ARALIN 2

KAKAYAHANG
PANGKOMUNIKATIBO
Lingguwistiko o Gramatikal
 DELL HATHAWAY HYMES
• ay isang maimluwensiyang lingguwista at
anthropolist na maituturing na “higante” sa
dalawang nabanggit na larangan.
• siya ay inilalarawan bilang sociolinguist,
anthropological linguist, at linguistic
anthropologist.
• ipinakilala niya ang konsepto ng kakayahang
pangkomunikatibo o communicative competence na
nakaapekto nang malaki sa mundo ng
lingguwistika.
DELL HATHAWAY HYMES

• Si Dr. Hymes ay isinilang sa Portland,

Oregon noong Hunyo 7, 1927.

• Nagtapos siya ng Bachelor's Degree in

Literature and Anthropology sa Reed
College.

• Naging propesor siya sa University of

Virginia at nagretiro siya noong 1998.
 KAKAYAHANG
PANGKOMUNIKATIBO
Ang pangunahing layunin sa
pagtuturo ng wika ay magamit ito • Ang terminong
nang wasto sa mga angkop na kakayahang
sitwasyon upang maging maayos ang pangkomunikatibo o
komunikasyon, maipahatid ang communicative
tamang mensahe, at magkaunawaan competence ay nagmula
nang lubos ang dalawang taong kay Dell Hymes noong
nag-uusap. 1966.
 KAKAYAHANG
PANGKOMUNIKATIBO
Sa pagtatamo ng kakayahang
pangkomunikatibo, kailangang
pantay na isaalang-alang ang
Pantay ang mensahe
paglalakbay sa mensaheng
at gramatika ng wikang
nakapaloob sa teksto at sa porma o
ginamit sa teksto.
kayarian (gramatika) ng wikang
ginamit sa teksto (Higgs at Clifford
1992).
 KAKAYAHANG
PANGKOMUNIKATIBO
Naniniwala naman si Dr. Fe Otanes (2002), na ang paglinang sa wika
ay nakapokus sa kapakinabang idudulot nito sa mag-aaral, na
matutuhan ang wika upang sila ay makapaghanapbuhay,
makipamuhay sa kanilang kapwa, at mapahalagahan nang lubusan
ang kagandahan ng buhay na kanilang ginagalawan.
 KAKAYAHANG
GRAMATIKAL
• Ayon kina Canale at Swain, ang kakayahang gramatikal ay
pag-unawa at paggamit sa kasanayan sa ponolohiya,
morpolohiya, sintaks, semantika, gayundin sa ortograpiya.
 KAKAYAHANG
LINGGUWISTIKO
• Ang kakayahang lingguwistiko ay isang uri ng kakayahan o
abilidad ng isang indibidwal na makaunawa o makaintindi at
makabuo ng may kabuluhang mga salita o pangungusap.
• Ito ay nagtataglay ng kaukulang kaalaman na may kinalaman sa
gramatika ang ang mahusay na paggamit ng mga salita. Ang
kakayahang ito ang siyang nagbibigay kapasidad sa isang
indibidwal na matalinong magamit at maunawaan ang wika.
Kakayahang
Lingguwistiko
o
Gramatikal
LINGGUWISTIKO O GRAMATIKAL

Pag-unawa at paggamit sa kasanayan sa ponolohiya,

morpolohiya, sintaks, semantika, gayundin ang mga
tuntuning pang-ortograpiya. Ang komponent na ito ay
magbibigay kakayahang sa taong nagsasalita upang
magamit ang kaalaman at kasanayan sa pag-unawa.
 Komponent ng
Kakayahang
Pangkomunikatibo
(Kakayahang Lingguwistiko o
Gramatikal)
CELCE-MURCIA, DORNYEI, AT
THURELL (1995)
 SINTAKS
• pagsasama-sama ng mga salita upang makabuo ng
pangungusap na may kahulugan

•Estrukturang pangugusap
•Tamang pagkasunod-sunod ng mga salita
•Uri ng pangungusap ayon sa gamit
•Uri ng pangungusap ayon sa kayarian
•Pagpapalawak sa pangungusap
 HALIMBAWA NG SINTAKS
pangawing
Si Nestor ay masipag na bata. di-karaniwang ayos
paksa panaguri

Mabait na bata si Nestor. karaniwang ayos

panaguri paksa
 MORPOLOHIYA
• (mahalagang bahagi ng salita tulad ng mga iba’t ibang
bahagi ng pananalita)

•Iba’t ibang bahagi ng pananalita

•Prosesong derivational at inflectional
•Pagbuong salita
HALIMBAWA NG MORPOLOHIYA
(pang-) + paaralan pam + paaralan

= PAMPAARALAN
(pang-) + titik + (-an) pan + titik + an

= PANITIKAN
 LEKSIKON
• (mga salita o bokabolaryo)
• Pagkilala ng mga:
-Content words (pangalan, pandiwa, pang-uri, pang-abay)
-Function words (panghalip, mga pang-ugnaytuladngpangatnig, pang-ukol,
pang-angkop)

• Konotasyon at denotasyon
• Kolokasyon (pagtatambalngmgasalita at isa pang subordinate nasalita)
HALIMBAWA NG LEKSIKON
DENOTASYON SALITA KONOTASYON
Ito ay isang uri ng reptiya na
Isang taong traydor o
makamandang subalit ang ahas naninira ng patalikod
ibang uri ay hindi
makamandag
Ito ay nagpapakita ng Simbolo ng pagmamahal at
larawan ng puso
litrato ng puso pag-ibig
 PONOLOHIYA
(Palatunugan)
• Segmental
-katinig, patinig, tunog
Halimbawa:

KATINIG PATINIG
b, d, f, g, h, j, k, l, m, n, a, e, i, o ,u
ng, p, r, s, t, v, w, y, z
 PONOLOHIYA
(Palatunugan)
• Suprasegmental
-diin, intonasyon, hinto

Halimbawa: tu bo
tubo
bo tu
 ORTOGRAPIYA
• Mga grafema
-titik at di-titik
• Pantig at palapantigan
• Tuntunin sa pagbaybay
• Tuldik
• Mga bantas