KAHULUGAN AT KATANGIAN NG WIKA
napili ang isang wika bilang wikang
Ayon kay Archibald A. Hill sa kaniyang
papel na What is Langange? Ang wika ang
pinakapangunahin at elaboreyt na anyo ng
simbolikong gawaing pantao (sa bernales,
etl. Al. 2013)
Ayon kay Webster (1974), ang wika ay isang
sistema ng komunikasyon sa pagitan ng
mga pasulat at pasalitang simbolo.
Ayon kay Gleason, ang wika ay
masistemang balangkas ng sinasalitang
tunog na pinili at isinaayos sa paraang
arbitraryo upang magamit ng mga taong
kabilang sa isang kultura.
Ang wika ay arbitraryo - Walang tiyak na
makapagsasabi kung paano talaga
nagsimula.
Ang wika ay tunog - Sa Filipino ang mga
patinig ay may kanya-kanyang tunog at sa
pagsasama ng patinig at katinig lumilitaw
ang tunog ng pantig.
Ang wika ay laging nagbabago - Marahil
dala rin ng pagbabago ng lipunan.
Ang Wika ay nakasandig sa kultura - Hindi
maaaring paghiwalayin ang wika at kultura.
Ang Wika ay isang masistemang kabuuan
ng mga sagisag na sinasalita - Ang lahat ng
sistema ng wika ay binubuo ng tatlong
magkakalakip na bahagi na ang bawat isa
ay tulung-tulong na bumubuo ng isang
kabuuan.
Walang Wikang inferior o superior - Dapat
bigyang diin sa bahaging ito na kapag
pambansa
Ang wika ay pantao - Naiiba ang wikang
pantao sa wikang panghayop.
Ang Wika ay Komunikasyon - Ang wika ay
behikulo ng komunikasyon ng dalawang
taong nag-uusap.
Ang Wika ay Malikhain - Taglay ng wika ang
set ng mga tuntunin at makabubuo ng
walang hanggang dami ng pangungusap.
Ang Wika ay Natatangi - Ang bawat wika ay
may sariling “set” ng mga tunog, mga yunit
panggramatika at Sistema ng palaugnayan.
Ayon sa linggwistang si Edgar Sturtevant,
ang wika ay isang Sistema ng mga
arbitraryong simbolo ng mga tunog para sa
komunikasyon ng mga tao.
TUNGKULIN AT GAMPANIN NG WIKA
Sa sarili - Nagagawang paunlarin ng tao
ang kaniyang sarili sa pamamagitan ng
pagtatamo ng mga butil ng kaalaman mula
sa kaniyang paligid.
Sa kapuwa - Walang nabubuhay sa
mundong ito para sa kaniyang sarili
lamang.
Sa lipunan - Nagkakaroon ng isang maayos
na lipunan sa sandaling magkaroon ng
mabuting ugnayan ang mga tao sa isang
tiyak na pamayanan.
Ayon kay Michael A.K. Halliday: Poetic
Interaksyonal ➢ Patula, paggamit ng wika para sa
➢ Ang wika ay nakapagpapanatili sariling kapakanan
Instrumental
➢ Tumutugon sa mga Ayon kay W.P. Robinson
pangangailangan ng tao sa Estetiko
kaniyang paligid ➢ Paggamit ng wika sa paglikha ng
Regulatori panitikan.
➢ Wikang ginagamit upang kumontrol Ludic
ng kilos at gawi ng tao. ➢ Pagtutugma, paggawa ng mga
Personal salitang walang katuturan o
➢ Nakapagpapahayag ng sariling kawawaan, pagsubok sa posibilidad
damdamin o opinion. ng wika habang natutuhan ito,
Imahinatibo pagbibiro.
➢ Nakapagpapahayag ng
imahinasyon sa malikhaing paraan. HALAGA NG WIKA
Heuristik - Nagbubuklod ng bansa
➢ Naghahanap ng mga impormasyon, - Instrumento ng komunikasyon.
datos at gamit ng mga taong nais
magkamit ng akademikong TUNGKULIN NG RETORIKA
kaalaman akademiko o personal. - Nagbibigay daan sa komunikasyon
Impormatib - Nagbibigay kapangyarihan
➢ Maaaring maglarawan at maglahad
ng lugar, araw, pangyayari datos o “Ang pang-aangkin sa ibang wika ay
impormasyon. pagpatay sa sariling katangian ng
pagkakaisa, pagpapagod na bihisan ng
Ayon kay Roman Jacobson: kaisipan ang sariling katangian, isailalim ng
Kognitibo/Reperensyal/Pangkaisipan ibang utak ang inyong pagiisip, hindi upang
➢ Pagpaparating ng mensahe o humanga, kundi upang maging tunay na
impormasyon alpin pa nga” - SIMON
Conative
➢ Paghimok at pag-impluwensiya sa Ayon kay Espiritu (2005),
iba sa pamamagitan ng pag-uutos Kailangang-kailangang makalaya ang
Emotive Filipino sa limitadong tungkulin (nito)
➢ Pagpapahayag ng damdamin, bilang wika ng nasyonalismo (upang)
saloobin at emosyon. magamit ito sa iba pang intelektwal na
Phatic (mga) gawain.
➢ Pakikipagkapuwa
Metalingwal
➢ Paglilinaw ng mga kaisipan
DOMEYN NG WIKA
“Ang wika ay daluyan ng anomang uri ng
komunikasyon nna nauukol sa lipunan ng
mga tao. Mula sa patuloy na karanasang
panlipunan, nalilikha ang wika.” - Austerio
et. Al. 2002
Ang domeyn ng wika ay tumutukoy sa
larangang pangwika ng tao na regular na
ginagamitan ng partikular na barayti ng
wika o kombinasyon ng mga barayti ng
wika
Ang mga domeyn ng wika
- Nagkokontrol (Controlling
Domains Languange) - Ang wika at
ang barayti ng wikang ginagamit
dito ay ginagamit ng pasulat at
pasalita.
- Nagkokontrol ng Bahagya sa
Larangang Pangwika
(Semicontrolling domain) - Ang
wika at ang mga barayting
ginagamit dito ay pasulat subalit
tanging tagapakinig lamang ang
gumagamit nito
- Hindi Mga Nagkokontrol na
Larangang Pangwika
(NonControlling Domain) - Ang
wikang ginagamit dito ay mga
pasalita lamang at kadalasang
makikita sa tahanan at lingua franca
ng isang bansa.
Inilahad ni Acuña (1984), na ang mga
pambansang wika sa mundo ay maaaring
mauri sa tatlo:
intellectualized language of wider
communication - internasyonal na wika
gaya ng wikang Ingles, Pranses, Aleman at
Espanyol. Ang mga ito ay ginagamit bilang
controlling domain sa paggawa.
Independent - intelektwalisadong wika na
saklaw lamang ng mga bansang
pinagagamitan nito gaya ng mga bansang
Korea at bansang Hapon
intellectualized language - bansang nasa
proseso pa lamang ng intelektwalisasyon
ng wika gaya ng wika ang Malay, Indonesia
at ng Pilipinas.
Ang rehistro ng wika ayon kay Francisco
(2006) ay tumutukoy sa gamit ng wika sa
isang partikular na gawain kung saan ang
mga salitang ginagamit ay pekulyar sa
kanila bilang bahagi ng kanilang mga gawi.
barayti ng wika ay tumutukoy sa
pagkakaroon ng pagkakaiba-iba ng wika
mula sa iba’t ibang rehistro.
Ang domeyn ay nagkakaroon ng
kaugnayan sa rehistro ng wika sapagkat
bawat domeyn ay may kani-kaniyang
rehistro ng wika.
Antas ng wika
Pormal - Pambansa, Pampanitikan
Impormal - lalawiganin, kolokyal, balbal
Ang sosyolek ay maaari ring okupasyonal
na rehistro. Ito ang natatanging
bokabularyo Ng partikular na pangkat na
may pagkilala sa kanilang gawain.
HAL: hearing, the complainant
MGA PANANAW SA WIKA ng wika, katangian ng wika, ispeling
atbp.)
Teoryang Behaviourism
(B.F. Skinner) YUGTO SA PAGKATUTO NG WIKA
➢ Naniniwalang ang pagkatuto ng
wika ay pag-uugaling napag-aralan. BAGO MAGSALITA/COOING (0-6 na
buwan)
Innative na Pananaw ➢ Ang yugto bago magsalita ay
(Avram Noam Chomsky) binubuo ng mga tunog ng
➢ Kung may kaalaman ang bata sa malalaking patinig.
mga konseptong nakalantad sa
kanya, mas madali siyang ANG BABBLING STAGE (6-8 na buwan)
natututong magsalita. ➢ Binubuo ng katinig kasama ang mga
tunog ng patinig.
Ang Kognitiv na Pananaw
(Jean Piaget) ONE WORD UTTERANCES
➢ Palaging nangangailangang ➢ Ang mga bigkas na ito ay limitado
mag-isip at gawing makabuluhan kapuwa sa mga paggamit nila ng
ang impormasyon. mga tunog ng patinig at katinig.

Monitoring na Pananaw TWO-WORD UTTERANCES (18-24 na

(Stephen Krashen) buwan)
➢ Ang acquisitional learning ➢ Binubuo ng maiikling salita na na
hypothesis. Ito ang walang malay may payak na pagpapakahulugan.
na pagkatuto.
ANG TELEGRAPHIC STAGE (18-24 na
buwan)
➢ Nailarawan ang yugtong ito sa
pagkatuto ng wika
YUGTO SA PAGKATUTO NG WIKA
ANG MULTI WORD STAGE (30+ na buwan)
AKWISISYON ➢ Ito ang yugto na kung saan
➢ Isa itong walang malay na proseso napakabilis ng pagkatuto ng
na nagaganap sa mga marami pang bokabularyo o salita
pagkakataong ang wika ay ng isang bata.
ginagamit sa aktwal na
pakikipagtalastasan ANG ADULT YEARS
➢ Nagbabago ang paggamit ng wika
PAGKATUTO (PAGTATAMO)
➢ Sangkot ang mga kaalaman sa mga
tuntuning pangwika (i.e. kalikasan