Professional Documents
Culture Documents
ADOAD INprHLIA
ADOAD INprHLIA
Ο Ναός του προφήτη Ηλία βρίσκεται στο ανατολικό άκρο του χωριού, πάνω σε
ύψωμα από όπου μπορεί κανείς να δει το Μαυροβούνι απέναντι αλλά και όλον τον
κάμπο της Αγιάς. Σύμφωνα με επιγραφή στο νάρθηκα ο σημερινός ναός χτίστηκε το
1873. Προφορικές μαρτυρίες αναφέρουν ότι χτίστηκε σε θεμέλια προϋπάρχοντος
ναού του 17ου αιώνα ενώ το ξυλόγλυπτο τέμπλο ανήκει στον παλιό ναό και
χρονολογείται στα 1641.
Λιθανάγλυφα-Επιγραφές
Στο ναό βρίσκονται δύο λιθανάγλυφα. Το ένα στο νάρθηκα, νότια της εισόδου
είναι κτητορική επιγραφή που αναφέρει τη χρονολογία του έργου (1873) και τους
αρχιμάστορες. Επειδή η επιγραφή είναι βαμμένη πρέπει να γίνει ψηλάφηση για να
αναγνωστεί σωστά. Το δεύτερο λιθανάγλυφο βρίσκεται στον δυτικό τοίχο, κοντά στη
στέγη. Διακρίνονται καθαρό ο σταυρός κεντρικά τοποθετημένος, πάνω αριστερά τα
γράμματα ΙΣ ΧΡ, από κάτω ένα πουλί και στην κάτω γωνία οι αριθμοί 1873.
Τυπολογικές παρατηρήσεις
Εξωτερικά επικρατεί ο συμπαγής όγκος με την ενιαία δίκλινη στέγη που φέρει
λοξές αποτμήσεις στην ανατολική και δυτική πλευρά. Κυριαρχούν οι μεγάλες
πέτρινες επιφάνειες με το αδρό αρμολόγημα. Η διάπλαση των όψεων είναι λιτή,
χωρίς διάθεση διακόσμησης. Η προεξέχουσα κόγχη του ιερού στα ανατολικά σπάει
στιγμιαία τη μονολιθικότητα του όγκου ενώ στα νότια και δυτικά οι καμάρες του
νάρθηκα ελαφραίνουν την όψη του κτιρίου. Ο νάρθηκας είναι ο πιο ενδιαφέρον
χώρος του κτιρίου. Ενώ είναι κλειστός, προφυλαγμένος σχεδόν από παντού, τα δύο
τοξωτά ανοίγματα σε νότο και δύση επιτρέπουν την θέα στον κάμπο και τα απέναντι
βουνά. Σε συνδυασμό με το παρεκκλήσι των αγίων Αναργύρων δημιουργούν ένα
αμυντικό σύνολο.
Ο ναός εσωτερικά είναι ολόφωτος από τα ανοίγματα που υπάρχουν στο νότιο
κλίτος. Τα παράθυρα αυτά είναι ορθογωνικής διατομής αλλά οι αναλογίες τους που
πλησιάζουν αυτές του τετραγώνου, το μέγεθος τους και τα διαζώματα από
σκυρόδεμα δείχνουν ότι έγιναν μεταγενέστερα, πιθανώς στις αρχές του 20ου αιώνα.
Αντίθετα το βόρειο κλίτος δεν έχει καθόλου παράθυρα. Η είσοδος στο ναό έχει
μονολιθικό ανώφλι και πάνω από αυτό διαμορφώνεται τυφλό τοξωτό τύμπανο όπου
βρίσκεται η τοιχογραφία του τιμώμενου αγίου του ναού.
Η διακόσμηση είναι ελάχιστη. Οι αγιογραφίες λιγοστές, σε μεμονωμένα
σημεία. Ανάμεσα στα τόξα υπάρχει επαναλαμβανόμενο ζωγραφικό, φυτικό μοτίβο
μέσα σε ανάγλυφη κυκλική κορνίζα. Τα ξυλόγλυπτα στο τέμπλο είναι διάτρητα με
φυτικά κυρίως μοτίβα.
Τοιχογραφίες
Επίλογος
Εικ. 13, 14 : Άποψη του εσωτερικού προς την είσοδο- νότιο κλίτος.
Εικ. 15 : Η κόγχη του ιερού.
Εικ. 16-23 : Λεπτομέρειες από την τοιχογραφία της κόγχης του ιερού.
Εικ. 24 : Η Κοίμηση της Θεοτόκου
Εικ. 28-37 : Οι εικόνες του τέμπλου. Οι επάνω βρίσκονται αριστερά της Ωραίας Πύλης και
οι κάτω στα δεξιά.
Εικ. 38,39 : Δυτική και νότια άποψη του παρεκκλησιού των αγίων Αναργύρων σε
σχέση με τον ναό.
Εικ. 40,41 : Βορεινή άποψη προσεγγίζοντας την είσοδο και ο τοίχος του ιερού στα
νοτιοανατολικά.
Εικ. 42 : Το παρεκκλήσι όπως φαίνεται από τον νάρθηκα
Εικ. 46,47 : Παράθυρα νοτιοδυτικού τοίχου- αριστερά στο ιερό και δεξιά στον κυρίως ναό.
Εικ. 48 : Εσωτερικός χώρος – τέμπλο
Σχ. 1 : σχηματική κάτοψη του ναού του Προφήτη Ηλία με το παρεκκλήσι των αγίων
Αναργύρων στα δυτικά.
Σχ. 2 : σχεδιάγραμμα του λιθανάγλυφου της Εικ. 11 .
Εικ. 1 : άποψη του ναού του Προφήτη Ηλία. Μπροστά φαινεται το παρεκκλήσι των
αγίων Αναργύρων.
Εικ. 2 : χάρτης της περιοχής με τη θέση του ναού
Εικ. 3 : Νότια όψη του ναού
Εικ. 4 : Δυτική όψη του ναού
Εικ. 5 : Βορειοδυτική άποψη του ναού
Εικ. 6,7 : Ανατολική όψη του ναού
Εικ. 8 : Νάρθηκας
Εικ. 9 : Είσοδος στον κυρίως ναό
Εικ. 10 : Κτητορική επιγραφή στο νάρθηκα (φαίνεται η χρονολογία 1873).
Εικ. 11 : Λιθανάγλυφο με σταυρό στον δυτικό τοίχο.
Εικ. 12 : Άποψη του εσωτερικού του ναού από την είσοδο προς το ιερό.
Εικ. 13 : Άποψη του εσωτερικού προς την είσοδο
Εικ. 14 : Νότιο κλίτος
Εικ. 15 : Η κόγχη του ιερού.
Εικ. 16-23 : Λεπτομέρειες από την τοιχογραφία της κόγχης του ιερού.
Εικ. 24 : Η Κοίμηση της Θεοτόκου
Εικ. 25,26 : Λεπτρομέρειες της τοιχογραφίας της Κοίμησης.
Εικ. 27 : Κολάζ της όψης του τέμπλου.
Εικ. 28-37 : Οι εικόνες του τέμπλου. Οι επάνω βρίσκονται αριστερά της Ωραίας
Πύλης και οι κάτω στα δεξιά.
Εικ. 38 : Δυτική άποψη του παρεκκλησίου των αγίων Αναργύρων.
Εικ. 39 : Νότια άποψη του παρεκκλησιού σε σχέση με τον ναό.
Εικ. 40 : Βορεινή άποψη προσεγγίζοντας την είσοδο του ναού του Πρ. Ηλία
Εικ. 41 : Ο νοτιοανατολικός τοίχος του παρεκκλησίου.
Εικ. 42 : Το παρεκκλήσι όπως φαίνεται από τον νάρθηκα
Εικ. 43 : Ο υπαίθριος χώρος του παρεκκλησίου.
Εικ. 44 : Είσοδος στο παρεκκλήσι.
Εικ. 45 : Η τοιχογραφία των αγίων Αναργύρων δίπλα στην είσοδο
Εικ. 46,47 : Παράθυρα νοτιοδυτικού τοίχου- αριστερά στο ιερό και δεξιά στον
κυρίως ναό.
Εικ. 48 : Εσωτερικός χώρος – τέμπλο
Εικ. 49 : Ανατολικός τοίχος του ιερού.
Εικ. 50 : Η τοιχογραφία στον τοίχο του υπαίθριου χώρου.
για την εργασία αυτή χρησιμοποιήθηκαν οι παρακάτω σύνδεσμοι:
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%BE%CE%BF
%CF%87%CF%8E%CF%81%CE%B9_%CE%9B%CE%AC%CF%81%CE%B9%CF%83%CE
%B1%CF%82
http://www.dimosagias.gr/o-dimos/dimotiki-enotita-agias/topiki-koinotita-
metaksoxwriou.html
http://www.dimosagias.gr/buzantina-mnimeia-naoi-monastiria/item/192.html
http://anemourion.blogspot.gr/2015/01/15-19.html?view=mosaic