Kompan Aralin 1 - Midterm

You might also like

You are on page 1of 32

SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION

Service. Professionalism. Competence. Fellowship.

MAGANDANG
ARAW!
BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SENIOR HIGH SCHOOL
___, pangunahan
mo ang
Panalangin.
Sir SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
KOMUNIKASYON
AT PANANALIKSIK
SA WIKA AT
KULTURANG
PILIPINO
Sir SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
Naisip mo na ba ang
maaaring mangyari kung
walang wika at hindi
maipahayag ng tao ang sarili
ng pasalita o pasulat man
Sir SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
ARALIN 1

KONSEPTONG
PANGWIKA
“Ang wika’y mahalagang instrumento ng komunikasyon
Makatutulong sa pagkakaroon ng mabungang interaksyon.”

Sir SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS


Alam Mo Ba?
Ang opisyal na estadistika tungkol sa mga wika at
diyalekto sa Pilipinas ay hango sa Census of Population
and Housing (CPH) na isinasagawa ng National Statistics
Office (NSO). Ayon sa datos noong 2000 na isinagawa ng
CPH, may humigit-kumulang 150 wika at diyalekto sa
bansang Pilipinas.

Sir SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS


TAGALOG
5.4 milyong katao ang gumagamit
BISAYA
3.6 milyong katao ang gumagamit
ILOKANO
1.4 milyong katao ang gumagamit
HILIGAYNON
1.1 milyong katao ang gumagamit
KAPAMPANGAN, PANGASINAN, WARAY,
BIKOL, MAGUINDANAO, at TAUSUG
Kabilang sa sampong wikang gamitin ng mga tao

Sir SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS


b_h_kul_
behikulo

tunog
_un_g WIKA simbolo
sim_o_ _

instrumento
in_t_ _m_n_o

Sir SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS


LINGUA
LATIN nangangahulugang “dila” at
“wika” o “lengguwahe”
LANGUE
PRANCES nangangahulugang “dila” at
“wika”
LANGUAGE
INGLES Ginagamit na katumbas ng
salitang “lengguwahe”

Sir SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS


ILANG DALUBHASA
NA NAG-ARAL NG
WIKA
Sir SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
Ang wika ay masistemang
balangkas ng sinasalitang tunog
na pinipili at isinasaayos sa
paraang arbitraryo upang
magamit ng mga taong kabilang
sa isang kultura.

HENRY ALLAN GLEASON JR.

Sir SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS


BALANGKAS NG WIKA
PONOLOHIYA MORPOLOHIYA SINTAKSIS

Salitang-ugat +
Tunog Panlapi + Pangungusap Diskurso
Morpemang
(Ponema) Ponema (Sambitla)
Hal.

MAMA (Morpema) Hal.

Hal. Mabait na bata si


Titik Emely.
Pang + titik + an
Pangtitikan
Panitikan

Sir SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS


Ang wika ay isang likas at
makataong pamamaraan ng
paghahatid ng mga kaisipan,
damdamin, at hangarin sa
pamamagitan ng isang kusang-
loob na kaparaanang lumikha
ng tunog.
EDWARD SAPIR

Sir SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS


Ang wika ay sistemang
komunikasyong nagtataglay
ng mga tunog, salita, at
gramatikang ginagamit sa
pakikipagtalastasan.

CAMBRIDGE DICTIONARY

Sir SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS


Ang wika ay isang tulad ng
paggawa ng servesa o pagbe-
bake ng cake, o pagsulat. Hindi
raw ito tunay na likas sapagkat
ang bawat wika ay kailangan na
pag-aralan muna bago ito
matutunan.
CHARLES DARWIN

Sir SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS


KASAYSAYAN NG
WIKANG PAMBANSA

Sir SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS


WIKANG

Sir
PAMBANSA
198
WIKANG
7
PAMBANSA
1972
WIKANG
PAMBANSA
1959
WIKANG
PAMBANSA
1946
WIKANG
PAMBANSA
1940
WIKANG
PAMBANSA
1937
PAMBANSA
1935
1934

WIKANG
SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS

PAMBANSA
Nagkaroon ng Kumbensiyong Konstitusyonal
kung saan isa sa mainitang tinalakay at 1
pinagtalunan ang pagpili ng wikang pambansa.
Iminungkahi ng grupo ni Lope K. Santos na ang
9
Wikang Pambansa ay dapat ibatay sa isa sa mga 3
umiiral na wika sa Pilipinas.
4
Sir SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
Sa Saligang batas ng Pilipinas, nagtadhana ng
tungkol sa wikang pambansa: “…ang Kongreso ay 1
gagawa ng mga hakbang tungo sa pagpapaunlad at
pagpapatibay ng isang Wikang Pambansa na batay
9
sa isa sa mga umiiral na katutubong wika.” 3
(Seksyon 3, Artikulo XIV)
5
Sir SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
(Disyembre 30) Bilang pag-alinsunod sa tadhana
ng Batas ng Komonwelt Blg. 184, sa pamamagitan ng
1
Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 ay ipinahayag 9
ng Pangulong Manuel Quezon ang Wikang Pambansa
ng Pilipinas ay batay sa Tagalog. 3
7
Sir SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
Sa pamamagitan ng Kautusang Tagapagpaganap
Blg. 263 ay binigyang-pahintulot ang paglilimbag ng 1
isang Diksyonaryo at isang Gramatika ng Wikang
Pambansa. Sa taon ding ito ay sinimulan ng ituro sa 9
mga pampubliko at pampribadong paaralan ang
naturang Wikang Pambansa na nakabatay sa
4
Tagalog. 0
Sir SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
Hulyo 4, 1946 araw na ipinagkaloob ng mga 1
Amerikano ang pagsasarili ng Pilipinas at
ipinahayag din na ang opisyal na wika sa bansa ay 9
Tagalog at Ingles sa bisa ng Batas Komonwelt Blg.
570.
4
6
Sir SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
(Agosto 13) Pinalabas ng kalihim Jose E. Romero
ng Kagawaran ng Edukasyon ang Kautusang 1
Pangkagawaran Blg. 7, na nagsasaad na kailan ma’y 9
tutukuyin ang Wikang Pambansa, ang salitang
PILIPINO ang siyang gagamitin. 5
9
Sir SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
Nag-atas ang Pangulong Ferdinand E. Marcos sa
Surian ng Wikang Pambansa na ang Saligang Batas ay 1
isalin sa mga wikang sinasalita ng may limampung 9
libong mamamayan, alinsunod sa probisyon ng
Saligang Batas (Artikulo XV, Seksyon 3). 7
2
Sir SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
Sa Saligang Batas ng 1987, ipinagtibay ng
Komisyong konstitusyonal na binuo ni Pangulong
Corazon C. Aquino ang implementasyon sa paggamit
ng Wikang Filipino. Nakasaad sa Artikulo XIV, 1
Seksyon 6 ang probisyon tungkol sa wika na
nagsasabing: “Ang Wikang Pambansa ng Pilipinas ay
9
FILIPINO. Samantalang nililinang, ito ay dapat na 8
pagyabungin at pagyamanin sa salig na umiiral na
mga wika sa Pilipinas.”
7
Sir SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
IBA PANG
KONSEPTONG
PANGWIKA
Sir SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
WIKANG OPISYAL
Ang wikang opisyal ay ang wikang itinadhana ng batas
bilang wikang gagamitin/ginagamit sa mga opisyal na
komunikasyon ng gobyerno. Sa Pilipinas, itinakda sa
Konstitusyong 1987 ang Filipino at Ingles bilang mga
opisyal na wika ng bansa.

Sir SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS


WIKANG PANTURO
Sa Pilipinas, ipinatupad ang Bilingual Education Policy
(BEP) noong 1987 bilang pagtupad sa mandato ng
Konstitusyong 1987. Noong 2009, ipinatupad naman ang
Mother Tounge-Based Multilingual Education (MTB-MLE)
upang magbigay diin sa paggamit ng katutubong wika
bilang unang wika ng mga mag-aaral na wikang panturo
sa Sistema ng edukasyon sa Pilipinas.

Sir SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS


LABINSIYAM NA
PANGUNAHING WIKA
AT DIYALEKTO SA
PILIPINAS
Sir SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
Kapampangan
Surigaonon Ivatan

Cebuano Sambal Ybanag Tagalog


Kinaray-a Chavacano Pangasinan
Aklanon Ilokano
Waray
Meranao Bikol
Hiligaynon
Maguindanaoan Yakan
Tausug
Sir SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
Maraming
Salamat sa
Pakikinig!
Sir SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS
GOOD
Sir
DAY !
SYSTEMS PLUS COLLEGE FOUNDATION | BASIC EDUCATION DEPARTMENT - SHS

You might also like