მომზადებულია ლევან ალფაიძის მიერ, თბილისი, 2020

1
• რა არის ურბანიზაცია? რა არის ურბანისტიკა? ვინ არიან ურბანისტები?
რა არის ურბანული დიზანი, ან ურბანული პროექტირება?
• რა არის ზოგადად, ქალაქი? რა ფენომენია ფიზიკური ქალაქი?
• რატომ არის ურბანისტიკა მნიშვნელოვანი?

ამ კითხვებზე უამრავი მოსაზრება და პასუხი არსებობს. გთავაზობთ

რამდენიმეს:
1) ქალაქი: მეტროპოლიური სივრცე ან ურბანიზირებული რეგიონი - „ქალაქი არის სივრცე,
რომელიც გამოირჩევა ადამიანების, აქტივობების და სტრუქტურების კონცენტრაციით და მათი
ურთიერთქმედებებით“ (Aseem Inam, Designing Urban Transformation, 2014);
- Lewis Mumford: “ქალაქი, მისი სრული შინაარსით და მისი გეოგრაფიული კვანძით (plexus, ingl.) წარმოადგენს
ეკონომიკურ ორგანიზაციას, ინსტიტუციურ პროცესს, სოციალური ქმედების სცენას, კოლექტიური ერთიანობის
ესთეტიკურ სიმბოლოს. ქალაქი ქმნის (ხელს უწყობს) ხელოვნებას და თვუთონ არის ხელოვნება; ქალაქი ქმნის
თეატრს (სცენას) და თვითონ წარმოადგენს თეატრს.“ (ლიუის მამფორდი, 1937).
ტერმინთა წარმომავლობა:
„მეტრო-პოლია(-სი)“ (ბერძნ. πόλις) – „პოლის“=ქალაქს (სახელმწიფო), „მეტრო/meter (ბერძნ.)“= დედა;
„დედაქალაქი“, „ქალაქი-სახელმწიფო“.

„ურბ“ (ლათ.) - “ქალაქი“, URB-anus – „რაც ეკუთვნის ქალაქს“; „sub-URB-an“ – „ქალაქის ქვეშ“=
გარეუბანი
2) ფიზიკური ქალაქი: „განაშენების მქონე გარემო, თავისი ფიზიკური ფორმით - ქალაქის
ტრანსფორმაციული პოტენციალი მდგომარეობს მატერიალურისა და არამატერიალურის
ურთიერთშეხებაში, მათ კავშირში“
(Aseem Inam, 2014).
3) ურბანიზმი: „ქალაქის პროექტირებისა და მშენებლობის პროცესი და მათგან მიღებული სივრცითი
შედეგები (პროდუქტი), რადგან ურბანიზმი უმეტესწილად სოციალური და პოლიტიკური დიზაინის
პროცესია - იგი პირდაპირ კავშირშია სისტემებისა და სტრუქტურების პროექტირება-შექმნასთან“.

4) „ურბანიზმი“, როგორც ცხოვრების წესი! (Luis Wirth, 1938) – სტატიაში, ლ. ვირთი გვეუბნება რომ
„...ურბანული ცხოვრების წესი ხელს უწყობს ინდივიდუალიზმს, [ურთიერთობების]
ზედაპირულობას, ანონიმურობას, და ზერელე ურთიერთობებს. ურბანულმა ცხოვრებამ გავლენა
იქონია ნათესაურ კავშირებზეც და შეწყვიტა ადამიანთა კოლექტიური წარმოდგენები სხვადასხვა
მოვლენებზე და საკითხებზე, რაც ძლიერი გახლდათ სასოფლო საზოგადოებებში და ამით ხელი
შეუწყო ინდივიდუალიზმის განვითარებას.
5) ურბანისტები: „პრაქტიკოსები, რომლებიც ჩართულნი არიან ქალაქების პროექტირებისა და
მშენებლობის ყოველდღიურ, ნებელობით და შემოქმედებით საქმიანობაში, თუმცა მათ თან ერთდ
ამ პროცესში არსებობენ სტანდარტული პროფესიონალები - ურბანული მგეგმარებლები, ქალაქების
მგეგმარებლები, ლანდშაფტების არქიტექტორები - თუმცა, ურბანისტები უმეტესწილად
დაკავებულნი არიან ისეთი მრავალპროფილიანი და მრავალმოდალური პრაქტიკით, რომელბიც
გულისხმობს ქალაქების სწორად განვითრებას“ (Aseem Inam, 2014).

ზოგადად, ურბანიზმი, დიზაინისა (პროექტირების) და პრაქტიკის პერსპექტივიდან, წარმოადგენს

მუდმივად მიმდინარე პროცესს, რომელიც გულისხმობს ქალაქის მშენებლობასა და პროექტირებას
და მათგან მიღებულ სივრცით შედეგებს (პროდუქტებს).
შეკითხვა: რას არის ურბანული კვლევები, ან ურბანისტიკა?

პასუხი: დისციპლინათშორისი მეცნიერებების ნაკრები და ცოდნა, რომლებიც ზოგადად

შეეხება შემდეგ საკითხებს:
- რატომ ცხოვრობენ ადამიანები ქალაქებში (გარეუბნებში/suburbs)?
- რა გავლენას ახდენს ურბანული ფიზიკური გარემო ადამიანის ქცევაზე?
- რა არის ქალაქი, მისი ცხოვრების წესები, ქალაქის ზრდა, ქალაქის ეკონომიკა და
გეოგრაფია, ქალაქის სოციალური სტრუქტურა?

თუ თქვენ გიფიქრიათ/ფიქრობთ ერთი შეხედვით, რთულად გადასაწყვეტ

პრობლემებზე როგორებიცაა: ურბანული სიღარიბე (urban poverty), უსახლკარობა
(homelessness), სკოლები და მოზარდების ქცევა/მოსწრების პრობლემები, ქალაქის
გარემოს დაბინძურება (urban pollution), მოძველებული ურბანული ინფრასტრუქტურა
ან
ქალაქის სატრანსპორტო საკითხები (urban mobility), მაშინ ურბანიზაციისა და
ქალაქების პრობლემების ანალიზის კურსი, თქვენთვისაა განკუთვნილი...
„ურბანისტიკის მრავალსახეობა“
• ქალაქური ცხოვრების წესის მაგალითი: ქალაქში ავტომობილით გადაადგილება, როგორც ურბანული
ცხოვრების ნაწილი და როგორც ადამიანის ქცევის ერთ-ერთი სახეობა, საკმაოდ კარგად არის აღწერილი როგორც
კულტურული არსის მძებნელთა, ისე - ქალაქის ტრანსპორტის მესვეურთა მიერ;
• მას აღწერენ ისინიც, ვინც ადამიანი-მანქანის სიმბიოზს იკვლევს და ისინიც, ვინც სწავლობს სივრცით და
სოციალურ მობილობას და ისინიც, ვინც ააშკარავებს ქალაქის მცხოვრებთა გულგრილობას ქალაქების
ეკოლოგიის მიმართ.
• შესაბამისი სპეციალობების, როგორებიცაა კულტურის კვლევები (ე.წ. cultural studies), ქალაქის ტრანსპორტის
გეოგრაფია, სოციოლოგიის და სოციო-ელკოლოგიური თეორიები - როგორც წესი, იშვიათად ეცნობიან
ერთმანეთის ნაშრომებს, რაც შესაძლებელია ნაწილობრივ აკადემიური და უმაღლესი განათლების სკოლების
სპეციალიზაციის, პრინციპებისა და კვლევების დაფინანსების მიზეზით ხდება, ხოლო ხშირად კონკურენციად
უდევს საფუძვლად.
• თუმცა, დღეს უკვე საკმაოდ მზარდია იმის გაცნობიერება, რომ თანამედროვე ურბანისტული თეორია
შესაძლებელია არსებობდეს მხოლოდ დისციპლინათშორისი თეორიის სახით! ეს პირველი პრონციპული
მომენტი გახლავთ. მოსაზრებები და წინადადებები როგორიცაა „...მაგრამ ეს არ ეხება სოციოლოგიას“ ან „...ეს არ
ეხება არქიტექტურას“, ხელს არ უნდა უშლიდნენ ქალაქების შესწავლას!
• „ სხვადასხვა აკადემიურ/სამეცნიერო ტრადიციასთან გაცნობა და ეკლეკტურობის იარლიყის შიშებისგან
გათავისუფლება, ბევრად უფრო პროდუქტიული იქნება, ვიდრე რომელიმე „დისციპლინისადმი ლოიალობა“
და შესაბამისად, ურბანული გარემოს მრავალფეროვნების არდანახვა“.

• სამეცნიერო ჟურნალები, რომლებიც ურბანისტიკის თანამედროვე ტონს განსაზღვრავენ, «City», «International

Journal of Urban and Regional Research», «Environment and Planning», «Urban Studies», ღრმად ინტერდისციპლინურები არიან!
• გეოგრაფია, ანთროპოლოგია, კულტურის ისტორია და თეორია, ეკოლოგია, საკუთრივ ისტორია,
სამართლისმცოდნეობა, გეგმარება, ეკონომიკა, პოლიტიკური თეორია, მეცნიერებისა და ტექნიკის სოციალური
კვლევები, ამ ჟურნალების გვერდებზე სრულიად მოულოდნელ ალიანსებად გვევლინებიან.

• ამ მრავლფეროვნებას და მრავალგვარ განზომილებებს შეიძლება ვუწოდოთ „ინტერ-ტექსტუალურობა“,

რადგან უამრავი ტექსტი, ქალაქების შესახებ, ამ ჟურნალების ფურცლებზე ერთმანეთს ეხმიანება.
• ეს გადაძახილი მოიცავს არა მხოლოდ ტრადიციულ მარქსისტულ-პოსტმოდერნულ მიდგომებს, არამედ
შინაარს დისციპლინებსა და პროფესიებს შორისაც, როდესაც კონიმატოგრაფისტს აღელვებს არქიტექტურა,
რომელზეც წერენ ფილოსოფოსები, რომელსაც აკრიტიკებენ ეკონომისტები და დამატებითი ცოდნით ავსებენ
სოციალური თეორიის სწავლულები (Трубина Е.Г. Город в теории: опыты осмысления пространства. М.:Новое литературное
обозрение, 2011. 519 с.)
• [და ეს ყველაფერი] “, ხელს არ უნდა უშლიდნენ ქალაქების შესწავლას!
 მარტივიპასუხები:
• ურბანიზაცია წარმოადგენს პროცესს, რომლის შედეგად იზრდება
ქალაქურ, ურბანულ გარემოში მცხოვრებ ადამიანთა რაოდენობა.
• პროცესი, რომლის შედეგადაც ადამიანთა დიდი რაოდენობები მუდმივად
ცხოვრობენ შედარებით პატარა ფართობზე დაქმნიან ქალაქებს. Source Publication: Glossary of
Environment Statistics, Studies in Methods, Series F, No. 67, United Nations, New York, 1997.
• ტერმინის, „ურბანული/URBAN” განმარტება: „ის, რაც კავშირშია ქალაქთან, ან
ხასიათდება ქალაქურობით“ https://en.oxforddictionaries.com/definition/urban
ალტერნატიული ხმარება სოციო-კულტურულ კონტექსტში: Urban music - აფროამერიკული მუსიკა, ლექსიკონი,
ჟარგონი; ამერიკულში,
„ურბან /urban„ = „შავს/black”

• ტერმინი URBAN წარმომავლობა: ლათინური„urbanus“, “Urbs” - ქალაქი(Latin, ლათინურად); ლათინურად:

Urbanus: ზრდილობიანი, თავაზიანი (ინგლ. Urbane) ; ქალაქის-; გონებამახვილი; Urbanitas (ლათ.) -
ქალაქური; რომის ცხოვრება; დახვეწილი; ტერმინი: Urbanus et instructus – „ჯენტლმენი და
მეცნიერი“ http://www.latin-dictionary.org/JM-Latin-English-Dictionary/Urbanus_et_

ქვეყანა კრიტერიული ურბანული დასახლებისთვის

Argentina დასახლებული ცენტრები, რომლისმოსახლეობა 2,000 ანმეტადამიანს შეადგეს

Canada ადგილები, სადაც ზ ე მეტიადამიანიცხოვრობს

1,000 -
China ქალაქები, განსაზღვრულისახელმწიფოსაბჭოსმიერდასხვაადგილები, სადაცსიმჭიდროვეშეადგენს 1,500 ანმეტ
ადამიანს 1 კვ. კმ - ზე
.
India განსაზღვრულიადგილები/დასახლებებიდაადგილები, სადაც5,000 ანმეტიადამიანიცხოვრობსდასადაცმცხოვრებთა მომუშავე
მამაკაცთა¾ არარისდაკავებულისოფლისმეურნეობაში
Japan ქალაქები/ქლაქურიდასახლებები(shi) , სადაცმოსახლეობა50,000 ადამიანსანმეტსშეადგენს
Maldives დედაქალაქი
Male,
Mexico ადგილები, სადაც ზ ე მეტიადამიანიცხოვრობს
2,500 -
New Zealand ქალქები, საქალაქოდასახლებებიდასხვა(Cities, towns, etc). 1,000 - ზ ე მეტიმცხოვრებით

წყარო:United Nations Statistics Division, 2007 Demographic Yearbook: table 6.

7
ურბანიზაცია - პროცესი, რომელიც იწვევს ადმაინების ჩართვას
მრეწველობაში, მომსახურების სფეროში და მათ გადასახლებას
ქალაქებში. მას აფასებენ როგორდემოგრაფიულ, ეკონომიკურ,
გეოგრაფიულ და სოციალურ პროცესს. დღეს, ურბანულია
მსოფლიოსმოსახლეობის54%, ანუ დაახლ. 4 მილიარდიადამიანი.
ურბანიზმი - ცხოვრების იმ წესის აღმწერი ტერმინია, რომელიც
ასახავს ქალაქური ცხოვრების წესს - არაპერსონიფიცირებულ,
მეორადი კონტაქტების, კონტრაქტულ (შეთანხმებითი)ცხოვრებას,
რომელიცანონიმურობასდადროებითკონტაქტსგულისხმობს.
დღეს, ურბანიზაციის ტემპი, ქალაქში “გადასულ” დაახლოებით7 7 -
80 მილიონადამიანსგულისხმობსწელიწადში.
ურბანიზაციისპროცესიმოსახლ. რაოდენობებით(დახვედრითი
წილებით) არათანაბარია სხვადასხვაკონტინენტზე:
აზია - 2.2 მლრდ(48%).; ჩრდილ. ამერიკა: 360 მლ. (82%);ლათ.
ამერიკა და კარიბები: 500 მლნ. (80%); ევროპა: 550 მლნ. (73%);
აფრიკა480 მლნ. (40%) და ოკეანეთი28 მლნ. (71%).
მსოფლიო (2016): ურბანული მოსახლეობა(54%)

8
9
 ბოლო 20 წელიწადში მსოფლიოს ქალაქებში განსხვავებული ტენდენციები ჩამოყალიბდა:
• სწრაფი ურბანული ზრდა (მსოფლიოს 54% უკვე ურბანულია)
•შეიცვალა ურბანული ოჯახის ზომა და ტიპი (ნაკლები შვილები); არაურბანიზებულ, დაბალი განვითარების
ქვეყნებში გაიზარდა ქალების ფერტილურობა და შემცირდა ჩვილთა სიკვდილიანობა; შედეგად: 1.2 მლრდ.
ადამიანი 15-24 წლის ასაკშია, მათგან 88% - განვითარებად ქვეყნებში.
•მსოფლიოში იზრდება 60 და მეტი წლის ადამიანთა რაოდენობა (ევროპა - 24%), მსოფლიოში - 901 მლნ.
(2015), ანუ მთელი მოსახლეობის 12%!
•გაიზარდა მოსახლეობის რ-ბა არაფორმალურ დასახლებებში, ე.წ. ‘სლამებში”, “ფაველებში”,
“ბარიოსებში”, “შანთი-ტაუნებში” ჯამში, 881 მლნ. ადამიანი.
•გაუარესდა ურბანული სერვისებისხარისხი
•კლიმატის ცვლილებამ გამოიწვია ახალი პრობლემები (2014, კატასტროფების უმეტესობა კლიმატთან იყო
კავშირში, ჰაერის დაბინძურება, სითბური ემისიის 70% ქალაქებიდან მოდის)
•უთანასწორობის ზრდა ქალაქებში - ნიუ-იორკში, ყოველი მეხუთე იღებს “ფუდ-სტამპებს”, ეს დაახლ. 1.8
მლნ. ადამიანს ნიშნავს; ამავე დროს. ნიუ-იორკის მცხოვრებთა, ყველაზე შემოსავლიანი 5%-ის
შემოსავალი/სულზე წელიწადში 860,000$ -ს აჭარბებს...ხოლო ყველაზე ღარიბი 20%-ისა, სულზე, 9,700 $
არის

10
11
ურბანიზაცია XX-XXIსაუკუნეებში

12
ურბანიზაცია XX-XXIსაუკუნეებში

13
ვის რასურს თავისი ქალაქისთვის? სურვილები 2017 წლისათვის,
ბრიტანული “გარდიანის” პუბლიკაციიდან2016/12/30

1. Oliver Wainwright, the Guardian’s architecture and design critic, LONDON, UK

“მომავალწელსმსურს ვნახო„სათემო/უბნისსაცხოვრისის
დაბრუნება. გასული დეკადის განმავლობაში, ლონდონის
დაახლოებით50 საუბნოსაცხოვრისშიჩატარდამათი
რეგენერაციადაპროცესისშედეგადმოხერხდაბინებისრაოდენობის
გაორმაგება“… “დღეს, ყველა ახალი სახლის მესამედი „ლონდონის
ხელმისაწვდომი ქირის“ სქემით იმუშავებს, რომელიც საბაზრო
ფასისდაახლ44% შეადგენსდაარა80%-ს, როგორცესწინამერის დროს
იყოგანსაზღვრული”.

2. Aditi Mittal, stand-up comedian, actress and writer, MUMBAI, India

“…ეს, შეიძლება ფანტაზიის სფეროა, მაგრამ მე ჩემი
ქალაქისთვის წყლის გზები და ტრანსპორტი მსურს.
მუმბაის, როგორც ქალაქს, მსოფლიოში ერთ-ერთი
ყველაზე ყველაზე გრძელი სანაპირო ზოლი აქვს და
ქალაქისსხვადასხვა
ნაწილი მოხეხებულად უკავშირდება ერთმანეთს წყლის
სივრცეებით. ამიტომაც მსურს რომარსებობდეს წყლის
ტრანზიტი/ commute. სამუშაოზე წასვლა პიკნიკივით
გახდება, თ უ მოგზაურობასწყლისკატერითდავიწყებთ,
თანყოველდღე! მესველფეხსაცმელზეცკითანახმავარ,
თ უ დამპირდებიანრომაღარვიყურყუტებლეგენდარულ
მუმბაურ„საცობში“.

14
 ვისრასურსთავისიქალაქისთვის? სურვილები2017 წლისათვის,
ბრიტანული “გარდიანის” პუბლიკაციიდან2016/12/30

Saskia Sassen, sociologist and author, New York City,USA

“...მიყვარსნიუ-იორკი,მაგრამუფრონაკლებად,
ვიდრე ადრე. მანჰეტენი რისკავს და შეიძლება
მალე მონოკულტურის - ძვირფასი სვეტების
ჯუნგლების,რომლებიცნახევრადცარიელებია-
მსხვერპლიგახდეს.ნიუ-იორკშიდიდი
სისწრაფით მიმდინარეობს დაბალშემოსავლიანი
ადგილების გაქრობის პროცესი, განსაკუთრებით
სამხრეთ-აღმოსავლეთდაჩრდილოეთმაჰეტენზე;
თუმცა,ჯერკიდევარსებობენკულტურული
ზონების,სადაცჯერკიდევმიმდინარეობს
საინტერესოცხოვრება.“

“უნდახელიშევუწყოთადგილობრივმაღაზიებსდაავიცილოთ
ფრანჩაიზები - დაფიქრდით, განამართლაგვჭირდება
მულტინაციონალურიკორპორაციასამეზობლოშიყავისდასალევად?”
“...დიდი ქალაქიზომითავდიდია. იგიმრავლპოლუსიანიუნდაიყოს,
უფრომეტიუერთიერთგადამკვეთისატრასპორტოხაზითდა
ტრანსპორტით - აქჯერ კიდევ ძალიან ბევრი რადიალური
მაგისტრალია. უნდაიყოსმრავალიეკონომიკურიცენტრი, მეტი
ფეხითსიარულისსაშუალებასამსახურამდე”.

“ქალაქშიარუნდაიყოსარცერთისახლი,რომელიცუბრალოდ
ვიღაცისანვინმესთავსესაფარითუსაცხოვრებელია:უფრომეტირამ
არისგასაკეთებელი”.

15
ვისრასურსთავისიქალაქისთვის? სურვილები2017 წლისათვის,
ბრიტანული “გარდიანის” პუბლიკაციიდან2016/12/30

Kengo Kuma, architect, TOKYO,Japan

“იაპონელების უმეტესობა ოპტიმისტურად არის განწყობილი

2020 წლის ოლიმპიადის მიმართ - სჯერათ ეკონომიკა უკეთ
იქნებადატურისტებისრაოდენობაცგაიზრდება”.

“... ამ მოსაზრებით, იაპონურ ქალაქებში აშენდა

უამრავისასტუმროდაკომერციულიკომპლექსი,
მაგრამშენობებითითქმისერთნაირებია- ისინი
აშენდა და დაიგეგმა როგორცდროებითი
ნაგებობები და ალბათ ასეთ განწყობას
გამოხატავს: არაუშავს, თ უ შენობების
დამთავრება მოესწრება 2 0 2 0 -
თვის...დარწმუნებული ვარ, 2017-ში მრავლად
ვიხილავთ შენობებს, რომლებიც არქიტექტურა
კი არა,ნაგავია”.

16
ვისრასურსთავისიქალაქისთვის? სურვილები2017 წლისათვის,
ბრიტანული “გარდიანის” პუბლიკაციიდან2016/12/30

Joumana Haddad, poet, activist and writer, BEIRUT,Lebanon

“მსურსჩემსქალაქშიხალხსამბიციაჰქონდეთდაარ
ჩქმალავდნენ მას; მინდა ქალაქი, რომელშიც არ იქნება
რასიზმი და გულგრილობა არ იარსებებს...ვოცნებობ
ქალაქზე, რომელშიცქალებს
შეეძლებათთავისუფლადსიარული, შიშის გარეშე,
ოცნება, საზღვრების გარეშე და მისი აღსრულება,
ბარიერების გარეშე; ქალაქი, სადაც კაცები ჩემზე
უფროდაიცავენთანასწორობასდამოპოვებულიან
მონადირებული ცოლების ნაცვლად, თანაბარი,
უნარიანიპარტნიორები ეყოლებათ...”

“ვოცნებობ ქალაქზე, რომელსაც მწვანე სივრცეები ექნება,

ელექტრობა იქნება 24/7, სადაც წყალს არვიყიდით და
ყოველი წვიმის შემდეგ ქუჩები არჩაიხერგება; სადაც
მოქალაქეწითელშუქზე გაჩერდება, დაახარისხებსნარჩენებს
დალიდერებსპასუხსმოსთხოვს...”

17
ვის რა სურს თავისი ქალაქისთვის? სურვილები 2017 წლისათვის,
ბრიტანული “გარდიანის” პუბლიკაციიდან2016/12/30

Pedro Rivera, architect and co-founder of Rua Arquitetos, RIO De Janeiro, Brazil
“2016 წლის ოლიმპიადისთვის, რიოში საზოგადოებისთვის გახსნეს ზღვისპირა ბულვარი,
რომელიც ადრე სამხედროებს ეკუთვნოდათ და ხელს უშლიდა ქალაქის ნაწილების კავშირს
ერთმანეთთან. ბულვარი გახსნის დღიდანვე იქცა საჯარო ადგილად და დღეს, ერთერთი
ყველაზე პოპულარული ადგილია ტურისტებისა და ადგილობრივებისთვის...თუმცა
ოლიმპიადისშემდეგ, ბულვარიკვლავჩარაზეს- მიზეზად, სამხედროებმამოიყვანეს
ხელშეკრულების დარღვევა...ხალხის პროტესტის შემდეგ მათ ნაწილობრივ უკან დაიხიეს,
თუმცა, ეს დემოკრატიის გამოცდად იქცა....ჩვენ ქალაქებს ვაშენებთ რათა ერთად ვიცხოვროთ.
ამიტომ იმედი მაქვს 2017 წელს ჩვენ შევძლებთ ერთმანეთისადმი პატივისცემა გამოვხატოთ
დათავიდანგავიაზროთსაჯაროცხოვრებისწესები...”

“ჯურღმულები” - ქალაქისღარიბი რაიონები - იმიგრანტებისთვის პირველი

გასაჩერებელიაქალაქში, სადაც ახალმოსულებს შეუძლიათ ბინისქირაობა. ისინი
ახალმიგრანტებსეხმარებიანქალაქურცხოვრებაში“შესასვლელად”, ურბანულ
კულტურაში ჩასართავად. განსხვავებული კულტურებიდან მომავალი ადამიანების
შერევა, რომლებიც შესაძლებლობებსეძებენ ქალაქებში, ხშირადახალი კულტურის,
არტისტიზმის, კულტუტული მოძრაობების საფუძვლად გადაიქცევა-ხოლმე. აქ,
სოლიდარობისდონემაღალიადაიგიუკვემივიწყებულიაქალაქისსხვა, მდიდარ
რაიონებში. “ჯურღმულების” მცხოვრებნი მუდმივად იგონებენ ეკონომიკურად
რაციონალურდაინოვაციურთავშესაფარსდასაცხოვრისსთავიანთთვის
წყარო: https://www.academ yofurbanism.org.uk/the -future-of-cities-lies-in-
the-slums/
18
ვის რა სურს თავისი ქალაქისთვის? სურვილები 2017 წლისათვის,
ბრიტანული “გარდიანის” პუბლიკაციიდან2016/12/30

Victoria Okoye, founder of African Urbanism, AKKRA,GHANA

“წლებია ვსაუბრობ აკრას გაორებულ

ურბანულ განვითარებაზე - ეს არის
“მქონეთა” და “არმქონეთა” ქალაქი,
რომელსაც მსოფლიო ქალაქის
სტატუსისმოპოვება სურს. თუმცა,
აკრა პრობლემებითაა გაჯერებული და
სრულიად მოწყვეტილია არსებულ,
“მიწიერ” რეალობებს: ურბანულ
“ცოცვას”, უთანასწორობას,
ინფრასტრუქტურულ დაეკონომიკურ
გამოწვევებს. ..”

19
 ვისრასურსთავისიქალაქისთვის? სურვილები2017 წლისათვის,
ბრიტანული “გარდიანის” პუბლიკაციიდან2016/12/30

Rob Lake, accessible transportactivist

“სიდნეი გარდამავალ ეტაპზეა. ქალაქის

სხეული გაწელილია; მაღალფასიანი,
მიუწვდომელი ბინები,
“ჯენტრიფიკაცია”, დიდ ზეწოლას
წარმოადგენს ადამიანებისთვის,
რომლებსაც არ შესწევთ ძალა ზემოთ
ავიდნენ ან საერთოთ გავიდნენ ამ
“თამაშიდან”. მე მსურს ამ პრობლემებს,
გონიერი გადაწყვეტა ვუპოვოთ: ქალაქის
ხელმძღვანელობა, რომელიც აფასებს
მრავალფეროვნებას, უნდა ხელს
უწყობდეს ინკლუზიურ განვითარებას,
ხელმისაწვდომობას და სხვადსხვა
თემების მხარდაჭერას - ახალგაზრდებს,
მოხუცებს, ლგბტ თემს, შშ პირებს და
აბორიგენულ მოსახლეობას. მათაც უნდა
ჰქონდეთ განცდა რომ ეს ქალაქი მათიც
არის...”

20
 Kakha Kaladze, former player of Milan FC ,
mayor of Tbilisi, Tbilisi,Georgia

“- მუნიციპალიტეტი მხარს
დაუჭერს ავტომობილების
ტექდათვალიერების დანერგვას..
- სკვერებს მოვლა-პატრონობა
სჭირდება,
-გამკაცრდება კონტროლი
მშენებლობებზე.
-- დენდროლოგიური პარკის
განვითარება
- ნაგავსაყრელისმოწესრიგება.
- “ხრუშჩოვკების” ხანა დიდი ხანია
დასრულდა. არ შეიძლება ადამიანები
ცხოვრობდნენ ისეთშენობებში,
რომლებსაც უკვე კარგა ხანია გაუვიდა ევროკავშირში და ევროპის სხვა ქვეყნებში, 2014 წელს, მუნიციპალური
ექსპლუატაციის ვადა, არის ნაგვის გადამუშავების /გამოყენების (Recycling/Reuse) წილი ყველაზე
ამორტიზებულიდა მიშენება-
მაღალი იყო გერმანიაში (64%) და ყველაზე მცირე სერბიაში (1%). ექვსმა
დაშენებებით კიდევ უფრო ავარიული ქვეყანამ, Germany, Austria, Belgium, Switzerland, the Netherlands and
დაუსახური. Sweden (კლებადი რიგით), მიაღწიეს ნარჩენების გადამუშავების 50 %-
- განაცხადა კახა კალაძემ თბილისი იანანუფრომაღალწილს.
განვითარებისგეგმისპრეზენტაციის წყარო: https://www.eea.europa.eu/data-and-maps/indicators/waste-recycling-
დროს...” 1/assessment

შენიშვნა: საქართველოშინაგვისმხოლოდ0.03%-სგადაამუშავებენ! დანარჩენი99.97%, რამდენიმემუნიციპალურ

და რეგიონულ (ან იმპროვიზირებულ) ნაგავსაყრელზე პოულობს “ბინას” (კარგ შემთხვევაში); შვედეთში,
ნაგავსაყრელებზე, ნარჩენების მხოლოდ 1 (ერთი) %ხვდება!!!
წყარო: http://liberali.ge/articles/view/27239/rogor -vmartavt-narchenebs

მხოლოდთბილისი, დღეშიდაახლ. 1,000 ტ მყარ, მუნიციპალურ ნარჩენს“აწარმოებს” !

17
(ლექციის 1-ლი წყვილის დასასრული)