SCHOOL OF LIBERAL ARTS

COURSE MODULE COURSE UNIT WEEK

1 1 1

FILIPINO
 INTRODUKSYON
TUNGKOL SAAN ANG MODYUL NA ITO?
Ang modyul na ito ay sumasaklaw sa pagsasanay ng paggamit ng estruktura at gamit ng Wikang Filipino sa
pagtuturo sa elementarya. Sumasaklaw sa deskriptibong pag-aaral ng wikang Filipino sa lebel ng ponolohiya,
morpolohiya, semantics at sintaks.

TUNGKOL SAAN ANG UNIT NA ITO?

Unang Bahagi: Introduksyon ng Wika at Komunikasyon

 Aralin 1: Ang Kahulugan ng Wika

 Aralin 2: Ang Pagkakaugnay ng Wika sa Lipunan
 Aralin 3: Kasaysayan ng Wikang Pambansa

 INAASAHANG BUNGA SA UNIT NA ITO

Sa pagtatapos ng pag-aaral sa Modyul na ito, ang mga mag-aaral ay inaasahang magtatamo ng mga sumusunod:

Kognitibo Nabibigyang linaw ang kahulugan at pinagmulan ng wika bilang gamit sa pakikipagkomunikasyon.

Apektibo Naibabahagi ang sariling damdamin tungkol sa kahalagahan ng wika sa kasalukuyan hanggang sa
panghinaharap.

Psychomotor Nakasusulat ng isang awtput o mga pamamaraan na nagpapakita ng wastong gamit ng wika sa pang-
araw-araw na pamumuhay.
 PANIMULANG GAWAIN
Ano ba ang alam mo?
Bago magsimula ang talakayan, alamin muna natin ang iyong kaisipan tungkol sa paksa.
Panuto: Isulat ang mga kaisipan na iyong nalalaman tungkol sa Panitikan.

Wika ay tumutukoy sa sistema ng komunikasyon

pakikipag dayalekto o sa pagitan ng mga tao
pakikipag panitikan WIKA
arbitraryo upang magamit
Tungkol sa mga lengguahe ng mga taong kabilang sa
na pinagmulan
iisang kultura
Ano ang kahalagahan ng Wika?
sistema ng komunikasyon sa pagitan ng mga tao sa pamamagitan ng mga pasulat o pasalitang
simbulo.
Ang wika ay masistemang balangkas ng sinasalitang tunog na pinili at isinaayos sa paraang
arbitraryo upang magamit ng mga taong kabilang sa iisang kultura.
Ang wika ang pangunahin at pinakaelaboreyt na anyo ng simbolikong gawaing pantao.

 MGA ARALIN SA PAGKATUTO

Introduksyon sa Pag-aaral ng Wika
Ano ang Wika?
“Ang wika ay isang sistema ng komunikasyon sa pagitan ng mga tao sa pamamagitan ng mga pasulat o pasalitang
simbulo.”
-Webster
“Ang wika ang pangunahin at pinakaelaboreyt na anyo ng simbolikong gawaing pantao.”
-Archibald A. Hill
“Ang wika ay masistemang balangkas ng sinasalitang tunog na pinili at isinaayos sa paraang arbitraryo upang
magamit ng mga taong kabilang sa iisang kultura."
-Henry Gleason
  ANG WIKA AY MASISTEMANG BALANGKAS
Lahat ng wika sa daigdig ay sistematikong nakaayos sa isang tiyak na balangkas.

 Ponema-tawag sa
makahulugang tunog
ng isang wika.
 Ponolohiya-tawag sa makaagham na pag-aaral ng ponema.
 Morpema-maliit na yunit ng mga salita.
 Morpolohiya-makaagham na pag-aaral ng mga morpema.
 Pangungusap-maaaring mabuo kapag ang mga salita ay pinag-ugnay.
 Sintaksis-makaagham na pag-aaral ng mga pangungusap.

 ANG WIKA AY SINASALITANG TUNOG

 Hindi lahat ng tunog ay wika sapagkat hindi lahat ng tunog ay may kahulugan. May dalawang Konsepto
ang wika kung tunog ang pag-uusapan
 Tonal –Language, Tunog

 ANG WIKA AY PINIPILI AT ISINASAAYOS

 Sa lahat ng pagkakataon, pinipili natin ang wikang ating gagamitin. Madalas, ang pagpili ay nagaganap sa
ating subconscious at magkaminsan ay sa ating conscious na pag-iisip.

 ANG WIKA AY ARBITRARYO

 Ito ay nangangahulugang bawat wika ay may kani-kaniyang mga katawagang ginagamit na idinidikta ng
isang lipunan o uniqueness ng bawat salita bagaman magkakasingkahulugan.
* Aso(Filipino)Dog sa (English)Perro (Spanish)Anjing(Bahasa Malaysia)
*Bigas(Tagalog)Begas sa (Tiruray)Bagas(Ilokano)Bugas ( Bisaya)
* Malayo- Polynesia

 ANG WIKA AY GINAGAMIT

 Ang wika ay kasangkapan sa komunikasyon at katulad ng iba pang kasangkapan, kailangang patuloy itong
ginagamit.

 ANG WIKA AY NAKABATAY SA KULTURA

  Ang wika sa daigdig ay nagkakaiba-iba dahil sa pagkakaiba-iba ng mga kultura ng mga bansa at mga
pangkat. Ito ang paliwanag kung bakit may mga kaisipan sa isang wika ang walang katumbas sa ibang
wika sapagkat wala sa kultura ng ibang wika ang kaisipang iyon ng isang wika.

 ANG WIKA AY NAGBABAGO

 Dinamiko ang wika. Hindi ito maaaring tumangging magbago.

Paano nagbabago ang wika?

 Maaaring nadaragdagan ng mga bagong bokabularyo
 May mga salitang nawawala na sapagkat hindi na nagagamit
 May mga salita namang nagkakaroon ng bagong kahulugan

Ilan pang kaalaman hinggil sa wika

• 5000, wika sa buong mundo, Ang Pilipinas ay isa sa mga bansang biniyayaan ng maraming wika na di
kukulangin sa 180 ang wikang sinasalita sa Pilipinas
• Heteregenous- ang sitwasyong pangwika sa Pilipinas dahil maraming umiiral dito at may mga diyalekto at
varayti ang mga wikang ito
• Homogenous ang sitwasyon pangwika sa ibang bansa kung iisa ang wikang sinasalita ng mga
mamamayan dito
• Gayunman hindi maiiwasan ang pagkakaroon ng mga diyalektong sa isang wika lamang ang ginagamit ng
isang bansa dahil likas lamang sa mga tagapagsalita ng isang wika na magkaroon ng pagbabago sa
bigkas ng mga salita, at pagbuo ng iba’t ibang diyalekto ng isang wika.

Wika

Diyalekto Bernakular

Bilingguwalismo at
Unang Wika Pangalawang wika
Multilingguwalismo

 Diyalekto
-kapag nagkakaintindihan dalawang nag-uusap na na gumagamit ng dalawang magkaibang wika.
 Bernakular
 -Tawag sa wikang katutubo ng isang pook(Varayti-Diyalekto). Ito ay wikang ginagamit ng isang pook na
hindi sentro ng gobyerno o kalakal
 Unang wika
-“Wikang sinuso sa ina”
 Ikalawang wika
-Wikang iyong natutuhan matapos mong matutuhan ang unang wika
 Bilingguwalismo
-Tumutukoy sa paggamit ng dalawang wika
 Multilingguwalismo
-Patakarang edukasyong pinaiiral sa Pilipinas kung saan ginagamit natin ang mother Tongue based

TUKLASIN NATIN!
Nais mo pa bang magkaroon ng dagdag kaalaman sa iba’t ibang paniniwala tungkol sa wika ? May ilang
mga teorya na maaaring nalathala o nagpalipat-lipat sa pamamagitan ng bibig na maaaring gawing
batayan ng pinagmulan ng wika sa daigdig. Halina’t ating tuklasin! 

Mga Teorya ng Pinagmulan ng Wika

 Bow-wow
Ayon sa teoryang ito, maaaring ang wika raw ng tao ay mula sa panggagaya sa mga tunog ng kalikasan.
Ang mga primitibong tao diumano ay kulang na kulang sa mga bokabularyong magagamit. Dahil dito, ang mga
bagay-bagay sa kanilang paligid ay natutunan nilang tagurian sa pamamagitan ng mga tunog na nalilikha ng mga
ito. Marahil ito ang dahilan kung bakit ang tuko ay tinatawag ng tuko dahil sa tunog na nalilikha ng nasabing
insekto. Pansinin ang mga batang natututo pa lamang magsalita. Hindi ba’t nagsisimula sila sa panggagaya ng
mga tunog, kung kaya’t ang tawag nila sa aso ay aw-aw at sa pusa ay miyaw. Ngunit kung totoo ito, bakit iba-iba
ang tawag sa aso halimbawa sa iba’t ibang bansa gayong ang tunog na nalilikha ng aso sa Amerika man o sa
Tsina ay pareho lamang?

 Ding-dong
Kahawig ng teoryang bow-bow, nagkaroon daw ng wika ang tao, ayon sa teoryang ito, sa pamamagitan ng
mga tunog na nalilikha ng mga bagay-bagay sa paligid. Ngunit ang teoryang ito ay hindi limitado sa mga kalikasan
lamang kungdi maging sa mga bagay na likha ng tao. Ayon sa teoryang ito, lahat ng bagay ay may sariling tunog
na siyang kumakatawan sa bawat isa at ang tunog niyon ang siyang ginagad ng mga sinaunang tao na kalauna’y
nagpabagu-bago at nilapatan ng iba’t ibang kahulugan. Tinawag din ito ni Max Muller na simbolismo ng tunog.

 Pooh-pooh
 Unang natutong magsalita ang mga tao, ayon teoryang ito, nang hindi sinasadya ay napabulalas sila
bunga ng mga masisidhing damdamin tulad ng sakit, tuwa, sarap, kalungkutan, takot, pagkabigla at iba pa.
Pansinin nga naman ang isang Pilipinong napapabulalas sa sakit. Hindi ba’t siya’ y napapa- Aray! Samantalang ang
mga Amerikano ay napapa-ouch! Ano’ng naibubulalas natin kung tayo’y nakadarama ng tuwa? Ng sarap? Ng
takot?

 Yo-he-ho
Pinaniniwalaan ng linggwistang si A.S. Diamond (sa Berel, 2003) na ang tao ay natutong magsalita bunga
diumano ng kanyang pwersang pisikal. Hindi nga ba’t tayo’y nakalilikha rin ng tunog kapag tayo’y nag-eeksert ng
pwersa. Halimbawa, ano’ng tunog ang nililikha natin kapag tayo’y nagbubuhat ng mabibigat na bagay, kapag
tayo’y sumusuntok o nangangarate o kapag ang mga ina ay nanganganak?

 Ta-ta
Ayon naman sa teoryang ito, ang kumpas o galaw ng kamay ng tao na kanyang ginagawa sa bawat
partikular na okasyon ay ginaya ng dila at naging sanhi ng pagkatuto ng taong lumikha ng tunog at kalauna’y
nagsalita. Tinatawag itong ta-tana sa wikang Pranses ay nangangahulugang paalam o goodbye sapagkat kapag
ang isang tao nga namang nagpapaalam ay kumakampay ang kamay nang pababa at pataas katulad ng pagbaba
at pagtaas na galaw ng dila kapag binibigkas ang salitang ta-ta.

 Ta-ra-ra-boom-de-ay
Likas sa mga sinaunang tao ang mga ritwal. Sila ay may mga ritwal sa halos lahat ng gawain tulad ng sa
pakikidigma, pagtatanim, pag-aani, pangingisda, pagkakasal, pagpaparusa sa nagkasala, panggagamot, maging
sa paliligo at pagluluto. Kaakibat ng mga ritwal na iyon ay ang pagsasayaw, pagsigaw at incantation o mga bulong.
Ayon sa teoryang ito, ang wika raw ng tao ay nag-ugat sa mga tunog na kanilang nililikha sa mga ritwal na ito na
kalauna’y nagpapabagu-bago at nilapatan ng iba’t ibang kahulugan.

 Tore ng Babel
Batay sa istorya ng Bibliya, iisa lang ang wika noong unang panahon kaya’t walang suliranin sa
pakikipagtalastasan ang tao. Naghangad ang tao na higitan ang kapangyarihan ng Diyos, naging mapagmataas at
nag-ambisyong maabot ang langit, at nagtayo ng pakataas-taas na tore. Mapangahas at mayabang na ang mga
tao, subalit pinatunayan ng Diyos na higit siyang makapangyarihan kaya sa pamamgitan ng kaniyang
kapangyarihan, ginuho niya ang tore. Ginawang magkakaiba ang Wika ng bawat isa, hindi na magkaintindihan at
naghiwa-hiwalay ayon sa wikang sinasalita. (Genesis kabanata 11:1-8)

Ano-ano ba ang mga Antas ng Wika?

1. Pabalbal /Balbal
May katumbas itong “slang” sa Ingles at itinuturing na pinakamababang antas ng wika. Mga salitang
Pangkalye o Panlansangan. Tinatawag din itong singaw ng panahon sapagkat bawat panahon ay may
 nabubuong mga salita. Pinakamababang antas ng wika na karaniwang ginagamit sa lansangan.
Karaniwang ito ay nabubuo ng isang grupo tulad ng mga bakla na nagsisilbing koda nila sa kanilang
pakikipag-usap.

Mga Halimbawa:
 PARAK  ESKAPO  ISTOKWA  JUDING  TIBOLI  BALBONIK 
 pulis  takas sa bilangguan  Naglayas  bakla  Tomboy  taong maraming balahibo sa katawan 
 Gurang-Matanda, sikyo-Security guard, Tipar-Party, Isputing-Nakaputi, Yosi-Sigarilyo, waswas-Asawa

2. Kolokyal
Mga salitang ginagamit sa pang-araw-araw na hinalaw sa pormal na mga salita. Nagtataglay ng
kagaspangan ang mga salitang ito subalit maaari rin namang maging repinado batay sa kung sino ang
nagsasalita gayon din sa kanyang kinakausap. Ginagamit sa okasyong impormal at isaalang- alang dito
ang salitang madaling maintindihan.

Mga Halimbawa:
 alala  lika  naron  kanya-kanya  antay  lugal
 Sanaron-Saan naroon, Kamo-Wika mo, Ewan-Aywan, Teyka/teke-Hintay ka, Tena-Tara na, Kako-
Wika ko

3. Lalawiganin/Panlalawigan
Karaniwang salitain o dayalekto ng mga katutubo sa lalawigan gaya ng mga Cebuano, Batangeno,
Bicolano, at iba pa na may tatak-lalawiganin sa kanilang pagsasalita. Isang palatandaan ng lalawiganing
tatak ay ang punto o accent. Salitang ginagamit ng mga tao sa isang partikular na pook. Mga salitang
ginagamit sa isang lalawigan at hindi pamilyar na gamitin sa ibang lugar.

Mga Halimbawa
 KAIBIGAN  Kaibigan-Tagalog  Gayyem-Ilokano  Higala-Cebuano  Amiga-Bikolano
 HALIK  Halik-Tagalog  Ungngo-Ilokano  Halok-Cebuano  Hadok-Bikolano

4. Pambansa/Lingua Franca
Ginagamit sa mga aklat, babasahin, at sirkulasyong pangmadla. Wikang ginagamit sa mga paaralan at sa
pamahalaan. Salitang higit na kilala o ginagamit sa pook na sentro ng sibilasyon at kalakalan.

Mga Halimbawa:
 aklat ina ama dalaga masaya

5. Pampanitikan
Pinakamayamang uri. Kadalasa’y ginagamit ang salita sa ibang kahulugan. Gumagamit ng idyoma,
tayutay, at iba’t ibang tono, tema, at punto. Isang eksperto na rin ang nagsabi na ang panitikan ay ang
“kapatid na babae ng kasaysayan,” ito ay dahil sa ang wikang pampanitikan ay makasaysayan dahil sa
kanyang kakayahang lumikha ng piksyunal o kathang isip. Ito ay nagaganap sa tuwing ang wikang
 pampanitikan ay malayang nagagamit sa pagkatha ng dula, katha, palabas, at iba pang likhang
pampanitikan.

Mga Halimbawa:
 Mababaw ang luha - Madaling umiyak
 Magbanat ng buto - Magtrabaho
 Bukas palad - Handang tumulong
 Magmamahabang dulang - Mag-aasawa
 Kapit-tuko - Mahigpit ang kapit

Kasaysayan ng Wikang Pambansa

 Panahon ng Kastila
1. Espanyol – ang opisyal na wika at ito rin ang wikang panturo
 Panahon ng Americano
2. Nang sakupin ng mga Amerikano ang Pilipinas, sa simula ay dalawang wika ang ginamit ng mga bagong
mananakop sa mga kautusan at proklamasyon, Ingles at Espanyol. Sa kalaunan, napalitan ng Ingles ang Espanyol
bilang wikang opisyal.
3. Dumami na ang natutong magbasa at Magsulat sa wikang Ingles dahil ito ang naging tanging wikang panturo
batay sa rekomendasyon ng Komisyong Schurman noong Marso 4, 1899. Noong 1935 halos lahat ng kautusan,
proklamasyon at mga batas ay nasa wikang Ingles na. (Boras-Vega 2010)
4. Ngunit sa simula pa lamang ng pakikibaka para sa kalayaan, ginamit na ng mga katipunero ang wikang Tagalog
sa mga opisyal na kasulatan. Sa Konstitusyong Probisyonal ng Biak-na- Bato noong 1897, itinadhanang Tagalog
ang opisyal na wika.
5. Noong Marso 24, 1934, pinagtibay Ni Pangulong Franklin D. Roosevelt ng Estados Unidos ang Batas Tydings-
McDuffie na nagtatadhanang pagkakalooban ng kalayaan ang Pilipinas matapos ang sampung taong pag-iral ng
Pamahalaang Komonwelt.
6. Artikulo XIV Seksyon 3 ng Konstitusyon ng 1935 Sa Saligang-Batas ng Pilipinas, nagtadhana ng tungkol sa
wikang pambansa: “…ang Kongreso ay gagawa ng mga hakbang tungo sa pagpapaunlad at pagpapatibay ng
isang wikang pambansa na batay sa isa sa mga umiiral na katutubong wika.” (Pebrero 8, 1935)
7. Katutubong wika/ pangunahing wika sa Pilipinas: Cebuano Pangasinan Hiligaynon Kapampangan Samar Leyte
Tagalog Bikol Ilokano
8. Oktubre 27, 1936 Itinagubilin ng Pangulong Manuel Louis M. Quezon sa kanyang mensahe sa Asemblea
Nasyonal ang paglikha ng isang Surian ng Wikang Pambansa na gagawa ng isang pag-aaral ng mga wikang
katutubo sa Pilipinas, sa layuning makapagpaunlad at makapagpatibay ng isang wikang panlahat na batay sa
isang wikang umiiral.
9. Nobyembre 13, 1936 Pinagtibay ng Batasang-Pambansa ang Batas Komonwelt Blg. 184 na lumilikha ng isang
Surian ng Wikang Pambansa, at itinakda ang mga kapangyarihan at tungkulin niyon.
10. Tungkulin ng SWP: 1. Pag-aaral ng mga pangunahing wika na ginagamit ng may kalahating milyong Pilipino
man lamang; 2. Paggawa ng paghahambing at pag- aaral ng talasalitaan ng mga pangunahing dayalekto; 3.
Pagsusuri at pagtiyak sa fonetika at ortograpiyang Pilipino;
11. Tungkulin ng SWP: 4. Pagpili ng katutubong wika na siyang magiging batayan ng wikang pambansa na dapat
umaayon sa (a) ang pinakamaunlad at mayaman sa panitikan, at (b) ang wikang tinatanggap at ginagamit ng
pinakamaraming Pilipino.
12. Enero 12, 1937 Hinirang ng Pangulong Manuel L. Quezon ang mga kagawad na bubuo ng Surian ng Wikang
Pambansa alinsunod sa tadhana ng Seksiyon 1, Batas Komonwelt Blg. 184, sa pagkakasusog ng Batas
Komonwelt Blg. 333
13. Ang mga nahirang na kagawad ay ang mga sumusunod: Jaime C. Veyra (Visayang Samar) – Tagapangulo
Cecilio Lopez (Tagalog) – Kalihim at Punong Tagapagpaganap Santiago A. Fonacier (Ilokano) - Kagawad Filemon
Sotto – (Visayang Cebu) - Kagawad Felix S. Rodriquez (Visayang Hiligaynon) – Kagawad Casamiro F. Perfecto
(Bikol) – Kagawad Hadji Butu (Muslim), Kagawad Mga Kagawad Lope k. Santos (Tagalog) Jose I. Zulueta
(Pangasinan) Zoilo Hilario (Kapampangan) Isidro Abad ( Visayang Cebu)
14. Nobyembre 9, 1937 Bunga ng ginawang pag-aaral, at alinsunod sa tadhana ng Batas Komonwelt Blg. 184, ang
Surian ng Wikang Pambansa ay nagpatibay ng isang resolusyon na roo’y ipinahahayag na ang Tagalog ang
“siyang halos na lubos na nakatutugon sa mga hinihingi ng Batas Komonwelt Blg. 184”, kaya’t itinagubilin niyon sa
Pangulo ng Pilipinas na iyon ay pagtibayin bilang saligan ng wikang pambansa.
15. Disyembre 30, 1937 Inilabas ng Pangulong Quezon ang Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 na nagsasabing
ang wikang pambansa ng Pilipinas ay batay sa Tagalog. Tagalog ang ginawang saligan ng Wikang Pambansa sa
dahilang ito’y nahahawig sa maraming wikain sa bansa. Sa madaling salita’y hindi magiging mahirap ang Tagalog
sa mga di- Tagalog dahil kahawig ito ng lahat ng wika ng Pilipino sa ganitong ayos:
16. 59.6% sa Kapampangan 48.2% sa Cebuano 46.6% sa Hiligaynon 49.5% sa Bikol 31.3% sa Ilokano 9 to 10
libong salitang magkakatulad at magkakahawig sa bigkas, baybay at kahulugan sa pangunahing wika natin
17. Noong Abril 1, 1940 Inilabas ang Kautusang Tagapagpaganap Blg. 263. Ipinag-uutos nito ang: 1.
pagpapalimbag ng A Tagalog-English Vocabulary at ng isang aklat sa gramatika na pinamagatang Ang Balarila ng
Wikang Pambansa; at 2. pagtuturo ng Wikang Pambansa simula Hunyo 19, 1940 sa mga Paaralang Publiko at
Pribado sa buong kapuluan.
 Panahon ng Pananakop ng mga Hapon
18. “Gintong Panahon ng Tagalog”
19. Nang lumunsad sa dalampasigan ng Pilipinas ang mga Hapon noong 1942, nabuo ang isang grupong
tinatawag na “purista”. Sila ang mga nagnanais na gawing Tagalog na mismo ang wikang pambansa at hindi na
batayan lamang. Malaking tulong ang nagawa ng pananakop ng mga Hapon sa kilusang nabanggit.
20. Ayon kay Prof. Leopoldo Yabes, ang Pangasiwaang Hapon ang nag-utos na baguhin ang probisyon sa
konstitusyon at gawing Tagalog ang Pambansang Wika. Sa layunin ng mga Hapon na burahin sa mga Pilipino ang
anomang kaisipang pang-Amerikano at mawala ang impluwensya ng mga ito, Tagalog ang kanilang itinaguyod.
21. Nang panahong iyon, Niponggo at Tagalog ang naging opisyal na mga wika. Pinasigla ng pamahalaang Hapon
ang Panitikang nakasulat sa Tagalog. Maraming manunulat sa wikang ingles ang gumamit ng Tagalog sa kanilang
mga tula, maikling kuwento, nobela, at iba pa.
 Sa Panahon ng Pagsasarili
23. Hunyo 7, 1940 Pinagtibay ang Batas Komonwelt Blg. 570, na nagtatakdang wikang opisyal na ang
pambansang wika (Tagalog) simula Hulyo 4, 1940. Nang matapos ang digmaan, ilang taon ding hindi
Napagtuunan ng panahon ang pagpapalaganap sa Wikang Pambansa hanggang sa mailuklok bilang pangulo ng
bansa si Ramon Magsaysay. Marso 26, 1954, Nilagdaan ng Pangulong Ramon Magsaysay ang proklama blg. 12
na nagpapahayag ng pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa simula sa Marso 29 hanggang Abril 4 taon-
taon, sang-ayon sa tagubilin ng Surian ng Wikang Pambansa. Napapaloob sa panahong saklaw ng pagdiriwang
ang Araw ni Balagtas (Abril 2).
24. Setyembre 23, 1955 Nilagdaan ng Pangulong Ramon Magsaysay ang Proklama Blg. 186 nagsususog sa
Proklama Blg. 12 serye ng 1954, na sa pamamagitan nito’y inililipat ang panahon ng pagdiriwang ng Linggo ng
Wikang Pambansa taon-taon simula Agosto 13 hanggang 19. (bilang paggunita sa kaarawan ni Manuel Quezon
(Agosto 19) na kinikilala bilang “Ama ng Wikang Pambansa”. Agosto 13, 1959 Inilabas ni Kalihim Jose F. Romero
ng Kagawaran ng Edukasyon ang Kautusang Pangkagawaran Blg. 7 na nagsasaad na “kailanma’t tutukuyin ang
Wikang Pambansa, ang salitang Pilipino ay siyang gagamitin.
25. Oktubre 24, 1967 Naglagda ang Pangulong Marcos ng isang Kautusang Tagapagpaganap Blg. 96 na
nagtatadhanang ang lahat ng gusali, edipisyo, at tanggapan ng pamahalaan ay pangangalanan na sa Pilipino.
Marso 27, 1968 Inilabas ni Kalihim Tagapagpaganap Rafael M. Salas ang Memorandum Sirkular Blg. 172 na nag-
aatas na ang lahat ng letterhead ng mga tanggapan, kagawaran at sangay ng pamahalaan ay dapat na nakasulat
sa Pilipino kalakip ang kaukulang teksto sa Ingles. Iniutos din ng sirkular na ang pormularyo ng panunumpa sa
tungkulin ng mga pinuno at empleyado ng pamahalaan ay sa Pilipino gagawin.
26. Hulyo 21, 1978 Nilagdaan ng Ministro ng Edukasyon at Kultura Juan L. Manuel ang Kautusang Pangministri
Blg. 22 na nag-uutos na isama ang Pilipino sa lahat ng kurikulum na pandalubhasang Antas/kolehiyo.
Magkakaroon ng anim na yunit ng Pilipino sa lahat ng kurso, maliban sa kursong pang-edukasyon na dapat
Kumuha ng labindalawang (12) yunit.
 Sa Kasalukuyang Panahon
28. Pebrero 2, 1987 Pinagtibay ang Bagong Konstitusyon ng Pilipinas. Sa Artikulo XIV, Seksyon 6-7 nasasaad ang
mga sumusunod: Seksiyon 6 Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino. Samantalang nililinang, ito ay dapat
payabungin at pagyamanin pa salig sa umiiral na wika sa Pilipinas at sa iba pang mga wika. Seksyon 7 Ukol sa
mga layunin ng komunikasyon at pagtuturo, ang mga wikang opisyal ng Pilipinas ay Filipino at hangga’t walang
itinatadhana ang batas, Ingles.
29. 1987 Pinalabas ng kalihim Lourdes R. Quisumbing ng Departamento ng Edukasyon, Kultura at Palakasan ang
Kautusan Blg. 52 na nag-uutos sa paggamit ng Filipino bilang wikang panturo sa lahat ng antas sa mga paaralan
kaalinsabay ng Ingles na nakatakda sa patakarang edukasyong bilinggwal.
30. 1996 Pinalabas ng Commision on Higher Education ang CHED Memorandum Blg. 59 na nagtatadhana ng
siyam (9) na yunit na pangangailangan sa Filipino sa pangkalahatang edukasyon at nagbabago sa deskripsyon at
nilalaman ng mga kurso sa Filipino 1 (Sining ng Pakikipagtalastasan), Filipino 2 (Pagbasa at Pagsulat sa Iba’t
Ibang Disiplina) at Filipino 3 (Retorika).
31. Hulyo, 1997 Nilagdaan at ipinalabas ni Pangulong Fidel V. Ramos ang Proklama Blg. 1041 na nagtatakda na
ang buwan ng Agosto taon-taon ay magiging Buwan ng Wikang Filipino at nagtatagubilin sa iba’t ibang
sangay/tanggapan ng pamahalaan at sa mga paaralan na magsasagawa ng mga gawain kaugnay sa taunang
pagdiriwang.
32. Tagalog – katutubong Wikang pinagbatayan ng pambansang wika ng Pilipinas (1935) Pilipino – unang tawag
sa pambansang wika ng Pilipinas Filipino – kasalukuyang tawag sa pambansang wika ng Pilipinas, lingua franca
ng mga Pilipino, at isa sa mga opisyal na wika sa Pilipinas kasama ng Ingles (1987)

 GAWAIN SA PAGKATUTO
Sa bahaging ito, sagutan ang mga sumusunod na Gawain upang mas mapalalim ang kaalaman tungkol sa
paksang tinalakay.

Pagnilayan at Unawain
Gawain 1. IBAHAGI ANG KAALAMAN.
a. Muling balikan at bigyang paliwanag kung bakit sinasabing ang wika ay
sistematikong nakaayos.

b. Bakit sinasabing ang wika ay bahagi ng lipunan?

(Ang mga kasagutan ay binubuo ng tatlo hanggang limang pangungusap.)
 c. Bumuo ng timeline tungkol sa pag-unlad ng Wikang Pambansa ng Pilipinas gamit
ang iyong sariling pangungusap at pang-unawa.
A. Ang wika ay sistematikong nakaayos dahil nagsisimula ito sapag buo ng tunog ng pag bigkas ito
ay binubuo ng anim na Sistema ito ang mga:
 Ponema
 Ponolohiya
 Morpema
 Morpolohiya
 Pangungusap
 Sintaksis
B. Ang wika ay bahagi ng lipunan dahil sa bawat lalawigan ng bansa ay may sariling wika. At sa kanilang
sariling wika ay meron din silang sariling pag bigkas ng kanilang wika. At dahil may sarili silang wika ay
nagkakaroon din sila ng sariling tradisyon.
C.

1. Sinasalita ang Tagalog ng napakaraming tao at ito ang wikang pinakanauunawaan sa lahat ng mga rehiyon
ng Pilipinas. Papadaliin at pabubutihin nito ang komunikasyon sa mga taumbayan ng kapuluan.

2. Hindi ito nahahati sa mga mas maliliit at hiwa-hiwalay na wika, tulad ng Bisaya.

3. Ang tradisyong pampanitikan nito ang pinakamayaman at ang pinakamaunlad at malawak (sinasalamin
ang dyalekto ng Toskong Italyano). Higit na mararaming aklat ang nakasulat sa Tagalog kaysa iba pang mga
katutubong wikang Awstronesyo.

4. Ito ang wika ng Maynila, ang kabiserang pampolitika at pang-ekonomiya ng Pilipinas.

5. Ito ang wika ng Himagsikan at ng Katipunan—dalawang mahahalagang pangyayari sa kasaysayan ng

Pilipinas.

 PAGBUBUOD/PAGLALAHAT
a. Buod
1. Ang kahulugan ng Wika.
“Ang wika ay masistemang balangkas ng sinasalitang tunog na pinili at isinaayos sa paraang
arbitraryo upang magamit ng mga taong kabilang sa iisang kultura."

 Ang Wika Ay Masistemang Balangkas

 Ang Wika Ay Sinasalitang Tunog
 Ang Wika Ay Pinipili At Isinasaayos
 Ang Wika Ay Arbitraryo
 Ang Wika Ay Ginagamit
 Ang Wika Ay Nakabatay Sa Kultura
 Ang Wika Ay Nagbabago
2. Mga Teorya ng Pinagmulan ng Wika
  Bow-wow
 Ding-dong
 Pooh-pooh
 Yo-he-ho
 Ta-ta
 Ta-ra-ra-boom-de-ay
 Tore ng Babel

3. Antas ng Wika?
o Pabalbal /Balbal
o Kolokyal
o Lalawiganin/Panlalawigan
o Pambansa/Lingua Franca
o Pampanitikan

4. Kasaysayan ng Wikang Pambansa

• Panahon ng Kastila
• Panahon ng Americano
• Panahon ng Pananakop ng mga Hapon
• Sa Panahon ng Pagsasarili
• Sa Kasalukuyang Panahon

b. Konklusyon at Repleksyon

ISIP, DAMDAMIN at ASAL

Batay sa paksang tinalakay, sagutan ang mga sumusunod:

Ano ang Ano ang iyong Ano ang aral na

natutunan? naramdaman? napulot?
Ang wika ay bahagi ng ang aking naramdaman ay
lipunan dahil sa bawat
lalawigan ng bansa ay may
sariling wika. At sa kanilang
sariling wika ay meron din
silang sariling pag bigkas
ng kanilang wika. At dahil
may sarili silang wika ay
nagkakaroon din sila ng
sariling tradisyon.

 PANGWAKAS NA PAGTATAYA
I. Panuto: Mag-isip ng limang salitang katutubo at bakasin ang pagkakaiba ng katawagan o kahulugan sa
pagdaan ng panahon.
 1. Salapi kwarta pera bread datung
2. Aksidente Trahedya Sakuna Kapahamakan Kamalian
3. Alaala gunita pagtatala Ideya Repasuhin
4. Angal reklamo kahangalan daing kahilingan
5. Giba wasak hindi buo sira gulo
6. ________ ________ _______ ________ ________

II. Maglista ng sampung salita na pareho ang bigkas sa Filipino ngunit nag-iiba ang kahulugan batay sa lokasyon o
heograpiya. I-tsart ang mga ito.

SALITA KAHULUGAN NG SALITA LUGAR KAHULUGAN NG SALITA

Maglandi mapang-akit Bicol Maglaro

Urong umatras Bulacan Maglinis ng pinag kainan

III. Magtala sa kasunod na talahanayan ng mga salitang mababanghay sa iba’t ibang antas.

PORMAL IMPORMAL

Pambansa Pampanitikan Lalawiganin Kolokyal Balbal

1. baliw nasisiraan ng bait muret sira-ulo praning

2. kotse Sasakyan Kab Sasakyan Tsikot

3.

4.

5.

6.
 TAKDANG ARALIN / MGA BABASAHIN:
Magsaliksik at basahin ang mga makaagham na pag-aaral ng wika.

SANGGUNIAN:

 Arrognte, J., 2007. Retorika (Masining na Pagpapahayag). Mandaluyong City: National Bookstore

 Belvez, Paz M. et al. Sining ng Komunisyon, Pangkolehiyo Maynila: Rex Bookstore, 2003.

 Bernales, Rolando et al. 2009. Akademikong Filipino para sa Kompetetibong Pilipino: Mutya Publishing House, Inc.
Malabon City.

 https://www.slideshare.net/thaddeussoria/aralin-2-g-ang-wika-at-lipunan