KPWKP 1ST EXAMINATION REVIEWER (STEM 11)

-Konseptong Pangwika
-Wikang Pambansa, Opinsyal at Panturo
-Monolingguwalismo, Bilingguwalismo at
Multilingguwalismo
-Mga uri Teorya ng Wika
-Barayti at Antas ng Wika

KONSEPTONG PANGWIKA (aralin 1)

WIKA- Ang wika ay sinasalitang tunog. Ang pangunahing

katangian at paglalarawan sa wika ay ito ay tunog. Tunog
na kumakatawan sa ating mga ipinahahayag na ideya.
Nililikha ang tunog sa pamamagitan ng mekanismo ng
pagsasalita, kung kaya't ito ay sinasalitang tunog.
Ayon kay Webster (1974), ang wika ay isang sistema ng
komunikasyon sa pagitan ng mga tao sa pamamagitan ng
mga pasulat o pasalitang simbolo.

Ayon naman kay Hill (sa Tumangan, et al., 2000) sa

kaniyang papel na What is Language? wika ang
pangunahin at pinakaelaboreyt na anyo ng simbolikong
gawaing pantao.

Batay kay Gleason (sa Tumangan, et al., 2000) sa wika.

Ayon sa kaniya, ang wika ay masistemang balangkas ng
sinasalitang tunog na pinipili at isinasaayos sa paraang
arbitraryo upang magamit ng mga taong kabilang sa isang
kultura.

Ayon kay Sapiro ang wika ay isang lakas at makataong

pamamaraan ng paghahatid ng mga kaisipan, damdamin,
at hangarin sa pamamagitan ng isang kusang-loob na
kaparaanang lumikha ng tunog.

Ayon kay Hutch (1991), ang wika ay sistema ng tunog o

sagisag na ginagamit ng tao sa komunikasyon.
Ang pagsasalita ng tao ay tinutukoy na sistema ng tunog.
Binubuo ng sagisag ang isang wika. Sa nabanggit na
depinisyon, tinutukoy rin na ang wika ay para sa tao.
Bagaman ang mga hayop ay mayroon ding paraan ng
komunikasyon, hindi maituturing na wika ang mga ito.
Samakatuwid, ang wikang tinutukoy sa pagtatalakay ay
ginagamit ng tao sa pakikipag- ugnayan sa kanyang
kapwa tao.

Ipinahayag ni Otanes (1990), na ang wika ay isang

napakasalimuot na kasangkapan sa pakikipagtalastasan.

At ang paglinang sa wika ay nakapokus sa kapakinabang

na idudulot sa mag-aaral namatutunan ang wika upang
makapaghanap buhay, makapamuhay sa kanilang
kapwa, at mapahalagahan nang lubusan ang
kagandahang buhay sa kanyang ginagalawan.
Ayon kay Hemphil ang wika ay isang masistemang
kabuuan ng mga sagisag na sinasalita o binibigkas na
pinagkaisahan o kinaugalian ng isang. pangkat ng mga
tao, at sa pamamagitan nito’y nagkakaugnay,
nagkakaunawaan at nagkakaisa ang mga tao.

WIKANG PAMBANSA, OPINSYAL AT PANTURO (aralin 2)

Wikang Pambansa- wikang ginagamit ng isang bansa –

kailangang nasa estado na pagiging lingua franca

Wikang Opinsyal- wikang ginagamit sa gobyerno at

mahalagang gamit
Wikang Panturo- wika na ginagamit sa loob ng paaralan

MONOLINGGUWALISMO, BILINGGUWALISMO at
MULTILINGGUWALISMO (aralin 3)

Monolingguwalismo
 -Tawag sa pagpapatupad ng iisang wika sa isang bansa.
Iisang wika ang ginagamit na wikang panturo sa lahat ng
larangan o asignatura
-may iisang wika na umiiral bilang wika ng komersiyo,
wika ng negosyo, at wika ng pakikipagtalastasan sa
pang-araw-araw na pamumuhay

Bilingguwalismo
Ang tao o indibidwal na may kakayahang magsalita
gamit ang dalawang magkaibang wika ay bilinggwal

Mga dahilan ng bilingguwalismo:

-Geographical proximity
-relihiyon
-historical factors
-migration
-publlic o international relations

humigit kumulang 150 na wika at wikain

Multilingguwalismo
multilinguwalismo ay paggamit ng dalawa o higit pang
wika ng isang indibidwal

Mother tongue- Based multilingual education (MTB-

MLE)
-Paggamit ng unang wika ng mga estudyante sa
isang particular na lugar

MGA URI TEORYA NG WIKA (aralin 4)

Teoryang Bow-Wow
Ang wika ay nagmula sa panggagaya ng mga
sinaunang tao sa mga tunog ng kalikasan at mga
hayop. Malaki ang naging tulong nito sa paglikha ng
sariling wika. #hayop #kalikasan

Teoryang Ding-dong
Ang wika ay nagmula sa panggagaya ng mga
sinaunang tao sa mga tunog ng lahat ng bagay sa
kalikasan. #bagay
Teoryang Pooh-Pooh
Nagmula ang wika sa mga salitang namutawi sa mga
bibig ng sinaunang tao nang makaramdam sila ng
masisidhing damdamin tulad ng saya, galit, sakit,
lungkot at pagkabigla. #MatindingEmosyon

Teoryang Ta-Ta
Batay sa teoryang ito, may koneksiyon ang kumpas o
galaw ng kamay ng tao sa paggalaw ng dila. Ang
salita raw ay mula sa mga galaw at kumpas na
humantong sa pagkilala ng wika. #KumpasNgKamay

Teoryang
Tarara-Boom-De-Ay
Nagsimula ang wika sa mga tunog na nalilikha ng/sa
mga ritwal ng mga sinaunang tao. #MgaRitwal

Teoryang Sing-Song
Pinaniniwalaan na ang unang salita ng mga tao ay
sadyang mahahaba at musikal at hindi maiikling
bulalas na pinaniniwalaan ng nakararami. #musikal

Teoryang Yo-He-Ho
 Ang wika ay nagmula sa mga tunog na nalilikha sa
pwersang pisikal ng tao. Ang wika ay hindi nagmula
sa pangangailangan nito ngunit nanggaling sa
silakbo ng damdamin. #matindingPwersa

BARAYTI at ANTAS NG WIKA (aralin 5)

Diyalekto
-nalilikha ng diensiyong heograpiko
-Salitang gamit ng mga tao ayon sa particular na relihiyon
o lalawigan na kanilang kinabibilangan

Sosyolek
-pansamantalang barayti
-uri ng wika na ginagamit ng isang particular na grupo
- may kinalaman sa katayuang sosyo-ekonomiko at
kasarian ng indibidwal na gumagamit.

Ang sosyolek ay maari ring may okupasyunal na rehistro.

JARGON- mga tanging bokabularyo ng isang particular na

pangkat ng gawain

Idyolek
-sariling istilo ng pamamahayang at pananalita na naiiba
-personal na paggamit ng wika na nagsisilbing simbolo o
tatak ng pagkatao

Etnolek
-nagmula sa salita ng mga etnolingguwalistang groupo
-taglay nito ang mga wikang naging bahagi nang
pagkakakilanlan ng bawat pangkat etniko
VOKUL- gamit ng mga Ivatan na pantakip sa kanilang ulo
tuwing panahon ng tag-init at tag-ulan

Ekolek
-kadalasang ginagamit sa loob ng tahanan
-madalas na namumutawi sa bibig ng mga bata’t
nakatatanda,ngunit malimit maggamit sa araw-araw na
pakikipagpaglatasan

Pigdin
-walang pormal na istruktura
-nobodys native language
-ginagamit ng dalawang indibidwal na nag-uusap walang
komong wikang gamit
-umaasa sa make-shift na salita
Creole
-nadedevelop dahil sa mga pinaghalo-halong salita ng
indibidwal mula sa magkaibang lugar hanggang sa ito’y
nagging pangunahing wika

Ginagamit para maibigay ang wika sa pagkatao, lipunang

ginagalawan, lugar na tinitirhan, panahon, katayuan, at
okasyong dinadaluhan – ANTAS NG WIKA