Republic of the Philippines

NORTHERN ILOILO POLYTECHNIC STATE COLLEGE

CONCEPCION CAMPUS
Concepcion, Iloilo

Zloty M. Bayon-On
Komunikasyon
Kurso:BSED Fil 1&B
BSEd Math II

MODYUL 1 Aralin 1

Wika

Introduksyon Ang modyul na ito ay para sa lahat ng

mga estudyanteng kumukuha ng Komunikasyon sa
Akademikong Filipino, GE EL 1. Ito ay isang modyul
na makaagapay upang makasabay sa mga
pagbabagong nagaganap sa Wikang Filipino at sa
mabilis na pag-unlad ng sistema ng komunikasyon
bunga ng makabagong teknolohiya.

Tatalakayin kung paanong nagkaroon ng Wikang

Pambansa paano ito nadevelop, mga tungkulin at
gamit nito sa pang- araw araw na pakikipagtalastasan, batayang prinsipyo kung paano
naging wikang pambansa. Mga Inaasahang Pagkatuto

gamit ng wika sa mabisang

pakikipagtalastasan.

Nilalaman

Ano nga ba ang Wika? Wika

pakikipagtalastasan. Ito ay simbolo na bumubuo ng

sistema upang maayos na maisakatuparan ng tao ang
paghahatid ng anumang mensahe.

ginagamit ng mga tao sa pakikipagtalastasan.

1 NIPSC CONCEPCION
 Republic of the Philippines
NORTHERN ILOILO POLYTECHNIC STATE COLLEGE
CONCEPCION CAMPUS
Concepcion, Iloilo

Depinisyon

Ang wika ang pangunahin at pinakakomplikadong anyo ng simbolikong

gawaing pantao.(Archibal A. Hill)

isin aayos sa paraang arbitrary upang magamit ng mga taong kabilang

sa isang kultura.(Henry Gleason)

minimithi o pangangailangan ng tao.( Paz, et al.,2003)

Kahalagahan ng Wika

Ayon kay J.Harold Janis(1977) Katunayan, maraming

matatanda sa mundo ang mga mangmang o di marunong
magsulat o magbasa.Marami ang mga wika sa daigdig
ang walang sistema sa pagsulat. Ang nais nyang bigyang
diin dito ay ang kawalan ng edukasyon maging mga
material na bagay sa pagtatamo ng panlipunang
kaayusan at kaunlaran sapagkat ang mga ito ay maaaring
makamit ng isang tao sa pamamagitan ng ibayong
pagsisikap sa
buhay.Subalit, paano
maisasakatuparan ng tao ang kanyang pangarap
kung wala man lamang siyang kakayahang
mangusap. Universal Na Katangian Ng Wika
Bagamat ang bawat wika ay may kanya- kanyang
katangian; ang katangian ng wika sapagkat taglay nito
ang pagkakaroon .

Katangian Ng Wika

Ang Wika ay Buhay Ang wika ay naglalarawan ng kultura ng bansa. Ang wika ay
naglalantad ng saloobin ng tao. Ang teorya ay isang pag aaral o pananaliksik sa isang
bagay o pangyayari. Ginagamitan ito ng syentipikong pamamaraan upang matuklasan
pa o masaliksik pa ang isang bagay o pangyayari. Ano nga ba ang TEORYA? Ang
Wika ay Isang Sistema Lahat ng wika ay sistematikong nakaayos sa isang tiyak na
balangkas. Ang sistemang ito ay nahahati sa tatlo.

2 NIPSC CONCEPCION
 Republic of the Philippines
NORTHERN ILOILO POLYTECHNIC STATE COLLEGE
CONCEPCION CAMPUS
Concepcion, Iloilo

Ang Wika ay Binubuo ng mga Tunog Hindi lahat ng tunog ay may kahulugan kaya hindi
lahat ng tunog na naririnig sa paligid ay wika. Ang mga tunog na nalilikha ng mga
aparato sa pagsasalita ay siya lamang matatawag na wika. Ang wika ay may set ng
makahulugang tunog o fonema. Ang mga letra sa alfabeto ay pasulat na
representasyon ng wika.

Ang Wika ay Arbitraryo Kaya nga ba may varyasyon at varayti ang wika dahil sa
pagkaarbitraryo nito. Ang wika ay arbitraryo sapagkat may iba’t ibang gamit ang wika ng
iba’t ibang kominidad. Ang Wika ay Ginagamit sa Komunikasyon. Ang wika ang
humuhulma sa kaisipan at ideya ng mga tao sa loob ng lipunan. Bagama’t maraming
paraan ang ginagamit ng tao sa komunikasyon tulad ng senyas, ekspresyon ng mukha,
pagkumpas at marami pang iba. Ang wika pa rin ang pinakaimportanteng kasangkapan
sa komunikasyon na ginagamit ng isang individwal. Dahil sa wika ng tao ay maaaring

3 NIPSC CONCEPCION
 Republic of the Philippines
NORTHERN ILOILO POLYTECHNIC STATE COLLEGE
CONCEPCION CAMPUS
Concepcion, Iloilo

magsalin o magpasas ng mga kaisipan at ideya hanggang sa susunod niyang salinlahi,

magpreserv ng kaalaman at maaaring ipamana ang mga ito sa mga susunod pang
henerasyon. Ang Wika ay Nakabatay sa Kultura May mga kaisipan sa isang wika na
walang katumbas sa ibang wika sapagkat wala sa kultura ng ibang wika ang mga
kaisipang iyomn ng isang wika. Dahil sa pagkakaiba- iba ng mga kultura ng mga bansa
at sapagkat nagkakaiba- iba rin ang wika sa daigdig. Ang wika ay naglalarawan ng
kultura ng bansa. Ang wika ay naglalantad ng saloobin ng tao. Ang Wika ay Nagbabago
Ang wika ay daynamiko kaya hindi ito maaring tumangging magbago. Nadaragdagan
ng mga bokabularyo at may mga nalilikhang mga bagong salita alinsunod sa
pagbabago ng panahon. Kailangang lapatan ng mga katawagan ang mga produkto ng
pag unlad ng teknolohiya at agham.

PINAGMULAN NG WIKA

Teoryang Biblikal

Tore ng Babel mula sa Lumang

Tipan ika-11 kaba nata sa aklat ng
Genesis bersekulo 1 – 8. Ang
Pentecostes mula naman sa
Bagong Tipan ika - 2 aklat ng mga
Gawa berskulo 1 - 12 (GIFT OF
TONGUE)

Teorya ng Bow-wow - Ayon sa teoryang ito, ang wika daw

ay nagmula sa panggagaya ng mga tao sa tunog ng
ginagawa ng mga hayop. Ha l. Tuko

Teoryang Ding-dong - Ayon sa te oryang ito.

Ang wika daw ay nagmula sa panggagaya ng mga tao sa tunog ng mga
bagay na nasa kanilang paligid.

Teoryang Pooh - pooh - Ayon sa teoryang ito,

ang wika daw ay nagmula sa pagbulalas ng tao
sanhi ng bugso ng damdamin.

4 NIPSC CONCEPCION
 Republic of the Philippines
NORTHERN ILOILO POLYTECHNIC STATE COLLEGE
CONCEPCION CAMPUS
Concepcion, Iloilo

Teoryang Yo-He-Ho - Ayon sa teoryang ito, ang wika daw ay

nagmula sa paglikha ng tunog tuwing nagamit ang pwersang
pisikal.

Hal. pag aalsa ng mabigat, pangangarate, naganganak, nabanga, nahulog

pwersang pisikal

Pangangarate nahulog nabanga naganganak pag-aalsa ng mabigat

Teoryang Ta-Ta - Ayon sa teoryang ito, ang wika daw ay

nagmula sa pagkumpas ng kamay ng tao. Hal.Pagpapa - alam
o pagbabay o goodbye. Senyas ng pababa - pataas.
Masayang pagtangap. Pagkabangot.

Teoryang Ta-ra-ra-boom de-ay - Ayon sa teoryang ito, ang

wika ay ay nagmula sa tunog ng kanilang ritwal tulad ng pagtatanim, pag-aani,
pangingisda, pagkakasal, panggagamot, maging pagluluto o paliligo

Pagkakasal Panggagamot Pag-aani Pangingisda

Paliligo Pagluluto
Sanggunian: Letecia D. Espina etal. (2014) Komunikasyon sa Akademikong Filipino. Mindshapers Co.,Inc Espina, B.
at Borja, F. (2011).Komunikasyon sa Akademikong Filipino. Iloilo City. West Visayas State University Publishing
House. Dayag, A. at del Rosario MG. Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Filipino. Cid B. Alcaraz,
Magdalena o Jocson, Patrocinio V. Villafuerte.(2005) Filipino 1 Komunikasyon sa Akademikong Filipino Lorimar
Publishing Co. Inc. Carmelita Siazon –Lorenzo etal(2010) Sining ng Pakikipagtalastasan .Cacho Hermanos Inc Pines
Cor. Union Sts. Mandaluyong City. Erlinda Mariano Santiago etal (1982-1988)Sining ng Pakikipagtalastasan Cacho
Hermanos Inc Pines Cor. Union Sts. Mandaluyong City .

5 NIPSC CONCEPCION
 Republic of the Philippines
NORTHERN ILOILO POLYTECHNIC STATE COLLEGE
CONCEPCION CAMPUS
Concepcion, Iloilo

Pangalan Marka
Seksyon Petsa
Propesor
(Maaaring pilasin kung ipapasa sa guro)
Panuto: Punan ng tamang salita ang bawat antas ng wika.

Balbal Kolokyal Lalawiganin Pambansa Pampanitikan

Tsongke-Marijuana
Kalian-kelan
Mapintas(ilokano) Maganda
tao
Takdang Aralin
umaga
simbahan
wika
bansa
pagkain

6 NIPSC CONCEPCION
 Republic of the Philippines
NORTHERN ILOILO POLYTECHNIC STATE COLLEGE
CONCEPCION CAMPUS
Concepcion, Iloilo

Zloty M. Bayon-On
Komunikasyon
Kurso:BSED Fil 1&B

MODYUL 1 Aralin 2

KOMUNIKASYON
Varayti at Varyasyon ng Wika

Introduksyon

Ang modyul na ito ay tatalakayin ang

katuturan ng varayti, varyasyon,varyasyon sa
wika,varyasyon sa diyalekto at varyasyon sa
register. Naipapaliwanag ang pagkakaiba ng
Idyolek sa Dayalekto. Ang wika ay buhay at
daynamiko. Patuloy itong nagbabago at binabago
ng panahon, ng kapaligiran at ng mga pangkat ng
taong gumagamit ng wika ayon sa kanyang
gulang, edukasyon at mga karanasan. Kaugnay
nito, hindi maaring maihiwalay ang varyasyon at
varayti sa anumang talakayan hinggil sa
pagsulong at pag–unlad ng wika. May mga varyasyon ang wika na maaaring
matagpuan sa sintaks o bo kabularyo ng isang wika. Makikita ang varyasyon ng isang
wika sa pamamagitan halimbawa ng pagtataglay ng
mga panlapi. Ang salitang nakain ay isang
halimbawa ng rehiyonal na varyasyon mula sa
Cavite ng salitang kinain sa Filipino. Nangyayari ang
ganito dahil na rin sa magkaibang aspetong cultural
ng pangkat ng mga taong gumagamit ng isang wika.
Dahil sa magkaibang individwal at grupo na may
magkakaibang lugar na tinitirhan, interes, gawain.
(Constantino, Pamela)

Inaasahang Bunga ng Pagkatuto:

 Natutukoy ang tiyak na katuturan ng varayti, varyasyon, varyasyon sa

wika, varyasyon sa diyalekto at varyasyon sa register.
 Naipaliliwanag ang pagkakaiba ng idyolek ay dayalekto.
 Nakapagpapatunay sa kahalagahan ng Filipino bilang wikang nagbibigkis
sa pagkakaisa ng lahing Filipino.

7 NIPSC CONCEPCION
 Republic of the Philippines
NORTHERN ILOILO POLYTECHNIC STATE COLLEGE
CONCEPCION CAMPUS
Concepcion, Iloilo

Depinisyon

Ano ba ang Varyasyon at mga uri nito

Narito ang mga depinisyong ibinigay ni Peregrino (2002) kaugnay sa varyasyon ng

wika.

 Ang Varyasyon ay iba’t ibang manifestasyon ng wika. May tatlong uri ito, ang
wika, diyalekto, at ang register.

 Ang Varyasyon sa wika ay tumutukoy sa size, prestige at standard.

 Ang varyasyon sa dayalekto ay tumutukoy sa sa tunog o punto, pagkakaiba ng

salita at paraan ng pagsasalita.

 Ang Varyasyon sa register ay tumutukoy sa ispesifikong salitang ginagamit ayon

sa hinihingi ng sitwasyon at pagkakataon.

 Ang dimension of power tumutukoy sa kausap na mas mababa, kapareho o mas

mataas sa nagsasalita.

 Ang dimension of solidarity ay tumutukoy sa kung kaisa bang ispiker ang

kanyang kausap.

 Ang teknikaliti ay tumutukoy sa paggamit ng nagsasalita ng mga teknikal na

salita ayon sa kaalamang teknikal ng kausap.

MGA BARAYTI NG WIKA

1 . Idyolek

 sariling paraan ng isang indibidwal na yunik o pekulyar sa kaniya

 tangi sa isa o pangkat ng mga tao na may komon na wika

8 NIPSC CONCEPCION
 Republic of the Philippines
NORTHERN ILOILO POLYTECHNIC STATE COLLEGE
CONCEPCION CAMPUS
Concepcion, Iloilo

Halimbawa:

Expresyon nina:

1. Kris Aquino 6. Anne Curtis

2. Mike Enriquez 7. Pres. Duterte

3. Korina Sanchez 8. Mommmy Dionisia

4. Noli D. Castro 9. Mel Tiangco

5. Kim Atienza 10. Vice Ganda atbp

2. Dayalekto

 mula sa rehiyong kinabibilangan ng isang tao.

 tinatawag din itong panrehiyunal o lalawiganin-wikain

Halimbawa:
Dayalekto ng:

Davao City Cebu City

(Kadayawan (Sinulog Festival)
Festival)

9 NIPSC CONCEPCION
 Republic of the Philippines
NORTHERN ILOILO POLYTECHNIC STATE COLLEGE
CONCEPCION CAMPUS
Concepcion, Iloilo

Capiz Antique
(Sinadya sa (Binirayan
Halaran) Festival)

Iloilo Guimaras
(Dinagyang (Manggahan
Festival) Festival)

Aklan Bacolod
(Ati-Atihan (City of Smile/
sa Kalibo) Maskara
Festival)

3. Sosyolek

 partikular na societal strata o grupo ng iba’t ibang uri o klasipikasyo.

 nakabatay sa katayuan o antas panlipunan.

Halimbawa:

Mayaman gay-lingo

1. Mayaman
2. Mahirap
3. Gay Lingo
4. May pinag-aralan at walang pinag-aralan

10 NIPSC CONCEPCION
 Republic of the Philippines
NORTHERN ILOILO POLYTECHNIC STATE COLLEGE
CONCEPCION CAMPUS
Concepcion, Iloilo

4. Etnolek
 mga salita ng mga etnolinggwistikong grupo.
 Katutubong salita ng mga pangkat etniko o pagkakilanlan ng pangkat-etniko.
Katutubo/Pangkat Etniko :

 Ita  Manobo  Tiboli

 Igorot

 Tasaday  Badjoa  Mangyan

5. Ekolek

 nagmumula o sinasalita sa loob ng bahay.

Halimbawa:

1. Ulam – pinaksiw, 2. Gulay – laswa, 3. Lababo, 4. Pantaw

pinaisan utan banggerahan

11 NIPSC CONCEPCION
 Republic of the Philippines
NORTHERN ILOILO POLYTECHNIC STATE COLLEGE
CONCEPCION CAMPUS
Concepcion, Iloilo

6. Pidgin

 walang pormal na estruktura

 sa Ingles na “Nobody’s Native Language”
 Nadedevelop ito dahil na rin sa pangangailangan na makabuo ng isang pahayag.

Halimbawa:

1. Pangangalakal
(Salita ng mga Intsik, Korea, Espanyol, Hapon atbp.)

2. Pagpapakita ng mga paninda.

7. Creole

 produkto ng pidgin na wika, kung saan, nadevelop ang pormal na

estruktura/pattern ng wika

8. Rejister

 nagsasalita ayon sa sitwasyon at sa kausap tumutukoy sa mga salita na

espesyalisadong nagagamit sa isang partikular na domeyn.

 ginagamit ng isang pangkat ng tao sa kanilang propesyon o trabaho.

Halimbawa:
 Check and  Commerce  Lesson Plan  Guro
Balance

 Blue print  Inhenyero  Kalis  Pari

12 NIPSC CONCEPCION
 Republic of the Philippines
NORTHERN ILOILO POLYTECHNIC STATE COLLEGE
CONCEPCION CAMPUS
Concepcion, Iloilo

 Stetiscope  Doctor atbp.  eroplano  piloto

Sanggunian:
Letecia D. Espina etal. (2014) Komunikasyon sa Akademikong Filipino.
Mindshapers Co.,Inc

Espina, B. at Borja, F. (2011).Komunikasyon sa Akademikong Filipino. Iloilo City. West Visayas State
University Publishing House. Dayag, A. at del Rosario MG. Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at
Kulturang Filipino.

Cid B. Alcaraz, Magdalena o Jocson,

Patrocinio V. Villafuerte.(2005) Filipino 1 Komunikasyon sa Akademikong Filipino Lorimar Publishing Co.
Inc.

Carmelita Siazon –Lorenzo etal(2010) Sining ng Pakikipagtalastasan .Cacho Hermanos Inc Pines Cor.
Union Sts. Mandaluyong City.

Erlinda Mariano Santiago etal (1982-1988)Sining ng Pakikipagtalastasan Cacho Hermanos Inc Pines Cor.
Union Sts. Mandaluyong City.

13 NIPSC CONCEPCION
 Republic of the Philippines
NORTHERN ILOILO POLYTECHNIC STATE COLLEGE
CONCEPCION CAMPUS
Concepcion, Iloilo

Pangalan Marka
Seksyon Petsa
Propesor
(Maaaring pilasin kung ipapasa sa guro)

Pagsasanay Blg. 1
Direksyon: Sagutin ang mga sumusunod na tanong batay sa mga binasang leksyon.

1. Bakit nagkakaroon ng varayti ang isang wika? Ipaliwanag

2. Nakatutulong ba sa pagsulong ng pagkakaisa at pag – unlad ng wikang Filipino ang

pagkakaroon ng mga varayti ng wika? Ipaliwanag

3. Ano ang kaugnayan ng idyolek at diyalekto sa tinatawag na varayti at varyasyon ng

wika? Ipaliwanag

4. Anu- ano ang dalawang malalaking uri ng varayti ng wika ayon kay Clifford?
Ipaliwanag ang bawat isa.

5. Maituturing bang mali ang aksent ng mga taong may rehiyonal na aksent tulad ng
bisaya, Ilokano, Caviteño, atbp? Bakit? Ipaliwanag.

B. Magbigay ng tiglilimang (5) halimbawa para sa mga sumusunod na varyasyon sa

wikang Filipino.

Varyasyon sa Wika
1.
2.
3.
4.
5.

Varyasyon sa Idyolek
1.
2.
3.
4.
5.

14 NIPSC CONCEPCION
 Republic of the Philippines
NORTHERN ILOILO POLYTECHNIC STATE COLLEGE
CONCEPCION CAMPUS
Concepcion, Iloilo

Varyasyon sa Register
1.
2.
3.
4.
5.

C. Ipaliwanag ang mga sumusunod:

1. Varayti

2. Varyasyon

3. Diyalekto

4. Idyolek

5. Register

15 NIPSC CONCEPCION