- Bernales ET AL.

(2002)
2WIKA
KAHULUGAN:

“Ang wika AY PROSESO NG MALAYANG PAGLIKHA; ANG

MGA BATAS AT TUNTUNIN NITO AY HINDI NATITINAG,
NGUNIT ANG PARAAN NG PAGGAMIT SA MGA TUNTUNIN
NG PAGLIKHA AY MALAYA AT NAGKAKAIBA-IBA.”
“Ang wika ay isang sistema ng komunikasyon sa pagitan ng
- Noam chomsky
mga tao sa pamamagitan ng mga pasulat o pasalitang
simbolo.”

“Ang wika ay masistemang balangkas ng sinasalitang tunog - noah webster

na pinipili at isinasaayos sa paraang arbitraryo upang
magamit ng mga taong kabilang sa isang kultura.”
“…habang pinangangalagaan ng isang bayan ang kanyang wika,
- henry
pinangangalagaan niya ang marka ng kanyang kalayaan, gaya
gleason ng pangangalaga ng tao sa kanyang kalayaan habang
pinanghahawakan niya ang sariling paraan ng pag-iisip.”

- Jose rizal

“Ang wika ay PROSESO NG PAGPAPADALA AT PAGTANGGAP

NG MENSAHE SA PAMAMAGITAN NG SIMBOLIKONG CUES
“Kapag kinausap mo ang tao sa wikang kanyang nauunawaan,
NA MAAARING BERBA O DI-BERBAL.”
ito’y patungo sa kanyang isip. Kapag kinausap mo siya sa
- Bernales ET AL. kanyang wika, ito’y patungo sa kanyang puso.”
(2002) - Nelson Mandela

“Ang wika ay MIDYUM NA GINAGAMIT SA MAAYOS NA KAHALAGAHAN:

PAGHAHATID AT PAGTANGGAP NG MENSAHE SA SUSI SA
PAGKAKAUNAWAAN.” • Ito’y instrumento ng komunikasyon

- MANGAHIS ET AL. • Ito’y pagpapakilala ng kultura

(2005) • Ito’y mayroong bansang malaya

• Ito’y nagsisilbing tagapag-ingat at tagapag-

“Ang wika ay kasintanda ng kamalayan, ang wika ay palaganap ng karunungan at kaalaman
praktikal na kamalayan na umiiral din para sa ibang tao… • Ito’y lingua franca
ang wika, gaya ng kamalayan, ay lumilitaw lamang dahil
kailangan, dahilan sa pangangailangan sa pakikisalamuha sa • Ito’y may pagkakaunawaan at pagkakaisa
ibang tao.”

- KATANGIAN:
Karl Marx
• Nagtataglay ng sistemang balangkas

• Sinasalitang tunog
“Ang wika ay ISANG KALIPUNAN NG MGA SALITA AT MGA
PAMAMARAAN NG PAGSASAMA-SAMA NG MGA ITO PARA • Arbitraryo
MAGKAUNAWAAN O MAKAPAG-USAP .” • Kabuhol ng kultura
 • Dinamiko Tumutukoy sa sitwasyong pangwika ng bansa na iisang
wikang lamang ang ginagamit.
• Makapangyarihan

• Pantay-pantay

*KONSEPTONG PANGWIKA*
HETEROGENOUS
Wika barayti ng wika
wikang pambansa homogenous Bansang biniyayaan ng maraming wika.
wikang panturo heterogenous
wikang opisyal unang wika
bilinggwalismo pangalawang wika LINGGWISTIKONG KOMUNIDAD
multilinggwalismo
Wikang napagkasunduang gamitin ng komunidad.
linggwistikong komunidad

UNANG WIKA
WIKA --- DIYALEKTO --- BERNAKULAR
Wikang sinuso sa ina.

WIKANG PAMBANSA
PANGALAWANG WIKA
Wikang Filipino (Artikulo XIV, Seksyon 6 ng Konstitusyon
ng 1987) Wikang natutunan matapos ang unang wika.

WIKANG PANTURO BARAYTI NG WIKA

Wikang Filipino (Artikulo XIV, Seksiyon 6, Konstitusyon Pagkakaiba sa uri ng wika na ginagamit ng mga tao. Maaaring
1987) ang pagkakaiba ay nasa bigkas, tono, uri at anyo ng salita.

WIKANG OPISYAL

Artikulo IV, Seksiyon 7 – ang wikang opisyal ng Pilipinas

ay Filipino, at hangga’t walang ibang itinatadhana ang
batas, Ingles.

BILINGGWALISMO

Tumutukoy sa taong may kakahayang gumamit ng

dalawang wika ng may pantay na kahusayan.

MULTILINGGWALISMO

Tumutukoy sa taong may kakahayang gumamit ng tatlo

o higit pang wika ng may pantay na kahusayan.

HOMOGENOUS
 Nakikiramay kami sa inyong pamilya.)

Pasulat: Liham pangkaibigan

*GAMIT NG WIKA SA LIPUNAN*

= MICHAEL A.K. HALLIDAY = 5. PERSONAL

 Australyanong linggwista  Gamit ng wika sa pagpapahayag ng sariling

saloobin, damdamin o opinion.
 “systemic functional linguistic model.”
Pasalita: pagtatapat ng damdamin ng isang tao

Pasulat: editoryal, liham sa patnugot

1. INSTRUMENTAL

 Tumutukoy sa kagustuhan at
pagpapasiya ng tagapagsalita. 6. IMAHINATIBO

 Gamit ng wika para may mangyari o may  Pagpapahayag ng imahinasyon sa malikhaing

maganap na bagay bagay. paraan.

Pasalita: paguutos

Pasulat: liham pangangalakal, mga liham na humihiling 7. REPRESENTATIBO

o umoorder  Gamit ng wika sa pagpaparating ng kaalaman
tungkol sa daigdig, paguulat ng mg pangyayari,
paglalahad, pagpapaliwanag ng mga
2. REGULATORI pagkakaugnay-ugnay, paghahatid ng mga
 May kakayahang makapanghikayat, mensahe, atbp.
makaimpluwensiya at magkontrol sa
pag-uugali ng tao.

 Gamit ng wika para kumontrol o

gumabay sa kilos at asal ng iba.

Pasalita: pagbibigay ng panuto, direksyon o paalala = ROMAN JACOBSON =

Pasulat: resipe, mga batas 1. CONATIVE

 Ginagamit ang wika sa mga sitwasyong

naiimpluwensyahan natin ang isang tao sa
3. HEURISTIKO pamamagitan ng pakiusap at pag-uutos.
 Gamit ng wika bilang kagamitan sa  Ginagamit din ang wika sa pagkakataong gusto
pagkatuto ng mga kaalaman at nating humimok o manghikayat, may gusto
pagunawa. tayong mangyari o gusto nating pakilusin ang
isang tao.

4. INTERAKSYONAL

 Gamit ng wika upang mapanatili ang 2. INFORMATIVE

pakikipagkapwa tao Gamit ng wika ay sa mga sitwasyong may gusto tayong
Pasalita: pormulasyong panlipunan (Hal. Magandang ipaalam sa isang tao, nagbibigay ng ma datos at kaalaman, at
Umaga! Maligayang Kaarawan! nagbabahagi sa iba ng mga impormasyong nakuha o narinig.
3. LABELING

Ang gamit ng wika kapag nagbibigay tayo ng bagong tawag o

pangalan sa isang tao o bagay.

4. PHATIC

Ginagamit ang wika upang makipag-ugnayan sa kapwa at

makapag- simula ng usapan.

5. EMOTIVE

ginagamit ang wika sa sitwasyong sinasabi natin ang ating

nararamdaman.

6. EXPRESSIVE

Ginagamit ang wika upang ipahayag ang saloobin o

kabatiran, ideya at opinion, sariling paniniwala, pangarap,
mithiin, panuntunan sa buhay. Ito ay nakatutulong upang
mas makilala at maunawaan tayo ng ibang tao.

7. REFERENTIAL

Ipinapakita nito ang gamit ng wikang nagmula sa aklat at

iba pang sangguniang pinagmulan ng kaalaman upang
magparating ng mensahe at impormasyon.

8. METALINGUAL

Ito ang gamit ng wika na lumilinaw sa mga suliranin sa

pamamagitan ng pagbibigay ng komento sa isang kodigo o
batas.

9. POETIC

Saklaw nito ang gamit ng wika sa masining na paraan ng

pagpapahayag gaya ng panulaan, prosa, sanaysay atbp.