Professional Documents
Culture Documents
Term 1 | Wave 1
UNIT 1
G- Nakalilikha ng isang maikling vlog ukol sa mga payak ngunit prodoktibong gawaing maaaring gawin ng
mga kabataan sa gitna ng pandemya.
R- Vlogger/ Social Media Influencer
A- Netizens
S- Upang makapagbigay ng gabay at kawilihan sa mga follower, kinakailangan silang mahandugan ng vlog
content na maaari nilang sundin upang mas maging prodoktibo ang kanilang bakanteng oras sa panahon
ng pandemya.
P- Makapag-aupload ng vlog na nagtatalakay ng mga payak at produktibong gawain sa panahon ng
pandemya. Ito ay may haba ng 2-4 minuto.
S- Nilalaman 10pts
Pagkamalikhain 10pts
Wastong gamit ng mga konseptong natalakay 15pts
Kabuuang Dating ng Vlog 5pts
Kabuuang Puntos = 40pts
A. PANGUNAHING PAGTATASA
Bilang panimula, sagutan mo ang mga tanong sa ibaba upang mataya ang iyong kahandaan sa pagaaral sa
paksa. Ito ay makatutulong upang mawari mo ang nilalaman ng modyul na ito.
TAMA o MALI?
1. Ang wika ay isa sa mga bagay na matuturing nating permanente.
2. Walang pagkakaiba ang mga salitang Filipino, Pilipino, at Tagalog.
3. Ayon sa Konstitusyon, limang (5) wika ang kinikilalang wikang opisyal sa
Pilipinas.
4. Idinidikta ng lugar ng kapanganakan ang Unang Wika (mother tongue) ng isang
bata.
5. Ang mga salitang talamak sa internet tulad ng flex ay hindi na bahagi ng wikang
Filipino.
B. PANIMULA
Hindi maaaring kulungin sa iisang kahulugan lamang ang wika, ngunit sinumang bihasa
sa pag- aaral nito ay sasang –ayon kung sabihing isa itong kakayahan ng tao nagagamit sa
pagkalap at pagbabahagi ng kaisipan, damdamin, at anumang naisin niya. Gamit ang mga
simbolo at kaparaanang napagkasunduan ng isang partikular na grupo, nagagawa ng mga ito
partisipant na makipag-ugnayan sa isa’t isa upang makamit ang isang layunin.
C. TALAKAYAN
UPGRADED MELC: Nailalapat nang wasto ang mga konseptong pangwika sa anumang uri ng midyum
sa pagpapahayag, tulad ng social media at iba pa.
HALINA’T TUKLASIN: WIKA NATIN
Panoorin ang YouTube video na nakalakip sa seksiyong ito (gamitin ang link sa ibaba).
Matapos panoorin ito, isulat ang pagkakaiba ng Pilipino, Filipino, at Tagalog sa mga kahong
nakalaan. https://www.youtube.com/watch?v=K4XGvdXzKxw
Pambansang Wika: Filipino, Pilipino, o baka naman Tagalog?
ABS-CBN News (2020)
https://www.youtube.com/watch?v=mv9Aff-hHX4
Mga Konseptong Pangwika Wika, Wikang Pambansa, Wikang
Panturo, Wikang Opisyal Baitang 11
MatutoKayGuro (2020)
Tanging tao lamang ang nakagagawa ng wika, at dahil dito, likas niyang naipahahayag ang
kaniyang kaisipan, damdamin at mga ninananais sa pamamagitan ng mga sadyang isinagawang
simbolo na kaniya ring kinokontrol. Ito ang kakayahang nagpatangi sa tao sa iba pang nilikha, at
ang ikinaiba niya sa mga hayop.
- Sapir (1961), sa presentasyon ni Daypuyart (2017)
Ang tao sa tulong ng wika ay nakabubuo ng mga paraan upang maiangkop ang sarili sa kaniyang
kapaligiran. Mahalaga sa kaniya ang wika bilang di-pangkaraniwang bahagi ng kultura. Sa
pamamagitan ng wika, nakagagawa rin siya ng mga pamantayang magiging gabay sa pakikitungo
sa kapwa o sa isa’t isa sa institusyon o lipunan. Dahil sa wikanaipahay ang kaugalin kaisipan, at
damdamin ng bawat pangkat ng tao. Bagaman may mga makabago nang kasangkapang
ginagamit sa pakikipagtalastasan tulad ng social media, cellphone , play station, at iba pa, wika
pa rin ang ginagamit ng tao sa pagpapahayag ng kaniyang diwa.
- Daypuyart (2017)
Depinisyon ng Wika
1. Henry Gleason
“Ang wika ay isang masistemang balangkas ng sinasalitang tunog na pinili at
isinaayos sa paraang arbitraryo upang magamit ng mga taong kabilang sa iisang
kultura.”
2. Archibald Hill
“Ang wika ay pangunahing simbolikong gawaing pantao. Ang mga simbolong ito ay
binubuo ng mga tunog na nililikha ng aparato sa pagsasalita at isinasaayos sa mga klase at
patern na lumilikha sa isang komplikado at simetrikal na istruktura.”
3. Karl Max
“Ang wika ay kasintanda ng kamalayan, ang wika ay praktikal na kamalayan na umiiral din
para sa ibang tao…ang wika, gaya ng kamalayan, ay lumilitaw lamang dahil kailangan,
dahilan sa pangangailangan sa pakikisalamuha sa ibang tao.”
4. Noam Chomsky
“Ang wika ay proseso ng malayang paglikha; ang mga batas at tuntunin nito ay hindi
natitinag, ngunit ang paraan ng paggamit sa mga tuntunin ng paglikha ay malaya at
nagkakaiba-iba. Maging ang interpretasyon at gamit ng mga salita ay kinasasangkutan ng
proseso ng malayang paglikha.”
5. Jose Rizal
“…habang pingangalagaan ng isang bayan ang kanyang wika, ito’y patungo sa kanyang
isip. Kapag kinusap mo siya sa kanyang wika, ito’y papunta sa kaniyang puso.”
Gamit ang mga depinisyong nabanggit, maaaring bigyang-kahulugan ang wika bilang:
o Nagtataglay ng sistemang balangkas
o Sinasalitang tunog o Arbitraryo o
Kabuhol ng kultura o Dinamiko
Katangian ng Wika
Tungkulin ng Wika
Lahat ng mga wika sa isang bansa ay hindi lang basta-bastang ginagamit sa pagbibigay
komunikasyon kundi ito ay magagamit rin sa ibang aspekto.
Tungkulin Depinisyon
1. Intrumental Ang wika ay Instrumental kung ang sinasalita ay nakikiramay sa
pangangailangan ng mga tao sa paligid lalo na kung may
katanungan na kailangan sagutin. Ginagamit rin ito upang mangyari
o maganap ang mga bagay-bagay tulad ng paguutos,
pagsasalaysay o pagpapahayag, pagtuturo at pagkatuto sa
karunungang kapaki-pakinabang, pagbibigay panuto,
pangangalakal, paggawa ng liham pangalakal, at iba pa.
Halimbawang pangungusap:
Halimbawang pangungusap:
3. Interaksyunal Ang wika ay Interaksyonal kung may interaksyon sa isa’t isa o ang
pagkaroon ng kontak sa iba at bumuo ng pagkakaugnayan sa
pamamagitan ng pakikipagtalakayan ng tao sa kanyang kapwa.
Mga halimbawa wikang Interaksyonal ay tulad ng pagpapaalam,
pagbibigay-galang o pagbati, paggawa ng liham para sa isang tao,
at iba pa.
Halimbawang pangungusap:
PAGMUMUNI-MUNI …
Panoorin ang videong nakalagay sa ibaba. Matapos ay magsulat ng isang maikling
replektibong sanaysay sa kung bakit mahalaga ang pagkakaroon ng Wikang Pambansa sa
isang bansang katulad ng Pilipinas.
https://www.youtube.com/watch?v=FFD_8ENEchs
Klasrum: Ano ang kasaysayan at kahalagahan ng ating sariling wika?
UNTV News and Rescue, 2014
Mga Teorya sa Pagkatuto ng Wika
Tulad ng pinagmulan ng wika, marami ring teoryang nagpapaliwanag sa kung paano nga
ba nagagawang matamo o matutunan ng isang tao ang wika. Narito ang ilan sa mga
pinakabantog na mga teorya sa pagkatuto ng wika.
TEORYA MAY-AKDA PALIWANAG
Behaviorism B.F. Skinner “Ang kapaligiran ng isang tao ay lubos na
makatutulong sa pagkatuto nito ng wika. Isa sa
mga susing salik na dapat isaalang-alang ay ang
pagkontrol sa ugali ng isang tao.”
Sa isang lugar at sitwasyon, maaaring hindi lamang iisang wika ang dominanteng
ginagamit ng mga tao sa kulturang ito. Ang isang lipunan o ang isang sitwasyon ay
maaaring mauri ayon sa bilang ng wikang ginagamit dito.
(i.)Monolinggwalismo
(ii.) Bilinggwalismo
(iii.) Multilinggwalismo
Multi= Higit sa 2
Tatlo o higit pang wika ang umiiral na ginagamit sa loob ng isang sitwasyon o
lipunan.
Bukod sa bilang ng wikang umiiral, may iba pang paraan sa kung paano natin maaaring
uriin ang mga wikang ginagamit sa ating lipunan.
Ang wika ay bahagi ng kultura at kasaysayan ng bawat lugar. Ito rin ay isang
simbolismo tungo sa pagkakakilanlan ng bawat indibidwal. Sa pamamagitan ng wika, ay
nailalabas o napapahayag natin ang ating mga emosyon at saloobin, masaya man o
malungkot. Ginagawa natin ito sa pamamaraan ng pagsusulat, pakikipagtalastasan at iba
pa.
Ang ating wika ay may iba’t-ibang barayti. Ito ay sanhi ng pagkakaiba ng uri ng
lipunan na ating ginagalawan, heograpiya, antas ng edukasyon, okupasyon, edad at
kasarian at uri ng pangkat etniko na ating kinabibilangan. Dahil sa pagkakaroon ng
heterogenous na wika tayo ay nagkaroon ng iba’t-ibang baryasyon nito, at dito nag-ugat
ang mga variety ng wika, ayon sa pagkakaiba ng mga indibidwal.
Halimbawa:
Ang mga Ilokano ay madalas na maririnig magsabi ng
ngarud, garod, at ngay, kahit na Filipino na ang gamit
nilang wika.
Halimbawa:
Hala, nakita ko ngay siya kanina.
Hindi ko garod siya nakita.
Halimbawa:
Ang salitang rosas, sa antas ng wikang pambansa, ay
tumutukoy lamang sa isang uri ng bulaklak, at wala nang
iba pang kahulugan.
Halimbawa:
Ang salitang rosas, depende sa pagkakagamit, ay
maaaring magkaroon ng ibang kahulugan.
Halimbawa:
Kailan- Kelan
Mayroon- Meron
LALAWIGANIN Naiimpluwensiyahan ng lokal na wika, may ilang kataga
o terminong nagagamit kahit iba na ang kasalukuyang
gamit nito.
Halimbawa:
Hindi ko garod gusto yan.
Tumulong kaming sa pag-gabyon kahapon kila ankle.
BALBAL Kilala bilang pinakamababang antas ng wika, ito ay
maririnig at mababasa sa kahit saang sulok ng bansa. Ito
ay maaaring mabuo ng kahit sino. Bagamat hindi
tinatanggap sa pormal na sitwasyon, ito ang
pinakamadaling gamitin dahil sa malaya nitong
katangian.
Halimbawa:
Tropa, erpats, ermats, utol, sekyu, nomo, petmalu, lodi,
pabebe, at iba pa.
4. Pagpapalawak
GAWAIN 1: POST ko, SURI ko.
Mamili ng isa sa mga status post o photo caption mo sa Facebook o Instagram. Ang post na ito
ay dapat mula sa mga post mob ago ang pasukan ng klase sa taong-panuruang ito. Kunan ito
ng screenshot at suriin ang ginamit mong status o caption ayon sa mga sumusunod.
1. Tungkulin ng Wika
2. Antas ng Wika
Kapanayamin ang iyong mga magulang o kamag-anak na nagpalaki sa iyo. Ipakuwento sa kanila
kung paano ka natutong magsalita, at ano ang naging gampanin o role nila sa iyong pagkatuto.
Isalaysay ito sa isang naratibong sanaysay. Sa huling bahagi, tukuyin kung ano sa tingin mo ang
teorya sa pagkatuto ng wikang nasunod sa pagtuturo sa iyong magsalita. Ipaliwanag.
Pamantayan:
Kuwento/ Salaysay - 10
Teoryang Natukoy - 5
Pagpapaliwanag - 10
Mekaniks sa Pagsulat- 5
Kabuuan: 30 puntos
Panoorin ang mga bidyong kalakip ng gawain na ito. Ipaliwanag kung bakit masasabi na ang antas
ng wikang balbal ay hindi maaaring gamitin sa pormal na mga sitwasyon. Ipahayag din ang mga
bentahe (advantage) ng paggamit ng mga impormal na antas ng wika. Maglista rin ng mga bagay
o ideyang napulot sa bidyong napanood.
Pamantayan: https://www.youtube.com/watch?v=stqGaFgjDzg
Anderson, S.R. (2020). How many languages are there in the world? Retrieved from https://www.linguisticsociety.org/content/howmany-languages-
are-there-world
Ethnic Group Philippines (2020). Languages in the Philippines. Retrieved from http://www.ethnicgroupsphilippines.com/people/languages-in-the-
philippines/
Maestro Valley Rey (2019). Katangian ng wika – ang bawat katangian at ang kahulugan nila. Retrived from
https://philnews.ph/2019/07/22/katangian-ng-wika-at-kahlugan/
Jonaleng leng (2017). Ang pagtatamo at pagkatuto ng wika (w1 at w2): mga teorya at praktika. Retrieved from
http://introduksyonsapagaaralngwika.blogspot.com/2017/03/
Myrepearl (2018). Sikolohiya hinggil sa pagkatuto ng wika, mga teorya. Retrieved from
https://www.slideshare.net/myrepearl/sikolohiya-hinggil-sa-pagkatuto-ng-wika-mga-teorya-109835528