SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION

Service. Professionalism. Competence. Fellowship.

MAGANDANG
ARAW!
BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SENIOR HIGH SCHOOL
 Johnz,
pangunahan mo
ang Panalangin.
Sir Harry SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
 KOMUNIKASYON
AT PANANALIKSIK
SA WIKA AT
KULTURANG
PILIPINO
Sir Harry SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
 Naisip mo na ba ang
maaaring mangyari kung
walang wika at hindi
maipahayag ng tao ang sarili
ng pasalita o pasulat man
Sir Harry SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
 ARALIN 1

KONSEPTONG
PANGWIKA
“Ang wika’y mahalagang instrumento ng komunikasyon
Makatutulong sa pagkakaroon ng mabungang interaksyon.”

Sir Harry SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
 Alam Mo Ba?
Ang opisyal na estadistika tungkol sa mga wika at
diyalekto sa Pilipinas ay hango sa Census of Population
and Housing (CPH) na isinasagawa ng National Statistics
Office (NSO). Ayon sa datos noong 2000 na isinagawa ng
CPH, may humigit-kumulang 150 wika at diyalekto sa
bansang Pilipinas.

Sir Harry SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
 TAGALOG
5.4 milyong katao ang gumagamit
BISAYA
3.6 milyong katao ang gumagamit
ILOKANO
1.4 milyong katao ang gumagamit
HILIGAYNON
1.1 milyong katao ang gumagamit
KAPAMPANGAN, PANGASINAN, WARAY,
BIKOL, MAGUINDANAO, at TAUSUG
Kabilang sa sampong wikang gamitin ng mga tao

Sir Harry SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
 b_h_kul_
behikulo

tunog
_un_g WIKA simbolo
sim_o_ _

instrumento
in_t_ _m_n_o

Sir Harry SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
 LINGUA
LATIN nangangahulugang “dila” at
“wika” o “lengguwahe”
LANGUE
PRANCES nangangahulugang “dila” at
“wika”
LANGUAGE
INGLES Ginagamit na katumbas ng
salitang “lengguwahe”

Sir Harry SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
 ILANG DALUBHASA
NA NAG-ARAL NG
WIKA
Sir Harry SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
 Ang wika ay masistemang
balangkas ng sinasalitang tunog
na pinipili at isinasaayos sa
paraang arbitraryo upang
magamit ng mga taong kabilang
sa isang kultura.

HENRY ALLAN GLEASON JR.

Sir Harry SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
 BALANGKAS NG WIKA
PONOLOHIYA MORPOLOHIYA SINTAKSIS

Salitang-ugat +
Tunog Panlapi + Pangungusap Diskurso
Morpemang
(Ponema) Hulapi (Sambitla)
Hal.

MAMA (Morpema) Hal.

Hal.
Mabait na bata si
Titik Emely.
Pang + titik + an
Pangtitikan
Panitikan

Sir Harry SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
 Ang wika ay isang likas at
makataong pamamaraan ng
paghahatid ng mga kaisipan,
damdamin, at hangarin sa
pamamagitan ng isang
kusang-loob na kaparaanang
lumikha ng tunog.
EDWARD SAPIR

Sir Harry SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
 Ang wika ay sistemang
komunikasyong nagtataglay
ng mga tunog, salita, at
gramatikang ginagamit sa
pakikipagtalastasan.

CAMBRIDGE DICTIONARY

Sir Harry SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
 Ang wika ay isang tulad ng
paggawa ng servesa o
pagbe-bake ng cake, o pagsulat.
Hindi raw ito tunay na likas
sapagkat ang bawat wika ay
kailangan na pag-aralan muna
bago ito matutunan.

CHARLES DARWIN

Sir Harry SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
 KASAYSAYAN NG
WIKANG PAMBANSA

Sir Harry SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
 WIKANG
PAMBANSA
198

Sir Harry
WIKANG
7
PAMBANSA
1972
WIKANG
PAMBANSA
1959
WIKANG
PAMBANSA
1946
WIKANG
PAMBANSA
WIKANG
1940
PAMBANSA
1937
PAMBANSA
1935
1934

WIKANG
SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS

PAMBANSA
 Nagkaroon ng Kumbensiyong Konstitusyonal kung
saan isa sa mainitang tinalakay at pinagtalunan ang 1
pagpili ng wikang pambansa. Iminungkahi ng grupo
ni Lope K. Santos na ang Wikang Pambansa ay dapat 9
ibatay sa isa sa mga umiiral na wika sa Pilipinas.
3
4
Sir Harry SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
 Sa Saligang batas ng Pilipinas, nagtadhana ng
tungkol sa wikang pambansa: “…ang Kongreso ay 1
gagawa ng mga hakbang tungo sa pagpapaunlad at
pagpapatibay ng isang Wikang Pambansa na batay 9
sa isa sa mga umiiral na katutubong wika.” 3
(Seksyon 3, Artikulo XIV)
5
Sir Harry SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
 (Disyembre 30) Bilang pag-alinsunod sa tadhana
ng Batas ng Komonwelt Blg. 184, sa pamamagitan ng 1
Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 ay ipinahayag 9
ng Pangulong Manuel Quezon ang Wikang Pambansa
ng Pilipinas ay batay sa Tagalog. 3
7
Sir Harry SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
 Sa pamamagitan ng Kautusang Tagapagpaganap
Blg. 263 ay binigyang-pahintulot ang paglilimbag ng
isang Diksyonaryo at isang Gramatika ng Wikang
1
Pambansa. Sa taon ding ito ay sinimulan ng ituro sa 9
mga pampubliko at pampribadong paaralan ang
naturang Wikang Pambansa na nakabatay sa
4
Tagalog. 0
Sir Harry SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
 Hulyo 4, 1946 araw na ipinagkaloob ng mga
Amerikano ang pagsasarili ng Pilipinas at
1
ipinahayag din na ang opisyal na wika sa bansa ay 9
Tagalog at Ingles sa bisa ng Batas Komonwelt Blg.
570.
4
6
Sir Harry SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
 (Agosto 13) Pinalabas ng kalihim Jose E. Romero
ng Kagawaran ng Edukasyon ang Kautusang 1
Pangkagawaran Blg. 7, na nagsasaad na kailan ma’y
tutukuyin ang Wikang Pambansa, ang salitang
9
PILIPINO ang siyang gagamitin. 5
9
Sir Harry SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
 Nag-atas ang Pangulong Ferdinand E. Marcos sa
Surian ng Wikang Pambansa na ang Saligang Batas ay 1
isalin sa mga wikang sinasalita ng may limampung
libong mamamayan, alinsunod sa probisyon ng
9
Saligang Batas (Artikulo XV, Seksyon 3). 7
2
Sir Harry SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
 Sa Saligang Batas ng 1987, ipinagtibay ng
Komisyong konstitusyonal na binuo ni Pangulong
Corazon C. Aquino ang implementasyon sa paggamit
ng Wikang Filipino. Nakasaad sa Artikulo XIV, 1
Seksyon 6 ang probisyon tungkol sa wika na
nagsasabing: “Ang Wikang Pambansa ng Pilipinas ay
9
FILIPINO. Samantalang nililinang, ito ay dapat na 8
pagyabungin at pagyamanin sa salig na umiiral na
mga wika sa Pilipinas.” 7
Sir Harry SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
 IBA PANG
KONSEPTONG
PANGWIKA
Sir Harry SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
 WIKANG OPISYAL
Ang wikang opisyal ay ang wikang itinadhana ng batas
bilang wikang gagamitin/ginagamit sa mga opisyal na
komunikasyon ng gobyerno. Sa Pilipinas, itinakda sa
Konstitusyong 1987 ang Filipino at Ingles bilang mga
opisyal na wika ng bansa.

Sir Harry SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
 WIKANG PANTURO
Sa Pilipinas, ipinatupad ang Bilingual Education Policy
(BEP) noong 1987 bilang pagtupad sa mandato ng
Konstitusyong 1987. Noong 2009, ipinatupad naman ang
Mother Tounge-Based Multilingual Education (MTB-MLE)
upang magbigay diin sa paggamit ng katutubong wika
bilang unang wika ng mga mag-aaral na wikang panturo sa
Sistema ng edukasyon sa Pilipinas.

Sir Harry SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
 LABINSIYAM NA
PANGUNAHING WIKA
AT DIYALEKTO SA
PILIPINAS
Sir Harry SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
 Kapampangan
Surigaonon Ivatan

Cebuano Sambal Ybanag Tagalog

Kinaray-a Chavacano Pangasinan
Aklanon Ilokano
Waray
Meranao Bikol
Hiligaynon
Maguindanaoan Yakan
Tausug
Sir Harry SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
 Maraming
Salamat sa
Pakikinig!
Sir Harry SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
 GOOD
Sir Harry
DAY !
SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS