Republic of the Philippines

Department of Education
Region V (Bicol)
SCHOOLS DIVISION OFFICE OF LIGAO CITY
Binatagan, Ligao City

ARALING PANLIPUNAN 10
Kwarter 1 - Linggo 3

SDO LIGAO CITY LAS_2021

 LAS DEVELOPMENT TEAM
Schools Division Superintendent: Nelson S. Morales, Jr.
Assistant Schools Division Superintendent: Maylani L. Galicia
Chief Education Supervisor, CID: Tita V. Agir
EPS, LRMDS: Nestor B. Bobier
EPS, AP Jose R. Nobela

Writers: Rusty Otilla Ligao NHS

Ryan Vibar BRSHS
Tolen Payacag Ligao NHS

Editor: Fermin Curaming Ligao NHS

Illustrator/Lay-out Artist: Daryl S. Prepotente DPPMHS

Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Schools Division Office of Ligao City—CID, Learning Resources

Management Section
Binatagan, Ligao City

Telefax: (052) 485-24-96

Email Address: ligao.city@deped.gov.ph

 GAWAING PAGKATUTO SA ARALING PANLIPUNAN 10
KWARTER 1, LINGGO 3

Pangalan: _________________________Antas/Seksyon:_______________

MGA SULIRANING PANGKAPALIGIRAN

I. MGA KAKAYAHANG PAMPAGKATUTO

Natatalakay ang kalagayan, suliranin at pagtugon sa isyung

pangkapaligiran sa Pilipinas.
Tiyak na Layunin: Nasusuri ang iba’t ibang suliraning pangkapaligiran na
nararanasan sa isang komunidad.

II. PANIMULANG KONSEPTO

Ang suliraning pangkapaligiran ay tumutukoy sa anumang pangyayari,

kalagayan, o problemang may kinalaman sa pagkasira ng kapaligiran at sa
balanseng ekolohikal.
Mga halimbawa ng suliraning pangkapaligiran:
1. Waste Management
- Ito ang akmang termino sa wastong pangungolekta, paglilipat,
pagtatapon o paggamit, at pagmo-monitor ng basura ng mga tao.
Isinasagawa ito upang mapangasiwaan nang maayos upang
makaiwas sa masasamang epekto ng basura sa kalusugan at
kapaligiran.
2. Pagmimina o Mining
- Ito ay isang proseso ng paghuhukay at pagkuha ng mga metal, di-
metal, at mineral mula sa lupa katulad ng uling, ginto, pilak, platinum,
tanso, bakal, langis, likas na gas, at iba pa.
3. Pagku-quarry o Quarrying
- Ito ay isang proseso ng pagkuha ng mga bato, buhangin, at iba pang
materyales sa pamamagitan ng pagpapasabog, paghuhukay, o
pagbabarena.
4. Paghahawan ng Kagubatan o Deforestation
Ang paghahawan ng kagubatan o deforestation ay tumutukoy sa
pagpuputol ng mga puno, pagtatabas ng mga damo, at pag-aalis ng
anumang sagabal sa pamamagitan ng pagsusunog hanggang maging
mahawang lupa o lugar para sa mga hangaring agrikultural o komersiyal.
5. Kaingin System - Ang pagputol ng mga puno at pagsunog ng mga
kagubatan.
6. Polusyon - Ang pagiging marumi ng kapaligiran na nagdudulot ng
pagbabago sa natural na kalagayan ng kalikasan.
 III. MGA GAWAIN

A. PAGSASANAY

Pagsasanay 1: Pagtambalin mo!

Pagtambalin ang mga konsepto sa hanay A at kahulugan nito sa hanay B.
Hanay A Hanay B
1. Pagmimina A. Mga bagay na di na ginagamit
2. Deforestation B. Pagpuputol ng mga Puno
3. Solid Waste C. Pagkuha ng bato/buhangin
4. Pagku-quarry D. Paghuhukay ng mga metal/di-
5. Suliraning Pangkapaligiran metal na bagay
E. Mga pangyayari na nakasisira sa Kapaligiran

Pagsasanay 2
Kumpletuhin ang tsart sa ibaba ng tamang pinsalang naidudulot ng mga
suliraning pangkapaligiran sa ating likas na yaman.

Suliraning Pangkapaligiran Napinsalang Likas na Yaman

1. Kaingin System
2. Illegal Mining
3. Solid Waste
4. Deforestation
5. Oil Spill

Pagsasanay 3: What Goes Around, Comes Around.

Isulat sa ibaba ang sa tingin mo ay di-mabuting epekto ng mga suliraning
pangkapaligiran na ito sa tao.
Suliraning
Idinulot na Di-Mabuti sa Tao
Pangkapaligiran
1. Kaingin System
2. Illegal Mining
3. Solid Waste
4. Deforestation
5.Oil Spill

B. Pagtataya
Gumawa ng isang case study tungkol sa sanhi at epekto ng isang suliraning
pangkapaligiran na nararanasan sa inyong sariling pamayanan. Itala ang mga
impormasyon sa ibaba at ibahagi ito sa iyong guro.
Pangalan:________________________Lokasyon:________________

Suliraning Pangkapaligiran:_______________________________________
Paglalarawan ng Suliranin: _______________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_________________________________________________

Mga Paraang Isasagawa para Matiyak ang Suliranin

Mga Pinagkukunan ng datos o impormasyon tungkol sa suliranin:

Mga natuklasang sanhi ng suliranin:

Mga natuklasang epekto ng suliranin:

Mga solusyong ginagawa na sa pamayanan:

Mga ginagawa ng pamahalaan o pinuno ng pamayanan hinggil dito:

Mga solusyong maaaring subukan/mungkahi:

IV. RUBRIC SA PAGMAMARKA

Pagsasanay 1: 1 puntos sa bawat tamang sagot

Pagsasanay 2 at 3: 2 puntos sa bawat tamang sagot
Pagtataya: Rubrik sa Pagmamarka ng Case Study
Lubos na Mahusay- Kailangan
Katamtaman
Pamantayan Mahusay husay pang
(2)
(4) (3) Magsanay (1)
Pagkakasunod Mabisa ang Naisasaayos Hindi gaanong Magulo ang
-sunod ng mga pagkakasunod ang maayos ang pagkakasunod
Datos at Ideya -sunod ng pagkakasunod pagkakasunod -sunod ng
 mga datos at -sunod ng -sunod ng mga datos at
mensahe mga datos at mga datos at mensahe.
mensahe mensahe.
ngunit
mahaba ang
nilalaman ng
teksto.
Kawastuhan Sapat at May ilang May ilang Marami sa
wasto ang detalye at detalye at/o mga detalye
mga detalye at impormasyon impormasyon at/o
impormasyon ang hindi ang hindi impormasyon
nabanggit. wasto o tiyak. ang may
kamalian.
Epektibo ang Kawili-wili, Epektibo ang May kaayusan Walang
Paglalahad maayos at paglalahad. at maliwanag kaayusan at
maliwanag ang hindi
ang paglalahad. maliwanag
paglalahad ang
paglalahad.
Ebidensiya May sapat na May ilang May isa o Walang
ebidensiyang ebidensiyang dalawang ebidensiyang
naipakita naipakita. ebidensiyang naipakita.
naipakita.
Kabuuang Sa kabuuan, Sa kabuuan, Sa kabuuan, Sa kabuuan,
Epekto malinaw ang hindi gaanong may kalabuan Malabo ang
impormasyon malinaw ang ang impormasyon
o datos na impormasyon impormasyon o datos na
inilahad o datos na o datos na nailahad.
inilahad. inilahad.

V. MGA SANGGUNIAN

Anna Mie A. Cantoria, Beverly R. Santiago (2020), Araling Panlipunan 10-

Quarter 1-Modyul 2 (Suliraning Pangkapaligiran), p. 13-21

VI. REPLEKSIYON/SUHESTIYON/KOMENTO

Gumawa ng “sampung utos” na naglalahad ng iyong mga adbokasiya

upang masolusyunan ang mga suliraning pangkapaligiran sa inyong
komunidad.
“Sampung Utos Upang Masolusyunan ang mga
Suliraning Pangkapaligiran”

Inihanda nina:
Rusty Otilla (LNHS)
Ryan Vibar (BRSHS)
Tolen Payacag (LNHS)