Republic of the Philippines

NORTHERN ILOILO STATE UNIVERSITY

NISU Concepcion Campus, D. B. Oñate Street, Poblacion, Concepcion, Iloilo
Website: www.nipsc.edu.ph
E-mail Address: nisuconcepcion@nipsc.edu.ph
Official Facebook Account: NIPSC Concepcion Campus Reg. No.

PAGSASALIN AT PAGKILALA SA BARAYTI NG WIKA

a. Kahulugan ng Pagsasalin
b. Kahalagahan ng pagsasalin
c. Mga dapat taga-salin
d. Metodo sa pagsasalin
e. Barayti at barasyon ng wika

PAGSASALIN AT PAGKILALA SA BARAYTI NG WIKA

Panimula
Ang pagsasaling-wika ay sistematikong paraan ng paglipat ng diwa o mensahe mula sa isang
wika patungo sa ibang wika. Ito ay pagbibigay ng pinakamalapit na katumbas ng diwa ng isang
mensahe (Guamen, 1986). Mahalaga ang gawaing pagsasalin sa buhay ng tao. Ang halaga nito ay
pinatunayan at patuloy na pinatutunayan ng lawak o saklaw ng naging epekto nito sa ating buhay
noon hanggang ngayon.
Katulad ng iba pang wikang buhay, ang Filipino ay dumaraan sa proseso ng paglinang sa
pamamagitan ng mga panghihiram sa mga wika ng Pilipinas at mga di katutubong wika at sa
ebolusyon ng iba’t ibang barayti ng wika para sa iba-ibang sitwasyon, sa mga nagsasalita nito na may
iba’t ibang sanligang sosyal, at para sa mga paksa ng talakayan at iskolarling pagpapahayag.”
Sa modyul na ito, malalaman mo ang kahulugan ng pagsasalin, mga dahilan ng panghihiram,
kahalagahan ng pagsasalin, mga katangiang dapat taglayin ng tagasalin, metodo sa pagsasalin, at
barayti at baryasyon ng wika. Basahin ang modyul upang maging basehan ng iyong mga kasagutan
sa bawat katanungan.

Mga layuning Pampagkatuto:

Pagkatapos mong mabasa ang mga paksa sa Modyul 1, Aralin 1, ikaw ay inaasahang;
1. Nalalaman mo ang pagsasalin at pagkilala sa barayti ng wika;
2. Natutukoy mo ang konsepto ng barasyon ng wika batay sa pagkakagamit nito.
3. Naipaliwanag mo ang kahalagahan at metodo ng pagsasalin.

Pagtalakay

Pagsasalin
Ang paglilipat ng kahulugan ng pinagmulang wika sa target na wika (Larson, 1984). Isang proseso ng
paglilipat sa pinakamalapit na katumbas ng diwa o mensaheng nakasaad sa wikang isasalin (Nida at
Taber, 1969).
 Republic of the Philippines
NORTHERN ILOILO STATE UNIVERSITY
NISU Concepcion Campus, D. B. Oñate Street, Poblacion, Concepcion, Iloilo
Website: www.nipsc.edu.ph
E-mail Address: nisuconcepcion@nipsc.edu.ph
Official Facebook Account: NIPSC Concepcion Campus Reg. No.

Mga Dahilan ng Panghihiram

1. Mapunan ang kakulangan sa talasalitaan

2. Katumpakan (precision) – Nanghihiram upang hindi mabago ang nais ipakahulugan sa

mensahe.

Hal: Pahingi pa nga ng popcorn.

3. Tanda ng pagbabago (transition) – Nanghihiram ng salita upang mabago ang daloy ng

Usapan.
Hal: Ang sarap magbakasyon sa probinsya! Anyway, kumusta naman dito noong wala
ako?

4. Pa-impress (snob appeal) – Nagagamit din ang salitang hiram upang maiangat ang estado ng
sarili sa lipunan.
Hal: He’s really guwapo talaga. And gosh! I’m so kilig when he makes pa-cute to me. Hey,
man, watcha doin? Ang cool ng gig n’yo last week.

5. Pagkukubli (secrecy) – May pagkakataong gumagamit ng salitang hiram upang itago ang
pinag-uusapan sa mga taong nakikinig.
Hal., Winner ang keyk n’yo!

6. Pagpapatawa (comic effect) – Nagagamit din ang mga hiram na salita sa pagbibiro at
pagpapatawa, mula sa pagkakamali sa paggamit o pagbigkas at paglalaro ng salita hanggang
sa kamalian ng iba’t ibang personalidad sa pagsasalita nito.
Hal., Mayroon akong LOVEnat kaya kailangan ko ng KISSpirin at yaCAPSULE.

Kahalagahan ng Pagsasalin
 Pagpapalaganap ng kaalaman o kaisipang nakapaloob sa akda.
 Pagbibigay-liwanag sa kasaysayan at kultura ng ibang bansa o panahon.
 Pagpapakilala sa mga bagong mambabasa ng isang akdang itinuturing na makabuluhan ng isa
o ilang tao.
 Higit na nagkakaunawaan at nagkakadamahan ng kanilang interaksyon.

Mga Katangiang Dapat Taglayin ng Tagasalin

 Sapat na kaalaman sa dalawang wikang kasangkot sa pagsasalin.
 Sapat na kaalaman sa paksang isasalin.
 Sapat na kaalaman sa kultura ng dalawang bansang kaugnay sa pagsasalin.
 Sapat na kaalaman sa gramatika ng dalawang wikang kasangkot sa pagsasalin.

Mga Metodo sa Pagsasalin

 Salita-sa-salita – Word-for-word translation ang tawag dito sa Ingles at katumbas ito ng
sinabi ni Savory (1968) na: A translation must give the words of the original. Ginagamit ito
para ipakita ang kahulugan ng mga salita at estruktura ng mga wikang tinatalakay.

 Literal – Sa metodong ito, ang estruktura ng SL ang sinusunod at hindi ang natural at mas
madulas na daloy ng TL, at kadalasan ding ang pangunahing katuturan (primary Sense) ng
 Republic of the Philippines
NORTHERN ILOILO STATE UNIVERSITY
NISU Concepcion Campus, D. B. Oñate Street, Poblacion, Concepcion, Iloilo
Website: www.nipsc.edu.ph
E-mail Address: nisuconcepcion@nipsc.edu.ph
Official Facebook Account: NIPSC Concepcion Campus Reg. No.

salita ang ibinibigay na panumbas, hindi ang salitang may pinakamalapit na Kahulugan sa
orihinal.

 Adaptasyon Ito ang itinuturing na pinakamalayang anyo ng salin dahil may pagkakataon na
malayo na ito sa orihinal, Kadalasang ginagamit ito sa salin ng awit, tula at dula na halos tono
na lamang o pangkalahatang mensahe ang nailipat sorihinal

 Malaya – Ayon kina Almario, et. Al., ito ay “malaya at walang kontrol. At parang hindi na
isang salin.” Ipinahihintulot nito ang pagdadagdag o pagbabawas ng mga salita na mas
makakapagpalutang ng kahulugan ng orihinal.

 Matapat – Sinisikap ibigay ang eksaktong kahuluan ng orihinal habang sinusundan naman
ang estrukturang gramatikal ng SL. Kung paano inihanay ang mga salita sa SL, Gayon din ang
ginagawang paghahanay ng mga salita sa TL. Dahil dito, nagkakaroon ng problema sa
madulas na daloy ng salin.

 Idyomatiko – Ang mensahe ng orihinal ay isinasalin sa paraang magiging madulas at natural

ang daloy ng TL. Ginagamit dito ang idyoma ng TL at sadyang nagiging iba ang porma ng
pahayag ngunit ipinapahayag ang mensahe sa paraang kawili-wiling basahin.

VARAYTI AT BARASYON NG WIKA

Varayti – Ang pagkakaroon nito ay bunga ng paniniwala ng mg linggwista na ang wika ay
heterogeneous o nagkakaiba-iba. Dala ito ng nagkakaibang pangkat ng tao na may iba’t ibang lugar
na tinitirhan, interes, gawain, pinag-aralan at iba pa.
Varayti ng wika- ang pagkakaroon ng natatanging katanginan na nauugnay sa partikular na uri ng
katangiang sosyo-sitwasyunal.
Varasyon- sa pagdaan ng panahon. Nagiging ispesyalisado ang gawain at tungkulin ng tao at ito ay
nagreresulta ng pagkakaiba-iba ng kultura at wika na siyang nagiging panukat sa progreso ng tao.

Dalawang uri ng Varayti

1. Permanente - likas na gamit at linang sa sinumang tagapagsalita o tagabasa.
2. Pansamantala – nagbabago batay s pagbabago ng sitwasyon.

Ilang mahahalagang Konsepto ukol sa Varayti at Varasyon nVarayt

1. Dayalekto- varayting nakabatay sa lugar, panahon at katayuan sa buhay. Nakikita ito
kaugnay sa pinanggalingang lugar ng tagapagsalita o grupo ng tagapagsalita.

2. Idyolekto- varayti na kaugnay sa personal na kakanyahan ng tao sa paggamit ng wika ng

partikular na indibidwal. Gayundin ang paggamit ng partikular na bokabularyo nang madalas
ay itinuturing ding idyolekto na gumagamit.

3. Sosyolek- ang varayting sinasalita ng mga tao sa lipunan. Gayundin nagtatakda ito ng
klasipikasyon ng mga mamamayan batay sa antas ng kanilang pamumuhay,interes, hilig at
kasarian.
 Republic of the Philippines
NORTHERN ILOILO STATE UNIVERSITY
NISU Concepcion Campus, D. B. Oñate Street, Poblacion, Concepcion, Iloilo
Website: www.nipsc.edu.ph
E-mail Address: nisuconcepcion@nipsc.edu.ph
Official Facebook Account: NIPSC Concepcion Campus Reg. No.

4. Register- varayti ng wika may kaugnayan sa panlipunanng papel na ginagampanan ng

tagapagsalita sa oras ng pagpapahayag. Tumutukoy sa ispesyalisadong pagagamit sa Wika
upang makilala ang ispesipikong domeyn o Gawain.

5. Estilo- Varayti na kaugnay ng relasyon ng nagsasalita sa kausap. Maaaring formal, kolokyal

at personal. 6. Mode- varayti kaugnay sa midyum na ginagamit sa pagpapahayag tulad ng
pasalita o pasulat.

Paglilinaw ukol sa Pagkakabuo ng Pahayag

1. Palit-koda- pagsasama-sama ng dalawa o mahigit pang makabuluhang pahayag na nabibilang
sa dalawang sistema ng wika.
Hal: Nakuha ko naman ang point mo kaya lang medyo Foul yung sinabi nang mag-text ka.
2. Halo-koda- may nahahalo o nasisingit na salita mula sa ibang wika labas sa naitakdang
dalawang pangunahing Sistema ng wika.
Hal: Getching ko naman talaga yung chenes mo kaya lang its hard to identify talaga, what is aristeia’,
tolits?

Salik ng Varasyon:
1. Heograpikal - nagkakaroon ng pagbabago sa pagpapahayag sa pamamagitan ng
kaangkupan sa lugar o komunidad sa kinabibilangan ng tagapagsalita o gumagamit ng wika.

2. Sosyal – nagkakaroon ng pagbabago sa pagpapahayag sa pamamagitan ng kinasasangkutang

lipunan, kultura at itinakdang mga isyu at usaping nakabatay sa panahon.

3. Okyupasyunal - nagkakaroon ng pagbabago sa pagpapahayag batay sa pangangailangan sa

larangan ng hanapbuhay.

Ilang Pananaw at Teoryang ukol sa varayti at Varasyon

1. Teoryang Sosyolinggwistik (Saussure, 1915) – pinapalagay na ang wika ay panlipunan at ang
speech ay pang-indibidwal.

2. Teoryang Deficit Hypothesis (Berntein, 1972)- naniniwla sa pamamagitan ng kanyang naging

obserbasyon na ang wika ay may herarkiya.

3. Konsepto ng Varyabilidad (Labov, 1972) naniniwla na natural na phenomena ang pagkakaiba-

iba ng anyo ng wika at pagkakaroon ng varayti ng isang wika. Ibig sabihin, ,Pantay-pantay
lamang ito at wlang mataas o mababa.

4. Teorya ng Akomodasyon (Giles, 1982) nakapokus ang teoryang ito sa taong kasangkot a
sitwasyong pangwika sa proseso ng pag-aaral at pagkatuto ng Pangalawang wika.

a. Lingguistic convergence- nagkakaroon ng tendendiya na gumaya o bumagay sa

Pagsasalita ang isang gumagamit ng wika upang bigyang- halaga ang pagkikiisa,
Pakikisama at pagmamalaki na siya ay kabahagi ng pangkat.
 Republic of the Philippines
NORTHERN ILOILO STATE UNIVERSITY
NISU Concepcion Campus, D. B. Oñate Street, Poblacion, Concepcion, Iloilo
Website: www.nipsc.edu.ph
E-mail Address: nisuconcepcion@nipsc.edu.ph
Official Facebook Account: NIPSC Concepcion Campus Reg. No.

b. Linguistic divergence – pinipilit na ibahin ng taong gumagamit ng wika ang kanyang

pagsasalita upang mabukod sa kausap, di pakikisa at pagbuo ng sariling
pagkakakilanlan/identity.
 Republic of the Philippines
NORTHERN ILOILO STATE UNIVERSITY
NISU Concepcion Campus, D. B. Oñate Street, Poblacion, Concepcion, Iloilo
Website: www.nipsc.edu.ph
E-mail Address: nisuconcepcion@nipsc.edu.ph
Official Facebook Account: NIPSC Concepcion Campus Reg. No.

Fil. Elective 2
Pagsasalin sa Iba't-ibang Disiplina

PAGSASALIN AT PAGKILALA SA
BARAYTI NG WIKA

Mga Tagapag-ulat: Guro:

Eric V. Articulo. Gng. Nera Grace A. Macario
Regie T. Batallones
Necol B. Villegas
Lans E. Gabayeron
Shiela Mae A. Suecong