . :jfldTj b]Vg kfpg' ePg . t/ t/ k' F h LnfO{ { dfgj hLjg / ;Qfsf] l:y/tf, zflGt, lzIff, :jf:Yo,
lgodn] kof{Kt sfd ub{Yof] eg] ;dfhjfbsf] /Iff / ?kfGt/0fnfO{{ sDo' l g:6sf] lbdfu ;fd' l xs n]lggsf] g]Tf[Tjdf ;g\ !(!&df j}1flgs ;EotfeGbf dfly /fVg] ;f]raf6 /f]huf/L, tLj| ;d[l4sf] ljsf; ug]{
k'/fgf]af6 gofFdf k'uk] l5, Pp6f d/]/ a'‰g / k|of]u ug{ d2t ub{5 . :jfldTjnfO{{ ;xL b]vfpg]df s'b5 \ eg] ;dfhjfbL qmflGt ;DkGg ePkl5 >lds ju{nfO{{ d'Qm u/]/ dfgj u/]sf] 5 . k'h F LjfbL b]zx?df ;o jif{df
csf]{ k}bf ePkl5 of] k'h F Ljfb 9n]/ clgZrosf] l;4fGtsf k|0f]tf ljg/ k'h
F LjfbLsf] lbdfu lghLnfO{{ a'§f eg]{ ;dfhjfbL :jfldTj ?;df k|of]u ;dfhnfO{{ pGgt / ;d[4 agfpg x'g] ljsf; / ;d[l4 ;dfhjfbL b]zx?df
j}1flgs ;dfhjfb plePkl5 k'gM sfn{ xfOh]gju{ x'g\ . xfOh]gju{ / ;fd'lxssf] cfnf]rgf ug]{lt/ eof] . bf];f| ] ljZj o'4kl5 ;dfhjfbL ;fd'lxs :jfldTj k|0ffnL pQd / s]xL bzsd} k|fKt ePsf 5g\ . of]
k' F h Ljfblt/} kmls{ g ' x' F b } g Yof] . -!()!–!(&^_. s' b \ 5 . jf:tljstfdf oL b' j } ;Qf;Fu} ;fd'lxs :jfldTjsf] lgdf{0f cfjZos 5 eGg] r]tgf eg]5 { . dfgj eg]sf] ;Qf ;~rfngdf jf:tljs
;dfhjfbL ljkl/tx? k' F h LjfbL kZrft\ DofS; Knfª\ s n] zlQm :jfldTjn] dfG5]nfO{{ ;Gt'li6 lbg k"jL{ o'/f]k, rLg;Dd k'Uof] . ;dfhjfbL ;dfh / dfG5]leq blaP/ a;]sf] hgtfsf] ;xeflutf 5 eGg] k|df0f xf] .
ljkl/tdf, ;dfhjfbL dfqf k'h F LjfbL SjfG6f ;s]sf 5}gg\ . lghL :jfldTjsf] cy{ ; DaGws} sf/0f o' / f] k df lghL k|jl[ Q leqaf6 cfjZostfsf] t/ j}1flgs ;Qf ;~rfngdf hgtf
u' 0 fdf / k' / fgf] lgif] w ePkl5 (Energy Quanta) sf] ;Ddf]xg g} ;f/f b'Mvsf] sf/0f xf] . lk5l8Psf] b]z eg]/ lrlgg] k"j{ ;+;f/df dfq xf]Og :jtGqtfsf] ;xefuL ePsf] ;f/tTjnfO{{ cfd
k'hF Ljfbsf] k'gh{Gd gx'g' kb{Yof] t/ cg';Gwfg u/] . ef}lts lj1fgdf ju{ pTklQ, hft pTklQ, ;Qf ;f]leot ;F3n] cd]l/sfnfO{{ klg ;+;f/df klg pGd'Qm ;f]r / ;Gt'li6sf hgtfn] a'‰g] u/L ?k / ljlwdf klg
eof] . of] k'h F Ljfbaf6 ;dfhjfblt/sf] gf]an ] k'/:sf/ kfPsf DofS; Knfª\s pTklQb]lv zf]if0f, :jfy{, e|i6frf/, pl5Gb} ;+;f/s} Ps gDa/ zlQm /fi6« ;fy ;fd'lxs :jfldTjdf k|jz ] ug{ cleJoQm ug]{ ljifo lgs} dxTjk"0f{ 5 .
ofqf ;dfhjfblt/s} cufl8sf] ofqf -!*%*–!($&_n] zlQm SjfG6fdf 7"nf] 8s}tL, cltqmd0f, ;ª\3if{ / o'4sf aGg] ;kmntf k|fKt u¥of] . ckm;f]r, ;lsG5 eGg] ljrf/nfO{{ ljsf; lgjf{rg ljlwsf] pNn]v ubf{ oxfF s]
x'gk' g],{ k'/fgf]sf] k'g/fudg gx'g' kg],{ of] u bfg u/] . pgn] kbfy{ s f sf/0f ;DklQdf lghL :jfldTjs} v' | Z rf] e sf] cfudgkl5 ()sf] ug]5 { . tyflk oxfF :ki6 x'g' kb{5 s' / fdf Wofg lbg h?/L 5 eg]
t/ o:tf] ePg . k'FhLjfb 9Nof], tTjx?nfO{{ 6'qm\ofpFb} nluof] eg] kl/0ffd x'g\ . bf; o'uaf6 ;'? eP/ bzsdf k'Ubf ;j{xf/f ju{sf] g]tT[ jdf ls PsLs[ t cfly{ s :jfldTj sDo'lg:6n] slxNo} klg ;dfhjfbdf
k/flht eof], j}1flgs ;dfhjfb Sjf06fdf k'U5 hf] cfkm}F b'Od { f x'G5 . ;fdGtL, k'FhLjfbL, ;fd|fHojfbL x'Fb} u7g ePsf] klxnf] j} 1 flgs lghLaf6 ;fd'lxs Pjd\ ;fj{hlgs hgdtsf] k|ToIf k|of]u ul/Fbg} eg]sf
p7\of], ljhoL eof] t/ j}1flgs Ps sfn / :yfgdf …wgfTdsÚ / csf]{ e"d08nLs[t k'h F Ljfb–;fd|fHojfbdf ;dfhjfbL b]z;lxt k"JfL{ o"/f]kdf :jfldTjdf k' U g] ;dfhjfbL 5} g g\ . a? dfS;{ – n] l gg ;a} n ]
;dfhjfb klg 9Nof], k/flht eof] sfn / :yfgdf …C0ffTdsÚ x'bF } aU5 . k'Ubf klg lghL :jfldTjsf] k|eT" jn] k|ltqmflGt eof] / k'gM k'FhLjfbsf] ;+qmd0fsfnLg :jfldTj k|0ffnLdfq k'h
F Ljfbsf] eGbf klg pTs[i6 lgjf{rgsf]
k'FhLjfb k'gM p7\of] / ljhoL eof] . o;sf] tTjsf] rl/qnfO{{ clglZrt cTolws gful/snfO{{ ;Gt'li6 lbg :yfkgf x'g k'Uof] . oL h]–h:tf x'g]5 . o;sf] uGtJo eg]sf] lghL jsfnt u/]sf 5g\ . kl/l:yltsf
k/Gt' k'h F Ljfbdf klg dfG5] ;Gt'i6 5 eGg] ;fljt ul/lbof] . olb hLj ;s]sf] 5}g . pN6f] ;f/fnfO{{ ql;t, k| s [ l tsf eP klg j:t' u t?kn] :jfldTjsf] cGTo / ;fDojfbL hl6ntfn] kl5Nnf] ;do a9L k|ltgLlw
5}g, ;+3if{ rln/x]sf] 5 / of] klg / dfgj cl:tTjnfO{{ k|sl[ ts} Ps cftlª\st / qm'4 agfO/x]sf] 5 . ;fd'lxs :jfldTj elgPs} :jfldTjsf ;dfhsf] lgdf{0f ug'{ xf] . lgjf{rg k|0ffnL k|of]u eP klg >lds
dg]{ of k/flht x'g]lt/} uO/x]sf] 5 . c+z dfGg] xf] eg] kbfy{sf] SjfG6fdf dfG5]x?n] of]eGbf pQd :jfldTj c;kmntf lyP . tL ;dfhjfbL PsLs[ t lgjf{ r g k| 0 ffnL hgtfsf] k|ToIf ;xeflutf ;dfhjfbsf]
of] oyfy{ xf] . b]lvg] clglZrotf dfgj ;]ndf klg vf]lh/x]sf] k|i6 a'‰g ;lsG5 . b]zx?df dfG5] /dfpg ;Sg] vfnsf] /fHosf] zf;g / zf;sLo ;f/tTj g} xf] .
k'FhLjfb d¥of] of 9Nof] eg] s] b]Vg ;lsG5 . cyf{t\ Sjf06fsf] u'0f dfS;{n] lghL :jfldTjsf] cGTo ug]{ ;fd'lxs :jfldTj k|0ffnL sfod x'g k|0ffnLsf] ljrf/–ljdz{ x'g] lalQs} ;Qf ;~rfngsf cg'ej, ;kmntf
cfpF5 < j}1flgs ;dfhjfb of c? dfgj ;]ndf klg 5 . kl/l:ylt / l;4fGt cg';Gwfg u/]b]lv cTolws ;s]g . hgtf rfx]/ of grfx]/ d' V otM b' O { ljz] i ftfsf] zf;g / ;d:ofaf6 lzIff lnFb} xfdLn] s]jn
s'g} < j}1flgs ;dfhjfb cfof] eg] :yfgn] To;sf] u'0fnfO{{ lgwf{/0f u5{ . gful/sn] d' V otM >ldsju{ n ] k'h
F LjfbL lghL :jfldTjdf kmls{g k'u] . k|0ffnLaf/] rrf{ x'G5 . s]xL k'h F LjfbL k'hF LjfbL k|hftGqsf] b]vfj6L k|ToIf
klg aL;f}+ ztfAbLs} h:tf] ;dfhjfb dfgj ;]ndf /x]sf] clglZrt u'0f dgk/fPsf] / ?;, rLgdf Pp6f ;}4flGts ?kn] ;fd'lxs :jfldTj b]zx?df hgtfsf] k|ToIf dtaf6 lgjf{rgdfq klg xf]Og, k"j{ ;f]leot
of gofF < o;af/] olQ eGg ;lsG5– s'g} klg a]nf dfgj ;f]r / :jefjdf cjlw;Dd lgs} ;kmn / nf]slk|o unt / c;Dej lsdfy{ 5}g . t/ lgjf{lrt x'g] zf;sLo k|0ffnL k|of]u ;+3df k|of]u ePsf] k|ltgLlwdfkm{ts \ f]
k'h
F Ljfb /xFbg} t/ j}1flgs ;dfhjfb k|s6 x'g;S5 . To;sf] k|ToIf k|efj /Xof] t/ ;fd'lxs :jfldTj klg @)cf}+ cfhsf] ;fdflhs hLjg / r]tgfsf] eO/x]sf] 5 eg] j}1flgs ;dfhjfbL lgjf{rgnfO{{ dfq klg xf]Og b'js } f
klg aL;f}+ ztfAbLsf] h:tf] cfpg] 5}g . ;dfhjfbdf kg{;S5 . h:tf] ls ztfAbLsf] cGTodf k'Ubf l6Sg ;s]g . :t/af6 gfKbf ;fd'lxs :jfldTj eGg] b]zx?df hgtfn] k|ltgLlw r'Gg] / ;d:ofnfO{{ lgsf; lbg] / jf:tljs
gofF, u'0ffTds?kn] gofF cfpg]5 . v'Z| rf]enfO{{ lnpFm, pm :tflng hLljt ;fd' l xs :jfldTjsf] ;} 4 flGts cy{k|0ffnLn] klg @!cf}+ ztfAbLsf k|ltgLlwn] zf;g ;+rfns r'Gg] >lds hgtfnfO{{ ;Qf ;~rfngdf
o;sf] cfly{s rl/q, ;f/, /fhg}lts x'bF f;Dd ;dfhjfbL, vfF6L ;j{xf/fjfbL dfGotfn] nfdf] ; do ;fdflhs gful/snfO{{ cfslif{t ug{ ;ls/x]sf] k|ltgLlw k|0ffnL k|of]u eO/x]sf] 5 . p7fpg] u/L PsLs[t lgjf{rg k|0ffnL
;+/rgf, k|fljlws ljz]iftf, g]tT[ j ;dfhjfbL lyof] . t/ :tflng hLjgdf ;Gt'li6 lbg ;s]g . ?kdf 5}g . o:tf]a]nf k'FhL pTkfbg / oL b'js } f af/]df s]xL cfnf]rgf 5g\ . k|of]u ug'k{ 5{ eg]sf 5f}+ . hxfF hgtfsf]
k|0ffnL, ;+:s[lt, ;dfh ;a} rLh gofF lat]kl5sf] km/s ;do / kl/l:yltdf ;fd'lxs eg] klg leqaf6 lghL :jfldTjdf tTsfn ;fd'lxs k|0ffnL vf;u/L j}1flgs ;dfhjfbL ;Qf / k|ToIf hgdt / k|ltgLlwåf/f lgjf{lrt
eP/ cfpg] 5 . Tof] klg To;/L dfq pm ;+zf]wgjfbL, k'FhLjfbLdf ktg :jfldTjn] gofF ljz]iftf;lxt 7fpF geP/ lghLsf] dgk|;Ggtf;lxt zf;g k| 0 ffnLdfly k' F h LjfbLn] x'g] b'j} ljlwnfO{{ ;+qmd0fsfn;Dd
afFRg] 5 hxfF x/]s k'/fgf ;DaGwdfly eof] . o;df v|Z' rf]eleq dfS;{jfb;Fu} agfof] . olta]nf g]kfnh:tf b]zdf ;fd' l xstflt/ cufl8 a9fpg] clwgfosjfbL, :jtGqtf lj/f]wL, k|of]u ug'{ kb{5 . h'g ljlwn] hgdt
lg/Gt/ ?kfGt/0f eO/xg' kg]5 { . tL ;+ z f] w gjfb klg lyof] , pko' Q m t vfF6L sDo'lg:6 eGg]x? ;a} g} ;+qmd0fsfnLg :jfldTj k|0ffnL h?/L lg/ª\sz ' , JolQmjfbLsf] cfnf]rgf ug]{ s'l07t x'g] ;d:ofnfO{{ ;dfwfg lbg]5
?kfGt/0fn] x/bd dfgj rfxgfnfO{{ jftfj/0f kfpg] lalQs} gsf/fTds lghL :jfldTjdf afFlwPsf 5g\ . b]lvG5 . hf] s'g} dgf]ut lgisif{ u/]sf 5g\ eg] k'FhLjfbL k|hftGqsf] eg] k' F h Lsf] lgoGq0fdf hfg] /
k|ltgLlwTj u/]sf] of g]tT[ j k|bfg u/]sf] kIfdf kN6f vfgk' U of] . pxL sDo'lg:6n] -slDtdf g]kfndf_ /6fg geP/ ljZj–;dfhjfbL cfGbf]ng / zf;sLo k|0ffnLnfO{{ sDo'lg:6 / ;r]tgfsf] g]tT[ jbfoL e"ldsf cyf{t\
x'gk' g]5 { . ;dfhjfbL, pxL k'h F LjfbL Û rLgdf lng nufpg] ;fd'lxs :jfldTjsf] l;4fGt cfhsf] qmflGtsf/L cfGbf] n gsf >lds hgtfn] k'h F Låf/f ;+rflnt, sDo'lg:6 g]t[Tj sdhf]/ aGguO{
;dfhjfb / k'FhLjfbaf/] olt lkofcf]df klg o:t} k|jl[ Q b]vfk¥of] . s]jn k9fpg] kf7eGbf cufl8 hfg cg'ej / lzIffDffly cfwfl/t x'g' lgolGqt / d'7\7Le/ zf]ifs ju{sf] ;Qfdf k|ltqmflGt x'g] ;d:ofnfO{{ klg
eg]kl5 xfdLn] hf]8g\ k' g]{ bz{gsf] ljifo pm dfcf] s f] ;fd' hlxn] klg ;s]sf] 5}g . o;n] xfdLnfO{{ ;f]Rg / kb{ 5 . Dffgj ;dfhsf] nfdf] zf;sLo k|0ffnLsf] cf/f]k nufpFb} ;dfwfg ug]{5 . ;f/df j}1flgs
cfpF 5 . Tof] eg] s f] åGåfTds pQ/flwsf/L aGof], ;dfhjfbL / vf]Hg pTk|l] /t u¥of] ls s] gfddfqsf] Oltxf;af6 b]Vg / eGg ;lsG5 ls cfPsf 5g\ . ;dfhjfb sDo'lg:6 g]tT[ j / >lds
ef}ltsjfbaf6 clgZrosf] l;4fGttkm{ qmflGtsf/L aGof], t/ cfk"mn] eg]sf] b]vfj6L ;fd'lxstfeGbf jf:tljs jf:tjdf dfG5] lghL / ;fd'lxs zf;sLo k|0ffnL ;QfoGqnfO{{ hgtfsf] k|ToIf ;xeflutf;lxt
cufl8 a9\gk' 5{ . ef}lts lj1fgdf ;dodf kb gkfpg] ePkl5 leqleq} ;fd'lxstfnfO{{ d'vl/t ug]{ gofF tTjsf] of]u xf] . s] dfG5] lghL ;~rfng ug]{ rfns tTj xf] . ju{ -af“sL % k]hdf_
@)&( ;fn kmfu'g & ut] cfOtaf/ 5
cufl8 /fVbf s]jn cfnf]rGffTds cfhsf] k'FhLjfbsf] d"n rl/q / aLrsf] cGt/lj/f]wdf ju{ ;Qf / >d lbg k|of]unfO{{ lgoldt ;~rfng u¥of}+ eg]
gjf}“===== ts{df dfq pleP/ xf]Og, tYox? ljz]iftf xf] . o;leq ;fd|fHojfbL cfly{s :jfldTjsf] k|efj klg 5 t/ >d lbg sDo'lg:6sf nflu s'g} b]znfO{{ g} pTk|l] /t ug]{ lglZrt 5 .
lg/Gt/ ?kflGqt x' F b } j} 1 flgs /fv]/ /rgfTds tl/sfnfO{{ k|of]u ug'{ rl/q klg 5 t/ of] ahf/, d'gfkmfsf xhf/f} + jif{ s f] hflto cEof; / gofF ljifo xf]Og . of] n]lgg–dfcf]sf] ;lxb sf] i f
;fDojfblt/ a9\g]5 . xf] . h;/L Pp6f j}1flgsn] tYoåf/f nflu k|lt:kwf{ ug]{ of o'4 yf]kg]{ ;fdflhs k/Dk/fsf sf/0fn] dfgj ;dob]lv k|of]u ePsf] xf] . kl/0ffdx? x/] s qmflGt of /fhg} l ts
kf6L{ s f] tYoåf/f ?kfGt/0f cfk"mnfO{{ ;xL ;fljt u5{, Pp6f rl/qsf] dfq geP/ cfly{ s , hfltnfO{{ ;fF:s[lts Pjd\ dgf]j1} flgs klg a]hf]8 k|fKt ePsf lyP . g]kfndf kl/jt{gsf nflu ;a}eGbf ;DdfggLo
sDo'lg:6 kf6L{ s]jn /fhg}lts lrlsT;sn] k|dfl0ft u/]/ pkrf/ /fhg}lts, k|fljlws, ;fF:s[lts, ?kn] klg ljeflht ug]{df hft s]xL sDo'lg:6 kf6L{x?n] a]nfavt kfq ;lxb tyf j]kQf of]4f / 3fOt]
sfo{sf] ;fwgdfq xf]Og clkt' of] u5{, Pp6f Ol~hlgo/n] gS;f k|dfl0ft sfg"gL If]qaf6 ljZjJofkL?kdf k/Dk/fn] sfd u/]sf] 5 . t;y{ lg0f{o u/]sf] ;'lGfG5 . t/ s;}n] klg of]4fx? x'G5g\ . pgLx?sf] alnbfg,
ljrf/wf/fTds, cfly{s, ;fF:s[lts, u/]/ sfo{ u5{, Pp6f ;flxTosf/n] lgoGq0f / k|eT" j yf]kg]{ vfnsf] 5 . o;nfO{ { s] j n ju{ ;d:ofleq k|of]udf n}hfg ;s]sf 5}gg\ . xfd|f] Tofu / b]gsf] t'ngf sf]xL;Fu klg x'g
;fdflhs sfo{sf] g]t[Tj klg xf] . ;flxTo n]v]/ ;fljt u5{, Pp6f o;sf] ;f/tTj eg]sf] k'FhLjfbnfO{{ /fv]/dfq k'Ub}g . ju{ ;d:of ;dfwfg kf6L{n] cf7f}+ dxflwj]zgaf6 klg of] ;Sb}g . /fHon] pgLx?sf] d"Noaf]w
o;sf] ljrf/wf/fTds, /fhg}lts, >ldsn] >daf6 pTkfbg u5{, To;/L ljZjJofkL?kaf6 :yflkt ug' { , x'g] lalQs} :jtM hflto ;d:of lg0f{o u/]sf] lyof] t/ s]xL ;do u/]/ ;Ddfg lbFbf pgLx?sf] :yfg
;fdflhs, ;fF:s[lts ?kfGt/0fdf g} kf6L{ g]tfn] cfˆgf cg';Gwfg tYo k'FhLJffb gePsf b]zdf k'FhLjfb ;dfwfg x'bF g} . k'/fgf hftx?aLrsf nfu" eP/ k|ltaGwkl5 5'6g\ k'Uof] . /fli6«o uf}/jdf kl/0ft klg x'G5 .
c:yfoL e"ldsf geP/ l;Ëf] k'h F LjfbL / ts{af6 kf6L{df ;xL ;fljt ug{] k'gM:yfkgf ug',{ k'h F Ljfb ePsf b]zdf cGt/lj/f]wnfO{{ ;dfwfg ug{ k'/fg} t/, lgoldt zlQm / sfof{nosf] 6f]nLn] t/, /fHon] a'‰g / sb/ ug{ hfg]g
o'unfO{{ ;fDojfbL o'udf ?kfGt/0f ug]{ tl/sf cKfgfpg' k5{ . ;fdfGotM cfˆgf] s7\kt' nL v8f ug'{, sdhf]/ hftaLrdf ;dfgtf k}bf ug{ vf]h]/ nuftf/ >dsfo{ ;~rfng u¥of] . eg] l:ylt lgs} kL8fbfoL aGg k'U5 .
lhDd]jf/L 5 . o;y{ sDo'lg:6 kf6L{ o;sf] cg';Gwfg, tYout k'i6L, d"n b]znfO{{ gjpklgj]zdf kl/0ft ug'{ / k'Ub}g / gofF hfltsf] cfwf/ ;[hgf o;sf kl/0ffd kf6L{ kª\ltdf dfq xf]Og hgo' 4 / PsLs[ t hgqmflGtsf
lg/Gt/ ?kfGtl/t, nf]slk|o, j}1flgs ;xdlt a/fa/ ?kfGt/0f x'G5 . o;n] ljZjnfO{{ k'h F LjfbL ljZjdf abNg' xf] . ug{ cfjZos 5 . hft Joj:yf hgtfdf ;d]t Psbd} nf]slk|o / ;lxbx?sf] ;Gbe{df o:t} cj:yf ag]sf]
/ ;'b[9 eO/xg' k5{ . o;sf g]tf– ;xkf7L / k|lt:kwL{nfO{{ Pstfa4 cfh e"d08nLs[t k'FhLjfbsf] g]t[Tj ;fdGtjfbsf] pkh xf] eg] of] :yflkt alg;s]sf 5g\ . xfdLn] ;fFRr} 5 . o:tf]an ] f s]jn /fHosf] d'v tfs]/
sfo{stf{ cAan bhf{sf k|ltgLlw agfpg Pjd\ ?kfGt/0f ug{ ;xh cd]l/sfn] ul//x]sf] 5 / To;sf k'h
F Ljfbsf] ;+/If0fdf l6ls/x]sf 5g\ . g} uj{ ug{nfos sfd / kl/0ffd k|fKt of cfz u/]/ x'bF g} . kf6L{n] cfˆgf]
alg/xg' k5{ . k/Gt' sDo'lg:6 kf6L{ x'g]5 . o;sf] cy{ n]lgg / dfcf]sf jl/k/L la|6g] , o'/f]k, ci6«l] nof, hfkfg, oL hftsf] ;DaGw lgZro klg u/]sf 5f}+ . g]kfndf ;fob xfd|f] kf6L{ kxndf h] ;+ej x'G5, ;lxb tyf j]kQf
:jod\df Pp6f j:t' ePsfn] of] tl/sfnfO{{ 5f]8g\ ] eGg] xf]Og . ;ldlt ef/t, a|flhn cflb 5g\ . ;fdGtL Pjd\ k' F h LjfbL ;Qf / afx]s of] cEof; ug]{ csf]{ s'g} kf6L{ of]4fsf kl/jf/ / 3fOt] sd/]8x?sf]
cfkm}Fdf cGt/lj/f]wo'Qm j:t' xf] / / lhDd]jf/Ldf n]lgg / dfcf]sf] sDo' l g:6 cGt/f{ l i6« o /fhg}lts Joj:yf;FUf 5 . t/ hft 5}g . o;n] xfdLnfO{{ cfly{s If]qdf hLjgdf ;xof]uL aGg] gLlt /
o;leq ljleGg vfnsf k|jl[ Q s]Gb|Lt tl/sfnfO{{ c? ljsf; u/]/ k|of]u sDo'lg:6 cfkm}F+df cGt/f{li6«o k| y fn] ;dfhnfO{ { ;d] t o;/L vf;u/L b}lgs pkEff]Uo j:t'df s;/L sfdx?nfO{{ cufl8 a9fpg' k5{ . o;sf]
x'g cfOk'U5g\ . sDo'lg:6 kf6L{df ug'k{ b{5 eg] kf6L{df Pstfa4 zlQmsf] k| j [ l Q xf] . sDo' l g:6 cGbf] n g ufFlh;s]sf] 5 ls s]jn ;Qf / cfTdlge{/ x'g ;lsG5 eGg] lzIff yfngL klg P] l txfl;s gjf} F
cfOk'Ug] unt k|j[lQaf6 kf6L{nfO{{ lgdf{0f / ?kfGt/0f ug{sf nflu cGTf/f{li6«o cfGbf]ng xf] . sDo'lg:6 Joj:yfsf] kl/jt{g u/]/ of sfg"gdf lbPsf] 5 . dxflwj] z gn] oL dxflwj]zgn] u/]sf] 5 . l;Ëf] aGb;qsf]
?kfGtl/t / kl/:s[t ul//xg' kb{5 . cg';GwfgfTds ljlwnfO{{ k|of]u ug'{ ;ª\ 3 if{ cGt/f{ l i6« o ;ª\ 3 if{ xf] . ;dfgtf n]v/] dfq xhf/f}+ jif{bl] vsf lzIff;lxtnfO{{ cfTd;ft ub}{ s]Gb|Lo rfxgf, ;'emfjsf ;fy} kf6L{ s]Gb|Lo
olb unt k|jl[ QnfO{{ ;dod} ;dfwfg kb{5 . cg';Gwfg eGg] ljlQs} s]jn sDo'lg:6 nIo cGt/f{li6«o nIo xf] . lje]b / ljefhg ;dfwfg x'Fb}gg\ . ;ldlt, s]Gb|Lo k|ltgLlw, lhNnf ;ldlt ;ldltsf] cfˆg} ;f]r cg';f/ % nfvsf]
ug{ ;lsPg eg] slxn]sfxL+ sDo'lg:6 Pp6f JolQmsf] e"ldsf dfq klg o;sf ljrf/, ;ª\u7g / ;ª\3if{ cem blIf0f Pl;of / g]kfnh:tf lxGb' / lgoldt zlQmn] b'O{ dlxgfdf Ps ;lxb tyf j]kQf sf]if v8f ul/Psf]
kf6L{nfO{{ g} vfOlbg] ;d:of aGgk'U5 . x'bF g} . o;df Pp6f 6f]nL, kª\lt / ;a}n] cGt/f{li6«o dxTj /fV5g\ . j0ff{>d Joj:yfn] afFw]sf] ;dfhdf lbg >ddf efu lng] / cfly{s 5 . % nfvn] t'?Gt} 7"nf] of]hgf
sDo'lg:6 kf6L{nfO{{ ;'Jojl:yt, ;'b9[ zlQmsf] g} e"ldsf h?/t k5{ . h;sf] cyf{t\ sDo'lg:6x? To;a]nf dfq /fhg}lts kl/jt{gaf6 dfq hft pTkfbg ug]{ lg0f{o u/]sf] 5 . algxfNg] of ;d:of ;dfwfg eOxfNg]
ug]{ ljifodf dfS;{n] eGbf a9L n]lggn] ;fd'lxs k|of;df ;d:ofnfO{{ ;dfwfg k"0f{?kn] ;kmn x'g]5g\ hlta]nf Joj:yfsf] pGd"ng ;+ej 5}g . To;sf ;fFrf] s'/f xf] ls xfdLn] ukm xf]Og . t/ o;n] bL3{sfnLs ;f]r
Wofg lbg'eof] / 7f]; ug'{eof] . ug]{ dfq xf]Og ;ldlt / ;xof]4fnfO{{ pgLx?n] j} 1 flgs ;dfhjfbL nflu /fhg}lts ;Qf, Joj:yf / ju{df r'6\g] /fhgLltnfO{ { pTkfbgd'v L k|:t't u/]sf] 5 . h;af6 s]xL g s]xL
cS6f] a / qmflGtb] l v t] ; | f ] ?kfGt/0f ug{ klg d2t k'Ug]5 . qmflGtnfO{{ ljZjsf sDo'lg:6 / >lds kl/jt{g ;Fu} hfltdf klg kl/jt{g /fhgLltdf ts{ dfq ug]{ g]tf– pknlAw xfl;n x'bF } hfg] 5g\ . sf]ifaf/]
cGt/f{li6«o;Ddsf] ;dodf agfPsf e" d 08nLs[ t k' “ h Ljfb hgtf;Fu hf]8g\ ;kmn x'g5 ] g\ . dxfg\ cfjZos 5 . k'/fgf] ;Qf / Joj:yfsf] sfo{ s tf{ n fO{ { >d ug] { g] t f– lxtlrGtsx?;Fu k/fdz{ lnFb,} lj:tf/
tL gLltx?n] clxn];Dd klg kf6L{ @!cf}+ ztfAbLsf] k'h
F Ljfb dfS;{– ;fDojfbL Joj:yf To:tf] dfgj ;Eotf lgif]w;Fu} k'/fgf] hfltsf] klg lgif]w sfo{stf{df, k/lge{/ cfly{s sfo{nfO{{ ub}{ nluof] eg] kSs} klg ;ª\s6df
;~rfngdf sfd ul//x]sf 5g\ . n]lgg–dfcf]sf] ;dodf 5}g eGg] xf] hxfF s]jn Pp6fdfq /fHo xf]Og h?/L 5 . bnfn k'h F Ljfbsf] lgif]w / cfTdlge{/ pTkfbg sfo{df abNg} b'Mv afF8g\ ] l:ylt lgdf{0f ug{ ;lsG5 .
ljrf/df :jtGqtf, sfdsfo{ d f lgisif{ cf7f}+ dxflwj]zgdf lgsfn]sf ljZjsf ;f/f hgtf ;Fu;Fu} k|j]z j}1flgs ;dfhjfbsf] :yfkgf;Fu} k5{ . xfdLn] hgtfdfly e/kg]{ ;f/;ª\ I f] k df eGbf, xfd| f ]
Ps?ktf, cNkdtn] ax'dtsf] lg0f{o lyof}+ . vf;u/L cfhsf] j}1flgs ug]5{ g\ . sDo'lg:6 l;4fGtsf k|jt{s j}1flgs ;dfhjfbL hfltsf] :yfkgf cfly{s gLltnfO{{ hgtfnfO{{ l;sfpg] P]ltxfl;s dxflwj]zg ju{ ;ª\3if{
dfGg'kg]{, tNnf] ;ldltn] dflyNnf] ;dfhjfbL qmflGtsf] sfo{ l bzf dfS;{ – PË] N ;n] sDo' l g:6nfO{ { klg rflxG5 . cyf{t\ gofF ;Qf, gofF of hgtf;FUf ldn]/ sfd ug]{ gLltdf / cGt/;ª\3if{sf r'gf}ltx? ;fdgf
;ldltsf] lg0f{o dfGg'kg]{ / ;a} kf6L{ hgljb|fx] / hgo'4 dfq x'g ;Sb}g . ;} 4 flGts?kn] dfq geO{ ju{;uF } gofF hfltsf] lgdf{0f u/]/ dfq abNg' k5{ . o;sf nflu >dsfo{ ub}{ gofF ljrf/ ;+Zn]if0f ug{ ;kmn
;b:on] dxflwj]zgsf lg0f{o dfGg'kg]{ Tof] ck"0f{ x'G5 eGg] lgisif{ lgsfNb} ;ª\ u 7gfTds ?kn] g} jf:tljs ;dfgtfd"ns gofF ;dfhsf] Ps dxTjk"0f{ k|of]u x'g5 ] . >d lbg ePsf] 5 . kf6L{nfO{{ ;'b9[ / Pstfa4
;+Zn]if0faf6} k|foM sDo'lg:6 kf6L{ ubf{ ljZj k'FhLjfbL– ;fd|fHojfbL cGt/f{li6«o:t/df PsLs[t /fVg'eof] . lgdf{0f ;Dej x'G5 . xfd|f] kf6L{n] s]xL s]jn b'O{ dlxgfdf Ps lbg sfd agfpg ;kmlne" t ePsf] 5 .
rln/x]sf 5g\ . kf6L{df g]tfx?aLrsf] rl/qsf] o:tf] ljZn]if0f u/]sf lyof}+ . kl5 n] l ggn] t] ; | f ] cGt/f{ i 6« s f] jif{ klxn] b ] l v g} gofF hfltsf] u/L b]vfpg];Fu ;DalGwt 5}g . g PsLs[t hgqmflGtnfO{{ gofF prfOdf
;DaGw s]jn n]lggsf] tl/sfaf6 dfq To;a] n f xfdLn] k' F h Ljfb– lgdf{0fåf/f To;nfO{{ cufl8 a9fpg' lgdf{0faf/] ljdz{ ub}{ cfPsf] lyof] . t of] Ps lbg k};f sdfpg] / kf6L{nfO{{ p7fpg ;kmn ePsf] 5 . o;sf
;dfwfg gePkl5 dfcf]n] cfnf]rgf ;fd| f Hojfbsf] ljsf; eof] . pxfFn] eGg'eof] æ>ldsx?sf] gjf}F dxflwj]zgn] o; ljifonfO{{ klg lbg];uF dfq ;DalGwt 5 . of] Pp6f ;+ Z n] i f0fx?nfO{ { k| o f] u ug] {
/ cfTdfnf]rgfsf] gofF ljlwdf hf]8 pQ/;fd|fHojfbdf ePsf] ;+ZNf]if0f cGt/f{li6«o Pstf /fli6«o PstfeGbf lgisif{ lbFb} gofF hfltsf ?kdf …;LÚ sDo'lg:6 b[li6sf]0f, Jojxf/, gLlt / tTk/tf;F u } qmflGt / sDo' l g:6
lbg'eof] . o;n] ;sf/fTds k|efj klg u/]sf lyof}+ . hf] ;xL g} lyof] . dxTjk"0f{ 5 .Æ dfcf]n] l;4fGt, ljrf/ -sDo'lg:6 jf ;fDojfbL_ hfltsf] ;+:s[lth:tf ax'cfoflds ;DaGw;Fu cfGbf]ngn] gofF prfO xfl;n ug]{5
lbof] . t/ kl5Nnf] ;dodf k'Ubf of] pQ/;fd|fHojfbL ;+Zn]if0fn] ljljw / cfGbf]ngdf cGt/f{li6«o e"ldsf k'/f ;+Zn]if0f u/]sf] 5 . ca g]kfn hf]l8Psf] 5 . o;n] sDo'lg:6sf] eGg] k"0f{ ljZJff; 5 . l;Ëf] kf6L{ kª\lt
ljlwsf] k|of]u klg ?kfGt/0f x'g] / ax;x?sf] ;[hgf klg u¥of] . t/ u/] klg ;ª\ u 7gfTds ?k lbg sDo'lg:6 kf6L{sf g]tf–sfo{stf{n] ;+:yfut Pjd\ cfly{{s kIfnfO{{ dfq k"0f{ ljZJff;, hf]; / pT;fxsf ;fy
u/fpg]df eGbf cfˆgf k"jf{u|x / xfdLn] cfˆgf] b[li6sf]0f ;xL /x]sf] :ki6 ;Sg'ePg . cfˆgf] k'/fgf] hflt TofUb} …;LÚ hflt dfly p7fpg] 5}g clkt' ;fdflhs / o;}df ;dlk{t eP/ 86f}+ . xfd|f]
k|ltzf]w ;fFWg] xltof/sf ?kdf k|of]u ug]{ sfo{ hf/L /fVof}+ . cfh cfpFbf cfhsf] ljZjn] sDo'lg:6aLr emg\ wf/0f ug]{5g\ . klxn] lhNnf / ;f] lghL hLjgnfO{{ ;d]t r':t–b'?:t cufl8sf] lIflth rlDsnf] 5 .
x'g yfn]kl5 k|efjxLg aGb} uPsf] k' F h Ljfb aL;f} + ztfAbLsf] Jofks, pRr / k|ToIf ;DaGw / ;/xsf ;a} ;ldltx?n] nfu" ub}{ ;a} /fVg d2t ug]{5 . xfdLn] o;sf] – hgqmflGt c+s ^ af6
5 . cfTdfnf]rgfeGbf cfnf]rgf k|wfg ;fd|fHojfbdf dfq 5}g eGg]df cfd ;xsfo{sf] dfu ub{5 . ljZjsf] kf6L{ ;b:ox?n] u|x0f ug]{ 5g\ . xfd|f]
aGg k'uk] l5 To;n] ?kfGt/0f ug]{
geO{ sdhf]/Ldf lgif]w ug{ vf]Hg]
;xdlth:tf] alg;s]sf] 5 . t/
ablnPsf] k'FhLjfbnfO{{ s'g zAbn]
e"d08nLs[t rl/q Pjd\ e"d08nLs[t
k'FhLjfbsf] cGt/f{li6«o k|j[lQsf
hf]8 Ps lbg l;Ë} ;dfhn] of] hfltnfO{{
cg';/0f ug]5{ g\ . h;n] g]kfnL ;dfhdf gSsnL :df6{ nfO;]G; agfpg] tLghgf kqmfp
;d:of a9] s f] 5 . kf6L{ l eqsf cleJoQm ug]{ eGg] ljifodf cg]s sf/0fn] klg sDo'lg:6sf] cGt/f{li6«o cfh;Dd ljBdfg ;of}+ hfltnfO{{ Pp6} sf7df8f}F . sf7df8f}F pkTosf cg';Gwfg sfof{non] gSsnL ;jf/L rfns
cGt/lj/f]wsf] ;dfwfg ?kfGt/0faf6 ts{ / ljZn]if0f 5g\ . o;aLrdf xfd|f] ;DaGw s]jn ;}4flGts b[li6n] dfq …;LÚ hfltdf ?kfGt/0f ug]5 { . cg'dlt kq -:df6{ nfO{;]G;_ agfPsf] cf/f]kdf tLghgf kqmfp u/]sf] 5 .
geO{ lgif]waf6 ug{ vf]Hbf kl/0ffd kf6L{df klg ljleGg sf]0faf6 x]g,{] geO Jojxfl/s cfjZostfsf b[li6n] …;LÚ hfltsf] wf/0f bf;o'u, kqmfp kg]d { f kf]v/fsL #% jifL{o s~rg u'?ª, g'jfsf]6sf #* jifL{o clgn
slt eofjx cfpF5 eGg] a'‰g ?;, ljZn]if0f ug]{ / lgisif{ lgsfNg] k|of; klg cfjZos ag]sf] 5 . xfd|f] kf6L{n] ;fdGtL o'u, k'h F LjfbL o'u, xhf/f}+ /fO{ / g'jfsf]6s} #^ jifL{o /fhg tfdfª /x]sf 5g\ . sf7df8f}F pkTosfdf
k"jL{ o"/f]k, rLgsf 36gf cWoog ubf{ eP . xfdL] n ] u/] s f] k' F h Ljfb– k'gu{7gsfnb]lv g} sDo'lg:6sf] jif{b]lvsf] hft Joj:yf / hft s]xL JolQmx¿n] lnvt sLt]{ u/L gSsnL :df6{ ;jf/L rfns cg'dlt kq
k|i6 x'G5 . g]kfnd} klg /fodfemL, ;fd|fHojfbsf] gofF ;+ZNf]if0f pQ/– cGt/f{li6«o ;DaGw / ;xsfo{sf nflu ljefhgsf] qmdeË xf] . k' / fgf agfO{ k|of]u ub}{ cfO/x]sf] eGg] uf]Ko ;"rgfsf cfwf/df k|x/Ln] tL JolQmx¿
?knfn, Pdfn], k|r08–afa'/fd, ;fd|fHojfbsf] ;f/df Ps?ktf sfod Wofg lbFb} cfPsf] 5 . cfh To;nfO{{ hftx?sf] lgif]w / gofF hfltsf] kqmfp u/]sf] xf] . k|x/Ln] sf7df8f}Fsf ljleGg 7fpFaf6 km/s km/s lbgdf
ls/0f, ;' b z{ g , s~rgx?sf x' F b } hfF b f k| l taGw leq g} c? uDeL/ kxn ul//x]sf] 5 . xfd|f] ljsf; xf] . dfcf]sf] bfz{lgs efiffdf df3 @( ut], kmfu'g ! ut] / kmfu'g @ ut] cf/f]lkt tLghgfnfO{{ kqmfp
larngnfO{{ x]bf{ 5n{Ë b]lvG5 . pQ/;fd|fHojfbeGbf csf]{ s'g} kbfjnL lgisif{ 5 ls rf}yf] cGt/f{i6«sf nflu eGbf k'/fgf hfltx?sf] gofF hfltdf u/]sf] 5 . k|f/lDes cg';Gwfgsf qmddf s~rg u'?ªn] cfˆgf] kmf]6f], u+uf
PsLs[t hgqmflGtsf] h;n] xfd|f] ;+Zn]if0fsf] ;f/nfO{{ ;/n Pp6f gofF sDo'lg:6 3f]if0ffkq h?/L ;+Zn]if0f xf] . of] cfkm}d
F f o'ufGtsf/L tfdfªsf] gfdsf] ;jf/L rfns cg'dltkq / kfFr xhf/ ?k}ofF cfˆgf lrghfgsf
;+Zn]if0f, k|ltaGwleqsf] cg'ej / / 7f];?kn] cleJoQm ug{ ;sf];\ ldNbf aGg uPsf] 5 . h'g 3f]if0ffkqn] sbd / gofF dfgj ;Eotfsf] cf/De dflg; clgn /fO{nfO{{ lbPsf] b]lvPsf] 5 .
cWoogaf6 xfdLnfO{{ s] lzIff / ;f]Rg' plrt x'G5 eGg] 5nkmn ub}{ @!cf}+ ztfAbLsf gf}+nf / df}lns klg xf] . of] ljZjJofkL?kdf cg'z/0f pQm k};faf6 clgn /fO{n] cfk"mn] Ps xhf/ kfFr ;o ?k}ofF lnP/ pQm
cj;/ ldn]sf] 5 eg] sDo'lg:6 cfof} + . s} o f} + sd/] 8 x?;lxtsf ljz] i ftf;lxtnfO{{ gofF cfwf/df ul/of];\ eGg] xfd|f] wf/0ff 5 . kmf]6f], sfuhft / afFsL tLg xhf/ kfFr ;o /fhg tfdfªnfO{{ lbPsf]
kf6L{nfO{{ lg/Gt/ Pstfa4 / ?kfGt/0f 5nkmn, aflx/ rln/x]sf ax;, ;+Zn]if0f u/]sf] x'g' kb{5 . xfdLn] To; …;LÚ hfltsf] ljsf;n] :jefjtM b]lvG5 . ;fy} clGtddf /fhg tfdfªn] tLg xhf/ kfFr ;o lnP/ u+uf
ug{sf nflu n]lgg / dfcf]sf ljrf/ ;'emfj / xfdL cfk}m+n] ul//x]sf] lbzfdf d]xgt ug'{ kb{5 . sDo'lg:6 gofF ;dfhsf] /rgf ug]{5 . o;n] tfdfªsf] ;jf/L rfns cg'dltkqdf s~rg u'?ªsf] kmf]6f] 6fF;L gSsnL
Pjd\ ljlwnfO{{ cfTd;ft / k|of]u ub}{ cWoogaf6 k'h F Ljfb–;fd|fHojfbsf] cfGbf]ngsf s]xL hl6ntfsf afah'b …;LÚ hfltsf] b[li6sf]0f, cy{;DaGw, :df6{ ;jf/L rfns cg'dltkq agfO pknAw u/fpg] u/]sf] kfOPsf] xf] .
gofF ljrf/ / ljlw rflxPsf] 5 . gofF rl/qnfO{ { pQ/;fd| f Hojfb cufl8 pHofnf] ;Defjgf b]Vg ;lsG5 . ;+ : s[ l tsf] ;[ h gf ug] { 5 . tL pgn] o;/L cGo w]/} JolQmx¿nfO{{ gSsnL ;jf/L rfns cg'dltkq pknAw
xfd|f] ljrf/df Tof] ljlw tYoåf/f kf6L{ eGg'eGbf e"d08nLs[t k'h F Ljfb eGg' ;L hflt ;dfhdf dfgj hfltnfO{{ ;f/e"t?kdf sDo'lg:6 s} ljz]iftfdf u/fPsf] v'Ng cfPsf]n] yk cg';Gwfg sfo{ hf/L ePsf] cg';Gwfg sfof{non]
/ JolQmnfO{{ ?kfGt/0f ug]{ tl/sf a9L ;xL x'G5 eGg] wf/0ff ljsf; x'bF } ljeflht / ljvl08t ug]{ d"n cfwf/ x'g5] g\ . oBlk o;n] ljifox?nfO{{ olt pNn]v u/]sf] 5 . kqmfp k/]sf /fhg tfdfª o;cl3 klg lnvt;DaGwL
j}1flgs / k|efjsf/L x'g;S5 . cfof] . ljifosf] uDeLo{tfnfO{{ dgg cy{;DaGw / To;af6 ;[lht ju{ ;';ª\ul7t, ;[hgfTds / /rgfTds s;'/df lhNnf k|x/L kl/;/, hfjnfv]n, nlntk'/af6 kqmfp k/]/ l/xf
;d:ofnfO{{ ;dfwfg ug{sf nflu ub}{ o; ljifodf dxflwj]zgn] lgisif{ ljefhg xf] . t/ ju{n] dfq xf]Og agfpg] 5 ls dfgj hfltn] gofF ePsf] klg v'n]sf] xf] . cf/f]lkt tLg}hgfnfO{{ lnvt;DaGwL s;'/df lhNnf
cg';GwgfTds ljlw k|of]u ug'{ eg]sf] lbPsf] 5 . dfgjnfO{{ ;fdGtjfbL hft k|yfn] klg cfwf/df gofF Pstf / gofF ;dfgtf k|x/L kl/;/ 6]s', sf7df8f}F k7fOPsf] sfof{nosf k|jQmf ;f]d]Gb| l;+x
kf6L{leqsf ;d:ofaf/] s'g} klg ljifo e"d08nLs[t k'FhLJffb eg]sf] ljeflht ul//x]sf] 5 . hftx?sf] k|fKt ug]5 { . /f7f}/n] hfgsf/L lbPsf 5g\ .
6 @)&( ;fn kmfu'g & ut] cfOtaf/
hgo'4
g]kfn leqsf] cflbjf;L j0f{jfb ‘afx'gjfb’ af/]
cflbjf;L hghflt / blnt dflgG5 . blIf0f Pl;ofsf] e"uf]n c? / klZrd g]kfn;Dd v; cfo{x? j0f{Joj:yf km}nfP/ wfld{s u|Gyåf/f hgo'4 lbj;sf] z'esfdgf Û
ljqmfGt ;L

;d'bfosf] clwsf/ dof{bf / ;'/Iffsf] dxfb]zsf] eGbf ljz]if cjl:ytdf a'4eGbf w]/} cl3g} km}lnO;s]sf lyP . hghfltx?nfO{{ k5fl8 kf/L 7Ub} cfP Ps yfg b/afl/ofx?n]
lglDt egL ;'? ePsf] hflto / 5 . k"jL{ uf]n4{sf rf/} dxfb]zsf] j}lbssfn / /fdfo0fsfnb]lv g} eGg] klg cf/f]k nufO{b5 } . j0f{Joj:yf sDtf ;tfPsf lyP
;fd'bflos ;+u7gsf] nx/ cflv/df If]qL l7s dWo efudf kg]{ of] If]qrf/} g]kfnsf] t/fO{ / kxf8df o;/L jfx'g, blIf0f Pl;ofsf] ax'hflto ljlzi6 sDtf x]ks ] f lyP
/ afx'g;Dd klg k'Uof] . v; If]qLn] dxfb]zsf dflg; cf]xf]/–bf]xf]/ ug]{ If]qLx? km}lnFb} cfPsf] k|i6 5 . To;}n] l:yltdf pAh]sf] ljlrq k|yf xf] . Tof] r':g' r';s ] f lyP
cfk"mnfO{ klg cflbjf;L hghfltdf rf}jf6f] k5{ . of] /fd|f] hnjfo' ePsf] g} g]kfnsf ljleGg 7fpF ljZjfldq, g]kfnsf] dfq s'/f xf]Og . ;+;f/sf hgtfsf] v'g / kl;gf
;"rLs[t ug{k' g]{ dfu leQf–leQfdf pj{/ If]q x'gfn] plxn]bl] vg} dflg;x¿ e[s'6L, cf}j{, b]jbQ, b'jf{;f, cf}j{, c? efudf j0f{ Joj:yf g pAhL blIf0f tL ;fdGtx?n]
n]Vgyfn], kl5 afx'gx?n] klg a|fXd0f df08\To, cflb Clifsf tfkf]e"ldsf Pl;ofd} pAhg'sf cg]sf} sf/0f 5g\ . ldRg' ldr]sf lyP
;dfhsf] :yfkgf u/L cfˆgf] clwsf/sf ?kdf k'/f0fdf jl0f{t 5g\ . O{=k'= 5}7f}+ To;nfO{{ clxn] afx'gjfb egL ;fdGtL hgtfsf] cl:tTj
lglDt clwj]zg u/] . la=;= !(** ztfAbLlt/ slknj:t' jl/kl/ j0f{ k|lts[ofjfbnfO{{ dfq kmfObf k'U5 . Ps yfg ljb|fx] Lx?n]
df sf7df8f}dF f o'jfx?n] …k|r08 uf]vf{Ú Joj:yfsf] k|rng a9L ;s]sf] lyof] . wfld{s tGqdGqsf k/Dk/f of k':ts wfjf af]Ng] cfF6 u/]
sf] :yfkgf u/]sf] b]lvG5 To;otf uf}tdj'å :jo+ If]qL s'nsf lyP . ;a} hfthfltsf x'g . tL ;j}sf zf;sx?sf lj?4df
@))& b]lv @)^# ;Ddsf cfGbf]ng pgn] j0f{ Joj:yf dg gk/L ;dfg k'/f]lxt, emfFqmL, cf]emf, nfdf, cflbn] hgo'4sf] lju'n km's/]
qmflGtx? ;fdGtL Joj:yf / ljb]zL– dfgjtfsf] ljrf/ k|rf/d} cfˆgf] cf– cfˆg} hfltdf wfld{s s[ofsnfk cl3 a9\g] lxDdt u/]
x:tIf]klj?4 nlIft juL{o / /fli6«o ;Dk"0f{ zlQm nufP . slknj:t'af6 u/L cfly{s nfe ul//x]s} 5g\ . lgd'vf, ul/a hgtfsf] ;fydf
rl/qsf lyP . t/, clxn] PsPs lsg sf7df8f}F cfPsf ;a} zfqmL / sf]lno cGwljZjf; ehfP/ jf]sf s'v/' f klg s/f]8f}+ >dhLlj hgtfsf] d'lQmsf] nflu
/ s;/L hflto / If]qLo s'/fn] ltgnfO{{ If]qL lyP . a'4eGbf Ps b'O{ ;o jif{ vfO/x]s} 5g\ . ls/fFt– d+uf]n d"nsf To;kl5
5f]Kb} cfP of] Pp6f ljrf/0fLo 5 . kl5 g]kfn cfPsf j}zflnsf lnR5lj dfG5] / :jo+ blnt ;d'bfo leq}sfn] bdgsf lj?4df aGb's p7\of]
ljZjsf cGo b]z dxfb]zeGbf km/s / s'lzgu/ -uf]/vk'/_ sf dNnx? klg hftkft 5'jf5"tsf] e]befj ub}{ cTofrf/sf lj?4df snd p7\of]
vfnsf] blIf0f Pl;ofsf] ;fdGtL If] q L lyP . lnR5lj sfnsf g} cfPsf 5g\ . tL ;a}n] dlxnfnfO{{ ;Qf vf]:g] ;f; u/]
Joj:yfleq j0f{–Joj:yfsf] ?kdf ;Gtf]if ;L lznfn] v x?df a| f xd0fb] l v af]S;L eGg] cf/f]knufO{ wfdL emfFqmL >L % sf] xftaf6 8/kf]vn] klg
cfˆgf] clwsf/sf] nflu
hfthfltsf] e]befj / 5'jf5"t h:tf] To; 7fpFdf uP/ a:g] xf]8 rNbYof] r08fn;Ddsf cf7f/ k| s [ l tsf a;fPs} 5g\ . j0f{Joj:yfsf cf+lzs
cdfgjLo k|0ffnLsf] aL; k|frLgsfnb]lv Psyl/sf] j:tLnfO{{ nv]6L csf{sf] hfltnfO{{ ;Daf]wg ul/Psf] 5 . s] ?kdf ls/fFt d+uf]n / blnt ;d'bfodf n8\g] rfxf /fv]
g} km}lnb} cfPsf] xf] . sJhf ug]{ qmd rln/xGYof] . rf/ kfFr o;/L rf/ xhf/ jif{eGbf cl3b]lv klg 5g\ . u'?ªsf] rf/hft] / ;f]xf| ] a[4, dlxnf, o'jfn] klg
To;sf] lj?4 ;dfh ;'wf/sx?n] ;o jif{ cl3;Dd g]kfnsf] clwsf+z g]kfnsf ljleGg 7fpFdf j;f]jf; ub}{ hft] laefhg klg Pp6f afGsL xf] . lyof] zf]if0f / bdgaf6
z'?b]lvg} cfjfh p7fpFb} cfPsf lyP e"lddf hËn lyof] . dfG5]sf j:tLx? cfPsf jfx' g If] q Lsf j+ z hx? ysfnLdf klg To:tf] hflto e]befj d'lQm kfpg] rfxgf
h}g / af}4x?b]lv z'? ePsf] Tof] kftnf lyP . s]xL bzs cl3;Dd cflbjf;L 7xb} { g g\ < g] k fnsf] 5 . bofnnfO{ { sfdL / ;fsL{ n ] xf] ToxL lbgsf] tld ;a}sg
cleofg slj/ / hf];dgL ;Dk|bfo s';'08f h:tf 3'dGt] h+unL ;d'bfo Oltxf;n] eG5 O{=k'= !#)) ;Dd tNnf] h ft eGg] u/] s } 5 blnt d:t} d:t} z'esfdgf
x'bF } xfnsf /fhgLlts ;d'bfox?;Dd oxfF k"j–{ klZrd 3'Db} lyP . tLdWo] sf7df8f}F jl/kl/ gfu hflt lyP . ;d'bfodf klg 5'jf5"tsf] z[v + nf 5 . hgo'4 lbj;sf] xflb{s z'esfdgf Û
rNb} cfPsf] 5 . jf:tjdf /fp6] ;d'bfo cem} hËnd} 5 . oxfF t/fO{af6 lg:s]sf uf]kfn / dlxifkfn j0f{ Joj:yfnfO{{ …afx'gjfbÚ eGg] xf] zfxL ;]gfsf] lj?4df
j0f{Joj:yfn] ;fdGtjfbsf] cf>d s'g–s'g hflt cf7 b; xhf/ jif{bl] v j+zL ofbjx?n] ltgnfO{{ lht]/ cfˆgf eg] ofbj s'nsf If]qL s[i0fn] …rft'jo{ Ú hgtfsf] ;]gf v8f eof]
kfP/ o:tf] hl6n ?k lnof] . To;n] nuftf/ :yfoL a;f]af; ub}{ cfPsf u0ftGq rnfP . dof ;[i6d u'0f sd{ laefu; u'0f / lg/Í'z ;Qf lj?4df
j0f{ J oj:yf jflx/sf hflt– 5g\ eGg] s'/f vf]håf/f k|i6 k|dfl0ft O{=k'= cf7f}+ ztfAbLdf tL ofbjnfO{{ sfdsf] laefusf] cfwf/df rf/ j0f{sf] hgjfbL ;Qf v8f eof]
hghfltx?nfO{{ ;d]t ckdfg / ug{ afFsL g} 5 . 7fpF–7fpFdf 9'ªu\ ] lht]/ ls/fFtx?n] *)) jif{ u0f/fHo ;[li6 u/] egL lutfdf uh]s { f] s'/fnfO{{ lbn axfb'/ /Dt]n hGdfof]
e]befjsf] e"d/Ldf km;fpFb} Nofof] . o'usf cj;]z e]l6Psf 5g\ t/ tL rnfP . dxfef/tdf lxdfnL If]qdf s] eGg] < g]jf/x?n] klg afx'gjfb tL dxfg\ of]4f hGdfof]
ljZjsf c? d'n'ssf]eGbf blIf0f s'g hfltsf k'vf{sf ;+/rgf lyP eGg] ls/fFtx? /x]sf] j0f{g 5 . j]bdf of] eGb} em6f/f] xfGg] xf] eg] cfk"mleqs} lyof] k|ltlqmofjfbL /fHo;Qf
Pl;ofsf ef/t–g] k fnnufotsf klg vf]h ePsf] 5}g clxn] ;a}n] s' / f b] l vG5 . t/, clxn] s f rf/ j0f{ rf};¶L hftnfO{{ s] eGg] < Wj:t kfg]{ hgjfbL ;Qf
ljleGg b]zsf] of] ljlzi7 ;d:of xf] . cg'dfg k'/f0f bGTosyf ;fÍ]lts ltAatd]{nL eflifs kl/jf/sf ;a} To;sf] k'gJo{j:y ug]{ g]jf/ /fhf v8f ug]{ rfxgf
o;/L ;fdGtL Joj:yfleq j0f{Joj:yf cfwf/df cfk"mnfO{ cflbjf;L eGg g]kfnLx? ltg} k|frLg ls/fFtx?sf hol:ytL dNnnfO{{ s] eGg] < If]qLx?n] xf] ToxL lbgsf] tld ;a}sg
h]lnPsf]n] oxfFsf qmflGtx?sf] ;+u7g vf] H b} 5g\ . klxn] k' / ftTj / j+ z h dfq xf] O gg\ . Odfgl;+ x 5'§} hflto ;+u7g agfO{ jfx'glt/ d:t} d:t} z'esfdgf
/ sfo{qmd c?–c? /fi6«x?sf] eGbf Oltxf;sf k|fdfl0fs cfwf/df ;a}sf r]dhf]ªsf] vf]hcg';f/ lnDa", lwdfn, aGb's ;f]‰ofpg] xf] eg] cfˆg} /fh hgo'4 lbj;sf] xflb{s z'esfdgf Û
leGg k|sl[ taf6 x'G5 / x'g] 5 . oxfFsf] k"jh { sf] j;f]jf;sf] cjlw lgwf{l/t cflb ls/fFtsfneGbf lgs} kl5 -bzf}– vnssf j0f{ Joj:yfsf k|Voft Pslbg To:tf] lbg cfof]
;fdGtL juL{o ;QfnfO{{ /fhgLlts u/]kl5 dfq sf] eGbf sf] klxnfb]lvsf] P3f/f}+ ztfAbLlt/_ cf;fdlt/sf] af6f] Joj:yfks /fdzfxnfO{{ s] eGg] < em'k8L p7\of], ufpF p7\of]
qmflGtaf6, cfly{s c;dfgtfnfO{{ oxfFsf] jfl;Gbf xf] eGg] 7x/ x'g ;S5 . g]kfn cfPsf lyP . ltAatL d"nsf g]kfnL hgftfsf] ljut Oltxf; a:tLx? p7], zx/ p7\of], nx/ h'6o\ f]
;dfhjfbd'vL cfly{s qmflGtaf6 of] s'/f dgg u/f}F oxfF s'g} hfltsf y'k|} hg;d'bfo ;|f]ªrg uDof] / d"Nof+sg / elj:oaf/] lrGtg u/]/ ;f/f hgtf ;8sdf cfP
j0f{ut / hflto lje]bnfO{ ;fdflhs k"v
\ f{ Ps}rf]l6 xhf/f}s
+ f] ;+Vofdf cfP/ e[s6' Lsf] ljjfx -;ftf}F ztfAbL_ kl5 cufl8 j9g' cfjZos 5 . clxn]sf] uf]nL rNof], d;fn aNof]
;f+ : s[ l ts / z} l Ifs qmflGtaf6 j;]sf xf]Ogg\ . cfpg]x¿ klxn] ;fg} qmdzM g]kfn cfpFb} u/]sf] Oltxf; k/j]z cg';f/ dfgj :jefj dfgj juL{o cfGbf]ng lg/Gt/ rNof]
;dfwfg ug{ ;lsG5 . o; ;DaGwdf ;+Vofdf cfP/ oxfF j:bfj:b} ltgsf] 5 . To;}n] g]kfndf ls/fFt – d+uf]n lrGtgsf] ljsf; km/s 9+un] ePsf] 5 Tof] dlSsPsf] /fh;+:yf
/fhgLlts bnsf g]tfx?sf] Jofks j+z lj:tf/ eO{ ;+Vof a9\b} uof] . d" n sf hflt of t/fO{ s f yf?, h;/L b]zdf Pskl5 csf]{ cj:yf af6 ;w}sF f] nflu 9Nof]
b[li6 of]hgf g/fd|f] ePsf]n] cfGbf]ng afx'g–If]qLx? ;aeGbf kl5 cfPsf /fhjªzL, ;tf/ cflb dfq cflbjf;L ;+l3otfdf b]z k'Uof] To:t} dfgj hfltsf] lg/Í'z b/afl/ofsf] gfOs]
qmdzM hflto bnbndf km:g] cj:yf x'g eGg] cfIf]k nflu/x]sf] ;Gbe{df x'g eGg] ljZn]if0f lgtfGt PsfËL 5 . klg ;a} If]qdf ljsf; ePsf] b]Vg gf/f0flx6Laf6 gfufh{g' uof] .
5 . of] hflto bnbndf km:b} uPkl5 oxfF yf]/} ljifo hf]8f}F . clxn];Ddsf To;}n] cfo{dn " sf ljleGg hfltx?sf] ;lsG5 . /fhgLlts ?kdf c? /fi6«eGbf To;kl5
åGå j9b}hfg] x'G5 To;kl5 qmdzM cg]sf} vf]hx?n] CUj]bnfO{{ ljZjsf] g]kfn j;f]jf;sf] k|frLg Oltxf;nfO{{ k5fl8 /x]sf] g]kfn xfnnfO{{ eg] k|To]s hgo'4sf] gfOs]n] hgtf 5f]8k] lg
sltkon] cfk"mnfO{{ oxfFsf vf6L h]7f] u|Gy dfg]sf 5g\ . To;sL k'/} gsfg{ vf]hs ] f] k|i6 5 . ef/tdf JolQm /fhgLltaf6 cnu 5 eGg ;lsFbg} k'gM bnfn Joj:yf /f]h] klg
cflbjf;L / kmngf l9:sgfhflt kl5 /rgfsfn O{=k'= b'O–{ 9fO{ xhf/ jif{lt/ d';ndfg cfqmd0fkl5 g]kfn cfPsf Pskl5 csf]{ o'u Joj:yf kl/jlt{t eP cem} qmdzM hgo'4 rln/x]sf] 5
cfPsf euf}8f z/0ffyL{ h:tf unt /x]sf]df w]/} cg';Gwfgbftf ;xdt ;Lldt afx'g–If]qL / blnt ;d'bfosf] g]kfnL hgtf klg To;/L g} kl/jlt{t cem} hgqmflGt rln/x]sf] 5
k|rf/ cfIf]k ug{ yfn] 5g\ . sltkon] t To;nfO{{ O{=k'= kfFr cfwf/df c? k|frLg afx'g:–If]qLsf] ePsf] b]Vg ;lsG5 . cem} ;8sdf d;fn aln/x]Psf] 5
sf] cflbjf;L sf] hghflt < –5 xhf/ jif{sf] ;d]t eg]sf 5g\ . Oltxf;nfO{{ k'/} gsfg{ vf]Hg' sltsf] -n]vsM g]skf kfFry/ lhNnfsf cfpm g cfpm ;a} hgf cfpm
g]kfnsf s'gs'g hflt cflbjf;L CUj]bsf] k|yd d08n / ztky hfoh xf]nf < g]kfndf jfx'gx?n] k"j{ lhNnf ;]qm]6/L x'g\ ._ bnfn Joj:yfsf lj?4df
x'g < sf]sf] hghflt x'g < s}n]b]lv a| f xd0f cflb k| f dfl0fs u| G ysf wfjf af]nf},F gf/f nufpm
j;]sfnfO{{ cflbjf;L eGg], s] s:tf
nIf0f ePsfnfO{ hghflt of u}/hflt
cg' ; f/ l/Uj] b o' u sf] k| f /lDes
cj:yflt/ If]qLo u0f/fh ldyL /
ljB't k|flws/0fnfO{{ OG6/g]6sf] tf/ gsf6\g cfb]z Tof] lbgsf] ;kgf k"/f u/f}F
;lxbnfO{{ :d/0f u/f}F
sf7df8f}F . pRr cbfnt kf6gn] ;d]tnfO{{ ljkIfL agfP/ lgif]wf1f ;lxbn] b]vfPsf] af6f]df lxF8o\ f}F
eGg] oL ljifosf] :ki6 cWoog / ltgsf k'/f]lxt a|fXd0f uf}td /x'u0f
ljZn]if0f ug{' cfjZos 5 . s]xL cfP/ hËn NofO{ ldlynfsf] j:tL OG6/g]6sf] tf/ gsf6\g cNksflng cfb]z hf/L ul/kfpF eGb} l/6 bfo/ cl3 a9\of},F lxdfn r9\of}F
Oltxf; l6kf]6cg';f/ dfgj ;dfhsf] j;fPsf] Oltxf; e]l6G5 . ;+:s[t u|Gy cGtl/d cfb]z hf/L u/]sf] 5 . u/]sf] lyof] . ;dfhjfbsf] em08f af]sf}F
Oltxf;df dWo9'Ë] o'usf] cGqL k9]sf ;anfO{{ yfxf xf]nf b'kl| ;å j}lbs kmfu'g # ut] pRr cbfnt kf6gn] pQm bfo/ u/]sf] d'2fdf ;'g'jfO{ ldNsfO{ lbp bnfnsf] ;Qf
cfhsf] jfx| xhf/ jif{ cl3;Dd C[ifL of1jNSof /fhf hgssf] ;efdf g]kfn ljB't k|flws/0fnfO{{ OG6/g]6 ub} { pRr cbfnt kf6gsf] lxsf{O{ lbp e|i6x?sf] 6fpsf]df
;+;f/df sxLF klg :yfoL 3/ / ufpF ;Ddflgt bfz{lgs lyP . ltgn] g} ;]jfsf] tf/ gsf6\g / ;]jf cj¿4 lbk]Gb|axfb'/ dNnsf] Psn Ohnf;n] gj zf;sx?sf] 6fpsf]df
a:tL jg]sf lyPgg\ . xfn ljleGg oh'jb{] sf] ;Dkfbg u/]sf lyP . hgs gug{ cNksflng cGtl/d cfb]z cNksflng cGtl/d cfb]z hf/L cem} klg hgo'4 hf/L 5
7fpFdf k|frLg dWo 9'Ëo] u' sf cjz]if ;efsf csf{ CifL ci6faqmsf] lutf lbPsf] xf] . OG6/g]6 ;]jf k|bfos ;+3 u/]sf] xf] . l/6df lgj]bssf tkm{af6 r'k nfu lrtfsf nf;x? xf]
e]l6P tfklg tL :yfoL j;f]jf;sf k|l;4 ;Dkfbg u/]sf lyP . hgs g] k fn -cfO{ : kfg_ n] ljB' t clwjQmfx? cGhg lwtfn, honfn b/afl/of bf;x? xf]
k|ljs dflgb}gg\ . gofF 9'ªu] o'udf ;efdf ztfgGb nufot a|fXd0fx?sf] k|flws/0f;lxt phf{ hn;|f]t tyf e08f/L, ls/0f kf}8n ] / czfÍgjxfb'/ hgo'4 rln/x]sf] 5
k|f/lDes 5fk|] j:tLx? z'? ePsf] hdft lyof] . dWo Pl;ofb]lv sflZd/ l;+rfO dGqfno l;+xb/jf/ sf7df8f}F dNnn] ax; u/]sf lyP . hgqmflGt rln/x]sf] 5
xfdL ToxL af6f]n]
b]vfPsf] dxfg\ af6f]df

t]nsf] yf]kfyf]kf hf]ufcf}+ hgqmflGtsf] ;'gf}nf] lbzfdf


tLj| /ˆtf/df nlDs/x]sf 5f}F
rlDs/x]sf 5f}F
cem} klg hLljt 5

OGwg vr{ 36fcf}+ hgtfsf] Joj:yf k|fKt ug]{ rfxgf


j}1flgs ;dfhjfbL rfxgf
xf] ToxL lbgsf] tld ;a}sg
d:t} d:t} z'esfdgf
hgo'4 lbj;sf] xflb{s z'esfdgf Û
g]kfn cfon lgud lnld6]8 dxfg hgo'4 –lhGbfjfb
dxfg\ ;lxb–nfn;nfd
kmf]g g+=+ $@^@(&), km\ofS; M $@^#$&! 3fOt] tyf a]kQf of]4f –lhGbfjfb
n]vs M clvn -qmflGtsf/L_sf s]Gb|Lo ;b:o x'g\ .
@)&( ;fn kmfu'g & ut] cfOtaf/ 7

dxfg\ hgo'4, cw'/f ;kgf / xfd|f] bfloTj


ljifo k| a ] z ljhosf] rSs/ o'Qm af6f] lxGof] t/ a9L/x]sf] dfcf]jfbL cfGbf]ng /fli6o x'g' c:jeflas laNs'n x'Fb}g .
g]skf kf“ry/n] ;+3if{ rsf{pg] Û
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ kfFry/n] hgtfsf] hLjgdf k}bf ul/Psf
;+s6x?lj?4 ;+3if{nfO{{ cufl8 a9fpg] atfPsf] 5 . ;f] kf6L{sf] xfn} ;DkGg rf}yf]
cfd zf]lift kLl8t >dhLlj ;fx;sf ;fy lxF8o\ f] . slxNo} larlnt ?kdf dfq xf]Og cGt/fli6o?kdf cw' / f ;kgf / xfd| f ] bflxTj k"0f{ a}7sn] pQm lg0f{o u/]sf] atfOPsf] 5 . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ kfFry/sf] rf}yf]
ju{sf] k"0f{ d'lQmsf vflt/ tTsflng ePg gt p:n] ljhosf] ltly ldtL ;d]t :yflkt e};s]sf] ;Gwe{df hgo'4sf] ;'?jftb]lv lalwjt k"0f{ a}7sn] u/]sf lg0f{ox? o; k|sf/ /x]sf] 5– …xfd|f] hglk|o kf6L{ g]kfn sDo'lgi6
g] s kf -dfcf] j fbL_ sf] g] t [ T jdf b]v]sf] lyof] gt k/fhosf vf8nx? qmflGtsf gfos sf] pkdf kfPsf s cGt;Dd cfpFbf hgtfnfO{{ o'4df xfd kf6L{ kfFry/ lhNnf ;ldltsf] rf}yf] k"0f{ a}7s kf6L{sf lhNnf ;]qm]6/L s= x'sd' ;Lsf]
;+rflnt dxfg hgo'4n] cfˆgf g} b]vs
] f] lyof] p cl3 a9\of] t s]jn k|r08 / afa'/fd df lalrqsf] kmfNg tof/ ug]{ dfcf]jfbL kf6L{ ;Fu cWoIftfdf Pjd\ kf6L{sf d]rL Jo'/f] OGrfh{ s= ;'dg l;+x ;Lsf] k|dv ' cfltYotf /
uf}/ado @& jif{ k"/f u/L @* jif{ ln8/l;ksf] ljZjf;n] dfq a9\of] . cfTd;dk{0f sf] lah leq leq} alnof Ph]08fx? lyP hf] cfh ;Dd kf6L{sf kfFry/ lhNnf OTrfh{ s= ;Gtf]if ;Lsf] pkl:yltdf oxL kmfNu'g # ut]
cfpFbf Tof] zlQm n] k'/fsf] k'/} 5f]8s
] f]
/0flbk ;L 5 / vf]hLsfo{ hf/L /x]sf] 5 Tof]
dWosf] klxnf] ;kgf xf] Aoa:yf,
dfcf]jfbL cfGbf]ng gofF ljrf/ gofF ;+a}wflgs ;+;lbo /fhtGqfTds
ax'blno Aoa:yfsf] 7fpdf gof
g]tT[ j / gof sfo{lbzfsf] ;+Zn]if0f, hgjfb, ;dfhjfb x'bF } ;fDojfb sf]
ljsf; / k|of]u;lxt ;';u+ l7t x'bF } ;kgf / o:k|tL ePsf] hg:s'lnª h:n]
hgtfdf 7"nf] hfu/0f NofPsf] lyof]
cufl8 a9\b} cfO/x]sf] 5 . hgo'4sf] d'¶Le/ AofQmLx?sf] xftdf /x]sf]
Pp6f lx:;f ;lsP klg afFsL gf]s/zfxL k'h F L / clwsf+; hgtf n]
ef]Ub} cfPsf] ul/aLsf] rqmAo' af6
sfo{ef/sf nflu cufl8 a9\g] hdsf]{ cufl8 a9L/x]sf] ;dfh nfO{{ of] Ph]08f
ul//x]s} 5 . PsLs[t hgqmflGtsf] n] r'Das em} tfg]sf] lyof] . aflx/ /
leq lglhs/0fsf] cGtsf] gf/f lgs}
;'gf}nf] / a:t';u+ t j}1flgs sfo{lbzf :yflkt lyof] . ;fd'lxQmflt/ ;dfh
af]s/] cufl8 a9L /x]sf] 5 . j}1flgs qmd; cu|;/ u/fpFb} lyof] . tTsflng
kf6L{ g] t [ T jdf cfPsf] a} r fl/s
;dfhjfbsf] /fhgLlts nIo;lxt larngtf / ju{kl| tsf] lgi7f u'Db} a}7s ;DkGg eof] .
qmflGtsf] ofqfnfO{{ hf/L /fv]sf] klg hfg'n] ;kgf ;kgfd} l;ldt /x] . olta]nf bnfn k'h F LjfbL ;+;bLo Joj:yfsf] ;a}n] b]Vg]u/L c;kmn ;fljt x'bF }
;f9] gf} jif{ e};s]sf] 5 cfhsf] Aoa:yf kl/at{g ;Fu} hgtf nfO{{ ufF;, uPsf] 5 . gful/sx?sf] hLjgdf of] ;Qfn] eofgs ;+s6, zf]if0f, cGofo, cTofrf/
afF;, skf;, :jf:Yo, lzIff, /f]huf/L bdg / lje]bx? lbgfg'lbg hj/h:t ?kdf nflb/x]sf] 5 . hgtfx? cfqmfGt 5g\
;dfhsf] a:t';u+ t JofVof / laif]:tf / :jflwgtf ;Fu ;DalGwt tTsflng / hgtfsf] Pp6f lx:;f cfGbf]lnt x'bF } hfg] k|lqmofsf] yfngL ePsf] 5 . /fHo
;lxt cufl8 a9L/x]sf] PsLs[t gf/fn] lgs} 7"nf] :yflkt sf] :yfg ;Qfsf] of] r/d ;+s6 / c;kmntfnfO{{ 9fs5f]k ub}{ gofF /Ë / cfj/0fdf of]
lnPsf] dfcf]jfbL kf6L{ hgtfsf] cfzf ;QfnfO{{ of] cfˆg} s7\kt' nL agfO/xg klZrdf zlQms]Gb|x?sf] of]hgf kfngdf gofF–
hgqmflGtnfO{{ ljhosf] uGtJo;Dd / e/f];fsf] s]Gb| ag]sf] g} lyof] . cfh gofF kfqx? v8f u/]/ lg/Gt/ nfluk/]sf 5g\ . cfk\mgf] s';L{ n'6 dRrfpg] dfWodsf]
k'¥ofpg' / lrxfg 3f6df k'us ] f] Tof] ;a} ;kgfdf l;ldt x'bF f 3[0ff ;dflKt x'g] 8/df ;+;b\jfbLx? k|To]s lbg hgtfsf] cfFvfdf 5f/f] xfNg cg]sf
cfqmf]; / cfa]u dfq hGdfPsf] 5 . cg]s skf]slNkt e|d k}bf ub}{ uPsf 5g\ . o;sf] xn Pp6} dfq pkfo s]jn
;+;bLo Aoa:yf s'?k cg'xf/;lxt h;/L k'ghL{ljt e} ;+3Lo nf]stflGqs s;}n] vf8L d'n's af6 larlnt hgtfsf] xftdf /fHo ;Qf / j}1flgs ;dfhjfb k|flKtaf6 dfq ;Dej 5 .
u0ftGqfTds bnfn k'h F LjfbL ;+;bLo Aoa:yfsf] ?kdf cfPsf] 5 o;sf] cGtsf nflu g]tT[ jnfO{{ ;Qf];/fk ul//x]sf] 5 eg] ;+;b\jfbL bn / zlQmx? pgLx?sf s7\kt' nL uf]7fnfsf] ?kdf sfd ul//x]sf 5g\ .
s;}n] ljutsf cfwf/ O{nfsfsf] xfd|f] k|f6L{ of] b]zdf olta]nf klZrdfnufotsf ljb]zL zlQm s]Gb|x?n] k}bf ug{ ;Sg]
o'4 xf]Og PsLs[t hgqmflGtdfkm{t\ cufl8 a9\g' cfhsf] cfjZostf xf] . unt gLlt em'k8Lsf] cfugaf6 s;}n] cfk"m /x]sf] ljleGg vfn] if8\oGqaf6 b]znfO{{ arfpg g]kfnsf ;+;b\jfbLx?n] gofF gofF kfqx?dfkm{t\
g]tT[ j / Aojxf/sf] kl5 nfUbf kl/0ffd ;xL / c;n cfpg] kSs} klg lyPg / cfPg df6f]dg' L af6 t s;}n] cfz' kl;gf hgtfdf k}bf ul/Psf u|daf6 hgtfnfO{{ d'Qm ub}{ g]kfndf ;Qfsf] h'g b]vfk/]sf]
r'jfPsf] e"ldaf6 o:af6 tTsflng r/d ;+s6nfO{{ b]z / hgtfsf] cg'sn" tfdf abNg' kg}{ cleef/f xfd|f] sfFwdf
klg . cfh gfd dfqsf] hLlat dfcf]jfbL kf6L{sf] xfn;Ddsf] kl/0ffdn] oxL tYonfO{{ g]tT[ jn] s'g} klg ;xh af6f] af6 cfPsf] 5 . b]zsf] /Iff / >dhLlj hgtfsf] ;Qf lgdf{0fsf] lhDd]jf/L xfd|f] kf6L{n]
phfu/ u/]sf] 5 . t;y{ gofF ljrf/ gofF g]tT[ j j}1flgs sfo{lbzf cfhsf] cfjZostf pGd'lQm kSs} klg gkfpg] s'/f k'/f ug]5 { . log} ;Gbe{df ax; 5nkmn ub}{ xfd|f] kf6L{ g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ kfFry/
kSsfkSsL b]lvG5 . tyfkL log} cw'/f lhNnfsf] rf}yf] a}7s a;L hgtfsf] hLjgdf k}bf ul/Psf ;+s6x?lj?4 ljleGg
xf] o;}sf] pkh xf] PsLs[t hgqmflGt Û hgo'4sf cw'/f ;kgfx? PsLs[t ;kgf n]dfcf]jfbL cfGbf]ngnfO{{ vfn] ;+3if{nfO{{ cufl8 a9fpg] lg0f{o ul/Psf] 5 .
hgqmflGtdfkm{t\ cjZo k"/f e} 5f8\g] 5g\ . jf:tljs ;lxb 3fOt] ckfË a]kQf / la;{lht x'g lbg] lyPg / 5}g klg lg0f{ o x?
qmd; dfcf]jfbL cfGbf]ng gofF ljrf/ != kf6L{nfO{{ hgcfwfl/t kf6L{ agfpg] u/L ;Fu7g lj:tf/ ug]{ .
hgo'4k|d] L hg;d'bfosf] cfzf PsLs[t hgqmflGtdfkm{t\ k"/f x'g5] g\ . xfdL ljZj:t dfq gofF g]tT[ j / gof sfo{lbzfsf] ;+Zn]if0f, @= b]ze} l/sf cfz hgtfnfO{{ j|x0f nufgLsf] gfddf 3/jf/ljxLg agfpg]
xf]Og bfloTjaf]wsf ;fy Pstfa4 xf} hgo'4sf cw'/f ;kgf k"/f eP/} 5f8\g5] g\ . ljsf; / k|of]u;lxt ;';u+ l7t x'bF } cfTdxTof;Dd ug{ afWo agfpg], n3'ljQ ;+:yfx? kfFry/df klg ;lqmo /xL
cufl8 a9\b} cfO/x]sf] 5 . hgo'4sf] dxËf] Jofh ls:tf c;'Nb} ljleGg ;d"x agfp hgftfsf] >daf6 cflht
k|a]zsf nflu Ps lbg dfq afFsL p:sf] ;xf/f dfq ln8/l;kk|ltsf] pld|Psf] bf];|f] txsf ln8/n] a'em]g Pp6f lx:;f ;lsP klg afF s L ljs]lGb|st[ k'h F LnfO{{ s]lGb|st[ ug]{ gfddf cfly{s a|Dxn'6 u/]sf] x'bF f oL o:tf
5 . /fhgLlts, cfly{s, ;fdflhs cf3ft ljZjf;, ljhosf df]rf{ / / slyt sfo{lgtLsf] afxfgf agfP/ sfo{ef/sf nflu cufl8 a9\g] hdsf]{ sfo{ tTsfn /f]Sg / hgtfsf] Hofgwgsf] ;'/Iffsf] nflu kmfNu'g % ut]af6
/ ;f+ : s[ l ts ?kfdf hsl8osf] hg;d'bfo afx]s s]xL klg lyPg . 7f]; a:t'sf] 7f]; ljZn]if0f sf] unt ul//x]s} 5 . PsLs[t hgqmflGtsf] lg/Gt/ ;+3if{ ug]{ / o:tf ljQLo ;+:yfnfO{{ /fHoaf6 tTsfn lgodg u/L vf/]h
;dfh?kfGt/0fsf] nIo af] s ] / cfh;Dd hlt klg o'4x? ePdf 5g\ JofVof ub}{ b/jf/ xTofsf08 kl5sf] ;'gf}nf] / a:t';u+ t j}1flgs sfo{lbzf ug{ ;d]t bjfad"ns ;+3if{ ug]{ ;fy} kLl8tx?nfO{{ ;+ul7t ug]{ .
pbfPsf] hgo'4?kL nfnls/0f cfh ltgLx?sf] af6f] ;'?df ;tk|lt;t lasl;t 36gfqmdnfO{{ cfwf/ agfpFb} af]s/] cufl8 a9L /x]sf] 5 . j}1flgs #= nfu" cf}ifw sf/f]af/L tyf b'Jo{;gLsf] klxrfg u/L ;r]tgf / hfu/0f;lxtsf]
s'g cj:yfaf6 u'lh|/x]sf] 5 < o;n] b]Vg ;Dej ePsf] klg 5}g / b]lvb}g !@ a'Fb] ;xdtL x'Fb} la:t[t zfGtL ;dfhjfbsf] /fhgLlts nIo;lxt sf/jfxL ug]{ .
cfˆgf] uGtAosf] ofqf k"/f u¥of] of klg . hgo'4sf] ofqf klg o;sf] ;Demf}tg ;Dd cfpFbf hgo'4sf] qmflGtsf] ofqfnfO{{ hf/L /fv]sf] klg $= kfFry/af6 rNg] nfdf] tyf 5f]6f] b"/Lsf oftfoft Joj;fox?n] dgf]dfgL ef8f
u/]g < hgo'4sflng :yflkt Ph]08f ckjfb x'g ;Sb}gYof] o;} ljifodf s lalwjt cGt ul/of] / l/l33'dL ;f9] gf} jif{ e};s]sf] 5 cfhsf] c;'nL /x]sf] x'bF f ;DalGwt lgsfo;Fu} 5nkmn u/L plrt ef8fb/ lgwf{/0fsf
k"/f u¥of] jf 5f]8o\ f] < nIo k|flKtsf] n]lgg eGg" x'G5 o'4s:tf] x'G5 eGg] ?Demf6f/ eg]h:t}c3f]l;t ?kdf ;dfhsf] a:t';u+ t JofVof / laif]:tf nflu 5nkmn ug}{ olb xfd|f] cfu|xnfO{{ a]jf:tf u/] s8f ;+3if{df plqg] .
clenf;f;lxt alnbfg ug]{ dxfg\ s'/f tkfO{+ hfGg rfxg'xG' 5 < eg] o'4 ;+;lbo Aoa:yfsf] lx:;]bf/ aGg] ;lxt cufl8 a9L/x]sf] PsLs[t #= kfFry/df ;+rflnt / lgdf{0ffwLg cj:yfdf /x]sf xfO8«fk] fj/ k|f=ln=n] :yfgLo
jL/la/Ëgfx?sf] /ftf] /utnfO{{ s'NRof] ug{'xf];\ eg] h:t} ;dfhdf cGofo dfcf]jfbL k|so[ f ;'? eof] / dfcf]jfbL hgqmflGtnfO{{ ljhosf] uGtJo;Dd hgtf;Fu u/]sf] ;xdltcg';f/ ljsf; lgdf{0f kof{j/0f ;fdflhs sfo{ gu/L
of lz/f] w fo{ u¥of] < hgo' 4 sf zf]if0f, bdg AofKt lyof] o:tf] hgo'4sf] pknlAwsf] /Iffsf] afxfgf k'¥ofpg' / lrxfg 3f6df k'u]sf] k|fs[lts >f]t ;fwgsf] bf]xg ;d]t u/]sf]n] To;sf lj?4 :yfgLo hgtfnfO{{
l;kfxLx? l;kfxLsf] :t/af6 dfly ;dfhnfO{{ ljz]if ul/ o'jfx?n] abNg agfpFb} ;+l3otf, wd{ lg/kIf]tf ;+;bLo Aoa:yf s'?k cg'xf/;lxt ;fydf lnO{ zzQm ;+3if{ ug]{ .
5g\ jf u/fof] . < sDAof8n] ;lhPsf rfxfGYof] / ;Dk"0f{ vfn] zf]if0f ;dfa];Ltf h:tf gf/fx? ngo h;/L k'ghL{ljt e} ;+3Lo nf]stflGqs ^= kfFry/sf ;Dk"0f{ :yfgLo txdf b]lvPsf e|i6frf/ sld;g / ckf/blz{tfsf]
hgd'lQm ;]gf la;{hgkl5sf] cj:yf plTk8g af6 d'Qm ;dfh rfxfGYof] dfkm{t\ cWog ub}{ u/fpFb} dfcf]jfbL u0ftGqfTds bnfn k'h F LjfbL ;+;bLo lj?4df hgu'gf;f] ;'gL cfjZos ;+3if{ cufl8 a9fpg] .
s:tf] /x]sf]5 vf]hL eof] of ePg < l7s o;} ;do @)%@ ;fn kmfNu'0f cfGbf]ng nfO{{ ;+;bjfbL cfxfndf Aoa:yfsf] ?kdf cfPsf] 5 o;sf] &= oxL kmfNu'g !$ ut]af6 ;'? x'g] ;lxb ;Ktfxsf] cj;/df kl/jt{gsf nflu
hgo'4 k|]dLx?sf] lbgrof{ s;/L ! ut] hgo'4sf] ;'?jft eof] / o'4df 8'jfpg] gofF catf/ b]vk] l5 kf6L{leq cGtsf nflu o'4 xf]Og PsLs[t kfFry/af6 alnbfg ug{x' g' ] ;lxbx?sf] ;Ddfg / ;Demgfdf lkmlbd g=kf= leq
lat]sf] 5 / hgo'4 n8fpg] g]tfx?sf] n]lgg s} egfO{ cg';f/ a'‰g / nfu" rsf]{ b'On{ fog ;+3if{ n] :yfg lnof] / hgqmflGtdfkm{t\ cufl8 a9\g' cfhsf] ;lxb :d[lt k|ltIffno lgdf{0f sfo{ cufl8 a9fpg] lg0f{o ul/of] .Ú
lbgrof{ s;/L lat]sf] 5 lx;fa 5 ug{ ;Dk"0f{ zlQm nfda2 eof] . a'em]/ dfcf]jfbL cfGbf]ngsf] la36gsf] cfjZostf xf] . unt gLlt g]tT[ j /
of 5}g < dfcf]jfbLx? dfcf]jfbL nfUof] jf nx6df nfUof] km/s s'/f k|s[of ;'?jft eof] / hgo'4sf] Aojxf/sf] kl5 nfUbf kl/0ffd ;xL g]skf ;'v]{tåf/f pBf]u jfl0fHo ;+3, 3/]n' tyf
ePsf]df ue{ u5{ jf kZrtfk < oL
/ o:tf k|Zgx?n] ;dfh / dfcf]jfbL
xf] . oxL s'/fsf] ;Gwe{ lnP/ n]lgg
eGg" x'G5 " s'g} klg qmflGtsf] af6f]
ofqfdf k"0f{la/fd nfUof] . h'g p2]Zosf
;fy ;+;bjfbL bnn] aftf{sf] sf8{
/ c;n cfpg] kSs} klg lyPg /
cfPg klg . cfh gfd dfqsf] hLlat ;fgf pBf]u / g]kfn lgdf{0f Joj;foL;“u 5nkmn
dgx?nfO{{lt/ xflg/x]sf] 5 . xnf] ;'?df k'/fk'/ b]Vg ;lsFbg} / cg]s ˆofs]sf lyof] Tof] p2]Zodf pgL ;kmn dfcf] j fbL kf6L{ s f] xfn;Ddsf] sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ ;'v]{tn] lalxaf/ a}+s, n3'ljQ, dL6/
sf]bfnf] / 8f]sf] gfDnf]df /dfO{/x]sf] k6s cGwsf/df kfO{nf rfNg' kg]5 { eP t/ b]z n] u/]sf] ck]Iff k"/f kl/0ffdn] oxL tYonfO{{ phfu/ u/]sf] Aofhnufot ;d;fdlos ljifodf pBf]u jfl0fHo ;+3 ;'v]{t, 3/]n' tyf
ls;fg dhb'/x? / :s'n] o'lgkmddf cWo/fdf 5fd5fd 5'd5'd ug{' kg]{ ePg x'g] s'/f klg lyPg . o'4 of 5 . t;y{ gofF ljrf/ gofF g]tT[ j ;fgf pBf]u Joj;foL / g]kfn lgdf{0f Joj;foL ;+3;Fu ;+oQ ' m ¿kdf 5nkmn
;lhPsf gf}hjfg o'jfx? emf]nfdf 5 t/ cl3 nDsg] tl/sf rflxF oxL qmflGt lg0ff{os ljhodf gk'u'Gh]n j} 1 flgs sfo{ l bzf cfhsf]
skL–snd yGsfP/ kl/at{ g sf] g} xf] . " oxL egfO{ xfdL hgo'4 k|d] L Ps g Ps qmflGtsf/L zlQm hfUg' cfjZostf xf] o;}sf] pkh xf]
clenf;f af]sL hgo'4df Hofg sf] lhjgdf nfu" eof] . xfb}{ lhTb} ;dfhljsf; sf] clgafo{ lgod ;+ut PsLs[t hgqmflGt Û hgo'4sf cw'/f
xTs]nfdf /fv]/ dfcf]jfbL kf6L{df n8\b} k8\b} ofqf hf/L /fVof} Ps csf{ s'/f xf] . hgo'4 af/] h'g e|dx? ;kgfx? PsLs[t hgqmflGtdfkm{t\
;fd]n eof] / eGof] xfdL of] b]znfO{{ k| t L ;+ s f ljZjf; t/ ljZjf; 5g\ lsg 5g\ eGbf hgo'4sf] k"0f{ cjZo k"/f e} 5f8\g] 5g\ . jf:tljs
aiff} { b ] l vsf] cw{ ; fdGtL / ul//x]of} . ufpFdf k'/fgf] k|ltlqmofjfbL ljho lagf oL e|dx?sf] cGt gx'g' ;lxb 3fOt] ckfË a]kQf / hgo'4k|d] L
cw{cf}klga]lzs zf]if0faf6 d'Qm ug]{ ;Qf sf :yfgLo lgsfox? l/lQb} cgf}7f] s'/f xf]O{g /lx/xG5 lsgls hg;d' b fosf] cfzf PsLs[ t
5f} / gofF hgjfb, ;dfhjfb x'Fb} vfnL x'g] qmd / To;sf] :yfg df lhTg]u/L p7fh ul/Psf] hgo'4 hgqmflGtdfkm{t\ k"/f x'g]5g\ . xfdL
;fDojfbdf k'Ug]5f} / cfd g]kfnLsf] hgtfsf] hgjfbL ;Qf wdfwd 3f]if0ff ;Demf}tfdf t'xfP kl5 o:t} x'g' lyof] ljZj:t dfq xf]Og bfloTjaf]wsf ;fy
d'xf/ km]g]{ 5f}, a? alnbfgsf] sf]6f x'g] qmd lgs} lta| ?kn] rNof] cfwf/ / eof] . olt dfq xf]O{g la:yflkt Pstfa4 xf} hgo'4sf cw'/f ;kgf
r'Qmf ug]{ 5f} xfdL em'Sg] 5}gf} sfo/ O{nflso sfdsfhdf hgtf kf6L{ ug{' kg]{ zlQm :yflkt eof] :yflkt k"/f eP/} 5f8\g]5g\ . u/]sf] 5 . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ ;'v]{tsf] sfof{nodf OGrfh{ w'|j ;L /
/ sfFt/x?sf] hLjg Ho'g] 5}gf} of] cEo:t e};s]sf] lyof] . hgtfdf 7"nf] x'g' kg]{ zlQm la:yflkt eof] oL ;a} hgo'4 – lhGbfjfb lhNnf ;lrj hLt ;Lsf] pkl:yltdf ;f] 5nkmn ePsf] atfOPsf] 5 .
cfbz{ af]s]/ gyfsL kf6L{ lgb]{zgsf] cfzfsf] ls/0f b]lvGYof] . dfcf]jfbL s'/f o;}sf] kl/0ffdx? x'g eGbf PsLs[t hgqmGtL – lhGbfjfb . pQm 5nkmn sfo{qmddf ;'v]{t pBf]u jfl0fHo ;3+sf nId0f sF8]n,
kfngf ub} { cufl8 a9\ o f] . gePsf] ufpF lyPg alnbfg gePsf] clt;o'QmL gxf]nf . @* cf} alf\iflssf] -n]vs M g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf s]Gb|Lo 3/]n' tyf ;fgf pBf]usf k|ltgLlw a|d Pl8, g]kfn lgdf{0f Joj;foL ;+3sf
lbgk|ltlbg ljho, k/fho / km]l/ 7fpF /x]g o:tf] cj:yf af6 cufl8 ca;/df olts'/fsf] :d/0f clgafo{ ;b:o Pa+ afFs] lhNnf OGrfh{ x'g\ ._ lrqgfy of]uLnufotsf] ;xeflutf /x]sf] lyof] .
8 sf= lh= k|= sf= b= g+= !^#÷@)^#÷^$ @)&( ;fn kmfu'g & ut] cfOtaf/

;dfhjfbL u0ftflGqs ;Dks{ dGråf/f Un'dfx] / sG;N6]G;Ldfly sf/afxL g]skf pQ/ d]rL–sf]zL Ao'/f]n] ldt]/L cleofg rnfpg]
sf7df8f} F . g] k fn sDo' l g:6 ;Dks{ dGrsf] 6f]nLn] sG;N6]G;Lsf /fhL ePsL lyOg\ . sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ hgtf;Fu ldt]/L cleofg ;~rfng OGrfh{df o'j/fh ;L / ;lrjsf]
kf6L{lgs6 ;dfhjfbL u0ftflGqs ;Dks{ ;+rfnsnfO{{ ge]6k] l5 d~rsf] 6f]nL k|x/Ldf pgLlj?4 !) b]lv !@ j6f pQ/ d]rL – sf]zL Ao'/f]n] hgtf;Fusf] ug]{ lg0f{o ul/Psf] xf] . tfKn]h'ªsf] lhDd]jf/L ;'lgtf ;LnfO{{ lbPsf]
dGr -;Dks{ ;fwf/0f zfvf_n] Un'df]x/ cfqmf]lzt ePsf] lyof] . ph'/L k/]sf] b]lvof] . k|x/Lsf] km/f/ ;DaGwnfO{ { hLjGt agfpg, km'ªl\ nªdf dËnaf/ ;DkGg g]skf atfOPsf] 5 . eg] t]x|y'd lhNnf
Ph'sz ] g sG;N6]G;LnfO{{ sf/jfxL u/]sf] nfdf] ;dob]lv kLl8t dhb'/nfO{{ ;"rLdf /x]sL pgL k|x/L a[Qdf k'Ubf hgcfwfl/t kf6L{ / g]tf agfpg] pQ/ d]rL–sf]zL Ao'/f]sf] k|yd a}7sn] OGrfh{df sdnf, ;lrj lgdf /
5 . ;Dks{ ;fwf/0f zfvfcGtu{tsf] e]6g\ gdfg]sL sDklg ;+rfns lgt' k|x/L g} rlst k/] . 7fs'/ k|x/Lsf] s]lGb|o of]hgfnfO{{ k"/f ug{ hgldt]/L n3' ljQsf] Hofblt, :yfgLo txsf] tfKn]h'ª OGrfh{ c;n / ;lrjdf
Gofo ljefun] dhb'/nfO{{ b'Mv lbg] 7fs'/ cfˆgf] sfof{nodf ;d]t cfpg ;Dks{df cfPkl5 pgsf af/]df k|x/L cleofg ;~rfng ug{ nfu]sf] 5 . e| : 6frf/, sfnf] a hf/L, / cla;]s tyf pTkfbg laefu k|dv
' df
sf7df8f}F gofF afg]Zj/df /x]sf] Un'df]x/ gdfg] kl5 dGrsf] 6f]nLn] sfof{nosf /]s8{df ePsf ;a} kmfOn k|x/Ln] vf]Ng
Ph'sz ] g sG;N6]G;LnfO{{ sf/jfxL u/]sf] ;Dk"0f{ ;fdfg p7fP/ lng] tof/L u¥of] . yfNof] . 5nkmndf ! nfv $% xhf/
xf] . sG;N6]G;Ln] sfof{nosf] ;]6ck ubf{ cfOtaf/ ;DalGwt JolQm;Fu e]63f6 gub / ! nfv ?k}ofFsf] r]s lbg 7fs'/
;Demf}tfcg';f/ ug{k' g]{ e'QmfgL gu/]sf] ug]{ atfPsL pgL cfqmf]lzt eL8sf] tof/ eOg\ . % jif{;Dd ef]ln – k;L{
eGb} Gofo ljefudf ph'/L k/]sf] lyof] . wDsLkl5 dWoafg]Zj/l:yt sf7df8f}F eGb} s'/fP/ dhb'/nfO{{ b'Mv lbg]
% jif{ cl3 u/]sf] sfdsf] k};f glbPsf] dxfgu/kflnsf j8f gDa/ !) sf] 7fs'/nfO{{ dGrn] Ps 306fdf ;Dk"0f{
/ lbnfO{lbg dfu ub}{ k/d]Zj/ hf]zLn] sfof{nodf e]6g\ ] c8fg lnOg\ . d+rn] /sd lkmtf{ ug{ nufP kl5 kLl8t
ljefudf ph'/L u/]sf lyP . pgsf] sd{rf/LnfO{{ sfof{no d} y'g/] tfnf hf]zLn] ;xof]u ug]{ kIfnfO{{ wGojfb
ph'/Lsf cfwf/df sG;N6]G;Ldf k'us ] f] nufPkl5 pgL k|x/L sfof{nodf e]6g\ lbFb} v'zL JoQm u/] .

u0ftflGqs v]ns'b dxf;3+ n] /fvk] leqsf] gLltut e|i6frf/lj?4 Wofgfsif0{ fkq a'emfpg]
sf7df8f}F . g]kfn u0ftflGqs kl/ifb\ l eq 7' N 7" n f e| i 6frf/sf k':tfnfO{{ /f]Sg] sfd eO/x]sf] 5, oL
v]ns'b dxf;+3n] /fli6«o v]ns'b 36gfx? a]nfavtdf cfO/x]s} 5g\, / o:tf ;d:ofnfO{{ xn ug{ ;j{ky| d
kl/ifb\leq x'g] gLltut e|i6frf/ /f]Sg v] n s' b kl/ifb leq x' g ] vl/b xfdL Wofgfsif{0f u/fp5f} .Ú
/ To; If]qsf ;fj{hlgs ;/f]sf/sf k|lqmofdf ;fj{hlgs vl/b P]g / To:t} g]kfn u0ftflGqs v]ns'b cf]nL ;/sf/n] g]skf dfly k|ltaGw ;' b \ v f] / la?4 hgkl/rfng;lxt lazfnnfO{{ lhDd]jf/L tf]s]sf] 5 .
ljifonfO{{ k|lqmofut / dxf;+3sf] kbflwsf/L a}7sn] nufP kl5 eTs]sf] kf6L{ ;+u7g / hg;+3if{ ug]{ lg0f{o u/]sf] s'/f g]skf a}7sdf Ao'/f] OGrfh{ b]jsf] cWoIftf
sfg' g ;Ddt cfufdL # dlxgfleq b]zJofkL kl5Nnf] 5 dlxg] cfjlws tfKn] h ' ª sf OGrfh{ c;n ;Ln] / g]skf kf]ln6Ao'/f] ;b:o lbk]z
agfpg]af/] ;DalGwt ;+u7gnfO{{ la:tf/ ug],{ /fli6«o of]hgfcg';f/ hgcfwfl/t kf6L{ hfgsf/L lbPsf 5g\ . ;Lsf] ljz]if pkl:ylt /x]sf] lyof] .
lgsfonfO{{ Wofgfsif{0f :t/df Pp6f v] n s' b lgdf{ 0 fsf] nIonfO{ { ;kmn kfg{ o:t} a}7sn] ;+v'jf;ef lhNnf – clgtf uhd]/
ug] { ePsf] 5 .
dËnjf/ sf7df8f}Fdf
;DkGg ePsf] dxf;+3
kbflwsf/L a} 7 sn]
k|ltof]lutf cfof]hgf ug]{ lg0f{o
;d]t u/]sf] 5 . dxf;+3sf
cWoIf hoGb| rGbsf]
cWoIftfdf ePsf] g] k fn
lhNnf cbfnt sfe|]åf/f g]skfsf g]tf–sfo{stf{lj?4 kqmfp k'hL{ hf/L
sf7df8f} F . lhNnf cbfnt -uf]n_] /x]sf 5g\ . pgLx?nfO{{ d'ns ' L sfe|]knfGrf]s lhNnf OGrfh{ ;latf
o:tf] lg0f{o u/]sf] xf] . a}7s kl5 lgodfjnL ljkl/t sfdx? e}/x]sf u0ftflGqs v] n s' b dxf;+ 3 sf] sfe|]knfGrf]sn] g]kfn sDo'lg:6 sfo{ljlw ;+lxtf @)&$sf] bkmf %*- ;LnfO{{ ;f]4f pgn] o;nfO{{ ;/sf/sf]
/fli6«o v]ns'b kl/ifb\nfO{{ gLltut 5g\, kl/ifbsf] j]?h' klg em08} ! kbflwsf/L a} 7 sn] ;+ u 7gsf kf6L{sf !% sfo{stf{lj?4 kqmfp k'hL{ !#_ jdf]lhd af6f]sf] Dofbafx]s #% ;xdlt ug]{ t/ sfof{Gjog gug]{
e|i6frf/lj?4 bafj lbg] p2]Zon] ca{ jl/kl/ 5, lglxt /fhgLlts / k"jk{ m| ofS;g OGrfh{ ldng ;LnfO{{ labfO{ hf/L u/]sf] 5 . ;/sf/n] g]kfn lbg leq lhNnf cbfntdf pkl:yt cg}lts / u}/lhDd]jf/ k|j[lQ ePsf],
Wofgfsif{0f kq lbg nfu]sf] hfgsf/L cfly{s :jfy{sf nflu k|lzIfsx? klg / gofF OGrfh{ lzn' ;LnfO{{ :jfut sDo'lg:6 kf6L{dfly k|ltaGw nufPsf] x'g elgPsf] 5 . tLg a'Fb] ;xdlt / zflGt k|lqmof
lbFb} Ps ;b:on] eg] …/fli6«o v]ns'b k'/fg} /flv/xg] t/ gofF / phf{zLn u/]sf] hfgsf/L ;d]t lbOPsf] 5 . a]nf g]skf;Fu /fhgLlts cf:yf tTsfnLg cf] n L ;/sf/n] efF8\g] tTjx?sf] v]n ePsf] eGb}
/fv]sf] cfwf/df nufOPsf d'2fx?sf] /fhgLlts cf:yfsf cfwf/df cfk"mx? /fhgLlts / ;+3if{åf/f
hgo'4sf] nIo===== kg]{ / ;+u7g hgn]jndf /x]sf ;dfhjfbsf] :yfkgf dfq xf] . t;y{
;Dk" 0 f{ sDo' l g:6, jfdkGyL, lg?k0f ug{ eGb} lhNnf cbfnt nufPsf d'2fx?sf] vf/]hL / aGbL k|ltjfb ug{ afWo x'g] atfOg\ . kqmfp
efifdf 8'Ag k'u]sf] atfPsf 5g\ . o'jfx?sf] dd{ efjgf a'‰g] x'gk' g]{
lgb]{zg ul/g\ . k|ultzLn, b]zeQm Pj+ nf]stflGqs sfe| ] k nfGrf] s n] pgLx?lj?4 g]tf sfo{stf{sf] l/xfO{ ug]a{ f/] ;/sf/ k'hL{af/] lhNnf cbfnt sfe|] ls
k| j Qmf k| s f08n] PsLs[ t zlQmx? Ps eP/ b] z nfO{ { tf]lsPsf] Dofbleq xflh/L x'g egL / / g]kfn sDo'lg:6 kf6L{aLr b'O{ ;"rgf clwsf/L cK;/f rfkfufO{n + fO{{
hgqmflGt hgo'4sf] k|ltgLlw ePsf] pQm a}7sdf ;+u7gsf lgjt{dfg
ˆo|fS;g OGrfh{ s[lt ;LnfO{{ ;+u7gn] kl/jt{glt/ cufl8 a9fpg Pstfa4 k'hL{ hf/L u/]sf] xf] . ;f]daf/ hf/L jif{ cl3 tLg a'bF ] ;xdlt ePsf] eP xfd|f ;Djfbftfn] ;f]ws ] f] k|Zgdf pgsf]
atfpFb} PsLs[t hgqmflGt !) aif]{ agf}+ . ul/Psf] kqmfp k'hL{cg';f/ sfe|]sf klg cem} ;xdlt adf]lhd sfg'gL / hjfkm eg] o:tf] lyof]– …kmf}hbf/L
hgo'4df Hofg xTs]nfdf /fv]/ n8\g] ;Ddfgkq k|bfg u/L ;–;Ddfg
labfO{ u¥of] eg] kf6L{sf] gjf}F s]lGb|o xfdL :ki6 kfg{ rfxG5f}+ g]kfn sfG5f nfdf, ;' G b/ /fodfemL, /fhgLlts k|lqmof k'/f gx'Fbf o:tf] ;+lxtfcg';f/ s'g} klg d'2fsf] /]s8{
g]tf – sfo{stf{ / kl/jt{gsf] kIfdf sDo'lg:6 kf6L{ PsLs[t hgqmflGt, ef]nfk|;b g]kfn, x'2axfb'/ jfO{jf, ;d:of cfPsf] xf] . xfd|f] kmfOndf b]lvbf sfg'gcg';f/
v8f ePsf hgtfsf] k|ltgLlw ePsf] ;ldltsf] t];|f] k"0f{ a}7saf6 o'jf
;+u7g g]kfnsf] ˆo|fS;g OGrfh{sf] j}1flgs ;dfhjfbdfkm{t\ b]znfO{{ zÍ/k|;fb g]kfn, rdf/l;+x nfdf, lhNnf cbfnt sfe|]åf/f hgo'4 xfdLn] To;nfO{{ cufl8 a9fpg' kg]{
atfP . pgn] eg] – …tTsflng lgsf; lbg rfxG5 . ;a} sfG5f nfdf, l8NnLk|;fb b'nfn, lbj; s} lbg g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf x'G5 . of] lgoldt / k'/fgf] rng klg
dfcf]jfbL g]tT[ jn] uNtL gu/]sf] eP lhDd]jf/L kfPsL l;n' ;LnfO{{ ;+u7gn]
:jfut ul/Psf] lyof] . nfdf] qmflGtsf/Lx?nfO{{ Pstfa4 u/]/ ;'jfif b]ph', ofbj 9'Ë]n, clgn sfo{stf{x¿lj?4 kqmfp k'hL{ hf/L xf] . xfd|f] k'/fgf] nutdf oL d'2fx?
clxn] b]zdf hgjfbL ;Qf :yfkgf g]tT[ j lbg rfxG5 . ljrf/ ldNg];uF /fodfemL, z/b /;fOnL, n]v/fh ul/g'nfO{{ s;/L lng' x'G5 egL xfdLn] b]lvPsf]n] c? d'2fx? h:t} oL
eP/ ;dfhjfblt/ pGd'v x'GYof] / ;do;Dd ˆo|fS;g OGrfh{sf] e"ldsf
lgjf{x u/L labfO{ ePsf s[ltn] ;+u7g Pstf / d'2f ldNg];Fu ;xsfo{ ub}{ uhd]/, /]zd g]kfnL / k|tfk tfdfË g] s kf s] l Gb| o ;b:o tyf d'2fx?nfO{{ klg cufl8 a9fPsf xf}+ .Ú
g]kfnL hgtf ;Qfsf] dflns x'Gy] .Ú cufl8 a9\g rfxG5 . xfd|f] alnof]
;+rfng ubf{sf] cg'ej, ;'emfj /
;f] sfo{qmddf g]kfn sDo'lg:6
kf6L{ -Pdfn]_sf g]tf Pjd jl/i7
hgjfbL ;f+:s[ltssdL{ dl0f yfkfsf]
;d]t ;xeflutf /x]sf] lyof] . dl0f
yfkf ljutdf dfcf]jfbL hgo'4sf]
o'jfx?n] cfufdL lbgx?df ug{'kg]{
sfo{x?sf] af/]df ;lj:tf/ labfO{ tyf
k|lzIf0f dGtJo /fv]sf lyP .
;fy} a}7sn] l;+u} b]znfO{{ @! j6f
c7f]6 of] 5 ls g]kfnnfO{{ bnfn
k' F h LjfbL ;Qf / e" d 08nLs[ t
;fd|fHojfbsf] k|e"Tj / pTkL8gaf6
d'Qm u/fO{ 5f]l8g] 5 . k'FhLjfbLx?n]
k|hftGq lbj; eJo?kdf dgfcf}+
k|lqmofdf ;f+:s[lts cfGbf]ngsf
jl/i7 ;|:6f x'g\ . kl5Nnf] Pdfn] –
efudf ljefhg u/L ef} u f] l ns
;+/rgfx? lgdf{0f u/]sf] 5 . pQm
hlt g} if8\oGq u/] klg ljho
hgtfsf] g} x'g] 5 .Ú Ø k|hftGqsf] d"n dd{ dfgjclwsf/ / ljlwsf] zf;g xf] .
;+/rgfx?df OGrfh{sf] Joj:yf u/L g]skfåf/f=====
dfcf] j fbL Pstf k| l qmof kl5
k|r08;lxtsf] dfcf]jfbL cnu eP ;lrjfno / s]lGb|o ;b:ox?nfO{{
lhDdf lbPsf] 5 . ljleGg ljefux?
b]ze/ lj/f]w k|bz{g u/]sf] 5 . ;f] Ø cfjlws lgjf{rg k|hftGqsf nflu dxTjk"0f{ x'G5 .
klg yfkf;lxtsf s]xL dfcf]jbL kf6L{n] ld6/Aofh / a}+s tyf ljQLo
g]tfx? eg] Pdfn] kf6L{df 5g\ .
sfo{ q mddf g] k fn sDo' l g:6
lgdf{ 0 f tyf yk36 u/] s f] 5 .
;+u7gsf] kbflwsf/L tyf s]lGb|o
;+:yfx?sf] Aofhb/ lj?4 3f]lift
sfo{ q mdcGtu{ t z' q maf/ k" j {
Ø zlQm k[ysLs/0f tyf lgoGq0f / ;Gt'ng k|hftGqsf]
kf6L{sf kf]ln6Jo'/f] ;b:o tyf jl/i7 ;ldltdf gofF kbflwsf/Lx?nfO{{ kb d] r Lb] l v klZrd dxfsfnL;Dd
;dfhjfbL ;|i6f lr/g ;L, kf]ln6Ao'/f]
;b:o lxtdfg ;L nufot g]skf
pGglt u¥of] h;df dxf;lrjdf
ltns ;L, ;lrjdf ljZn]if0f ;L,
hgk|bz{g eP . ljQLo If]qsf] rsf]{ cfwf/ xf] .
zf]if0f cGTo u/, /fli6«o pBf]uL /
sf]iffWoIfdf ;'jf; ;LnfO{{ ;j{;Ddtn]
;Da4 g]tf sfo{stf{x?sf] ;xeflutf
/x]sf] lyof] . rog u¥of] . s]lGb|o ;ldltaf6 labfO{
ePsfx?nfO{{ ;Ddfgkq k|bfg u/L
Jofkf/LnfO{ /fxt b], ld6/JofhLnfO{
sf/afxL u/, n3'ljQ ;+:yfsf] Hofblt Ø d]nldnfk / zflGtaf6} k|hftGq cl3 a9fpg
o'jf===== cGTo u/, C0fLx?sf] cj:yf 5fglag
dxflwj] z gn] ;+ Z n] i f0f u/] s f
labfO{ u¥of] . /, gofF lhDd]jf/L
;DxfNg' ePsfx?nfO{{ lhDd]jf/L k|bfg
u/, kLl8t hgtfsf] Aofh ldgfxf
u/, Ps cÍsf] Aofhb/ nfu" u/,
;lsG5 .
kq, k|bfg u/L sfo{If]qdf k7fof] .
ljrf/wf/fTds tyf bz{g, cfly{s,
;+:s[lts ljifox?nfO{{ k|:6\ofpFb} df3 @* b]lv kmfNu'g ! ut];Dd
rn]sf] pQm a}7s cToGt} b"/ufdL
bnfn k'FhLjfbL Joj:yf d'bf{jfb,
j}1flgs ;dfhjfb lhGbfjfb, g]kfn To;}n,] k|hftflGqs cfr/0f, ;F:sf/ / Jojxf/sf]
kf6L{sf] gjf}F s]lGb|o ;ldltsf] t];|f] sDo'lg:6 kf6L{ lhGbfjfbnufotsf
k" 0 f{ a} 7 sn] lnPsf dxTjk" 0 f{
lg0f{ox?nfO{{ b[9tfsf ;fy nfu" ug{
dxTjsf lg0f{ox? u/]sf] 5 .
g]kfnnfO{===== gf/f;lxt k|bz{g ul/Psf] lyof] .
hgo'4 lbj;=====
cjnDag u/f}+ .
d'Qm u¥of] . ls;fg, dhb'/, dlxnf,
u/fpg klg lgb]z { g ul/g\ . pgn]
cfhsf] g]kfndf ;a}eGbf ;+s6df o'jf
;d'bfo /x]sf] / pQm o'jf ;d'bfonfO{{
>lds ;d'bfo, hghflt, dw]zL, cfo{,
d' l :nd ;a} n fO{ { Pstfa4 u/] /
?kdf v'n]cfd ;Grfng x'Fb} cfPsf] 5
t/ g]kfnsf uf8L wld{s :yn cof]Wof &# cf}+ /fli6«o k|hftGq lbj; eJo?kdf dgfcf}+ .
ljb|f]xdf kl/rflnt u¥of] / Ps ;d]t hgf kfpFb}g . ef/tLo x:tfIf]ksf]
d'Qm ug]{ / hgtfd'vL /fHo Joj:yf lj?4df nfUg' k5{ .Ú
:yfkgf ug]{ lhDdf kf6L{ / ;+u7gnfO{{ :t/sf] d'lQm lbnfof] . xfdL g]kfndf
gofF hgjfbL ;Qf :yfkgf u/]/ g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf kf]ln6Ao'/f]
cfPsf] atfOg\ . ;b:o tyf n'lDagL klZrd Ao'/f] OGrfh{
pgn] k' F h Ljfbn] o' j fx?nfO{ { j}1flgs ;dfhjfblt/ cufl8 a9\g
rfxGYof}+ t/ e"d08nLs[t k'FhLjfb, ;lGhj ;Lsf] cWoIftfdf ;DkGg ePsf]
ljleGg s'nt / unt wGbfx?df xf] . sfo{qmddf s]lGb|o ;b:o ;'zLn
km;fpg] u/]sf] x'Fbf To:tf sfo{af6 bnfn k'FhLjfb / ;+zf]wgjfbsf
if8\oGqsf sf/0f xfd|f] Tof] nIo k'/f ;L, s]lGb|o ;b:o cl8u ;L, s]lGb|o
o'jfx?nfO{{ arfpg] klxnf] lhDd]jf/L ;Nnfxsf/ ;GWof ;L, slknj:t'
o'jf ;+u7g g]kfnsf] /x]sf] atfOg . x'g kfPg .
cfh b]zn] eofgs ;+s6sf] klZrd lhNnf cWoIf x]dGt ;L, s]Gb|Lo
g]t[ cfh ljZjdf ;fd|fHojfbL ;+s6 k|ltgLlw ;b:o ?iff ;L / ;lxb kl/jf/
r/d\ ;+s6sf] ?kdf a9]/ uPsf] eGb} ;fdgf ug{' kl//x]sf] 5 . o;sf] d"n
sf/0f ;Qf hgtfsf] xftdf gk'Ug' nufotsf] cltYotf /x]sf] lyof] eg] g] k fn ;/sf/

lj1fkg af]8{
t;y{ cfk"mnfO{{ arfpg ;fd|fHojfbn] sfo{qmd ;Grfng lhNnf ;lrj kfa]n
ljleGg ?kwf/0f ub}{ cfPsf] / To;}sf] cyf{t\ j}1flgs ;dfhjfb :yfkgf
gx'g' g} xf] . b]zsf] s+ufnLs/0f, ;Ln] u/]sf lyP . pQm sfo{qmddf g]skf
Pp6f ?k /lj nfld5fg] ePsf] -dfcf]jfbL s]Gb|_ sf lhNnf ;b:o
atfOg\ . t;y{ ;+u7gn] cfufdL gjcf} k lgj] l zs cj:yf /
c/fhstfsf] cu|ufdL lgsf; klg lvdfg l;+x kl/of/ g]kfn sDo'lgi6
lbgx?df lng] lg0f{ox? o'jfd'vL x'g' kf6L{df k|j]z u/]sf lyP .
bnfn k'FhLjfbsf] cGTo / j}1flgs
If]Kof:q k|sfzg s]Gb|åf/f k|sflzt, ;Dkfbs M /fh]Gb|k|;fb lrdf}l/of, sfof{no M yfkfufpF, sf7df8f}F, df]afOn M (*$!$)#*%!,
E-mail : chhepyastra@gmail.com,website: www.janakhabar.com d'bs
| M lwDn] ckm;]6 k|;
] , b]jLgu/, kmf]gM %!&@^%%

You might also like