Stopień utlenienia - określa hipotetyczny ładunek, który miałby dany pierwiastek, jeśli wszystkie

wiązania chemiczne w cząsteczce lub jonie zawierającym dany atom miałyby charakter wiązań
jonowych. Jest to pojęcie teoretyczne.

Utleniacz – pierwiastek chemiczny, który ulega w reakcji redoks redukcji (zmniejszenie

stopnia utlenienia).
Reduktor – pierwiastek chemiczny, który ulega w reakcji redoks utlenieniu (zwiększenie
stopnia utlenienia).

Metody ustalania stopni utlenenia:

1) Pierwiastki w stanie wolnym zawsze mają stopień utlenienia 0 ( np.: O2, H2, Cl2, I2 etc.)
2) Litowce mają zawsze stopień utlenienia +I
3) Berylowce mają zawsze stopień utlenienia +II
4) Wodór w związkach z niemetalami przyjmuje zawsze stopień utlenienia +I (np. H2S)
5) Wodór w związkach z metalami przyjmuje zawsze stopień utlenienia -I (np. NaH)
6) Tlen w związkach chemicznych występuje na -II stopniu utlenienia (wyjątki: nadtlenki
(np. K2O2) – tlen na -I stopniu utlenienia, tlenek fluoru (OF2) – tlen na +II stopniu utlenienia. W
ponadtlenkach (np. KO2) – tlen na stopniu utlenienia wynoszącym – ½.
7) Metale mają zawsze dodatni stopień utlenienia
8) Stopień utlenienia pierwiastka chemicznego w jonie prostym odpowiada ładunkowi jonu,
np. potas w jonie K+ występuje na I stopniu utlenienia, a siarka w jonie S2- jest na -II stopniu
utlenienia)
9) Suma utlenienia wszystkich atomów tworzących jon złożony odpowiada ładunkowi jonu,
np. w jonie SO42- siarka jest na VI stopniu utlenienia, a tlen na -II, co sumarycznie daje VI + 4 * (-II)
=0
10) Suma stopni utlenienia wszystkich pierwiastków w cząsteczce związku chemicznego
jest ZAWSZE równa zeru, np. w cząsteczce HNO3 wodór jest na I, tlen na -II, a azot na V stopniu
utlenienia, co sumarycznie daje I + V + 3 * (-II) = 0.