Professional Documents
Culture Documents
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
Κωδικός Μαθήματος Τίτλος Μαθήματος Διδακτικές Μονάδες
EDUC-546DL/DG Διδακτική της Λογοτεχνίας 9 ECTS/10 ECTS
Προαπαιτούμενα
Τμήμα Εξάμηνο
Μαθήματα
Παιδαγωγικών Σπουδών Χειμερινό 2022
Κανένα
Γλώσσα Διεξαγωγής
Τύπος Μαθήματος Τομέας
Μαθήματος
Επιλεγόμενο Επιστήμες Αγωγής
Ελληνικά
Επίπεδο Σπουδών Έτος Σπουδών Μέθοδος Παράδοσης
Μεταπτυχιακό 1Ο -2Ο Εξ Αποστάσεως
Ώρες Επικοινωνίας με
Ιστοσελίδα Μαθήματος
Φοιτητές
http://courses.unic.ac.cy
Με προσυνεννόηση
Περιγραφή μαθήματος
Η διδασκαλία της λογοτεχνίας είναι ένα απαιτητικό, διεπιστημονικό αντικείμενο, το
οποίο απαιτεί τη συνδρομή πολλών θεωρητικών κλάδων και τη συσσωρευμένη εμπειρία
περί αυτής. Το μάθημα αφορά στη θεωρητική και πρακτική προσέγγιση της λογοτεχνίας
σε κάθε βαθμίδα εκπαίδευσης, ήτοι Προσχολική, Δημοτική και Μέση. Γίνεται αναφορά
στην αναγκαιότητα της διδασκαλίας της λογοτεχνίας καθώς και σε μοντέλα διδασκαλίας
και προσεγγίσεις όλων των ειδών των κειμένων(ποίηση/πεζογραφία). Παρουσιάζονται
συγκεκριμένες προτάσεις και εφαρμογές διάφορων κειμενικών ειδών, που αντανακλούν
τις ποικίλες θεωρίες που συνδέονται με τη διδακτική της λογοτεχνίας(αναγνωστική
ανταπόκριση, πρόσληψη, διαπολιτισμική και διακειμενική θεωρία, φιλαναγνωσία,...).
Γίνεται συζήτηση περί της φύσης του αντικειμένου της λογοτεχνίας, της θέσης της στο
σημερινό κοινωνικό και πολιτισμικό τοπίο και τη λειτουργία της στην εκπαίδευση.
Σκιαγραφείται η νέα αντίληψη περί της διδακτικής της λογοτεχνίας καθώς και οι
προβληματισμοί για τους τρόπους και τα μεθοδολογικά εργαλεία προσέγγισης και
ερμηνείας. Διαφαίνεται η σημασία και οι τρόποι διαθεματικής σύνδεσης της
λογοτεχνίας με άλλα γνωστικά αντικείμενα, καθώς και η τάση για τη δημιουργία
ενεργών και κριτικών αναγνωστών/στριών. Έμφαση δίνεται στη διασύνδεση του/της
αναγνώστη/τριας με τα κείμενα, με γνώμονα τον εαυτό του/της και την εμπειρία του/της,
ώστε να οδηγηθεί σε ερμηνεία και κατανόηση της πραγματικότητας.
Περιεχόμενο μαθήματος
1. Εισαγωγή: Απαντήσεις σε ερωτήματα που αφορούν στη χρησιμότητα της
λογοτεχνίας γενικά για την ανάπτυξη της προσωπικότητας του μαθητή. Απαντήσεις
για το νόημα της διδασκαλίας της λογοτεχνίας και της ανάγνωσης.
2. Η λογοτεχνία στο θεσμικό χώρο του σχολείου. Η θέση της στα Αναλυτικά
Προγράμματα Σπουδών. Τα « Σχολικά εγχειρίδια» της Λογοτεχνίας
3. Στόχοι, σκοποί και διαθεματική αξιοποίηση της λογοτεχνίας
4. Τακτικές προσέγγισης κειμένων για τη διαμόρφωση και δημιουργία κριτικών
αναγνωστών
5. Διδακτικές παρεμβάσεις για μια κριτική προσέγγιση των δομικών συνιστωσών της
κειμενικής πραγματικότητας και των ιδεών των κειμένων.
6. Λογοτεχνία και διακειμενικές διασυνδέσεις
7. Πολυπολιτισμική και Διαπολιτισμική προσέγγιση
8. Κριτικός/Λογοτεχνικός γραμματισμός (critical literacy)
9. Δημιουργική διδασκαλία (creative teaching)
10. Λογοτεχνία και μαθητοκεντρική, συνεργατική μάθηση
11. Λογοτεχνία και Νέες Τεχνολογίες
12. Λογοτεχνία και Περιβαλλοντική Εκπαίδευση
13. Διδακτική αποσπασμάτων αλλά και ολοκληρωμένων κειμένων
14. Λογοτεχνία και Φιλαναγνωσία
15. Διδακτική της Λογοτεχνίας και Δημιουργική Γραφή
16. Σχέδια διδακτικών προσεγγίσεων
Μαθησιακά αποτελέσματα:
2
• Οι υποχρεώσεις του μαθήματος, οι εργασίες και οι καταληκτικές ημερομηνίες
παράδοσής τους παρουσιάζονται σε ξεχωριστό αρχείο στην πλατφόρμα (βλ. Οδηγό
Μελέτης).
Τελικές Εξετάσεις
Η παρουσία σας στις τελικές εξετάσεις είναι υποχρεωτική. Η τελική εξέταση θα
πραγματοποιηθεί μεταξύ 09/01/23 – 29/01/23.
Στοιχεία Επικοινωνίας
Τα στοιχεία επικοινωνίας για διοικητικά και τεχνικά θέματα καθώς και για θέματα που
αφορούν τους ακαδημαϊκούς συμβούλους και τη βιβλιοθήκη, βρίσκονται αναρτημένα
στην πλατφόρμα Moodle
3
Εκπαίδευση. Οδηγός για
τον εκπαιδευτικό
Αποστολίδου Β.& Λογοτεχνία και Αθήνα: Τυπωθήτω, 1999
Χοντολίδου Ε. εκπαίδευση Δαρδανός Γ.
4
Doubrovsky Serge Η διδασκαλία της Αθήνα:
& Tzvetan λογοτεχνίας Επικαιρότητα 1985
Todorov (επιμ.) Συνέδριο στο Διεθνές
Πολιτιστικό Κέντρο του
Σεριζί της Γαλλίας
Φρυδάκη Ε. Η θεωρία της λογοτεχνίας Αθήνα: Κριτική 2003
στην πράξη της
διδασκαλίας
Μπαλάφα- Διδακτική της λογοτεχνίας Λευκωσία: 2012
Ροδοσθένους, Μ. στη μέση εκπαίδευση. Υπουργείο
και Μύαρης, Αντικρίζοντας το νέο Παιδείας και
Γ.(επιμ.) αναλυτικό Πολιτισμού,
πρόγραμμα,(πρακτικά Παιδαγωγικό
συνεδρίου) Ινστιτούτο
Κύπρου, Παν.
Λευκωσίας
Ροδοσθένους – Δημιουργική διδασκαλία Αθήνα: Γρηγόρης 2017
Μπαλάφα, Μαρίνα της λογοτεχνίας(πρακτικά
ημερίδας)
Λεϊμονής, Δ. Δημιουργική γραφή στην Αθήνα: Γράφημα 2018
τάξη: Νεοελληνική
λογοτεχνία στην Α΄
γυμνασίου (Β΄και Γ΄)
Αποστολίδου, Β. Λογοτεχνική ανάγνωση Αθήνα: Gutenberg 2018
Κόκορης, Δ., στο σχολείο και στην
Μπακογιάννης, κοινωνία (πρακτικά
Μ., Χοντολίδου, συνεδρίου)
Ε.(επιμ)
Καρακίτσιος Α. Η λογοτεχνία αλλιώς. Αθήνα: 2018
και Αρτζανίδου Έ. Εναλλακτικές καινοτόμες Καλειδοσκόπιο
δράσεις
Κιοσσές, Σ. Εισαγωγή στη Αθήνα: Κριτική 2018
δημιουργική ανάγνωση
και γραφή του πεζού
λόγου
Τσιλιμένη, Τ., «Ηδονών ήδιον έπαινος» Θεσσαλονίκη: 2018
Κονταξή, Ε., Θεωρήσεις της Τζιόλας
Σηφάκη, Ε.(επιμ.) παιδικής/εφηβικής
λογοτεχνίας (πρακτικά
ημερίδας)
Πολίτης Κ’ η φαντασία στον Καλειδοσκόπιο 2022
Δ.&Παπαδάτος λογισμό
Γ.(επιμ.)
Καραντώνα Γ.& Graphic Novel και ΡΟΠΗ 2022
Τσιλιμένη Τ. Ολοκαύτωμα
Διδακτικές Προτάσεις και
Εφαρμογές για την
Πρωτοβάθμια και τη
Δευτεροβάθμια
Εκπαίδευση
Ακόμη Ιστοσελίδες:
• ηλ. περιοδικό ΚΕΙΜΕΝΑ, τ. 20(2014). Αφιέρωμα στη Διδακτική της
Λογοτεχνίας.
http://keimena.ece.uth.gr/main/index.php?option=com_content&view=category&
id=63&Itemid=100
• ηλ. περιοδικό ΚΕΙΜΕΝΑ, τ. 15(2012). Αφιέρωμα στη δημιουργική γραφή
http://keimena.ece.uth.gr/main/index.php?option=com_content&view=category&
id=59&Itemid=95
5
• Ηλεκτρονική Διδασκαλεία: στο http://e-
didaskalia.blogspot.gr/2014/07/online_58.html
• ΕΚΕΒΙ, Μικρός Αναγνώστης.
http://www.mikrosanagnostis.gr/gwniadaskalwn.asp
• Περιοδικό ΚΕΙΜΕΝΑ, τχ. 27, αφιέρωμα στη Διδακτική της Παιδικής
Λογοτεχνίας, στο
http://keimena.ece.uth.gr/main/index.php?option=com_content&view=category&
id=71&Itemid=107
• Περιοδικό ΚΕΙΜΕΝΑ, τχ, 30. Παιδική και εφηβική λογοτεχνία: Διδακτικές
Εφαρμογές,
http://keimena.ece.uth.gr/main/index.php?option=com_content&view=category&
id=74&Itemid=111
Αξιολόγηση
Είδος Εργασίας Βαθμοί
Συμμετοχή στο φόρουμ 10
Ατομική εργασία 30
Τελική εξέταση 60
Σύνολο: 100
Κατανομή μονάδων:
1. Θετική συμμετοχή στο μάθημα
Αναμένεται η ενεργή συμμετοχή στις συζητήσεις που θα γίνονται στην
πλατφόρμα.
2. Ατομική εργασία
Βλέπε Οδηγό Αξιολόγησης στην πλατφόρμα
3. Τελική εξέταση
Βλέπε Οδηγό Αξιολόγησης στην πλατφόρμα
Χρονοδιάγραμμα μαθήματος
Ενότητα 1
6
Εβ Γενική εισαγωγή στον τρόπο με τον οποίο θα διεξάγεται το μάθημα. Ανάλυση του διαγράμματος
δο μαθήματος, του περιεχομένου των συναντήσεων, των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων των
μά φοιτητών/τριών. Ανασκόπηση της βιβλιογραφίας (υποχρεωτικής και προτεινόμενης) και των
δα σημειώσεων που θα χρησιμοποιηθούν στο μάθημα.
1
– Σκοποί του μαθήματος
3 Η αναγκαιότητα της διδασκαλίας της Παιδικής/Εφηβικής Λογοτεχνίας
Ζητήματα και προοπτικές της διδακτικής της
H θέση της Λογοτεχνίας στην Εκπαίδευση
Αναλυτικά προγράμματα και λογοτεχνία
Ανθολόγια λογοτεχνικών κειμένων
Νέες αντιλήψεις για την προσέγγιση της λογοτεχνίας
Αναγνώσματα
• ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Πάτσιου Β. & Καλογήρου Τζ. (2013), (επιμέλεια). Τι είναι παιδική
λογοτεχνία. Στο Η δύναμη της Λογοτεχνίας: Διδακτικές Προσεγγίσεις-Αξιοποίηση Διδακτικού
υλικού(Δημοτικό-Γυμνάσιο- Λύκειο, Αθήνα: Gutenberg, σ.15-32.
• Power Point
Υποστηρικτική βιβλιογραφία(υποχρεωτική)
• Καλογήρου Τζ.,-Βησσαράκη Ε.(2005). Η συμβολή της θεωρίας της L.M Rosenblatt στον
εμπλουτισμό της διδακτικής της λογοτεχνίας. Στο Καλογήρου Τζ., Λαλαγιάννη Κ.(επιμ.), Η
λογοτεχνία στο σχολείο, Αθήνα: Τυπωθήτω-Γ. Δαρδανός Καλογήρου Τζ., Λαλαγιάννη
Κ.(επιμ.), Η λογοτεχνία στο σχολείο, Αθήνα: Τυπωθήτω-Γ. Δαρδανός, σ.53-78
• Πεσκετζή Μ.Κ.(2004). Η διδασκαλία της λογοτεχνίας: ανάμεσα στη λογοτεχνική κριτική
και την παιδαγωγική πράξη. Στο Γκίβαλου-Κατσίκη Α.(επιμ.), Η λογοτεχνία σήμερα :όψεις,
αναθεωρήσεις, προοπτικές, Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, σ. 610-614
• Σακελλαριάδη Ευγ.(1999). Ο Μυστικός Κήπος: λογοτεχνική κριτική και θεωρία, η άλλη
διάσταση της διδασκαλίας της λογοτεχνίας. Στο Αποστολίδου Β., Χοντολίδου Ελ.(επιμ.),
Λογοτεχνία και εκπαίδευση,, Αθήνα: Τυπωθήτω-Γ. Δαρδανός, σ. 43-51
• http://www.pi.ac.cy/synedriodidaktikislogotexnias2011/index.php?option=com_content&vie
w=article&id=506&Itemid=333&lang=el
• http://www.moec.gov.cy/analytika_programmata/nea-analytika-
programmata/logotechnia.pdf
• http://ebooks.edu.gr/info/cps/4deppsaps_Logotexnias_Gymnasiou.pdf
• http://www.neapaideia-glossa.gr/pdf/logotexnia0912.pdf
• http://www.slideshare.net/elenoragr/ss-10381196
• http://www.school.gr/pdf/logotexnia.pdf
7
Ενότητα 2
Θέμα: Οι αντιλήψεις για τη διδασκαλία της λογοτεχνίας
Σκοποί μαθήματος
Εβ Αναγκαιότητα γνώσης της θεωρίας της λογοτεχνίας για τη διδασκαλία της λογοτεχνίας
δο Θεωρητικός προβληματισμός στη διδακτική πράξη
μά Αξιοποίηση των επικρατέστερων θεωριών της λογοτεχνίας για τη διδακτική της
δα Βασικές θεωρητικές τάσεις και κατευθύνσεις για μια νέα αντίληψη για τη διδασκαλία της
4 λογοτεχνίας
– Διεπιστημονική, πολιτισμική θεώρηση της λογοτεχνίας
6
Αναγνώσματα
• Αριστοδήμου-Ιακωβίδου Ντ., (2013) «Για ένα πουκάμισο αδειανό για μια
Ελένη…».Συνδυασμός των λογοτεχνικών θεωριών-Νέα κριτική και αναγνωστικές θεωρίες
στη διδασκαλία της ποίησης. Στο Πάτσιου Β. & Καλογήρου Τζ. (επιμ.), Η δύναμη της
Λογοτεχνίας: Διδακτικές Προσεγγίσεις-Αξιοποίηση Διδακτικού υλικού(Δημοτικό-Γυμνάσιο-
Λύκειο, Αθήνα: Gutenberg, σ.29- 53
• Power Point
Υποστηρικτική βιβλιογραφία
• Χαρακόπουλος, Χρ.(2019).Μια διδακτική προσέγγιση του διηγήματος «Το αμάρτημα της
μητρός μου» του Γεωργίου Βιζυηνού βασισμένη στη «συναλλακτική» αναγνωστική θεωρία
της L.M. Rosenbatt, σ. 109-131.
• Παπαρούση, Μ.(2019). Η λογοτεχνία στη διδακτική πράξη. Αναγνωστικές και κριτικές
προσεγγίσεις, Αθήνα: Gutenberg, σ.17-53
• Κιοσσές Σπ.(2005). Η λογοτεχνική θεωρία στη σχολική τάξη: Εισάγοντας το θεωρητικό
προβληματισμό στη διδακτική πράξη. Στο Καλογήρου Τζ., Λαλαγιάννη Κ.(επιμ.), Η
λογοτεχνία στο σχολείο, Αθήνα: Τυπωθήτω-Γ. Δαρδανός, σ.91-106
• Φρυδάκη, Ευαγ.(2003). Η θεωρία της λογοτεχνίας στην πράξη της διδασκαλίας. Αθήνα:
Κριτική, σ. 71-74
• Πρόγραμμα Σπουδών για τη διδασκαλία της λογοτεχνία. Στο
http://ebooks.edu.gr/info/newps/%CE%93%CE%BB%CF%8E%CF%83%CF%83%CE%B
1%20-
%20%CE%9B%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE
%AF%CE%B1/%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%AF%CE
%B1%CF%83%CE%B7%20%CE%9B%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CF%84%CE%B5
%CF%87%CE%BD%CE%AF%CE%B1%CF%82.pdf Ανακτήθηκε 20/4/2015
Ενότητα 3
8
Σκοποί μαθήματος
Εβ Τρόποι προσέγγισης/διδασκαλίας της ποίησης.
δο Προσέγγιση υπερρεαλισμού κ.α.
μά Βασική στοχοθεσία
δα Ενδεικτική πορεία
7 Η αξιοποίηση της ποίησης για ανάδειξη βιωμάτων και εμπειριών
– Παραδείγματα
9
Αναγνώσματα
• Πολυζώη, Γ.(2013). «Αυτό που ζήσαμε μαζί: Διδακτική προσέγγιση του ποιήματος με σκοπό
την καλλιέργεια και ανάπτυξη της ενσυναίσθησης-Δειγματικό σχέδιο διδασκαλίας». Στο
Πάτσιου Β. & Καλογήρου Τζ. (επιμέλεια), Η δύναμη της Λογοτεχνίας: Διδακτικές
Προσεγγίσεις-Αξιοποίηση Διδακτικού υλικού(Δημοτικό-Γυμνάσιο- Λύκειο, Αθήνα: Gutenberg,
σ.61-83
• Power Point
Υποστηρικτική βιβλιογραφία
• Παπαρούση, Μ.(2019). «Ποίηση: Διδακτικές προτάσεις. Στο Η λογοτεχνία στη διδακτική
πράξη. Αναγνωστικές και κριτικές προσεγγίσεις, Αθήνα: Gutenberg, σ.215-248.
• Ανδρουλιδάκης Γ.& Τουρκομανώλη Μ.(2010). «Ο απλός κόσμος του Γιώργου Σεφέρη»-
Εκπαιδευτική δραστηριότητα κριτικής ανάγνωσης και παραγωγής ποιητικών κειμένων στη
Γ΄ Δημοτικού, Διαδρομές, τ. 97, σελ. 26, στο
https://www.psichogios.gr/datafiles/videos/t.%2097_SITE.pdf . Ανακτήθηκε 19/12/2014
• Καπλάνη, Β.(2000). Η ποίηση στο γυμνάσιο: από την ακρόαση στην ανάγνωση. Στο
Αποστολίδου Β., Καπλάνη Β., Χοντολίδου Ε. (επιμ.) Διαβάζοντας λογοτεχνία, σ. 235-247
• Καπλάνη, Β.(2000). Η ποίηση στο λύκειο: η περιπέτεια της ανάγνωσης. Στο Αποστολίδου Β.,
Καπλάνη Β., Χοντολίδου Ε. (επιμ.) Διαβάζοντας λογοτεχνία, σ.293-300
• Τσιλιμένη, Τ.(2005). Limericks: Το «ά-λογο» της φαντασίας στην εκπαίδευση. Παιχνίδια
λόγου και δημιουργικότητας. Στο Καλογήρου Τζ., Λαλαγιάννη Κ.(επιμ.), Η λογοτεχνία στο
σχολείο, Αθήνα: Τυπωθήτω-Γ.Δαρδανός, σ.243-256
• Σχέδια μαθήματος στο: http://epimorfosi-nikaia.blogspot.gr/2011/10/blog-post_568.html
• Μανικάρου Μεταξούλα, Αλλάζοντας έξι καπέλα… έξι χρώματα. Η αξιοποίηση της
τεχνικής των «έξι καπέλων σκέψης» του Edward De Bono στην προσέγγιση των
λογοτεχνικών κειμένων, ΚΕΙΜΕΝΑ,τχ.28(2018). Διαθέσιμο στο
http://keimena.ece.uth.gr/main/t28/02-manikarou.pdf
• Κόκκινος Δημήτρης, Σε αναζήτηση της χαμένης ποιητικής απόλαυσης:
Επαναπροσδιορίζοντας τη λειτουργία του ποιητικού λόγου στο πλαίσιο της Πρωτοβάθμιας
Εκπαίδευσης, ΚΕΙΜΕΝΑ,τχ.28(2018). Διαθέσιμο στο
http://keimena.ece.uth.gr/main/t28/02-manikarou.pdf
Ενότητα 4
9
Σκοποί μαθήματος
Εβ Πώς διδάσκεται η πεζογραφία;
δο Μεθοδολογικές προτάσεις
μά Κατευθυντήριοι άξονες της διδασκαλίας της πεζογραφίας
δα Προσεγγίσεις μυθιστορημάτων
10 Προσεγγίσεις στο διήγημα
Εφαρμογές με ολοκληρωμένα κείμενα
Αναγνώσματα
• Αρμελιανού Σ.(2013). Απροσδόκητες συναντήσεις. Ένας περίπατος από και προς το
Λεμονοδάσος: Το μυθιστόρημα(ολόκληρο)στη σχολική τάξη. Διδακτικές προσεγγίσεις-
Υποστηρικτικό υλικό. Στο Πάτσιου Β. & Καλογήρου Τζ. (επιμ.), Η δύναμη της Λογοτεχνίας:
Διδακτικές Προσεγγίσεις-Αξιοποίηση Διδακτικού υλικού(Δημοτικό-Γυμνάσιο- Λύκειο, Αθήνα:
Gutenberg, σ.229-272
• Γκούνη Β.(2013). Η οπτική αναπαράσταση των αφηγηματικών στοιχείων του κειμένου:
Χρησιμοποιώντας τους γραφικούς οργανωτές στην προσέγγιση των λογοτεχνικών κειμένων
στην τάξη (Δημοτικό-Γυμνάσιο). Στο Πάτσιου Β. & Καλογήρου Τζ. (επιμ.), Η δύναμη της
Λογοτεχνίας: Διδακτικές Προσεγγίσεις-Αξιοποίηση Διδακτικού υλικού(Δημοτικό-Γυμνάσιο-
Λύκειο, Αθήνα: Gutenberg, σ.191-227
• Power Point
Υποστηρικτική βιβλιογραφία
• Μανικάρου, Μ.(2019). Η εφαρμογή του θεωρητικού μοντέλου του Κριτικού
Γραμματισμού στη λογοτεχνική ανάγνωση του αφηγηματικού κειμένου. Στο Τσιλιμένη,
Τ.(επιμ.). Παιδική και Εφηβική Λογοτεχνία: Διδακτικές εφαρμογές. Εργαστήριο Λόγου και
Πολιτισμού Παν. Θεσσαλίας & ΠΟΦΑ, σ.45-65.
• Τσιλιμένη, Τ.(2019). Καλλιεργώντας την κριτική σκέψη σε αναγνώστες προσχολικής
και πρωτοσχολικής ηλικίας με εικονογραφημένα παιδικά βιβλία. Στο Τσιλιμένη, Τ.(επιμ.).
Παιδική και Εφηβική Λογοτεχνία: Διδακτικές εφαρμογές. Εργαστήριο Λόγου και Πολιτισμού
Παν. Θεσσαλίας & ΠΟΦΑ, σ.65-79.
• Ανδρουλιδάκης Γ& Τουρκομανώλη Μ(2010). Δημιουργώντας κριτικούς αναγνώστες στο
δημοτικό. Διδακτικές προσεγγίσεις και προτάσεις για την επεξεργασία ολόκληρων
λογοτεχνικών βιβλίων με τη μέθοδο Project, Διαδρομές, τ.100, σελ. 24 . Ανακτήθηκε
5/1/2015 https://www.psichogios.gr/datafiles/videos/t.100_salonia.pdf
• Καλογήρου, Τζ. (2001). Εικόνα-μουσική-κείμενο: η συνδυαστική χρήση τους στη
διδασκαλία. Στο Κατσίκη- Γκίβαλου, Α.(επιμ.) Λογοτεχνική ανάγνωση και διδακτικές
εφαρμογές, Δημοτικό-Γυμνάσιο-Λύκειο, Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, σ.81-100
• Κιοσσές Σπ.(2008). Η αφηγηματολογία ως μέσο προώθησης της κριτικής ανάγνωσης της
λογοτεχνίας: εστιάζοντας στο διήγημα του Αντώνη Σαμαράκη « Σ΄ένα συνοριακό σταθμό».
ΚΕΙΜΕΝΑ, τ. 8, στο
http://keimena.ece.uth.gr/main/index.php?option=com_content&view=article&id=121:p4t8
&catid=52:tefxos8&Itemid=60 Ανακτήθηκε 10/1/2015
• Καλοκύρη, Β.(2009). Συνοπτική παρουσίαση διδασκαλίας µυθιστορήµατος (Νινέτ της Ζωρζ
Σαρή) στο «∆ίκτυο Λογοτεχνίας», Απρίλιος στο
http://users.sch.gr/sfscholiki/files/mathimata/KALOKYRI%20LIANA%20OLOKLIRO%20
ERGO_DIKTYO_.pdf ανακτήθηκε 24/4/2015
• Κλημεντιώτη Χρ.,(2014). Ανακαλύπτω κρυφές πτυχές του φίλου μου «Ένα γεμάτο μέλια
χεράκι» της Β. Μάστορη, στο http://www.slidesearch.org/slide/2711676342 ανακτήθηκε
2/2/201
• Παπαγεωργάκης Δ.(1999). Παρουσίαση μυθιστορήματος στο Λύκειο. Στο Αποστολίδου Β.,
Χοντολίδου Ελ.(επιμ.), Λογοτεχνία και εκπαίδευση, Αθήνα: Τυπωθήτω-Γ.Δαρδανός, σ.73-
90
• Πεσκετζή(2001). Μια απόπειρα συγκριτικής θεώρησης στη διδακτική πράξη Αλέξανδρου
Παπαδιαμάντη: Η φόνισσα, Καρόλου Ντίκενς: Μεγάλες Προσδοκίες. Στο Κατσίκη-
Γκίβαλου, Α.(επιμ.) Λογοτεχνική ανάγνωση και διδακτικές εφαρμογές, Δημοτικό-Γυμνάσιο-
Λύκειο, Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, σ.159-176
• Σπανός Γ.(2004). Το παιχνίδι με τη φαντασία και τη μυθοπλασία στη διδασκαλία του
λογοτεχνικού κειμένου: θεωρία και πράξη. Στο Κατσίκη-Γκίβαλου, Α.(επιμ.). Η λογοτεχνία
σήμερα. Όψεις, αναθεωρήσεις, προοπτικές, Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, σ.119-127
10
Ενότητα 5
Υποστηρικτική βιβλιογραφία
• Ροδοσθένους- Μπαλάφα, Μ.(2019). Πολυτροπικά Κείμενα λογοτεχνίας και
Προσφυγικό ζήτημα στην εκπαίδευση. Στο Τσιλιμένη, Τ.(επιμ.). Παιδική και Εφηβική
Λογοτεχνία: Διδακτικές εφαρμογές. Εργαστήριο Λόγου και Πολιτισμού Παν. Θεσσαλίας &
ΠΟΦΑ, σ.79-91.
• Παπανικολάου Ρ.& Τσιλιμένη, Τ.(2002, γ΄ εκδ.). Η παιδική λογοτεχνία στο νηπιαγωγείο:
Θεωρία και Πράξη. Κεφ. 2ο. Το παραμύθι. Αθήνα: Καστανιώτης, σ.42-54
• Τσιλιμένη Τ.(2003). Οι μικρές ιστορίες κατά την εικοσαετία 1970-90. Κεφ. Μέρος 3ο.
Αθήνα: Καστανιώτης, σ. 170-195.
• Τσιλιμένη Τ., Οι παραλλαγές του λαϊκού παραμυθιού και τα ευτράπελα παραμύθια ως
υλικό για την αξιοποίησή τους στη διαπολιτισμική εκπαίδευση, ΚΕΙΜΕΝΑ, τχ 18.
Διαθέσιμο στο:
http://keimena.ece.uth.gr/main/index.php?option=com_content&view=category&id=62&I
temid=98
• Τσενέ Λήδα, Τα comics ως εκπαιδευτικό εργαλείο, στο ΚΕΙΜΕΝΑ, τχ 27(2018)
Διαθέσιμο στο:
http://keimena.ece.uth.gr/main/index.php?option=com_content&view=article&id=424:t27
-tsene&catid=71:-27&Itemid=107
Ενότητα 6
11
Σκοπός μαθήματος
Εβ Λογοτεχνία και διαπολιτισμική/Πολυπολιτισμική εκπαίδευση με την αξιοποίηση της μεθόδου
δομ project
άδα Διδακτικές προσεγγίσεις κειμένων για την Περιβαλλοντική εκπαίδευση
12 Λογοτεχνία και Νέες Τεχνολογίες/Διαδίκτυο
Σχετικά με τη φιλαναγνωσία στο σχολείο: προϋποθέσεις και δραστηριότητες
Δημιουργική Γραφή και Διδακτική της λογοτεχνίας
Εφαρμογές
Αναγνώσματα
• Σιορίκης Χρ.(2013). Απ΄ τα λόγια στα δέντρα: Δραστηριότητες για τη φιλαναγνωσία και
την Περιβαλλοντική εκπαίδευση. Στο Πάτσιου Β. & Καλογήρου Τζ. (επιμ.), Η δύναμη της
Λογοτεχνίας: Διδακτικές Προσεγγίσεις-Αξιοποίηση Διδακτικού υλικού(Δημοτικό-Γυμνάσιο-
Λύκειο, Αθήνα: Gutenberg, σ. 85-116
• Power Point
Υποστηρικτική βιβλιογραφία
• Καραντώνα Γ.&Τσιλιμένη Τ.(2022). Graphic Novel και Ολοκαύτωμα: Διδακτικές
Προτάσεις και Εφαρμογές για την Πρωτοβάθμια και τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, Ροπή
• Τσιλιμένη, Τ.(2017). Λογοτεχνικός και Κριτικός γραμματισμός: Ξεφυλλίζοντας το
βιβλίο του A. Browne “Voices in the park. Στο Δημιουργική Διδασκαλία της Λογοτεχνίας,
Αθήνα: Γρηγόρης, σ. 87-100.
• Κιοσσές, Σπ.(2018).Εισαγωγή στη δημιουργική ανάγνωση και γραφή του πεζού
λόγου, Αθήνα: Κριτική.
• Γκίβαλου-Κατσίκη, Α., Καλλιεργείται η αγάπη για το διάβασμα; Τόποι ανάγνωσης και
τρόποι εκπαίδευσης, Έρευνα στο http://www.latsis-
foundation.org/gr/101/meletes_2011.html
• Γκλιάου, Ν. Φιλαναγνωσία, παιδικά έντυπα και δημιουργικότητα των παιδιών,
Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Θεμάτων, τ. 12(2007).
Στο http://www.pi-schools.gr/download/publications/epitheorisi/teyxos12/xristodoulou.pdf
Ανακτήθηκε 2/3/2015
• Δασκαλάκη Ε. (2011). Η Διδασκαλία της Ποίησης στην Υποχρεωτική Εκπαίδευση με χρήση
των ΤΠΕ. Πιλοτική Εφαρμογή: Το «Άξιον Εστί» του Οδυσσέα Ελύτη. Στο
http://www.etpe.gr/custom/pdf/etpe1777.pdf . Ανακτήθηκε 10/2/2015
• Καράμηνας Ι.(2004). Η διδασκαλία λογοτεχνικού κειμένου με την αξιοποίηση του
διαδικτύου: σενάριο διδασκαλίας για το κείμενο[Είμαστε εις το «εμείς»] του Μακρυγιάννη
από το νέο Ανθολόγιο. Στο Κατσίκη-Γκίβαλου, Α.(επιμ.). Η λογοτεχνία σήμερα. Όψεις,
αναθεωρήσεις, προοπτικές, Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα, σ.185-191.
• Οικονομοπούλου Β.(2007). Λογοτεχνικό βιβλίο και δραστηριότητες φιλαναγνωσίας.
Στο Καψάλης Γ.Δ. & Κατσίκης Α.Π.(επιμ.). Η Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση και οι προκλήσεις
της εποχής μας , Στο http://conf2007.edu.uoi.gr/Praktika/739-843.pdf σ. 823-827.
Ανακτήθηκε 10/3/2015
• Ρωσσίδου –Κουτσού Ε. Λογοτεχνία και ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών στη μαθησιακή
διαδικασία, σύμφωνα με τις νέες προσεγγίσεις. ΔΕΛΤΙΟ Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρου,
τ. 13. Σ. 43-49
http://www.pi.ac.cy/pi/files/tekmiriosi/ekdoseis/deltia/deltio13_oct2011.pdf ανακτήθηκε
12/2/2015
• Σουλιώτης, Μ.( 2012). Δημιουργική Γραφή: Οδηγίες πλεύσης, Υπουργείο Παιδείας και
Πολιτισμού, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου, Στο
http://www.schools.ac.cy/klimakio/Themata/logotechnia/analytika_programmata/dimiourg
iki_grafi_ekpaideftikos.pdf
ttp://www.schools.ac.cy/klimakio/Themata/logotechnia/analytika_programta/dimiourgiki_
grafi_ekpaideftikos.pdf
• Τσιλιμένη, Τ.(2012). Αφήγηση και Φιλαναγνωσία. Διαδρομές, τ. 106, σελ. 8. Στο
http://issuu.com/psichogiosbooks/docs/t._106_internet/22 Ανάκτηση 5/12/2014
• Τσιλιμένη, Τ.(2013). Μικρές περιπλανήσεις στο δάσος των λέξεων. Δημιουργική γραφή και
Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. Στο 1ο Συνέδριο Δημιουργικής Γραφής του ΠΔΜ, Αθήνα.
Στο http://cwconference.web.uowm.gr/index.php/10-greek/2013-conference-articles/82-
2014-05-22-04-54-06 Ανακτήθηκε 3/5/2015
• Αφιέρωμα στη Φιλαναγνωσία, ΕΚΕΒΙ,
http://www.philanagnosia.gr/epimorfoseis/epimorfotiko-yliko/1583-epimorfotiko-yliko2
12
Ενότητα 1
Εισαγωγή, η θέση της λογοτεχνίας στην εκπαίδευση
Θέματα-Στόχοι
• Η αναγκαιότητα της διδασκαλίας της Παιδικής/Εφηβικής
Λογοτεχνίας.
• Ζητήματα και προοπτικές της διδακτικής της
• H θέση της Λογοτεχνίας στην Εκπαίδευση
• Αναλυτικά προγράμματα και λογοτεχνία
• Ανθολόγια λογοτεχνικών κειμένων
• Νέες αντιλήψεις για την προσέγγιση της λογοτεχνίας
Δραστηριότητα
Αφού μελετήσετε το Νέο Πρόγραμμα Σπουδών για τη λογοτεχνία για τη Μέση
Εκπαίδευση & την Πρωτοβάθμια, να το συζητήσετε με τις ομάδες σας και να
στοιχειοθετήσετε τους στόχους του μαθήματος της Λογοτεχνίας. Κάθε ομάδα να
αναρτήσει την απάντησή της στο forum απαντήσεων σε 300 λέξεις (μια απάντηση η κάθε
ομάδα).
Ενότητα 2
Οι αντιλήψεις για τη διδασκαλία της λογοτεχνίας
Θέματα-Στόχοι
• Αναγκαιότητα γνώσης της θεωρίας της λογοτεχνίας για τη διδασκαλία της
λογοτεχνίας
• Θεωρητικός προβληματισμός στη διδακτική πράξη
• Αξιοποίηση των επικρατέστερων θεωριών της λογοτεχνίας για τη διδακτική της
• Βασικές θεωρητικές τάσεις και κατευθύνσεις για μια νέα αντίληψη για τη
διδασκαλία της λογοτεχνίας
• Διεπιστημονική, πολιτισμική θεώρηση της λογοτεχνίας
Δραστηριότητες
Αφού μελετήσετε το εγχειρίδιο, το p.p. και την υποστηρικτική βιβλιογραφία, να
συζητήσετε στις ομάδες σας ποιο διδακτικό μοντέλο θα πρέπει να επιλέξει ο/η
εκπαιδευτικός για τη διδακτική της λογοτεχνίας προκειμένου να εμπνεύσει στους/στις
μαθητές/τριες το ενδιαφέρον γι’ αυτή και για την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης. Να
αναρτήσετε την απάντησή σας στο forum απαντήσεων σε 400 λέξεις (μια απάντηση η κάθε
ομάδα).
Ενότητα 3:
Η διδασκαλία της ποίησης
Θέματα- Στόχοι
• Τρόποι προσέγγισης/διδασκαλίας της ποίησης.
• Προσέγγιση υπερρεαλισμού κ.α.
• Βασική στοχοθεσία
• Ενδεικτική πορεία
• Η αξιοποίηση της ποίησης για ανάδειξη βιωμάτων και εμπειριών
13
• Παραδείγματα
Δραστηριότητες
Οι φοιτητές/τριες θα επιλέξουν ένα ποίημα και θα εξετάσουν τα σημεία και τις
δυνατότητες που διαθέτει ώστε να εξεταστεί η διαθεματική σύνδεσή του με άλλα γνωστικά
αντικείμενα και ποια.
Ενότητα 4:
Πεζογραφία Ι, Μυθιστόρημα/Διήγημα
Θέματα-Στόχοι
• Πώς διδάσκεται η πεζογραφία;
• Μεθοδολογικές προτάσεις
• Κατευθυντήριοι άξονες της διδασκαλίας της πεζογραφίας
• Προσεγγίσεις μυθιστορημάτων
• Προσεγγίσεις στο διήγημα
• Εφαρμογές με ολοκληρωμένα κείμενα
Δραστηριότητες
Να συζητήσετε στο forum το πιο κάτω ερώτημα: Ποια είναι τα θετικά της διδασκαλίας
ολόκληρου λογοτεχνικού κειμένου έναντι του αποσπάσματος; Ο/Η κάθε φοιτητής/τρια θα
πρέπει να έχει 2 τουλάχιστον αναρτήσεις στο forum (ή ένα σχόλιο σε άποψη
συμφοιτητή/τριάς σας).
Ενότητα 5:
Πεζογραφία ΙΙ, Παραμύθια, Μικρές ιστορίες,
Εικονογραφημένο παιδικό βιβλίο
Θέματα-Στόχοι
• Προσεγγίσεις Παραμυθιών και Μικρών Ιστοριών
• Εικονογραφημένο Βιβλίο (διακειμενικότητα)
• Εικονογραφημένο Βιβλίο και ενσυναίσθηση/αυτοεκτίμηση
• Εφαρμογές με κείμενα
Δραστηριότητες
Να αναζητήσετε ένα εικονογραφημένο παιδικό βιβλίο (picture book ή wordless book) της
τελευταίας πενταετίας και κάθε ομάδα να σχεδιάσει 2 δραστηριότητες διαθεματικού
χαρακτήρα με σαφή στοχοθεσία/ή δραστηριότητες ενσυναίσθησης και αυτοεκτίμησης για
όποια βαθμίδα εκπαίδευσης θέλετε εσείς.
Ενότητα 6:
Διαπολιτισμική –Πολυπολιτισμική λογοτεχνία- Λογοτεχνία
και Περιβαλλοντική Εκπαίδευση- Τεχνολογία και Διδακτική
της Λογοτεχνίας- Φιλαναγνωσία/ Δημιουργική γραφή
Θέματα-Στόχοι
• Λογοτεχνία και διαπολιτισμική/Πολυπολιτισμική εκπαίδευση με την αξιοποίηση
της μεθόδου project
• Διδακτικές προσεγγίσεις κειμένων για την Περιβαλλοντική εκπαίδευση
• Λογοτεχνία και Νέες Τεχνολογίες/Διαδίκτυο
• Σχετικά με τη φιλαναγνωσία στο σχολείο: προϋποθέσεις και δραστηριότητες
• Δημιουργική Γραφή και Διδακτική της λογοτεχνίας
• Εφαρμογές
Δραστηριότητες
14
Να σχεδιάσετε μια δραστηριότητα δημιουργικής γραφής για όποια βαθμίδα εκπαίδευσης
θέλετε με σαφή στοχοθεσία.
Τελευταία μέρα κατάθεσης της δραστηριότητας (Βλέπε Οδηγό Αξιολόγησης)
2. Όλες οι εργασίες πρέπει να έχουν μία σελίδα για εξώφυλλο. Αυτή θα είναι η
μοναδική σελίδα που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε. Σε αυτή τη σελίδα θα έχετε
τις ακόλουθες πληροφορίες:
15