Μέθοδοι Διδασκαλίας στην

Εκπαίδευση

Ε. Παυλάτου, Καθηγήτρια ΕΜΠ

Σχολή Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ
pavlatou@chemeng.ntua.gr

1
 DIE SCHULE
Comenius: Didactica Magna, ORBIS PICTUS, 1659
2
 1. Το σχολείο είναι εργαστήριο στο οποίο
οι νεαρές ψυχές εθίζονται στην αρετή.

2. Ο δάσκαλος κάθεται 3. στην έδρα

4. Οι μαθητές κάθονται στα θρανία

Ο Δάσκαλος Διδάσκει

Οι Μαθητές Μαθαίνουν
9. Μερικοί ορθοί αποστηθίζουν ότι έμαθαν.
10. Μερικοί φλυαρούν και δεικνύονται θρασείς & αμελείς.

Αυτοί τιμωρούνται δια 11.ξύλου και ραβδισμού.

3
 ΣΗΜΕΡΑ - ΕΜΠ
Θεωρία (διαλέξεις)-Εργαστήριο-Φροντιστηριακές Ασκήσεις

4
ΑΥΡΙΟ- ΕΜΠ?

5
 ΛΑΪΚΗ ΡΗΣΗ

“Mάθε παιδί μου γράμματα για να γίνεις

Άνθρωπος".
Σ' αυτή προσδιορίζεται
➢ ο γενικότερος σκοπός της αγωγή, (με τη γνώση, με την
παιδεία ο άνθρωπος γίνεται Άνθρωπος),
➢ ο ενεργός ρόλος του ατόμου στη μαθησιακή διαδικασία
(λέει «μάθε παιδί μου» και όχι «πήγαινε να σου μάθουν»
Ένας Αμερικανός φοιτητής μήνυσε το Πανεπιστήμιο Κολούμπια
των Η.Π.Α., γιατί, ενώ είχε πληρώσει τα δίδακτρα στο
Πανεπιστήμιο, αυτό δεν του έδωσε τη γνώση. Το Πανεπιστήμιο
απάντησε ότι η συμφωνία περιλάμβανε την υποχρέωση του
Πανεπιστήμιου να "εκθέσει" το φοιτητή στη γνώση, η απόκτηση
της οποίας, ήταν δουλειά και ευθύνη του φοιτητή (Anderson et aL,
1977).
Η απάντηση του Πανεπιστημίου είναι σωστή και δηλώνει ότι η
6
γνώση δεν προσφέρεται, αλλά αποκτιέται!
 Δίδαξα στο Στριπ
πώς να σφυρίζει
Διδασκαλία

Δεν τον ακούω

να σφυρίζει

Είπα ότι του το

δίδαξα, δεν είπα
ότι το έμαθε

Μάθηση
7
 ΣΧΕΣΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ & ΜΑΘΗΣΗΣ

Πριν τρεις χιλιετίες ο Πλούταρχος

έλεγε πως «ο νους δεν είναι σκεύος
για να το γεμίζουμε αλλά φωτιά να
την ανάβουμε».

Education is what
remains after one has
forgotten what one has
learned in school.
8
 Διδασκαλία Μάθηση

Η μάθηση είναι προσωπική υπόθεση του ατόμου που

μαθαίνει,
είναι προσωπικό έργο που για να συντελεστεί απαιτεί
κατανάλωση Νοητικής ενέργειας.

9
 ΜΑΘΑΙΝΕΙ ΚΑΠΟΙΟΣ ΚΑΤΙ ΣΕ ΚΑΠΟΙΟΝ;
ΜΑΘΑΙΝΩ ΚΑΤΙ ΑΠΟ ΚΑΠΟΙΟΝ;
➢Αποτελεσματική διδασκαλία: ο Δάσκαλος διδάσκει
και ο Μαθητής μαθαίνει
➢Αναποτελεσματική διδασκαλία: πολλοί ή πολύ
φιλόδοξοι στόχοι, ατυχής μεθοδολογία, λάθος
στρατηγική

Μάθηση είναι η απόκτηση και η μεταβολή γνώσεων,

δεξιοτήτων, στρατηγικών, πεποιθήσεων, στάσεων και
διάφορων μορφών συμπεριφοράς,
δηλ. η διαδικασία κατά την οποία αλλάζει το γνωστικό
δυναμικό του υποκειμένου, ως αποτέλεσμα των ποικίλων
εμπειριών τις οποίες αποζητάει & επεξεργάζεται.

10
 Μαθητής

Επικοινωνία Μάθηση

Αντικείμενο
Δάσκαλος
μάθησης
Μεθοδολογία

11
 ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
Νεωτερική Αντίληψη (Διαφωτισμός- Χειραφέτηση)
Διδασκαλία = η συστηματική και μεθοδευμένη δραστηριότητα
κατά την οποία ο εκπαιδευτικός λειτουργεί σύμφωνα με
προκαθορισμένους σκοπούς και περιεχόμενα και με τη χρήση
εργαλείων και τεχνικών προσπαθεί να επηρεάσει κοινωνικά,
ψυχολογικά, νοητικά και πολιτισμικά το μαθητή σε συγκεκριμένη
κατεύθυνση.

Σύγχρονη Αντίληψη (Τεχνολογία, πληροφορίες, έρευνα, απόδοση)

Διδασκαλία = ένα επικοινωνιακό γεγονός, όπου εκπαιδευτικοί και
μαθητές επιχειρούν να οργανώσουν και να διεξαγάγουν διαδικασίες που
έχουν στόχο την απόκτηση, τροποποίηση και αποδόμηση αντιλήψεων,
στάσεων και πρακτικών μέσα στην κοινωνική πραγματικότητα, σε ένα
εκπαιδευτικό περιβάλλον που επιτρέπει τη συμμετοχή, την επιλογή και
την απόφαση.
12
 Διδασκαλία

Δασκαλοκεντρική Μαθητοκεντρική Ομαδοκεντρική Μεικτή

13
 Δασκαλοκεντρική μορφή
Τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα της δασκαλοκεντρικής
διδασκαλίας συνίστανται κυρίως
• ιδιαίτερα χαμηλό κόστος
• μικρές απαιτήσεις σε χρόνο και υλικά
• ενδείκνυται για ταυτόχρονη διδασκαλία πολυπληθών ομάδων
• καθίσταται εύκολα εφαρμόσιμη σε όλες τις ομάδες διδασκαλίας
• δεν απαιτεί ιδιαίτερη οργάνωση, μειώνοντας ουσιαστικά τον
χρόνο προετοιμασίας από πλευράς εκπαιδευτικού
• ενισχύει την αυτοπεποίθηση και σιγουριά του εκπαιδευτικού
• προσλαμβάνει ο καθηγητής τον ρόλο του ειδικού-αυθεντία
14
 Δασκαλοκεντρική μορφή

Η δασκαλοκεντρική διδασκαλία εμφανίζει, ωστόσο και πολλά

μειονεκτήματα,
✓ έλλειψη ενεργούς συμμετοχής των μαθητών στη μαθησιακή
διαδικασία, παθητικός δέκτης + πομπός
✓Δεν προάγεται διάλογος, αυτενέργεια, κριτική σκέψη
✓Ελάχιστη συνεργατικότητα και επικοινωνία
✓Έλλειψη προσαρμοστικότητας της διδασκαλίας ανάλογα με τη
διαφορετικότητα των μαθητών (τύποι προφίλ μάθησης).
✓Ευνοεί κυρίως τους αποκαλούμενους «καλούς» μαθητές
✓Δεν συνεργεί προς τη συνέχεια της γνώσης και αποσυνδέεται το
μέρος από το σύνολο – αποσπασματική γνώση με αποτέλεσμα να
επιτυγχάνει υψηλό ποσοστό αναποτελεσματικής μάθησης
✓Δίνει έμφαση στην αποστήθιση θεωρώντας τα παιδιά ως μηχανές
αποθήκευσης και στείρας αναπαραγωγής πληροφοριών 15
 Μαθητοκεντρική μορφή

Η μαθητοκεντρική προσέγγιση διδασκαλίας εμφανίζει πολλά

πλεονεκτήματα, με τα κυριότερα να είναι
✓η ενεργός εμπλοκή και συμμετοχή του μαθητή στη μάθησή του,
✓η προαγωγή της υπευθυνότητας του μαθητή
✓δίνει έμφαση στη δημιουργική έκφραση, αφήνει περιθώριο στο
μαθητή να αναλάβει πρωτοβουλίες και να επιλύει προβλήματα
✓ ενθαρρύνει την ομαδική εργασία
✓ωθεί τους μαθητές να μιλούν ελεύθερα
✓προσδίδει ισοδύναμη έμφαση στη γνωστική και
συναισθηματική ανάπτυξη του μαθητή
✓προωθεί το μοντέλο του μαθητή - ερευνητή που αναζητά
πληροφορίες από μια πληθώρα πηγών και σταδιακά οικοδομεί τη
γνώση του.
✓προωθεί την εργασία σε άμεση επαφή
16
✓ αυξάνει την αυτοπεποίθηση των μαθητών
 Μαθητοκεντρική μορφή

Η μαθητοκεντρική προσέγγιση διδασκαλίας εμφανίζει και

ορισμένα μειονεκτήματα, όπως
✓ η δυσκολία οργάνωσης της διδασκαλίας
✓απαιτεί περισσότερο χρόνο για την προετοιμασία της
✓απαιτεί καλύτερη υλικοτεχνική υποδομή (μεγαλύτερες και
αναδιαμορφωμένες αίθουσες, Η/Υ κ.ά.)
✓ο εκπαιδευτικός πρέπει να είναι ευέλικτος και ικανός να
διευθετεί καταστάσεις, οι οποίες εκ των προτέρων δεν είναι
δυνατόν να έχουν προβλεφθεί.
✓ο εκπαιδευτικός πρέπει να έχει τον έλεγχο της συνολικής
διαδικασίας εξυπηρετώντας ταυτόχρονα και τη διαπροσωπική
επικοινωνία

17
 Επιλογή Μεθόδου Διδασκαλίας

Η επιλογή της μεθόδου διδασκαλίας πραγματοποιείται

❑ διδακτικό μοντέλο-πλαίσιο
❑ ανάλογα με τη σύνθεση της τάξης
❑τις δυνατότητες των μαθητών
❑τις δυνατότητες του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο εντάσσεται
η μαθησιακή διαδικασία,
❑την υλικοτεχνική υποδομή
❑τον διαθέσιμο διδακτικό χρόνο που προβλέπεται για κάθε
ενότητα του συγκεκριμένου αντικειμένου.

18
19
 Επιλογή Μεθόδου Διδασκαλίας-Σήμερα

Ένας εκπαιδευτικός μπορεί να χρησιμοποιεί περισσότερες

από μία μεθόδους κατά τη διάρκεια της διδακτικής πράξης.

Οι μέθοδοι διδασκαλίας και μάθησης είναι αναγκαίο να

εναλλάσσονται.

Στη σύγχρονη παιδαγωγική, η δασκαλοκεντρική προσέγγιση

συναντά τη μαθητοκεντρική, δίνοντας τέλος στον
ατομικισμό του δασκάλου (παλαιά παιδαγωγική) και του
μαθητή (νεότερη παιδαγωγική).
Προτείνονται συνεργατικές εκπαιδευτικές και μαθησιακές
μέθοδοι (μέθοδος project, συζήτηση, μάθηση βασισμένη σε
πρόβλημα, μάθηση μέσω παρατήρησης, βιωματικές προσεγγίσεις,
παιχνίδια ρόλων, προσομοιώσεις, δραματοποίηση κ.λπ.) και
αναλόγως των εκπαιδευτικών αναγκών επιλέγεται η ενδεδειγμένη20
Επιλογή Μεθόδου Διδασκαλίας-Σήμερα

Επιλογή

Ενδιαφέρον Συνεργασία

Μαθησιακό περιβάλλον

Δημιουργικό
Επικοινωνία
τητα

Κριτική
Σκέψη

21
22
23
BΑΣΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ

Γιατί;
(Σκοποί – Στόχοι)

Αποτέλεσμα; Τι;
(αξιολόγηση) (περιεχόμενα)
Δάσκαλος ⇋
Μαθητής
Μαθησιακό περιβάλλον

Μέσα – Υλικά; Πώς;

(Μέθοδοι – Μορφές)

24
 Γιατί??Τύποι Αναλυτικών Προγραμμάτων
ή Προγραμμάτων Σπουδών
• Κριτήριο την οργάνωση της ύλης: γραμμικό, σπειροειδές, κλαδικό, θεματικό κ.ά.

Αναλυτικό Πρόγραμμα (κριτήριο: προσανατολισμός)

Ύλη Εκπαιδευτικοί στόχοι Διαδικασίες Εποικοδομητική Προσέγγιση

Τρόπος μάθησης, ΦΕ και Τεχνολογίας
Παραδοσιακά Ικανότητες, όχι αποτέλεσμα!
γνωστικό φορτίο Νοηματικές
Κέντρο:Προ-υπάρχουσες
ΑΠ ή
αντιλήψεις,εννοιολογικές
ακαδημαϊκά Curriculum Διαδικασίες\ αλλαγές
(στάδιο)
Δραστηριότητες
Σημαντικός ρόλος:
Συμπεριφοριστές π.χ.Μέθοδος Εμπειρία και
(20ος αιώνας) Project, πρωτοβουλία
ανακαλυπτική
25 εκπαιδευτικού!
μέθοδος
Διδακτικοί Στόχοι-Ταξινόμηση
Οι αντικειμενικοί διδακτικοί στόχοι, κατατάσσονται σε τρεις τομείς οι
οποίοι ονομάζονται:
1 ) Γνωστικός τομέας (Νοητικές διαδικασίες, δηλ. με ποιους τρόπους οι
εκπαιδευόμενοι σκέπτονται, δρουν ή αισθάνονται, αφού διδαχθούν ένα
διδακτικό αντικείμενο) (Bloom)
2) Συναισθηματικός τομέας (τάσεις και αξίες που διαμορφώνουν οι
εκπαιδευόμενοι μετά τη διδασκαλία ενός αντικειμένου) (Bloom,
Krathwolth) και
3) Ψυχοκινητικός τομέας (Κινητικές δεξιότητες που αποκτούν οι
εκπαιδευόμενοι, από τη διδασκαλία ενός αντικειμένου) (Simpson,
Kimbler, Harrow)
Συναισθηματικός
Ψυχοκινητικές
Γνωστικός Ψυχοκινητικός

26
Στοχοθεσία μαθησιακών αποτελεσμάτων Bloom /Krathwohl

27
 ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΩΝ ΣΤΟΧΩΝ

➢ Είναι συμβατοί με τους σκοπούς του μαθήματος – Καλύπτουν τα

περισσότερα είδη μάθησης (γνώσεις, δεξιότητες, στάσεις).
➢ Είναι συγκεκριμένοι (για να έχουν νόημα) και διατυπωμένοι με
πληρότητα και σαφήνεια (για να μην αφήνουν περιθώρια για
παρερμηνείες).
➢ Είναι μετρήσιμοι (αξιολογήσιμοι).
➢ Είναι επιτεύξιμοι (αντιστοιχούν σε γνώσεις, δυνατότητες και
εμπειρίες που πρέπει να έχουν οι μαθητές για να επιτευχθούν).
➢ Ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα - σε ανάγκες ή και σε
ενδιαφέροντα των μαθητών (& στη γενικότερη μόρφωσή τους).
➢ Είναι χρονικά πραγματοποιήσιμοι - Αξίζουν για το χρόνο που
θα διατεθεί και για την προσπάθεια που θα κάνει ο μαθητής.
Γενικά, ο στόχος πρέπει να είναι SMART
❑ Specific – Συγκεκριμένος
❑ Measurable – Μετρήσιμος
❑ Achievable – Επιτεύξιμος
❑ Realistic – Ρεαλιστικός
28
❑ Time bound - Χρονικά πραγματοποιήσιμος.
Πώς? Διδακτικές Τεχνικές
◼ Χρήση πίνακα
◼ Πειραματική επίδειξη
◼ Συζήτηση-διάλογος
◼ Εκπαιδευτικό λογισμικό, ψηφιακό υλικό (διαδραστικά σχήματα, tutorials
κ.ά)
◼ Βιντεοταινίες, κ.ά
◼ Προσομοιώσεις
◼ Ασκήσεις πεδίου
◼ Παιχνίδια
◼ Εργαστηριακές ασκήσεις (ΤΠΕ με χρήση εικόνων, βίντεο, οδηγιών)
◼ Διάλεξη από τον εκπαιδευτικό
◼ Προφορικές εργασίες
◼ Επίλυση προβλημάτων
◼ Συνθετικές εργασίες
◼ Ερωτηματολόγια

29
Διδακτική Μεθοδολογία -Σύγκριση
Τεχνική Διδασκαλίας Μέθοδοι διδασκαλίας
Δασκαλοκεντρικές Μαθητοκεντρικές

Μονόλογος Κυρίως Όχι

Διάλογος Περιορισμένος Συνεχής
Διάλεξη σε μεγάλα ΝΑΙ ΟΧΙ
Ακροατήρια
Πειράματα επίδειξης ΝΑΙ ΝΑΙ
Εποπτικά μέσα ΝΑΙ ΝΑΙ
Σχολικό εργαστήριο Μόνο από δάσκαλο Κυρίως από μαθητές
Διδασκαλία με ΗΥ Μόνο από δάσκαλο Κυρίως από μαθητές
Δραστηριότητες Λίγες Κυρίως
Εργασίες πεδίου Περιορισμένες Κυρίως
Εργασία σε ομάδες Σπάνια Κυρίως
Εξατομικευμένη διδασκ. Σπάνια Κυρίως
Διερευνητική διδασκ. ΌΧΙ Κυρίως
30
BΑΣΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ

Γιατί;
(Σκοποί – Στόχοι)

Αποτέλεσμα; Τι;
(αξιολόγηση) (περιεχόμενα)
Δάσκαλος ⇋
Μαθητής
Μαθησιακό περιβάλλον

Μέσα – Υλικά; Πώς;

(Μέθοδοι – Μορφές)

31
 Αποτέλεσμα??? ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ (1)

Αρχική-Διαγνωστική

Διαμορφωτική ή
Διάμεση

Αθροιστική ή Τελική

Βασικός στόχος της αξιολόγησης του φοιτητή και καθηγητή είναι η

ανατροφοδότηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας και ο εντοπισμός των
μαθησιακών ελλείψεων, με σκοπό τη βελτίωση της προσφερόμενης
εκπαίδευσης. 32
 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ (2)

Αυτοαξιολόγηση-
Ετεροαξιολόγηση

Εσωτερική-Εξωτερική

Ταυτόχρονη-Διαδοχική-
Συνεργατική

Μεταγνωστική

33
 ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ
Εκθετική διδακτική
προσέγγιση – έμφαση στην
αφηγηματική και περιγραφική
παρουσίαση των γεγονότων
ΔΙΑΣΤΑΣΗ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ Προγράμματα Σπουδών
χωριστών μαθημάτων
1. Αποσαφήνιση
Μετάδοση γεγονότων.
«σταθερών» αξιών
ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ

2. Σεβασμός
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

παραδοσιακών
-Επανάληψη θεσμών.
ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΗ -Απομνημόνευση 3. Εξάρτηση από
ΔΙΑΣΤΑΣΗ
την αυθεντία
Ο δάσκαλος ως αυθεντία - του δασκάλου.
ως γνώστης του υλικού.
Προσέγγιση μέσω της 4. Χαμηλή
διάλεξης-μονόλογου πολιτική και
κοινωνική
αποτελεσμα-
Διάταξη θρανίων: Τυπική, τικότητα.
μετωπική
ΔΙΑΣΤΑΣΗ
ΣΧΟΛΙΚΗΣ Ο δάσκαλος κατέχει
ΤΑΞΗΣ κεντρική θέση στην τάξη

Ελάχιστη χρήση Νέων 34

Τεχνολογιών.
Massialas / Sprague / Hurst, 1975
 ΔΙΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ
Αναλυτικο-επεξηγηματική
και στοχαστικοκριτική
διερευνητική προσέγγιση
ΔΙΑΣΤΑΣΗ
Πρόγραμμα Σπουδών
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ενοποιημένων μαθημάτων

Διερεύνηση των αξιών 1. Προωθεί τις

ανώτερες
Ανακάλυψη - διερεύνηση νοητικές
λειτουργίες.
ΣΤΟΧΑΣΤΙΚΟ-

και επεξήγηση των

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

σχετικών απόψεων 2. Μεγιστοποιεί

ΚΡΙΤΙΚΗ

την αυτονομία.
ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΗ Δημοκρατική, ομαδική
ΔΙΑΣΤΑΣΗ συμμετοχή και συλλογική 3. Έχει ως
λήψη αποφάσεων αποτέλεσμα την
κριτική σκέψη.
Ο δάσκαλος ως 4. Αυξάνει την
συντονιστής και ως πολιτική και
δημιουργός της έρευνας κοινωνική
αποτελεσμα-
Διάταξη θρανίων: τικότητα.
Ευκίνητη, εύκαμπτη
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
ΜΑΘΗΣΗΣ Ευέλικτο διδακτικό
περιβάλλον
Ανοιχτή στη χρήση των 35
Νέων Τεχνολογιών.
Massialas / Sprague / Hurst, 1975
ΣΤΑΔΙΑ ΔΙΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ-ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ

1) Προσδιορισμός του
2) Διατύπωση υπόθεσης
«προβλήματος» - (πιθανή λύση / απάντηση στο
Διατύπωση ερωτήματος: «πρόβλημα»)
• Γιατί συμβαίνει αυτό;
• Πώς συμβαίνει αυτό;
• Τι θα συνέβαινε αν …;
• Από τι δημιουργήθηκε αυτό;
3) Συλλογή-οργάνωση
σχετικών στοιχείων και
6) Εξαγωγή τεκμηρίων (για την επαλήθευση
συμπερασμάτων - ή διάψευση της υπόθεσης)
Γενίκευση

5) Επεξεργασία-ανάλυση 4) Έλεγχος της

των ευρημάτων υπόθεσης
(Επαλήθευση – Διάψευση (θεωρητικά ή πειραματικά)
αρχικής υπόθεσης)

36
 UNESCO, 1996 - ΠΥΛΩΝΕΣ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ

Να αποκτήσουν οι φοιτητές τα απαραίτητα

εφόδια (γνώσεις, δεξιότητες, στάσεις) –
να μάθουν πώς… (learning…) :
➢ να μαθαίνουν (to learn).
➢ να ενεργούν / να πράττουν (to do).
➢ να συμμετέχουν και να συνεργάζονται με
τα άλλα μέλη της κοινωνίας (to take in
part and to cooperate).
➢ να υπάρχουν(to be),
με υπευθυνότητα, αυτονομία, κρίση –
37
να αντιμετωπίζουν και να χαίρονται τη ζωή.
 H ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥ 21ου ΑΙΩΝΑ
➢ Ενοποιημένη -Διαθεματική, να προάγει την εξαγωγή
νοημάτων μέσω της αλληλεπίδρασης μη συναφών
γνωστικών κλάδων και περιεχομένων.
➢ Ολιστική, να επικεντρώνεται σε αρχές, θεωρίες,
κανόνες, θέματα και ερωτήματα τα οποία έχουν μια
οικουμενική δυναμική και ισχύ.
➢ Προσανατολισμένη στη συστηματική αναζήτηση, να
απαιτεί από τους μαθητές να εξετάσουν
προβληματικές καταστάσεις χρησιμοποιώντας
πολλαπλές ερευνητικές τεχνικές και αντιθετικές
πηγές πληροφόρησης αναπτύσσοντας παράλληλα τις
προσωπικές τους γνωστικές στρατηγικές.
➢ Κονστρουκτιβιστική, να ωθεί τους μαθητές να
εξάγουν τα προσωπικά τους νοήματα,
αναπτύσσοντας και αξιοποιώντας τα στη συνέχεια για
χάρη των δικών τους ενδιαφερόντων και αναγκών.
38
Martinello & Cook, 2000
 H ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΟΥ 21ου ΑΙΩΝΑ
1. Επικοινωνία στη μητρική γλώσσα
2. Επικοινωνία στις ξένες γλώσσες
3. Βασικές γνώσεις στα μαθηματικά
4. Βασικές γνώσεις στις επιστήμες και την τεχνολογία
5. Ψηφιακός εναλφαβητισμός - Γνώση των Τεχνολογιών
Πληροφορίας και Επικοινωνιών ΤΠΕ
6. Ικανότητα εκμάθησης - «μαθαίνω πώς να μαθαίνω»
7. Ικανότητα διαπροσωπικών, πολιτιστικών και κοινωνικών
σχέσεων
8. Ανάπτυξη πολιτικής συνείδησης- ενεργός πολίτης
9. Ανάπτυξη επιχειρηματικού πνεύματος- Επιχειρηματικότητα
10. Ανάπτυξη πολιτιστικής κατανόησης και ικανότητα 39
πολιτιστικής έκφρασης
ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ

«e-Learning:
“η χρήση των Νέων Τεχνολογιών Πολυμέσων και
του Internet, για τη βελτίωση της ποιότητας της
μάθησης, με διευκόλυνση της πρόσβασης σε
πόρους και υπηρεσίες, καθώς και των
ανταλλαγών και της εξ αποστάσεως συνεργασίας”

40
Διδασκαλία μηχανικών ευρύτερα-
Πυλώνες εκπαίδευσης
◼ Διερευνητική- επιστημονική μεθοδολογία
➢ Projects
➢ Problem solving (επίλυση προβλημάτων)
➢ Κατανόηση σε βάθος και όχι επιφανειακή
◼ Πρακτική άσκηση
➢ Εργαστήρια
➢ Βιωματικές δραστηριότητες
◼ E-learning
➢ Web-based εργαστήρια
➢ Εξετάσεις με χρήση ΗΥ (Computer assisted
assessment)
➢ Βιντεο-μαθήματα
◼ Εργασία σε χώρους εργασίας
41
Διδασκαλία μηχανικών ευρύτερα-
Πυλώνες εκπαίδευσης
➢ Δεξιότητες Μηχανικών

❖ Επικοινωνία (παρουσίαση εργασιών)

❖ Καινοτομία, δημιουργικότητα,
επιχειρηματικότητα

❖ Ηθική στη μηχανική

❖ Αειφορία (στάσεις)-Κλιματική αλλαγή-

Ανακύκλωση-Πράσινες τεχνολογίες και υλικά
κ.ά.
42
 Τι γίνεται σήμερα στο ΕΜΠ?
◼ Μικτή μέθοδος διδασκαλίας (κυρίως δασκαλοκεντρική)

◼ Εκτεταμένη Εργαστηριακή εξάσκηση ενισχύοντας την

ομαδοσυνεργατική προσέγγιση

◼ Χρήση ΤΠΕ κυρίως με χρήση εποπτικών μέσων (π.χ.

ψηφιακό υλικό- ppt) αλλά και χρήση πίνακα.

◼ Χρήση ιστοσελίδων για άμεση επικοινωνία και πληροφορία

για τη διεξαγωγή μαθήματος

◼ Περιορισμένη χρήση ψηφιακού υλικού π.χ. βίντεο,

προσομοιώσεων κατά τη διάρκεια των διαλέξεων 43
Τι γίνεται σήμερα στο ΕΜΠ?
◼ Αυξημένο ποσοστό μαθημάτων σε 2 περιβάλλοντα
μάθησης (π.χ. μετωπική διδασκαλία και διδασκαλία σε
ΗΥ Εργαστήριο)
◼ Αυξημένο ποσοστό μαθημάτων που εμπεριέχουν
εργασίες τύπου Project , case studies, Παρουσιάσεων
εργασιών κ.ά.
◼ Περιορισμένο αριθμός εργασιών που να καλύπτουν
οριζόντια διαθεματική προσέγγιση στη διάρκεια
ολόκληρου εξαμήνου.
◼ Η αξιολόγηση είναι αθροιστική και όχι διαμορφωτική ή
διάμεση (πρόοδος, προφορική εξέταση σε εργασίες κ.ά)
◼ Η αξιολόγηση στηρίζεται κυρίως σε εξετάσεις επίλυσης
προβλήματος και όχι άλλου τύπου ερωτήσεων. 44
Προτάσεις στη μέθοδο διδασκαλίας
◼ Πρόγραμμα σπουδών που στηρίζεται όχι μόνο στην
ακαδημαϊκή προσέγγιση (στόχος η κάλυψη ΜΟΝΟ
γνωστικού περιεχομένου) αλλά και στην ανάπτυξη
δεξιοτήτων, ικανοτήτων, στάσεων και αντιλήψεων.
◼ Διδασκαλία σε μικρές ομάδες με τη συμμετοχή βοηθών
(tutors) εκτός του δασκάλου/καθηγητή/καθοδηγητή.
Διδασκαλία με ενίσχυση ενεργούς μάθησης με χαρακτήρα
αλληλεπίδρασης.
◼ Διδασκαλία σε παράλληλα τμήματα με μικρότερο αριθμό
φοιτητών
◼ Μικτή διδασκαλία με χρήση εποπτικών μέσων,
εργαστηριακών ασκήσεων με ενεργό συμμετοχή των
φοιτητών, ψηφιακών εργαλείων (ΤΠΕ). 45
Προτάσεις στη μέθοδο διδασκαλίας
◼ Η διδασκαλία να προσανατολίζεται σε στρατηγικές
βιωματικού χαρακτήρα πχ. Εργαστηριακή άσκηση ή
επίδειξη, ή σε projects , ή σε επίλυση προβλήματος
υιοθετώντας την επιστημονική μεθοδολογία.
◼ Η πραγματοποίηση εργασιών τύπου projects που δεν
θα περιλαμβάνουν μόνο συλλογή πληροφοριών με ορθό
και δεοντολογικό τρόπο (αποφυγή λογοκλοπής) αλλά θα
αναδεικνύουν συνθετικό και δημιουργικό τρόπο σκέψης .
◼ Να ενθαρρύνονται διοργανώσεις σεμιναρίων,
συμμετοχές σε διαγωνισμούς και επιστημονικά
συνέδρια και γενικότερα δράσεων με επαφή με το
κοινωνικό σύνολο.
46
Αξιολόγηση στις Σχολές Μηχανικών-Σήμερα
◼ Γραπτές εξετάσεις
◼ Εργαστηριακές αναφορές
◼ Αναλυτικοί υπολογισμοί
◼ Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής (μικρά εξάμηνα)
◼ Αναφορές projects
◼ Σχέδια (CAD)
◼ Παρουσιάσεις poster
◼ Προφορικές παρουσιάσεις
◼ Πρακτική άσκηση
◼ Διπλωματική εργασία 47
Προτάσεις για την αξιολόγηση

◼ Η αξιολόγηση να περιλαμβάνει και διαμορφωτικού

τύπου εξετάσεις καθώς και περιγραφική
αξιολόγηση δεξιοτήτων, ικανοτήτων.
◼ Η αξιολόγηση του καθηγητή/διδάσκοντα να γίνεται
αξιόπιστα και να λαμβάνεται υπόψη στον σχεδιασμό
των διδασκαλιών στα επόμενα ακαδημαϊκά εξάμηνα.
◼ Η ανάπτυξη θετικής στάσης των φοιτητών και της
αντίληψης της αναγκαιότητας για ορθή αξιολόγηση
της μεθόδου διδασκαλίας για λόγους
επανατροφόδητης και αποτελεσματικότερης
μάθησης.
48
Ομαδο-συνεργατικές διδακτικές
πρακτικές-ΤΠΕ-κοινότητες μάθησης

49
50