3:53

ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਕਿਤਕ ਦਿਵਸ ਬਸ ਤਾਂਤੇ ਪਯਾਨ ਕਰਾਇਯੋ ।

ਹੋ ਮੁਕਤ ਸਰੋਵਰ ਉਪਰ ਡੇਰਾ ਪਾਇਯੋ । 222 ।
ਚੌਪਈ : ਮੁਕਤ ਸਰਵਰ ਮੈ ਤਬ ਗਏ । ਪਾਇ ਛਾਵਨੀ ਦੇਰਾ ਏ ।
ਸਾਇਰ' ਭਯੋ ਧ ਇਕ ਨੀਰਾ । ਕਰੀ ਛਾਵਨੀ ਤਿਹ ਪ੍ਰਭ ਹੀਰਾ | 223 ।
ਲਖੀ ਜੰਗਲ ਦੇਸ਼ ਸੁ ਜਾਨਹੁ । ਮੁਕਤੀ ਭੁਮ ਅਧਿਕ ਪਹਿਚਾਨਹੁ ।
ਦੇਸ ਦੇਸ ਸੰਗਤ ਤਿਤ ਆਵੈ । ਦਰਸ਼ਨ ਖਾਸ ਹਜ਼ੂਰ ਸੁ ਪਾਵੇ । 224 |
ਝੂਲਨਾ ਛੰਦ :
ਕਥਤ ਸੰਮ ਕੇ ਚਾਰ ਚਾਰਿਤਰ ਸੁਨਤ ਹੈ ਪ੍ਰੇਮ ਸੋ ਸਰਬ ਬੀਰਾ ।
ਹੋਤ ਜੈਕਾਰ ਆਪਾਰ ਤਿਹ ਠੌਰ ਮੈ ਬਜਤ ਜੰਤ ਅਨਗਨਤ ਧੀਰਾ ।
ਕਿਤਕ ਜੋ ਦਿਵਸ ਬੀਤੰਤ ਇਹ ਫੌਰ ਮੈ ਨੀ ਤਬ ਖਾਸ ਆਛੇ ਸਰੀਰਾ।
ਚੜ੍ਹੀ ਤਬ ਫੌਜ ਅਨਗਨਤ ਮਾਲੇਛ ਕੀ ਸੁਨਤ ਹੀ ਭੇਦ ਹੈ ਕੋਟਿ ਤੀਰਾ। 225
ਰਸਾਵਲ ਛੰਦ :
ਚੜੇ ਦੂਤ ਧਾਏ । ਦਿਨ ਰੇਨ ਆਏ ।
ਸੁਨੇ ਭੇਦ ਜੀਹਾਂ । ਕਰੇ ਦੌਰ ਤੀਹਾਂ । 226 ॥
ਚੌਪਈ : ਐਸ ਜਸੂਸੋਨ ਚਾਇ ਜਤਾਇਸ ! ਕੋਟ ਕਪੂਰੇ ਭੇਦ ਬਤਾਇਸ
ਪਛਮ ਦਿਸਾ ਕੋਟ ਕੇ ਤੀਰਾ। ਉਤਰ ਸੁ ਪਰੇ ਜਾਨ ਬਰਬੀਰਾ । 227 ।
ਕੋਟ ਕਪੂਰ ਦੂਤ ਜਬ ਆਏ । fਖਿਦਰਾਣੈ ਉਤਰੈ ਸੁਣ ਪਾਇ ॥
ਚੜ੍ਹ ਫਉਜ ਤਿਨ ਕੀ ਜਬ ਪਾਈ । ਲੈ ਆ ਤਿਨ ਕਹ ਤਬ ਆਈ । 228 |
ਦੋਹਰਾ : : ਹਾਂ ਆਪ ਬੈਠੇ ਪ੍ਰਭੁ ਆਛੈ ਲਾਇ ਦਿਵਾਨ ਵੀ
ਕਥਤ ਸੰਗ ਜੰਮ ਕੇ ਅਨਿਕ ਭਾਂਤਿ ਸੋ ਜਾਨ । 229 ।
ਝੂਲਨਾ ਛੰਦ :
ਕਹਯੋ ਮੁਖਾਰ ਸ੍ਰੀ ਬਿੰਦ ਹੀ ਆਪ ਹੀ ਚਾਹ ਵੇ ਤੁਰਕ ਲੈ ਫਉਜ ਆਏ ।
ਹੋਇ ਤਈਯਾਰ ਬਰ ਬੰਡ ਰਨ ਮੰਡ ਕੇ ਲਰੋ ਘਮੰਡ ਕੀ ਧੁਨ ਲਗਾਏ ।
ਇਤਿ ਮਹਾਰਾਜ ਕੇ ਬਾਕ ਪੁਨ ਕਹਤ ਲੈ ਅਗਨੀ ਦੂਤ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਲਖਾਏ !
ਭਯੋ ਸੰਗਾਮ ਕੋ ਜਾਨ ਆਮ ਤਹਾਂ ਜੋਗਨੀ ਜੂਥ ਡੌਰੂ ਬਜਾਏ । 230 |
ਜੱਗਨੀ ਬ ਪਰ ਜੂਥ ਪਰਫੁਲਤ ਹੈ ਭੂਤ ਅਰ ਪ੍ਰੇਤ ਖਪਰ ਸੁ ਧਾਰੀ ।
ਕਮਲ ਕੇ ਤਾਤ ਕੇ ਤਾ ਸੰਗ ਨਾਰਿ ਲੈ ਈਸ ਕੇ ਗਨਨ ਯੋਂ ਧਰਨਿ ਸਾਰੀ ।
ਨਾਰਿ ਦੇਵਾਨ ਕੀ ਚਉ ਚਿਤ ਸੀਨ ਕੇ ਹਾਰ ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਕੀਨੇ ਸੁ ਭਾਰੀ ।
ਜਧ ਕੇ ਬਿਰੁਧ ਮੈ ਬਰ ਜਧਾਨ ਕੋ ਆਵੇਹੀ ਕਾਰ ਕੀਜੇ ਸੰਗਾਰੀ । 231 ।
ਇਤੇ ਗੁਰਦੇਵ ਕਾ ਖਾਲਸਾ ਰੂਪ ਹੈ ਉਤੇ ਮਾਲੇਛ ਸੀਨੰਦ ਵਾਰੇ ।
ਭਯੋ ਸੰਗ੍ਰਾਮ ਕਾ ਜੁਧ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੀਰ ਤਰਵਾਰ ਬਰਛਾ ਕਟਾਰੇ ।
1) ਤਾਲਬ ਕਰੋ 2) ਇਹ 3) ਨਾਰਦ 4) ਸਰਹੰਦ
354
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਛੁਟੇ ਨੂੰ ਓਰ ਤੇ ਸ਼ਸਤ ਪੁਨ ਅਸਤੁ ਹੈ ਗਿਰਤ ਯੋ ਸੁਰ ਮਾਨੇ ਮੁਨਾਰੇ ।

ਭਈ ਜਨ ਲਾਲ ਗੁਲਾਲ ਧਰਨੀ ਸਭੇ ਚਲ ਰਕਤ ਕੇ ਬਹੁ ਪਰੇ। 23 2 ।
ਇਤੇ ਨਿਜ ਮੋਰਚੇ ਬਾਂਧ ਕੇ ਲਰਤ ਹੈ ਖਾਲਸਾ ਰੂਪ ਹੈ ਸਾਵਧਾਨੀ ।
ਉਤੇ ਮਹਾਰਾਜ ਕੇ ਨਾਰ ਹੋਇ ਦੇਖਤੇ ਜੁਧ ਬਰ ਬ੍ਰਿਧ ਕੀ ਸਕਤ ਸਾਨੀ ।
ਬਾਨ ਪਰ ਬਾਨ ਯੌ ਚਲਤ ਹੈ ਨਾਥ ਦੇ ਜ ਜਿਮ ਕੁਆਰ ਕੇ ਮੇਘ ਜਾਂਨੀ ।
ਭਯੋ ਸੰਮ ਜਨ ਭਾਰਥ ਦੂਸਰੇ ਕਵਨ ਬਰ ਬੁਧ ਬਰਨੈ ਕਹਾਨੀ। 23 3 ।
•ਸਵਾ ਜਬ ਪਹਰ ਪ੍ਯਾ ਜੰਗ ਜਾਲਮ ਭਯੋ ਚਹਯੋ ਤਬ ਜਾਨ ਤੁਰਕਾਨ ਪਾਨੀ ।
ਸਾਬ ਮੈਂ ਤੇ ਜੋ ਲੱਗ ਕਰ ਕੇ ਤਿਨੇ ਤੁਰਕਾਨ ਸੋ ਯੋ ਬਖਾਨੀ ।
ਕੋਟ ਤੇ ਇਤਰ ਪੁਨ ਨੀਰ ਕਿਤ ਹੈ ਨਹੀ ਇਹੀ ਕੇ ਪਾਸ ਇਨ ਕੈ ਸੁ ਜਾਨੀ ।
ਸੁਨਤ ਹੀ ਬਾਤ ਗਯੋ ਧੀਰ ਛੂਟ ਤਿੰਨ ਕਾ ਜਾਤਹੀ ਨੀਰ ਮੈ ਚਿਤ ਸੁ ਮਾਨੀ । 2 3 4

॥
ਮਰੇ ਇਤ ਉਤ ਕੇ ਬੀਰ ਕੇਤਕ ਤਹਾਂ ਰਯੋਂ ਨਿਜ ਖਾਲਸੇ ਖੇਤ ਭਾਰੀ ।
ਬਾਂਧ ਕੇ ਮੋਰਚੇ ਬਾਰ ਕੇ ਤੀਰ ਮੈ ਨਾ ਨੀਸਾਨ ਗਾਵੈ ਸੁ ਕਾਰੇ ।
ਉਤੇ ਮਲੇਛ ਕੇ ਗਏ ਚਲ ਕੋਟ ਕੌ ਬਰ ਨਾ ਲਰਨ ਕੀ ਹੋਗ ਯਾਰੀ ।
ਆਨ ਮਹਾਰਾਜ ਤਬ ਨਿਰਖ ਭੂਜੰਗ ਕੋ ਬਿਸਮ ਸਰੂਪ ਨਿਰਨੈ ਨਿਹਾਰੀ । 2 3 5 ॥
ਬਾਜ ਪਰ ਬਾਜ ਯੂ ਬੀਰ ਪਰ ਬੀਰ ਨਿਜ ਰਕਤ ਕੇ ਨੀਰ ਮਹਿ ਜਾਨ ਏ ।
ਤੀਰ ਸਰ ਮੁਕਤ ਕੇ ਮੁਕਤ ਬਹੁ ਭਏ ਹੈ ਜੀਵਤੇ ਜਾਂਚ ਏਊ ਸਜਾਏ ।
ਬੈਠ ਬੈਰਾਗ ਪੁਨ ਭਾਵ ਉਨ ਕੇ ਕਯੋ ਗਹੇ ਨੀਰ ਤਿਨ ਬੰਦਨ ਏ ।
ਖੁਸੀ ਕੇ ਮਹਲ ਮੇ ਹੋਇ ਗੁਰਦੇਵ ਜੂ ਅਮੀ ਪੁਨ ਬੈਨ ਉਨ ਸੋ ਬਿਗੋਏ । 23 6

॥
ਕਛੂ ਜੋ ਇਛ ਨਿਜ ਹੋਇ ਰਨ ਆਪ ਕੇ ਮਾਂਗੀਏ ਖਾਸ ਬਰ ਪੂਰ ਭਾਰੀ।
ਗੁਰੂ ਜੂ ਦਯਾਲ ਕਿਰਪਾਲ ਤੁਮ ਪਰ ਭਯੋ ਕਹੋ ਜੋ ਇਛ ਤੁਮ ਕੋ ਪਿਆਰੀ ।
ਚੋਰ ਕੇ ਹਾਥ ਸੁਖ ਸਾਥ ਹੋਇ ਖਾਲਸੇ ਚਰਨ ਜੁਗ ਕੰਜ ਕੇ ਤਟ ਉਚਾਰੀ ॥
ਪੂਰੰ ਆਨੰਦ ਬਿਦਾਵ ਜੋ ਇਤ੍ਯ ਹੈ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰ ਦੀਜੀਐ ਸੋ ਸੁਧਾਰੀ । 237 ।
ਆਪ ਕੇ ਹਾਥ ਜਗ ਨਾਥ ਸੋ ਪਾਰੀਐ ਬਾਤ ਇਹੈ ਬਾਤ ਹਮ ਕੋ ਪਿਆਰੀ ।
ਸੁਨੇ ਜਬ ਬੈਨ ਕ੍ਰਿਪਾਲ ਜੂ ਖਾਲਸੇ ਫੇਰ ਇਹ ਭਾਂਤਿ ਤਿਨ ਸੋ ਉਚਾਰੀ ॥
ਟੂਟ ਕੇ ਗਏ ਜੋ ਸੂਮ ਸਫੀ ਜੜੀਂ ਜੋਗ ਨਾ ਬਾਤਿ ਤਿਨ ਕੀ ਚਿਤਾਰੀ ।
ਅਪਨੇ ਕਾਜ ਜਗ ਸਾਜ਼ ਸਭ ਸਾਜਈ ਆਪਨਾ ਕਾਜ਼ ਲੀਚੈ ਸਵਾਰੀ । 238 ।

ਰਿਧ ਐ ਸਿਧ ਪੁਨ ਲੋਕ ਪਰਲੋਕ ਗਤ ਸਵਰਗ ਬੈਕੁੰਠ ਕਿਨ ਦਰਬ ਲੀਜੈ ॥
ਰਾਜ ਔਰ ਜੋਗ ਕੇ ਭੋਗ ਜੋ ਅਧਿਕ ਹੈ ਇਨ ਕੀ ਓਰ ਕੋ ਸੁਰਤ ਕੀਜੈ ॥
ਬਹੁਤ ਜੋ ਭਾਤਿ ਸਮਝਾਇ ਗੁਰ ਦੇਵ ਜੂ ਕਹੇ ਨਿਜ ਸੋਧ ਕੇ ਉਤਰ ਦੀਜੈ ॥
) ਪਰਨਾਲੇ 2) ਨਾਲ 3) ਇਧਰ 4) ਕਹੇ, ਆਖੇ 5) ਫਾੜੀਏ
 355
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਲਾਇ ਦੀਵਾਨ ਬਹੁ ਚਿਰੰ ਲੈ ਸੋਧ ਕੇ ਕਯੋ ਜਾਗਤ ਨਾ ਸਦਾ ਜੀਜੈ । 239
ਦੋਹਰਾ : ਹਥ ਜੋਰ ਸਿਰ ਨਾਇ ਕੈ ਆਨ ਹਜੂਰ ਉਚਾਰ ॥
ਔਰ ਬਾਤ ਸਭ ਤੁਛ ਹੈ ਯਹੈ ਮੰਤ੍ਰ ਬਰ ਸਾਰ। 240 ।
ਚੌਪਈ : ਰਿਧ ਸਿਧ ਜੋ ਚਾਰ ਪਦਾਰਥ । ਅਪਨੇ ਲੇਵੇ ਨਹੀਂ ਸੁ ਅਰਬ ।
ਜਾਤੇ ਕਾਜ ਪੰਥ ਕਾ ਹੋਇ । ਸਿਆਹੀ ਜਾਇ ਸਰਬ ਕੀ ਧੋਇ । 241 ॥
ਵਹੈ ਬਾਤ ਹਮ ਕੋ ਪ੍ਰਭ ਦੀਜੈ । ਕਰੁਣਾ ਅਧਿਕ ਪ੍ਰਭੂ ਹਮ ਪਰ ਕੀਜੈ ॥
ਬਹੁ ਵਾਰੀ ਤਿਨ ਕੋ ਸਮਝਾਯੋ |ਤਾ ਬਿਨ ਮੁਕਤ ਔਰ ਨ ਗਾਯੋ । 242 | .
ਤਿਨ ਕੋ ਹੈ ਬਖਸ ਤਬ ਕੀਨਾ । ਕਾਗਦ ਪਾਰ ਜੇਬ ਕਢ ਦੀਨਾ।
ਪਾਸਿੰਧ ਸਾਹਿਬ ਗੁਰ ਦੇਵੈ ।। ਪੈ ਕਾਰਜ ਇਹ ਕੀਮ ਅਭਵੈ 24 ਤੇ ।

।
ਸਭਮੁਕਤਨ ਇਕ ਗੌਰ ਕਰਾਯੋ । ਈਧਨ ਅਧਿਕ ਤਵਨ ਪਰ ਪਾਯੋ ॥
ਏਕ ਸ਼ਹੀਦ ਗੰਜ ਤਿਨ ਕੀਨੋ । ਨਿਜ਼ ਹਾਥਨ ਪ੍ਰਭ ਅਨਲ ਸੁ ਦੀਨੋ । 244 ॥
ਕਰੁਣਾ ਅਧਿਕ ਤਵਨ ਪਰ ਕਰੀ । ਆਪ ਸਮਾਨ ਸਭ ਤਿਹ ਧਰੀ ॥
ਸ੍ਰੀ ਮੁੱਖ ਅੰਬੂਜ ਬਚਨ ਉਚਾਰੇ । ਮੁਕਤ ਭਏ ਸਭ ਹੀ ਵਹ ਪਿਆਰੇ । 245 ॥
ਐਸ ਮਰਤਬਾ ਉਨ ਕਹ ਦਯੋ | ਸੁਰ ਨਰ ਨਿਰਖ ਨੈਨ ਨਹ ਪੜੋ ।
ਸਿਰ ਦੇ ਜਬ ਮੁਕਤੇਸਵਰ ਰੇ । ਤਾਤੇ ਨਾਮ ਮੁਕਤਸਰ ਧਰੇ । 246 1
ਦੋਹਰਾ : ਤਿਨ ਕੀ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਨਿਰਖ ਕੇ ਖੁਸ਼ੀ ਭਏ ਪ੍ਰਭ ਚਿਤ ॥
ਯੌ ਬਆਂ ਉਚਰਤ ਭਏ ਹੀ ਸੁ ਜਾਇ ਅਮਿਤ । 247 ।
ਮੈਂ ਇਨ ਕੋ ਤਾਓ ਘਨੋ ਅਸਨ ਬਸਨ ਬਿਨ ਨਿਤ ॥
ਏ ਮੌਕਉ ਨਿਜ ਛਾਡ ਕੇ ਗਏ ਨ ਅਨਤੇ ਕਿਤ । 248 |
ਯੋਂ ਕਹ ਕਰ ਗੁਰਦੇਵ ਜੂ ਜਲਜ ਨੈਨ ਜਲ ਡਾਰ ।
ਧੰਨ ਧੰਨ ਤਿਨ ਕੋ ਕਯੋਂ ਨਿਜ ਆਨਨ ਕਈ ਬਾਰ । 249 ।
ਖਿਦਰਾਣਾ ਕਰਿ ਮੁਕਤਸਰ ਮੁਕਤ ਮੁਕਤ ਸਭ ਕੀਨ !
ਹੋਇ ਸਾਬਤ ਜੂਝੇ ਜਬੈ ਬਡ ਮਰਤਬ ਲੀਨ । 250 |
ਤੁਰਕ ਤੇ ਮਿਰਤਕ ਹੋਤੇ ਤਿਨ ਕੇ ਗ ਖੁਦਾਇ ।
ਦਾਬ ਏ ਸਭ ਧਰਨ ਮੈ ਨਿਮਖ ਬਿਲਮ ਨਹੀ ਲਾਇ । 251॥
ਸਵੈਯਾ : ਤੀਰਥ ਰਾਜ ਸਥਾਪ ਸਿਰੋਮਣਿ ਆਪ ਸ੍ਰੀ ਮੁਖ ਬਾਕ ਉਚਾਰੇ ॥
– ਨਰ ਨਾਰਿ ਸੁ ਪਛ ਪਸ਼ੂ ਮੁਕਤੇਸ਼ਵਰ ਮੈਂ ਇਕਦਾ? ਪਗ ਡਾਰੇ ।
4) ਕਮਲ ਨੈਨ 5) ਪਦਵੀ 6) ਦੇਰ
1) ਕਲੰਕ 2) ਅਗਨੀ ਦਿੱਤੀ, ਲੰਬੂ ਚਾਇਆ 3) ਕਮਲ
7) ਇਕ ਵਾਰ
336
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਕੇ ਸਰ ਮਜਨ ਕੈ ਸਤ ਪਾਵਤ ਚੋਂ ਫਲ ਸਾਧ ਬਿਚਾਰੇ ।

ਸੋ ਬਰ ਪੂਰਨ ਸਤ ਲਹੈ ਨਰ ਮਾਘ ਮਜੈ ਮੁਕਤੇਸਰ ਬਾਰੇ 25 2 ।

।
ਦੋਹਰਾ ; ਇਹ ਬਿਧ ਤੀਰਥ ਥਾਪ ਕੇ ਧਰ ਸੁ ਮਹਾਤਮ ਚਾਰ ।
ਪਯਾਨ ਕਰਯੋ ਮਹਾਰਾਜ ਜੂ ਪੁਰ ਤੇ ਬਹੁਰ ਅਗਾਰ । 253 1
ਇਤ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰ ਬਿਲਾਸ ਦਯਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਕੋ ਜਫਰਨਾਮਾ ਦੇ ਕਰ
ਸਾਹ ਪਾਸ ਭੇਜਬੋ ਕਥਨੂੰ ਮੁਕਤਸਰ ਜੁਧ ਬਰਨਨੰ ਨਾਮ ਬਾਈਬ ਧਯਾਇ
ਸਮਾਪਤ ਸੰਮਤੁ ਸੁਭ ਮਸਤੁi 2 | ਅਫਜੂ ।

1) ਇਸ਼ਨਾਨ 2) ਹਾਣ ਨਾਲ

 357
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਸਵੈਯਾ : ਸਾਹਬ ਸੰਤ ਸਿੰਗਾਰ ਸਿਰੋਮਣ ਪਾਵਨ ਪੂਜੇ ਸਬੈ ਧਰਿ ਸਾਰੀ ।
ਤਾਸੁ ਕਥਾ ਸੁ ਪ੍ਰਕਾਸ ਕਰੋ ਅਪੁਨੇ ਮਨ ਮੈ ਬਰ ਬੁਧਿ ਬਿਚਾਰੀ ।
ਤੇਈਸ ਧਿਆਇ ਭਨੋ ਕਰ ਚਾਇ ਸੁਨੋ ਚਿਤ ਲਾਇ ਸਭੈ ਨਰ ਨਾਰੀ ।
ਜਾ ਸੁਨ ਕੇ ਅਘ ਮੁਚਤ ਹੈ ਨਰਤੇਵਰ ਦੇਹਿ ਅਲੌਕਿ ਧਾਰੀ । 1 ।
ਝੂਲਨਾਛੰਦ::
ਐਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਮੁਕਤਾਨ ਕੇ ਕਾਜ ਕੈ ਤੀਰਥੰ ਥਾਪ ਸੁਭ ਚਾਰ ਭਾਰੀ ।
ਕਯੋਂ ਪਇਆ ਨਿਧਾਨ ਅੰਗਾਰ ਕਉ ਨਿਰਜਾਨੀ ਭੂਮ ਜਿਹ ਪਰੀ ਸਾਰੀ ।
ਮਹਾਬਨ ਭਯਾਨਕੰ ਭਯੋ ਪਸਰਾਜਈ ਸਿੰਘ ਬੈਰਾਹ ਕੀ ਫਿਰਤ ਡਾਰੀ ।
ਰੱਝ ਕੇ ਟੋਲ ਜਿਹ ਗੱਲ ਕਰ ਫਿਰਤ ਹੈ ਕੂਕਤੀ ਨਿਰਖ ਸਿਧਾਲਾਨ ਨਾਰੀ । 2 |
ਰੀਛ ਅਰੁ ਭਾਲ ਜਿਹ ਏਕ ਮਗ ਚਲਤ ਹੈ ਕੀਸ ਲਾਗੂ ਕੀ ਕਮੀ ਨਾਈ ॥
ਨਾਗ ਗਇੰਦ ਮਸਲੰਦ ਇਕ ਸੋਵਤੇ ਅਰਨ ਜਿਹ ਗੈਡ ਬੋਲੇ ਸੁ ਆਹੀ ।
ਭੂਤ ਜੋ ਪ੍ਰੇਤ ਪਈ ਸਾਚ ਜਿਹ ਬਿਚਰਤੇ ਨੂੰ ਜਿਹ ਮਾਨਵੰ ਲਖੇ ਤਾਹੀ ।
ਐਸ ਬਨ ਮਾਹਿ ਜਬ ਗਯੋ ਜਗਤੇਸ ਜੂ ਕੇਵਲੰ ਆਪ ਸੰਗ ਸਕਤ ਸਾਹੀ । 3 ।
ਦੋਹਰਾ :: ਸੂਤ ਸੰਪਤ ਧਨ ਧਾਮ ਰਥ ਹੈ ਗੇ 10 ਸਗਲ ਸਿੰਗਾਰ ।
ਸਭ ਬਿਭੂਤ ਕੋ ਛਰ ਕੈ ਭਏ ਸੁ ਏਕੰਕਾਰ | 4 |
ਪੁਨ ਧੁਨ ਸੁਨ ਮਹਾਰਾਜ ਕੀ ਰਾਨੇ ਰਾਵ ਬਿਰਾਰ ।
ਮਿਲੇ ਆਨ ਭਯੋ ਖਾਲਸਾ ਹੈ ਹੀ ਪਤੀ ਹਜਾਰ 5 ।
।

ਚੌਪਈ :: ਮੋਲਾ ਭਯੋ ਸੁ ਆਨ ਹਜ਼ੂਰਾ । ਸਿਖ ਸਖਾ ਆਵਤ ਨਿਤ ਸੂਰਾ |

ਕੇਤਕ ਧਾਰ ਭਾਵਨੀ ਸੇਵੈ ਕੇਤਕ ਰੋਜ਼ ਚਾਕਰੀ ਲੇਵੈ । 6 | |
।

ਦੋਹਰਾ : ਤਬ ਕਰੁਣਾਨਿਧ ਕੂਚ ਕਰ ਆਵਤ ਤੇ ਤਿਹ ਜਾਇ ॥

ਜਿਹ ਦੁਰਗੇਸਵਰ ਕੈਂਟ ਹੈ ਮਨੋ ਪਬ" ਕੇ ਭਾਇ ।7।
ਚੌਪਈ : ਕਰਤ ਕੂਚ ਤਹ ਠਾ ਪ੍ਰਭ ਆਯੋ । ਨਿਰਖ ਵਿਠਿੰਡਾ ਅਤਿ ਬਿਗਸਾਯੋ ।
ਉਚ ਦੁਰਗ ਪਤ ਅਤਿ ਹੈ । ਤਿਹ ਸੰਮਾਨ ਗਢ ਊਚ ਨ ਕਹੈ । 8 ।
ਚਢੇ ਆਨ ਜਬ ਗਢ ਕੇ ਸੀਸਾ ਲੋਗਨ ਕਹਯੋ ਤੀਰ ਜਗਦੀਸਾ ।
|

ਦੁਰਗੇਸ਼ਵਰ ਗੁੜ ਯਹ ਜਬ ਪਾਯੋ । ਨਵ ਨੇਜ਼ੇ ਉਚਾ ਤਬ ਗਾਯੋ । 9 ।

ਦਿਲੀ ਗੋਰੀ ਯਾਦਿ ਬਰ ਬੀਰਾ । ਦਿਪਤ ਦੀਪ ਦੇਖਤ ਮਤਿ ਧੀਰਾ !
ਕਈ ਧਾਵਨੀ ਕਤ ਵਹਿ ਥਾਯੋ । ਸ਼ਮਾ ਪਾਇ ਤਿਨ ਮਾਰਿ ਸੁ ਢਾਹਯੋ । 10 |
ਬਿਨੈ ਪਾਲ ਕੀ ਸੁਨਤ ਕਹਾਨੀ । ਸ੍ਰੀ ਅੰਬੂਜ ਮੁਖ ਵਾਕ ਬਖਾਨੀ ।
ਬਡੋ ਨਗਰ ਅਦਭੁਤ ਗਤ ਜਾਨਹੁ । ਅਬ ਯਹ ਬਸਤ ਕਿਯੋ ਨਹੀ ਬਾਨਹੁ । 11 |
8) ਹਾਬੀ
1) ਧਰਤੀ 2) ਨਸ਼ਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ 3) ਅਣਜਾਣੀ 4) ਸੂਰ 5) ਝੰਡ 6) ਗਿਦੜ 7) ਬੰਦਰ
9) ਸ਼ੇਰ 10 ) ਘੋੜੇ, ਹਾਥੀ 1) ਪਹਾੜ 12) ਕਮਲ
 358
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਤਿਨ ਯੌ ਕਹੀ ਕਮਲ ਪਰਗਾਸਾ | ਦਾਨਵ ਬੀਚ ਕਰਤ ਜਗ ਨਾਸਾ ।

ਤਾਕੋ ਡਰ ਪ੍ਰਭ ਜੂ ਇਤ ਭਾਰੋ । ਤੁਮ ਸਭ ਲਾਇਕ ਤਾਹਿ ਨਿਕਾਰੇ । 12 |
ਤਬ ਕਰਣਾਨਿਧ ਸੋਇ ਨਿਕਾਰਸ ( ਦੇਸ਼ ਬਾਵਨੀ ਮੈ ਸੋ ਉਡਾਰਸ ।
ਸਿਧਨ ਸੋ ਸਟ ਤਿਤ ਕੀਨੀ ।| ਇਹ ਪਰਤਗਿਆ ਬਹੁ ਬਿਧ ਦੀਨੀ । 13 ॥
ਸੀਸ ਦੁਸਾਲ ਨਿਜ ਪ੍ਰਭ ਲਯੋ । ਤਾਕ ਡਾਰ ਉਪਰ ਤਿਨ ਦਯੋ ।
ਆਦਿ ਸੀਸ ਅਪਨੋ ਕਰੁ ਲਾਈ । ਮੱਨ ਬਚਨ ਦੀਨੋ ਸੁ ਬਗਾਈ । 14 !
ਲੈ ਤਿਨ ਧਰਿਓ ਆਪਨੇ ਸੀਸਾ || ਸਾਹਿਬ ਕੋ ਜਾਨਿਯੋ ਜਗਦੀਸਾ ।
ਪੁਨ ਤਿਨ ਪਾਂਚ ਅੰਗੁਲ ਨਿਜ ਫੇਰੀ | ਅਚੁਤ ਓਰ ਨਾਥ ਕੇ ਹੇਰੀ। 5 ॥
ਪੰਜਾ ਤਾਕ ਫਿਰਤ ਨਿਹਾਰੀ । ਜਗਤ ਨਾਥ ਅੰਗੁਲ ਇਕ ਸਾਰੀ ।
ਦੋਇ ਤੀਨ ਯੁਗ ਪਾਚਨ ਸਾਰੀ । ਪੁਨ ਛਾਤੀ ਠੋਕੀ ਕਰ ਨਾਰੀ । 16 ।
ਝੂਲਨਾ ਛੰਦ
ਐਸ ਪੁਨ ਭਾਂਤਿ ਚਰਿਤ ਅਨਗਨਤ ਕਰ ਭਏ ਤਬ ਲਪ ਸਿਧੀ ਸਰੀਰਾ ।
ਮਹਿਖ ਬਲ ਦਈ ਤਬ ਦੂਰ ਕੇ ਨਗਰ ਕੀ ਆਪ ਬਸਾਇਯੋ ਸੁ ਮਤਿ ਧੀਰਾ ।
ਤਾਸ ਬਸਾਇ ਸੁਖ ਪਾਇ ਕਰੁਨਾਨਿਧੀ ਪੂਰੀ ਤਲਵੰਦ ਡਾਰਿਯੇ ਵਹੀਰਾ।
ਆਨ ਬੈਰਾੜ ਸਬ ਡਲ ਤੇ ਅਦਿਲੋਂ ਮਿਲੇ ਪਦਕ ਕੇ ਅਨ ਤੀਰਾਂ 17 ॥
ਸਿਖ ਅਰ ਸੰਤ ਅਨੰਤ ਮਿਲ ਆਵਈ ਪ੍ਰਭੂ ਕੇ ਦਰਸ ਕੇ ਹੇਤ ਧਾਈ ।
ਹੋਤ ਕਈ ਖਾਲਸਾ ਝੂਠ ਤਜ ਲਾਲਸਾ ਮਿਯੂ ਤਿਹ ਆਨੇ ਸਤਸੰਗ ਭਾਈ।
ਪੁਰੀ ਆਨੰਦ ਤੇ ਦਸ ਗੁਨੋ ਚਾਨੀਐ ਪਾਰ ਪੁਨ ਵਾਰ ਪਾਯੇ ਨ ਜਾਈ ।
ਹੋਤ ਆਨੰਦ ਧੁਨ ਕੀਰਤਨੂੰ ਜਾਨੀਐ ਬਜਤ ਸੰਗੀਤ ਕੀ ਤਾਰ ਗਾਈ । 18 (
ਭਾਵਨੀ ਧਾਰ ਇਕ ਸੇਵਹਿ ਨਾਥ ਕੋ ਚਾਕਰੀ ਦਾਮ ਇਕ ਰੋਜ ਲੇਹੀ ।
ਪੁਤ੍ਰ ਕਲਤ੍ਰ ਹਿਤ ਏਕ ਤਿਹ ਪੂਜਹੀ ਦੂਧ ਐ ਮਾਲ ਕੀ ਆਸ ਕੇਹੀ ।
ਏਕ ਜੋ ਦਾਸ ਉਦਾਸ ਹੈ ਜਗਤ ਤੇ ਸ੍ਰੀ ਘਨ ਸਿਆਮ ਆਸਾ ਸਨੇਹੀ ।
ਰੈਨ ਦਿਨ ਆਵਹੀ ਚਲੀ ਬਹੁ ਸੰਗਤਾਂ ਪ੍ਰੇਮ ਪਦਾਰਥੁ ਨਾਥ ਦੇਹੀ । 19।
ਦੋਹਰਾ :: ਰੋਜ ਅਸਰਫੀ ਮੁਕਾ ਦੇਤ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨਿਤ ॥
ਯੌ ਬਤੀਆਂ ਸੁਨ ਕਰ ਚਲੇ ਆਵੇਤ ਬੀਰ ਅਮਿਤ ( 20 ।
ਦੰਦਭ$ ਨਾਦ ਮਿਦੰਗ ਧੁਨ ਆਵਚ ਤੂਰ ਅਪਾਰ ॥
ਜਲਧ ਮੇਘ ਜਿਮ ਗਾਜ਼ਈ ਸਦ ਸਾਚੈ ਦਰਬਾਰ । 2।।
1) ਵੇਖਿਆਂ 2) ਝੂਟਾ 3) ਤਲਵੰਡ ਚਰਨ ਕੋਮਲ 5) ਇਸਤਰੀ 6) ਨਗਾਰਾ
 359
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਆਦਿ ਜਾਮ ਦਿਨੇ ਚੜੇ ਲਗਿ ਹੋਇ ਨ ਕਿਸੇ ਦਿਦਾਰ ।

ਫਿਰ ਬੈਠੇ ਸੂਖ ਮਹਲ ਜਬ ਸਭ ਦਰਸੈ ਹਿਤ ਧਾਰ 22 ।

।
ਚੌਪਈ : ਊਚ ਦਮਦਮਾ ਅਧਿਕ ਕਰਾਯੋ । ਜਿਹ ਸਮ ਉਪਮਾ ਅਵਰ ਨਾ ਗਾਯੋ ।
:

ਬੈਠਤ ਆਪ ਤਹਾ ਜਬ ਆਈ । ਸਭ ਸੰਗਤ ਦਰਸੈ ਤਬ ਜਾਈ । 23

|

ਬਹੁਰ ਆਪ ਗੁਰੂ ਸਰ ਆਵ । ਬਲ ਸੰਗਤੀ ਕਾਰ ਕਢਾਵੈ ॥

ਅਨਿਕ ਚਤ੍ਰਿਤ ਕਰੈ ਓਰ ਥਾਨੇ । ਕੌਨ ਕਵਿੰਦ ਸੁ ਸਕਤ ਬਖਾਨੈ । 24 ॥
ਸਾਯੰਕਾਲ ਜਿਡਆਣੇ ਆਈ । ਰੋਜਦਾਰ ਸਭ ਲੇਹ ਬੁਲਾਈ ॥
ਸਭ ਕੋ ਰੋਜ ਦੇਤ ਓਹੁ ਥਾਨੈ । ਮੁਹਰ ਰੁਪਯਾ ਪੈਸਾ ਜਾਨੈ । 25 ॥
ਰਸਾਵਲ ਛੰਦ :
ਜਬ ਆਪ ਆਨੈ ਬਿਨੈ ਤੋਂ ਥਾਨੈ ।
।

ਤਬੈ ਲਾਗ ਲਛਾ । ਸੁ ਠਾਢੀ ਪ੍ਰਛਾ । 26 ।

ਤਹਾ ਤੇ ਜੁ ਆਵੈ । ਸੁ ਡੇਰੇ ਸਿਧਾਵੈ ।
ਸੁਨੀ ਐਸ ਪਾਈ । ਚਯੋਂ ਦੇਸੁ ਆਈ । 27॥
ਗੁਰੂ ਜੀ ਨਿਧਾਨਾ । ਰਖੇ ਚਾਕਰਾਨਾ ।
ਧੰਨ ਯੌ ਬਸਾਵੈ । ਮਨ ਮੇਘ ਆਵੈ । 28 ।
ਜਹਾਂ ਬੈਠ ਆਈ । ਸੁਤੇ ਤਾਈ ਜਾਈ ।
ਉਰੂ ਪਾਟ ਨੀਚੈ । ਦਿਵੈ ਬਿਤ ਸੀਚੈ । 29 ।
ਕਿਤੇ ਜੇ ਬਿਰਾਰਾ | ਕਰੈ ਐਸ ਕਾਰਾ ।
ਨਿਸ ਮਧਿ ਆਈ । ਖੁਦੇ ਤੌਨ ਜਾਈ । 30 ।
ਜਹਾਂ ਆਪ ਈ । ਗੁਰੂ ਰੋਜ ਦੇਈ ।
ਕਛੂ ਤਾਨ ਪਾਵੈ । ਗਾਧੀ ਠਹਰਾਵੈ । 31
ਲਜਾ ਸ ਲਜਾਈ । ਹੇ ਮੋਨਤਾਈਂ ।
ਜਿਤੇ ਖੋਂ ਨਰੇਸਾ । ਹੁਤੇ ਮਧਿ ਦੇਸਾ। 32
ਸਭੇ ਤੌਨ ਜਾਈ । ਮਿਲੇ ਖਾਸ ਆਈ ।
ਸਬੈ ਹੂੰ ਬਿਚਾਰੀ । ਗੁਰੂ ਆਵਤਾਰੀ । 33 :
ਬਿਨ ਆਦਿ ਕੀਜੈ । ਕਿਮੇਂ ਮੇਘ ਲੀਜੈ ।
ਧਰਯੋ ਆਗ ਡਲਾ | ਕਰੀ ਜੋਰ ਗਲਾ 341
ਹਜੂਰੈ ਸੁ ਆਈ । ਮੁਖ ਡਲ ਗਾਈ ।
ਪਰਿਯੋ ਦੂਰ ਭਿਛਾ ! ਗੁਰੂ ਕੇ ਸੁ ਰਛਾ । 35 ।

1) ਪ੍ਰਤੱਖ ੨) :ਖੋ 3) ਚੁਪ ਸਾਧਣਾ

 360
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ੧੦

ਘੋਨ ਕਾਲ ਬੀਤਾ | ਨਹੀ ਮੰਘ ਕੀਤਾ |

ਪ੍ਰਜਾ ਦੂਖ ਪਾਈ ਬਿਨਾ ਨੀਰ ਰਾਈ । 36 ।

।
ਹਮੈ ਮੇਘ ਦੀਜੈ ਬਡੇ ਜਸੁ ਲੀਜੈ ।

॥|
ਸੁਨੇ ਬਾਤ ਲੀਨਾ । ਨਹੀਂ ਉ ਦੀਨਾ । 37।
ਦਿਨ ਕੈ ਬਿਤਾਈ । ਪ੍ਰਭੂ ਜੀ ਅਲਾਈ ।
ਸੁਨੋ ਡਲ ਰਾਈ । ਗੁਰੂ ਹੈ ਸਹਾਈ ( 3% |
ਕਛੂ ਮਾਂਗ ਲੀਜੈ । ਨਹੀ ਦੇਰ ਕੀਜੈ ॥
ਤਿਨੈ ਫੇਰ ਗਾਈ । ਘਨੂੰ ਦੈ ਬਸਾਈਂ। 39 |
ਕ੍ਰਿਪਾ ਨਾਥ ਕੀਜੈ ਮੁਝੇ ਮੀਹੁ ਦੀਜੈ ॥|
।

ਦੁਖੀ ਹੈ ਲੁਕਾਈ । ਬਿਨਾ ਤੋਂਇ ਪਾਈ । 40 |

ਸੁਨੈ ਆਪ ਗਾਈ । ਦਿਖ ਬਾਤ ਭਾਈ ॥
ਕਛੂ ਆਨ ਚਾਹਾ । ਲਿਜੈ ਮੋਰ ਪਾਹਾ | 41 ॥
ਮੁ ਖ ਮਾਹੀ |। ਧਰਿਯੋ ਮੀਹ ਨਾਹੀ ॥
ਅਨੂੰ ਕੋਈ ਇਛਾ । ਲਵ ਮਾਂਰਾ ਸਿਛਾ | 42 ।
ਇਮ ਟਾਰ ਟੋਰੀ । ਕਿਤੀ ਗੁਥ ਮੋਰੀ ।
ਇਕ ਰੈਨ ਡਲਾ ! ਇਤੈ ਆਨ ਕਲਾ | 43 ।
ਅਸੰ ਢਾਲ ਧਾਰੇ । ਕਯੀ ਠਾਂਢ ਦੁਆਰੇ ॥
ਸੁ ਚੌਕੀ ਦਿਆਲਾ | ਕਰੀ ਤਾਂ ਬਿਸਾਲਾ । 44 !
ਰਹੇ ਆਪ ਗਾਈ । ਸਡੇਰਾ ਜਾਈ ॥
ਗਯੋ ਸੋ ਨ ਧਾਮਾ | ਜਯੋਂ ਚਾਰ ਜਾਮਾ | 45 ।
ਪੁਨ ਹੋਇ ਦਯਾਲਾ | ਕਹਾ ਯੋ ਕ੍ਰਿਪਾਲਾ ।
ਜਿਸੀ ਇਛ ਹੋਈ । ਲਵ ਮਾਂਗ ਸੋਈ । 46 ॥
ਗੁਰੂ ਹੈ ਸੋਹਾਈ । ਮਗੋ ਇਛ ਕਾਈ ।
ਤਿਨੈ ਹਾਥ ਜੋਰੀ । ਵਹੈ ਬਾਤ ਤੇਰੀ । 47 ।
ਪ੍ਰਭੂ ਮੇਘ ਦੀਜੈ । ਪ੍ਰਜਾ ਰਾਖ ਲੀਜੈ |

ਦੁਖੀ ਹੈ ਲੁਕਾਈ ਬਿਨਾ ਨੀਰ ਰਾਈ । 48 ।

।

ਸਭੇ ਕੋ ਸੁਨਾਈ । ਕ੍ਰਿਪਾਸਿੰਧ ਗਾਈ ॥

ਘਨੋ ਜਾਟ ਨੇ । ਸਰ ਹੋਤ ਨੇ 49 ।
।

1) ਮੀਹ ਵਰਹਾ ਦਿਉ 2) ਪਾਣੀ 3) ਕੱਛ ਵਿਚ 4) ਦੇਰ ਨਾਲ

 ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦ 361

ਰਯੋਂ ਮੈਂ ਭੁਰਾਈ । ਕਿਤੇ ਫੇਰ ਪਾਈ ।

ਫਿਯੋਂ ਨਾਹਿ ਡਲਾ | ਵਹੈ ਤੌਰ ਗਲਾ । 50 ।
ਕਹਾ ਜਾ ਤੜਾਗਾ ਕਰੋ ਸੁਧ ਜਾਗਾ ।

।
ਆਯੋ ਜਾਨ ਮੀਹਾਂ । ਲਵੇਂ ਰਾਤ ਦੀਹਾਂ । 5।
ਨੂੰ ਪਾਇ ਤੀਹਾਂ। ਲਗੇ ਐਸ ਮੀਹਾਂ ।
ਧਨ ਧੰਨ ਹੋਈ ।| ਭਨੈ ਸਾਰ ਲਈਂ। 52

|
ਦਿਨ ਦੋਇ ਰੈਨਾ | ਪਰਿਯੋ ਨੀਰ ਐਨਾ ।
ਪ੍ਰਜਾ ਸਾਰ ਧਾਈ । ਡਲਾ ਲੈ ਸੁ ਆਈ । 53 ॥
ਕਹੈ ਆਨ ਈਹਾਂ । ਪ੍ਰਭੂ ਥਾਂ ਮੀਹਾ |
ਦਿਨ ਰੇਨ ਸਾਰੇ |। ਪਰੇ ਨੀਰ ਭਾਰੇ । 54 ।
ਅਬੈ ਥਾਂਭ ਲੀਜੈ । ਕਿਪਾ ਨਾਥ ਕੀਜੈ ॥
ਤਬੈ ਨਾਥ ਗਾਈ । ਤੁਮੂ ਜਾਨ ਭਾਈ । 55 ।
ਨਹੀ ਮੋਰ ਹਾਥਾ 5
| ਘਨੂੰ ਹੋਰ ਗਾਥਾ ।

ਤਬੈ ਡਲ ਰਾਈ । ਹੇ ਨਾਥ ਪਾਈ । 56 ॥

ਦੋਹਰਾ : ਪਗ ਗਹਿ ਕੇ ਡਲਾ ਤਬੈ ਗੁਰ ਪੂਰਨ ਕੇ ਧਾਇ ।
ਪ੍ਰਥਮ ਤੋਂਇ ਬਸਾਇ ਕੈ ਦੀਨੋ ਫੇਰ ਹਟਾਇ । 5? |
ਸੇਵਕ ਭਾਇ ਨਰੇਸ ਯੂ ਯੇ ਕਾਰਜ ਕਰ ਲੀਨ !
ਕਥਾ ਇਹੈ ਮਸਹੂਰ ਜਗ ਜਾਨਤ ਬਡੇ ਪ੍ਰਬੀਨ 58 ।
।

ਏਕ ਦਿਵਸ ਡਲਾ ਜਬੈ ਆਯੋ ਦਰਸਨ ਕਾਜ ।

ਇਹ ਬਿਧ ਸੌ ਨਿਰਖਯੋ ਤਿਨੈ ਕਰਤ ਗਰੀਬ ਨਿਵਾਜ ॥59 |
ਪਾਧੜੀ ਛੰਦ :
ਇਹ ਘਤ ਲਿਖਤ ਦੇਵਤ ਸੁ ਡਾਰ ਨਹੀ ਆਦਿ ਅੰਤ ਕੇਤਕ ਹਜਾਰ ।
।

ਇਹ ਪਰਯੋ ਨਾਥ ਕੈ ਹੈ ਸੁ ਭਾਇ । ਗਢ ਕਲਮ ਦੇਤ ਧਰਨੀ ਵਗਾਇ । 60 !

ਤਬ ਕਹੀ ਡਲ ਪਗ ਜਲਜ ਤੀਰ । ਪ੍ਰਭ ਕਹਾ ਖੇਲ ਕੀਨੋ ਗਹੀਰ ।
ਕਈ ਗਢਤ ਲਿਖਨ ਨਿਜ ਦੇਹ ਡਾਰ । ਨਹੀ ਪਤ ਲਿਖਤ ਕੋਊ ਨਿਹਾਰ । 61 |
ਯੋਂ ਹੀ ਸੁਜਾਤ ਲੇਖਨ ਅਜ | ਬਚ ਸੁਨੋ ਮੋਰ ਗੀਬ ਨਿਵਾਜ ॥
ਤਬ ਕਹੀ ਨਾਥ ਸੁਣ ਡਲ ਵੀਰ । ਤੁਮ ਕਹੋ ਬਾਤ ਨਰਪਤਿ ਸਰੀਰ । 62 ।
ਚੌਪਈ : ਇਹ ਹੈ ਪ੍ਰਗਟ ਹਮਾਰੀ ਸੀ ਪੜ ਹੈ ਇਹਾਂ ਢ8 ਮਤਿ ਰਾਸੀ ।
।

ਲੇਖਕ ਗਨੀ ਕਵਿੰਦ ਗਿਅਨੀ । ਬੁਧ ਸਿੰਧ ਹੈ ਹੈ ਇਤ ਆਨੀ । 63 |

1) ਸਤੇਵਤ 2) ਦਿਨ 3) ਸਾਰੇ ਲੋਕ 4) ਰੋਕੋ 5) ਬਦਲਾਂ ਨੂੰ ਵਰਹਨੋ ਮੋੜਨ ਦਾ 6) ਜਲ 7) ਗੰਭੀਰ
8) ਨਿਰਬੁੱਧ ਵਿਅਕਤੀ
362
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ੧੦

ਦੋਹਰਾ ਤਿਨ ਕੇ ਕਾਰਨ ਕਲਸ ਗਢ ਦੇਤ ਪ੍ਰਗਟ ਹਮ ਡਾਰ ।

ਸਿਖ ਸਖਾ ਇਤ ਪੜੇਗੇ ਹਮਰੋ ਕਈ ਹਜਾਰ । 64 |
ਯੇ ਕਹ ਕਰ ਗੁਰ ਦੇਵ ਜੂ ਰਹੇ ਮੌਨ ਮੁਖ ਠਾਨ ।
ਅਵਰ ਚਰਿਤ੍ਰ ਨਵੀਨ ਇਕ ਆਗੇ ਸੁਨਹੁ ਸੁਜਾਨ । 65 ।
ਸਵੈਯਾ : ਬੈਠੇ ਹੁਤੇ ਦਿਨ ਏਕ ਦਯਾਨਿਧ ਆਨੰਦ ਕੀ ਮਨ ਮੌਜ ਬਢਾਟੀ ।
:

ਤਿੰਨ ਸੁ ਕਾਲ ਭਯੋ ਇਹ ਖਿਆਲ ਲਿਖਯੋ ਜਸੁ ਬਾਰਿਕ ਆਨੰਦ ਪਾਈ ।

ਮੇਲ ਬਿਸਾਖ ਦਿਦਾਰ ਨਮਿਤ ਕਹੀ ਦਿਸ ਤੇ ਇਕ ਸੰਗਤ ਆਈ ।
ਆਨ ਦਿਦਾਰ ਕਯੋਂ ਗੁਰੂ ਕੇ ਮਨ ਇਛਤ ਹੀ ਮਨਸਾ ਵਰਦਾਈ । 66 |
ਬੋਲ ਉਥੌ ਇਕ ਸਿੱਖ ਤਿਨ ਮਹਿ ਦਯਾਲ ਕੇ ਤੀਰ ਸੁਨਾਈ ।
ਸੂਬੇ ਕਿਥੋਂ ਅਮਕੇ ਜੜ ਨੀਚਹ ਸੰਗਤਿ ਖੱਸ ਲਈ ਮਨ ਆਈ ।
ਮਾਲ ਲੁਟੋ ਕਿਤਨੇ ਤਿਨ ਇਛਤ ਮੇਂ ਪਹਿ ਤੇ ਨਹਿ ਜਾਤ ਗਨਾਈ ॥
ਯੇ ਕਹਿ ਕੇ ਵਹ ਮੰਨ ਭਜਿਯੋ ਕਿਨ ਔਰਨ ਆਨ ਇਹੀ ਸੁ ਜਤਾਈ। 67 ॥
ਕਬਿਤ : ਤਹੀ ਇਕ ਔਰ ਜਾਨ ਤੈ ਸਿਖ ਕਹਾ ਆਨ,
ਸੰਗਤ ਨਿਧਾਨ ਜੂ ਕੀ ਲਈ ਖੋਸ ਆਵਤੀ ।
ਸੁਨ ਕਰ ਬੈਨ ਨਾਥ ਮੰਨ ਰਹੇ ਤਿਹ ਸਾਬ,
ਬਰਨੀ ਨ ਗਾਥ ਕਛੁ ਔਰ ਬਾਤ ਭਾਵਤ ॥
ਘਨੀ ਬੇਰ ਸੁਨ ਪਾਇ ਕਹਾ ਨਾਥ ਐਸ ਭਾਇ,
ਦਿਖੋ ਭਾਈ ਚਿਤ ਲਾਇ ਸੰਗਤ ਕੈ ਯੋ ਗਾਵਤੀ ।
ਖੁਫ਼ੂ ਖੁਯੋ ਕਹੈ ਸੰਗ ਯੋਂ ਨ ਕੋਊ ਕਹੈ. ਢੰਗ,
ਮਾਰ ਲੂਟ ਸੂਬਨ ਕੋ ਸੰਗਤ ਜੋ ਲਯਾਵਤੀ । 68 ॥
ਸਵੈਯਾ : ਮਾਰ ਸੇ ਲੂਟ ਮਲੇਛ ਗਣਾਨ ਕੇ ਦੇਸ ਬਿਦੇਸਨ ਸੰਗਤ ਆਈ।
:

ਸੂਬ ਅੰਬੀਰ ਵਜੀਰ ਸੁਸੁ ਸਾਹਿਨ ਯਾਵਤ ਹੈ ਕਰ ਜੋਰ ਬਨਾਈ ।

ਆਜ ਯੋਂ ਅਮਕਾ ਗਢ ਸੰਗਤ ਪੈ ਅਮਕੇ ਪੁਰ ਕੀ ਚੜਾਈ ।
ਯੋ ਹਮ ਸੌ ਨਹ ਕੋ ਜੋ ਕਹੈ ਨਰ ਸੰਗਤਿ ਖੋਸ ਕਹੈ ਮਨ ਧਾਈ। 69 ।
ਪੈ ਗੁਰਦੇਵ ਕਹਾ ਮੁਖ ਅੰਬੁ ਸੰਗਤਿ ਹੈ ਇਹ ਸਾਚੁ ਬਿਚਾਰੀ ॥
ਨੌ ਸੁ ਮਹਲ ਬਿਤੇ ਗੁਰ ਆਸਨ ਮਾਲ ਸਿਖਾਵਤ ਸੰਗ ਗਤਿ ਭਾਰੀ ।
ਮਾਲ ਫਿਰ ਗਡੂਆ ਪਟ ਆਸਨ ਨਾਮੁ ਜਪ ਉਰ ਮਧਿ ਮੁਰਾਰੀ ॥
ਧੋਇ ਪਦਾਂਬਜ ,ਦੀਨ ਸੁਧਾਮੁਖ ਆਪ ਤਰੋ ਗਨ ਸੰਗਤਿ ਤਾਰੀ । 70 }
ਰਸਾਵਲ ਛੰਦ : :

ਇਹੀ ਬਾਤ ਜਾਨਾ। ਸਿਖਾਈ ਨਿਧਾਨਾ ।

ਖਿਮਾ ਧੀਰ ਧਾਰੋ । ਕਿਸੂ ਕੋ ਨ ਮਾਰੋ । 11।
ਤਜੋ ਕਾਮ ਧਾ। ਸੁ ਮੋਹ ਬਿਧਾ }
ਇਹੈ ਮਧਿ ਦੇਹੀ । ਜੋ ਲੈ ਸਨੇਹੀ । 72 ।
1) ਵਿਸਾਖੀ ਦੇ ਜੋੜ ਮੇਲੇ ਤੇ 2) ਅਮਰ 3) ਮੁੱਖ ਕਮਲ 4) ਪਰਮਾਤਮਾ 5) ਚਰਨ ਕਮਲ
 363
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ੧੦

ਕਿਸੀ ਸੇ ਨ ਜਧਾ । ਇਹੈ ਸਾਰ ਬੁਧਾ ।

ਸਭ ਯੋਂ ਸਿਖਾਈ ਮਹਾ ਮੌਜ ਪਾਈ । 73 ॥

ਸਮੰ ਸਤ ਮਿੱਤਾ । ਨਹੀ ਔਰ ਭਤਾ ।

ਇਹੈ ਦੇਪੁ ਦੇਸਾ । ਸਬੂ ਮਧਿ ਦੇਸਾ 74 ॥

।
ਅਬੈ ਮੈ ਸੁਜਾਨੋ । ਕਥੇ ਐਸ ਗਯਾਨੇ ।
ਦਿਵੋ ਖਗ ਖੰਡੇ | ਅਸੀਂ ਚਾਪ ਬੰਡੇ । 75 ।

ਸੁਧਾ ਖਗ ਪਯਾਉ | ਅਸੀਂ ਕੰਠ ਪਾਉ ॥

ਬਿਨਾ ਤੇਗ ਤੀਰਾ ।| ਰਹੋ ਨਾਹਿ ਬੀਰਾ । 76 |

ਇਸ ਪੰਥ ਕੀਨਾ । ਰਸੰ ਨਾਮ ਭੀਨਾ।

ਕਰੈਗਾ ਲਈ ਅਰੰ ਸੋ ਬਨਾਈ । 77 1

ਸਬੈ ਬਾਤ ਪੂਰਾ | ਬਡੋ ਸੁਧ ਸੂਰਾ ।

ਘਨੇ ਲੋਗ ਮਾਹੀ । ਛਪੈ ਗਾ ਸੁ ਨਾਹੀ । 78 |

ਮਲੇਛਨ ਸੰਗਾ | ਕਰੇਗਾ ਚੰਗਾ ।

ਧੁਜਾ ਲੈ ਨਗਾਰੇ । ਗੜੇ ਲੈਗੁ ਮਾਰੇ 79 ।
।

ਸਫਾ ਯੋਇ ਨਾਰੀ । ਦਿਵੈਗਾ ਬਿਦਾਰੀ ।

ਇਤੇ ਕੇ ਚੁਗਤਾ । ਰਹੈਗਾ ਨ ਰਤਾ ( 80 1

ਪ੍ਰਭੁ ਯਿ ਬਖਾਨੀ । ਅੰਮੀ ਸੁਧੁ ਬਾਨੀ ।

ਪੁਨੂੰ ਯੋ ਸੁ ਕੀਨਾ । ਨ੍ਹੀਂ ਬੋਲ ਲੀਨਾ । 81 (
ਅਯੋ ਤੀਰ ਡਲਾ | ਨਿਪੰ ਸੁਧੁ ਭਲਾ ॥
ਕਹਾਂ ਨਾਥ ਰਾਈ ( ਸੁਨੋ ਡਲ ਭਾਈ । 82 1

ਜਿਤੀ ਤੋਰ ਸੈਨਾ | ਬੁਲੋਂ ਐਸ ਬੈਨਾ ।

ਸੁਨੂੰ ਤਾਸ ਬਾਨੀ । ਸਿਨਾਓ ਲੈ ਬੁਲਾਨੀ 83 ।
।

ਚੌਪਈ : ਪਾਂਚ ਕੋਸ ਸੰਗਤਿ ਇਕ ਆਈ । ਸੁਨ ਡਲਾ ਬੈਰਾੜ ਸੁਭਾਈ ।

ਤਾ ਕੇ ਜੁਧ ਸਿਖਾਵਨ ਕਾਜਾ। ਕੌਤਕ ਕਰਤ ਗਰੀਬ ਨਿਵਾਜਾ | 84 ।
ਸਸਤ੍ਰ ਅਸਤ੍ਰ ਸਜ ਸਵਾਰ ਪਿਆਦੇ । ਤਿਨ ਕੇ ਸਨ ਭੇਜ ਕਵਾਦੇ ।
1) ਕਮਾਨ 2) ਅੰਮ੍ਰਿਤ 3) ਖੜਗ, ਤਲਵਾਰ 4) ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਬਾਦਸ਼ਾਹ 3) ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਭਿੰਨੀ 6) ਸੈਨਾ
364
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਫੋਕੀ ਤਿਨ ਪ੍ਰਤਿ ਤੁਪਕ ਚਲਾਨੀ । ਕਿਸੂ ਨ ਆਵੈ ਘਾਉ ਯਾਨੀ । 85 ।

ਪੈ ਤਿਨ ਕੋ ਸ਼ਸਤਰ ਨਹੀ ਕਰਨਾ । ਖੱਸੀ ਬਸਤ ਇਕਾਗਰ ਧਰਨਾ ।
ਦੇਨੀ ਹੋਗ ਫੇਰ ਸੁਨ ਭਾਈ ।| ਸੰਗਤ ਜੂ ਕਹਾ ਜੁਧ ਸਿਖਾਈ । 86 !
ਬਿਬਿਧ ਬਚਨ ਐਸੇ ਪਰਕਾਰਾ । ਕਰੁਣਾਸਿੰਧ ਕਰੈ ਬਿਸਥਾਰਾ ।
ਡਲੇ ਕਉ ਇਹ ਬਿਧ ਕਹਿ ਬੈਠਾ ਸੰਗਤ ਕਉ ਕੀਨੀ ਇਤ ਸੈਨਾ। 87 ॥

।
ਹਮ ਈਹਾਂ ਜੰਗਲ ਮੈਂ ਭਾਈ । ਪਹੁਣਚਾਰੀ ਬੈਠੇ ਆਈ ।
ਈਹਾਂ ਕੇ ਜੋ ਲੋਗ ਗਵਾਰਾ । ਗੋਹੈ ਹੈਗੇ ਆਪ ਸੁਧਾਰਾ। 88 |
ਤੁਮ ਕੋ ਖੋਸਨ ਜੋ ਮਗ ਆਵੈ । ਸਸਤ ਅਸਤੁ ਗਹਿ ਤਾਸ ਦਿਖਾਵੈ ॥
ਤੁਮ ਨਿਜ ਖਬਰਦਾਰ ਹੋਇ ਭਾਈ । ਜੁਧ ਕਰੋ ਇਨ ਸੰਗ ਬਨਾਹੀ । 39 |
ਲਾਠੀ ਸੋਟਾ ਖੜਗ ਸੁ ਬਾਧੀ । ਤੰਮਲ ਬਾਂਧ ਚਲ ਸਰ ਸਾਧੀ ।
ਯੌ ਕਹ ਉਨ ਕਉ ਧੀਰ ਧਰਾਯੋ । ਦੈ ਇਕ ਮਾਨੁਖ ਤਹੀ ਪਠਾਯੋ । 90 |
ਦੋਹਰਾ : ਸੰਗਤ ਭਈ ਸੁਚੇਤ ਸਬ ਬਚਨ ਹਜ਼ਾਰ ਪ੍ਰਮਾਨ ।
ਉਤ ਡਲੇ ਕੀ ਫਉਜ ਸਭ ਤਹੀ ਪਹੂਚੀ ਆਨ । 9! |
ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ ::

ਇਤੈ ਮਾਰ ਮਾਰ ਕਹੇ ਯਾ ਸੁ ਧਾਏ । ਉਤੇ ਲਾਠ ਸੋਟਾ ਉਨੈ ਖਗ ਚਾਏ ।
ਕਿਨੂੰ ਬਾਨ ਗੋਰੀ ਨੂੰ ਨਾਲ ਧਾਰੀ ਬਧੇ ਚਾਰ ਚੂਹੀ' ਸੁ ਮਾਰੰ ਉਚਾਰੀ। 92 ।
।

ਇਹੈ ਆਨ ਖਸੈ ਵਹੈ ਨ ਖੁਸਾਵੈ । ਭਨੈ ਮਾਰ ਮਾਰੰ ਸ ਧੂਮੰ ਉਠਾਵੈ ॥

ਬਡੋ ਸ਼ੋਰ ਕੀਨਾ ਸੁਨਯੋਂ ਆਪ ਤਾਈ । ਲਖੈ ਦੀਨ ਬੰਧੀ ਉਚੀ ਹੋਇ ਜਾਈ । 9 |
ਜਿਮ ਚੋਜ ਸਾਰੋ ਹਵੈ ਤੋ ਥਾਨੈ । ਡਲਾ ਸੈਨ ਊਹਾਂ ਇਤੇ ਸੰਗ ਜਾਨੇ ।
ਬਡੋ ਜੁਧ ਹੂਆ ਦੁਹੁ ਓਰ ਭਾਰੀ । ਉਨੈ ਲੈ ਬੰਦੂਕੇ ਹਨੀ ਜਾਨਕਾਰੀ। 94 ॥
ਇਹੈ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਾ ਸੰਗ ਰਾਰੋ । ਚਲੈ ਆਵ ਈਹਾ ਉਠੀ ਬੰਬਕਾਰੋ ।
ਤਬੈ ਦੀਨ ਬੰਧੀ ਡਲੇ ਕੈਂ ਸੁਨਾਈ। ਦਿਖੇ ਜੁਧ ਡਲਾ ਭਯੋ ਭਾਰ ਭਾਈ । 95 !
|

ਇਸੀ ਭਾਂਤਿ ਜਾਨੋ ਮਲੇਛਾਨ ਸੰਗਾ । ਸਦਾ ਜੁਧ ਕੈਹੈ ਹੈ ਏਕ ਰੰਗਾ ।

ਸੁ ਨਾਦੰ ਨਗਾਰੇ ਨਿਸਾਨੂੰ ਬਨਾਈ । ਸਫਾ ਏ ਮਲੇਛੀ ਦਿਵੈਗੇ ਉਠਾਈ । 96 |
ਦੋਹਰਾ ਇਹ ਬਿਧ ਕਵਿਤਕ ਨਿਰਖ ਕਰ ਭਏ ਆਪ ਪਰਸੰਨ ॥
:
:

ਸੰਗਤ ਸਭ ਤਕਰੀ ਰਹੀ ਗਯੋ ਮਾਲ ਨਹੀਂ ਭਿੰਨ ! 97 ।

ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ :
ਪੁਨੂੰ ਸੰਗ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਭੂ ਜੀ ਸੁਨਾਈ । ਬਿਨਾ ਤੇਗ ਤੀਰੰ ਰਹੋ ਨਾਹ ਭਾਈ ।
ਬਿਨਾ ਇਸ ਕੇਸੰ ਨਰ ਡ ਜਾਨੋ । ਹੇ ਕਾਨ ਤਾ ਕਿਤੈ ਲੈ ਧਾਨੋ । 98 |
ਇਹੈ ਮੋਰ ਆਗਿਆ ਸੁਨੋ ਲੈ ਪਿਆਰੇ । ਬਿਨਾ ਤੇਗ ਕੇਸ ਦਿਵੈ ਨ ਦਿਦਾਰੇ ।
ਇਹੈ ਮੋਰ ਬੈਨਾ ਮੰਨੇਗਾ ਸੁ ਚੱਈ । ਤਿਸੈ ਇਛ ਪੂਰੰ ਸੋਭੀ ਜਾਨ ਈ 99 ।
।

!) ਬਚਨ 2) ਸੰਕੇਤ 3) ਤੀਰ ਤਾਣ ਕੇ 4) ਟੋਲਾ, ਗਿਰੋਹ 5) ਤੁਹਾਡਾ 6) ਕੌਤਕ

 365
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ੧੦

ਕ੍ਰਿਪਾਸਿੰਧ ਜੂ ਨੇ ਜਬੈ ਐਸ ਗਾਯੋ । ਸੁਨਿਓ ਸਿਖ ਸੰਤ ਮਹਾ ਮੱਦ ਪਾਯੋ ।

ਤਿਸੀ ਜਾਨ ਮੇਲੇ ਲਗੇ ਪੂਰ ਮਾਹੀ । ਇਕੈ ਮਲਵੈਣ ਹੀ ਨਾਰਿ ਆਈ । 100
|

ਉਚੈ ਸਦ ਦੇਦੀ ਚਲੀ ਤੌਨ ਆਈ । ਬਧੇ ਢੰਗ ਭਾਰੋ ਤਹੀ ਤੌਨ ਜਾਈ ॥
|

ਜਿਤੇ ਸਦ ਨਾਰ ਤਿਸੀ ਜਾਇ ਗਾਏ । ਕਹਾਂ ਰੀਮ ਮੇਰੀ ਸਕੇ ਮੈਂ ਬਤਾਏ 101 ।
ਕਛੂ ਏਕ ਅਪ ਸੁਣੈ ਬੈਨ ਜੋਈ ।| ਇਤੇ ਲੈ ਬਖਾਨ ਸੁਨੋ ਸਾਰ ਸੋਈ ॥
ਹਜੂਰੈ ਸੁ ਤੀਰ ਉਨੈ ਜੈਸ ਗਾਯੋ । ਇਨੇ ਸੋਇ ਜੰਤ ਇਤੈ ਲੈ ਲਖਯੋ । 102 ।
ਛੰਦ : ਸਸੀਏ ਦਾੜੀਏ ਚਿਟੀਏ ਪਗੇ । ਲਾਂਉ ਸੁਲਖਣੀ ਮੈ ਬਸਾਂ ਚਬੇ ।
ਅਰਜ਼ ਕਰੇਦੀ ਜੇ ਕੋਈਂ ਫਲ ਲਗੇ ਨਿਤ ਨਾਮ ਜੇਪੇਦੀ ਚਲਿ ਆਈ ਅਗੇ । 103 ॥
।
ਪਾਧੜੀ ਉਚ ਨਿਸੰਗ ਤਿਨ ਕਰ ਉਠਾਇ । ਗਾਇਓ ਸੁ ਸੰਦ ਸਨਮੁੱਖ ਆਇ ॥
ਛੰਦ : ਸੁਨ ਐਸ ਨਾਥ ਬਿਗਸਿਓ ਜੁਸਦ । ਹੋਇ ਗਦ ਗਦ ਹਦੋਂ ਬਿਹਦ। 104 ॥
:

ਤਿਹ ਨਿਕਟ ਬਾਲ ਨਿਜ ਕਹੇ ਬੈਨ । ਇਹ ਪਢ ਫੇਰ ਸੁੰਦਰ ਸੁ ਬੈਨ ॥

ਤਿਹ ਪੜੋ ਫੇਰ ਤੈਹ ਪ੍ਰਕਾਰ । ਤਿਹ ਸੁਨਤ ਨਾਥ ਜੁਗ ਕਰ ਜੁ ਸਾਰ | 105 1
|

ਸਵਯਾ : ਫੇਰ ਪ੍ਰਭੁ ਤਹ ਨਾਰਿ ਸੁਨਾਇ ਸੁ ਯਾ ਬਿਧ ਸੌ ਮੁਖ ਕੰਜ ਉਚਾਰੀ ।

ਲੇਖ ਨੇ ਤੋਰ ਸਾ ਏਕ ਲਿਖਯੋ ਜਗਦੀਸ ਕਲਾ ਨਿਰਨੈ ਸੁ ਨਿਹਾਰੀ
ਜਾਹਿ ਤਿਯਾ ਤੁਹਿ ਦੋਇ ਦਏ ਸੁਤ ਦੀਨ ਦਇਆਲ ਕੇ ਖੇਲ ਭੰਡਾਰੀ । ।
ਯੋਂ ਸੁਨ ਨਾਰ ਪ੍ਰਸੰਨ ਭਈ ਮਨ ਇਛਤ ਪਾਇ ਬਰੋਬਰ ਭਾਰੀ । 106 |
ਧਾਮ ਗਈ ਗੁਨ ਗਾਵਤ ਨਾਥ ਕੇ ਬਾਂਝ ਬਧੂ ਸੁ ਸਭਾਗਿਨ ਭਾਰੀ ।
ਪੂਰ ਰਹਯੋ ਪ੍ਰਭ ਕੋ ਜਸ ਪਾਵਨ ਯੌ ਘਨ ਦੇਸ ਮੰਝਾਰੀ !
ਆਵਤ ਹੈ ਇਕ ਜਾਵਤ ਸੰਗਤ ਤਕ ਕੱਟ ਕਰੇ ਨਰ ਨਾਰੀ ।
ਪਾਵਤ ਹੈ ਮਨ ਇਛਤ ਜੋ ਬਰ ਨ ਕਮੀ ਇਹ ਕੈ ਦਰਬਾਰੀ । 107 ॥
ਪਾਧੜੀ ਛੰਦ : :

ਇਹ ਭਾਂਤਿ ਜਾਨ ਕਰੁਣਾ ਨਿਧਾਨ । ਇਤ ਕਰੇ ਚਰਿਤ੍ਰ ਅਨਗਨਤ ਜਾਨ ।

ਬੈਠੇ ਸੁਜਾਨ ਤੌਨੇ ਸਥਾਨ । ਤਬ ਬਚਨ ਦਛਨੂੰ ਕਰ ਬਖਾਨ ( 108 |
ਦਇਆ ਸਿੰਘ ਆਯੋ ਨ ਜਾਨ I ਹਮਹੁ ਸੁ ਦਛਨੂੰ ਕਰ ਧਯਾਨ ॥
ਦੇਸਾਨ ਦੇਸ਼ ਕਰ ਹੈ ਦੀਦਾਰ । ਇਹ ਬਾਤ ਸੁ ਨੀਕੀ ਨਿਰਾਧਾਰ 109 ।
ਚੌਪਈ : ਯੋ ਸੁਨ ਕਰ ਸਾਹਿਬ ਕੀ ਬਾਤਾ| ਸਭ ਕੀ ਛਤੀਆਂ ਲੈ ਡਰ ਪਾਤਾ ।
ਡਰ ਅਰਦਾਸ ਕਰੇ ਨਹੀ ਕੋਈ | ਆਗੇ ਪਾਛੇ ਬਰਨਤ ਸੋਈ । 110 ॥
1) ਆਨੰਦ 2) ਗਿਰੋਹ, ਟੋਲਾ 3) ਨੇੜੇ, ਕੋਲ 4) ਹੱਦੋਂ ਵੱਧ , 5) ਕਮਲ
 366
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ੧੦

ਬਾਰੀ ਘਰੇ ਦਰਬਾਰੀ ਦੌਈ । ਖਾਸ ਹਜ਼ਾਰ ਦੀਵਾਨ ਸੁ ਹੋਈ ।

ਤਿਨ ਪ੍ਰਭ ਜੂ ਕੇ ਤੀਰ ਸੁਨਾਈ |। ਐਸ ਭਾਂਤਿ ਲੈ ਅਰਜ ਕਰਾਈ । 11।
ਦੁਖਣ ਕਾ ਸਾਹਿਬ ਕੋ ਕਾਚਾ । ਬਰਨਤ ਜਾਨ ਗਰੀਬ ਨਿਵਾਜਾ ॥
ਆਸਣ ਦ੍ਰਢ ਜੰਗਲ ਮੈ ਕੀਜੇ । ਦਖਣ ਮੱਠ ਨਾਮ ਨਹੀਂ ਲੀਜੇ । 1 12 ।
ਇਹ ਤੋਂ ਭਰੀ ਬਾਤ ਨਹੀ ਢੰਗਾ | ਆਗੇ ਨਿਰਖੋ ਸਾਹ ਉਰੰ ਗਾ ।
ਜਿਨ ਯਾ ਬਿਧ ਤੁਮ ਸੋ ਛਲ ਕੀਨਾ |। ਕੂਚ ਕਰਾਇ ਸੈਨ ਪਠ ਦੀਨਾ। 113
ਬੀਰ ਅੰਬੀਰ ਸਿੰਘ ਅਸ ਧਾਰੀ । ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦੇ ਬਰ ਅਵਤਾਰੀ ॥
ਜਿਹ ਪਾਪੀ ਛਲ ਕਰ ਏ ਘਾਏ । ਤੁਮ ਤਾਕੇ ਸਨਮੁਖ ਉਠ ਧਾਏ । 1 4 ॥
ਬਾਪ ਬੰਧ ਅਪਨੇ ਜਿਨ ਨਾਰੇ । ਅਵਰ ਮੀਤ ਕੋ ਤਾਹਿ ਅਗਾਰੇ ॥
ਕੇ ਸਨਮੁਖ ਜਾਨ ਸੁ ਜੋਈ । ਆਛੀ ਬਾਤ ਨ ਤੁਮ ਹੋਈ । 115 ॥
ਦੇਵੀ ਦੇਵ ਦੇਹੁਰੇ ਥਾਨਾ । ਤਟ ਤੀਰਥ ਲੈ ਦੰਡ ਕਰਾ

|
ਤਾਕੇ ਸਨਮੁਖ ਚਲਹਿ ਮੁਕੰਦਾ। ਉਚ ਨੀਤ ਕਰਹੈ ਨਰ ਨਿੰਦਾ । 116 |
ਦੋਹਰਾ : ਬਸਨ ਮਾਲੁ ਧਨ ਲਛਮੀ ਤੁਪਕ ਤੇਗ ਧਨ ਬਾਨ ।
ਸਰਬ ਚਲਿਓ ਇਤ ਆਵਈ ਭੂਖਨ ਨਾਗ ਕਿਕਾਨ°। 117 ।
ਕਾ ਤੁਮਰੋ ਅਟ ਪਲ਼ੋ ਤਹਾ ਗਏ ਬਿਨ ਦਯਾਲ ਨੂੰ
ਅਦਭੁਤ ਦੇਸ਼ ਬਿਰਾਜਈ ਭਾਵ ਭਗਤ ਕੀ ਚਾਲ ( 1 1 8 |
ਰਸਾਵਲ ਧਨ ਵੀਰ ਮਾਲਾ | ਕਮੀ ਕੌਨ ਕਾਲਾ ।
ਛੰਦ : ਸੁ ਜਾਤੇ ਉਦਾਸਾ । ਕਰੋ ਪ੍ਰਕਾਸਾ। 119
:

ਕਹੀ ਡਲ ਆਈ । ਪ੍ਰਭੁ ਕੋ ਸੁਨਾਈ ।

ਇਹੈ ਦੇਸ ਤੇਰਾ । ਕਰੋ ਜੂ ਬਸੇਰਾ । 120
ਸਬੈ ਰਾਵੇ ਨੇ । ਤੁਝੈ ਦਾਸ ਜਾਨੇ ॥
ਇਤੇ ਹੀ ਬਿਰਾਜੇ । ਤਹਾਂ ਕੌਨ ਕਾਜੋ। 121 ।
ਘਨੀ ਬਾਰ ਲਾਈ । ਡਲੇ ਜੁ ਸੁਨਾਈ ।
ਕਹਾ ਔਰ ਮੇਰਾ ਫਿਰ ਬਾਕ ਤੇਰਾ | 122 ॥
।

ਅਗੇ ਹੈ ਉਰੰਗਾ । ਚੈਲ ਕੌਨ ਢੰਗਾ।

ਦਗਾ ਦਾਸ ਪਾਈ । ਇਤੀ ਯੋਂ ਕਰਾਈ । 1 2 3 ।
1) ਘਰਬਾਰੀ, ਗ੍ਰਹਸਥੀ 2) ਬਸਤ੍ਰ 3) ਹਾਥੀ, ਘੋੜੇ 4) ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਬਾਦਸ਼ਾਹ
 367
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ੧੦

ਪੂਰੇਰੀ ਖਜਾਨੇ ' ਭਟੈ ਧੀਰ ਗਾਨੇ ।

ਘਨੈ ਯੋ ਸਮਾਜ। ਕਯੂ ਐਸ ਕਾਜ । 124 I
ਛਰ ਖਰ ਬਾਲੇ । ਦਿਖੋ ਕੀਨ ਕਾਲ ।
ਲਰੈ ਜੌਨ ਆਈ ।| ਮਰੈ ਹੈ ਭਲਾਈ । 25 ।
ਅਜੇ ਬਾਲ ਨਾਰੀ । ਹਨੇ ਕਾ ਭਲਾਰੀ !
ਮੁ ਪਾਪੇ ਮਲੇਛਾ | ਕਯੋਂ ਨੀਚ ਪੇਛਾ । 26 ।
ਦੋਹਰਾ : ਅੰਧ ਅਜਾ ਦਿਜ ਬਨਕ ਇਸ ਰੋਗੀ ਪਿੰਗਸੁ ਜੋਇ ॥
ਇਨ ਕੇ ਬਧ ਕੀਨੇ ਪ੍ਰਭੂ ਮਹਾ ਪਾਤ ਹੋਈ । 127 1
ਭੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ :
ਜਿਨੇ ਤਤ ਭਾਤੀ ਸਗੇ ਲੈ ਸੰਘਾਰੇ । ਕਹਾ ਔਰ ਮੀਤੇ ਤਨੂ ਕੇ ਬਿਚਾਰੈ ॥
ਅਹੈ ਸੋ ਮਲੇਛੰ ਪ੍ਰਭੁ ਸੋ ਉਰੰਗਾ । ਚਲੇ ਪਾਸ ਤਾਕੇ ਕਹੋ ਕਾਇ ਢੰਗਾ। 128 (
ਇਤੀ ਭਾਂਤਿ ਜਾਨ ਡਲੇ ਦਿਵਾਨਾ । ਭਨੈ ਨ ਨੀਕੇ ਕਿਤੀ ਯੋਂ ਬਿਧਾਨਾ ।
ਪੁ ਦੀਨ ਬੰਧੁ ਸਭੈ ਸੁਨਾਈ । ਘਨੀ ਕੈ ਰੰ ਜਿ ਕਹਾ ਤੌਨ ਜਾਈ ( 129 ।
ਤੁਮੰ ਕਾਚ ਬਾਤੇਂ ਕਾਈ ਭਾਈ । ਹਮੂ ਖਾਲਸੇ ਜੂ ਬਨੰਤੇ ਸੁ ਆਈ ॥
ਸਹੀ ਸੱਤਿ ਜਾਨੇ ਹੀ ਮੌਰ ਪ੍ਰਯਾਨਾ ( ਗਏ ਬਾਝ ਤੀਹਾ ਨਹੀਂ ਜੋ ਟਿਕਾਨਾ । 130 ।
ਕਹਾ ਸੋ ਮਲੇਛੁ ਕਰੈਗਾ ਲਰਾਈ ! ਅਸੀਂ ਕਤ ਦੂ ਜੀ ਕਰੀ ਸੋ ਭਲਾਈ ।
ਅਬੈ ਨਾਸ ਤਾ ਕਰੇਗਾ ਬਨਾਈ । ਪਿਤਾ ਬਾਦ ਬੰਸ ਕਹਾ ਤੌਨ ਹਾਈ । 131 ।
ਕਹਾ ਮਤ ਮੰਦੇ ਕਰੇ ਗਾਈ । ਹਮ ਸਤਿ ਜਾਨਾ ਇਸੀ ਮੈ ਭਲਾਈ ।
ਸਭੈ ਦੇਸ ਦੇਈ ਕਰਗੇ ਦਿਦਾਰਾ । ਇਸ ਦਛਨ ਸਵੈ ਜਾ ਸੁਧਾਰਾ। 132
ਦੋਹਰਾ : ਦੱਖਣ ਕੋ ਪ੍ਰਭ ਜੂ ਚਲਿਓ ਸਕਲ ਰਹੀ ਕਰ ਜੋਰ ।
:

ਊਚ ਨੀਚ ਸਭਹੂੰ ਸੁਯੋ ਨਹੀ ਰਹਤ ਬਿਧ ਕਰ । 133 ।

ਯੋ ਸੁਨ ਕੇ ਬਤੀਆਂ ਸਭੈ ਭਰਮੀ ਖਲਕ ਅਪਾਰ ॥
ਊਚ ਨੀਚ ਨਰ ਨਾਰ ਸਭ ਗਨਤੀ ਕਰਤ ਹਕਾਰ । 134 |
ਕਿਤਕ ਬੀਰ ਬੈਰਾੜ ਤਬ ਲੈ ਸੋਢੀ ਸਤ ਖਾਟ ॥
ਭਾਜ ਗਏ ਨਿਸ ਅੰਧ* ਮੈ ਕੀਨੋ ਕਾਰਜ ਘਾਟ 135 ।
ਦਰਬਾਰੀ ਘਰ ਬਾਰ ਜੁਤ ਚਾਕਰ ਬੀਰ ਹਜਾਰ !
ਗਏ ਭਾਜ ਸੋਢੀ ਸਭ ਕੀਨੇ ਸਦਨ ਉਰਿ । 13 6 ॥
!) ਚੰਗਿਆਈ ਕੀ ਹੈ 2) ਪੰਗਲਾ, ਲੂ-ਲੰਗੜਾ
2, 3) ਪਾਪੀ 4) ਹਨੇਰੀ ਰਾਤ ਵੇਲੇ, ਸੰਕਟ ਵੇਲੇ
5) ਘਰ, ਮਹੱਲ
368 ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ੧੦

ਤੋਟਕ ਛੰਦ :
ਦਿਨ ਏਕ ਪ੍ਰਭੂ ਇਹ ਭਾਂਤਿ ਕਯੋ । ਨਿਜ ਰਾਇ ਡਲਾ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇ ਲਯੋ ।
ਇਹ ਭਾਂਤਿ ਕਹਾ ਬਚਨਾ ਤਬ ਹੀ । ਸੁਨ ਬੀਰ ਅਬੈ ਬਤੀਆਂ ਸਭ ਹੀ । 137 ॥
ਚਲ ਦਛਨ ਕੋ ਹਮ ਸਾਥ ਅਬੀ । ਨਹਿ ਚਿੰਤ ਕਰੋ ਮਨ ਮੈ ਸੁ ਕਬੀ ।
ਨਿਜ ਦਛਨ ਰਾਜ ਰਿਧ ਸਿਧ ਜੂ ! ਤੁਮ ਕੇ ਦਿਹਗੇ ਬਹੁਤੇ ਬਿਧ ਜੂ । 138 |
ਮਨ ਮਧਿ ਕਛੂ ਨਿਜ ਲਿਯਾਵਹਿਗਾ । ਨਿਰਸੰਸ' ਸਹੀ ਸਤਿ ਪਾਵਹਿਗਾ।
ਯਹ ਬਾਬਰ ਨਤ ਸੁ ਮਾਰ ਅਬੈ । ਨਿਜ ਦੇਵਹਿਗੇ ਤੁਹਿ ਰਾਜ ਸਬੈ । 39 ।
ਤਿਨ ਕੀ ਜਿਨ ਔਧ ਸੁ ਆਨ ਪੁਜੀ । ਤੁਮ ਸੰਤ ਜਨੋ ਕਛੁ ਨਾਹ ਗੁਝੀ
ਇਨ ਪਾਪਨ ਘੋਰ ਜੁ ਪਾਪ ਕਰੇ ।| ਦਿਨ ਰੈਨ ਲਖੋ ਇਨ ਸੀਸ ਰੇ ।140 |
ਇਹ ਭਾਤਿ ਪ੍ਰਭੁ ਬਿਸਤਾਰ ਘਨੀ ।। ਤਿਹ ਸਾਥ ਪੇਸ ਜੁ ਬਾਤ ਭਨੀ ।
ਨਹਿ ਚਿਤ ਲਿਖੇ ਤਿਨ ਏਕ ਧਰੀ । ਇਮ ਬਲ ਉਙ ਤਵਨੈ ਸੁ ਘਰੀ । 141
ਜਬ ਜਾਉ ਕਿਪਾਨਿਧਿ ਸਾਥ ਅਬੈ । ਯਹ ਦੇਸ ਉਜਾਰ ਸੁ ਹੋਇ ਸਬੈ ॥
ਬਿਨ ਮੋਇ ਨਹੀਂ ਅਹਿ ਦੇਸ ਬਸੈ । ਮੁਮ ਜਾਊ ਕਪਾਨਿਧ ਸਾਥ ਕਸੈ ||42 |
ਇਹ ਦੇਸ ਦਯਾਲ ਕੇ ਜਾਨ ਸਹੀ । ਨਿਜ ਭੂਤ ਭਵਿਖ ਬਸੰਤ ਆਹੀ ।
ਪੁਨ ਜੰਤ ਸੁ ਹੋਇ ਅਸੰਸ ਕਹੈ । ਨਹਿ ਮੋਹਿ ਬਿਨਾ ਇਹ ਦੇਸ ਰਹੈ । 143 ॥ |

ਨਿਰਾਜ ਛੰਦ :
ਅਸੀਂ ਜੁ ਬੈਠ ਗਹਿਗਾ ।| ਨਹੀ ਇਹੈ ਸੁ ਹੋਹਿਗਾ |
ਇਹੈ ਦੇਸ਼ ਨਾਥ ਕੇ ਬਸੰਤ ਅੰਤ ਆਦਿ ਕੇ । 1 4 4 !
ਤੁ ਮ ਉਚਾਰਿਕੈ । ਗਏ ਕਿਤੈ ਸਿਧਾਰਿਕੈ ॥
ਨ ਆਦਿ ਅੰਤ ਆਵਈ :1 ਗ੍ਰੰਥ ਪੋਥ ਗਾਵਈ । 145
ਰਸਾਂ ਵਲ ਛੰਦ :
ਸੁਨ ਡਲ ਭਾਈ । ਚਲੋਂ ਸਾਥ ਧਾਈ ।
ਦਿਲੀ ਰ ਰਾਜਾ । ਜਿਵੇਂ ਤੋਹਿ ਸਾਜਾ 14 6
ਛਿਤੈ ਲੈ ਪ੍ਰਥੀਜੈ । ਧਰੋ ਤੋਰ ਸੀਸੰ।
ਇਤੀ ਨਾਥ ਗਾਈ ਨਹੀ ਤਾਸ ਭਾਈ । 147 ।
।

ਮਨਿਯੋ ਨਾਹਿ ਬੌਨਾ ਨੇ ਮਹਾਂ ਮੂੜ ਐਨਾ | T

ਤਹੀ ਨਾਹਿ ਲਾਗੀ । ਸੁਜੰਤ ਅਭਾਗੀ } 48 ॥

ਦੋਹਰਾ : ਸਰਬ ਖਲਕ ਭਰਮੀ ਤਬੈ ਰਚਿਯੋਂ ਖਾਲਸਾ ਸਾਬ ।
ਦਛਨ ਨਾਥ ਪ੍ਰਯਾਨ ਕੀ ਸੁਨੋ ਪ੍ਰਯਾਯੋ ਗਾਥ । 1 49 ।
1) ਨਿਰਸੰਦੇਹ 2) ਬਾਬਰ ਦਾ ਵੰਸ਼ਜ, ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ 3) ਬਿਨਾ ਸੰਦੇਹ 4) ਪ੍ਰਥਾਂਨ, ਚਾਲੇ ਪਾਏ
 ਘਰ

369
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਚੌਪਈ : ਅਸਤਾਚਲ ਦਿਮਣ ਜੂ ਗਯੇ । ਅੰਧ ਗੁਬਾਰ ਧਰਨ ਮਹਿ ਭਯੋ ।

ਕੁਮਦੀ ਦੀਪ ਉਡਗ ਬਿਗਸਾਨੀ ਨਿਜ ਨਾਇਕ ਕੀ ਜੀਤ ਪਛਾਨੈ । 151) ।

।
ਕੁਲਟਾ ਤਸਕਰ ਅਹਰ ਉਲੂਕ । ਜਹਾਂ ਤਹਾਂ ਬੋਲਤ ਖਲ ਕੂਕ ।
ਆਦਿ ਚਕਰ ਸਕਲ ਨਿਸਚਾਰੀ । ਬਿਗਸਾਨੇ ਸਭ ਸਨ ਪਵਾਰੀ । 151 1
ਸਕਲ ਨਿਸਾ ਬੀਤੀ ਸੁਖ ਸਾਥ । ਨਿਜ ਗ੍ਰਹਿ ਸੋਏ ਬ੍ਰਾਪਤਿ ਸਾਥ ॥
ਨਿਰਖ ਨਿਪਤਿ ਹਤਿ ਪ੍ਰਭਤਾਈ । ਸਕਲ ਔਖਦੀ ਅਸਦ ਚੁਆਈ । 152 ।
ਦੋਹਰਾ : ਸਕਲ ਰੈਂਨ ਬੀੜਤ ਭਈ ਅਨੰਦ ਸੋ ਤਿਹ ਠੌਰ ।
ਖਲ ਦਲ ਸਕਲ ਸੰਘਰਿ ਕੇ ਚਯੋ ਇਤੇ ਪ ਔਰ । 1 53 |
ਕਬਿਤ : ਪੂਰਬ ਪੀਯਰਾਨ ਅੰਧਕਾਰ ਲੈ ਸਿਧਾਨੇ ਚੋਰ ਕੁਲਟਾ ਲਜਾਨੋ ਲਖ ਆਭਾ ਦਿਨ ਨਾਥ ਕੀ ।
ਤਾਰਕਾ ਲਜਾਨੀ ਦੀਪ ਕੁਮਦੀ ਝਾਨੀ ਉਡ ਚਕਈ ਸਾਨੀ ਦੇਖ ਕੰਤ ਬਾਤ ਨਾਥ ਕੀ ।
ਜਲਜ ਖਿਰਾਨੇ ਛੁਟੇ ਭੌਰ ਕੰਜ ਮਿਆਨੇ ਸੰਖ ਦੰਦਭ ਘੁਰਾਨੇ ਸੰਤ ਨਾਮ ਦਾਨ ਗਾਥ ਕੀ ।
ਪਾਵਨ ਭਯੋ ਜਹਾਨ ਚਯੋ ਉਤੈ ਨਭ ਭਾਨ ਲਈ ਛੀਨ ਠਰਾਈ ਸਸਿ ਜੂਕੇ
ਮਾਥ ਕੀ ( 154 ।
ਸਵੈਯਾ : ਭਰ ਨਿਹਾਰ ਸਭੈ ਨਰ ਨਾਰਿ ਲਗੇ ਨਿਜ ਕਾਰ ਸ ਆਨੰਦ ਪਾਈ ।
ਧਾਮ ਤੇ ਬਾਹਰ ਆਇ ਕ੍ਰਿਪਾਨਿਧਿ ਸ੍ਰੀ ਮੁਖ ਅੰਬੂਜ਼ ਯੌ ਫੁਰਮਾਈ ।
ਬਾਰ ਮੰਗਾਇ ਸੁ ਕੈ ਮੁਖ-ਮਜਨ ਕੀਨ ਸਨਾਨ ਤਬੈ ਨ ਭਾਈ ॥
ਤੋਂ ਦਰਜੀ ਪਸਮੀ ਪਟ ਸੁੰਦਰ ਆਨ ਦਏ ਸੁ ਹਜੂਰ ਬਨਾਈ । 155॥
ਓਢ ਸਭੈ ਨਿਜ ਅੰਗ ਸੂ ਸਾਹਿਬ ਯਾ ਬਿਧ ਸੌ ਬਤੀਆਂ ਮੁਖ ਸਾਰੀ ।
ਬਾਜ ਸੁ ਗਾਜਨ ਪੈ ਸਬਹੀ ਨਿਜ ਡਾਰਹੁ ਜੀਨ ਹਮੇਲ ਸ ਧਾਰੀ ।
ਐਸ ਉਚਾਰ ਕੰਘਾ ਸਚ ਸਾਰ ਸੁ ਲੈ ਦਸਤਾਰ ਜੁ ਕੇਸ ਸਵਾਰੀ ॥
ਭੂਖਨ ਅੰਗ ਸਬੈ ਕਲਗੀ ਜਿਗ ਯੋਂ ਬਰਨੀ ਸੁ ਅਭੂਤ10 ਅਪਾਰੀ | 156 1
ਨਿਰਾਜ ਪਵਿਤ ਸੀਸ ਈਸ ਕੇ ਜਗਾ ਕਲੰ11 ਸਜੈ ।
ਛੰਦ : ਕਰੇ ਸੁ ਮਾਰਤੰਡ: ਕੀ ਕਿ ਜੰਤ ਚੰਦ ਕੀ ਲਜੈ ॥
ਦਿਪੰਤ ਮੌ313 ਹੀਰਕੇ ਮਨੂੰ ਅਨੂਪ ਰਾਜਈ ।
ਘਰੀ ਕਨਕ ਕੁੰਦਨ ਅਸੀਂ ਅਭਾ ਬਿਰਾਜਈ । 157 ।
ਪਿਟੀ ਚਲੰਤ ਖੰਜਰੇ ਅਸੀਂ ਤੁਨੀਰ ਧਾਰਿਕੈ ॥
ਸਧ ਬੁਧ ਆਵਧੀ ਹੁਯੇ ਕਹਯੋ ਉਚਾਰਿਕੈ ॥
ਕਰੈ ਸੁ ਏਕ ਚੁੱਪ ਹੈ ਦੁਝੈ ਸੁ ਧਾਨ ਸੋਹੀਯੇ ।
ਕਹੀ ਵਹੀਰ ਤੋਰੀਐ ਕਰੋ ਸੁ ਡੇਰ ਹੀਯੇ । 158 ।
ਦੋਹਰਾ : ਧਰਮ ਸਿੰਘ ਜੂ ਕੋ ਕਹਾ ਕਿਪਾ ਕੇਤ' ਇਹ ਭਾਇ ॥
:

1) ਕਲਪਿਤ ਪਰਬਤ ਜਿਸ ਪਿਛੇ ਸੂਰਜ ਛਿਪ ਹਾ ਹੈ 2) ਸੂਰਜ 3) ਚੋਰ, ਉਚੱਕੇ 4) ਰਾਤ ਨੂੰ ਵਿਚਰਣ ਕਰਨ
ਵਾਲੇ 5) ਚੰਦ੍ਰਮਾ 6) ਪੀਲਤਣ ਛਾ ਗਈ 7) ਸੂਰਜ 8) ਸੂਰਜ 9) ਕਮਲ 10) ਅਪੂਰਵ, ਅਦੁੱਤੀ
1) ਕਲਗ!) 2 ਕਰਨਾਂ ਸੂਰਜ ਵਰਗੀਆਂ 13) ਮੱਤੀ 14) ਗੁਰੂ ਜੀ
 369
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਚੌਪਈ : ਅਸਤਾਚਲ ਦਿਮਣ ਜੂ ਗਯੇ । ਅੰਧ ਗੁਬਾਰ ਧਰਨ ਮਹਿ ਭਯੋ ।

ਕੁਮਦੀ ਦੀ ਉਡਗ ਬਿਗਸਾਨੂੰ । ਨਿਜ ਨਾ ਇਕ ਕੀ ਜੀਤ ਪਛਾਨੈ । 15 ) ।
ਕੁਲਟਾ ਤਸਕਰ° ਅਹਰ ਉਲੂਕ । ਜਹਾਂ ਤਹਾਂ ਬੱਲਤ ਖਲ ਕੂਕ ।
ਆਦਿ ਚਕਰ ਸਕਲ ਨਿਸਚਾਰੀ ਬਿਗਸਾਨੇ ਸਭ ਸਨ ਪਰਵਾਰੀ । 151 ।
ਸਕਲ ਨਿਸਾ ਬੀਤੀ ਸੁਖ ਸਾਥ । ਨਿਜ ਸਏ ਤ੍ਰਿਯਾਪਤਿ ਸਾਥ ॥
ਨਿਰਖ ਨਿਪਤਿ ਹਤਿ ਪ੍ਰਭਤਾਈ | ਸਕਲ ਔਖਦੀ ਅਸਦ ਚੁਆਈ ( 152 I
ਦੋਹਰਾ : ਸਕਲ ਰੈਨ ਬੀਤਤ ਭਈ ਅਨੰਦ ਸੌ ਤਿਹ ਠੌਰ ।
:

ਖਲ ਦਲ ਸਕਲ ਸੰਘਰਿ ਕੈ ਚਢਯੋ ਇਤੇ ਨਿਪ ਔਰ 1 53 |

|
ਕਬਿਤ : ਪੂਰਬ ਪੀਯਰਾਨੋ ਅੰਧਕਾਰ ਲੈ ਸਿਧਾਨੇ ਚੋਰ ਕੁਲਟਾ ਲਜਾਨ ਲਖ ਆਭਾ ਦਿਨ ਨਾਥ ਕੀ ।
ਤਾਰਕਾ ਲਜਾਨੀ ਦੀਪ ਕੁਮਦੀ ਝਾਨੀ ਉਤ ਚਕਈ ਸਾਨੀ ਦੇਖ ਕੰਤ ਬਾਤ ਨਾਥ ਕੀ ।
ਜਲਜ ਖਿਰਾਨੇ ਛੁਟੇ ਭੌਰ ਕੰਜ ਮਿਆਨੇ ਸੰਖ ਦੰਦਭ ਘਰਾਨੇ ਸੰਤ ਨਾਮ ਦਾਨ ਗਾਥ ਕੀ ।
ਪਾਵਨ ਭਯੋ ਜਹਾਨ ਚਢਯੋ ਉਤੇ ਨਭ ਭਾਨ ਲਈ ਛੀਨ ਠਈ ਸਸਿ ਕੇ
ਮਾਥ ਕੀ ( 154 ॥

ਸਵੈਯਾ : ਭਰ ਨਿਹਾਰ ਸਭੈ ਨਰ ਨਾਰ ਲਗੇ ਨਿਜ ਕਾਰ ਸੁ ਆਨੰਦ ਪਾਈ ।

ਧਾਮ ਤੇ ਬਾਹਰ ਆਇ ਕ੍ਰਿਪਾਨਿਧਿ ਸ੍ਰੀ ਮੁਖ ਅੰਬੁਜਦੇ ਯੋਂ ਫੁਰਮਾਈ ।
ਬਾਰ ਮੰਗਾਇ ਸੁ ਕੈ ਮੁਖ-ਮਜਨ ਕੀਨ ਸਨਾਨ ਤਬੈ ਨ ਭਾਈ ॥
ਤੋਂ ਦਰਜੀ ਪਸ਼ਮੀ ਪਟ ਸੁੰਦਰ ਆਨ ਦਏ ਸੁ ਹਜੂਰ ਬਨਾਈ । 155 ।
ਓਢ ਸਭੈ ਨਿਜ ਅੰਗ ਸੁ ਸਾਹਿਬ ਯਾ ਬਿਧ ਸੌ ਬਤੀਆਂ ਮੁੱਖ ਸਾਰੀ ।
ਬਾਜ ਸੁ ਗਾਜਨ ਪੈ ਸਬਹੀ ਨਿਜ ਡਾਰਹੁ ਜੀਨ ਹਮੇਲ ਸ ਧਾਰੀ ।
ਐਸ ਉਚਾਰ ਕੰਘ ਸਜ ਸਾਰ ਸੁ ਲੈ ਦਸਤਾਰ ਜੁ ਕੇਸ ਸਵਾਰੀ ॥
ਭੂਖਨ ਅੰਗ ਸਬੈ ਕਲਗੀ ਜਿਗ ਯੋ ਬਰਨੀ ਸੁ ਅਭੂਤ40 ਅਪਾਰੀ 156 1
ਨਿਰਾਜ ਪਵਿਤ ਸੀਸ ਈਸ ਕੇ ਜਿਗਾ ਕਲੰਗ11 ਯੌ ਸਜੈ ।
ਛੰਦ :: ਕਰੈ ਸੁ ਮਾਰਤੰਡ' ਕੀ ਕਿ ਜੋਤ ਚੰਦ ਕੀ ਲਜੈ ।
ਪੰਤ ਮੱਤ13 ਹੀਰਕੇ ਮਨੂੰ ਅਨੂਪ ਰਾਜਈ ।

ਘਰੀ ਕਨਕ ਕੁੰਦਨ ਅਸੀਂ ਅਭਾ ਬਿਰਾਜਈ । 157 ।

fਪਟੀ ਚਲੰਤ ਖੰਜਰ ਅਸੀਂ ਤਰ ਧਾਰਿਕੈ ।
ਸਧ ਬੁਧ ਆਵੀ ਹੁਯੇ ਕਯੋਂ ਉਚਾਰਿਕੈ ।
ਕਰੈ ਸੁ ਏਕ ਚੁੱਪ ਹੈ ਦੁਝੈ ਸੁ ਧਾਨ ਸਹੀਯੇ ।
ਕਹੀ ਵਹੀਰ ਤੋਰੀਐ ਕਰੋ ਸੁ ਡੇਰ ਹੀਯੇ 158 ।
।

ਦੋਹਰਾ : ਧਰਮ ਸਿੰਘ ਜੂ ਕੋ ਕਹਾ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕੇਤਇਹ ਭਾਇ ॥

1) ਕਲਪਿਤ ਪਰਬਤ ਜਿਸ ਪਿਛੇ ਸੂਰਜ ਛਿਪ ਹਾ ਹੈ 2) ਸੂਰਜ 3) ਚੋਰ, ਉਚੱਕੇ 4) ਰਾਤ ਨੂੰ ਵਿਚਰਣ ਕਰਨ
ਵਾਲੇ 5) ਚੰਦੂਮਾਂ 6) ਪੀਲਤਣ ਛਾ ਗਈ 7) ਸੂਰਜ 8) ਸੂਰਜ 9) ਕਮਲ 10) ਅਪੂਰਵ, ਅਦੁੱਤੀ
11) ਕਲਗੀ 2) ਕਰਨਾਂ ਸੂਰਜ ਵਰਗੀਆਂ 13) ਮੱਤੀ 14) ਗੁਰੂ ਜੀ
370
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਚਲ ਡੇਰਾ ਆਗੇ ਕਰੋ ਹਮਹੂ ਆਵਤ ਧਾਇ । 159 |

ਚੌਪਈ : ਮਾਰਵਾਰ ਕੇ ਰਹਾ ਸੁ ਜਾਨਾ । ਦੀਨਬੰਧ ਨਿਜ ਕਯੋਂ ਪਯਾਨਾ
ਅਰਬਦਾਰ ਭਯੋ ਇਮ ਆਇ । ਅਵਾਂ ਯਾਰ ਭਯੋ ਪ੍ਰਭ ਰਾਇ । 160 ।
ਸੁਨਤ ਬੈਨ ਪਾਇ ਕਹੈ ਦਿਯਾਲਾ । ਭਏ ਠਾਂਢ ਤਤ ਛਿਨ ਦਰਹਾਲਾ ।
ਚਰਨੋਤਰਪਲ ਦੇ ਰਕਾਬ । ਭਏ ਸੁਆਰ ਹਜੂਰ ਸਿਤਾਬ" । 16 1 ॥
ਆਠੇ ਦਿਆ ਸੁਆਰ ਬਿਚਾਰ | ਮਧਿ ਬਿਰਾਜਿਤ ਦੀਨ ਦਯਾਰ ।
ਐਸੋ ਦਰਸ ਦਿਪਤ ਤਿਹ ਮੈ । ਕੌਨ ਸੁਜਾਨ ਕਹ ਕਰ ਗ 162 1
|

ਝੂਲਨਾ ਛੰਦ :
ਸੀਸ ਪੈ ਤਾਜ ਲੈ ਸੋਨ ਕਲਗੀ ਧਰੀ ਲਾਲ ਹੀਰੇ ਜਰੀ ਜਗਮਗਾਵੈ ।
ਸਬਜ ਪੰਨਾ ਖਚੇ ਗੁਲਕ ਸੋਭਤਿ ਸਚੇ ਝਲਕ ਆਨੰਦ ਕੀਯੋ ਸੁਹਾਵੈ ॥
ਓਪ ਅਪਾਰ ਕਰਤਾਰ ਐਸੀ ਧਰੀ ਨਿਰਖ ਦੀਦਾਰ ਹੀ ਬਰਨ ਆਵੈ ॥
ਪ੍ਰਗਟ ਪਰਚੰਡ ਈਲੋਕ ਸਭਾ ਕਰੈ ਪੇਖ ਤਿਹ ਸੰਤ ਸੁਰ ਸਰਬ ਪਾਵੈ । 163
ਦੋਹਰਾਂ : ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫਤੇ ਸਭ ਕੇ ਸੁਣਤ ਉਚਾਰ।
.

ਦਛਨ ਕੋ ਦਛਨ ਪ੍ਰਭੂ ਚਢੇ ਚਰਨ ਜੁਗ ਧਾਰ | 164 ॥

ਨੌ ਪ ਮੂਰਤ ਚਸੇ ਦਿਨ ਨੂੰ ਹੀ ਮਾਸ ਨਿਹਾਰ ।
ਜਾਮ ਦਮਦਮੇ ਮਧਿ ਮੈਂ ਬਸੇ ਸੁ ਦੀਨ ਦਯਾਰ । 165 ।
ਇਹ ਬਿਧ ਯਾਵ ਸੁ ਬਰਨਿਯੋ ਗੁਰ ਪੂਰਨ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ਆਗੇ ਕਥਾ ਤੇਈਸਮੀ ਬਰਨੋਂ ਅੰਤਰ ਆਦਿ । 166 ।
ਇਤ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਦਮਦਮੇ ਕਮਰ ਖੋਲ ਦਛਨ
ਕੋ ਪਯਾਨ ਕਰ ਬਰਨਨੰ ਨਾਮ ਤੇਈਸਮੋ ਧਿਆਇ
ਸਮਾਪਤੀ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ । 23 | ਅਫਜੂ ।

1) ਘੜਾ 2) ਚਰਨ ਕਮਲ 3) ਦੇ ਕੇ, ਰਖ ਕੇ 4) ਤੁਰੰਤ 5) ਲੈਕੇ

.
 371
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਦੋਹਰਾ : ਜਿਹ ਜਿਹ ਦਿਸ ਪ੍ਰਭ ਜੂ ਗਯੋ ਸੁਖ ਸੌ ਕਰਤ ਯਾਨ ।

ਵਹੈ ਕਥਾ ਬਰਨਨ ਕਰੋ ਸਭ ਹੀ ਸੁਹ ਸੁਜਾਨ ।

ਚੌਪਈ : ਦਛਨ ਯਾਨ ਪ੍ਰਭੁ ਕੋ ਜਾਨ | ਖਰਭਰ ਭਈ ਸਰਬ ਹੀ ਬਾਨ ।

ਲੋਕ ਲੋਕ ਪੁਰ ਨਗਰ ਮਝਾਰ ਚਿੰਤਾਤੁਰ ਨਿਰਯੋ ਸੰਸਾਰ । 2 ।

।
ਸਵੈਯਾ : ਭੀਲ ਬਲੀ ਸੁ ਦਿਲੀ ਸੁਨ ਕਾਬਲ ਆਗਰ ਔਰ ਅੰਬਰ ਵਾਰੀ ।
ਜੋਧ ਪਿਸ਼ੌਰੀ ਲਹੌਰ ਸ ਪੁਰ ਠਟ ਕਿਧੌ ਸੁ ਬਘੋਰ ਮੰਝਾਰੀ ।
ਸੂਰਤ ਐਂ ਮਛਰੀ ਪੁਨ ਬੰਦਰ ਗੋਲ ਕੁੰਡੇ ਮੁਲਤਾਨ ਨਿਹਾਰੀ ।
ਹੋਤ ਭਇਓ ਥਰਥਲ ਜਹੀ ਤਹ ਕੀਨ ਪ੍ਰਭੁ ਜਬ ਬਾਜ ਸਵਾਰੀ । 3 ।
ਦੋਹਰਾ :: ਬਰਨ ਬਿਰੰਚ ਜਟੀਸ ਸ਼ਰਮਾਤਲੇਸ ਧਨ ਰਾਇ ।
ਕੱਪ ਚਛ ਲਖ ਨਾਥ ਕੀ ਯੌ ਬਰਨੈ ਚਿਤ ਲਾਇ | 4 |

ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ
ਛੰਦ :. ਕਿਸੂ ਔਰ ਹੂ ਪੈ ਨਹੀ ਕਪ ਕੀਚੈ । ਸਫਾਏ ਮਲੇਛੀ ਅਬੈ ਨਾਇ ਦੀਜੈ ।
ਗਊ ਬਿਪ ਸਾਧੂ ਸਬੈ ਸੁਖ ਪਾਵੇ । ਸਦਾ ਸੰਖ ਬੇਦੰ ਧੁਨੂੰ ਨਾਦ ਗਾਵੇ । 5 ।
ਬਿਨਾ ਨਾਥੁ ਅਸੈ ਕੋਇ ਨਾਹੀ । ਨਿਜੀ ਸੀਸ ਦੇ ਕੇ ਕਰੋ ਦੂਰ ਤਾਹੀ ।
ਜਿਨੇ ਦੇਵ ਦੁਆਲੰ ਸਬੈ ਤੀਰਥਾਹੀ (| ਕਰੇ ਦੰਡ ਸਾਰੇ ਗਨੈ ਕਉਨ ਆਹੀ । 6।
ਤੁਮ ਆਪ ਦੀਨੀ ਇਨੈ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ | ਘਨੇ ਸੀਸ ਦੇਕੇ ਲਈ ਫੇਰ ਰਾਈ ।
ਬਡੇ ਖਾਪ ਕੀਨੇ ਇਨੂ ਨੀਚ ਪਾਪੀ । ਅਬੈ ਨਾਸ ਤਾ ਕੋ ਭਯੋ ਆਪ ਧਾਪੀ । 1 ।
ਅਸੰ ਬੈਨ ਗੈ ਕੈ ਸੰ ਧਾਏ । ਸੁ ਧਾਮੰ ਚੁਗਤੇ ਮੁਨੀ ਪਠਾਏ ।
ਤਹਾ ਨਾਰੀਦ ਉਤੇ ਕੌਂ ਪਠਾਯੋ । ਬਜੇ ਦੰਦ ਜਾਕੈ ਅਰੈ ਧਾਮ ਆਯੋ । 8 |
ਮਰਿਯੋ ਆਇ ਆਪ ਮਹਾ ਦੁਖਦਾਈ । ਪੁਨੂੰ ਪੂਤ ਤਾਕੇ ਲਰੇ ਆਪ ਧਾਈ।
ਇਹੈ ਜਾਨ ਗਾਥਾ ਅਗੈ ਜੂ ਕਹੈ ਹੈ । ਅਬੈ ਦੀਨਬੰਦ ਪਿਆ ਸੁਨੇ ਹੋ। 9 ।
ਜਬੇ ਆਪ ਨਾਥੰ ਕਰਯੋਂ ਕੂਚ ਭਾਈ । ਸਭੈ ਲੈ ਬਿਰਾੜੇ ਰਹੇ ਤੌਨ ਜਾਈ ।
ਕਿਤੇ ਕੋ ਪਰੇਮੀ ਚਯੋ ਸੰਗ ਆਯੋ । ਨਹੀ ਔਰ ਸਾਰੇ ਇਤੈ ਨੂੰ ਸਿਧਾਯੋ । 10 |
ਸੁ ਰਾਮਾ ਤਿਲੋਕਾ ਇਹੈ ਦੋਇ ਭਾਈ । ਗਏ ਮਾਨ ਆਗਿਆ ਪਤੁ ਕੀ ਬਡਾਈ ॥
|

ਪੁਨੂੰ ਔਰ ਜੇਤੇ ਗਏ ਚ ਤ ਰਾਤੀ । ਕਿਪਾਸਿੰਧ ਜੂ ਕੀ ਨ ਬਾਤ ਪਛਾਤੀ । 11 ॥

6) ਇੰਦਰ 7
) ਕੁਬੇਰ
1) ਪ੍ਰਸਥਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ 2) ਖਬਰ, ਸਮਾਚਾਰ 3) ਘੋੜਾ 4) ਮਾ 3) ਸ਼ਿਵ
 372
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ੧੦

ਉਚ ਏਕ ਟੀਬਾ ਖਰੇ ਆਪ ਧਾਈ । ਕਿਨੈ ਲੈ ਹਜੂਰੀ ਸਿਖ ਲੈ ਸੁਨਾਈ ।

ਨਹੀ ਸਾਥ ਡਲਾ ਇਤੈ ਆਪ ਆਯੋ ॥ ਤਬੈ ਦੀਨ ਬੰਧੀ ਅਸੀਂ ਲੈ ਸੁ ਗਾਯੋ । 12 ।
ਨ ਡਲਾ ਨ ਮਲਾ ਹਮੂੰ ਸਾਥ ਅਲਾ। ਜਹਾਂ ਆਪ ਜਾਉ ਤਹਾਂ ਆਪ ਖਲਾ ॥
ਸਿਸੰ ਬਾਲ ਏਵੰ ਮੁਝੇ ਜਾਨ ਪਾਲੈ । ਕਬੀ ਦੂਰ ਹੋਤਾ ਨ ਨਿਰਯੋ ਨਿਰਾਲੇ । 13 ।
ਇਮ ਚੋਜ ਕੈ ਕੈ ਪ੍ਰਭੁ ਜੀ ਸਿਧਾਏ । ਜਹਾਂ ਡਰ ਆਗੈ ਚਲੈ ਤਾਸ ਆਏ ।
ਪੁਰੀ ਸੰਗ ਤਾ ਕਾ ਹੁੜੋ ਨਾਮੁ ਆਹਾ । ਕ੍ਰਿਪਾ ਸਿੰਧ ਜੂਕਾ ਲਯੋ ਡੇਰ ਤਾਹਾ । 14 |
ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਤ ਕਾਲ ਤਹਾਂ ਤੇ ਸਿਹਾਰੇ । ਹੁਤੋਂ ਕੋਲ ਨਾਮ ਪੁਰ ਕੋ ਅਗਾਰੇ ।
ਕਰੋ ਕੂਚ ਕੂਚ ਕਿਧੌ ਜੂ ਸਿਧਾਏ । ਚਲੇ ਆਗੂ ਸਰਸੇ ਮਨ ਆਪ ਆਏ । 15 |
ਦਿਖੋਂ ਦੇਸ ਮਾਰੂ ਜਹਾਂਗੀਰ ਨੀਚਾ ਜਲੰ ਪ੍ਰੇਮ ਭਾਰ ਕਰੈ ਉਚ ਮੂਚਾ ॥
।
ਚਢ ਜਾਨ ਤਾਤੇ ਬਲੀ ਦੇਸ ਆਏ । ਜਹਾਂ ਆਕ ਨੀਮ ਥਲ ਰੇਤ ਛਾਏ । 16 ॥
ਤਰ੍ਹਾਂ ਏਕ ਗਾਵੰ ਬਲੈ ਮਧਿ ਆਯੋ । ਤਹਾਂ ਦੁਆਰ ਦਾਦੂ ਅਛੇ ਸੌ ਬਨਾਯੋ ॥
ਉਤੇ ਆਪ ਥਾਨ ਲਯੂ ਡੇਰ ਆਈ । ਭਲੀ ਸੁਧ ਜਾ ਅਛੀ ਸੀ ਬਨਾਈ । 17
ਬਨੀ ਚਾਰ ਸਾਲ ਦਿਪੈ ਧਰਮ ਆਛੀ । ਮਨੋ ਬਿਸਵਰਕਮੈ ਕਰ ਆਪ ਕਾਛੀ ॥
ਮਹਾਂ ਸੁਧ ਕੂਪੰ ਲਗੀ ਫੁਲਵਾਰੀ । ਚੰਬੇਲੀ ਗੁਲਾਬੀ ਬਿਧੂਪ ਅਪਾਰੀ । 18 1
ਸੁ ਗੇਂਦਾ ਕਲਗਾ ਹੀ ਕੁੰਜ ਹੈ ਲਖੈ ਜਾਨ ਹਾਰ ਕਿਥੋਂ ਚਿਤ ਹੈ ।
।

ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਧ ਬਾਲੰ ਤਿਲੂ ਕੇਰ ਪਢੈ । ਗਿਰਾ ਗੂੜ ਸੁਧ ਭਲੀ ਭਾਂਤਿ ਰਚੈ । 19 ;
ਸਭੇ ਗੰਥ ਪੋਥੀ ਰਣੈ ਗੀਤ ਗਾਵੈ । ਲਗੈ ਭੂਖ ਪਿਆਸ ਨ ਚਿਤੰ ਡੁਲਾਵੈ ॥
ਸਦਾ ਨਾਮ ਦਾਨੂੰ ਜਪੈ ਖਗਕੇਤਾ। ਬਿਨਾ ਨਾਥ ਨਾਮ ਨਹੀਂ ਅੰਨ ਦੇਤਾ। 20
ਅਸੰ ਸਾਧ ਦਾਦੂ ਪ੍ਰਭ ਕੀ
ਜਿਮ ਜੁਧ ਸਾਰੀ ਪੂਰੀ ਨੰਦ
ਸੁ ਗਾਥਾ । ਸੁਨ ਆਦਿ ਅੰਤ ਸਮੇਂ ਪ੍ਰੇਮ ਸਾਥਾ ।
ਹੁਏ । ਕਈ ਲਛ ਸੈਨੂੰ ਮਲੇਛਾਨ ਮੂਏ । 21 ।
ਤੋਟਕ ਪੁਨ ਜੁਧ ਕਿਧੌ ਚਮਕੌਰ ਘਨੋ । ਦਹ ਲਛ ਮਲੇਛਨ ਸੈਨ ਗਲੋਂ ॥
ਛੰਦ : ਜਿਹ ਸਾਹਿਬਜਾਦੇ ਸੁ ਚਾਰ ਲਗੇ । ਦਰ ਸਿੰਘ ਕਿਧੌ ਰਨ ਮਧਿ ਜਗੇ । 22 }
ਇਹ ਸਾਰ ਬ੍ਰਿਤਾਂਤ ਤੋਂ ਸਬ ਹੀ । ਤਿਨ ਸਿਖਨ ਪਾਸ ਸੁਯੋ ਸਭ ਹੀ ।
ਪੁਨ ਕਾਜ ਹਜੂਰ ਦਿਦਾਰ ਗਯੋ । ਪ੍ਰਭ ਆਦਰ ਸਾਥ ਬਿਠਾਇ ਲਯੋ । 23 ॥
ਜਬ ਬੈਠ ਗਯੋ ਪਗ ਕੰਜ ਤਟਾ । ਤਿਨ ਯਾ ਬਿਧ ਸੋ ਮੁਖ ਬੈਨ ਰਟਾ ।
ਵਹ ਭਾਖਤ ਹੋ ਸੁਨ|
ਦੋਹਰਾ
:
ਲੇਹੁ ਅਬੀ । ਨਹਿ ਚਿੰਤ ਕਰੋ ਮਨ ਮਧਿ ਕਬੀ । 24 !
: ਦਾਦੂ ਦਾਵਾ ਦੂਰ ਕਰ ਨਿਰਦਾਵੇ ਦਿਨ ਕਟ 1
ਕੇਤੀ ਸੌਦਾ
ਕਰ ਗਈ ਏਸ ਪਸਾਰੀ ਦੇ ਹਟ 25 ।
ਹੈ) ਤਲਵਾਰ
2) ਖੜੋਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਤੇ) ਬਹੁਤ ਹੇਠਾਂ ਹੈ, ਡੂੰਘਾ ਹੈ 4) ਬ੍ਰਹਮਾ ) ਚਰਨ ਕਮਲ
 373
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ੧੦

ਚੋਂ ਪਈ :: ਯਾ ਬਿਧ ਸੋ ਦੋਹਾ ਤਿਨ ਕਹਾ ਦਾਦੂ ਦਾਸ ਸਾਧ ਨਿਜ ਅਹਾ
ਜੋ ਦਾਵਾ ਤੁਮ ਨੇ ਅਸ ਕੀਤਾ । ਤਬ ਯਹ ਚਰਿ ਹੋਇ ਸਿਰ ਬੀਤਾ । 26 |
ਪ੍ਰਭੂ ਬਾਚ
ਦੋਹਰਾ : “ਦਾਦੂ ਦਾਵਾ ਰਖ ਕੈ ਸਭ ਕੋ ਲਈਐ ਲੁਟ ।
ਏਕੇ ਰਹਸੀ ਖਾਲਸਾ ਹੋਰ ਹਭਾ ਮਰਸੀ ਹੁਟ' । 27 ।

ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ
ਛੰਦ : ਜਬੈ ਦੀਨ ਬੰਧੀ ਤਿਸੈ ਯੋ ਸੁਨਾਯੋ । ਤਬੈ ਸਾਧ ਤੌਨੇ ਦੇਹਾ ਔਰ ਗਾਯੋ ।
ਵਹੈ ਖੱਲ ਭੇਦੰ ਤੁਮੈ ਜੋ ਸੁਨਾਊ । ਕਥਾ ਦੀਨ ਬੰਧ ਬਿਲਮ ਨ ਲਾਉ । 28
ਦੋਹਰਾਂ : ਦਾਦੂ ਸਮਾ ਬਿਚਾਰ ਕੇ ਕਲ ਕਾ ਜੈ ਭਾਇ ॥
:

ਜੇ ਕੋ ਮਾਰੈ ਮ ਇਟ ਲੀਜੈ ਸੀਸ ਚਢਾਇ। 29 ।

ਨਿਰਾਜ ਛੰਦ :
ਕਲੰ ਜੁਗੰਤ ਮੰਤ ਹੈ।| ਰਟੈ ਮਹੰਤ ਸੰਤ ਹੈ ।
ਖਿਮਾ ਸੁ ਧੀਰ ਧਾਰ ਹੀ । ਵਹੀ ਤਰੈ ਸੰਸਾਰ ਹੀ । 30 ॥
ਹਨੈ ਜੁ ਸੈਲ ਈਟਕਾ । ਸੂਟਾ ਸੁ ਲਾਠ ਬੀਠ ਕਾ ।
ਲਏ ਜਿ ਕੋ ਸੁ ਮਾਰਈ ।| ਬਡੋ ਵਹੈ ਸਹਾਰਈ । 31 ॥

ਇਹੈ ਮਹੰਤ ਸੰਤ ਕਾ । ਕਹਾ ਤੁਮੈ ਬਿਅੰਤ ਕਾ ।

ਇਹੈ ਤਿਨੈ ਸੁ ਗਾਇਯੇ T। ਤਬੈ ਪ੍ਰਭੁ ਸੁਨਾਇਓ । 32 !
ਦੋਹਰਾ : “ਦਾਦੂ ਸਮਾ ਬਿਚਾਰਿਕੈ ਕਲ ਕਾ ਲੀਜੈ ਭਾਇ ।
:

ਜੇਕੋ ਮਾਰੈ ਢੀਮ ਇਟ ਪਥਰ ਦੀ ਚਮਕਾਇ' । 33 ।

ਅੜਿਲ : ਇਹ ਬਿਧ ਸੋ ਜਬ ਉਤਰ ਪ੍ਰਭ ਜੂ ਗਾਇਯੋ ॥

ਬਿਗਸਤ ਭੀ ਸਭ ਸਭਾ ਸੁ ਮੰਦ ਬਢਾਇਯੋ ।
ਧੰਨ ਧੰਨ ਬ ਦਾ ਬਚਨ ਬਖਾਨਿਯੋ ॥
ਹੋ ਪਾਸਿੰਧ ਤਬ ਯਾ ਬਿਧ ਭੇਦ ਪ੍ਰਮਾਨਿਯੋ । 34 |
ਕਲੀ ਕਾਲ ਜੁਗ ਘੋਰ ਬਡੋ ਅਬ ਆਇਯੋ ॥
ਊਚ ਨੀਚ ਕੇ ਸੀਸ ਤੇਜ ਇਹ ਛਾਇਯੋ ।
ਈਟ ਉਠਾਵਤ ਆਗ ਜੋ ਪਾਹਨ ਚਾਈਏ ।
ਹੋ ਤਬ ਇਹ ਕਲਜੁਗ ਮਧਿ ਜ਼ੀਤ ਕਰ ਜਾਈਏ । 35 ॥
1) ਦੇ 2) ਕਲਿਯੁਗ ਦਾ ਮਤ ਹੈ ੩) ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੋਈ
374
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ੧੦

ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ
ਛੰਦ : ਬਿਨਾ ਤੇਰ ਚਾਪੈ ਸਰੈ ਹਾਥ ਧਾਰੇ । ਨਹੀਂ ਸਾਧ ਮਾਨੈ ਸੁ ਕੋਊ ਬਿਚਾਰੈ ॥
ਕਲੀ ਕਾਲ ਘਰ ਮਧੁ ਜੀਵ ਜੋਈ । ਮਹਾ ਸੁਧ ਬੁਧੀ ਕਿਤੇ ਏਕ ਕੋਈ । 36 !
ਪਾਸਿੰਧ ਚ ਨੈ ਇਹੈ ਯੋ ਬਿਚਾਰੀ । ਰਚਯੋ ਪੰਥ ਨੀਕਾ ਅਸੀਂ ਨਾਮ ਧਾਰੀ ।
ਸਦਾ ਰੈਨ ਦਿਵਸ ਜਪੈ ਅਕਾਲ । ਤਬੈ ਰਿਧ ਸਧ ਦਈ ਤਾਸ ਆਲੇ । 37।

ਜਿਤੇ ਬੈਰ ਮੋ ਸੋ ਇਨੈ ਜਾਨ ਕੀਨੇ । ਸਬੈ ਏਸੁ ਲੈਹੁ ਭਲੀ ਭਾਂਤ ਚੀਨੇ ।
ਸਭਲੇ ਮਲੇਛੀ ਕਰਗਾ ਸੁ ਦੂਰੀ । ਵਹੈ ਹਿਨ ਪੈਹੈ ਮਿਲੈਗਾ ਹਜੂਰੀ । 38 ।
ਚੌਪਈ : ਇਹ ਬਿਧ ਤਾਕੇ ਸਾਥ ਸੁਧਾਰ ਅਨਿਕ ਭਾਂਤਿ ਭੀ ਗਾਥ ਅਪਾਰ ॥
।
ਸੁਨ ਕਰ ਅਧਿਕ ਮੋਦ ਤਿਨ ਪਾਯੋ । ਧੰਨ ਧੰਨ ਕਰ ਬਚਨ ਅਲਾਯੋ । 39 ।
ਦੇਇ ਦਿਵਸ ਡੇਰਾ ਤਿਤ ਰਹਾ | ਬਹੁ ਕੂਚ ਸ੍ਰੀ ਮੁਖ ਕਹਾ ।
ਧੁਜਾ ਪਕਾ ਨਾਦ ਵਜਾਏ । ਪੁਨ ਕਥ ਯਾਨ' ਤਹਾਂ ਤੇ ਧਾਏ । 40 |
ਦੋਹਰਾ : ਪੁਨ ਸਤਿਗੁਰ ਆਏ ਤਹਾਂ ਰਾਜਪੂਤਨ ਕੇ ਦੇਸ ॥
ਆਨ ਆਨ ਰਾਜਾ ਮਿਲੇ ਜੋਧਾ ਬਡੇ ਨਰੇਸ | 41 ॥

ਚੌਪਈ :: ਦਫ਼ਨ ਦੱਸ ਬਿਚਛਨ ਮਹਾ। ਬਾਪੀ ਕੂਪ ਸਰੋਵਰ ਜਹਾ।

ਸੁੰਦਰ ਨਗਰ ਭੂਮ ਸੁਖਦਾਈ । ਸੁਰ ਨਰ ਨਿਰਖ ਰਹੈ ਉਰਝਾਈ । 42 !

ਸਵੈਯਾ : ਆਛ ਬਸੰ ਅਸੰਨ ਅਨੂਪਮ ਦੇਸ ਨਦੀ ਨਦ ਰੂਪ ਬਗੀਚੇ ।

ਬਾਜ ਗਇੰਦ ਬੰਦ ਪਿਥੀਪਤਿ ਸੋਭਤ ਹੈ ਅਪਨੇ ਸੁਖੁ ਬੀਚੇ ।
ਦੇਵ ਕਿਧੋ ਸਮ ਤੁਲ ਤਿਯਾ ਨਰ ਪੁੰਨ ਪਦਾਰਥ ਸੰਤ ਸੀਚੈ ।
ਯੋ ਉਪਮਾ ਵਸੁ ਦੇਸੁ ਬਿਰਾਜਿਤ ਤਾਸ ਨਹੀ ਜਿਹ ਬਾਝ ਸੁ ਮੀਚੇ । 43
ਕੂਚ ਕਰੰਤ ਦਯਾਨਿਧ ਆਵਤ ਯਾ ਬਿਧ ਸੌ ਵਹ ਪੈਂਡ ਮਝਾਰੀ ।
ਰਾਜ ਕਿਥੋਂ ਰਾਜਪੂਤ ਪ੍ਰਥੀਪਤਿ ਬਾਤ ਸੁਨੈ ਸਭ ਹੀ ਨਿਰਧਾਰੀ ।
ਆਨ ਹਜੂਰ ਮਿਲੈ ਪਦ ਪੰਕਜ ਭੇਟ ਲਏ ਕਰ ਮਧਿ ਸੁਧਾਰੀ ।
ਹੋਤ ਖੁਸੀ ਤਿਨ ਪੈ ਕਰੁਨਾਨਿਧ ਦੇਵਤ ਹੈ ਲਰ ਇਛਤ ਭਾਰੀ । 44 ॥
ਸਾਖਿ ਸੁਨੀ ਤਿਤ ਮਾਰਗ ਭੀਤਰ ਏਕ ਤਹੀ ਨਗਰ ਬਰ ਆਯੋ ॥
ਡੇਰ ਲਗਯੋ ਪ੍ਰਭ ਕੋ ਜਬ ਹੀ ਤਿਤ ਆਨ ਕਿਸੈ ਸਿਖ ਐਸ ਸੁਨਯੋ ॥
ਮੈਂ ਮਨਸਾ ਅਬ ਪੂਰੀ ਭਈ ਨਿਜ ਕਾਜ ਇਹੀ ਗੁਰਦੇਵ ਸਿਧਾਯੋ ॥
ਐਸ ਉਚਾਰ ਹਜੂਰ ਤਿਨੈ ਤਟ ਛੋਰ ਸੰਗ ਕਿਥੋਂ ਸੁ ਅਲਾਯੋ । 45 !
!) ਕੂਚ 2) ਬਾਵਲੀਆਂ 3) ਮ੍ਰਿਤੂ 4) ਰਾਜੇ ) ਚਰਨ ਕਮਲ
 ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦ 375

ਮੋਰ ਸੁਆਲ ਦਯਾਲ ਕ੍ਰਿਪਾਨਿਧ ਏਕ ਸਤਾ ਹੈ ਸੁ ਪੂਰ ਸੁਭਾਗੀ ।

ਆਪਕੀ ਆਹਿ ਸੁ ਮੰਗ ਕ੍ਰਿਪਾਨਿਧ ਆਇਸ' ਹੋਇ ਕਰੋ ਪਗ ਆਗੀ ।
ਸੰਤਤ ਆਦਿ ਨ ਹੋਤ ਜਨ ਗ੍ਰਿੜ੍ਹ ਤੌਨ ਸਮੈ ਪ੍ਰਭ ਸੌ ਲਿਵਲਾਗੀ ।
ਹੋਇ ਸੁਤਾ ਸੁ ਹਜ਼ੂਰ ਦਿਵਾਚਲ ਯਾ ਬਿਧ ਸ਼ਮਨ ਮੈ ਮੁਰ ਜਾਗੀ । 46 ॥
ਰੈਨ ਦਿਨਸੁ ਬਿਚਾਰਤ ਆਰਤ ਕੌਨ ਸੰਜੋਗ ਕਰੇ ਤਿਤ ਜਾਉ ॥
ਮਾਰਗ ਦੂਰ ਹਜੂਰ ਬਸੈ ਜਿਤ ਕੌਨ ਚਰਿਤ ਕਹੋ ਉਠ ਧਾਉ ॥
ਯਾ ਗਿਨਤੀ ਮਧਿ ਡੋਲਤ ਥੈ ਬਪੁ ਕੇਤਕ ਸੌਜ ਲਏ ਸੁ ਪੁਜਾਊ ।
ਆਪ ਸੁ ਧੰਨ ਸੂਤਾ ਵਹ ਧੰਨਹਿ ਜਾਹਿ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਸੁ ਦਰਸਨ ਪਾਉ | 47 |
ਚੌਪਈ : ਇਹ ਪ੍ਰਭ ਜੂ ਕਰਨਾ ਅਬ ਕੀਜੈ |। ਯਾ ਕੋ ਬਯਾਹ ਖੁਸ਼ੀ ਮੁਹ ਦੀਜੈ ॥
: |

ਤੁਮ ਪ੍ਰਭ ਜੂ ਹੋ ਅੰਤਰਜਾਮੀ । ਸਭ ਤੇ ਭਿੰਨ ਸੁਸ ਮਧਿ ਤਮਾਮੀ । 48 |

ਯੇ ਤਿਨ ਉਪਮਾ ਕਰੀ ਅਪਾਰੋ । ਜਾ ਕਉ ਆਵਤ ਵਾਰ ਨਾ ਪਾਰੋ ।
ਤਬ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਇਹ ਬਿਧ ਕਰਾ । ਬਲ ਖਾਲਸੇ ਜੋ ਯੋ ਰਰਾ | 49 ।

ਸਰਬ ਸੰਮਗੀ ਬੇਗ ਲਿਆਵਹੁ । ਕਰਨਾ ਕੂਚ ਗਹੁਰ ਨ ਲਾਵਹੁ ॥

ਤੌਨ ਸਿਖ ਕੇ ਹਠ ਤੇ ਜਾਨ । ਇਹ ਕਾਰਜ ਕੀਨੋ ਭਗਵਾਨ । 50 |

ਔਰ ਇਛ ਮਨ ਹਤੀ ਨ ਕਾਈ । ਕੇਵਲ ਤੌਨ ਦਾਸ ਹਿਤ ਭਾਈ ।

ਸਰਬ ਸਮਗ੍ਰੀ ਤਤ ਛਿਨ ਜੋਈ । ਲੈ ਆਇਆ ਖਾਲਸ ਚੂ ਸੋਈ । 51 1
ਸਾਜ ਸਮਾਜ ਸਵੈ ਸੁ ਕਰਾਈ । ਆਨ ਚੰਦ ਤੂਰ ਬਜਾਈ ।
ਤਾਸ ਸਿਖਯ ਕੀ ਇਛਾ ਜਾ ਕਾਰਜ ਕੀਨ ਗਰੀਬ ਨਿਵਾਜਾ। 52 ॥
|

ਤੀਨ ਦਿਨਾ ਡੇਰਾ ਤਿਹ ਰਹਾ। ਬਹੁਰੋਂ ਕੂਚ ਸ੍ਰੀ ਮੁਖ ਕਹਾ ।
ਚਲਤ ਚਲਤ ਆਏ ਤਿਹ ਥਾਨ । ਅੰਦਭੁਤ ਦੇਸ਼ ਮਹਾ ਸੁਖ ਦਾਨ। 53
ਦੋਹਰ' : ਦਯਾ ਸਿੰਘ ਤਿਹ ਦੇਸ ਮੈਂ ਮਿਲਯੇ ਪ੍ਰਭੁ ਸੋ ਆਇ ॥
ਗੁਰਜਦਾਰ ਦਿਲੀ ਗਏ ਵਹ ਇਹ ਰਾਹ ਨ ਜਾਇ । 54 ।
ਸਰਬ ਭੇਦ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਕੋ ਦਯਾ ਧਰਜ ਚਰਰਾਇ
॥

ਪਦ ਪੰਕਜ ਗੁਰਦੇਵ ਕੇ ਬਰਯੋਂ ਤੀਰ ਬਨਾਇ । 55 |

ਨਿਰਾਜ ਜਿਨੈ ਸੁ ਗਾਂਵ ਧਾਕੈ । ਪਰੰਤ ਸਿੰਘ ਜਾਇਕੈ ॥
ਛੰਦ : ਸੁ ਲੂਟ ਕੂਟ ਲੇਤ ਹੈ । ਕਛੂ ਨ ਰਹਨ ਦੇਤ ਹੈ । 56 ।
fਮਲੈ ਜੁ ਲੋਕ ਆਇਕੈ ਬਸੈ ਮੱਦ ਪਾਇਕੈ ।
।

ਆਜਾਂ ਪ੍ਰਸੂਨ ਛੀਰ ਲੈ । ਅਨਾਜ ਮੈ ਆਨ ਦੈ 57 ।

।

1) ਆਗਿਆ ) ਸ਼ਰੀਰ 3) ਸਾਮ 4) ਢੋਲੀ 5) ਨਗਾਰਾਂ 6) fਸਿੰਘ 7) ਫਲ

376 ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ੧੦

ਤਿਸੈ ਨ ਕੋਈ ਮਾਰਹੀ । ਬਸੈ ਜਹਾਨ ਸਾਰਈ ॥

ਜਹਾ ਨ ਭੇਟ ਪਈਐ ।1 ਨਿਸੰਕ ਲੂਟ ਲੀਯਾਈਐ । 58 ।
ਚੌਪਈ : ਛੀਰ ਆਜਾ ਸੁ ਰਸਤ ਜੋ ਲਿਆਵੈ ॥ ਆਨ ਹਜੂਰ ਦੇਗ ਮਹਿ ਪਾਵੈ ॥
:

|
ਤਾ ਪਰ ਚੜ ਕਉ ਨਾ ਜਾਈ । ਸੁਖੀ ਸਬੈ ਤਿਨ ਕੀ ਸੁ ਲੁਗਾਈ । 59 !
ਸਵੈਯਾ : ਜੋ ਮਨ ਧਾਰ ਹੰਕਾਰ ਕੇ ਬੈਠਤ ਭੇਟ ਨ ਦੇਤ ਕਛੁ ਗਰਬਾਹੀ ।
:

ਤਾਂ ਪਰ ਖਾਲਸ ਕੋਪੁ ਚੜੈ ਪੁਨ ਦੰਭ ਨਾਦ ਬਜੈ ਬਹੁ ਆਹੀ ।
ਮਾਰ ਸੁ ਲੂਟ ਲਵੇ ਤਿਨ ਅਤੇ ਅੰਨ ਬਸੰਨ ਰਹੇ ਤਿਤ ਨਾਹੀ ॥
ਲੰਕ ਹਨੂੰ ਜਿਮ ਕਾਲ ਦਈ ਤਨ ਸਾਗਰ ਯੋਂ ਮੁਨਰਾਜਕਰਾਹੀ । 60 :

ਚੌਪਈ : ਕੂਚ ਕਰਤ ਆਵਤ ਇਹ ਭਾਂਤ ਆਗੇ ਸੁਨੀ ਸੁ ਪੁਰਖ ਬਿਧਾਤ |

|

ਮਾਰਗ ਕਠਨ ਪਬ ਕੀ ਘਾਟੀ । ਗਾਡੀ ਤੱਪ ਜਾਤ ਨਹੀ ਬਾਟੀ । 61 ਨੂੰ

ਅਵ ਉਸਟ ਮਗ ਜਾਹੀ । ਯੋਂ ਬਤਿਆ ਕਿਨ ਆਖ ਸੁਨਾਈ ।
ਤਬ ਕਰੁਨਾਨਿਧ ਕੀਓ ਉਪਾਇ । ਤਾਤੇ ਲੀਨ ਵਹੀਰ ਹਟਾਇ । 62 ।
ਐ ਮਾਰਗ ਸੁਨਬੇ ਇਕ ਨੇਰਾ। ਤਿਹ ਦਿਸ ਚਲਿਯੋ ਆਪ ਕਾ ਡੇਰਾ ।
ਚੜਿ ਘਟੀ ਉਪਰ ਗਿਰ ਆਏ । ਅਦਭੁਤ ਦੇਸ ਅਜਾਇਬ ਜਾਏ। 63 !
ਧਰਾ ਇੰਦ ਫੁਲ ਫਲ ਦਲ ਛਾਏ । ਬਾਪੀ ਸਰਵਰ ਨੀਰ ਸੁਭ ਜਾਏ ।
ਛਾਇ ਅਨੂਪ ਤਰਨ ਕੀ ਬਨੀ । ਨਿਰਖ ਤਾਸ ਹਤ ਜਗ ਧਨੀ? 64 }

ਚੜਿ ਘਾਟੀ ਉਪਰ ਜਬ ਆਏ । ਤਿਹ ਇਕ ਦੂਤ ਸੰਦੇਸ਼ ਸੁਨਾਏ ॥

ਬਾਬਰ ਕੇ ਨਤਹਿ ਬਰ ਨੰਦ । ਬੀਚ ਸੁ ਪਯੋ ਜਾਇ ਜਮ ਫੰਧ 65 |
ਔਰੰਗਸ਼ਾਹ ਗੌਨ ਕਰ ਗਯੋ ! ਸਰਬ ਸੋਜ ਤਜ ਬਿਦਾ ਸੁ ਭਯੋ ।
ਛਾਡਿ ਗਯੋ ਸਭ ਮੁਲਖ ਖਜਾਨਾ । ਕਾਲ ਗਯੋ ਬਲ ਕਛੂ ਨ ਬਸਾਨਾ | 66 !
ਦੋਹਰਾਂ : ਸੁਨਤ ਬਚਨ ਤਿਹ ਦੂਤ ਕੇ ਕਹਿ । ਸ੍ਰੀ ਮੁਖ ਤਿਹ ਸੰਗ ।
ਕਿਹ ਬਿਧ ਸੌ ਦਲਪਤਿ ਚਯੋ ਕਹ ਮੁਹਿ ਛੋਰ ਪ੍ਰਸੰਗ : 67 ।
ਤੋਬਾਚੁ ਪ੍ਰਭਜੋਂ
ਚੌਪਈ : ਦੂਤ ਕਹੀ ਪ੍ਰਭ ਜੂ ਜਗ ਨਾਥਾ । ਸੁਨ ਤੁਹਿ ਸਰਬ ਸੁਨਾਵੇਂ ਗਾਥਾ |
ਜੋ ਮੁਹ ਲੋਗਨ ਤੇ ਸੁਨ ਪਾਈ ।| ਵਹੈ ਪ੍ਰਸ਼ੰਗ ਹੋ ਚਿਤ ਲਾਈ। 68
ਕੇਤਕ ਦਿਵਸ ਪ੍ਰਭੂ ਅਵਤਾਰਾ | ਅੰਧੁ ਧੁੰਧ ਰਹਯੋ ਸਾਹ ਸੁ ਮਾਰਾ ।
ਤੁਨਕ ਭਨਕ ਬਾਹਿਰ ਨਹੀਂ ਆਈ । ਕਾ ਹਜਰਤ ਕੇ ਸੀਸ ਬਿਹਾਈ । 69 ।

1) ਬਸਤ 2) ਰਸਤਾ, ਮਾਰਗ 3) ਉਠ 4) ਜਗ, ਥਾਂ 5) ਬਾਵਲੀਆਂ 6) ਬ੍ਰਿਛ ਦੀ 7 ਜਗ ਦੇ

ਮਾਲਕ, ਰਾਜੇ8) ਗਵਨ ਕਰ ਗਏ, ਮਰ ਗਏ > 9) ਸਾਮ
 377
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ੧੦

ਦੇਹਰਾਂ :: ਜੇ ਸੁਹਰਤ ਤਿਨ ਨਗਰ ਮੈ ਮੁਝ ਨਿਜ ਸੁਨੀ ਸੁਧਾਰ ॥

ਸੋ ਕਰੁਨਾਨਿਧ ਬਰਹੋ ਤੁਮਰੇ ਤੀਰ ਪੁਕਾਰ । 70 ।
ਜਬ ਕਾਗਦ ਵਹਿ ਗੁਰੂ ਕਾ ਹਜਰਤ ਨੈਨ ਨਿਹਾਰ ।
ਚਟ ਪਟ ਜਨ ਹਾਇਲ ਭਯੋ ਕਛੂ ਨ ਰਹੀ ਸੰਭਾਰ । 7।
ਚੌਪਈ : ਹੁਕਮਨਾਮ ਜਬ ਸਾਹਿਬ ਨਿਹਾਰਾ । ਤਾਹੀ ਦਿਨ ਤੇ ਭਯੋ ਸੁ ਮਾਰਾ ।
ਕਬਹੂ ਘੁੰਮਤ ਨੈਨ ਉਘਾਰੈ । ਪੁਨ ਭੀਤਰ ਕੋ ਜਾਤ ਪਿਯਾਰੇ । 72 1
ਔਰ ਕਥਾ ਸਭ ਹੀ ਪਢ ਡਾਰੈ । ਸਤ ਹੁਕਮ ਨਹੀ ਫਤੇ ਉਚਾਰੈ ॥
ਸੁੰਨ ਸੁਮਾਰ ਹੋਇ ਚਖ ਖੋਲਤ। ਨਿਜ ਹਿਤਾ ਸੰਗ ਯੋਂ ਬਚ ਬੋਲਤ । 73 ।
ਨੀਲਾਂਬਰ ਕੁਤਕਾ ਕਰ ਧਾਰੇ । ਇਤ ਉਤ ਮੋਹ ਖਾਲਸਾ ਚਾਰੇ ।
ਜੇਬੁਨਿਸਾ ਹਜਰਤ ਕੀ ਬੇਟੀ । ਜਿਹ ਸਿਮ ਇੰਦ ਚੰਦੁ ਨਹੀ ਭੇਟਾਂ । 74 ॥
ਤਿਨ ਨਿਜ ਪਿਤਕ ਬਹੁ ਸਮਝਾਯੋ । ਈਤ ਊਤ ਕੋ ਭੇਦ ਜਿਤਾਯੋ ॥
ਤਦਪ ਹੁਕਮ ਪਿਓ ਨਹੀ ਸਾਹਾ । ਲਿਖ ਕਾਗਦ ਪਰ ਭਿਸਤ ਸਿਧਾਹਾ ( 75 ।
ਰੌਰ ਪਰੀ ਸਭ ਲਸਕਰ ਮਾਹੀ । ਕਾਹੂ ਰਹੀ ਕਛੂ ਸੁਧ ਨਾਹੀ ।
ਇਹ ਬਿਧ ਸੋ ਪ੍ਰਭ ਜੂ ਕਰਤਾਰਾ | ਔਰੰਗ ਸੁਨਿ ਥੋਂ ਪ੍ਰਲੋਕ ਸਿਧਾਰਾ । 76 ।
ਯੋ ਸੁਨ ਕਰ ਤਾ ਕੀ ਸਭ ਬਾਨੀ । ਸੀ ਮੁਖ ਸਤਿ ਗੁਰ ਬਹੁਰ ਬਖਾਨੀ ।
ਤਾਕੋ ਕਛੂ ਇਨਾਮ ਦਿਵਾਯੋ । ਫਿਰ ਜਗ ਨਾਇਕ ਐਸ ਅਲਾਯੰ । 17 (
ਦੋਹਰਾ : ਪਰ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟ ਜਹਾਨੂੰ ਕੀ ਤਖਤ ਬਿਠੜੋ ਅਬ ਕੌਨ ।
ਕੌਨ ਸੁਨਾ ਜੋ ਨਿਰਖਯ ਕਹਿ ਹਮ ਸੌ ਬਿਧ ਤੌਨ । 78 7
ਦੋਹਰਾ : ਤਾਰਾ ਆਜਮ ਸਾਹ ਕੋ ਬਡ ਸਪਤ ਜਗ ਚੀਨ ।
ਕਾਜੀ ਮੁਗਲ ਪਠਾਨ ਸਿਖ ਲਏ ਮਰਤਬਾ ਦੀਨ !| 791
ਸਵੈਯਾ : ਯੋ ਸੁਨ ਬੈਨ ਦਯਾਨਿਧ ਸਾਹਿਬ ਮੈਨ ਰਹੇ ਪੁਨ ਫੇਰ ਉਚਾਰੀ ।
:

ਆਜ਼ਮਤਾਰ ਨੂੰ ਲੋਗ ਕਰਿਯੋ ਪਤਿ ਦੀ ਕਲਾ ਜਗ ਔਰ ਬਿਚਾਰੀ

ਰਾਜ ਦਯੋ ਹਮ ਸਾਹ ਬਹਾਦਰ ਜਾਨਤ ਹੈ ਸਗਰੇ ਨਰਨਾਰੀ ।
ਸੇਵ ਕਰੀ ਹਮਰੀ ਬਹੁ ਭਾਂਤਿਨਿ ਇਛ ਇਹੈ ਮਨ ਮਧਿ ਬਿਚਾਰੀ । 80 ।
ਦੋਹਰਾ : ਯੇ ਕਹਿ ਕੇ ਪ੍ਰਭ ਕੂਚ ਕਰ ਲੈ ਘੋਰਨ ਦੇ ਤੰਗ ।
:

ਚਲੋ ਬੇਗ ਚਲ ਦੇਖੀਐ ਜਾ ਸੁਲਤਾਨੀ ਜੰਗ । 811

ਚੌਪਈ : ਯੂ ਕਹ ਕੇ ਬਤੀਆਂ ਚਢ ਧਾਏ । ਯਾਨ ਮੁਕਾਮ ਕਰਤ ਚਲ ਆਏ ।
ਧਰਜ ਏਕ ਉਚੇ ਤਹ ਹਾ। ਜਾਂਕੀ ਛਾਉ ਬਿਰਾਜਤ ਮਹਾ। 82 !
ਅਧਿਕ ਤਾਮ ਤਾਕੀ ਜ ਹਾਈ । ਜਹਾ ਘਮ ਕੋ ਨਾਮ ਨ ਭਾਈ ॥
1) ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਬਾਦਸ਼ਾਹ 2) ਤੁਲਨਾ, ਮੁਕਾਬਲਾ 3) ਤਦ ਹੀ 4) ਬਿਛ5) ਧੂਪ, ਗਰਮ:
 378
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਤਾਂਹੀ
ਤਰੇ ਕੀਓ ਬਿਸਰਾਮਾ। ਦਯਾ ਸਿੰਧ ਸਾਹਿਬ ਗੁਣ ਧਾਮਾ । 83 ॥
ਚਕ ਭੂਮ ਦੇਖਨੇ ਕਾਜਾ । ਤਿਹ ਠਾਂ ਗਯੋ ਗਰੀਬ ਨਿਵਾਜਾ ॥
ਚਲਤ ਆਪ ਆਏ ਤਿਹ ਜਾਨਾ ! ਸਹਰ ਬਘੋਰ ਜਹਾਂ ਥੋ ਥਾਨਾ । 84 ॥

ਸਹਰ ਬਘੋਰ ਪ੍ਰਭੁ ਜਬ ਆਏ । ਨਿਰਖ ਲੋਗ ਬਿਸਮੈ ਡਰ ਪਾਏ ॥

ਤਿਨ ਨੂੰ ਕਰਯੋ ਜੁਧ ਕਾ ਸਾਮਾ। ਸਸਤ ਅਸਤ੍ਰ ਗਹਿ ਬੈਠ ਤਮਾਮਾ!| 85 ।
ਪੁਰ ਕੇ ਨਿਕਟ ਡੇਰ ਇਨ ਪਾਏ । ਲੂਟਨ ਕਾਜ ਸਹਰ ਏ ਆਏ ।
ਸੂਰਬੀਰ ਬਲ ਫੌਜ ਨਿਹਾਰੀ । ਥਰ ਥਰ ਕਰਤ ਲਗ ਨਰ ਨਾਰੀ । 86 !

॥
ਅਸ

ਸਬ

ਹੀ

ਕੋ
ਰਹਿ

ਕਰੇ

ਜੁਧ
ਸਮਾਨ
ਗਾਢੇ
ਸਸਤ੍ਰ

ਠਾਢੇ
ਪੂਛਨ ਕੋ ਪਾਯੋ ਰੈਬਾਰੀ ਪੂਛ ਇਨੇ ਜਾਇ ਬਿਧ ਸਾਰੀ । 87 ॥
।

ਚਲ ਆਇਓ ਵਹ ਪ੍ਰਭ ਕੇ ਪਾਸਾ। ਦੋ ਕਰ ਜੋਰ ਕਰੀ ਅਰਦਾਸਾ ।

ਪੂਛੀ ਬਾਤ ਹਜ਼ੂਰ ਸੁਨਾਏ ਕਵਨ ਭੂਮ ਤੋਂ ਯਾ ਦਿਸ ਆਏ । 88 1
।

ਨਗਰ ਲੱਗ ਅਰਜੀ ਇਹ ਕਹੀ । ਫੌਜ ਨਿਹਾਰ ਜੀਅ ਮੈ ਡਰਹੀ ।

ਡੇਰਾ ਨਿਕਟ ਗਾਂਵ ਕੇ ਦਏ ਲੂਟਨ ਕਾਜ ਆਨ ਠਹਰਾਏ । 89 !
।

ਦੋਹਰਾਂ : ਧਰਮ ਸਿੰਘ ਜੂ ਬੋਲ ਕਰ ਕਹੀ ਕ੍ਰਿਪਾਨਿਧ ਬਾਤ ॥

ਤੁਮ ਇਨ ਕੇ ਤਟ ਜਾਇ ਕਰ ਇਨ ਕਉ ਕਰੀਐ ਸਾਂਤਿ । 90 ।
ਚੌਪਈ : ਧਰਮ ਸਿੰਘ ਜੂ ਤਤ ਛਿਨ ਗਯੋ ! ਸਰਬ ਭੇਦ ਬਰਨਤ ਤਹ ਭਯੋ ॥
ਕੈਰਵ ਪੰਡਵ ਭਏ ਜੁ ਬੀਰਾ । ਦੇਸ ਬਿਰਾਟ ਗਏ ਮਤ ਧੀਰਾ । 91
ਤਿਹ ਬਿਰਾਟ ਪ ਤ੍ਰਿਯ ਕੇ ਬੰਧਾ । ਭਯੋ ਕਾਮ ਕਰ ਸੌ ਜੜ ਅੰਧਾ !
|

ਤਿਨੈ ਪਤੀ ਹਾਥ ਚਲਾਯੋ । ਇਹ ਸਭ ਭੇਦ ਭੀਮ ਸੁਨ ਪਾਯੋ । 92 }

ਤਿਨ ਸੌ ਬਡ ਜੁਧ ਭੀਮ ਕੀਨੋ । ਟੂਕ ਟੂਕ ਚਕ ਕਰ ਦੀਨੇ ॥
ਏਕ ਸਤ ਇਕ ਕੂਚਕ ਭਏ : ਪਵਨ ਪੂਤ ਜਿਹ ਠਾਂ ਵੇਹ ਅਏ 93 ॥
।

ਸੋ ਧਰਨੀ ਨਿਰਖਨ ਪ੍ਰਭ ਗਯੋ ਤੁਮਰੇ ਨਗਰ ਡੈਰ ਆ ਕਿਯੋ ॥

॥

ਤੁਮ ਚਿੰਤਾ ਮਨ ਮੈ ਜਿਨ ਕਰੋ । ਹਮਰੀ ਬਾਤ ਸਾਚ ਜਿਅ ਧਰੋ । 94 |

ਤੁਮਰੇ ਕਛੁ ਨ ਕਰਤ ਬਿਕਾਰਾ। ਸਹੀ ਸਾਚੁ ਨਿਰਖਹੁ ਜੀਅ ਧਾਰਾ।
ਇਹ ਬਿਧ ਤਿਨੈ ਸਿੰਘ ਸਮਝਾਯੋ । ਤਪਦ ਤਿਨੈ ਬਿਸਵਾਸ ਨ ਆਯੋ । 95 ॥
ਧਰਮ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਤਟ ਆਈ । ਅੰਨ ਠਵਰ ਡੇਰਾ ਫੁਰਮਾਈ ।
1) ਦੂਤ, ਸੰਦੇਸ਼ ਵਾਹਕ 2) ਤਦ ਵੀ
 379
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਲਕੜੀ ਨੀਰ ਘਾਸੁ ਜਿਹ ਘž । ਬਾਗ ਅਜਾਇਬ ਅਦਭੁਤ ਬਨੋ । 96 |

ਤਈ ਜਾਇ ਡੇਰਾ ਚਲ ਕਯੋ । ਨਿਰਗੀ ਠੋਰ ਸੂਖ ਸਭ ਪਯੇ ।
ਤਟ ਪੁਰ ਲੋਗ ਮਿਲਨ ਸਭ ਆਏ । ਤਿਨੂੰ ਇਨਾਮ ਪ੍ਰਭੂ ਫੁਰਮਾਏ।97 }
ਇਨ ਮੈ ਖੇਚਲ ਕਰੇ ਸੁ ਕੋਈ । ਘਾਸ ਦਾਰ ਇਨ ਮਾਧੁ ਸੁ ਭੌਹੀਂ ।
ਤੇ ਮਿਲ ਤੀਰ ਨਾਥ ਕੇ ਆਏ । ਜਿਹ ਠਾ ਜੁਧ ਭੂਮ ਲੈ ਗਾਏ । 98 ।
ਸਵਾਰ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰਭ ਜੂ ਨਹਿ ਲਏ । ਬਰਕਨ ਦਾਜ ਸਜਾਏ ਗਏ ।
ਜਿਨ ਕੇ ਨਾਮ ਪ੍ਰਭੂ ਫੁਰਮਾਏ । ਤੇਵੀ ਸਿੰਘ ਸਾਥ ਕੋ ਧਾਏ । 99 ।
ਕੱਸ ਏਕ ਊਚੇ ਚੜਿ ਆਏ ।| ਦੇਖੀ ਸਰਬ ਜਾਇ ਚਿਤ ਲਾਏ ।
ਤਿਹ ਪੁਰ ਨਿਕਟ ਲੋਗ ਜੋ ਵਾਸੀ ਮਿਲੇ ਆਨ ਸਾਹਿਬ ਅਬਿਨਾਸੀ । 100 !

ਤਨ ਕੀ ਰਛ ਕਰਨ ਕੇ ਕਾਜ਼ਾ ( ਛੱਡੇ ਸਿੰਘ ਗਰੀਬ ਨਿਵਾਜਾ

ਸਿੰਘਨ ਬਾਟ ਨਗਰ ਸਭ ਦਏ | ਆਪ ਬਾਛ ਡੇਰਾ ਕੋ ਲਏ । 101 ।
ਕਿਤਕ ਦਿਨਾ ਡੇਰਾ ਤਿਤ ਰਹਾ | ਇਕ ਦਿਨ ਕੌਤਕ ਯਾ ਬਿਧ ਹਾ |
ਊਠ ਹਜੂਰ ਨਾਥ ਕੇ ਜੋਈ । ਚਰਨ ਬਘਿਰ ਗਏ ਦਿਸ ਸੋਈ । 102 ।
ਬਾਗਨ ਮਧਿ ਜਇ ਜੁਬ ਪਏ । ਰੂਖ ਲਤਾ ਅਚਵਤ ਤੇਓ ਭਏ ।
ਮਾਲੀ ਸਥ ਭਯੋ ਤਿਨ ਜੁਧਾ । ਜੋ ਚਰਵਾਰੇ ਉਸਟਰ ਬੁਧਾ । 103 }
ਤਿਨ ਕੇ ਮਾਰ ਕੂਟ ਹ ਏ । ਮਾਲੀ ਉਤ ਨਿਜ ਪਤਿ ਪਾਹਿ ਧਾਏ।
ਸੁਨਤ ਬਚਨ ਮਨਮੁਖ ਗਰਬਾਨੇ । ਕਪ ਭਰੇ ਇਹ ਮਤਾ ਮਤਾਨੇ । i04 ॥
ਤਿਨ ਕੈ ਸਿੰਘ ਇਤੈ ਜੋ ਆਈ । ਤਾਕੀ ਮਾਰ ਕਰੇ ਹਥਆਈ !
ਸਿੰਘ ਏਕ ਕਿਸੀ ਕਾਜ ਸਿਧਾਯ । ਤਿਨਕੇ ਨਗਰ ਬੀਚ ਜੋ ਆਇਯੋ । 105 |
ਤੁਨਕ ਭਨਕ ਤਿਨ ਸੋ ਭਈ ਰਾਰਾ ( ਜੁਧ ਭਯੋ ਤਿਨ ਕੇ ਸੰਘ ਭਾਰਾ ।
ਕਪ ਸਿੰਘ ਕਿਰਪਾਨ ਨਿਹਾਰੀ । ਕਤਕ ਦੂਤ ਹਨੇ ਬਲਕਾਰੀ 1 1 06 |
ਜੁਧ ਹੋਤ ਇਕ ਸਿੰਘ ਨਿਹਾਰਾ । ਜਾਇ ਹਜੂਰ ਕਹਾ ਦਰਬਾਰਾ ।
ਸੁਨਤ ਬਾਤ ਖਾਲਸਾ ਧਾਯੋ । ਲੈਨਿ ਜੋ ਹੁਕਮ ਨਾਥ ਕਾ ਆਯੋ । 107 |
ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤੇ
ਛੰਦ : ਪਰਯੋ ਜੁਧ ਭਾਰ ਤੁਸੀ ਠੋਰ ਜਾਨੋ । ਤਹਾ ਭੂਤ ਪ੍ਰੇਤੇ ਨਚੈ ਲੈ ਮਸਾਨੇ ।
ਕਹੂੰ ਨਾਰਿ ਦੇਵੰ ਫਿਰੀ ਆਨ ਹੀ । ਮਹਾਂ ਬੀਰ ਜੋਧਾ ਬਰੈਗੀ ਬਰਾਹੀ । 108 |
|

ਲਯੋ ਘੋਰ ਗਾਂਵੇ ਚਹੁ ਓਰ ਪੰਥਾ। ਨੈ ਖਗ ਚਾਪ ਦਈ ਬਾਨ ਸੰਥਾ ।

|

ਨਿਜਾ ਗੋਤ ਸਾਗ ਦਈ ਮਾਰ ਐਸੀ ਜਿਮ ਰਾਮ ਲੰਕਾ ਦਈ ਭਾਤਿ ਤੈਸੀ । 109 ।
।

ਸਭੇ ਓਰ ਘਰ ਪੁਰ ਮਧਿ ਨੇ । ਨਹੀ ਬਾਹਰੇ ਕੋ ਕਹੀ ਜਾਨ ਦੀਨੇ ॥

ਨੂੰ ਦੋਇ ਰੈਨਾ ਭਯੋ ਜੁਧ ਭਾਰ । ਤਬੈ ਦੀਨ ਬੰਧੀ ਅਸੰ ਲੈ ਉਚਾਰੋ । 110 !
1) ਭੂਮੀ 2) ਖਾ ਗਏ 3) ਊਠ 4) ਆਪਣੇ ਮਾਲਕ ਕੋਲ
380 ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਦਰਜੇ ਹਲਾ ਕੈ ਲਵੈ ਬੇਗ ਜਾਈ । ਕਰੋ ਲੁਟ ਕੁਟੰ ਅਰ ਕੈ ਭਜਾਈ ।

ਦਬੈ ਸਿੰਘ ਧਾਏ ਹਲਾ ਕੀਨ ਸਾਰੇ ਬਏ ਅ ਦਰਜਾ ਦੋਊ ਆਛ ਭਾਰੇ 111 ॥

। |

।
ਪੂਰੈ ਲੂਟ ਲੀਨੋ ਲਏ ਮਾਲ ਕੀਤਾ । ਪਟੀ ਘੰਉ ਖਾਂਡੀ ਸੁ ਮਾਲੀ ਸਮੇਤਾ।
|

ਉਰੈ ਸੌਜ ਕੇਤੀ ਦਰੌਜੇ ਸੁ ਚਾਰਾ । ਲਏ ਜਾਏ ਬੀਰੰ ਅਰੰਕ ਪ੍ਰਹਾਰਾ। 112 I
ਚੌਪਈ : ਗੜ ਕੇ ਮਧਿ ਘੇਰ ਸੋ ਲੀਨੇ । ਲਾਇ ਮੋਰਚਾ ਚਹੁ ਦਿ ਦੀਨੇ ॥
:

ਤੀਜੇ ਦਿਵਸ ਲਰਤ ਜਬ ਆਯੋ । ਤਬ ਕਰੁਣਨਿਧ ਯੋ ਫੁਰਮਾਯੋ । 13 ।

ਧਰਮ ਸਿੰਘ ਕੈ ਨਿਕਟ ਬੁਲਾਈ । ਹਲਾ ਕਹਿਯੋ ਕਰਹੁ ਸਭ ਧਾਈ ।
ਧਰਮ ਸਿੰਘ ਤੈਸੀ ਬਿਧ ਕਰਾ । ਘੇਰਾ ਦੁਰਗ ਦਸ ਦਸ ਡਰਾ । 114 ॥
ਆਵਨ ਜਾਨ ਨ ਕੋਊ ਪਾਵੈ । ਚਾਰ ਦਿਸਾ ਖਾਲਸਾ ਧਾਵੈ ।
ਕੇਤਕ ਲੋਥ ਤਵਨ ਕੀ ਜਾਨਹੁ । ਬੀਬਨ ਬੀਚ ਪਰੀ ਅਨ ਮਾਨਹੁ ।15 |
ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਤਟ ਜਾਈ । ਸਰਬ ਕਥਾ ਕਰ ਪ੍ਰਗਟ ਸੁਨਾਈ ।
ਇਹ ਪ੍ਰਭਜੂ ਉਚੇ ਜੋ ਗਿਰਾ° । ਜੋ ਨਿਜ ਚੜੇ ਤੋਪ ਇਹ ਸਿਰਾ। 116 |
ਤੋਂ ਪਲ ਮੈਂ ਗੜ ਹੋਵਤ ਬਿਜੈ ।| ਸਤਿ ਬਾਤ ਪ੍ਰਭ ਚ ਸੁਨ ਲਿਜੈ ।
ਯੋ ਸੁਨ ਕਰ ਸਾਹਿਬ ਅਵਤਾਰੀ । ਕਰੀ ਪੌਪ ਕੀ ਸਬ ਤਯਾਰੀ । 17।
ਕਹੀ ਚੜਾਵਹੁ ਗਿਰ ਪਰ ਜਰਬ । ਤਤ ਛਿਨ ਕਾਰਜ ਹੋਵੇ ਸਰਬ ॥
ਹੁਕਮ ਮਾਨ ਖਾਲਸ ਤਤ ਕਾਲਾ | ਦਈ ਚੜਾਇ ਤੋਪ ਦਰਹਾਲਾ। 18 ॥
ਦਾਰੂ ਗੋਰ ਮਧਿ ਤਿਹ ਡਾਰੀ । ਭਲੀ ਬਿਸਤ ਕਰ ਬੇਗ ਪ੍ਰਾਰੀ ।
ਇਹ ਬਿਧ ਜਬਰ ਜੰਗ ਗੁਰ ਜਾਨੀ । ਕਿਧੀ ਬਿਜੁ ਜਨ ਮੇਘ ਮਿਆਨੀ । 119 !
ਸਵੈਯਾ : ਕੇਤਕ ਚੋਟ ਚਲੀ ਜਬ ਪੌਰਹਿ ਕੰਪ ਉਠਯੋ ਸਭ ਹੀ ਪੁਰ ਸਾਰਾ ।
:

ਹਾਰ ਪਰੇ ਚਢ ਚੀਰ ਫਿਰਾਵਤ ਰਾਖ ਲਿਜੈ ਪ੍ਰਭਜੂ ਕਰਤਾਰਾ ॥

ਜੈਸ ਕਰਯੋ ਹਮ ਸੋ ਫਲ ਪਾਵੰਤ ਟੇਰ ਕਰੀ ਤਿਹ ਯੋ ਸੁ ਪੁਕਾਰਾ ॥
ਯੋ ਸੁਨ ਹੋਤ ਜੈਕਾਰ ਭਯੋ ਜਗਜੀਤ ਬਜਯੋ ਸੋ ਬਘੋਰ ਨਗਾਰਾ। 120 |
ਆਨ ਹਜੂਰ ਕਹੀ ਤਬ ਖਾਲਸੇ ਆਪ ਚਲੈ ਪ੍ਰਭ ਜੂ ਗੜ ਜੀਤਾ |
ਦੇਖ ਲਵੋ ਤਿਹ ਕੀ ਸਭ ਜਾਗਤ ਕਟ ਦਿਵਾਲ ਬਨੀ ਕਰ ਭੀਤਾ |
ਖਾਇ ਬਡੀ ਜਨ ਨੀਰ ਚੁਆਵਤ ਅੰਨ ਬਰੂਦ ਜਮਾਂ ਘਨ ਕੀਤਾ |
ਕੁਪ ਭਯੋ ਜਲ ਕੋ ਸੁ ਬਿਰਾਜਤ ਮਾਰ ਸੁ ਤੋਪ ਕਰਯੋ ਬਲ ਰੀਤਾ । 121 |
ਯੋ ਸੁਨ ਫ਼ਾਰ ਭਏ ਜਗ ਨਾਇਕ ਤੇਰ ਵਹੀਰ ਦਯੋ ਤਿਹ ਕਾਲਾ।
ਆਪ ਚਢੇ ਨਿਜ ਆਗ ਨਿਹਾਰ ਭਯੋ ਤਿਹ ਕੌਤਕ ਅੰਨ ਬਿਸਾਲਾ ।
ਰਾਇ ਬਘੋਰ ਸੁ ਅੰਨ ਹੁਤੇ ਗੜ ਦ ਸੁਨਿਯੋ ਤਿਨ ਯੋ ਸੁਸ ਨਿਰਾਲਾ |
ਆਨ ਪਰੇ ਸੁ ਪਛਾਰ ਵਹੀਰਹੁ ਲੂਟ ਕਰੀ ਨ ਲਗਯੋ ਹਥ ਮਾਲ । 122 I
1) ਸ਼ਾਮ 2) ਗਲੀਆਂ ਵਿਚ 3) ਗਿਰਾਂ, ਪਿੰਡ 4) ਚੋਟ ਮਾਰ 5) ਖਾਲੀ
 381
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਸਿੰਘ ਰੰਤ ਪਿਛਾਰ ਥਨੇ ਮਧਿ ਸੋਰ ਪਯੋ ਤਬ ਹੀ ਬਡ ਭਾਰਾ ।

ਭੇਦ ਸੁਯੋਂ ਕਰਨਾ ਨਿਧ ਜੂ ਜਬ ਆਪ ਫਿਰੈ ਸਿਰ ਚਾਪ' ਸੰਭਾਰਾ ।
ਆਨ ਪਟਾਪਤ ਭੇ ਥਲ ਤੌਹ ਰਾਇ ਖਰੇ ਜਿਹ ਫੌਰ ਮਝਾਰਾ।
ਆਨ ਭਈ ਰੁਬਕਾਰ ਦਲਾਨ ਕੀ ਜੁਧ ਕਹੋ ਨਿਰਨੇ ਕਰ ਸਾਰਾ । 123 ।
ਪਾਧੜੀ ਛੰਦ :

ਇਕ ਆਪ ਜਾਨ ਕਰੁਣਾ ਨਿਧਾਨ । ਪੁਨ ਧਰਮ ਸਿੰਘ ਦੂਜੋ ਪਛਾਨ ।

ਉਤ ਵਹੇ ਰਾਵ ਦੇਉ ਨਿਹਾਰ । ਪੁਨ ਔਰ ਫੌਜ ਜੰਗੀ ਆਪਾਰ । 1 24
ਵਹ ਇਨੇ ਜਾਨ ਦੇਉ ਸਵਾਰ । ਨਿਜ ਪਰੇ ਆਨ ਕਰ ਮਾਰ ਮਾਰ ।
e

ਤਬ ਦਯਾਸਿੰਧ ਐਸੇ ਉਚਾਰ । ਨਿਜ ਧਰਮ ਜਛ ਹਰ ਇਕ ਸੰਭਾਰ ( 125 |

ਤਬ ਗਯੋ ਰਵਿਜ਼ੂਹਰ ਤਿਹ ਅਗਾਰ । ਕਹ ਕਰ ਨਰੇਸ' ਤੇ ਆਪ ਵਾਰ ।
ਨਹੀ ਹਨਤ ਤੋਹਿ ਨਿਜ ਕਹ ਸੰਭਾਰ । ਪ ਸੁਨਤ ਬੈਨ ਸਰ ਧਨਖ ਧਾਰ ( 126
ਤਬ ਹਨਿਯੋ ਰਾਵ ਲੈ ਖਪਰ ਏਕ 1 ਭੁਜ ਗਯੋ ਛੁਹਤੇ ਲਾਗਯੋ ਨ ਨੇਕ 1
ਫਿਰ ਗਹੀ ਸਿੰਘ ਕਰ ਮੈ ਕਮਾਨ । ਨਿਜ ਹਯ ਭਾਲ ਤਿਹ ਬਾਨ ਤਾਨ 1 127 1
ਗੁਰ ਪਰਯੋ ਅਸਵ ਤੇ ਹਰਨ ਮਧਿ । ਨਹੀਂ ਰਹੀ ਤੁਨਕ ਤਾਕ ਸੁ ਸੁਧ ।
ਫਿਰ ਦੁਤੇ ਰਾਵ ਤਿਹ ਤਿਸ ਨਿਹਾਰ । ਨਿਜ ਪਰਿਓ ਆਨ ਰਨ ਕੇ ਮਝਾਰ | 128
ਤਿਨ ਕਯੋਂ ਆਇ ਆਛੇ ਸੁ ਵਾਰ । ਲਯੋ ਜਗਤ ਪੂਜ ਨੀਕੇ ਉਬਾਰ 1
ਪੁਨ ਕਰਾ ਬਚਨ ਐਸ ਬਖਾਨ । ਥਿਰ ਰਹੋ ਬੀਰ ਨਹੀਂ ਪੇਸ ਜਾਨ (129 |
5
ਨੂੰ ਟਾਂਕ ਧਨਖ ਕਰ ਪ ਧਾਰ । ਇਮ ਹਯੇ ਤਾਸ ਮਧੁ ਲਿਲਾਰ ।
ਫਿਰ fਗਰਾ ਰਾਵ ਹੈ ਕੇ ਬਿਹਾਲ । ਜਿਮ ਥਲੀ ਪਬ ਧਰ ਪਰ ਨਿਹਾਲ । 130 1
1

ਜਬ ਲਯੋ ਮਾਰ ਪਵਨੇ ਨਰੇਸ ਫਿਰ ਭਚੀ ਫਵਜੇ ਤਿਨ ਕੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ।

।

ਤਿਨ ਹੋਨੇ ਜਾਨ ਅਧਿਪਤਿ ਦੋਇ । ਜੋਊ ਦੇਸ ਰਾਟ ਬਾਘੋਰ ਸੋਇ । 131/
ਰਾਢ ਦੇਖ ਸੋਇ ਨੀਕੇ ਦਿਯਾਰ ।| ਫਿਰ ਕਰਾ ਕੂਚ ਤਿਹ ਤੇ ਸਕਾਰ 1
ਦਿਲੀਸ ਓਰ ਵਾਦ ਜਹਾਨ । ਇਮ ਕੀਯਾ ਨਾਥ ਜੂ ਲੈ ਪਯਾਨ 1 32 ।
ਪੂਨ ਕਹਾ ਦੇਵ ਐਸੇ ਨਿਸੰਗ । ਸੁਲਤਾਨ ਚਲ ਨਿਰਖੇ ਸੁ ਜੰਗ ।
ਤਬ ਕਹੀ ਖਾਲਸੇ ਏਕ ਰੰਗ । ਪ੍ਰਭ ਕੌਨ ਕਰਗ ਸੁਲਤਾਨ ਜੰਗ । 133
ਅਚੁਤ ਅਲੇਖ ਇਹ ਕਹਾਂ ਭਾਇ । ਬਦਸਾਹ ਪੂਤੇ ਲਰ ਹੈ ਕਿਰਾਇ ॥
ਅਜੈਤਾਰ ਬਹਾਦਰ ਸੁ ਬੀਰ ! ਲਰ ਹੈ ਸੁ ਆਪ ਮਧ ਸਰੀਰ । 134 ॥

ਕੌਮਾਨ 2) ਆਹਮੋਂ ਸਾਹਮਣੇ ਦਲਾਂ ਦੀ 3) ਧਰਮ ਸਿੰਘ 4) ਰਾਜਾ 5) ਲਿਲਾਟ, ਮਸਤਕ

 382
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਇਮ ਭਾਖ ਬੈਨ ਕਰਣਾ ਨਿਵਾਸ । ਕਹਿ ਛੋਰ ਗਾਥ ਨੀਕੇ ਰਾਸ ।

ਫਿਰ ਕਯੋ ਯਾਨ ਦੇਤਾ ਨਿਧਾਨ । ਸਭ ਕਹਤ ਆਹਿ ਸੁਨ ਲੈ ਸੁ ਜਾਨ । 135 |
ਦੋਹਰਾ : ਮਾਰ ਬਘੋਰ ਨਰੇਸ ਜੁਤ ਕੀਚਕ ਭੂਮ ਨਿਹਾਰ ।
ਸਾਹ ਜਹਾਨਾਬਾਦ ਕੋ ਕੀਓ ਪਯਾਨੋ ਦਿਯਾਰ । 136 ॥

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਦਮਦਮੇ ਪਯਾਨ ਮਾਰਵਾਰ ਦੇ ਰਾਹ ਚਕ

ਭੂਮ ਦੇਖ ਬਘੋਰ ਜੁਧ ਬਰਨਨੰ ਨਾਮ ਚੌਬੀਸਮੇਂ ਧਯਾਇ
ਸਮਾਪਤਮ ਸਤ ਸੁਭਮ ਸਤੁ। 24 | ਅਫਜ਼ !

1) ਪ੍ਰਸਥਾਨ 2) ਰਾਜਾ
 383
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ੧੦

ਦੋਹਰਾ : ਜਿਹ ਬਿਧ ਸਾਰ ਬਘੋਰ ਪਤਿ ਦੁਛਨ ਕੀਆ ਪਿਆਨ

ਵਹੈ ਕਥਾ ਬਰਨਨ ਕਰੋ ਅਗੈ ਸੁਨਹੁ ਸੁਜਾਨ ॥
ਜਿਮ ਹਜ਼ਰਤ ਸੁਤ ਦੈਵ ਲਰੇ ਏਕ ਮਰਯੋ ਇਕ ਨਾਥ ।
ਜੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਬਰਨਨ ਕਰੋ ਵਹੈ ਤਵਨ ਕੀ ਗਾਬ । 2 ।
ਛਨ ਦਿਸ ਅਹਿਮਦ ਨਗਰ ਅਜਬ ਠੌਰ ਇਕ ਗਾਉ ॥
ਕਰ ਮੁਕਾਮ ਤਾਹੀਂ ਬਸਿਓ ਔਰੰਗ ਜਾਕੇ ਠਾਉ ।3।
ਚੌਪਈ : ਆਂ ਰੰਗਾਬਾਦ ਦੇਸ ਕੇ ਮਧੁ । ਅਹਿਮਦ ਨਗਰ ਬਸਤ ਪੁਰ ਸੁਧ ।
ਕਰ ਮੁਕਾਮ ਤਿਹ ਜਾਇ ਠਰਾਨਾ | ਬਾਬਰ ਨੇਤ ਨੰਦ ਸੁਰ ਯਾਨਾ | 4 |
ਤੇਰਹ ਮਾਸ ਠਉਰ ਤਿਹ ਬਸਿਓ । ਪਾਇਓ ਕਾਲ ਕਾਲ ਜੂ ਸਿਓ ।
ਸਹਰਨ ਸਹਰ ਯਮ ਪੜ ਗਈ । ਜਨੁ ਬਿਨ ਸਕ ਸਚੀ , ਗਤਿ ਭਈ । 5 ।
ਜਿਹ ਬਿਧ ਨਾਵ ਨਦੀ ਕੀ ਧਾਰਾ | ਬਹੀ ਜਾਤ ਨਹ ਕੋ ਰਖਵਾਰਾ ॥
ਅਨਿਕ ਠਰ ਇਹ ਭਾਂਤਿ ਲੁਟਾਨੀ ( ਗਜ ਬਿਰਾਜੀ ਸਭ ਜਗ ਜਾਨੀ । 6 ।
ਸੁਨਤੇ ਖਬਰ ਆਜਮ ਚਲ ਆਯੋ । ਸਭ ਲਸਕਰ ਉਨ ਆਨ ਬਚਾਇਓ ॥
ਮੰਤ੍ਰ ਵਜ਼ੀਰ ਮਿਲੀ ਸਭ ਸੈਨਾ | ਭਾਖਤ ਭਈ ਐਸ ਗਤ ਬੈਨਾ 7 ।
।
ਇਹ ਜਗ ਧੂਮ ਬਾਦਰੋ ਆਹੀ । ਥਿਰ ਕਾਦਰ ਬੰਦਾ ਕੋ ਨਾਹੀ ॥
ਹਜ਼ਰਤ ਸੁਤ ਕੋ ਜਿਹ ਬਦਸਾਹੀ । ਯੋਂ ਭਾਖਤ ਭੈ ਬਚਨਨ ਆਹੀ ।।
ਦੋਹਰਾਂ : ਇਹ ਬਿਧ ਮੰਤ੍ਰ ਬਿਚਾਰ ਕਰ ਕਾਜੀ ਮੁਗਲ ਪਠਾਨ ।
ਧਯੇ ਛਤ੍ਰ ਸਿਰ ਆਜ਼ਮੀ ਬਡ ਸਪੁਤੁ ਜਿਯ ਜਾਨ । 9 ।
ਚੌਪਈ :: ਸੀਸ ਆਜ ਮੈ ਛਤ੍ਰ ਫਿਰਾਨਾ । ਫੇਰ ਦਿਸਾ ਦਛਨ ਮੈ ਆਨਾ ।
ਖਾਸ ਕਲੀਦ ਖਜਾਨੇ ਕਿਤੈ ।| ਕਰ ਮੈ ਧਰ ਆਪਨ (ਤਿਨ ਤਿਤੇ । 10।
ਦੇਹਰਾ : ਤੂਬ ਆਜ਼ਮ ਬੈਠੇ ਤਖਤ ਮਨ ਮੈ ਹਰਖ ਬਢਾਇ ।
ਕਰ ਸਮਾਨ ਸੌ ਜੁਧ ਕੋ ਦਿਲੀ ਚਯੋ ਸੁ ਧਾਇ । 11 |
ਚੌਪਈ : ਦੁਛਨ ਸਰਬ ਜੇਰ ਕਮ ਆਯੋ । ਡੰਕਾ ਦੇਤ ਹਿੰਦ ਕੋ ਧਾਓ ।
ਇਹ ਤਾਕ ਬਿਰਤੰਤ ਸੁ ਸਾਰਾ | ਸਾਹ ਬਹਾਦਰ ਸੁਨਿਓ ਸੁਧਾਰਾ। 12 |
ਤਾਕ ਭਈ ਚਿੰਤ ਇਮ ਆਇ ॥ ਥੋਰੈ ਯਾਂ ਮਛਲੀ ਜਲ ਮਾਂਹਿ ।
ਤਵੇ ਦੂਤ # ਪੂਛਤ ਭਯੋ । ਸਰੋ ਭੇਦ ਆਨ ਜਿਨ ਦਯੋ । 13 |
ਦੋਹਰਾ : ਰਜਵਾਰੇ ਸਭ ਸੰਗ ਹੈ ਦਫ਼ਨ ਪੂਰਬ ਸੂਥ ।
ਦਿਲੀ ਕਹ ਨਿਜ ਆਇਓ ਕਰ ਸਮਾਨ ਇਹ ਖੂਬ । 14 |
ਚੌਪਈ : ਜੋ ਤੁਮ ਤੇ ਸਰਿੰਜਾਮ ਜੁ ਹੋਈ । ਕਰਨਾ ਅਬੈ ਭਲੇ ਹੈ ਓਈ ।
:

ਯੌ ਸੁਨ ਕਰ ਤਿਨ ਭੇਦ ਮਾਮਾ | ਮੰਨ ਸੇ ਬੂਝਤ ਗੁਣ ਧਾਮਾ | 15 ।

1) ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ 2) ਰਾਜਾ ਬਣਿਆ 3) ਇੰਦਰ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਦੀ ਰਾਣੀ ਦੀ 4) ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਦਾ ਪੁੱਤਰ
5) ਬਦਲ ਦੇ ਧੂਹੇ' ਵਰਗਾ 6) ਕਾਰਜ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ
 384
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਦੋਹਰਾਂ : ਏਕ ਆਪ ਮੁਰਸਦ ਦੁਤੈ ਤੀਜ ਮੁਨਸ਼ੀ ਨਾਲ !

ਚਤੁਰਥ ਸਾਥ ਪ੍ਰਸਿਧ ਹੈ ਭਾਈ ਜੂ ਨੰਦ ਲਾਲ । 16 ।
ਕੈ ਲਰ ਮਰੈ ਕਿ ਜਾ ਲੈ ਕੇ ਕਹੀ ਚਲੈ ਪਲਾਇ ॥
ਇਨ ਤੀਨੋ ਮੈ ਖੂਬ ਜੋ ਹਮ ਸੌ ਕਹੌ ਬਨਾਇ । 17 ।
ਮਿਲੇ ਨ ਛਾਡਤ ਜੀਅ ਸੋ ਭਾਜ ਚਲਨ ਪਰਸਿਧ ॥
ਪੀਰ ਕਹੀ ਸੁ ਲਹੌਰ ਕੇ ਆਛ ਕਰਨ ਅਬ ਸਿਧ । 18 |
ਚੌਪਈ : ਦੂਤੇ ਭਿ ਮੁਨਸ਼ੀ ਪ੍ਰਗਟ ਅਲਾਈ । ਰੋਟੀ ਕੀ ਤੁਮ ਕਮੀ ਨ ਕਾਈ ।
ਜਿਹ ਚਾਲੈ ਤਿਹ ਜਾਨ ਸੁ ਰਖ । ਤੁਮ ਕੋ ਏਕ ਅਲਹ ਕਾ ਪਖ । 19 !
ਤੁਮਰੇ ਪਿਤਾ ਬਾਪੁ ਅਰਬੰਧ ਬਦਸਾਹੀ ਹਿਤ ਮਾਰੇ ਕੰਧ ।
ਇਹ ਤੁਮਰੀ ਕੁਲ ਕੀ ਨਿਜ ਰੀਤ । ਬਰਨਨ ਕਰਤ ਬਡੇ ਜੋ ਨੀਤ। 20 !
ਇਹ ਬਿਧ ਅਨਿਕ ਭਾਂਤਿ ਬਿਸਤਾਰ । ਮੁਨਸੀ ਮੁਰਸਦ ਕੀਓ ਯਾਰ
ਫਿਰ ਬੋਲੇ ਸੁ ਬਹਾਦਰ ਬੀਰ । ਨੰਦ ਲਾਲ ਜੂ ਕਹੁ ਮਤ ਧੀਰ । 21।
ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ :
ਕਹੈ ਤੂੰ ਸੁ ਜੋਈ ਕਰੋ ਮੈ ਸੁ ਸੋਈ । ਤੁਝੇ ਬੈਨ ਹੂ ਤੇ ਜੁਦਾ ਮੈਂ ਨ ਕੋਈ ।
ਤੁਹੀ ਬੁਧ ਸੁਧ ਮੁਰੰ ਧਾਮ ਮਾਹੀ । ਨਹੀ ਝੂਠ ਭਾਖੋ ਸਭੈ ਸਾਚੁ ਆਹੀ । 22 1
ਹਮੈ ਰੋਜ ਤਾ ਤੁਝੈ ਜਾਨ ਲੀਨਾ । ਕਿਤਾਬਾਂ ਚ ਸਾਰੀ ਖੁਲੀ ਭੇਦ ਦੀਨਾ |
ਮਧੂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਸਬੈ ਲੈ ਬਿਲਾਤੀ । ਭਯੋ ਜਸੁ ਤੇਰਾ ਸੁਯੇ ਦਓਸ ਰਾਤੀ 1 2 3 । 1

ਪੜਾ ਮੋਰ ਆਪ ਅਸ ਬੈਨ ਗਾਯੋ । ਨਹੀਂ ਬੁਧਵਾਨ ਅਸੀਂ ਕੋ ਨ ਜਾਯੋ ॥

ਦਿਨ ਜਾਨ ਤਾਕੀ ਹਮੈ ਗਾਠ ਦੀਨੀ । ਭਯੋ ਧ ਸਿਧੀ ਰਯੋ ਤਹਿ ਚੀਨੀ । 24 ॥
ਵਡੇ ਲੋਗ ਜੋ ਹੈ ਪ੍ਰਿਥੀ ਏਸ ਮਾਹੀ । ਰਖੈ ਬੁਧਵਾਨੂੰ ਸਮੇਂ ਜਾਨ ਆਹੀ ।
ਅਬੈ ਮੋਹਿ ਨੀਕੇ ਕਹੋਂ ਸੁ ਬਨਾਈ । ਜਿਸੀ ਬਾਤ ਮਾਹੀ ਹਮੈ ਭਲਾਈ । 25 }
ਲਰੋਂ ਕੈ ਮਰੋ ਸੰਗ ਤਾਕੇ ਸੁਧਾਰੀ । ਕਿਥੌ ਭਾਜ ਜਾਊ ਕਰੋ.ਸੋ ਕਿਨਾਰੀ ।
ਇਸੀ ਭਾਂਤਿ ਸਾਹ ਜਬੈ ਭੇਦ ਗਾਯੋ । ਤਬੈ ਨੰਦ ਲਾਲ ਨੂੰ ਤਾਕ ਸੁਨਾਯੋ । 26 ।
ਕਹੋ
ਬਾਤ ਨੀਕੀ ਮਨੈ ਜੋ ਸੁ ਮੇਰੀ। ਵਹੈ ਖੋਲ ਗਾਉ ਤੁਝੈ ਜੋ ਚੰਗੇਰੀ ।
ਤੁਝੈ ਸੁਖ ਮਾਹੀ ਹਮੈ ਸੁਖ ਜਾਨੋਂ। ਸਹੀ ਸੰਤ ਬਾਤ ਨ ਮਿਥਯਾ ਪਛਾਨੋ । 27॥
ਗੁਰੂ ਦੀਨ ਬੰਧੀ ਇਤੈ ਆਹਿ ਆਇਓ । ਲਿਖੋ ਭੇਦ ਤਾਕ ਇਤੇ ਜੋ ਜਿਤਾਯੋ ॥
ਵਹੈ ਆਪ ਆਖੈ ਕਰੋ ਬਾਤਸਾਹੀ । ਇਸੀ ਮਧਿ ਤੋਂ ਭਰੀ ਹੈ ਭਲਾਈ । 28 ।
1) ਭਜ ਜਾਈਏ 2) ਬੁੱਧੀਮਾਨ 3) ਦਿਨ ਰਾਤ
 ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦ 385

ਧਰੇ ਸੀਸ ਤੇਰੇ ਵਹੇ ਜੋ ਸੁ ਹਥਾ । ਸਭੇ ਰਾਜ ਤੇਰਾ ਸਹੀ ਜਾਨ ਸਤਾ' ।
ਵਹੈ ਦੀਨ ਬੰਧੂ ਦਯਾ ਕੇਰ ਆਲਾ । ਜਿਥੇ ਆਪ ਰਾਖੇ ਨਹੀ ਚਿੰਤ ਕਾਲਾ । 29 ।
ਸੁਨੇ ਬੈਨ ਐਸੇ ਸੁ ਪੀਰ ਅਤਾਈ ਕਿਤੀ ਫੌਜ ਆਛੀ ਗੁ ਰੂ ਪੈ ਸੁ ਆਈ ।

।
ਕਹਾ ਸ ਹ ਨੂੰ ਇਮ ਤੇ ਨ ਬਨਾ । ਜਿਤੀ ਇਛ ਰਾਖੋ fਤੀ ਨੇ ਨਿਧਾਨਾ । 30 !
ਤਿਨੂੰ ਕੇਰ ਵਾਕ ਘਨੀ ਫੌਜ ਜਾਨੋ । ਨਹੀ ਝੂਠ ਯਾ ਮੈ ਸਹੀ ਸਤ ਮਾਨੋ ।
ਜਿਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਸਭ ਭੇਦ ਆਹੀ । ਤਿਨੂੰ ਪਾਸ ਛਪਿਯੇ ਕਹੀ ਕੋਇ ਨਾਹੀ । 3 ।
ਸਵੈਯਾ : ਜਾਨ ਨਾਗਰ ਪਬ ਬਿਤਾ ਗਿਰ ਧੀਰਜ ਸਿੰਧ ਸੁ ਧੌਲ ਪਛਾਨੇ ॥
ਦੀਪਕ ਦੀਪ ਮਹੀਪ ਜਿਤੇ ਤਰੂ ਤੋਂ ਰਨ ਕੇ ਗਜ਼ ਰਾਜ ਨਿਧਾਨੇ ॥
ਕੇਹਰ ਜਾਨ ਗਜਾਨ ਅਰਾਹ ਅੰਧ ਉਲਕ ਦਿਪੈ ਸਮ ਭਾਨੂੰ ।
ਲੈ ਸਰ ਚਾਪ ਜਬੈ ਚਢਹੈ ਰਨ ਕੌਨ ਧਰੇ ਧਰ ਧੀਰਜ ਮਾਨੋ । 32 ।
ਚਾਪ ਖਤੰਗ ਨਿਬਗ ਜਬੈ ਧਰ ਜੰਗ ਅਭੰਗ ਕੀ ਹੋਗ ਅਗਾਰੀ !
ਆਜਮ ਤਾਰ ਨੂੰ ਵਾਰ ਸੁ ਜਾਹ ਲਖੈ ਦੁਤ ਪੁੰਜ ਅਭੂਤ ਅਪਾਰੀ ॥
ਜੈਸੇ ਅਜਾਨ ਸਿੰਘ ਅਜ ਤੈਸ ਦਸ਼ਾ ਉਨ ਲੈਹ ਨਿਹਾਰੀ ॥
ਯੋ ਸੁ ਮਹੰਤ ਫੁਰੈ ਮੁਰ ਆਤਮ ਜੈਸ ਕਥਾ ਅਬ ਤੋਹਿ ਉਚਾਰੀ । 33 ।
ਧੀਰਜ ਤ ਸਸੁ ਬਿਧ ਰਣ ਚਲ ਦੀਪਕ ਥੰਭ ਕਿਧੇ ਰਨਧਾਨੀ ॥
ਜੰਗ ਤੇ ਨ ਮਰੇ ਛਿਤ ਮੰਡਲ ਸਿੰਘ ਇੰਧ ਕਿਓਂ ਘਨ ਜਾਨੀ ॥
ਈਸਨ ਈਸ ਕੋਲਸ ਜਹਾਨ ਕੇ ਪਾਵਨ ਯੌ ਘਨ ਸਾਵਨ ਬਾਨੀ !
ਐਸੇ ਦਯਾਲ ਲਏ ਬਿਨ ਓਹ ਛੁੱਟ ਨਹੀਂ ਸੁ ਕਹੋਂ ਸੁਨ ਕਾਨੀ । 34
ਚੌਪਈ : ਖਲ ਦਲ ਤਰ ਤੋਂਰਨ ਕੌ ਬੰਦ I ਕਰਨਾਨਿਧ ਜੂ ਨਿਰਖ ਗਵਿੰਦ ॥
ਸਾ ਨਗ ਦਿੰਦ° ਨਿਰਖ ਜੋ ਪਰੀ । ਕੇਹਰ ਜਾਨ ਜੰਗ ਕੀ ਘਰੀ । 35 ।
ਦੀਪਕ ਥੰਭ ਥਿਰਾ ਗਿਰ ਪਬ ' ਇਨ ਤੇ ਮਤਿ ਗੁਰ ਬਡੇ ਅਲੰਭ }
ਸਾਗਰ ਸੀਹ ਧੁਜਾ ਭੁਜ ਮਾਨ | ਏ ਉਪਮਾ ਕਾਵਿ ਦੇਤ ਅਜਾਨ । 36 |
ਗੁਰ ਕੀ ਉਪਮਾ ਸਭ ਤੇ ਦੂਰ ! ਸਾਰਦ ਸੇਸ ਨ ਪਾਵੈ ਪੂਰ |
ਪ੍ਰੇਮੀ ਕਹਤ ਪ੍ਰੇਮ ਕਰ ਯਾਰ । ਕਹੇ ਬਿਨਾ ਨਹਿ ਬਨੇ ਬਿਹਾਰ । 37 ॥
ਸਵੈਯਾ : ਰੂਖ ਕਲਪ ਪਰੀ ਸੁ ਹੁ8 ਪੁਨ ਪਾਰਸ ਧੇਨ ਚਿੰਤਾਮਣ ਜੋਈ ।
ਰਿਧ ਔਰ ਸਿਧ ਪਦਾਰਥ ਕਟਕ ਨਾਹਿ ਅਲਭ ਗਨੋ ਤਿਨ ਈ ।
ਰਾਜ ਬਿਕੁੰਠ ਕਿਥੋਂ ਸੁਰਗਾਦਿਕ ਪਾਵਤ ਹੈ ਨਰ ਉਤਮ ਓਈ ।
ਏ ਸਭ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਤ ਜਹਾਂ ਨਹਿ ਐਸ ਗੁਰੂ ਬਿਨ ਪਾਵਤ ਕੋਈ । 3 8 |
ਤੋਟਕ ਇਹ ਭਾਂਤਿ ਕਿਥੋਂ ਉਪਮਾ ਸੁਨੀ ਤਿਨੀ । ਤਟ ਸਾਹ ਬਹਾਦਰ ਕੇ ਸੁ ਭਨੀ ।
ਛੰਦ : : ਸੁਨ ਸਾਹ ਕਹਯੋ ਲਿਖਵੇਂ ਅਰਜ਼ੀ । ਨਿਜ ਆਵਤ ਮਧਿ ਤੁਮੇ ਮਰਜੀ । 39 ।

1) ਸੱਚ 2) ਘਰ 3) ਸ਼ੇਰ 4) ਬਕਰੀਆਂ ਦਾ ਝੰਡ5) ਹਾਥੀ 6) ਇੰਦਰ ਦਾ ਹਾਥੀ, ਐਰਾਵਤ

7) ਕਲਪ ਬ੍ਰਿਛ 8) ਇਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪੰਛੀ 9) ਕਾਮਧੇਨੁ
 386
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ੧੦

ਇਹ ਭਾਂਤਿ ਬਨਾਇ ਅਨੂਪ ਧਰੋ । ਨਿਜ ਆਵਨ ਆਪ ਵਹੇ ਸੁ ਕਰੋ ।

ਤਬ ਸਾਹ ਮੁਖ ਕਰ ਸੁਧ ਲਿਖਾ। ਨਿਜ਼ ਆਵਤ ਭਯੋ ਮਨ ਕੇ ਸੁ ਬਿਖਾ | 40 ।
ਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ :
ਲਿਖੀ ਪ੍ਰੇਮ ਪਾਤੀ ਘਨੀ ਪ੍ਰੀਤ ਠਾਨੀ । ਜੈਸੀ ਆਗ ਦੇਖੀ ਸੁਨੀ ਨਾਹਿ ਕਾਨੀ ।
ਦਈ ਏਕ ਹਾਥ ਭਲੇ ਕੇ ਮਨੁਛਾ । ਭਯੋ ਸਭ ਪੰਨੂੰ ਪ੍ਰਭੂ ਪੈਡ ਪੁਛਾ । 41 ॥
ਜਿਮੀ ਪੈਡ ਮਾਹੀ ਪ੍ਰਭੂ ਭੇਦ ਪਾਯੋ । ਉਸੀ ਰਾਹ ਪੁਛੇ ਹਜੂਰੀ ਸਿਧਾਯੋ ॥
ਦਈ ਨਾਥ ਪਾਤੀ ਕਹਾ ਭੇਦ ਸੋਈ । ਜਿਤਾ ਮੁਖ ਬੈਨੀ ਰਟਾ ਸਾਹ ਜੋਈ । 42 ।
ਪੁਨੂੰ ਛੱਰ ਪਤੀ ਪਢੀ ਜੰਨ ਕਾਲਾ । ਲਿਖਯ ਸਾਹਪੁ ਕਿਥੋਂ ਨੰਦ ਲਾਲਾ ।
ਮੁਝੇ ਦਾਸ ਬਾਰੇ ਪਾਸਿੰਧ ਜਾਨੋ ।} ਨਹੀ ਅੰਨ ਭੇਦ ਕਛੂ ਚੀਤ ਠਾਨੋ । 43 ।
ਪਿਤਾ ਮੇਰ ਕੇਰੇ ਖਤੇ ਜੋਨ ਆਹੀ । ਮੁਝੇ ਮਧ ਤਾਤੇ ਧਰ ਨਾਥ ਨਾਹੀ ।
ਸਹੀ ਦਾਸ ਆਪ ਮੁਝੈ ਚੀਨ ਲੀਜੈ | ਅਗੇ ਬਾਤ ਔਰ ਕਹੋ ਨ ਕੀਜੈ । 44 ॥
ਸਵੈਯਾ : ਆਜਮ ਤਾਰ ਸੰਸਾਰ ਸਭ ਮਿਲ ਦੀਨ ਪ੍ਰਭੁ ਜਗ ਕੀ ਪਤਸਾਹੀ !
ਦਨ ਪੂਰਬ ਸੂਬੇ ਅਮੀਰਨ ਮੇਲ ਆਯੋਂ ਇਹ ਓਹ ਧਾਈ ॥
ਕਹੁ ਅੰਨ ਉਪਾਵ ਫੁਰੈ ਨਹ ਦੀਨ ਦਯਾਲ ਕੀ ਓਟ ਤਕਾਈ ।
ਜੋ ਸੁ ਮਹੰਤ ਕਹੇ ਨਿਜ ਸਹਿਬ ਤੌਨ ਕਰੋ ਅਬ ਆਇਸ° ਪਾਈ ( 45 !
ਪਾਧੜੀ ਛੰਦ :

ਇਹ ਭਾਂਤਿ ਅਰਜ ਅਨੇਕ ਪ੍ਰਕਾਰ । ਨਿਜ ਸੁਨੀ ਨਾਥ ਬਹੁ ਪ੍ਰੇਮ ਧਾਰ ।
ਲਿਖਿਓ ਦਿਲਾਸ ਤਾਕੋ ਅਨੇਕ ! ਨਹੀ ਕਰੋ ਚਿੰਤ ਮਨ ਮੈ ਸੁ ਏਕ | 46 !
ਸਭ ਰਾਜ ਸਾਜ ਹੈ ਤੋਰ ਸੀ |। ਇਹ ਆਜ ਕਾਲ ਮੈ ਹੋਤ ਖੀਸਾ ।
ਏਹ ਔਰ ਬਾਤ ਸੁਨ ਲੇਹੁ ਸੰਤ ( ਜੋ ਹੋਨਹਾਰ ਕਹਿ ਦੇਹ ਗਤ | 47 |
ਕਿਸ ਅੰਨ ਲੋਕ ਕੀ ਸਿਖ ਮਾਨ । ਨਰ ਮਿਲੀ ਤਾਸੇ ਕ ਅ ਆਨ ।
ਨਹੀਂ ਚਲੋ ਭਾਜ ਅਨੜੈ ਬਨਾਇ ! ਸਨਮੁਖ ਹੋਹੁ ਗੁਰ ਅਸਹੁ ਪਾਇ i 48
ਇਹ ਸੀਸ ਭੂਮ ਕੀ ਭੇਟ ਆਨ । ਬਿਨ ਲਰੇ ਮਰੇ ਨਹੀ ਪਰਤ ਪਾਨ !
ਤੜ੍ਹ ਲਾਗ ਕਸ਼ਟ ਨਹਿ ਤਕ ਇ । ਇਹ ਜੁਧ ਬਿਜੈ ਅਸਕੇ ਤੇ ਜੋਇ । 49 !
ਜੇ ਸਮਰ ਸੇਲ ਝਲਗ ਸੁ ਬੀਰ ! ਵਹ ਅਨਿਕ ਭਾਂਤਿ ਭੋਗ ਜਗੀਰ ।
ਬਹੁ ਰਾਜਨੀਤ ਸਿਯਾ ਅਨੇਕ । ਲਿਖੀ ਸੁ ਨਾਥ ਕਰ ਏਕ ਏਕ 50 ।
।

ਜੁਧ ਸੁ ਬਾਤ ਨਿਸਚੇ ਠਰਾਇ । ਕਹੁ ਲਰੇ ਆਰਰੇ ਅੰਗ ਜਾਇ ॥

ਹਮ ਤੁਨਕ ਤੋਰ ਤੇ ਜੁ ਦੇ ਨਾਹਿ ॥ ਜਿਹ ਕਰੈ ਚਿੰਤ ਤੁਹ ਨਿਕਟ ਆਦਿ 51 ॥
।

ਜੋ ਮੂਰ ਸੁ ਬੈਨ ਕਰਹੈ ਬਚਿਤ੍ਰ । ਇਹ ਰਾਜ ਸਾਜ ਤੇਰੋ ਸੁ ਛਤੁ ॥

ਹਮ ਕਹਤ ਕੂਚ ਪਰ ਕਰਤੇ ਜਾਨ। ਤੁਹ ਨਿਕਟ ਸਹੀ ਆਏ ਪਛਾਨ। 52
1} ਪਹਿਲਾਂ ਕਦੇ 2} ਹਵਾ ਦੀ ਗਤੀ ਵਾਲਾ 3) ਆਗਿਆ 4) ਨਾਸ 5) ਤਲਵਾਰ 6} ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ
 ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦ 389

ਕਮੀ ਨਾਹਿ ਰੋਟੀ । ਭਈ ਬਾਤ ਖੱਟੀ । 79 (

ਪਿਤਾ ਮੋਰ ਬਾਦੀ । ਕਰੀ ਸੰਤ ਤਾਈਂ ।
ਗੁਰੂ ਸੋ ਚਿਤਾਰੀ । ਮੁਝੇ ਕੀਸੁ ਖਵਾਰੀ । 80 ।
ਪਿਤਾ ਤਾਤ ਮਾਈ । ਭਏ ਸਾਤ ਸਾਈ ॥
ਵਹੇ ਬਾਤ ਜਾਨੀ । ਮੁਝੇ ਯਾ ਕਰਾਨੀ । 81 ॥
ਦੋਹਰਾ: ਪਿਤਾ ਔਰ ਤੁਮ ਸੋ ਕਰੀ ਮੈ ਨ ਕਰੀ ਕਛੁ ਆਹਿ ॥
ਮੌਕਹ ਆਪ ਭਰੋਸ ਦੇ ਯੋਂ ਮਾਰਿਓ ਜਗ ਨਾਹਿ। 82 ।
ਮਾਰਨ ਆਇਓ ਮਾਰੀ ਮੈ ਕਹਤ ਸਿਆਨੇ ਲੋਇ ॥
ਚਰਨਨ ਪਰਿਓ ਨ ਮਾਰੀਐ ਕਸ ਪਾਪੀ ਕਿਨ ਹੋਇ । 83 ॥
ਯੌ ਲਗ ਚਿੰਤਾ ਯੌ ਕਰਤ ਸਾਹ ਬਰਾਦਰ ਬੀਰ ॥
ਤੋਂ ਲਗ ਦਲ ਬਲ ਪ੍ਰਬਲ ਲੈ ਆਨ ਪਹੁਚੇ ਧੀਰ । 84 |
ਧਰਮ ਸਿੰਘ ਜਬ ਪਾਛ ਫਿਰ ਨਿਰਯੋਂ ਨੈਨ ਪਸਾਰ ।
ਕਈ ਲਛ ਦਲ ਆਵਈ ਕ੍ਰਿਪਾਸਿੰਧ ਲੈ ਨਾਰ° । 8 5 ॥
ਸਿੰਘ ਕਹਾ ਤਬ ਸਾਹ ਕੋ ਪਾਛੇ ਬੀਰ ਨਿਹਾਰ ।
ਤੁਵ ਮਦਤ ਹਿਤ ਆਇਓ ਜਗਤ ਪੂਜ ਕਰਤਾਰ। 86 ।
ਸਵੈਯਾ : ਛੋਰ ਬਡੇ ਫਰਰੇ ਸੁ ਨਿਸਾਨ ਬਾਜ ਗਇੰਦ ਲਏ ਬਲ ਸਾਰੀ ॥
:

ਪੀਤ ਕਿਤੇ ਸਿਤ5 ਸਿਆਮ ਬਿਰਾਜਿਤ ਲਾਲ ਗੁਲਾਲ ਦਿਪੈ ਦੁਤ ਕਾਰੀ ।
ਦੰਦਭ$ ਘੱਖ ਸੁ ਸੰਖ ਬੜੇ ਜਨ ਸਾਗਰ ਕੀ ਧੁਨ ਹਿੱਤ ਅਪਾਰੀ ।
ਦੇਖਤ ਸਾਹ ਪ੍ਰਸੰਨ ਭਯੋ ਮਨ ਆਨੰਦ ਕੇ ਜਗ ਜੈ ਸੁ ਉਚਾਰੀ । 87 ॥
ਚਕ ਤਿਲ ਦਾ ਬਰਛੀ ਅਸ ਢਾਰ ਸਿਲੀਮੁਖ ਤੇਗ ਨਿਹਾਰੀ ।
ਨਾਕ ਬਾਨ ਕਿਪਾਨ ਤੁਫੰਗਹ ਦੇਖ ਭਯੋ ਛਬਿ ਉਤਮ ਸਾਰੀ ।
ਆਵਤ ਹੋਰ ਸੁ ਟੇਰ ਕਹਾ ਨਰ ਪੌਢ ਭਲੇ ਸੁਖੁ ਸੇਜ ਮਝਾਰੀ ।
ਤੋਂ ਹਿਤ ਦੀਨ ਦਯਾਲ ਅਯੋ ਨਿਜ ਸੈਨ ਲਏ ਸੁ ਅਭੂਤ ਅਪਾਰੀ । 88
ਤੂੰ ਕਰ ਚਿੰਤ ਨ ਕਾਜ ਸਵਾਰਤ ਆਦਿ ਅਨੰਤ ਪ੍ਰਭੂ ਅਵਤਾਰੀ ।
ਮਾਰਿ ਲਏ ਇਨ ਕੋਟ ਕਈ ਰਿਪ8 ਕੌਨ ਗਨੈ ਗਨਤੀ ਬਿਸਤਾਰੀ ।
ਜੋ ਲਗ ਸਿੰਘ ਕਹੇ ਬਚ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਲਗ ਭੀ ਅੰਧ ਧੁੰਧ ਗੁਬਾਰੀ ।
ਹਾਥ ਸੁ ਹਾਥ ਨਿਹਾਰ ਨੇ ਪੈਯਤ ਮੇਘ ਘਟਾ ਜਿਮ ਸੈਨ ਨਿਹਾਰੀ ( 89 ।
ਆਜਮ ਬੀਰ ਅਹੀਰ ਖਰੋ ਜਿਤ ਆਨ ਦਈ ਜਗਨਨਾਥ ਦਿਖਾਈ ।
ਮਾਰਤ ਹੈ ਕਰਨਾਨਿਧ ਲੈ ਕਛੂ ਯੇ ਕਹਿ ਕੈ ਧਨੁ ਲੈ ਸੁ ਉਠਾਈ ।
1) ਝਗੜਾ ਜਾਂ ਵਾਦ ਵਿਵਾਦ ਕਰਨ ਵਾਲਾ 2) ਜਗਤ ਦੇ ਰਾਜਾ 3) ਨਾਲ 4) ਝੰਡੇ ) ਚਿੱਟੇ 6} ਨਗਾੜਾ
7) ਤੀਰ 8) ਵੈਰੀ
390 ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਭਾਲ ਸੁਮਾਰ ਬਿਦਾਰ ਦਯੇ ਸਰ ਪਾਰ ਭਯੋ ਉਪਮਾ ਕਬਿ ਗਾਈ ॥

ਬੀਚ ਗਿਯੋ ਗਚ ਲਾਗ ਗਏ ਸਰ ਹੋਂਦ ਅਪਾਰ ਤਿਨੋ ਗਤਿ ਪਾਈ । 90 ) |

ਯੋ ਹਨ ਕੈ ਤਿਹ ਲੋਪ ਭਏ ਗੁਰ ਸਾਹ ਕਿਥੋਂ ਨਿਜ ਸਿੰਘ ਨਿਹਾਰੇ ॥

ਕੌਤਕ ਸੋ ਚਿਤ ਚੌਕ ਪਰਿਯ ਕਿਹ ਓਰ ਗਏ ਕਹ ਸਿੰਘ ਹਜਾਰੇ !
ਆਪਨ ਫੌਜ ਬਿਲੋਕ ਕਹਾ ਕਿਹ ਓਰ ਦੁਰੈ ਵਹ ਬੀਰ ਕਰਾਰੇ ।
ਮੈਂ ਅਪਨੀ ਨਹੀਂ ਬੈਸ ਲਖੇ ਅਤਿ ਬੀਰ ਸੁਧੀਰ ਨੂੰ ਅਸ ਧਾਰੈ । 91 ।
ਸੂਰਜ ਤਾਤ ਸੁ ਸਿੰਘ ਕਹਾ ਤਿਹ ਚਿੰਤ ਕ ਛੂ ਚਿਤ ਮੈ ਜਿਨ ਕੀਜੈ ॥
ਲੋਪ ਭਏ ਤੁ ਕਹਾ ਕਰੁਨਾ ਨਿਧ ਕਾਜ ਸੁਧਾਰ ਸੁਧਾ ਰਸ ਪੀਜੈ 1

ਪੈ ਜਿਤਨੇ ਰਿਪੁ ਹੈ ਤੁਰ ਅਨੰਤ ਤਾਸ ਦਬਾਇ ਭਲੀ ਬਿਧ ਲੀਜੈ ।

।
ਰਾਜੁ ਦਯੋ ਤੁਮ ਕੋ ਗੁਰ ਪੂਰਨ ਕਾਜ ਸੁਧਾਰ ਭਲੇ ਜਗ ਚੀਜੈ । 92
ਚੌਪਈ : ਯੋ ਸੁਨ ਕੇ ਸਿੰਘ ਜੂ ਕੀ ਬਾਨੀ । ਆਜ਼ਮ ਲਯੋ ਕੁੰਭ ਜੁਤ ਆਨੀ ।
:

ਡੇਰਾ ਦੀਨੋ ਹੀ ਕਰਾਈ ! ਜਹਾ ਲੋਥ ਨਿਜ ਰਿਪ ਕੀ ਪਾਈ ।93 ॥

ਬਡੇ ਬਡੇ ਚੋਂ ਅਧਿਕ ਅੰਬੀਰਾ | ਭਾਜੈ ਦੈ ਪਤਿ ਹੋਇ ਅਧੀਰਾ ।
ਤੇ ਸਭ ਹੀ ਇਨ ਲਏ ਬੁਲਾਈ ( ਅਪਨੇ ਕੀਨੇ ਦੇ ਵਡਆਈ 94
ਜੋ ਤੁਮ ਸਭ ਪਹਿ ਆਦਿ ਜਗੀਰ | ਖਾਵਹੁ ਭੰਚਹੁ ਸਖੀ ਸਰੀਰ ।
ਨਾਤਰ ਗਏ ਭਲੇ ਹਥਿਯਾਰ । ਜੋ ਤੁਮ ਸਭ ਮਹਿ ਕਛੂ ਹੰਕਾਰ । 95 !
ਸੌ ਸੁਨ ਪਰੇ ਆਨਿ ਮਧਿ ਪਾਇ । ਲੀਨੋ ਤਿਹ ਕੋ ਉਨਤ ਮਿਲਾਇ ॥
ਮਨਸਬ ਲੀਨੇ ਆਦਿ ਲਿਖਾਇ ( ਦੇਸਨ ਦੇਸਨ ਦਏ ਪਠਾਇ ( 96 ।
ਇਕ ਦਿਨ ਬੈਠੇ ਸਭਾ ਬਨਾਈ । ਬੀਰ ਅੰਬੀਰ ਬਹਾਦਰ ਰਾਈ ।
|

ਜੋ ਜੋ ਆਵਤ ਤਹੀ ਜੁਆਨ । ਯਾ ਬਿਧ ਬਤੀਆਂ ਕਰਤ ਬਖਾਨ । 97 ।

ਮੇਰੇ ਸਰ ਲਾਗੋ ਧਨ ਧਾਇ । ਆਜਮ ਬੀਰ ਲਯੋ ਮੁਮ ਘਾਇ ॥
ਅੰਨ ਪਠਾਨ ਕਹੇ ਸੁ ਬਢਾਇ । ਮੁਝ ਲੈ ਮਾਰਿਯੇ ਆਜ਼ਮ ਰਾਇ } 98 }
ਸਬ ਕੀ ਬਤੀਆਂ ਇਉ ਸੁਣ ਪਾਇ । ਸ਼ਾਹ ਬਹਾਦਰ ਕਹਾ ਬਨਾਇ ।
ਭਲੇ ਖੁਜਾਵਹੁ ਤਉਣੈ ਤੀਰ | ਆਜਮ ਲਾਗੇ ਜੋ ਸੁ ਸਰੀਰ । 99 ।
ਦੋਹਰਾ :: ਖੋਜ ਲਗੇ ਤਿਹ ਸ਼ਰਨ ਕਉ ਲੀਨ ਫੇਰ ਬਨਾਇ ।
ਸਾਹ ਬਹਾਦਰ ਬੀਰ ਕੇ ਆਗ ਧਰੇ ਤਿਨ ਆਇ । 100

ਕਹੀ ਬਹਾਦਰ ਸ਼ਾਹ ਜੂ ਆਪਨੇ ਬੀਰ' ਬੁਲਾਇ ॥

ਜਾ ਕੇ ਦਸਤੇ ਸਰ ਮਿਲੇ ਤਵਨੇ ਹਲ਼ੋ ਲਖਾਇ । 101
) ਕੇ, ਛੁਪੇ 2) ਧਨੁਸ਼ ਅਤੇ ਤਲਵਾਰ 3) ਵੈਰੀ ਅਤੇ ਘੋੜੇ ਨੂੰ
4) ਆਪਣੇ ਸੁਆਮੀ
5) ਅਮੀਰ, ਸਰਦਾਰ
 291
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਚੌਪਈ : ਮੇਲ ਥਕੇ ਸਭ ਕੈ ਸੰਗਤੀਰਾ । ਕਾਹੂ ਸੇ ਨਹੀ ਚਲੈ ਸਰੀਰਾ।

ਰੂਪ ਅਨੂਪ ਲਲਿਤ ਗਤ ਬਾਨ । ਕਾਹੂ ਸੌ ਨਹੀ ਮਿਲਤ ਪਛਾਨ । 102 ।
ਦੀਰਘ ਖਪਰੇ ਪੰਖ ਸੁ ਕਾਨ । ਕੰਚਨ ਮਈ ਬਿਰਾਜਿਤ ਬਾਨ ।
ਫੋਕ ਪੈ ਕਾਮ ਅਨੁਪਮ ਸੁਧ । ਆਕਤ ਸਵਰਨ ਬਿਰਾਜਿਤ ਮਧਿ । 303
ਨਿਰਖ ਤਾਸ ਬਿਸਮੈ ਭਏ ਜਵਾਨ । ਇਹ ਬਿਧ ਭਾਖਤ ਬਚਨ ਸੁ ਆਨ ॥
ਯਹ ਹਮਰੇ ਲਸਕਰ ਨਹੀ ਬਾਨਾ | ਅਗੇ ਮੀਆ ਹਮ ਸਾਚ ਬਖਾਨਾ | 04 ॥
ਯੇ ਬਤੀਆਂ ਸਬ ਕਰੈ ਉਚਾਰ । ਯਾਹ ਬਹਾਦਰ ਬੀਰ ਹਜਾਰ ॥
ਸਾਹ ਭੇਦ ਮਨ ਮੈ ਸਭ ਜਾਨੈ । ਤੁਰਕ ਨ ਤੀਰ ਨ ਸਾਚੁ ਬਖਾਨੈ । 105 |
ਇਕ ਆਜ਼ਮ ਲਸਕਰ ਕੇ ਬੀਰਾ । ਯੋ ਨਿਜ ਭਾਖੈ ਹਜਰਤ ਤੀਰਾ ।
ਹਮਨੇ ਅਪਨੀ ਆਖਨ ਲਹਾ | ਕੇਤਕ ਸੈਨ ਲਛ ਸੰਗ ਅਹਾ |106 ॥
ਨੀਲੇ ਫਰਰੇ ਛੁਟੇ ਨਿਸਾਨ । ਕਈ ਲਛ ਜੋਧਾ ਬਲਵਾਨ ।
ਕਛੂ ਨਵਿਸਤਾ ਤੁਮਰੋ ਸਾਹਿ। ਨਭ ਤੇ ਮਾਰਿ ਫਰਿਸਤੇ ਜਾਹਿ ॥ 107 ॥
ਯਾ ਬਿਧ ਬਤੀਆਂ ਬਰਨੇ ਬੀਰ । ਸਾਹ ਬਹਾਦਰ ਨਿਕਟ ਅੰਬੀਰ ॥
ਨਿਜ ਮਨ ਮੈ ਵਹੁ ਸਭ ਬਿਧ ਜਾਨੈ । ਤਾ ਸੋ ਖੋਲਨ ਪ੍ਰਗਟ ਬਖਾਨੈ । 108 |
ਦੋਹਰਾ : ਸਾਹ ਬਹਾਦਰ ਤਵਨ ਸੰਗ ਇਹ ਬਿਧ ਕਰਤ ਬਖਾਨ ।
ਹਮ ਕੋ ਸੇਵਕ ਜਾਨ ਕਰ ਗਯੋ ਕਾਚ ਨਿਧਾਨ।109 |
ਚੌਪਈ : ਧਰਮ ਸਿੰਘ ਇਹ ਬਿਧ ਮੁਖ ਗਾਈ । ਹਮ ਕਉ ਰੁਖਸ ਦੀਜੈ ਭਾਈ ॥
ਕਹਾ ਸਾਹ ਸਾਹਿਬ ਤਟ ਜਾਈ । ਲਿਆਵੋ ਇਹ ਦਿਸ ਬੇਗ ਚਢਾਈ । 110 ।
ਇਹ ਬਿਧ ਚੜੇ ਸਿੰਘ ਜੀ ਧਾਇ । ਚਰਨ ਕਮਲ ਦਰਸੈ ਗੁਰ ਰਾਇ ॥
ਕਰਤ ਕੂਚ ਦਰ ਕੂਚ ਸਿਧਾਏ । ਚਰਨ ਕਮਲ ਗੁਰ ਕੇ ਤਟ ਗਾਏ !11 |
ਝੂਲਨਾ ਛੰਦ :
ਆਨ ਦੀਦਾਰ ਕਰਤਾਰ ਗੁਰ ਕੋ ਕਯੋਂ ਭਈ ਸਪੂਰ ਮਨਸਾ ਬਨਾਈ ।
ਸੀਸ ਪਦ ਕੰਜ ਦੁਖ ਭੰਜ ਗੁਰ ਰਾਖ ਕਰ ਲਈ ਪਰਛਨਾ ਅਨੰਦ ਪਾਈ ।
ਆਇਸ ਪਾਇ ਬਿਗਸਾਇ ਜਗਦੀਸ ਕੀ ਬੈਠ ਤਬ ਗਏ ਗੁਰ ਨਿਕਟ ਆਈ ।
ਕ੍ਰਿਪਾ ਕੇ ਸਿੰਧ ਮੁਖਰ ਸ੍ਰੀ ਬਿੰਦ ਸੋ ਕਹੈ ਇਮ ਬੈਨ ਤਿਨ ਕੋ ਸੁਨਾਈ 112 |
।

ਕਹੈ ਸਮਾਚਾਰ ਸੁਧਾਰ ਕਰ ਸਾਹ ਕੀ ਕੁਸ਼ਲ ਆਨੰਦ # ਬਸਤ ਹਾ ।

ਜਧ ਕੀ ਜੀਤ ਸਾ ਬੁਧ ਕੈਸੇ ਭਈ ਭਨੋ ਹਮ ਤੀਰ ਵਹ ਸਰਬ ਜੀਹਾ |
1) ਤੀਰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ 2) ਯੂਜਾ, ਝੰਡੇ ; ਸ਼ਮਲੇ 3) ਬੈਠਾ ਹੈ 4) ਵਿਦਾ ਕਰੋ 5) ਆ ਗਿਆ
392
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ੧੦

ਸੂਬ ਅੰਬੀਰ ਸਬ ਲਏ ਜਸ ਮੇਲ ਕੇ ਆਪ ਕਿਹ ਥਾਨ ਹੈ ਸੁਨਹੁ ਤੀਹਾ

ਹਮੈ ਭੀ ਯਾਦ ਕਬ ਕਰਤ ਹੈ ਨਹਿ ਕਹੁ ਵਹੈ ਸਭ ਛੋਰ ਪ੍ਰਸੰਗ ਈਹਾ । 1 13 ।
ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ :
ਕ੍ਰਿਪਾਸਿੰਧ ਜੂ ਕੇ ਅੰਮੀ ਬੈਨ ਜੱਈ । ਸੁਨੈ ਸਿੰਘ ਜੂ ਨੇ ਸਬੈ ਬਾਤ ਗਈ |
ਜਿਮ ਜੁਧ ਸਾ ਭਯੋ ਤੌਨ ਥਾਨੈ । ਸਭੇ ਆਦਿ ਅੰਤ ਸੁ ਭੇਦ ਬਖਾਨੈ ।।14 |
ਫਤੈ ਜੰਗ ਕੀਨਾ ਤੁਮੈਂ ਆਪ ਜਾਈ । ਨਹੀ ਸਾਹ ਤੇ ਡਰਿਓ ਦੇਖ ਪਾਈ ।
ਤੁਝੈ ਬਾਰਬਾਰੰ ਕਹੈ ਯੋ ਬਨਾਈ |। ਕਹਾ ਖੇਲ ਕੀ ਪ੍ਰਭੁ ਬਿਸਰਾਈ! 5 ।
ਰਸਾਵਲ ਛੰਦ ::
ਕਿਥੋਂ ਮੋਰ ਬਾਪ ! ਕਰੇ ਕੋਟ ਪਾ
ਦਗਾ ਖੇਲ ਬਾਰੇ ਵਹੈ ਹੈ ਚਿਤਾਰੇ । 16 !
ਨਹੀ ਆਪ ਆਏ ਕਹਾ ਦੇਰ ਲਾਏ ।
ਮੁਝੈ ਬਾਰ ਬਾਰੀ | ਕਹੈ ਯੇ ਚਿਤਾਰੀ।17।
ਪੁਨੂੰ ਫੇਰ ਚਛਾ। ਲਖਯੋ ਜੋ ਸੁ ਪਛਾ !
ਦਲੇ ਕੋਟ ਸੈਨਾ । ਦਿਖੀ ਤਾਹਿ ਨੈਨਾ ।
ਅਰ ਜੋ ਸੁਮਾਰੀ । ਭਈ ਲੌਪ ਵਾਰੀ ।
ਤਬੈ ਧੰਨ ਗਾਯੋ । ਜਬੇ ਜੀਤ ਪਾਯੋ।19 !
ਇਮ ਬਾਤ ਸਾਰੀ ।| ਕਹੀ ਸਿੰਘ ਵਾਰੀ ।
ਨੂੰ ਆਪ ਗਾਯੋ । ਤਹਾਂ ਕੌਨ ਆਯੋ ।120।
ਹਮ ਈਤ ਥਾਨੈ । ਕਰਿਯੋ ਨਾ ਪ੍ਰਯਾਨੈ।
ਤਹਾਂ ਕੌਨ ਆਈ । ਜਿਤੀ ਜਾ ਲਈ। 12 !
ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ :
ਜਿਤੇ ਸਿੰਘ ਈਹਾਂ ਹਮੂੰ ਤੀਰ ਠਾਢੇ । ਇਨੇ ਪੂਛ ਲੀਜੈ ਇਹ ਬੈਨ ਗਾਢੇ ।
ਜਿਸ ਭਾਂਤ ਤੇਨੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇਖ ਪਾਏ । ਵਹੈ ਭਾਂਤਿ ਈਹਾਂ ਭਨੋ ਭੇਦ ਹਾਏ ! 122 !
ਧਰਮ ਸਿੰਘ ਵਾਚ
ਜਬੈ ਜੁਧ ਭਾਰ ਮਚਯੋ ਤੁਸ ਜਾਈ ਕਿ ਕਸ ਕੇਤੇ ਪਰੀ ਜੋ ਲਰਾਈ ।
।

ਤਬੈ ਏਕ ਰੋਚੇ ਕਉਨੈ ਸੈਨ ਪਾਲੀ । ਹੋਲਾ ਲੈ ਕਰਾਯੋ ਵਡੇ ਜੋਰ ਨਾਲੰ 123 }
ਭੁਜੀ ਫੌਜ ਯਾਕੀ ਦਸੋ ਦਿਸ ਈਹਾਂ । ਬਨੂੰ ਪਤੁ ਜਾਨੇ ਚਲੇ ਬਾ ਜੀਹਾਂ ॥
ਇਮ ਰੌਨ ਸੈਨੂੰ ਭਜੀ ਸਹ ਦੇਖੀ । ਡਰਿਯ ਚੀਤ ਮਾਹੀ ਰਹੀ ਨਾਂਹਿ ਸਖੀ । 124 !
ਤਬੈ ਹੋਇ ਦੀ ਗੁਰੂ ਯਾਦ ਕੀਨਾ ! ਤਹੀ ਆ ਦਿਦਾਰ ਗੁਰੂ ਜੀ ਸੁ ਦੀਨਾ।
ਕਿਤੇ ਛੁਟ ਫਰਰੇ ਨਿਸਾਨੂੰ ਨਿਹਾਰੇ ! ਸਿਤੰ ਪੀਤ ਲਾਲੀ ਸੁ ਨੀਲੰ ਬਿਚਾਰੇ । 125 !
}

} ਅਮੀਰ, ਸਰਦਾਰ 2) ਕਹ3) ਜਿਸ ਨੇ ਲੜਾਈ ਜਿਤੀ ਹੈ 4) ਵਾਤ, ਹਵਾ

 ਗੁਰ ਬਿਲਾਸ ਪਾਤਸਾਹੀ ੧੦ 393

ਇਹੀ ਰੂਪ ਸੈਨਾ ਦਲ ਲਛ ਕੇਤੇ । ਭਨੈ ਕੌਨ ਤਾਕ ਓਤੇ ਧਾਰ ਚੇਤੇ ।

ਧਰੇ ਚੀਰ ਸੇਤ ਪਿਤ ਨਾਲ ਸਾਰੇ । ਗਜ ਬਾਜ ਊਚ ਦਿਪੈ ਯੋ ਹਜਾਰੇ । 126 1
|

ਪ੍ਰਭੂ ਆਪ ਰੂਪੰ ਅਸੀਂ ਦੇਖ ਪਾਯੋ । ਅਭੂਤੰ ਅਪਾਰ ਅਗੇ ਨਾ ਲਖਾਯੋ ।

ਗਹੇ ਦਇ ਬਾਨੀ ਅਰੰ ਭਾਲ ਮਿਆਨੈ ।| ਹਨੇ ਬਹੂ ਜਾਨ ਗਿਰ ਬੀਚ ਬਾਨੈ । 127
ਹਨੇ ਤੀਰ ਤਾਕੋ ਭਏ ਲੋਪ ਈਹਾਂ । ਘਨੂੰ ਜਾਨ ਸਿਆਮੰ ਦੂਰੇ ਬਿਜ ਜੀਹਾਂ ।
ਤਬੈ ਸਾਹ ਚਿੰਤੰ ਭਯੋ ਮਾਨ ਭਾਰੀ । ਧਿਰੀ ਮੋਹ ਵਾਕੇ ਕਹਾ ਯੌ ਉਚਾਰੀ 128 |
|

ਨਹੀਂ, ਚਿੰਤ ਕੀਜੈ ਗੁਰੂ ਅੰਗ ਸੰਗਾ i: ਨਿਜੈ ਕਾਜ ਕੀਜੈ ਹੋਇ ਜੰਗਾ ।
ਤਬੈ ਨ ਕਾਜੈ ਕਰਿਯੋ ਪੂਰ ਭਾਰੀ । ਰਣੌਜੀਤ ਕੈ ਕੈ ਅਯੋ ਧਾਮ ਚਾਰੀ । 129 |
ਰੰ ਆਗਰੇ ਕੈ ਬਸਯੋਂ ਮਧਿ ਆਈ । ਹਮ ਲੀਨ ਆਗਿਆ ਬਿਦਾ ਦੇਹੁ ਭਾਈ ॥
ਤਿਨੈ ਯੋ ਸੁ ਭਾਖੀ ਹਮੂ ਕਕੇ ਸੁਨਾਈ । ਗੁਰੂ ਜੀ ਸੁ ਦਯਾ ਇਸੈ ਲਿਆਉ ਜਾਈ । 130 !
ਦੋਹਰਾ : ਕਿਪਾਸਿੰਧ ਕਾ ਪ੍ਰਯਾਨ ਕਰ ਲਿਆਵੋ ਹਮਰੇ ਐਨ ।
ਬਿਦਮਾਨ ਦਰਸ਼ਨ ਕਰੈ ਸੁਖੀ ਹੋਇ ਜੁਗ ਨੈਨ 1311

ਇਮੰ ਸਾਹਿ ਬਿਨਤੀ ਕਰੀ ਜੋ ਮਮ ਕਹੀ ਬਨਾਇ !

ਯੋ ਰਣ ਮੈ ਦਰਸਨ ਕੀਓ, ਜੈਸੇ ਕਹਿਯੋ ਸੁਨਾਇ । 132 ।
ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ :
ਸੁਨੇ ਬੈਨ ਵਾਕੇ ਕਿਸੰਧ ਗਾਈ । ਹਮੂ ਤੋਂ ਸੁ ਈਹਾਂ ਰਹੇ ਜਾਨ ਭਾਈ ॥
ਸਿਰੀ ਅਸਕਤ ਇਹੈ ਕਾਚ ਕੀਨਾ । ਕਿਤੋਂ ਚੰਡ ਮਾਤਾ ਇਹੈ ਜਸੁ ਲੀਨਾ 133 ।
ਕਿਤੋਂ ਚੀਤ ਥਾਰੇ ਭਯੋ ਭਰਮ ਭਾਰੀ । ਇਮ ਬੈਨ ਗਾਸੋਂ ਗੁਰੂ ਅਵਤਾਰੀ ।
ਜਿਤੇ ਸਿੰਘ ਈਹਾਂ ਇਨੇ ਪੂਛ ਲੀਜੈ । ਤਬੈ ਬਾਕ ਮੇਰੇ ਸਦਾ ਤ ਕੀਜੈ । 134 1
ਸੁਨੈ ਸਿਖ ਬਾਕੀ ਤਬੈਂ ਯੋਂ ਅਲਾਯੋ । ਪ੍ਰਭੁ ਕੋ ਚਰਿਤੀ ਕਿਨੂ ਨਾਹਿ ਪਾਯੋ ।
ਇਕੈ ਰੂਪ ਧਾਰੇ ਨਿਰਾਰੇ ਸੁ ਈਹਾਂ । ਦੁਤੇ ਜਾਇ ਚੋਜ ਕਰੈ ਭਾਂਤਿ ਤੀਹਾਂ । 135 |
ਅਸੀਂ ਸੱਚ ਕੇ ਸੁਨੀ ਗਾਥ ਸਾਰੀ। ਜਿਤੀ ਜੁਧ ਮਧੂ ਬਿਤੀ ਹੋਇ ਕਾਰੀ ॥
ਪੁਨੂੰ ਵਾਕ ਆਪੀ ਅਮੀ ਯੌ ਅਲਾਯੋ । ਕਰੋ ਕੂਚ ਡਰ ਲਖੈ ਤੋਨ ਜਾਯੋ 136 1
ਤਬੈ ਦਉਰ ਦਿਲੀ ਪ੍ਰਭੁ ਧਾਇ ਆਇਯੋ । ਸੁਨੇ ਸਿਖ ਸੰਤ ਬਡੋ ਮੰਦ ਪਾਯੋ ॥
ਘਨੈ ਰਥ ਗਾਡੀ ਕਿਕਾਣੀ ਬਨਾਵੇ । ਗਏ ਸਿਖ ਆਗੈ ਪ੍ਰਭੁ ਪਾਸ ਆਏ । 137 ।
|

ਚੌਪਈ : ਲਏ ਭੇਟ ਸੰਗਤ ਸਭ ਸਾਰੀ । ਦਰਸਨ ਕਰਿਯੋ ਹਰ ਸੁ ਧਾਰੀ ।

ਡੇਰਾ ਭਲੀ ਚੌਰ ਕਰਵਾਯੋ ! ਜਮਨਾ ਨਿਕਟ ਸਰਬ ਮਨ ਭਾਯੋ ।133 ।

!) ਕੂਚ, ਪ੍ਰਸਥਾਨ 2) ਘਰ, ਸਥਾਨ 3) ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ 4) ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਤੁਲ 5) ਖੁਸ਼ੀ 6) ਘੋੜੇ
394 ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਇਕ ਆਵਤ ਸੰਗਤ ਇਕ ਜਾਈ । ਮਨ ਤਨ ਧਨ ਤੇ ਸਰਬ ਬਿਕਾਈ ।

ਆਛੇ ਭੋਜਨ ਲੇਵ ਹਜਾਰਾ । ਲੈ ਲੈ ਆਵਤ ਸਿਖ ਅਪਾਰਾ।139 ।
ਘਨ ਯੂ ਧਨ ਕੈ ਚਢੇ ਅੰਬਾਰਾ । ਜਿਹ ਬੈਠੇ ਪ੍ਰਭ ਜੂ ਅਵਤਾਰਾ |
ਖੁਸ਼ੀ ਮਹਲ ਦਰਸਨ ਇਮ ਦਯੋ । ਮਾਨਹੁ ਪ੍ਰੇਮ ਮੇਘ ਬਰਸਯੋ । 140 |
ਜਿਹ ਜੈਸੀ ਇਛਾ ਕਹ ਦੇਖਿਯੋ ।| ਤਵਨੈ ਵਾਂਤ ਤਾਸ ਅਵਰੇਖਿਯ ॥
ਤਬ ਲਗ ਮਨੁਖ ਸਾਹ ਕੇ ਆਏ । ਲੈ ਡੇਰਾ ਕਰ ਕੂਚ ਸਿਧਾਏ 14! |
ਦੋਹਰਾ : ਇਹ ਬਿਧ ਦਿਲੀ ਨਿਰਖ ਕਰ ਕਿਸਿੰਧੀ ਭਗਵਾਨ ।
ਮਿਲਿਨ ਸਾਹ ਕੇ ਗਉਨ ਕਉ ਕੀਨੋ ਤਬੈ ਯਾਨ 142 ।
ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰ ਬਿਲਾਸ ਸੁਲਤਾਨੀ ਜੰਗ ਕਰ ਬਹਾਦਰ
ਸਾਹਿ ਬਿਜੈ ਭਵੇਤ ਦਿਲੀ ਵੇਸ ਕਰ ਬਰਨਨੰ ਨਾਮ
ਪਚੀਸਮੋ ਧਯਾਯ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤ ਸੁਭਮ ਸਤੁ। 25 । ਅਫਜੂ ।

1) ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ 1) ਪ੍ਰਸਥਾਨ, ਕੂਚ

 395
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ੧੦

ਚੋਪਈ : ਦਿਲੀ ਨਿਰਖ ਖਾਲਸੇ ਭਾਇ । ਗਿਆਨ ਧਿਆਨ ਸੁਭ ਰਹਤ ਦ੍ਰਿੜਾਇ ॥
:

ਪੁਨ ਨਿਜ ਚ ਕਰਤ ਚੜ ਧਾਏ । ਕੂਚ ਮੁਕਾਮ ਕਰਤ ਚੜ ਆਏ। 1 ।

ਪਾਂਚ ਕੋਸ ਮਥੁਰਾ ਜਬ ਰਹੀ । ਕਰੋ ਮੁਕਾਮ ਗੁਰੂ ਜੀ ਕਹੀ ।
ਤਵਨ ਰਾਤ ਤਿਹ ਬਸੇ ਦਯਾਲ । ਕਰਿ ਚਰਿਤ ਤਿਹ ਅਧਿਕ ਬਿਸਾਲ । 2 !
ਭਰ ਭਏ ਤੇ ਚੜ ਧਾਏ । ਮਥੁਰਾ ਮਧਿ ਰੀ ਤਬ ਆਏ ।
ਸੂਰਜ ਕੁੰਡ ਕੀਓ ਨਿਜ ਡੇਰਾ । ਹੁਕਮ ਮਾਨ ਸ੍ਰੀ ਸਤਿਗੁਰ ਕੇਰਾ। 3 ।
ਤਾਤੇ ਨਾਥ ਸੁ ਪਾਰ ਸਿਧਾਏ । ਗੋਕਲ ਦੇਖਨ ਕਾਜ ਸੁ ਆਏ ।
ਨਿਰਖੀ ਸਰਬ ਠੌਰ ਚਿਤ ਲਾਈ । ਯੋਂ ਨਿਜ ਕੀਨੇ ਚਰਿਤ ਕਨਾਈ | 4 |
ਜਹਾਂ ਪੂਤਨਾ ਹਨੇ ਅਘਾਰ । ਮਾਰੇ ਧੇਨਕ ਦੈਤ ਬਛਾਰ ॥
ਪਬ° ਗੋਵਰਧਨ ਕਾਲੀ ਤਾਲ । ਸੂਰ ਸੂ ਤਾਪਤ ਨਾਥ ਬਿਯਾਲ । 5 ।
ਕੁੰਜ ਗਲੀ ਸੁਭ ਮੰਡਲ ਰਾਸ । ਕੇਸੀ ਦੈਤ ਹਨਿਯੋ ਜਿਹ ਪਾਸ ।
ਕਮਲਜ ਬਛਰੇ ਜਹਾਂ ਚੁਰਾਏ । ਇੰਦੂ ਦੇਵ ਲੈ ਦੇਖਨ ਆਏ । 6 ॥
ਜੋ ਜੋ ਜੋ ਇਤ ਚਰਿਤ੍ਰ ਕਰਾਨ । ਨਿਰਖੇ ਆਪ ਦਯਾਨਿਧ ਆਨ ॥
ਪੁਨ ਤਾਤੇ ਮਥੁਰਾ ਫਿਰ ਗਏ । ਤਵਨੈ ਜਾਇ ਬਿਲਕਤ ਭਏ ।7।
ਬੀਆ ਕੇ ਜਵਨੈ ਥਾ ਮਾਰਿਯੋ । ਆਨ ਕੁਬਰੀ ਕਾਜ ਸਵਾਰਿਯੋ ॥
ਧਨਖ ਕੰਸ ਕੇ ਤੋਰਿਯੋ ਜਹਾਂ । ਗਜ ਨੀ ਮਾਰਿਯੋ ਧਰ ਤਹਾਂ । 8 ।
ਮੁਸਟ ਚੰਡੂਰ ਮਲ ਥੇ ਜਿਤੇ । ਪ੍ਰਾਨ ਹੀਨ ਕੀਨੇ ਜਿਤ ਤਿਤੇ ।
ਜਾਈ ਦਮਦਮਾ ਕੰਸ ਹਾਰਸ | ਪਕੜ ਕੇਸ ਜਿਹ ਧਰਨ ਪਛਾਰਸ ।9।
ਪੁਨ ਬਿਸਰਾਮ ਘਾਟ ਪਰ ਗਏ ਅਧਿਕ ਦਾਨ ਦੀਨਨ ਕੋ ਦਏ ।
।

ਪੁਨ ਤਾਂਤੇ ਡੇਰੇ ਪ੍ਰਭ ਅਯੋ । ਅਨਿਕ ਚਰਿਤ੍ਰ ਨਿਰਖ ਤੋਂ ਭਯੋ । 107
ਦੋਹਰਾਂ : ਤਹੀ ਸਮੇਂ ਤੋਟ ਡੇਰ ਕਰ ਬਨਚਰ® ਜੁਰੇ ਅਪਾਰ ॥
ਏਕ ਸਿਖ ਕੀ ਢਾਲ ਕੇ ਲੈ ਮ ਚਰਿਯੋ ਸੁਧਾਰ 11 |
।

ਚੌਪਈ : ਅੰਤ ਕੌਤਕ ਭਵਨੈ ਜਾ ਭਯੋ । ਤਾਹੀ ਸਿਖ ਕਪ ਅਤਿ ਕਯੋ ।

ਕਰ ਮੈ ਧਰੀ ਤੁਫੰਗ ਸੰਭਾਰੀ । ਮੈ ਯਾ ਕੋ ਬੁਧ ਕਰੋ ਸੁ ਧਾਰੀ । 12 1
ਕਿਪਾਸਿੰਧ ਤਾਕ ਲਖ ਪਾਈ । ਬਿਗਸਤ ਭਯੋ ਨਿਯੋ ਨਹੀ ਜਾਈ ॥
ਆਛੋਂ ਭੋਜਨ ਮਿਸਟ ਮੰਗਾਇ । ਕਪ ਕੁਲ ਕਉ ਡਾਰਤ ਕਰ ਚਾਇ । 13 ।
ਚਤੁਰ ਦਿਸਾ ਕੇਤਕ ਅਵਰਾਏ । ਵਹ ਠਾਢੇ ਨਿਜ਼ ਧਰ ਪਰ ਜਾਏ ।
ਲੈ ਲੈ ਭੋਜ ਕਾਢ ਰਦਨ ਛਦ । ਕੂਦਤ ਹੈ ਬਚਰ ਕੇ ਉਗ ਛਦ । 14 ॥
1) ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਨੇ 2) ਅਘ ਨਾ ਦਾ ਦੈਤ 3) ਪਰਬਤ 4) ਹਾਥ 5) ਬੰਦਰ 6) ਸਾਰੇ ਬੰਦਰਾਂ ਨੂੰ
 396
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਰਸਾਵਲ ਛੰਦ :

ਜਬੈ ਦੀਨ ਬੰਧਾ। ਕਰਿਯੋ ਯਾ ਸੁ ਧੰਧਾ ।

ਲਯੋ ਭੋਜ ਹਾਲਾ | ਬੁਲਿਯ ਕੀ ਪਾਲਾ | 15 ।
ਮੁਝ ਦੇਹੁ ਢਾਲਾ | ਕਹਾ ਦੀਨ ਦਯਾਲਾ ।
ਤਬੈ ਕੀਸ ਸੋਉ ! ਗਯੋ ਤੀਰ ਓਊ । 16 ॥

ਦਈ ਵਾਰ ਆਗੇ ਹਮੇਂ ਬੀਰ ਲਾਗੈ ॥

।

ਤਿਸੈ ਉਪ ਸੀਸਾ |। ਕਰੋ ਜਗ ਦੀਸਾ । 17 ਨੂੰ

ਭਲੀ ਭਾਂਤਿ ਫੇਰਾ । ਕਰਾ ਪ੍ਰੇਮ ਨੇਰਾ ।

ਦਯੋ ਭੋਜ ਅੰਨਾ | ਗਯੋ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸੰਨਾ | 18 ॥
ਕਹਾ ਨਾਥ ਜਾਈ । ਚੜਯੋ ਰੂਖ' ਧਾਈ ॥
ਘਨੈ ਯੋ ਸੁ ਚੋਜਾ | ਕਰੇ ਆਪ ਓਚਾ 9 ;
ਪੁਨੂੰ ਫੇਰ ਗਾਈ । ਕਰੋ ਕੂਚ ਧਾਈ ।
ਲਏ ਬਾਜ ਤੰਗਾ । ਚੜੇ ਹੈ ਨਿਸ਼ੰਗਾ। 20 !
ਚਲੇ ਐਸ ਧਾਈ । ਜਿਮੰ ਪਉਨ ਆਈ ।
ਪੁਜਿਯੋ ਤਉਨ ਬਾਨੈ । ਜਹਾਂ ਆਗਰਾਨੈ ॥ 21॥
ਦੋਹਰਾ : ਜੋਜਨ ਜਬ ਆਗਰ ਰਹਾ ਕੀਨੋ ਆਪ ਮੁਕਾਮ ॥
:

ਚਾਰ ਕੋਸ ਤੇ ਰਹੈ ਬਾਦਸਹ ਕੇ ਧਾਮ ( 22

ਚਪਈ : ਸੁਨੈ ਭੇਦ ਯਾ ਬਿਧ ਖਨ ਖਾਨਾ ਡੇਰੇ ਬਾਗ ਮਧਿ ਕਰ ਗਿਯਾਨਾ ।
ਆਛੇ ਮੈ ਮਨੁਖ ਪਾਏ ਬਿਨੂੰ ਕਰੀ ਯਾ ਬਿਧ ਉਨ ਆਏ । 23 :
।

ਕਿਪਾ ਕਰੀ ਬਥੀਐ ਇਹ ਬਾਨੈ । ਹਮ ਕੋ ਅਪਨੇ ਭਿਤ ਪਛਾਨੈ ॥

ਕਰੀ ਪਵਿਤੁ ਸਗਲ ਇਹ ਨਗਰੀ ! ਤੁਮਰੈ ਚਰਨ ਛੁਵਤ ਪੁਨ ਸਰੀਂ। 24
ਪੁਨ ਬਚ ਭਾਖ ਲੋਗ ਗ੍ਰਿੜ੍ਹ ਰਏ। ਲਿਆਵਤ ਜਾਇ ਤਵਨ ਤਿਹ ਭਏ {
ਬਡੀ ਦੇਹ ਹੱਤੀ ਖਨ ਖਾਨਾ । ਬਿਰਧ ਰੂਪ ਕੋ ਸਕਤ ਬਖਾਨਾ । 25 ।
ਚੜਿਓ ਝੰਭਾਣ ਹਜੂਰ ਸੁ ਆਯੋ ॥ ਤਨੁ ਮਨੁ ਧਨੁ ਤੇ ਅਧਿਕ ਬਿਕਾਯੋ ।
ਦਰਸਸ ਚਰਨ ਕਮਲ ਤਿਨ ਆਈ । ਅਨਿਕ ਭਤਿ ਕਰ ਬਿਨੈ ਸੁਨਾਈ । 26
ਬਡੇ ਭਾਗ ਭਾਖਤ ਅਬ ਭਏ । ਜਾ ਕੋ ਤੁਮ ਦਰਸਨ ਚਲ ਏ ।
ਅਬ ਜਾਨਿਯੋ ਮੁਝ ਸਮ ਨਹੀ ਕੋਈ ॥ ਜਿਹ ਪ੍ਰਾਪਤ ਇਹ ਦਰਸਨ ਹੋਈ । 27 ॥
1) ਬ੍ਰਿਛ 2) ਸਭ ਲੋਕ
 ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ੧੦ 397

ਸਬ ਅਪਨੇ ਤਿਨ ਹਾਲ ਸੁਨਾਯੋ । ਖੁਸ਼ੀ ਲਈ ਦਰਸਨ ਜਬ ਪਾਇਯੋ ।

ਤਵਨ ਰੈਨ ਪ੍ਰਭ ਬਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂਹੀ । ਭਯੋ ਪ੍ਰਾਤ ਕਰ ਯਾਨ ਸਿਧਾਈ । 28 ।
ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ :
ਨਿਜੀ ਰੰਨ ਸਾਰੀ ਬਿਤੀਤ ਉਨ ਥਾਨਾ । ਚਢਯ ਗੈਨ ਮਧੰ ਜਬੈ ਦੇਵ ਭਾਨਾ ।
ਚਲੀ ਗੋਇ ਤਾਕੀ ਕਿਧੀ ਐਸ ਧਾਈ ( ਜਿਮ ਰਾਮ ਨਾਮੰ ਜਪੈ ਪਾਪ ਹਾਈ । 29 |
ਕ੍ਰਿਪਾਸਿੰਧ ਆਪ ਸਭੈ ਨੂੰ ਸੁਨਾਯੋ । ਕਰੋ ਕੂਚ ਡੇਰਾ ਅਸੰ ਚੀਨ ਪਾਯੋ
ਸਭੈ ਬੀਰ ਧੀਰ ਲਏ ਆਗ ਆਈ । ਤਟੀ ਆਗਰੇ ਕੈ ਇਮੇਂ ਡੇਰ ਲਾਈ । 30 ।
ਦੋਹਰਾ : ਜਹਾਂ ਛਾਵਨੀ ਸਾਹ ਕੀ ਪਰੀ ਹੁਤੀ ਨਿਜ ਥਾਨ ।
ਤਹੀ ਆਨ ਡੇਰਾ ਕੀਯੋ ਸਾਹਿਬ ਗੁਰੂ ਸੁਜਾਨ 31।
।
ਚੌਪਈ
: ਤਵੇਨ ਥਾਨ ਡੇਰਾ ਕੀਓ ਆਈ । ਅਦਭੁਤ ਬਾਗ ਜਹਾਂ ਸੁਖ ਦਾਈ ॥
ਸਕਲ ਫੂਲ ਫਲ ਅਨ ਸੋ ਭਰਾ । ਭਿੰਨ ਭਿੰਨ ਰਾਜਤ ਜਿਹ ਤਰਾ । 32
ਤਹੀ ਥਾਨ ਤਰਵਰ ਸਭ ਤਰੇ । ਸਿੰਘ ਬਿਰਾਜਿਤ ਆਨੰਦ ਭਰੇ ।
ਏਕ ਸਿੰਘ ਭਾਖੇ ਇਮ ਬੈਨਾ । ਅਵਰ ਸਿਖਯ ਕੋ ਕਰ ਨਿਜ ਸੈਨਾ । 33 |
ਖਨਖਾਨਾ ਪਰ ਨਿਸਚੈ ਜਾਨ । ਅਧਿਕ ਸੁ ਕਰਣਾ ਕਰੀ ਨਿਧਾਨ ।
ਕੌਨ ਬਡੇ ਇਨ ਕੀਨੋ ਕਾਮ । ਜਾ ਪਰ ਖੁਸ਼ੀ ਭਯੋ ਗੁਰ ਸਯਾਮ । 34 |
ਯੋਂ ਚਰਚਾ ਇਨ ਕਰਤ ਨਿਹਾਰ । ਨਿਰਖਿਯੋ ਇਹ ਦਿਸ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰ ਯਾਰ ।
ਸ੍ਰੀ ਮੁਖ ਸੌ ਸੁਣ ਬਚਨ ਬਖਾਨੇ । ਕਾ ਬਤੀਆਂ ਤੁਮ ਭਾਖਤ ਜਾਨੈ 35 ।
।

ਸਰਬ ਭੇਦ ਬਰਨੋ ਇਹ ਤੀਰ । ਤੁਮ ਜੋ ਭਾਖਤ ਸਰਬ ਸਰੀਰ ।

ਸਿੰਘ ਕਹੀ ਪਗ ਪੰਕਜ ਪਾਸ । ਯੂ ਏ ਬਤੀਆਂ ਕਰਤ ਪ੍ਰਸ । 36
ਨਖਾਨਾ ਪਰ ਆਪ ਨਿਧਾਨ । ਕਰੁਣਾ ਵਡੀ ਕਰੀ ਹਿਤ ਠਾਨ !
ਤੁਰਕ ਹੁਤੋਂ ਯਹ ਬੰਸ ਮਝਾਰ | ਕਤ ਯਾ ਪਰ ਰੀਝੈ ਕਰਤਾਰ । 37 !
ਧਾਮ ਗਏ ਯਾ ਕੇ ਨਿਜ ਧਾਇ । ਨਿਜ ਕਰਿ ਥਾਪੀ ਦਈ ਬਨਾਇ ।
ਕਵਨ ਕਰਮ ਕੀਨੋ ਇਨਸਾਰ | ਯੂ ਏ ਮੁਝ ਸੌ ਕਰਤ ਉਚਾਰ । 38 |
ਮੈ ਯਾ ਕੋ ਬਰਨੇ ਬਚ ਸਾਈ । ਸਾਹਿਬ ਸੁ ਜਾਨੇ ਇਹ ਆਈ
ਯਾ ਕੋ ਸਤਿਗੁਰ ਕਹੈ ਬਿਚਾਰ । ਕਵਨ ਬਡਾ ਇਨ ਕਰ ਉਪਕਾਰ । 39 |
ਯੌ ਸੁਨ ਕਰ ਤਾ ਕੀ ਸੁਭ ਬਾਨੀ । ਕਰੁਣਾਸਿੰਧ ਸੁ ਐਸ ਬਖਾਨੀ ।
ਇਹ ਖਨਖਾਨਾ ਹੈ ਨਿਜ ਸਾਧੁ । ਸਾਧੂ ਮਤਿ ਸੁ ਗਤਿ ਅਗਾਧੂ | 40 ।
1) ਕੂਚ, ਪ੍ਰਸਥਾਨ 2) ਸੂਰਜ ਦੇਵਤਾ 3) ਕਿਰਨਾਂ 4) ਪਾਪ ਨਸ਼ਟ ਹੋਏ 5) ਕਮਲ 6) ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ
398
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਸੁਨ ਯਾਕੀ ਇਕ ਕਥਾ ਸੁਨਾਉ । ਤੁਮਰੇ ਚਿਤ ਕੋ ਭਰਮ ਮਿਟਾਊ ॥

ਏਕ ਸਮੇ ਖਨਖਾਨਾ ਬੀਰ |। ਮਧਿ ਲਹੌਰ ਹੁਤੋ ਸੁ ਅਮੀਰ | 41 ॥
ਰਾਜੁ ਕਰਤ ਆਛੋਂ ਨਿਰਧਾਰ ' ਧਰਮ ਅਦਾਲਤ ਪੁਨ ਮੰਝਾਰ ।
ਭਜਨੂੰ ਮਧਿ ਰਾਤੇ ਦਿਨ ਰੇਨ । ਹਰਿ ਬਿਨ ਅਵਰ ਨ ਨਿਰਖੇ ਨੈਨ | 42 ॥
ਸਾਧ ਸੰਤ ਕੀ ਸੇਵਾ ਕਰੈ । ਜੋ ਇਛਾ ਭੋਜਨ ਦੇ ਸਰੈ

॥
ਤੀਨ ਡੇਵਡੀ ਚੌਕੀ ਧਾਰ ਆਵਤ ਸੰਤ ਦੇਤ ਹਿਤ ਕਾਰ 43 |

|
ਦੋਹਰਾ : ਬਾਲ ਗੁੰਦਾਈ ਸਾਧ ਜੋ ਸੁਨੀਐ ਅਤਿ ਸੁਭ ਕਾਰ

॥
ਤਾ ਕੋ ਚੇਲਾ ਗੁਟਕ ਬਲ ਨਿਸ ਦਿਨ ਜਾਇ ਪਹਾਰ | 44 |
ਤਾਕੇ ਗੁਰਵਾ ਸੌ ਕਹੀ ਅਨਤ ਪੈਡ ਚਲ ਜਾਹਿ ॥
ਨਗਰ ਲਹੌਰ ਸੁ ਰਾਹਿ ਕਰ ਭੂਲਨ ਕਬ ਹੀ ਪਾਇ । 45 ।
ਚੌਪਈ : ਏਕ ਬੇਰ ਵਾਕੇ ਚਿਤ ਆਈ । ਦੇਖ ਲਹੌਰ ਜਾਉ ਚਲ ਭਾਈ ॥
:

ਇਹੀ ਪੈਡੇ ਚਲ ਕਰ ਵਹੁ ਆਯੋ । ਪੰਖੀ ਜਿਉ ਨਲ ਉਡਤ ਸਿਧਾਯੋ | 46 !

ਸਰਬ ਨਗਰ ਨਿਰਖਤ ਵਹ ਪਰਾ | ਸੰਮਤ ਅਯੋ ਬੁਰਜ਼ ਸੁ ਤਰਾ |
ਖਨਖਾਨਾ ਚੀਨੇ ਤਿਨ ਧਾਮ । ਦੇਵਨ ਕੇ ਚਨ ਬਨੇ ਤਮਾਮ | 47 |
ਅਤਰ ਗੁਲਾਬ ਫੁਲਨ ਅਵਾਸ । ਮਹਕਤ ਹੈ ਕਸਤੂਰੀ ਰਾਸ ।
ਦੇਵਨ ਯੌ ਰਾਜਤ ਵਹ ਧਾਮ । ਜਹਾ ਖਾਨ ਜੂ ਕਰਤ ਅਰਾਮ | 48 |
ਦੋਹਰਾ : ਉਤਰ ਤਬੈ ਅਕਾਸ ਤੇ ਨਿਰਖਿਯੋ ਮਹਲ ਨਵੀਨ ।
ਸੇਜ ਡਸੀ ਲਖ ਸਾਹ ਕੀ ਪਉਚਿਯੋ ਤਹੀ ਪ੍ਰਬੀਨ । 49 |
ਬੈਠ ਗਯੋ ਤਬ ਤਵੇਨ ਪਰ ਸੀਤਲ ਆਈ ਪਵਨ ।
ਜੁਰੀ ਆਂਖ ਦੋਊ ਸਾਧ ਕੀ ਕਰੇ ਕਉਨ ਕਹ ਗਵਨ । 50 ਤੋਂ
ਨਿਰਾਜ ਝਲੇਤ ਬਾਤ ਜੋਇ ਕੈ । ਰਹਾ ਤਹਾਂ ਜੂ ਸੋਇ ਕੈ ।
ਛੰਦ : ਇਐ ਜੋਜੁ ਕੌਨ ਅਇਯੋ । ਨ ਬਿਤ ਚਿਤ ਚਾਇਯੋ । 51 |
:

ਸੁਖ ਦੁਖ ਸਮਾਨ ਹੀ । ਲਖੇ ਜੁ ਏਕ ਨਹੀ ।

ਡੁਲੈ ਨ ਚੀਤ ਅੰਨ ਹੈ । ਸਦੀਵ ਜੋਇ ਧੰਨ ਹੈ । 52 ।
ਤਬੈ ਸੁ ਤਉਨ ਥਾਨਿਯੈ । ਅਯੋ ਸੁ ਖਾਨ ਜਾਨਿਯੇ ।
ਬਿਲੋਕ ਸਾਜ ਸੇਜ ਹੈ । ਯੋ ਨ ਤਾਮ ਜੈ ਚਹੈ 53 |
।

ਗਯੋ ਸੁ ਬੈਠ ਤੀਰ ਹੈ । ਜਯ ਵਹੈ ਫਕੀਰ ਹੈ ।

ਭਯੋ ਅਧੀਰ ਡੋਲ ਕੇ । ਦਯੋ ਮੁਖੀ ਸੁ ਖੋਲ ਕੇ 54 ॥
।

1) ਰਾਤ ਦਿਨ
 ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦ 399

ਰਸਾਵਲ ਛੰਦ :
ਗੁਟੀ ਕਾ ਸੁ ਜੋਈ । ਗਿਰਿਯੋ ਮੰਚ ਸੋਈ ॥
ਯੋਂ ਖਾਨੁ ਠਾਈ । ਕਰੈ ਮਧਿ ਭਾਈ । 55 ॥

ਤਬੈ ਤਉਨ ਕਾਲਾ ਜਯੋਂ ਸਾਧ ਹਾਲਾ।

।
ਭਯੋ ਹੈ ਅਧੀਰਾ |। ਤਿਸੀ ਕੋ ਸਰੀਰਾ | 56 !
ਪ੍ਰਸੰ ਨਿਹਾਰੀ । ਡਯੋ ਸਾਧ ਭਾਰੀ ।
ਸਮਾ ਸੋਇ ਟੋਲੈ । ਗਯ ਅੰਗ ਭੋਲੇ । 57 ।
ਕਹਾਯੋ ਅੰਬੀਰ । ਡਰਾ ਕਿਯੋ ਫਕੀਰੰ ॥
ਗੁ ਏਕ ਜੋਈ । ਗਈ ਮੱਰ ਖੋਈ 581
॥
ਕਰ ਮੈਂ ਉਠਾਈ । ਨਬਾਬੀ ਦਿਖਾਈ ।
ਦਈ ਤਾਸ ਹਾਥਾ । ਰਟੀ ਸੁਧ ਗਾਥਾ। 59 |
ਮੁਖ ਸਾਧ ਪਾਈ । ਉਡਿਯੋਂ ਕਾਸ ਧਾਈ ॥
ਪਰੀ ਭਾਂਤਿ ਜੀਹਾਂ । ਉਡਾ ਤੌਨ ਤੀਹਾਂ । 60 |
ਗੁਰੂ ਪਾਸ ਆਇਯੋ । ਸਭੈ ਲੈ ਨਾਯ
ਜਿਤੀ ਗਾਥ ਸਾਰੀ । ਰਟੀ ਲੈ ਬਿਥਾਰੀ । 61 1

ਨਰ ਖਾਨ ਖਾਨਾ | ਬਡੋ ਸਾਧ ਜਾਨਾ ॥

ਅਨੰਤੰ ਅਗਾਧੂ । ਰਤੋਂ ਤਿ ਸਾਧੂ । 62 1

ਅਸੰ ਅੰਨ ਕੋਈ । ਲਖਾ ਹੈ ਨ ਸੋਈ ।
ਇਮ ਓਪ ਸਾਰੀ ਚਿਲਾ ਲੈ ਉਚਾਰੀ। 63 ।
।

ਸੁ ਬਾਲੰ ਗੁੰਦਾਈ । ਕਹਾ ਧੰਨ ਭਾਈ ॥

ਮਧੀ ਰਾਜ ਸਾਜਾ | ਅਸੀਂ ਕੀ ਕਾਜਾ। 64 1

ਤਿਸੀ ਕੋ ਦੀਦਾਰਾ | ਭਰੇ ਹੈ ਨਿਹਾਰਾ ।

ਇਮੰ ਚੀਤ ਗਾਈ ਚਯੋ ਸਾਧ ਧਾਈ । 65 ।
।

ਜਹਾਂ ਖਾਨ ਦੁਆਰਾ { ਅਯੋ ਸਾਧ ਪਿਆਰਾ !

ਲਏ ਚੇਲ ਸੰਗਾ ਹੋਰ ਨਿਸੰਗਾ | 66 ॥
|

ਦੋਹਰਾ : ਖਾਸ ਡੇਵਢੀ ਆਨ ਕਰ ਠਾਢ ਭਏ ਦੋਊ ਬੀਰ ।

ਦਰਵਾਨਨ ਸੌ ਯ ਕਹੀ ਖਬਰ ਕਰਹੁ ਮਤ ਧੀਰ । 67 }

1) ਅਮੀਰਾਂ ਨੂੰ, ਸਰਦਾਰਾਂ ਨੂੰ 2) ਆਕਾਬ 3) ਚੇਲਾ 4) ਦੁਆਰਪਾਲ

400
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਦਰਵਾਨਨ ਯੋ ਜਾਇ ਜਿਤਾਈ । ਦੋਇ ਸਾਧੁ ਬੈਠੇ ਦਰ ਆਈ ।

ਚਾਰਾਨੈ ਧੇਲੀ ਨਹੀ ਲਈ । ਰੋਕ ਰੁਪਏ ਲੇਤ ਨ ਸੇਈ । 68 ॥
ਨਬਾਬ ਰ ਭਾਖਤ ਹਮ ਜਾਈ । ਕਰਨੇ ਹੈ ਜੁਗ ਸੁਖਨ ਬਨਾਈ ।
ਆਇਸ' ਹੋਇ ਤ ਆਵਨ ਪਾਵੈ । ਨਹੀ ਤੁ ਕਿਤ ਹੀ ਪਰੈ ਸਿਧਵੈ । 69।
|

ਲੀਨੇ ਭੀਤਰ ਦੋਇ ਬੁਲਾਈ । ਪਾਸ ਨਬਾਬ ਬੈਠੇ ਇਮ ਆਈ ।

ਭੇਟਾ ਧਰੀ ਤੀਨ ਤੀਨ ਆਨ । ਤਿਨ ਕੋ ਨਿਰਖ ਕਹਾ ਇਮ ਖਾਨ । 70 ॥
ਯਾਕੇ ਗੁਨ ਮੁਹਿ ਪ੍ਰਗਟ ਸੁਨਾਵੇਂ । ਨਾਤਰ ਮੁਝ ਤੇ ਪਰ ਉਠਾਵੋ ।
ਤਿਨ ਯੌ ਕਹੀ ਖਾਨ ਬਲਵਾਨ । ਏ ਤੀਨੋ ਗੁਨ ਅਦਭੁਤ ਜਾਨ । 711
ਪ੍ਰਥਮੈ ਯਹ ਖਾਰੇ ਕੋ ਬਿਲੁ । ਬਨਿਯੇ ਰਸਾਇਨ ਜਰ ਕੇ ਨਿਲ।
ਕਈ ਲਛ ਮਣ ਹੋਸੀ ਧਾਤ । ਤਾਮੇ ਦਏ ਕਨਕ ਅਵਦਾਤ । 7

ਇਹ ਗੁਣ ਪਾਰੇ ਮਧਿ ਸੁ ਬਿਲ । ਕੰਚਨ ਕਰਤ ਨ ਲਾਗੇ ਢੋਲ

ਗੁਟਕਾ ਮੈ ਗੁਣ ਏਹੁ ਪਛਾਨ । ਮੁਖ ਮੈ ਡਰ ਉਡ ਅਸਮਾਨ । 73 !

ਦੇਸ ਦੇਸ ਕੇ ਦਰ ਦੀਦਾਰ | ਅਮਰਨ ਯੌ ਬਿਚਰੈ ਸੰਬਾਰ ॥

ਤੀਸਰ ਇਹ ਬੰਦੇਜ ਕੀ ਬਰੀ । ਤਨੀ ਨਰੁ ਭੋਗੈ ਨਿਸ ਸਰੀ। 74 ॥
ਕਬੀ ਨ ਮੂੰਹੈ ਸਾਇਕ ਪੰਚ । ਸਭ ਤਰੁਨੀ ਮਨ ਲਵੇ ਬੰਚ ।
ਐਸੇ ਗੁਨ ਨਹੁ ਇਹ ਚੀਜ । ਸਿਧ ਕੋ ਬੂਰ ਲਭ ਇਹ ਬੀਜ । 75 ।
ਯੌ ਬਤੀਆਂ ਤਿਨ ਕੀ ਸਨ ਪਾਈ । ਖਾਨ ਉਚਾਰਿਓ ਬੇਗ ਉਠਾਦਿ ॥
ਯਹ ਮੇਰੋ ਕਾਰਜ ਨਹੀਂ ਬੀਰ । ਮੈ ਜਾਨਿਓ ਕਉ ਸਾਧ ਸਰੀਰ । 76 |
|

ਦੁਐ ਬਾਤਾ ਸਾਹਿਬ ਕੀ ਸਾਰ ਮਹਿ ਸੁਨਾਇ ਉਤਾਰਹੁ ਪਾਰ ॥

ਕੇ ਵਹਿ ਮੁਹਿ ਪੈ ਸੁਨਿ ਹੈ ਧਾਇ ।( ਕੈ ਤਾਰਹਿਗੇ ਮੁਝੈ ਨਾਇ । 77 ॥
ਮੋਰ ਅਰੁ ਤਾ ਕੋ ਭਲਾ। ਯਾਤੇ ਅਵਰਨ ਆਛੀ ਕਲਾ |
ਯੋ ਸੁਨ ਲੇ ਤੂੰ ਯਾਕੀ ਬਾਤ । ਪਾਰਦ ਤੇ ਜੁ ਗਨ ਈਧਾਤ । 78 ।
ਤੋਂ ਭੈ ਕਰੋ ਰਸਾਇਣ ਬੁਝ । ਯੋ ਗ੍ਰਿਹ ਮਾਇਆ ਹੋਹਿ ਨ ਮੁਝ
ਮੋਰ ਨ ਵਿਸਤਹਿ ਕੀ ਸੁਨ ਸੰਤ ! ਮਾਇਆ ਪਰੀ ਸੁ ਅਧਿਕ ਅਨੰਤ । 79 ।
ਕਈ ਸੁ ਭਗਤ ਖਾਵਤ ਲੋਗਾ । ਮੌਕਹੁ ਕਛੁ ਨ ਹਰਖੁ ਅਰ ਸੱਗਾ |
1 ਤਕ, ਤ 2) ਦੋ ਬੋਲ 3) ਆਗਿਆ 4) ਸਾਰੀ ਰਾਤ
 ਬਿਲ ਸ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ੧੦ 401

ਸਾਹਿਬ ਕੋ ਤਜ਼ ਕਰ ਅਨੁਰਾਗ । ਏ ਸਭ ਕਾਲਖ ਦਾਦਾਗ। 80 |

ਗੁਟਕਾ ਮੈ ਨ ਉਡਤ ਮੁੱਖ ਡਾਰ । ਮੇਰੇ ਕਾਮ ਨ ਸੁਨ ਲੈ ਯਾਰ ।
ਮੈ ਪਾਤਸਾਹ ਲਛ ਦਲ ਪਤੀ । ਗਯੋ ਅਕੇਲਾ ਉਡ ਕਰ ਕਤੀ । 81 ॥
1

ਕੈਨ ਵਡਾਈ ਮਿਲੀ ਜਹਾਨ । ਏਕਲ ਉਡ ਕਰ ਗਯੋ ਉਸਨ।

ਅਵਰੁ ਜ ਨਾਰਿ ਬਰੀ ਤੁਮ ਗਾਈ । ਸੋ ਭੀ ਸਾਧੂ ਸਿਧ ਹੀ ਕਾਈ 82 ।

।
ਬਿਖਈ ਜੀਵ ਜਿ ਹੋਵੈ ਮੰਦ ।| ਇਹ ਤਾਕੀ ਗਨਤੀ ਹੈ ਗੰਦ ॥
ਜੀਵ ਪਿੰਡ ਦੀਨੋ ਜਹ ਨਾਥ | ਵਾਕ ਭਜਨ ਗਵਇ ਅਕਾਥ । 83 |

ਸਗਰੀ ਰੈਨ ਧਰਤ ਜੋ ਧਿਆਨ । ਪਾਵਤ ਘਟ ਮਹਿ ਗੁਣ ਨਿਧ ਯਾਨ ।

ਨਿਸ ਜਾਗੇ ਦਿਨ ਸੁਨ ਸਾਧ । ਕਿਹ ਯਹ ਮਾਰਗੁ ਲਹਾ ਅਗਧ । 84 ।
ਮੁਹਿ ਜਾਨਿਯੋ ਇਹ ਸਾਧੂ ਸੰਤ | ਮੁਝ ਕਹ ਅਲਹੁ ਬਤਾਵੈ ਮੰਤ ॥
ਯੇ ਕਹ ਦੋਨੋ ਦਏ ਉਠਾਇ । ਨਾਟਕ ਚੇਟਕ ਗਨੇ ਕਦਾਇ । 85 ॥
ਐਸਾ ਖੇਨ ਖਾਨਾ ਹੋ ਬੀਰ । ਸੁਧ ਚਿਤੰਨ ਅਲਭ ਸਰੀਰ ।
ਇਹ ਤਾਕੋ ਤਨੁਜਾ ਇਕ ਧੀਰ । ਆਛ ਨੀ ਸੁਖਦ ਅੰਬੀਰ । 86 1
ਹਿੰਦੂ ਤੁਰਕਨ ਗਨੀਐ ਸਾਧ । ਪੂਰਨ ਹੋਵੇ ਮਤਹ ਅਗਾਧ 1
ਪੈ ਹਮ ਕੋ ਮਿਨੋਂ ਵਹ ਆਇ । ਦੀਰਘੁ ਦੇਹੀ ਭੇਦੁ ਜਤਾਇ । 87 ।
ਹਮ ਕੋ ਤਾਪਹਿ ਜਾਨਨ ਜੋਗ | ਆਏ ਆਦਰੁ ਹੈ ਰਸੁ ਭੋਗੁ !
ਯਾ ਬਿਧ ਤਾਕੀ ਕਥਾ ਸੁਨਾਇ । ਸਿਖਨ ਦੀਨੋ ਭੇਦੁ ਮਿਟਾਇ ! 88 |
ਕੇਤਕ ਦਿਨ ਇਹ ਭਾਂਤਿ ਬਿਤਾਇ ( ਯੂ ਕੌਤਕ ਤਿਹ ਮਿਲਿਓ ਸੁ ਆਇ ।
ਅਧਿਕ ਮੇਘ ਇਕ ਦਿਨ ਤਹ ਆਇਯੋ । ਗਗਨ ਘੱਖ ਤੜਤਾ ਕ੍ਰਿਤ ਲਾਯੋ । 89 |
ਪਯੋਂ ਨੀਰ ਤਿਹ ਅਧਿਕ ਪ੍ਰਕਾਰਾ ਨੂੰ ਜਨੁ ਛਿਕਾਉ ਪ੍ਰਭ ਹਿਤਕਾਰਾ ।
ਮਿਟਿਓ ਨੀਰ ਨਿਰਮਲ ਭਯੰ ਕਾ। ਇਹ ਬਧ ਸਤਿਗੁਰ ਕੀਓ ਬਿਲਾਸਾ । 90 !
ਨਿਜ ਬੀਰਨ ਕੇ ਯੂ ਫਰਮਾਈ । ਹੋਹੁ- ਤਿਯਾਰ ਅਭੈ ਤੁਮ ਭਾਈ ॥
ਸਾਹਿਬ ਬਹਾਦਰ ਦੇਹਿ ਦਿਦਾਰ । ਹਮ ਕੋ ਜਾਵਨ ਜੋਗ ਨਿਹਾਰ । 91॥
ਰੈਸਵਾਲ ਛੰਦ : :

ਮਰਿਓ ਤਾਤ ਕਾ । ਭਯੋ ਪੂਰ ਸਾਕਾ ।

ਮੁਖ ਯੋ ਉਦਾਰਾ { ਕਰਯੋਂ ਫੌਜ ਤਯਾਰਾ | 92 1

!) ਮਾਇਆ 2 ਆਕੜ 3) ਪੁੱਤਰੀ 4 ਬਿਜਲੀ 5) ਆਕਾਸ਼

402
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਸਜੀ ਸੈਨ ਆਛੀ । ਮਨ ਕੇਤ ਮਾਛੀ।

ਭਯੋ ਆਪ ਤਯਾਰਾ । ਪਾਸਿੰਧ ਭਾਰਾ । 9 31
ਦੋਹਰਾ : ਤਬ ਲਗ ਮਾਨੁਖ ਸਾਹ ਕੇ ਆਛ ਨੀਕ ਬਰ ਬੁਧ ॥
ਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਭੈ ਲੈਨ ਗੁਰ ਸੁਮਤ ਧੀਰ ਚਿਤ ਸੁਧ ।94 1
ਬਿਨੌਂ ਕਰੀ ਉਨ ਆਨ ਕਰ ਚਲੋਂ ਪ੍ਰਭੂ ਕਰਤਾਰ ॥
ਧਾਮ ਪਵਿਤੁ ਸੁ ਕੀਜੀਐ ਪਾਇ ਜਲਜ ਸੁਧ ਧਾਰ 95 ।

।
ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ :
ਸੁਨੇ ਬੈਨ ਕੇ ਚਢੇ ਆਪ ਧਾਯੋ । ਲਏ ਸਰਬੀਰੰ ਹੀ ਆਪ ਆਯੋ ॥
ਜਹਾਂ ਖਾਸ ਧਾਮ ਤੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ । ਭਇਓ ਆਨ ਠਾਢੇ ਕਿfਸਿੰਧ ਤਾਹੀ। 96 )
ਚੌਪਈ :: ਸਭ ਬੀਰਨ ਪ੍ਰਤਿ ਯੌ ਫੁਰਮਾਈ । ਚਢ ਰਹੇ ਅਸਵਨ ਇਹ ਜਾਈ ।
ਏਕ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਸਿੰਘ ਨਾਮ | ਸਾਥ ਲਯੋ ਸਤਿਗੁਰ ਬਲ ਧਾਮਾ | 97 ॥

ਚਢੀ ਕਮਾਨ ਸਸਤ੍ਰ ਸਭ ਸਾਰੇ । ਕਮਰ ਅਨੂਪਮ ਕਵਨ ਉਚਾਰੇ ।

ਅਦਭੁਤ ਅਪਨੇ ਰੂਪ ਬਨਾਈ । ਗਯੋ ਨਾਬ ਤਵਨੇ ਪੁਨ ਜਾਈ । 98 (
ਬੈਯੇ ਸਾਹ ਚਵਨ ਪੁਨ ਥਾਨੇ । ਚਕਈ ਕੰਜ ਸੂਰ ਯੋ ਜਾਨੈ ॥
ਨਲਿਨ ਚਕੋਰ ਸਸੀ ਹਿਤ ਜੀਹਾਂ । ਨਿਰਖਤ ਸਾਹ ਗੁਰੂ ਕਹ ਈਹਾਂ । 99 |
ਨਿਰਖ ਨਾਥ ਕੇ ਠਾਂਢ ਸੁ ਭਯੋ । ਪਾਇ ਸੁ ਮਧਿ ਆਨ ਕਰ ਪੜੋ ।
ਅਪਨੇ ਦੋਨੋ ਹਾਥ ਉਠਾਈ । ਪਦ ਪੰਕਜਾਂ ਸੋ ਰਹਿਓ ਲਗਾਈ । 100 ।
ਥਾਪੀ ਦਈ ਆਪ ਨਿਜ ਹਾਥਾ । ਕਹਾ ਖੁਸੀ ਰਹੁ ਆਨੰਦ ਮਾਥਾ ॥
ਰਾਜ ਸਾਜ ਤੁਮ ਕੋ ਯਹ ਦੀਨਾ | ਅਪਨੀ ਬੇਸ ਭੋਗ ਪਰਬੀਨਾ |10! ।

ਦੋਹਰਾ : ਅਦਭੁਤ ਦਰਸਨ ਦੇਖ ਕਰ ਭਯੋ ਸਾਹ ਪ੍ਰਸੰਨ ॥

ਤਨ ਮਨ ਧਿਯਾਂ ਬਿਗਸਤ ਭਯੋ ਕਹਾ ਭਾਗ ਮੁਝ ਧੰਨ 102 ।
ਚੌਪਈ : ਧੰਨ ਧੰਨ ਪ੍ਰਭ ਜੂ ਕਰਤਾਰਾ । ਨਿਹਚਲ ਕੀਨਾ ਰਾਜ ਹਮਾਰਾ ॥
:

ਖੁਸ਼ੀ ਧਾਰ ਹਮਰੇ ਹੂ ਆਏ । ਤਖਤ ਬਖਤ ਤੁਮ ਤੋਂ ਇਹ ਪਾਏ । 103 |

ਖਲ ਦਲ ਕੋ ਕੀਨੋ ਇਮ ਨਾਸਾ । ਪੂਰਨ ਕਰੀ ਦਾਸ ਕੀ ਆਸਾ ।
ਪਰੀ ਭੀਰ ਜਿਹ ਜਿਹ ਖ਼ੁਝ ਭਾਰੀ । ਪਲ ਮਹਿ ਆਏ ਨਰ ਅਵਤਾਰੀ । 104 ।
ਦੁਸਮਨ ਕੋ ਕੀਨੋ ਚਲ ਨਾਸਾ ! ਕਰ ਇਮ ਭਏ ਅਲਪ ਬਿਲਾਸਾ ।
ਇਹ ਬਿਧ ਉਪਮਾ ਅਧਿਕ ਅਪਾਰਾ | ਬਰਨੀ ਸਾਹ ਸੁਨੀ ਨਿਰਧਾਰਾ | 105 ।
1) ਕਾਮ ਦੇਵ 2) ਕਮਲ 3) ਚੰਦ੍ਰਮਾ 4) ਚਰਨ ਕਮਲ
 ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦ 403

ਕਲਗੀ ਏਕ ਧੁਗ ਆਨੀ । ਖਿਲਅਤ ਏਕ ਸਾਹ ਮਨ ਮਾਨੀ ॥

ਪੇਟੀ ਚਿਲਕਾ ਬਸ ਅਮੋਲ ਆਗੈ ਧਰੇ ਹਜੂਰ ਸੁ ਖੇਲ । 106 |

|
ਪੁਨ ਪਾਛੇ ਕਰ ਜੋਰ ਉਚਾਰਾ | ਖੁਸ਼ ਕਰਾਉ ਪ੍ਰਭ ਜੂ ਕਰਤਾਰਾ।
ਨਿਸ ਦਿਨ ਰਹਉਂ ਚਰਨ ਸੰਗ ਲਾਗਾ । ਦਾਰਿਦ ਦੂਖ ਲਗੈ ਨਹੀਂ ਦਾਗਾ। 107 ।
ਯਹ ਬਰਸਾਤ ਦਰਸੁ ਇਤੁ ਦੀਜੈ । ਨਿਜ ਅਬ ਜਾਇ ਡੇਰ ਜਸੁ ਲੀਜੈ ।
ਯੋਂ ਸੁਨ ਪ੍ਰਭ ਜੂ ਸਿੰਘ ਬੁਲਾਯੋ : ਦੀ ਰਮੂ ਬਸਤ੍ਰ ਲੈ ਚਾਇਯੋ । 108 |
ਨਿਰਾਜ ਤਬੈ ਸੁ ਦੀਨਬੰਧ ਜੂ ਨਿਜੈ ਸੁ ਡੇਰ ਆਇਓ

॥
ਛੰਦ : ਅਨੂਪ ਰੂਪ ਸੁੰਦਰੀ ਜਹਾਂ ਸੁ ਬਾਗ ਛਾਇਓ ।
ਅਨੂਪ ਛਾਵ ਜਾ ਕੀ ਬਿਲੱਕ ਦੇਵ ਦਾਨਵੰ ॥
ਬਿਮੱਹ ਚਿਤ ਬਿਤ ਤੇ ਪਵਿਤ੍ਰ ਚਾਰ ਮਾਨਵੰ। 109 ।
ਸੁ ਤੀਰ ਸਿਆਮ ਬਲਭਾ ਵਹੈ ਸੁ ਬਾਗ ਜਾਨੀਐ ।
ਚੁਫੇਰ ਘੇਰ ਜਾ ਕੇ ਬਨੀ ਦੁਆਲ ਧਾਨੀਐ ॥
ਦਰ ਰੂਪ ਬੈਠਕਾ ਦਿਪੰਤ ਚਾਰ ਓਰ ਹੈ ।
ਸੁ ਮਧਿ ਬੇਲ ਫੂਲ ਹੈ ਨਵੀਨ ਖੇਡ ਜੋਰ ਹੈ । 110 1
|

ਸੁ ਜਾਤ ਫੂਲ ਚੰਦ ਕੀ ਗਨੇ ਗਨੇ ਸੁ ਆਇ ਕੈ |

ਤਬੈ ਸ ਸਭ ਤੌਨ ਕੀ ਬਕੇ ਵਹੈ ਬਹੈ ਬਇਥੈ ।

ਸੁ ਐਸ ਬਾਗ ਸੁਧ ਮੈਂ ਲਯੋ ਸੁ ਡੇਰ ਨਾਥ ਕੋ ।
ਕਰੰਤ ਚੋਜ ਚਾਰ ਹੈ ਕਥੈ ਜੁ ਕੌਨ ਗਾਥ ਕੋ 111 ।
।

ਦਿਨੀਂ ਜੁ ਏਕ ਤੌਨ ਜਾ ਸੁਬਾਹੁ ਕੋਇ ਆਇਓ ।

ਸੁਨੰਤ ਜਾ ਨਾਥ ਕੋ ਤਿ ਜੁ ਚੀਤ ਭਾਇਓ ॥
ਦਲਿਓ ਹਜੂਰ ਆਇਓ ਬਿਠਾਇ ਨਾਥ ਜੂ ਲਯੋ ।
ਦਿਦਾਰ ਚਾਰ ਪਾਇਕੈ ਅਸੀਂ ਬਚੰ ਤਿਨੈ ਕਹਿਓ ।112
ਅਨੂਪ ਤੀਰ ਆਪ ਕੇ ਚਲੰਤ ਕਾਨ ਮੈ ਸੁਨੇ ॥
ਕਬੀ ਹਮੈ ਨ ਹਰਿਆ ਸੁ ਬੈਸ ਆਪ ਕੀ ਬਨੈ ॥
ਸਕਝ ਨਾ ਗੁਲਾਮ ਕੀ ਜੁ ਐਸ ਭਾਂਤ ਗਾਇਐ ।
ਰਾਜਾਇ ਹੋਇ ਆਪ ਕੀ ਚਲਾਇ ਕੈ ਦਿਖਾਇਐ ।1}
| 3 ॥
ਸੁਨੰਤ ਬੈਨ ਤਾਸ ਕੇ ਉਠੇ ਪਲੰਗ ਨਾਥ ਜੂ ।
ਹੈ ਸੁ ਬਾਨ ਚੁੱਪ ਹੈ ਜਲੰਜ0 ਆਪ ਹਾਥ ਜੂ ।

1 ਛਾਤੀ ਤੇ ਲਟਕਾਉਣ ਵਾਲੀ ਇਕ ਚੌਕੀ 2) ਚੋਲਾ 3) ਨਿਰਧਨਤਾ 4) ਰਮਜ਼ ਦਾ ਬਹੁ ਵਚਨ, ਭੇਦ ਦ
ਗੱਲ 5) ਸੁੰਦਰ 5) ਸੂਰਬੀਰ 7) ਜਸ, ਕੀਰਤੀ 8) ਸੁੰਦਰ 9) ਵੇਖਿਆ 10) ਕਮਲ
404
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ੧੦

ਕਹੋ ਸੁਖਾਨ ਲਛ ਸੋ ਜਿਸੇ ਜੋ ਬਾਨ ਮਾਰੀਐ ॥

ਸੂਤੀਰ ਖਾਨ ਨੇਰ ਮੈਂ ਮੁਖ ਮੁਝੈ ਉਚਾਰੀਐ।14।

ਚੌਪਈ : ਸੁਨਤ ਪਠਾਨ ਸੁ ਬੈਨ ਬਖਾਨੀ । ਜਾਸ ਹਜੂਰ ਰਜਾਇ ਨਿਧਾਨੀ ।

ਸਹੇ ਆਗ ਸੁ ਰੂਖ ਲਖਾਈ । ਕੇਤਕ ਦੂਰ ਗਨਿਓ ਨਹੀ ਜਾਈ । 115 1
ਵਾਹਿ ਨਿਰਖ ਪਠਾਨ ਉਚਾਰੀ । ਵਹਿ ਧਰਨੀ ਪਰ ਹੈ ਜੁ ਅਗਾਰੀ ।
ਤਾ ਕੋ ਹਨਿਐ ਅਵਰ ਉਚਾਰੀ। ਅਰ ਓਸਰ ਪ੍ਰਭਤਰ ਸੁ ਨਿਹਾਰੀ । 1 6 }
ਇਸੀ ਤਰਾਂ ਸੁਰ ਕਿਤਕ ਚਲਾਏ । ਨਿਰਖ ਪਠਾਨ ਧੰਨ ਧੰਨ ਗਾਏ ।
ਆਗੇ ਸੁਨਤ ਤੇ ਗੁਰ ਬਾਨਾ , ਅਬ ਨਿਰਖੇ ਨਿਜ ਆਖਨ ਆਨਾ | 117 !
ਆਨੰਦ ਪੁਰ ਕਰ ਕਰ ਜੋ ਜਧ । ਇਹ ਜਾਂ ਆਏ ਬੀਰ ਸੁ ਬੁਧ ॥
ਤੇ ਗਾਵਤ ਬਤੀਆਂ ਇਤ ਆਨ । ਸੋ ਹਮ ਨਿਰਖੇ ਈਸ ਨਿਧਾਨ । 118 |

ਯੋਂ ਨਿਜ ਕਹ ਤ੍ਰ ਮੋ ਅੰਬੀਰ । ਆਗੇ ਐ ਸੁਣ ਸੁਖਦ ਸਰੀਰ ।

ਦੁਤੇ ਦਿਵਸ ਤਵਨੈ ਸਭ ਥਾਨ । ਗਜਪਤਿ ਆਏ ਲੈ ਗਜ ਜਾਨ 119 |
ਸਾਗਰ ਕਿਥੋਂ ਪਬ ਸਮ ਸੋਇ । ਪ੍ਰਾਪਤ ਭਏ ਨਾਗ ਲੈ ਓਇ ॥
ਬਾਦਸਾਹ ਕੇ ਗੁਜਪਤਿ ਜਾਨ ! ਇਹ ਬਿਧ ਬਤੀਆਂ ਕਰੀ ਬਖਾਨ ।120।
ਜੋ ਆਗਿਆ ਸਤਿ ਗੁਰ ਕੇ ਪਾਊ । ਕਰ ਮੁਜਰਾ ਗਜ ਕੇ ਸੁਸ ਦਿਖਾਉ ॥
ਆਇਸ ਭਈ ਕਰੋ ਤਨ ਕਰਾ । ਅਨਿਕ ਭਾਤਿ ਗਜ ਸੌ ਗਜ ਲਰਾ । 12 1
ਸੁੰਡੀਆ ਸੇ ਸੁੰਡੀਆ ਗਹਿ ਲੇਹੀ ਇਨ ਸੋ ਪਾਇਨ ਮਧਿ ਦੇਹੀ ।
।

ਏਕ ਭਜੈ ਇਕ ਪਾਛੇ ਪਾਇ ਚਿੰਘਾਰਤ ਚੀਤ ਇਕ ਜਾਇ ।122 ।

ਇਹ ਬਿਧ ਕੌਤਕ ਤਿਨ ਸੁ ਕਰਾਏ । ਨਿਰਖਨਹਾਰ ਸਭੈ ਬਿਗਸਾਏ
|
|

ਦਾਮ ਦਏ ਤਿਨ ਕੋ ਸੁ ਇਨਾਮ | ਆਸਿਖ ਦੇਤ ਗਏ ਵੇਹ ਧਾਮ !123 |

ਵਹੈ ਗਏ ਨਿਜ ਸਦਨ ਸੁਜਾਨ । ਸਾਹ ਬਹਾਦਰ ਕੇ ਜਵਾਨ ।
ਯੂ ਸਾਹਿਬ ਕਰਨਾ ਕੇ ਕੇਤ | ਅਦਭੁਤ ਤਰਿਤ ਕਰੇ ਨਿਤ ਨੇਤ 124 1
ਦੋਹਰਾ :
: ਪ੍ਰਗਟ ਸੁ ਮਾਸ ਅਸਾੜ ਮੈ ਗਏ ਪ੍ਰਭੁ ਕਰਤਾਰ ।
ਸਾਹ ਬਹਾਦਰ ਤੀਰ ਮੈ ਆਗਰ ਨਗਰ ਮਝਾਰ 125 !
ਚਤੁਰ ਮਾਸ ਬਰਸਾਤ ਮੈ ਕੀਨਾ ਤਹੀ ਜ਼ਮੀੜ6 |
ਦੇਸ ਦੇਸ ਕੀ ਸੰਗਤਾਂ ਆਵਤ ਤਹ ਕਰ ਪ੍ਰੀਤ । 126 1
1) ਅਮੀਰ, ਸਰਦਾਰ 2) ਹਾਥੀਆਂ ਦਾ ਸੁਆਮੀ. 3) ਆਂਗਿਆ 4) ਪ੍ਰਸੰਨ ਹੋਏ 5) ਆਸ਼ੀਟ ਵਾਦੇ
6) ਠਿਕਾਨਾ, ਠਹਿਰਾਉ
3
 405
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਭੋਜਨ ਪਾਕ ਸੁ ਡਾਲੀਆ ਮੇਵੇ ਅਨਿਕ ਰਸਾਲ' ।

ਭੇਜਤ ਸਾਹ ਸੁ ਪ੍ਰੇਮ ਸੋ ਨਿਕਟ ਜੁ ਦੀਨ ਦਿਆਲ । 127 !
ਪਾਂਚ ਸਾਤ ਦਿਨ ਪਾਇ ਕੇ ਅਧਿਕ ਪ੍ਰੇਮ ਜੀਅ ਧਾਰ ।
ਪਦ ਪੰਕਜ ਤਟ ਆਵਦੀ ਕਰ ਮਨ ਅਧਿਕ ਪਿਆਰ ।128 |
ਚੌਪਈ : ਏਕ ਦਿਵਸ ਉਹ ਠਵਰ ਮਝਾਰਾ । ਇਹ ਬਿਧ ਕਉਤਕ ਸੁਨਿਓ ਸੁਧਾਰਾ !
ਸਾਹ ਬਹਾਦਰ ਕੋ ਨਿਜ ਪੀਰ ਦਰਸਨ ਆਇਓ ਸਤਗੁਰ ਤੀਰ । 29 |

।
ਆਦਰ ਜੁਤ ਤਾਕ ਬੈਠਾਇਯ । ਯਾ ਬਿਧ ਬਚਨ ਤਬੈ ਤਿਨ ਗਾਯੋ !
ਸਮਾਚਾਰ ਇਤ ਉਤ ਕੀ ਸਾਰੀ । ਦੋ ਦਿਸ ਪੂਛੀ ਸਰਬ ਸੁਧਾਰੀ : 1 30 ।
ਦੋਹਰਾ : ਫਿਰ ਤਿਨ ਐਸੀ ਬਿਧ ਕਹਾ ਨਿਰਖ ਕਰਤ ਅਰਦਾਸ ।
ਇਕ ਸੰਸੈ ਰ ਚੀਤ ਮੈਂ ਕਰੋ ਚਹਤ ਪ੍ਰਗਾਸ ! 31 ॥
ਏ ਨਿਜ ਸਿਖ ਚ ਆਪ ਕੇ ਕਰਤ ਬਾਤ ਇਹ ਭਾਇ ॥
ਘਰੇ ਧਨ ਸੂਤ ਲਛਮੀ ਤੁਵੇਂ ਘਰ ਆਵੈ ਧਾਇ ।।32 ।
ਚੌਪਈ : ਇਹ ਅਰਦਾਸ ਆਪ ਚੋਂ ਕਹੀ । ਪਾਛੇ ਯਾ ਬਿਧ ਬਤੀਆਂ ਰਹੀਂ ।
:

ਸਭੁ ਕਛੁ ਤੱਕ ਆਵੈ ਭਾਈ । ਯਾ ਮੈ ਰਤੀ ਨ ਮਿਥਿਆ ਰਾਈ । 133 ।

ਹਮ ਸਰਬ ਕਿਤਾਬਨ ਮਧਿ । ਸਾਹਿਬ ਲੋਕਾਂ ਬਰਨਿਓ ਸੁਧ ॥
ਜੋ ਕੁਛ ਯਾਕੇ ਮਧਿ ਲਿਲਾਰ | ਆਗੈ ਲਿਖ ਛੋਡਾ ਕਰਤਾਰ 1 134 |
ਤਾਤੇ ਅਧਿਕ ਕੲੀ ਨਹੀ ਹੋਈ । ਲਖ ਤਤਬੀਰ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ।
ਉਨ ਕੇ ਕਹਬੇ ਮੈ ਕਛੁ ਭੇਦ । ਕਛੂ ਕੇ ਅਰ ਬਤਾਵਤ ਬੇਦ 135 ।
ਕੇ ਕਛੁ ਕਰਹੋ ਆਪ ਧਿਝਾਣਾ ( ਯੋ ਕਰ ਜਾਇ ਭੇਦ ਦਰ ਹਾਲਾ। 136 1
ਰਸਾਵਲ ਛੰਦ :
ਸੁਨੀ ਤਾਸ ਬਾਨੀ । ਗੁਰੂ ਜੀ ਬਖਾਨੀ ॥
ਸੁਨੋ ਪੀਰ ਬਾਚਾ | ਕਹੁ ਭੇਦ ਸਾਚਾ । 137
ਤੁਮਾਰੇ ਸੁ ਲੱਗਾ । ਕਹੀ ਜੈਸ ਜੋਗਾ :
ਇਮੇ ਬਾਤ ਮਿਆਨੇ ।| ਨਹੀ ਭੇਦ ਜਾਨੇ । 138 ।
ਪੁਨੇ ਔਰ ਬਾਤਾਂ : ਸੁਨ ਸਾਥ ਗਯਾਤਾ |
ਰਣੈ ਬੇਦ ਜੀਹਾਂ । ਕਹੈ ਸੰਤ ਤੀਹਾਂ । 139 ।
ਤਮੇ ਲੈ ਦਿਉ । ਤੁਝੇ ਪਿੰਡ ਪਾਊ ।
ਲਈ ਛਾਪ ਹਾਥਾ । ਪਾਸਿੰਧ ਨਾਥਾ। 140 ।
ਦੋਹਰਾ : ਦੇ ਸਿਆਹੀ ਮੁੱਖ ਤੌਨ ਕੈ ਲਾਈ ਕਾਗਦ ਮਧਿ ।
ਪੂਠੇ ਤੇ ਸੀਧੇ ਭਏ ਤਾ ਕੇ ਅਛਰ ਧ । 141।
1) ਰਸਾਲੇ, ਅ ਦੀ 2) ਪਾਸ ਕੋਲ 3) ਦੋਹਾਂ ਵਲੋਂ ਇਕ ਦੂਜੇ ਦਾ 4) ਕਹੀਆਂ5) ਲਿਲਾਟ, ਮਸਤਕ
( 6) ਤਦਬੀਰ, ਯਤਨ 7) ਇਸ ਗੱਲ ਵਿਚ
 406
ਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ੧੦

ਚੌਪਈ : ਜੋ ਕਾਗਦ ਪਰ ਇਹ ਦਿਖਲਾਈ । ਪੂਠੇ ਅਛਰ ਧ ਲਿਆਈ ।

:

ਯੋ ਬੰਦਾ ਮੁਰਸਦ ਪਹਿ ਜਾਈ । ਸਜਦਾ ਕਰਤ ਆਪ ਤਜ ਭਾਈ ! 142 ॥

ਤਉ ਯਾ ਕੋ ਉਲਟਾ ਜੋ ਲੇਖ | ਸੀਧਾ ਭਯੋ ਨਜ਼ਰ ਕਰ ਦੇਖ ॥
ਸੀਧਾ ਭਯੋ ਨਵਿਸਤਾ ਜੋਇ ।| ਰੋਜੀ ਵਧੀ ਸਿਖ ਕੀ ਸੋਇ । 143 ॥
ਸਬ ਕਿਛ ਆਯੋ ਯਾਕੇ ਧਾਮ । ਭਏ ਅਸਾਨ ਸਰਬ ਹੀ ਕਾਮ ॥
ਰਸਦ ਕੀ ਕਿਰਪਾ ਕੇ ਨਾਲ । ਮੁਸਕਲ ਯਾਕ ਕੋਇ ਨ ਖਿਯਾਲ ( 144 ॥
ਅਛਰ ਵਹੀ ਹੁਤੇ ਸੁਨ ਪੀਰ ਅਵਰ ਨ ਕਾਹੂ ਕਰੇ ਸਰੀਰ ॥
।
ਇਹ ਸਭ ਮੁਰਸਦ ਕੋ ਉਪਕਾਰ 1 ਸਾਹਿਬ ਸੂਰਤ ਤਿਸਹਿ ਨਿਹਾਰ 145 ।

।
ਤਿਨ ਯੌ ਪੀਰ ਬਖਾਨੀ ਬਾਤ । ਬੰਦਾ ਨਹੀਂ ਰਬ ਹੋਇ ਜਾਤ ।
ਸਾਹਿਬ ਜੂ ਯੋਂ ਕਹ ਪਰਸੰਗਾ । ਸਾਗਰ ਦੇ ਨ ਹੋਹਿ ਤਰੰਗਾ (146 ॥
ਯੋਂ ਬੰਦਾ ਤਾਕੋ ਅਰ ਰਬ । ਏਕ ਦੁਹੂ ਕਾ ਨਿਰਖਿਓ ਢਬ ।
ਖਾਲਕ ਅਵਰ ਪਿਕੰਬਰ ਜਾਨ । ਇਕੈ ਸੂਰਤ ਬਰਨਤ ਯਾਨ ( 147
ਯੂ ਸਾਹਿਬ ਅਰ ਕੇ ਸੰਤ । ਏਕ ਸਰੂਪ ਸੁਜਾਨ ਬਿਅੰਤ ॥
ਯੋ ਸੁਨ ਭਯੋ ਪੀਰ ਪਰਸੰਨ । ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਬੋਲਹੁ ਬਚ ਧੰਨ 148 ।
।
ਪੀਰ ਗਯੋ ਨ੍ਹ ਕੇ ਜਬ ਧਾਇ । ਕਾਜੀ ਪੁਜਯੋ ਦਿਵਾਨ ਸੁ ਆਇ ॥
ਸ੍ਰੀ ਸਤ ਗੁਰੂ ਵਹ ਲਯੋ ਬੈਠਾਈ । ਬਰਤਨ ਭਏ ਬਾਤ ਬਹੁ ਭਾਈ । 149 ।
ਪੁਨ ਕਾਜੀ ਇਹ ਭਾਂਤਿ ਉਚਾਰੀ। ਸੁਨਹੁ ਬੈਨ ਪ੍ਰਭ ਜੂ ਅਵਤਾਰੀ ।
ਸੰਤ ਬੇਦ ਪੈਕੰਬਰ ਜੋਇ । ਸਭ ਹੀ ਕਹਤ ਬੰਦਗੀ ਸੋਇ 150 ।
ਸੋ ਵਹ ਕਵਨ ਬੰਦਗੀ ਆਹ । ਜਾਕੋ ਕਰੇ ਜੀਵ ਇਹ ਚਾਹਿ ॥
ਭਲਾ ਹੋਇ ਜਾਤੇ ਇਹ ਜੰਤ । ਵਹੈ ਬਤਾਵਹੁ ਅਲਹ ਮੰਡ । 153 |
ਅੜਿਲ : ਦਿਤਕ ਜੀਵ ਮਨੁਛ ਜਗਤ ਜਾਨਿਆ ॥
:

ਕਰਤ ਬੰਦਗੀ ਸਭ ਹੀ ਸਾਚ ਪਛਾਨੀਐ ॥

ਕੋਟ ਮਧਿ ਜਨ ਕੋਈ ਪਾਰ ਸੁ ਪਾਵਈ ॥
ਹੋ ਅਕਥ ਕਥਾ ਕੀ ਬਾਤ ਨ ਕੋਇ ਲਖਾਵਈ ।152 ।
ਸੁਨਤ ਤਵਨ ਕੇ ਬਚਨ ਗੁਰੂ ਜੀ ਗਾਇਓ ॥
ਤਿਨ ਕਾਜੀ ਕੋ ਸੰਸਾ ਸਰਬ ਮਿਟਾਇਓ ॥
ਅਸਲ ਬੰਦਗੀ ਜਾਕ ਕਾਜ਼ੀ ਚਾਨੀਐ ।
ਹੋ ਜਾ ਕੋ ਪਾਵਤ ਸਾਧੂ ਸੰਤ ਬਖਾਨੀਐ । 153 |
1) ਲਿਖਿਆ ਹੋਇਆ 2) ਕਿਹਾ ਜਾਏ, ਬਖਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਏ
 ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ੧੦ 407

ਚੌਪਈ : ਪ੍ਰਿਥਮੈ ਸੁਧ ਆਪ ਵਹ ਹੋਈ । ਚਿੰਤਾ ਝੂਠ ਗੁਨਾਹਾ ਖੱਈ ।

ਰਸਦ ਕੀ ਸੇਵਾ ਕੇ ਮਧਿ ਨਿਸ ਦਿਨ ਵਰਤੈ ਹੋਇ ਬੁਧ । 154 ।

।
ਇਹ ਤੇ ਇਤਰ' ਭਜਨ ਨਹੀ ਕੋਈ । ਮੁਰਸਦ ਬਾਕ ਪਰਾਪਤਿ ਹੋਈ ।
ਸਰਬ ਗੁਨਾਹਾਂ ਤੋਂ ਪਰ ਯਾਰੀ । ਗੁਰ ਮੂਰਤ ਕੇ ਹੈ ਅਨੁਰਾਗੀ । 155 |
ਗੁਨਹਗਾਰ ਮਾਨੈ ਤਨੁ ਆਪ । ਗੁਰ ਮੂਰਤ ਕੇ ਜਾਪੇ ਜਾਪ ॥
ਆਪਨ ਆਪ ਆਪ ਕੋ ਸੋਧੈ ਗੁਰ ਵਾਕਨ ਕਰ ਮਨ ਪਰਬੋਧੈ। 56 |
।
ਕਾਜੀ ਕਹਾਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਿਯਾਲਾ । ਫਿਰ ਕਯੋ ਸੰਸਾ ਪਾਯੋ ਭਾ4 ।
ਜਬ ਇਨ ਸਰਬ ਗੁਨਾਹ ਤਿਆਗੈ । ਗੁਨਹਗਾਰ ਫਿਰ ਹੈ ਕਤ ਆਗੈ । 157 ।
ਹੁਕਮ ਹੋਆ ਕਾਜ਼ੀ ਸੁਨ ਲੀਜੈ । ਤੁਝੈ ਸੁਨਾਵ ਕਾਨ ਸੁ ਕੀਜੇ
ਵੈ ਪਾਕੀ ਜਗਿਯਾਸੀ ਪਾਸ । ਤਨੁ ਅਰੁ ਮਨ ਕੀ ਦੋਊ ਖਾਸ । 158 |
ਕਰੈ ਜਤਨ ਜਗਯਾਸੀ ਲਾਖੁ । ਪਾਪ ਕਰਮ ਤੇ ਲੇ ਤਨ ਰਾਖ ।
ਖਾਨ ਪਾਨ ਪੂਜਾ ਇਸਨਾਨ । ਪੱਥੀ ਗ੍ਰੰਥ ਪਾਠ ਉਰ ਯਾਨ ( 159 ।
ਤਨ ਕੀ ਪਾਕੀ ਇਹੈ ਬਿਚਾਰੋ I ਮਧਿ ਟੰਬ ਰਖੈ ਤਨ ਨਿਯਾਰੇ !
ਸੁ ਨਿਆਰੋ ਨਿਚ ਤੇ ਨਹੀ ਹੋਇ । ਕਟਕ ਜਤਨ ਕਰੈ ਕਿਨ ਕੋਇ । 1 60 !
|

ਜਬ ਪਰਮੇਸਰ ਕਰਣਾ ਧਾਰੈ । ਮੁਰਸਦ ਕਾਮਲ ਮਿਲੈ ਪਿਆਰੇ ।

ਤਾਕੀ ਹਥਿਤ ਯਾਕ ਹੋਵੇ ਤਨ ਕੇ ਕਲਮਲ ਸਕਲ ਸੁ ਖੋਵੈ । 161 1
।

ਰੰਨ ਦਿਨਾ ਹਰਿ ਹਰਿ ਮੁਖ ਰਹੈ । ਗੁਰ ਮੂਰਤਿ ਉਰ ਅੰਤਰ ਧਰੈ ।
ਯਾ ਬਿਧ ਜਤਨ ਸਿਖ ਜਬ ਕੈਹੈ । ਤਨ ਕੀ ਪਾਕੀ ਲੈ ਤਬ ਜੈਹੈ 162 ।
।

ਤਨ ਕੀ ਪਾਕੀ ਜਬ ਇਨ ਪਾਈ ॥ ਮਨ ਕੀ ਵਾਕੈ ਹਾਥ ਨ ਆਈ ।

ਸੂਖਮ ਮਹਲ ਸਬਦ ਕਾ ਜੋਈ । ਤਾਕ ਪ੍ਰਾਪਤਿ ਭਯੋ ਨ ਸੋਈ । 63 |
ਤਬ ਯਹ ਗੁਨਹਗਾਰ ਕੈ ਨਾਹੀ । ਯੋ ਸਮਝ ਕਾਜੀ ਮਨ ਮਾਹੀ ।
ਜਗਸੀ ਪਰਹੇ ਇਹ ਬਾਤ | ਅਵਰ ਨ ਸਮਝਤ ਹੈ ਕੋਈ ਘਾਤ । 164 1
ਤਬ ਜੀ ਫਿਰ ਬਚਨ ਉਚਰੈ ਬਿਨ ਉਸ ਥਾਨ ਸਤਿ ਨਿਰਧਾਰੇ ॥
।

ਜਬ ਇਸਨੈ ਵਹੁ ਮਹਲ ਨ ਪਾਯੋ । ਡੋਲਤ ਫਿਰਤ ਢੂਢਤਾ ਧਾਯੋ । 1 65 ।

ਹੁਕਮ ਹੋਆ ਕਾਜੀ ਸੁਨ ਬੀਹ । ਯਾਮੈ ਤਨਕ ਨ ਰੋਲ ਸਰੀਰ ॥
ਥਾਨੇ ਭੂਲਾ ਫਿਰੈ ਸੰਸਾਰ || ਸੋ ਅਸਥਾਨ ਗੁਰੂ ਪਹਿ ਯਾਰ | 1 66 |
ਦੋਹਰਾਂ : ਜਯਾਸੀ ਜਬ ਜਤਨ ਕਰ ਤਣਾਓ ਤੇ ਹੂਆ ਖਲਾਸ ॥
:

ਮਨ ਕੀ ਵਾਕੀ ਓਰ ਲਖ ਭਟਕਤ ਫਿਰਤ ਉਦਾਸ । 167

ਜਬ ਇਨ ਅਪਨੀ ਬੁਧ ਮੈ ਗੁਨਹਗਾਰ ਨਿਜ ਮਾਨ ।
ਤਬ ਯਾ ਪਰ ਰਾਜੀ ਭਯੇ ਸਹਿਬ ਸੁਘਰ ਸੁਜਾਨ । 16%
1) ਇਧਰ, ਇਸ ਤੋਂ ਕੁਨ 2} ਪਖ 3) ਜਗਾਂਦਾ ਹੈ, ਸੁਚੇਤ ਕਰਦਾ ਹੈ 4) ਮਸਤਕ 5) ਜਿਗਿਆਸੂ
6) ਤਨ, ਸ਼ਰੀਤ 7) ਸੁਘੜ, ਸਠ
408
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ੧੦

ਸੋ ਸੰਨ ਯਾਕੇ ਭੱਜੋਂ ਇਹ ਬਿਧ ਸੋ ਜੀਅ ਜਾਨ ॥

ਅਬ ਇਹ ਮੇਰੇ ਪੰਥ ਮੈ ਤੁਰਨੈ ਹਾਰ ਪਛਾਨ 1 1 69 ॥

ਇਸ ਉਪਰ ਮਹਾਰਾਜ ਜੂ ਕਾਜੀ ਕੋ ਸਮਝਦਿ ॥

ਸਾਖ ਸੁ ਦਈ ਕਿਤਾਬਾਂ ਕੀ ਸੁਨ ਕਾਜਨ ਕੇ ਰਾਇ । 170 |
ਸਾਹਿਬ ਹੈ ਫੁਰਮਾਇਆ ਬੰਦਾ ਧੁਰ ਦਰਗਾਹਿ ॥
ਗੁਨਹਗਾਰ ਹੈ ਆਵਈ ਅਤਿ ਚਿਤ ਕਰ ਕੇ ਚਾਹ 171 1

।
ਮੈ ਤਾਕੋ ਤਬ ਮਰਤਬਾ ਪਾਕੀ ਕਾ ਲੈ ਦੇਤ ।
ਕੈਦ ਖਲਾਸੀ ਖੁਦੀ ਸਿਉ ਅਟਲ ਧਾਮ ਸੁਖ ਸੇਤ । 172 1
ਚੌਪਈ : ਬਹੁਰ ਮਸਨਵੀਂ ਮੈ ਇਮ ਕਹਾ । ਸਰਬ ਘਟਾ ਮੈ ਸਾਹਿਬ ਅਹਾ ।
ਚੀਟੀ ਆਦਿ ਬਿਰੰਚ ਸਮਾਨ । ਸਭ ਮੈ ਪੂਰਨ ਹੈ ਭਗਵਾਨ । 173
ਇਹ ਬਿਧ ਸੌ ਜਾਨੇ ਜਬ ਕੋਇ । ਤਾ ਕੋ ਮੁਰਸਦ ਪ੍ਰਾਪਤਿ ਹੋਇ ।
ਅੰਤਰਗਤਿ ਦੇਹਿ ਕੇ ਮਧਿ ! ਸੁੰਨ ਸਬਦ ਕੀ ਪਾਵੈ ਸੁਧ। 174
ਸਗਲ ਸਮਗੀ ਜੋ ਸੰਸਾਰ । ਨਿਰਬੈ ਦੇਹਿ ਮਧਿ ਭੰਡਾਰ ।
ਸੁਰਤਿ ਸੰਕੋਚ ਖੁਲਿਓ ਤਿਹ ਤਾਲਾ | ਆਛੇ ਅਚਲ ਪ੍ਰਯੋ ਤਿਹ ਆਲਾ ( 175 ।
ਦੋਹਰਾ : ਇਹ ਬਿਧ ਸੋ ਗਤਿ ਜਾਨ ਕਰ ਅਦਬ ਕਰੈ ਗੁਰ ਕੋਇ ॥
ਯਮੈ ਸੰਸਾ ਕਛੁ ਨਹੀ ਖਾਲਕੁ ਪਾਪਤਿ ਹੋਇ 176 !
ਅੜਿਲ :: ਜਬ ਕਾਜੀ ਕੇ ਸ੍ਰੀ ਮੁਖੁ ਸਾਹਿਬ ਯੇ ਕਹਾ !
ਖੁਸ਼ੀ ਭਯੋ ਮਨ ਮਹਿ ਸੁ ਗਦ ਗਦ ਹੈ ਰਹਾ ।
ਧੰਨ ਧੰਨ ਮੁੱਖ ਭਾਖਿ ਬਹੁਰ ਤਿਨ ਯੌ ਕਹਾ ।
ਹੋ ਜੈਸੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਸੁਨਾ ਸੁ ਆਖਨ ਸੋ ਹਾ। 177
ਦੋਹਰਾ : ਕਾਜ਼ੀ ਖਾਸ ਦਿਵਾਨ ਜੁ ਕੀਨਾ ਸਦਨ ਪ੍ਰਯਾਨ
।

ਗੁਨ ਗਾਵਤ ਗੁਰਦੇਵ ਕੇ ਗਏ ਸਾਹ ਤਟ ਜਾਨ। 17 8 ।

ਸਵੈਯਾ : ਤੀਰ ਤਬੈ ਤਿਨ ਸਾਹ ਕੇ ਜਾਂਇ ਕੈ ਯੋ ਉਪਮਾ ਗੁਰ ਕੀ ਬਰ ਗਾਈ ।
:

ਪੂਰਨ ਹੈ ਬਚ ਪੂਰਨ ਕੇ ਕਛੁ ਭੇਦ ਨਹੀ ਇਹ ਭੀਤਰ ਰਾਈ ।

ਯੋ ਸੁਨ ਬੇਲ ਅੰਬੀਰ ਉਠੇ ਦਲ ਲਛਨ ਸਾਥ ਲਯੋ ਇਕਲਾਈ ।
ਪੂਰਨ ਥੋਂ ਤਬ ਜੀਤਤ ਭਯੋ ਨਤ ਲਾਖਨ ਤੇ ਕਹੁ ਕੋ ਚਿਣ ਜਾਈ । 179 ।
ਯੋ ਸੁਨ ਸਾਹ ਕਾ ਨਿਜ ਖਾਨਨ ਏਕ ਦਿਨਾ ਹਮ ਯਾ fਬਧ ਕੀਜੈ ॥
ਲੈ ਕਰ ਸਾਥ ਦਯਾਨਿਧ ਕੋ ਹਮ ਖੇਲ ਸਿਕਾਰ ਸੁ ਮਾਰਗਿ ਲੀਜੈ ।

3) ਕੁਰਾਨ ਦੀ 2 ਕਾਜੀਆਂ ਦੇ 3) ਹਉਮੈ 4) ਮਸਨਵੀ ਮੌਲਾਨਾ ਰੂਮ 5) 6) ਘਰ, ਨਿਵਾਸ

7} ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ 8) ਸਥਾਨ 9) ਇਕਲਿਆਂ ਹੀ
 409
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ੧੦

ਯੋ ਸੁਨ ਬੋਲ ਅੰਬੀਰਾਂ ਉਠੇ ਸ ਸਾਹ ਭਲੀ ਬਿਧ ਅੰਤਿ ਪੀਜੈ ।

ਤੀਰ ਨਦੀ ਜਨਾ ਬਰ ਪਾਵਨ ਕੋਟ ਚਰਿਤ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੁ ਕਰੀਜੈ । 1 80 |
ਦੋਹਰਾ : ਨਿਜ ਸੇਵਕ ਕਉ ਬਲ ਕਰ ਕਹੀ ਸਾਹ ਇਹ ਭਾਇ ।
ਗੁਰੂ ਤੀਰ ਤੁਮ ਜਾਇ ਕਰ ਬਿਨਉ ਕਰਹੁ ਚਿਤ ਲਾਇ। 18 1 ।
ਯੇ ਬਤੀਆਂ ਹਜਰਤ ਕਹੀ ਸਭ ਬਰਨੀ ਚੁਬਿਦਾਰ ਨੂੰ
ਕਾਲ ਸੁ ਰੋਜ ਸਿਕਾਰ ਕੌਂ ਸਾਹ ਕਹੀ ਨਿਰਧਾਰ !182 ।
ਸਵੈਯਾ : ਸੋ ਦਿਨ ਵਾਰ ਸਿਕਾਰ ਭਯੋ ਜਗੰਨਾਥ ਚੜਿਓ ਰਵਿ ਧੂੰਮ ਮਿਟਾਈ ।
:

ਕੰਜ ਚਕੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਸੰਨ ਭਏ ਮਨ ਇਛਤ ਬਾਤ ਵਹੈ ਉਨ ਪਾਈ ।

ਹਾਨਿਤ ਹੋਰ ਨਿਸ਼ੇਸਰ ਕੀ ਕੁਮਦੀ ਕੁਲਟਾਂ ਚਕਈ ਮੁਰਝਾਈ ।
ਭਿੰਨ ਸੁ ਬਾਹਰ ਆਇ ਬਹਾਦਰ ਬੀਰਨ ਕੌ ਬਿਧ ਯਾ ਫੁਰਮਾਈ । 183 |
ਝੂਲਨਾ ਬਲ ਕਰ ਸਾਹ ਤਾਨ? ਐਸੇ ਕ ਬਾਜ਼ ਸੀਗਾਰ ਗਜ ਬੇਗ ਲਿਆਯੋ ॥
ਛੰਦ : ਖੇਲਹੈ ਆਜ ਆਖੰਟ ਮਹਾਰਾਜ ਸੌ ਜਾਸੁ ਪਰਤਾਪ ਪਰ ਤੀਨ ਛਾਯੋ ।
ਸੁਨਤ ਹੀ ਸੈਨ ਸਭ ਐਨ ਚੜਤੀ ਕਰੀ ਸਰਬ ਸਮਾਜ ਤਿਨ ਜਾ ਕਰਾਯੋ ॥
ਏਕ ਸੋ ਏਕ ਮੈ ਮਤਿ ਜੋਧਾ ਸਭੈ ਨਾ ਸੀਚਨ ਲੈ ਬੇਗ ਆਯੋ । 184 ॥
ਧੂਤੀਆਂ ਬਾਜ ਜੁਰਾਨ ਸਭ ਜੋਰ ਕਰ ਲਗਰ ਦੌੜਗਰ ਨਹੀ ਅੰਤ ਪਾਏ12 ।
ਚੀਤ ਜੋ ਗੋਸ ਪਨ ਬਹਰੀਆ ਨਾਲ ਲੈ ਚਢਯੋ ਹੈ ਸਾਹ ਪੁਨ ਧੁਨਿ ਲਗਾਏ ।
ਅਧਿਕ ਹੁਲਾਸ ਪਰਕਾਸ਼ ਮਨ ਮੈ ਯੋ ਯਾ ਕੋ ਸਿੰਧ ਗੁਰ ਉਰ ਬਸਾਏ ।
ਚਲ ਹੈ ਉਮਡ ਕਰ ਹਲਦ ਜਿਯੋ ਬਹਾਨੀ ਬਾਗ ਬਡਭਾਗ ਕੇ ਨਿਕਟ ਆਏ 185 ।
ਬੀਰ ਅੰਬੀਰ ਹਿਤ ਢਿ ਸਭ ਹੀ ਕਰੇ ਆਪ ਪਦ ਕੰਚ ਕੇ ਤੀਰ ਆਈ ।
ਭਾਂਤਿ ਆਨੇਕ ਤਿਨ ਆਨ ਅਰਜੀ ਕਰੀ ਲਏ ਗੁਰਦੇਵ ਪਲ ਮੈਂ ਰਿਝਾਈ ।
ਬਿਬਧ ਹੀ ਭਾਂਤਿ ਸੋ ਸਾਹ ਕੇ ਨਿਰਖ ਤੇ ਕਮਰ ਕਰਤਾਰ ਐਸੇ ਛਕਾਈ ।
ਬਸੋਤ੍ਰ ਉਰ ਓਢ ਕਟਿ ਖਗ ਪਾਯੋ ਗਰੇ ਜਾਸੁ ਪਰਤਾਪ ਬਰਨਿਯੋ ਨ ਜਾਈ । 186 |
ਰਸਾਵਲ ਛੰਦ :
ਧਰਿ ਯੋ ਲੈ ਨਿਖੰਗਾ ! ਪ੍ਰਭੂ ਆਪ ਅੰਗਾ ।
ਚਿਲਤਾ ਸੁ ਪੇਟੀ । ਸੁਧੀ ਸਾਰ ਭੇਟੀ । 187 ।
ਤੋਟਕ ਛੰਦ :
ਕੋਟ ਖੰਜਰ ਪੇਸਕਬਜੇ ਨੇ । ਲੰਘ ਆਵਧੂ ਨੇਕ ਸੁ ਕੰਨ ਗਨੇ ।
ਸਰ ਚੁੱਪ ਕਿਥੋਂ ਕਰ ਮਾਹਿ ਲਯੋ । ਚਲ ਤੀਰ ਮਨ ਗਜ ਕੇਸੁ ਗਯੋ । 88 ।
1) ਅਮੀਰ, ਸਰਦਾਰ 2) ਇਸ ਢੰਗ ਨਾਲ 3) ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਬਹ' ਦਰਸ਼ਾਹ 4) ਚੋਬਦਾਰ 5) ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਦਿਆਂ
ਹੀ 6) ਚੰਦ੍ਰਮਾ 7) ਨੌਕਰਾਂ ਨੇ 8) ਘੜੇ 9) ਹਾਥੀ 10) ਕੁੱਤੇ 11) ਬਾਜ਼ 12) ਇਸ ਤੋਂ ਅਗਲੀ
ਤੁਕ ਵਿਚ ਬਾਜ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਹਨ 13) ਬਾਹਨੀ, ਸੈਨਾ
 410
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਚਢਿ ਠਾਢ ਭਯੋ ਗਜ ਪੈ ਸੁ ਕਿਧੌ |। ਜਿਮ ਪਬਹੁ ਪੈ ਰਵ ਦੇਵ ਕਿਧੀ ।

ਬਹੁ ਨਾਦ ਬਜੈ ਚਲਿ ਸੈਨ ਪਈ । ਜਨੁ ਪੰਕਜ ਪੂਤਹ ਧਾਰ ਹਈ । 189 !
ਦੋਹਰਾ : ਚਿਯੋ ਸਾਹ ਲੈ ਪ੍ਰਭੁ ਕੋ ਖੇਲ ਅਖੇਟ ਨਿਸੰਗ ॥
ਉਮਿਡ ਚਲੀ ਧੁਨੀ ਸਭੈ ਯੋ ਸੁਤ ਮ ਤਰੰਗ ( 1 90।
ਅਤਿ ਕਾਨਨ ਮੈ ਜਾਇ ਕਰ ਜਮਨਾ ਨਦੀ ਕਿਨਾਰ ॥
ਪਰ ਪਰੀ ਬਲ ਸੈਨਾ ਸਾਹ ਕੀ ਖੇਲਨ ਕਾਜ ਸਿਕਾਰ । 191॥

ਰੋਝ ਰੀਛ ਝੰਖਾਰ ਸਸ ਕੋਲ ਏਣ ਪਰਾਇ ॥

ਮਾਰਤ ਚਹੂ ਦਿਸ ਬੀਰ ਬਰ ਲੈ ਆਵਤ ਇਕ ਚਾਇ । 192 }
ਚੌਪਈ : ਤੀਕਰ ਲਵੇ ਬਟੇਰ ਅਪਾਰਾ । ਲੈ ਆਵਤ ਗਹਿ ਕਰ ਅਸਵਾਰਾ |
ਠਾਢੇ ਆਪਿ ਜਹਾਂ ਜੁਤ ਸਾਹ ! ਅਰੁਨ ਗੈਂਡ ਬਿਚਰਤ ਜਿਹ ਆਹ 193 ;
|

ਤੋਂ ਲਗ ਐਸ ਬੈਨ ਸੁਨ ਪਾਯੋ । ਏਕ ਬੀਰ ਯੋ ਆਨ ਜਯੋ ॥

ਏਹ ਬੇਲਾ ਰਾਜਿਤ ਜੁ ਘਮੰਡਾ । ਮੈ ਪਸੁ ਨਾਇਕ ਬਰਬੰਡਾਂ । 1941

ਸਵੈਯਾ : ਤੋਂ ਲਗ ਸਿੰਘ ਬਡੋ ਨਿਕਸਿਯੋ ਨਿਜ ਰੂਪ ਭਯਾਨਕ ਹੈ ਬਲਧਾਨੀ :

ਦੇਖ ਭਜੀ ਨਾ ਪਤਿ ਕੀ ਨਹੀ ਧੀਰ ਧਰਯੋ ਕਿਨ ਧਾਰ ਕ੍ਰਿਪਾਨੀ ।
ਪੁੰਛ ਸਟਾ ਸੁ ਬਦਨ ਪਸਾਰ ਕੇ ਭਭਯੋ ਘਨ ਕੀ ਜਿਮ ਜਾਨੀ !
ਸੈਯਦ ਸ਼ੇਖ ਮੁਗਲ ਪਠਾਨ ਜੋ ਬੀਰ ਭਜੇ ਨਹੀ ਧੀਰ ਧਰਾਨੀ ।195 !
ਸਾਹਿਬ ਕੇ ਜੁਤ ਸਾਹ ਖਰੋ ਜਿਹ ਆਨ ਕਰੀ ਬੱਤੀਆਂ ਬਤ ਬੀਰਨ !
ਆਨਨ ਪੰਜ ਭਯਾਨਿਕ ਸਾਹਿਬ ਮਾਨਤ ਹੈ ਨੇ ਤੁਫੰਗ ਨੇ ਤੀਰਨ ।
ਬੀਰ ਅਮੀਰ ਸੁਧੀਰ ਨੇ ਰਨ ਤਾਸ ਅਯੋ ਨਹੀ ਨੇਕ ਸੁ ਚੀਰਨ !
ਯੋ ਸੁਨ ਸਾਹ ਪਯਾਨ ਕਯੋਂ ਗੁਰੂ ਸਿੰਘ ਕਰੈ ਜਿਹ ਬੀਰ ਬਦੀਰਨ । 196 |
ਕਬਿਤ : ਲਖਯੋ ਜਬ ਆਨ ਸ਼ੇਰ, ਲੀਯ ਤਬ ਸੈਨ ਘੋਰ, ਅਧਿਕ ਸੁ ਭਯੋ ਨੇਰ, ਕੇਹਰ ਕੇ ਰਨ ਮੈ |
1

ਨਿਕਟ ਨ ਜਾਹਿ ਬੀਰ, ਮਾਰਤ ਤੁਫੰਗ ਤੀਰ, ਜਾਂ ਪਰ ਪਰਤ ਭੀਰ, ਰਹੈ ਹੋਸ ਮਨ ਮੈਂ ।
ਐਸੇ ਰਨ ਹਰ ਸਾਹ, ਖੁਸੀ ਭਯੋ ਮਨ ਮਾਹਿ, ਬੀਰਨ ਸਗੋਂ ਕਹਯੋ ਯਾਹਿ, ਮਿਲੈ ਸਭ ਜਨ ਮੈਂ ।
ਤੀਰਨ ਤੁਫੰਗ ਮਾਰੋ, ਖੜਗ ਸੁ ਕਰ ਧਾਰੋ, ਸੁਨ ਅਸ ਬਚ ਰਹੋ, ਬੀਰ ਚਕਿ ਤਨ ਮੈ । 197 ॥
1
>

ਸਵੈਯਾ : ਖਾਨ ਬਲਿਦ ਪਠਾਨ ਤੋਂ ਇਕ ਸੌ ਬਤੀਆਂ ਸੁਨ ਕੇ ਉਠ ਧਾਯੋ ॥

ਵਾਰ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਲਈ ਕਰ ਭੀਤਰ ਹੈਰਿਤ ਸੈਨ ਤਿਸੈ ਪਰ ਆਯਾਂ ।
ਆਨ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਸੁ ਸੀਸ ਦਈ ਤਿਹ ਤੂੰਡ ਪਸਾਰ ਸੁਖੀ ਮਧਿ ਪਾਯੋ ॥
1) ਸੈਨਾ 2) ਸੰਘਣੇ ਜੰਗਲ ਵਿਚ ਜਾ ਕੇ 3) ਸ਼ੇਰ 4) ਬਾਰਾਂ ਸੰਗ 5) ਸ਼ੇਰ 6) ਸੈਨਾ 7) ਸ਼ੇਰ
8) ਸ਼ੇਰ
 ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ੧੦ 411)

ਯੋ ਪਟਕਿਯੋ ਸਟਕਯੋ ਧਰਨੀ ਪਰ ਚੀਰ ਕਿਯੋ ਧੁਖੀਆ ਕੋ ਜਨਾਯੋ । 1987

ਮਾਰ ਸੁ ਖਾਨ ਬੁਲੰਦ ਲਯੋ ਜਬ ਸਾਹ ਕਹੀ ਭਟ ਔਰ ਸਿਧਾਰ ।
ਦੇਖਤ ਹੋ ਰਨ ਠਾਢ ਕਹਾਂ ਅਸ ਢਾਰੇ ਧਰੇ ਹਰਿ ਦੇਹ ਬਿਦਾਰੋ ।
ਤਾਕਹ ਮਾਰ ਰ ਭਲੇ ਤਨ ਤੋਂ ਮੁਝ ਕੋ ਮੁਖਿ ਆਨ ਦਿਖਾਰੋ ।
ਯੋ ਸੁਨ ਖਾਨ ਵਜ਼ੀਰ ਚਯੋ ਬਹੁ ਬੀਰਨ ਜੂਹ ਤੋਂ ਸਿਰਦਾਰੋ । 199 ॥
ਤੈਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਿਨ ਸਿਪਰ ਗਹੀ ਕਰ ਤੇਗ ਲਏ ਹਰ ਜਛ ਅਕਾਰੋ ।
ਆਨ ਪਚਾਰਤ ਭਯੋ ਜਬ ਹੀ ਤਬ ਰੋਮ ਖਿਲਾਰ ਸੁ ਤੂੰਡ ਪਸਾਰੋ ।
ਊਚ ਉਤਾਇ ਸੁ ਦੇ ਕਰ ਕੇਹਰ ਲੈ ਕਰ ਨ ਕੇ ਸੀਸ ਪ੍ਰਹਾਰੋ ॥
ਕੰਪਤ ਭਯੋ ਨਹੀ ਸਾਫ ਚਯੋ ਅਸ ਤੈਸ ਤਰਾਂ ਗਹ ਸੋਊ ਪਛਾਰੋ । 200 ।
3

ਦੋਹਰਾ : ਇਹ ਬਿਧ ਸੌ ਸਰਦਾਰ ਜੁਗ ਜਬ ਮਾਰੇ ਤਿਹ ਥਾਨ ।

ਠਟਿਕ ਰਹੇ ਸਭ ਸੂਰਮਾ ਅਗੁ ਕਰੈ ਕੋ ਨ ( 201।
ਸਵੈਯਾ : ਮਾਰ ਸੁ ਖਾਨ ਰਾਇ ਦਏ ਜਬ ਚਿੰਤ ਭਈ ਸਭ ਸੰਨ ਪਠਾਨੀ ।
ਪਾਸ ਹਜੂਰ ਸ ਸਾਹ ਨਿਹਾਰਤ ਯੋ ਬਤੀਯਾਂ ਉਹ ਠਉਰ ਬਖਾਨੀ ॥
ਆਪ ਕਹੈ ਮਹਾਰਾਜ ਕਿਸੀ ਭਟ ਜਾਇ ਕਰੇ ਹਰਿ ਸਾਥ ਨਿਦਾਨੀ ।
ਰੋਸਨ ਨਾਮ ਸੁ ਸਿੰਘ ਹੁਤੋਂ ਇਕ ਰੌਸਨ ਹੈ ਜਗ ਜਾਹਿ ਕਹਾਨੀ । 202 !
ਚੌਪਈ : ਤਾਕੀ ਓਰ ਪ੍ਰਭੁ ਸੋ ਨਿਹਾਰੀ । ਕਮਲ ਨੈਨ ਸਾਰਤ ਕਰ ਸਾਰੀ ।
:

ਜਾਇ ਕਰੋ ਪਸੁਪਤਿ ਸੰਗ ਜੁਧਾ। ਜਿਹ ਬਿਧ ਬਰਨਤ ਸਾਹ ਪ੍ਰਧਾ। 203
ਸਵੈਯਾ : ਆਇਓ ਪਾਇ ਮਨਾਇ ਸੀ ਅਸ਼ ਸਿੰਘ ਸਚੇਤ ਭਯੋ ਬਲ ਧਾਰੀ ।
ਬਾਮ ਸੁ ਬੀਚ ਲਯੋਂ ਕਰ ਢਾਹ ਦਾਹਨ ਮਧਿ ਧਰੀ ਸੁ ਕਟਾਰੀ ॥
ਪੈ ਲਲਕਾਰ ਸੰਭਾਰ ਕਹਿਯੋ ਬਲੁ ਕੇਹਰ ਹੈ ਤਬ ਆਵ ਅਗਾਰੀ ।
ਯੋ ਸੁਨ ਕੇ ਘਨ ਗਰਯੋ ਬਰ ਤੰਡ ਪਸਾਰ ਦਈ ਕਿਲਕਾਰੀ । 204 |
ਚਾਇ ਉ ਬਿਧ ਪਾਨ ਸੁ ਕੇਹਰ ਕੱਪ ਭਯੋ ਇਹ ਉਪਰ, ਆਯੋ ॥
ਧੀਰਜ ਬਾਧ ਸੁ ਬੈਠ ਗਯੋ ਭਟ ਸੰਕਟ ਹੈ ਨਹਿ ਤਾਸੁ ਜਨਾਯੋ ।
ਸੀਸ ਪੈ ਚਰਮ ਸੁ ਚੰਪਤ ਭਯੋ ਹਰਿ ਮਨ ਕੀ ਜਿਮ ਜੁਧ ਕਰਾਯੋ ।
ਜਾਂਨ ਸੁ ਦਾਵ ਕਟਾਰ ਧਰਿਯੋ ਉਰ ਮਾਰ ਗੀਸਰ ਭੂਮ ਗਿਰਾਯੋ । 205 ।
ਦੇਖਤ ਸੈਨ ਇਤ ਉਤ ਕੀ ਜਬ ਯਾ ਬਿਧ ਸੋ ਪਸ਼ੁਪਤਿ ਗਿਰਾਯੋ ॥
ਹੱਤ ਜੈਕਾਰ ਭਯੋ ਸਿੰਘ ਸਨ ਆਨੰਦ ਕੈ ਤਟ ਸਾਹ ਸਨਾਯੋ ॥

1) ਬਸਤ੍ਰ 2) ਸ਼ੇਰ 3) ਢਾਲ 4) ਉਪਚਾਰ ਰੂਪ ਯੁੱਧ 5) ਇਸ਼ਾਰਾ 6) ਆਗਿਆ ) ਸ਼ਰ

412
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਮਾਂਗ ਸੁ ਇਛ ਫੁਰੈ ਮਨ ਭੀਤਰ ਯੋ ਬਚਨਾ ਤਟ ਸਾਹ ਅਲਾਯੋ ॥

ਰਿਧ ਹਮੈ ਸਿਧ ਦੀਨ ਦਯਾ ਨਿਧ ਜਾਂ ਪਰਤਾਪ ਤੇ ਕੇਹਰ ਘਾਯੋ । 206 !
ਯੋ ਸੁਨਿ ਬਾਕ ਪ੍ਰਸੰਨ ਭਯੋ ਨੂਪ ਸਿੰਘ ਸਰਾਹਤ ਡਰਨ ਆਯੋ ॥
ਸੈਨ ਚਲੀ ਨਿਜ ਆਮ ਕੇ ਕਰੁਨਾ ਨਿਧ ਆਪਨ ਧਾਮ ਸਿਧਾਯੋ ॥
ਸੇਵਕ ਸਿੱਖ ਪ੍ਰਸੰਨ ਭਏ ਕਬਿ ਯੂ ਕਹਿਕੇ ਜਸ ਛ ਸੁਨਾਯੋ ॥
ਯਾ ਬਿਧ ਸੇ ਪੁਰ ਆਗਰ ਮੈ ਗੁਰ ਕੀਨ ਚਰਿਤੁ ਸੁ ਪਾਰ ਨ ਪਾਯੋ । 207 ।
ਸੌ ਦਿਨ ਵਾਰ ਭਯੋ ਭੁਨਸਾਰ ਚਢਿਯੋ ਤਿਨ ਰਾਰ ਸੁ ਰੈਨ ਬਿਹਾਨੀ ।
ਸੰਖ ਮੁਨੀ ਕਰ ਬੇਦ ਪੁਨੀ ਬਰ ਕੰਜ ਸਰੋਵਰ ਮਾਂਝ ਖਿਰਾਨੀ ।
ਦੀਨ ਦਯਾਲ ਸੁਚੇਤ ਭਯੋ ਮੁਖ ਜਨ ਕੇ ਤਨ ਮਨ ਠਾਨੀ ।
ਭੂਖਨ ਚੀਰ ਸਰੀਰ ਸਜੋ ਨਿਜ ਬੈਠਤ ਭੈ ਤਬ ਉਚ ਸੁ ਥਾਨੀ । 208 !
ਦੋਹਰਾ :: ਭਰ ਮੇਵਾ ਕੀ ਡਾਲੀਆਂ ਲੈ ਅਵਤ ਕ੍ਰਿਤ ਸਾਹਿ ॥
ਪੁਨ ਪਾਢੇ ਤਿਨ ਯੌ ਕਹੀ ਚਰਨ ਕਮਲ ਕੇ ਪਾਹ । 209 !
ਰਜਪੂਤਨ ਮੈ ਸਾਹ ਜੂ ਢਿਓ ਚਹੁਤ ਧੁਨ ਲਾਇ ॥
ਪਾਸਿੰਧ ਕੋ ਸਾਥ ਹੀ ਪਿਲਨ ਹੋਗ° ਸੁਖ ਪਾਇ । 2 ) 0 !
ਝੂਲਨਾ ਛੰਦ :
ਸਾਹ ਕੋ ਪੂਰ ਸਾਤ ਜੋਧਾ ਬਲੀ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕੈ ਸਿੰਧ ਕੋ ਦਾਸ ਹੂਆ
ਅਤ ਪੁਨ ਚੀਰ ਜੋ ਹੀਰ ਜਰ ਸੋ ਜਰੇ ਪਠਤ ਮਹਾਰਾਜ ਕੋ ਬਿਨੁ ਅਕੂਆ ।
ਭੋਜ ਪੁਨ ਸੇਵ ਕੀ ਆਨ ਭਰਿ ਡਾਲੀਆ ਪਠਤ ਮਹਾਰਾਜ ਕੋ ਪ੍ਰੇਮ ਚੂਆ ।
ਦੋਇ ਕੈ ਚਾਰ ਪੁਨ ਤੀਨ ਦਿਨ ਟਾਰ ਕੇ ਕਰਤ ਦੀਦਾਰ ਗਦ ਗਦ : ਹੂਆ । 211 )
ਦੋਹਰਾ :: ਨਗਰ ਅਗਰ ਬੀਚ ਮੈ ਊਚ ਨੀਚ ਲਗਿ ਆਜ ॥
ਵੀਰ ਸਮਾਨ ਦਿਆਲ ਕੀ ਰਹੀ ਸੁ ਕੀਰਤਿ ਛਾਜਾ } 212 ।
ਚਾਰ ਮਾਸ ਬਰਸਾਤ ਇਮ ਆਗਰ ਮਧਿ ਬਤਾਇ ॥
ਬਹੁਰਿ ਪ੍ਰਭੁ ਸੰਗ ਸਾਹਿ ਕੇ ਦਫ਼ਨ ਚੜਗ ਸੁ ਧਾਇ 2 13}
।

ਸੋਰਠਾ : ਰਾਜਨ ਮੇਂ ਲਗ ਸਾਹ ਜਿਹ ਬਿਧ ਦਫਨ ਜਾਇਕੇ |

ਵਹੈ ਕਥਾ ਪੁਨ ਆਇ ਅਬ ਆਗੇ ਬਰਨਨ ਕਰੋ । 2 14}

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਬਿਲਾਸੁ ਮਾਰਗਿ ਪਯਾਨ ਆਗਰੇ ਧਿ

ਸਾਹ ਕੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕਰ ਬਰਸਾਤ ਰਹੇ ਮੁਕਾਮ ਬਰਨਨ
ਨਾਮ ਛਬੀਸਮੋ ਧਿਆਇ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤ ਸੁਭਮ ਸਤ। 26 { ਅਫਜੂ ।
{) ਪ੍ਰਭਾਤ ਵੇਲਾ 2) ਸੂਰਜ 3) ਚਲਣਾ ਹੋਵੇਗਾ 4) ਛਾਈ ਹੋਈ ਹੈ, ਪਸਰੀ ਪਈ ਹੈ
 ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦ 413

ਦੋਹਰਾ : ਸਰਬ ਚਰਿਤ ਜੂ ਆਗਰੇ ਪਾਪ ਗੁਰ ਕੀਨ ॥

ਤਿਨ ਕੀ ਕਥਾ ਅਨੰਤ ਗਤਿ ਸੇਜ ਸਕਤਿ ਨਹੀ ਚੀਨ ।1।
ਜਥਾ ਮਤਿ ਇਨ ਜੰਤ ਨੇ ਬਰਨਨ ਕੀਨ ਸੁ ਥਿਰ ।
ਜੈਸੇ ਸਾਗਰ ਸੁਭਰ ਭਰ ਬੂੰਦ ਆਨੀਐ ਟੋਰ । 2 |
ਝੂਲਨਾ ਛੰਦ :

ਪੂਜ ਨਵ ਰਾਤਿ ਸ੍ਰੀ ਮਾਤ ਜਗ ਮਾਤ ਕੇ ਖਗ ਸਰ ਚਾਪ ਪੂਜੇ ਬੰਨਾਈ ।

ਤੱਪ ਬੰਦੂਕ ਸਿਲ ਖਾਨ ਨੀਗਾਰ ਪੁਨ ਧੁਜਾ ਨੀਸਾਨ ਕਰ ਬਿਜੈ ਪਾਈ !
ਕਰੋ ਕਾੜਾਹੁ ਪਰਸਾਦ ਸੁਖ ਅਨੰਦ ਸੋ ਬਿਜੈ ਕੀ ਦਸਮ ਦਿਨ ਜਾਨ ਆਈ ।
ਭਯੋ ਜੈਕਾਰ ਆਪਾਰ ਸਭ ਠੋਰ ਮੈ ਦੰਦਭੀ ਚੋਬ ਪ੍ਰਭ ਜੂਲਈ 3।

।
ਮਾਸ ਆਸ਼ੌਜ' ਕੀ ਪੂਜ ਦਸਮੀ ਬਿਜੈ ਸੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦੰਦਭ ਬਜਾਯੋ !
ਸੁਯੋ ਨਰ ਨਾਰ ਬਾਜਾਰ ਸਭ ਠੋਰ ਮੈ ਸਾਹੁ ਸੁਨਿ ਕਾਨ ਹਜ਼ੂਰ ਆਯੋ ॥
ਆਨ ਪਦੁ ਕੰਜ ਦੁਖ ਭੰਜ ਗੁਰ ਕੇ ਗਹੇ ਜਲਜ ਅਲ ਪ੍ਰੇਮ ਕੀ ਯੋ ਸੁ ਆਯੋ ।
ਸੋਧ ਬੀਚਾਰ ਨਿਰ ਧਾਰ ਐਸੇ ਕਹਾ ਸਰਬ ਕੋ ਕੂਚ ਇਤ ਉਤ ਸੁਨਾਯੋ । 4 |
ਸਹਰ ਅੰਮੇਰ ਪੁਰ ਜੋਧ ਗੜ ਮੇਰ ਪ੍ਰਗਟ ਪਰਚੰਡ ਜੋ ਹੈ ਸੁ ਰਾਈ ।
ਨਗਰ ਚੀਤੌਰ ਸਭ ਤੌਰ ਤਿਹ ਦੇਸ ਮੈਂ ਬਡੇ ਰਜਪੂਤ ਜੋ ਹੈਨ ਭਾਈ ॥
ਸੂਬ ਅੰਬੀਰ ਬਜੀਰ ਓਹੁ ਦੇਸ ਕੇ ਤਪਤਿ ਤਈਲੰਗ ਅਧਪਤਿ ਸੁਨਾਈ ।
ਸਰਬ ਨਾਰੇਸ ਓਹ ਦੇਸ ਪਰਦੇਸ ਕੇ ਨਹੀ ਕਛੁ ਮਾਨਤੇ ਮਰ ਉਗਾਹੀ । 5 ।
ਐਸ ਬੀਚਾਰ ਨਿਰਧਾਰ ਓਹੁ ਦੇਸ ਕੋ ਜੀਤ ਹੋ ਜਾਇ ਤਿਨ ਕੋ ਬਚੰਗਾ।
ਆਨ ਬਹੁ ਮਾਨ ਹੈ ਸਰਬ ਬਿਧ ਠਾਨ ਹੈ ਜਾਨ ਹੈ ਮੋਹ ਜੈਸੇ ਉਰੰਗਾ ।
ਐਸ ਬਕ ਗਾਇ ਸੁਖ ਪਾਇ ਹ ਕ ਗਯੀ ਬਜਤ ਨੀਸਾਨ ਅਨਗਨਤ ਸੰਗਾ ॥
ਦਿਵਸ ਸੋ ਬੀਤ ਚੀਤ ਨਿਜ ਅਨੰਦ ਸੋ ਭਈ ਤਬ ਰੈਨ ਕਯੋਂ ਪ੍ਰਸੰਗਾ | 6 |
: ਲਗਨ ਮਹੂਰਤ ਸੋਧ ਕੈ ਕੀਨੋ ਸਾਹ ਪ੍ਰਯਾਨ ।
ਦੋਹਰਾ ਸਾਥ ਹੀ ਲੀਨੋ ਭਲੇ ਸੁ ਜਾਨ । 7 ।
ਕਿਸਿੰਧ ਕੋ
ਸਵੈਯਾ : ਭਰ ਭਏ ਦਿਨ ਰਾਇ ਚਢਯ ਜਲ ਜਾਤਾ ਖਰੇ ਨਭ ਹੈ ਪੀਆਰਾਯੋ ।
ਅੰਧ ਕਵੀ ਲਭ ਜਾਤ ਲਏ ਸੁ ਘਟੇ ਕੁਲਟਾ ਮਨੋ ਉੱਚ ਸਵਾਯੋ ।
ਸੰਖ ਘਰੇ ਮਨ ਬੇਦ ਚੂਰੇ ਚਕਈ ਪੁਨ ਸਾਧੂ ਮਹਾਂ ਸੁਖ ਪਾਯੋ !
ਹੋਤ ਪ੍ਰਸੰਨ ਯਾਨਿਧ ਸਾਹਿਬ ਮਜਨ ਕੈ ਸੁਚ ਬਾਹਰਿ ਆਯੋ , 8 ।

1) ਸੁਸ਼ਨਾਗ ਵੀ ਬਿਆਨ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ . 2) ਦੁਸਹਿਰੇ ਵਾਲਾ ਦਿਨ 3) ਨਗਾਰੇ ਤੇ ਡੱਗਾ ਲਗਇਆਂ
4) ਅਜੂ ਦਾ ਮਹੀਨਾ 5) ਤਿਲੰਗ, ਉਹ ਪਹਾੜ ਜਾਂ ਖੇਤਰ ਜਿਥੇ ਤਿੰਨ ਪਹਾੜੀ ਚੋਟੀਆ ਉਤੇ ਤਿੰਨ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਹਨ
6) ਕਮਲ
 414
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਦਾਨ ਬਿਧਾਨ ਵਿਜਾਨ ਦਏ ਪੁਨ ਅਥਿਤਨ ਲੋਗਨ ਦਾਨ ਦਿਵਾਏ ।

ਕੀਰਨ ਚੀਰ ਫਕੀਰ ਨ ਖੀਰ ਸੁ ਨੀਰ ਭਲੇ ਹਿਤ ਸਾਥ ਪਿਵਾਏ ।
ਭੱਜ ਕਰਾਹ ਭਏ ਉਤਸਾਹ ਕਹੈ ਮੁੱਖ ਵਾਹ ਸੁ ਮੰਗਲ ਗਾਏ ।
ਯੇ ਬਰਸਾਇ ਮਨੋ ਧਨ ਪੂਰਨ ਆਨੰਦ ਕੈ ਪ੍ਰਭੁ ਕੂਚ ਕਰਾਏ । 9 |
ਚਪਈ : ਐਤਵਾਰ ਪੰਚਮ ਥਿਤ ਜਾਨ । ਸੁਕਲ ਪਖ ਆਛੈ ਸੁਖ ਦਾਨ ।
ਡੇਰਾ ਕੀਓ ਤਾਲ ਪਰ ਆਨ । ਗੁਰ ਪੂਰਨ ਸਾਹਿਬ ਭਗਵਾਨ ।10।

ਡੇਰਾ ਕੀਓ ਤਹਾਂ ਤਬਿ ਆਈ । ਆਵਤ ਜਾਤ ਵਹੀਰ ਸੁ ਧਾਈ ॥

ਤੋਂ ਲਗ ਬਤੀਆਂ ਸੁਨਿ ਪਾਇ । ਸਾਹਿਬ ਜਾਦਾ ਪੁਜਿਓ ਸੁ ਆਇ । 11 |

ਸਵੈਯਾ : ਆਨ ਸੁਨਿਯੋ ਤਬ ਹੀ ਲਗਿ ਯੌ ਪੁਨਿ ਸਾਹਿਬ ਸਿੰਘ ਰਾਵਰ ਆਏ ।

ਹੋਤ ਭਏ ਸਦਿਆਨ ਮਹਾਂ ਤਬ ਆਨੰਦ ਕੈ ਦੂਖ ਦੂਰ ਨਮਾਏ ।
ਛਰ ਪ੍ਰਸੰਗ ਕਥਾ ਕਹਿ ਪੂਰਬ ਜੁਧ ਕਿਧੌ ਚਮਕੌਰ ਸੁਨਾਇ !
ਮਾਨੋ ਗਏ ਅਮਰਾਪੁਰ ਦੇਖਿਨ ਮਾਤ ਚਿਰ ਸਹੀ ਫਿਰ ਆਏ । 12 ।

ਏਕ ਸਮ ਕਰੁਨਾਨਿਧ ਸਾਹਿਬ ਆਨੰਦ ਕੈ ਗ੍ਰਿਹੁ ਮੈ ਜਬ ਆਏ ।

ਕਾਰਨ ਪੂਰ ਕਹਾਂ ਪੁਰ ਆਨੰਦ ਦੁਖਿਤ ਹੈ ਜੁਗ ਨੈਨ ਵਹਾਏ ।
ਚਾਰ ਸਪੂਤ ਕੋ ਮੋਹ ਚਿਤਾਰ ਕੇ ਯੂ ਬਚਨਾ ਲਘੁ ਮਾਤ ਸੁਨਾਏ।
ਆਪ ਸਮੋਧ ਕਰਿਯੋ ਤਬ ਸਾਹਿਬ ਗਿਆਨ ਕਥਾ ਕਹਿ ਕੇ ਸਮਝਾਏ । 13 ।

ਦੋਹਰਾ : ਤਦਪਿ ਮਾਤਾ ਸੁੰਦਰੀ ਐਸ ਕਹੇ ਬਚ ਭਾਇ ॥

ਹੇ ਕਰੁਨਾਨਿਧ ਤੈਸ ਹੀ ਜੈਸ ਕਹੀ ਤੁਮ ਭਾਇ ।14।
ਤੁਮ ਲਾਇਕ ਸਭ ਬਾਤ ਕੇ ਸਭ ਕਲ ਤੁਮਰੋ ਹਾਥ ॥
ਮਾਤਾ ਸੁਤ ਪ੍ਯਾ ਦੇਵਕੀ ਆਨਿ ਦਏ ਯਦੂ ਨਾਥi 15
ਚੌਪਈ : ਰੁਕਮਨ ਕੋ ਸੂਤ ਆਨ ਮਿਲਾਯੋ । ਸੰਦੀਪਨ ਕੇ ਚਰਿਤ ਦਿਖਾਯੋ ॥
ਦਿਜ ਕੋ ਸਤ ਹਿਤ ਅਰਜੁਨ ਜਯੋ । ਸੋ ਕਰੁਨਾਨਿਧ ਪੂਰਨ ਕਰਿਯੋ । 16 |
|

ਤਸੇ ਯਹ ਕਾਜ ਦਰਾਨਿਧ ਕੀਜੈ । ਦਾਸਨ ਕੀ ਬਿਨਤੀ ਸੁਨ ਲੀਜੈ ।

ਜਿਹ ਜਿਹ ਰੇ ਜਨਮ ਸੰਕਟ 1 ਤੇ ਤੁਮ ਕਟੇ ਆਪ ਸਭ ਕੰਟਕ ( 17
ਦੋਹਰਾ : ਯੋ ਮਾਤਾ ਜਬ ਹਠ ਗਹਿਯੋ ਅਧਿਕ ਬਿਨੈ ਕਰ ਲੀਨ ॥
ਤਬ ਅਚਤ ਗੁਰ ਬਚ ਕਹੇ ਸੁ ਤੁਮ ਸੁਨਹੁ ਪ੍ਰਬੀਨ 18।
।

1) ਬ੍ਰਹਮਣਾਂ ਨੂੰ 2) ਬਾਦਆਨੇ ਵਜੇ, ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਹੋਈਆਂ 3) ਸ਼੍ਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ

 415
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਚੌਪਈ : ਦਰਸਨ ਦੇਗੁ ਇਤੇ ਤੁਮ ਸਹੀ ਮਾਨਹੁ ਸਤਿ ਮੋਰ ਨਿਜ ਕਹੀ ।

।
ਪੁਨ ਪਾਛੈ ਦੁਖ ਪੈ ਹੋ ਘਨਾ | ਸਮਝ ਮਰ ਸਤ ਇਹ ਭਨਾ ਨੂੰ 19 ।

ਸਵੈਯਾ : ਯੋਂ ਬਚ ਭਾਖ ਦਯਾਨਿਧ ਸਾਹਿਬ ਮੰਨ ਰਹੇ ਕਛੁ ਨਾਹਿ ਬਖਾਨੇ ।
:

ਮਾਤ ਪ੍ਰਸੰਨ ਭਈ ਮਨ ਮੈ ਪੁਨ ਇਛਤ ਦਾਨ ਸਹੀ ਕਰ ਜਾਨੇ ।

ਸੋ ਦਿਨ ਵਾਰ ਭਯੋ ਸੁਖਸਾਰ ਕਹਾ ਜਿਮ ਬਾਰਿ ਕਿਧੌ ਇਹ ਖਾਨੇ ।
ਆਨ ਹਜੂਰ ਨਿਧਾਨ ਮਿਲਿਓ ਤਨ ਜਾਨ ਲਈ ਸੁ ਅਕਥ ਕਹਾਨੇ ! 20 ।

ਚੌਪਈ : ਯੋ ਸਤਿ ਗੁਰ ਜੀ ਕੂਚ ਕਰਾਯੋ ਮਾਤਾ ਸਾਦੀ ਬਾਜ ਬਜਾਯੋ ॥

:
।
ਯਾ ਬਿਧ ਤਹਾਂ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸੁਹਾਏ । ਜੋਰਾਵਰ ਸਿੰਘ ਨਿਰਖ ਸੁ ਆਏ । 21।

ਸਵੈਯਾਂ : ਆਨੰਦ ਪੂਜੈ ਭਯੋ ਮਨ ਭੀਤਰ ਬਾਜਤ ਹੈ ਕਰੁਨਾਇ ਨਗਾਰੇ ।

.

ਜਾਚਿਕ ਲੱਗ ਸੁ ਭਾਟ ਕਲਾਵਤ ਆਵਤ ਹੈ ਮਨ ਮੋਦ ਸੁ ਧਾਰੇ ।

ਪ੍ਰਾਤਹ ਨਾਚਿਤ ਏਕ ਅਨੇਕ ਕੋਟ ਕੰਤੁਹਲ ਹੋਤ ਅਖਾਰੇ ।
ਦੇਤ ਇਨਾਮੁ ਤਿਨੈ ਗੁਰ ਪੂਰਨ ਹੋਤ ਖੁਸ਼ੀ ਬਹੁ ਭਾਤਿ ਅਖਾਰੇ । 22 ।
ਦੋਹਰਾ : ਬਹੁਰ ਆਪਿ ਗੁਰਦੇਵ ਜੀ ਇਹ ਕੌ ਕੀਯੋ ਨ ।
ਦੋਇ ਚਾਰ ਪੁਨ ਮਜਲ ਮੈ ਮਿਲੇ ਸਾਹ ਕੈ ਆਨਿ । 23 |

ਚਲੇ ਮਜ਼ਲ ਦਰ ਮਜ਼ਲ ਹੀ ਬਾਦਸਾਹ ਕੇ ਸੰਗ ॥

ਤਬ ਲਗ ਆਨ ਅਮੋਰ ਕੇ ਘੇਰਿਯੋ ਨਾਹਿ ਨਿਸੰਗ । 24 ।

ਚੌਪਈ : ਤਾਜੋਂ ਅਪਨੀ ਅਨਿ ਮਨਾਈ (| ਆਗੇ ਚਲਿਯੋ ਜੋਧ ਪੁਰ ਧਾਈ ।
:

ਯੋ ਰਜਪੂਤਨ ਮੰਤ੍ਰ ਬਿਚਾਰ | ਆਯੋ ਸਾਹ ਕਟਕ ਲੈ ਭਾਰ । 25 ।

ਕੈ ਲਰਿ ਮਰੈ ਕੇ ਚਲ ਪਲਾਈਂ ਜਾਤੇ ਹਮ ਕੋ ਹੋਇ ਭਲਾਈ ॥
।

ਮੰਤਨ ਕਹੀ ਰਾਵ ਕੈ ਸੰਗਾ | ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਸੌ ਬਨੈ ਨ ਜੰਗਾ। 26 |

ਤਾਤੇ ਮਿਲੋਂ ਸਾਹ ਤਨ ਜਾਈ । ਇਮੀ ਭਾਂਤ ਮੈ ਹਮੇਂ ਭਲਾਈ ।
ਯੋ ਸੁਨਿ ਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੂ ਰਾਨਾ । ਤਿਨ ਮਨ ਮੈ ਸਮਝੀ ਸੁਰ ਗਿਆਨਾ। 27 ।
ਦੋਹਰਾ : ਸੁਨਤ ਬਚਨ ਤਬ ਮੰਤ੍ਰ ਕੇ ਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬਰ ਰਾਇ ॥
ਸਿਲਿਯੋ ਆਨ ਤਬ ਸਾਹ ਮਨਸਬ ਲੀਓ ਲਖਾਇ । 28 ।
ਚੌਪਈ :: ਤਾਕ ਲੈ ਸੰਗ ਆਪਿ ਸਿਧਾਯੋ । ਗੁੜ ਅਜਮੇਰ ਆਪਿ ਤਬ ਆਯੋ ॥
ਮੇੜਤੇਸ ਯਹ ਬਾਤ ਬਿਚਾਰੀ । ਪਠਾਯੋ ਪੂਤ ਤਟ ਸਾਹ ਸੁਧਾਰੀ । 29 ।

1) ਮੰਜ਼ਿਲ ਵਿਚ 2) ਭਜ ਜਾਈਏ

 416
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ੧੦

ਇਹ ਬਿਧ ਤਿਨ ਕੋ ਸਾਹ ਲਈ । ਗੜ ਚੀਤੌਰ ਗਯੋ ਤਬ ਧਾਈ ।

ਨਾਥ ਚੀਤੌਰ ਪਤੀ ਜੋ ਨਾ ਤਿਨ ਮਨ ਮੈ ਸਮਝੀ ਸੁਰ ਯਾਨਾ । 30 ।

।
ਹਮਰੇ ਜੁਧ ਬਨੈ ਨਹੀ ਕ ਮਿਲਸਾ ਜਾਇ ਸਾਹ ਤਿਨ ਤਬੈ ।
ਯੂ ਕਹਿ ਮਿਲਿਓ ਜਾਇ ਜਬ ਰਾਜਾ । ਭਾਡਿ ਅਨੇਕ ਬਜੇ ਤਬ ਬਾਚਾ । 31 ॥
ਦੋਹਰਾ : ਰਾਜ ਜੋਧਪੁਰ ਆਦਿ ਸਭ ਮਿਲੇ ਸਾਹ ਕੇ ਆਨਿ ॥
ਬਹੁਰਿ ਅਗਾਰੀ ਦਛਨੂੰ ਕੀਨੋ ਸਾਹ ਪ੍ਰਯਾਨ । 32 ।
ਨਫਰ ਚਾਰ ਕ ਪਾਂਚ ਸਤ ਕਰ ਅਪਨੇ ਸੰਗ ॥
ਜੋਰਾਵਰ ਸਿੰਘ ਜੂ ਗਯੋ ਦਿਖਨ ਚਿਤੌਰ ਨਿਸੰਗ ! 33 ।
ਸਵੈਯਾ :: ਦੇਖ ਨਿਹਾਰ ਚਿਤੌੜ ਗੜ ਕਹ ਸਾਹਿਬ ਪਾਸ ਨ ਪੂਛ ਬਨਾਈ ।
ਨਾ ਕਛੁ ਭੇਦ ਸਿੰਘਾਨ ਕਰਿਯੋ ਨਿਜ਼ ਏਕਲ ਪੈਂਡ ਲਏ ਤਿਤ ਜਾਈ ॥
ਜੁਧ ਭਯੋ ਤਿਹ ਥਾਨ ਬਡੋ ਬਰ ਉਪਰ ਘਾਸ ਪਰੀ ਜੁ ਲਰਾਈ ।
ਆਠ ਘਮੰਡ ਰਚਿਓ ਮਿਲ ਦੂਤਨ ਮਾਰ ਰਖੇ ਰਨ ਮਧ ਬਨਾਈ 34 ॥

।
ਭੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ :
ਵਹੈ ਜੋ ਸੁ ਮਾਰੇ ਬਚੇ ਦੂਤ ਜੋਈ ।| ਤਿਨੈ ਤੀਰ ਤ ਕੇ ਸਭੇ ਜਾਇ ਗਈ
ਆਏ ਦੂਤ ਕੇਤੇ ਮਹਾ ਘਾਸ ਤਯਾਗੋ । ਨਹੀ ਤੇਗ ਤੀਰੰ ਸਰੰ ਛਾਡ ਭਾਗੋ । 35 ॥
ਲਯੋ ਹਾਥ ਚਾਪੀ ਕਿਤੇ ਦੂਤ ਮਾਰੇ । ਕਿਤੇ ਡਾਰਿ ਦੀਨੇ ਕਿਤੇ ਬਾਂਧਿ ਧਾਰੇ ।
ਪਰੀ ਲੱਥ ਲਬ ਤਿਸੀ ਫੌਰ ਮਾਹੀ । ਮਨੋ ਯੋ ਲਬਾਨੇ ਗਿਰੈ ਗੁਨ ਆਹੀ । 36 |
ਜਬੈ ਏਸ ਮਾਰੇ ਘਨੇ ਅਉਰ ਆਏ । ਜਿਮ ਮੇਘ ਬੂਦ ਤਿਮ ਦੂਤ ਛਾਏ ।
1 |

ਕਯੋਂ ਜੰਗ ਜੰਗੀ ਤਿਸੀ ਜਾਇ ਐਸੇ । ਜਿਮ ਇੰ ਤਾਤੀ ਕਰੰਵਾਨ ਜੈਸੇ । 37 ;
ਬਡੋ ਜੁਧ ਕੀਨੋ ਗਨੈ ਕੌਨ ਭਾਈ ! ਸਬੈ ਬਾਤ ਤਾਕੀ ਹਜੂਰੈ ਸੁ ਆਈ ।
|

ਤਬੈ ਦੀਨ ਬੰਧੁ ਪ੍ਰਭੁ ਅਵਤਾਰੀ । ਪਠੇ ਸਿੰਘ ਫੌਜੀ ਨੇ ਸਸਧਾਰੀ । 3 8 ।

|

ਇਨ ਜਾਇ ਲੀਨੇ ਉਨੈ ਜਾ ਭਜਾਯੋ । ਭਜੇ ਸੂਮ ਸੋਫੀ ਤਿਤੇ ਨ ਠਹਿਰਾਯੋ !

ਇਮੰ ਜੁਧ ਜੀਤੇ ਨਿਜੀ ਧਾਮ ਆਏ । ਇਤੇ ਊਤ ਸਾਰੇ ਜਸੰ ਭੂਮ ਛਾਏ । 39 !
ਚੌਪਈ : ਪੁਜੇ ਧਾਮ ਜਬਹੀ ਸਭ ਆਈ । ਸਾਹਿਬਜਾਦੇ ਸਿੰਘ ਸੁ ਭਾਈ ॥
ਤਬ ਕਰਨਾਨਿਧ ਐਸ ਉਚਾਰੋ ਫੇਰ ਨ ਕਰੀਐ ਅਸਰਨ ਕਾਰੋ । 40 ।
।

ਜਵਾਨ ਹੋਇ ਜਹਾਂ ਸੁਭ ਥਾਨਾ । ਲੀਜੇ ਸਿੰਘ ਸਾਥ ਕਰ ਨਾਨਾ ।

ਯੋਂ ਕਹਿ ਸਭ ਕੇ ਧੀਰ ਧਰਾਈ । ਚਲਿਓ ਸਾਹ ਆਗੇ ਪੁਨ ਧਾਈ । 4 ।
ਤਬ ਲਗ ਯੇ ਬਤੀਆਂ ਸੁਣਿ ਪਾਈ । ਆਗੈ ਮਾਰਗਿ ਨਹ ਇਤ ਜਾਈ ॥
ਵਹ ਦਿਸ ਛੋਡ ਅਵਰ ਦਿਸ ਧਾਏ । ਕੂਚ ਮੁਕਾਮ ਕਰਤ ਚਲਿ ਆਏ । 42 ।
1) ਕੂਚ, ਪ੍ਰਸ਼ਨ 2) ਬੰਦੇ, ਵਿਅਕੜੀ
 411
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਨਦੀ ਨਰਤਦਾ ਨਿਕਟ ਸੁ ਆਈ । ਡੇਰਾ ਕੀਓ ਸਾਹ ਜੂ ਧਾਈ ।

ਕਿਪਾਸਿੰਧ ਆਏ ਇਹ ਥਾਨਾ । ਨਦੀ ਨਰਬਦਾ ਤੀਰ ਸੁਜਾਨਾ | 43 ॥
ਪਾਛੇ ਰਹੇ ਸਿੰਘ ਜੋ ਬੀਰਾ । ਲਰੇ ਤੌਨ ਜਾ ਲੇਤੇ ਨੀਰਾ ।
ਲੂਟਤ ਘਾਸ ਲਰੇ ਤੇ ਥਾਨੈ । ਦਯੋ ਜੁਧ ਬਰਨੈ ਕੇ ਆਨੇ । 44 ॥
ਲਰੋ ਘਸ ਕਰ ਕੈ ਰਨ ਭਾਰੀ । ਕੇ ਤਕ ਹਨੇ ਦੂਤ ਬਲਕਾਰੀ ।
ਯੇ ਕਹਿ ਗਏ ਤੇ ਗੁਰ ਤੀਰਾ | ਆਏ ਚੇਤਾ ਕਰ ਗੁਰ ਧੀਰਾ | 45 |
ਭਯੋ ਚਰਿਤ ਐਸ ਤਿਹ ਥਾਨੈ । ਕੌਨ ਸਕਤ ਇਹ ਕਥਾ ਬਖਾਨੇ !
|

ਤੁਪਕ ਤੀਰ ਤਿਓ ਚਲ ਅਪਾਰਾ । ਇਹ ਬਿਧ ਭਯ ਜੰਗ ਉਤ ਭਾਰਾ | 46 !

ਕਰੁਨਾਸਿੰਧ ਸੁਨੀ ਉਤ ਕਾਨੀ । ਮਾਨ ਸਿੰਘ ਭੇਜਯ ਸੁਰ ਯਾਨੀ ॥
ਕਰਿਯੋ ਬੀਚ ਦਹ ਦਿਸ ਉਨ ਜਾਈ । ਮੱਲ ਗੇਲ ਕਰ ਸੰਧਿ ਕਰਾਈ | 47 |
|

ਭੁਜੰਗ ਤਬੈ ਏਕ ਨੀਚ ਤੁਫੰਗੇ ਚਲਾਈ 1 ਲਗੀ ਸਿੰਘ ਜੂ ਕੋ ਨਹੀ ਜਾਨ ਪਾਈ ।
{

ਛੰਦ : ਸਭੈ ਸਿੰਘ ਕਪੇ ਕਿਧੋ ਯੋ ਲਖਾਈ । ਮਚਾ ਜੁਧ ਭਾਰ ਤਬੈ ਤਾਸ ਜਾਈ । 48
ਦਏ ਡਾਰ ਕੇਤੇ ਅਰ ਤੌਨ ਬਾਨੈ । ਸਭੇ ਲੋਥ ਈਹਾਂ ਜਿਮ ਕੌਨ ਜਾਨੈ ॥
ਲਯੋ ਘਸ ਤਾਕੈ ਗਹੀ ਲਬ ਆਛੈ । ਪੂਜੈ ਵੈ ਹਜੂਰ ਮਨੋ ਕਾਛ ਕਾਛੇ । 49 |
ਸੁਨੀ ਸਾਹ ਬਾਤੀ ਹਜ਼ੂਰ ਸੁ ਆਯੋ ਹੇ ਸਸਤ੍ਰ ਜੇਤੇ ਬੰਧੇ ਸੋ ਲਯਾਯੋ ।
ਖਤਾ ਆਪ ਕੀ ਚ ਇਨੈ ਹੈ ਕਰਾਈ । ਕਹੋ ਬਾਂਧਿ ਰਾਖੋ ਕੈਹੋ ਦਿਯੋ ਡਈ । 50 }
ਬਿਨਾ ਕਾਮ ਖੋਏ ਇਨੇ ਐਸ ਕੀਨੀ : ਇਸ ਸਿੰਘ ਮਾਰਿਯੋ ਮਹਾਮਤੀ ਹੀਨੀ 1
T

ਕਹਾ ਮਾਨ ਸਿੰਘ ਅਬੈ ਮੈ ਸੁ ਪਾਊ । ਬਡੋ ਬੀਰ ਖਾਂ ਕਹਾ ਲੈ ਲਿਖਾਉ । 51 ।
ਬਿਨਾ ਆਪ ਆਗਿਆਂ ਇਨੇ ਸੰਤ ਧਾਤੀ । ਨਹੀ ਤੋਸੁ ਤਾਤੇ ਕਹਾ ਖਾਤ ਮਾਰੀ ।
ਕਈ ਸਾਥ ਦੂਤੰ ਲਰੇ ਤੋਂ ਅਕੇਲਾ । ਸਿਰੀ ਮਾਨ ਸਿੰਘ ਭਟੀ ਆਲ ਬੇਲਾ । 52 1
ਲੇਖ ਕੱਪ ਸ਼ਾਹੀ ਪ੍ਰਭੁ ਜੀ ਸੁਨਾਈ 1 ਭਈ ਜਾਨ ਦੀਜੈ ਕਰੋ ਨ ਬੁਰਾਈ ।
ਕਪਾਸਿੰਧ ਰੂਪੀ ਕ੍ਰਿਪਾ ਨੈਨ ਛਾਏ । ਮਨ ਖ਼ਿਤ ਹੁ ਪੈ ਸੂਧਾ ਲੈ ਬਸਾਏ । 53 1
ਗੁਰੂ ਵਾਹ ਵਾਹ ਸਭੈ ਲੱਕ ਭਾਖੈ । ਇਨੈ ਸਤ ਮਿਤੀ ਇਕੈ ਤੁਲਿ ਆਖੈ ॥
ਕਰੀ ਸਾਹ ਸੇਵੰ ਦਯੋ ਦਾਗ ਆਛੈ । ਪੁੰਨ ਸਾਹ ਬੈਨੂੰ ਕਹੈ ਐਸ ਪਾਛੈ । 54 1
ਪੂਰੀ ਨੰਦ ਜਾਨੇ ਭਏ ਜੁਧ ਜੇਤੇ ਮਰੈ ਤਾਤ ਬੰਧੀ ਅਰ ਕੇਸੁ ਤੇਤੇ ।
।

ਉਨੇ ਚੀਤ ਕੈਕੈ ਮੰਡੋ ਇਹ ਪਰਾਈ । ਨਹੀ ਮੁੜ ਜਾਨੈ ਸਹੀ ਮੌਤ ਆਈ । 55 1
|

ਮੁਝੈ ਜੀਵ ਜਾਨੂੰ ਨਿਜੈ ਦਾਸੁ ਜਾਨ । ਸਭੇ ਰਾਜ ਸਾਜੰ ਦਯੋ ਤੋਰ ਮਾਨੋ ।
1) ਜ ਇਸ਼ਨਾਨਾ 2) ਸੁਲਹ, ਮੇਲ ਜੋਲ 3) ਗ਼ਲਤੀ
 418
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਜਿਤੋਂ ਰਾਜ ਸਾਜੋਂ ਪ੍ਰਿਥੀ ਪਾਤਸਾਹੀ | ਪੰਗੇ ਆਰਬਿੰਦੀ ਪਭੂ ਤੌਰ ਖਾਹੀ। 56 ।
|

ਇਮੰ ਬੈਨ ਕੇਕੇ ਬਿਨੈ ਸਾਹ ਪਾਈ । ਕਿਪਾਸਿੰਧ ਦੀ ਕੋ ਗਯੋ ਯੋ ਰਝਾਈ ॥

ਗਯੀ ਸਾਹ ਡੇਰ ਕਰਿਯੋ ਕੂਚ ਆਗੈ । ਚਲੀ ਸੈਨ ਐਨੂੰ ਪ੍ਰਭੂ ਪ੍ਰੇਮ ਪਾਗੈ । 57 ।
ਨਦੀ ਗਾਂਵ ਸੈ62 ਲਘੱਤੀ ਬਨਾਈ ॥ ਮਹਾ ਚਾਰ ਏਸੰ ਨਰੇਸ ਮਿਲਾਈ।
ਜਹਾ ਕੂਪ ਬਾਪੀ ਭਰੇ ਤਾਲ ਨੀਰਾ ।| ਪਰਿਓ ਆਨ ਡੇਰਾ ਤਿ ਕੇ ਸੁ ਤੀ । 58 ।
ਪ੍ਰੋ ਯੋ ਨੂੰ ਪੂਜਿਯੋ ਸਹੁ ਜਾਈ । ਤਟੀ ਸਰ ਕੰਨਯਾ ਕਰਯੋ ਡੇਰ ਆਈ ।
ਭੈ ਚਾਰ ਨੀਰੰ ਤਪੰਤੀ ਸੁ ਨਾਮਾ । ਦਿਪੈ ਕੂਲ ਤਾਕੇ ਕਿਧੌ ਸਭ ਧਾਮਾ। 59 ।
ਮਛੈ ਕਛੁ ਜੰਤੁ ਫਿਰੈ ਨੀਰ ਮਾਹੀ । ਸੁਭ ਚਾਰ ਨੌਕਾ ਤਰੰ ਬਾਰਿ ਜਾਹੀ ।
ਤਟੰ ਤੀਰ ਵਾਕੇ ਦਿਪੈ ਗਾਵ ਐਸੇ ( ਮਨੋ ਗੀਰਵਾਣੀ ਰਯੋ ਸਵਰਗ ਜੈਸੇ । 60 ।
ਦਹਰਾਂ : ਅਦਭੁਤ ਪੁਰ ਬੁਰਹਾਨ ਮੈ ਜਬ ਆਯੋ ਮਹਾਰਾਜ ॥
ਸਭ ਸੰਗਤ ਅਸ ਨਗਰ ਕੀ ਉਮਡੀ ਦਰਸਨ ਕਾਜ 61 ।

।
ਚੌਪਈ : ਅਦਭੁਤ ਦੇਸ ਭੂਮ ਸੁਖ ਦਾਈ । ਬਾਪੀ ਕੂਪ ਬਾਗ ਅਧਿਕਾਈ ।
ਸੁੰਦਰ ਮੁੰਦਰ ਦਿਪਤ ਸਵਾਰੈ । ਮਨੋ ਸਵਰਗ ਕੇ ਨਿਕਟ ਨਿਹਾਰੈ । 62 ।
ਨਰ ਨਾਰੀ ਜਨ ਦੇਵ ਕਲੇਵਰ । ਕੰਚਨ ਬਿਨਾ ਨ ਓਢੇ ਜੇਵਰ ।
ਪੰਡਿਤ ਗੁਨੀ ਜੋ ਬੇਦ ਉਚਾਰੇ । ਕੋਟ ਜਨਮ ਕੇ ਕਲਖ ਨਿਵਾਰੇ । 63 |
ਅਸ ਪਵਾਨ ਬਰ ਨਗਰ ਸੁ ਮਾਹੀ । ਆਯੋ ਕਿਪਾਸਿੰਧ ਗੁਰ ਆਹੀ ।
ਸੰਗਤ ਅਧਿਕ ਬਿਨੋਂ ਜਬ ਪਾਈ । ਪੁਰ ਮੈ ਗਯੋ ਕ੍ਰਿਪਾਨਿਧ ਧਾਈ । 64 ॥
ਸੰਗਤਿ ਇਹੈ ਬਾਤ ਜੀ ਧਾਰੀ । ਆਗੈ ਰਾਯੋ ਸਦਨ ਸਵਾਰੀ ।
ਤਿਨ ਕੀ ਮਨ ਕਾਮਨਾ ਪੂਰਨ । ਆਇਓ ਸਾਹਿਬ ਸੁਖਦ ਸਪੂਰਨ । 65 ।
ਸੋਰਠਾ : ਕੀਨੋ ਸਾਹ ਯਾਨ ਕਿਤਕ ਦਿਵਸ ਬਸ ਕੈ ਤਹਾਂ |
ਮਹਾਰਾਜ ਕੋ ਜਾਨ ਕਿਤਕ ਦਿਵਸ ਤਿਤ ਹੀ ਲਗੇ । 6 6 ॥
ਆਗਰ ਨਗਰ ਯਾਨ ਬਿਜੈ ਸਾਹ ਕੇ ਗਵਨ ਕੀ ।
ਏਤੀ ਕਥਾ ਬਖਾਨ ਕਹੀ ਬੀਸਸਤ ਧਿਆਇ ਮੈ | 67 ॥

ਇਤ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰ ਬਿਲਾਸ ਆਗਰੇ ਪਯਾਨ ਬਿਜੈ ਸਾਹ

ਗਮਨ ਕਰਨ ਬਰਨਨੰ ਨਾਮ ਸਤਾਈਸਮੋ ਧਿਆਇ
ਸਮਾਪਤਮ ਸਤ ਸੁਭਮ ਸਤੁ। 27 । ਅਫਜੂ ।

!) ਚਰਨ ਕਮਲ 2) ਪਹਾੜ, ਪਰਬਤ 3) ਸੁੰਦਰ 4) ਜਮਨਾ 5) ਪਾਣੀ 6) ਬਾਣੀ ਹੀ ਜਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਤੀਰੇ
ਹੈ 7) ਸ਼ਰੀਰ 8) ੫੫ 9) ਕੂਚ
 ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ੧੦ 419

ਸਵੈਯਾ :: ਕਤਕ ਕਾਲ ਤਹਾਂ ਬਸ ਕੇ ਪੁਨ ਸਾਹ ਬਹਾਦਰ ਕੂਚ ਕਰਾਯੋ ।

ਨਾਅਤ ਏਸ ਨਦੀ ਨਗ ਨਾਗਰ ਆਨ ਮਨਾਵਤ ਆਗਿ ਸਿਧਾਯੋ ॥
ਦੀਨ ਦਯਾਲ ਬ੍ਰਰਾਨ ਬਸਿਓ ਪੁਰ ਜਾਸ ਪ੍ਰਤਾਪ ਤਿਹੁ ਪਛਾਯੋ ॥
ਕੰਚਨ ਹੋਰ ਜਰਾ ਜਰੇ ਪੂਰ ਭੀਤਰ ਸੰਗਤ ਆਨ ਬਸਾਯੋ।1।
ਦੋਹਰਾ : ਊਚ ਦਮਦਮਾ ਧਾਮ ਬਰ ਤਪਤੀ ਨਿਕਟ ਦਯਾਲ ।
ਤਹਾਂ ਬਸੇ ਸ੍ਰੀ ਸਤਗੁਰੂ ਨ ਸਤਿ ਅਕਾਲ । 2 ।
ਤਹੇ ਬਿਰਾਜਿਤ ਪਤਨੀ ਉਪਰ ਦਮਦਮ ਸੋਇ ॥
ਤਨ ਮਨ ਸੁਖ ਪੈਯਤ ਨਿਰਖ ਪਾਪ ਰਹਿਤ ਨਹਿ ਕੋਇ । 3 ।
ਭੁਜੰਗ ਛੰਦ :
ਮਹਾਂ ਸੁਧ ਧਾਮ ਪਾਸਿੰਧ ਕਰੇ। ਨਦੀ ਤੀਰ ਆਛੇ ਬਨੇ ਚਾਰ ਡੇਰੇ ।
ਨਰ ਨਾਰ ਆਵੈ ਨਵਾਵੈ ਤ ਸੀ ਕਰੈ ਸੁਧ ਬੁਧੁ ਜਪੈ ਏਕ ਸੰ। 4 ।
।

ਸਭੈ ਆਪ ਭੇਟ ਲੀਏ ਹਾਥਿ ਆਵੈ । ਦਹੀ ਛੀਰ ਨੀਰ ਸੁ ਖੀਰਿ ਲਿਆਵੈ ॥
ਕਿਤੇ ਲਛ ਹੀ ਸੁਚੀ ਚਢਾਵੈ । ਜਥਾ ਜਗ ਜਾਕੀ ਲਏ ਭੇਟ ਆਵੈ । 5 ।
ਧਰੈ ਭਾਉ ਚਾ ਕਰੈ ਸੇਵ ਆਛੀ ।| ਫਿਰੈ ਪ੍ਰੇਮ ਭੀਨੇ ਜਿਮ ਨੀਰ ਮਾਛੀ ।
ਕਰੈ ਜਗ ਕੇਊ ਰਣੈ ਗ੍ਰੰਥ ਪੋਥੀ । ਜਪੈ ਸਤਿਨਾਮ ਤਜੈ ਬਾਤ ਥੋਥੀ । 6 |
ਕਿਤੇ ਰਾਤ ਜਾਗੇ ਕਰੇ ਸੇਵ ਯਾਨੀ । ਕਿਤੇ ਪਾਵ ਚਾਪੈ ਮਹਾ ਬੁਧਧਾਨੀ ।
ਕਿਤੇ ਅਸਵ ਫੇਰੈ ਅਸੀਂ ਅਸਤ੍ਰ ਧਾਰੇ । ਕਿਤੈ ਚਾਪ ਬਾਨੀ ਸੁ ਲਛੀ ਹੈ । 7।
ਕਿਤੇ ਏਕੁ ਰੰਗੀ ਨ ਔਰੈ ਬਿਚਾਰੈ । ਕਿਤੇ ਰਾਗ ਗਾਵੈ ਨਹੀ ਅੰਨ ਧਾਰੈ ॥
ਕਿਤੇ ਚੰਡ ਜੈ ਸਦਾ ਕਾਲ ਧਿਆਵੈ । ਕਿਤੇ ਅਪ ਮਧੰ ਗੁਰੂ ਕੇ ਠਹ ਤਾਵੈ । 8।
ਦੋਹਰਾ : ਅਸ ਸੰਗਤਿ ਤਿਹ ਨਗਰ ਕੀ ਗੁਰ ਕੋ ਦਰਸਨ ਪਾਇ ॥
ਸਹਸਿਜ਼ ਜਿਆ ਬਿਗਸਤ ਭਈ ਗੁਰ ਰਵਿ ਦਰਸਨ ਜਾਇ ।9 |
ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ :
ਤਹਾਂ ਏਕ ਸਾਧ ਬਡੀ ਬੁਧ ਆਛੋ |। ਬਬੇਕੀ ਸਰੂਪੰ ਗੁਨਾ ਕਾਛ ਛ ।
ਸਭੈ ਸਾਧ ਸੰਗਤਿ ਜਿਤੀ ਗਾਵ ਮਾਹੀ ਤਿਸੀ ਆਨਿ ਮਾਨੋ ਬਡੋ ਜਾਨਿ ਤਾਹੀ ।10।
।

ਮਹਾਰਾਜ ਜੂ ਕੋ ਤਿਨੈ ਭਜ ਕੀਨੇ ਕ੍ਰਿਪਾ ਸਿੰਧ ਚਾਹੈ ਤਿਸੈ ਦਰਸ ਲੀਨੋ ।

।

ਬਡੀ ਆਵ ਕੀ ਸੁਨੀ ਦੀਨ ਦਯਾਲਾ । ਮਹਾ ਬੁਧ ਧੀ ਜੁ ਸਾਧੂ ਨਿਰਾਲਾ 11 (

ਤਿਸੈ ਪਾਸ ਆਇਓ ਚਢਓ ਸੁਖ ਪਾਲੇ । ਭਯੋ ਮੇਲ ਗੇ ਤਿਸੈ ਸੰਤ ਦਯਾ ।
|

ਹਯੋ ਪੈਰ ਕੰਜੰ8 ਚਹੈ ਢਾਢਿ ਹਉ । ਗਹੇ ਆਪ ਤਾਕੇ ਤਤਕਾਲ ਸੋਊ । 12 ।

1) ਲੰਘ ਦਾ ਹੋਇਆ, ਪਰ ਕਰ ਦ ਹੋਇਆ 2) ਪਹਾੜ 3) ਤਾਪਤੀ ਨਦੀ 4) ਚੰਗੇ ਬਸ 5) ਬੁੱਧੀਮਾਨ
6) ਕਮਲ 7) ਸੂਰਜ 8) ਕਮਲ
420 ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ੧੦

ਭਰੇ ਅੰਕ ਤਾਕੇ ਲਯੋ ਸੁ ਬੈਠਾਈ । ਬਡੋ ਆ ਕੀਨੋ ਕਹੈ ਯੋ ਗਈ ।

ਬਡ ਥਾਨ ਉਹੈ ਪ੍ਰਭੁ ਜੀ ਬੈਠਾਯੋ ਪੁੰਨ ਭਾਖਿ ਪਾਛੈ ਬਚ ਯੋ ਸੁਨਯੋ .। 13 ।

।
ਦੋਹਰਾ : ਅਪੁਨੋ ਸੇਵਕ ਜਾਨਿ ਕੈ ਅਧਿਕ ਕ੍ਰਿਪਾ ਤੁਮ ਕੀਨ ।
ਚਰਨ ਕਮਲ ਜੁਗ ਧਾਰ ਕੇ ਮੁਝ ਕੋ ਦਰਸਨ ਦੀਨ । 14 ॥
ਸੜ੍ਹ ਸੈ ਤੇਈਸ ਮੈ ਪਟਣਾ ਸਹਰ ਮਝਾਰ ।
ਜਨਮ ਭਯੋ ਤਬਿ ਆਪ ਕੋ ਸੁਨਿਯੋ ਹਜੂਰ ਸੁਧਾਰਿ। 15 ।
ਤਾਹੀ ਸਮੇ ਗੁਰਦੇਵ ਜੀ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਰਾਇ ॥
ਢਾਕਾ ਹਰ ਮਝਾਰ ਤਬ ਬਸਤ ਹੁਤੇ ਮੁਖ ਪਾਇ । 16 |
ਤਹੀ ਆਨਿ ਪਿਤ ਭਏ ਦਾਸੁ ਹੇ ਅਰਦਾਸਿ ॥
ਨਖਸਿਖ ਸਿਉ ਉਚਰਤਿ ਭਯੋ ਤੁਮਰੋ ਪ੍ਰੇਮ ਪ੍ਰਸਿ । 17।
ਪਾਤੀ ਦਈ ਹਰ ਕਰ ਛਰਕੀ ਅਗਰ ਕਪੂਰ ।
ਪੁਨ ਪਾਛੇ ਉਚਰਤ ਭਯੋ ਗੁਰ ਬਰ ਚਰਨ ਹਜੂਰ । 18 |
ਸਾਹਿਬਜਾਦੇ ਕਾ ਜਨਮ ਪ੍ਰਭੂ ਬਧਾਯ ਤਹਿ ।
ਯੋ ਸੁਨ ਕੇ ਗੁਰਦੇਵ ਜੂ ਅਸ ਬਲਿਯੋ ਬਚ ਸੋਇ ॥19॥
ਭੇਜਿਆ ਆਇਆ ਖਸਮ ਕੇ ਲੈ ਨਿਸਾਨ ਸਚੁ ਹਾਥਿ ॥
ਸਚ ਪਤਿਸਾਹੀ ਅਮਰ ਸਚੁ ਸਾਰ ਬਚਨ ਸੁ ਨਾਬ ।| 20 |
ਬਡ ਜੋਧਾ ਬਡ ਸੂਰਮਾ ਬਡ ਸਰੂਪ ਕੁਲ ਦੀਪ ॥
ਮਹਿ ਭੂਖਨ ਮਹਿ ਪਾਲ ਗੁਰ ਸਾਚੋ ਸਾਹ ਮਹੀਪ । 21 |
ਅਸੁਰ ਬੰਸ ਤਰ° ਜੋ ਫਰਿਯੋ ਪਾਤਿਸਾਹ ਫਲ ਫੂਲ ।
ਤਿਨ ਸਭ ਕੇ ਛਾਂ ਕਰਨ ਕੋ ਆਛੇ ਤਬਰ ਤ੍ਰਿਸੂਲ । 22 ॥
ਰਾਜ ਸਾਜ ਜਿਸ ਪੈ ਨਹੀ ਉਸਟ ਅਸਵ ਗਰਾਜ !
ਤਿਨੈ ਥਾਪ ਕਰ ਕਰੈਗਾ ਬਡੋ ਗਰੀਬ ਨਿਵਾਜ । 23 }
ਪ੍ਰਥਮ ਕਾਲ ਕੇ ਬਚਨ ਤੇ ਪੂਜਤ ਚੰਡ ਪ੍ਰਚੰਡ ॥
ਬਹੁਰ ਪ੍ਰਗਟ ਜਗ ਕਰੇਗਾ ਆਪ ਪੰਥ ਬਰਬੰਡ । 24 ॥
ਝੂਲਨਾ ਛੰਦ :
ਸਰਬ ਸੰਸਾਰ ਬਿਸਤਾਰ ਨਿਜ ਸੋਧ ਕੇ ਜਪੇ ਗਾ ਜਾਪੁ ਅਨਭੈ ਅਪਾਰੀ ॥

ਚਾਰ ਨੂੰ ਆਠ ਦਸ ਬੇਦ ਕੋ ਸੋਧ ਕੇ ਰਚੈਗਾ ਗ੍ਰੰਥ ਅਵੈਤ ਕਾਰੀ ॥

ਝੂਠ ਪਾਖੰਡ ਅਰੁ ਲੋਭ ਕਉ ਛਾਡਿ ਕਰਿ ਧਸੈ ਗਾ ਸੁੰਨ ਗ੍ਰਹ ਮਧਿ ਚਾਰੀ ॥
ਕਰਗ ਜੈਕਾਰ ਸੰਸਾਰ ਮੈ ਸਾਚ ਕੇ ਅਚਲ ਪਰਤਾਪ ਗੁਰ ਕੇਸ ਧਾਰੀ । 25 ।
j) ਛਾਤੀ ਨਾਲ ਲਾਕੇ 2) ਆਦਿ ਤੋਂ ਅੰਤ ਤਕ 3) ਦੈਤ ਬੰਬ ਰੂਪੀ ਬਿਛੁ 4) ਨਸ਼ਟ ਕਰਨ ਲਈ 5} ਚਾਰੇ
ਵੇਦ, ਨੂੰ ਵਿਆਕਰਣ, ਅਠਾਰਾਂ ਪ੍ਰਣ
422
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਹੀ ੧੦

ਰਿਧਿ ਅਰੁ ਸਿਧ ਪੁਨ ਬੁਧ ਪ੍ਰਾਪਤ ਭਈ ਗਈ ਦੁਰਮਤਿ ਜੋ ਦੁਸਹਿ ਕਾਰੀ ॥

ਕਾਮ ਐ ਕਧ ਕੀ ਜੜਤ ਕੈ ਜਾਰਿ ਕੇ ਗਹੇ ਪਦ ਕੰਜ ਵਹਿ ਉਹ ਮੰਡਾਰੀ ।
ਸਾਧ ਕਾ ਸੰਗ ਪੈ ਰੰਗ ਹਰਿ ਕੋ ਲਯੋ ਸੁਨੀ ਅਨਹਦ ਕੀ ਘੱਖ ਨਿਆਰੀ ।
ਪਾਂਚ ਖਟ ਤੀਨ ਪਾਚੀਸ ਕੇ ਲਾਂਘ ਕਰ ਗਏ ਦਰਬਾਰ ਸਾਚੇ ਸੁਧਾਰੀ 33 ।

।
ਸੁਰਗ ਪਾਤਾਲ ਅਕਾਸ ਤੇ ਆਦਿ ਲੈ ਬਰਨ ਬਿਰੰਚ ਨਹੁ ਕਬਿ ਹਾਰੀ ।
ਬਿਵੇਂ ਕੋ ਈਸ ਪਿਥੀਸ ਜਾ ਕੇ ਕਹੇ ਸੰਭੁ ਸੁਰੇਸ ਹੈ ਕਿਰਨ ਮਝਾਰੀ ।
ਅਗਸਤ ਪੁਲਸਤ ਬਸਿਸਟ ਨੇ ਸੋਧ ਕੈ ਕਰੀ ਹੈ ਆਪ ਕੋ ਮੰਨ ਪਿਯਾਰੀ ।
ਤਾਸ ਮੈ ਲੀਨ ਪਰਬੀਨ ਗੁਰ ਬਰ ਕਰੇ ਭਏ ਮਿਰਗਸ ਨਿਜ ਕੇਸ਼ ਧਾਰੀ । 34 !
ਸੰਤ ਜੂ ਦਾਸ ਨਿਜ ਐਸ ਪਰਕਾਰ ਕੈ ਕਹੀ ਬਿਸਥਾਰ ਕਰ ਕਥਾ ਸਾਰੀ ।
ਕਾਨ ਜੁਗ ਧਾਰ ਕਤ ਸੁਨੀ ਗੁਰਦੇਵ ਜੀ ਬਹੁਰਿ ਮੁਖਵਾਕ ਐਸੇ ਉਚਾਰੀ ।
ਔਰ ਨ ਬਾਤ ਜੋ ਕਰਹੁ ਸੰਸਾਰ ਕੀ ਧਰਿਯੋ ਪਰਸਾਦਿ ਹੈ ਕਰਹੁ ਯਾਰੀ ।
ਹੁਕਮ ਕੋ ਪਾਇ ਤਿਨ ਨੀਰ ਪਟ ਡਾਰਿ ਕੈ ਆਨ ਹਜੂਰ ਪੈ ਅਰਜ਼ ਡਾਰੀ 35 ।

।
ਮਸ ਆਲੂਣ ਪ੍ਰਭ ਭੋਜ ਜੋ ਤਯਾਰ ਹੈ ਚਲਹੁ ਮਹਾਰਾਜ ਜੂ ਚਰਨ ਧਾਰੋ ।
ਸੁਨਤ ਹੀ ਬੈਨ ਤਬ ਠਾਂਢਾ ਸਾਹਿਬ ਭਏ ਪਾਕ ਪਰਸ਼ਾਦ ਚਲ ਆ ਨਿਹਾਰੋ ।
ਬਾਰ ਮੰਗਾਇ ਪਖਾਰ ਪਦ ਕੰਜ ਵੈ ਦਈ ਬੈਠਾਇ ਸਭ ਪੰਗਤ ਪਿਆਰੋ ।
ਉਚ ਅਸਥਾਨ ਦੁਰਮਿਯਾਨ ਪ੍ਰਭ ਰਾਜਈ ਮਧਿ ਦੇਵਨ ਜਯੋਂ ਭਾਨਾ ਨਿਆਰੋ । 36
ਚੌਪਈ : ਪਾਤਰ ਪਾਤ ਸੁ ਪੰਗਤ ਬਿਠਾਈ । ਦੀਨੋ ਭੋਜਨ ਸਭ ਵਰਤਾਈ ।
:

ਨੀਰ ਪਿਵਾਇ ਚੁਰਾ ਕਰਵਾਯੋ । ਇਹ ਬਿਧ ਭਾਵ ਸੁ ਅਧਕ ਲਖਾਯੋ । 37 !

ਦੋਹਰਾ : ਭਜਨ ਪਾਇ ਸੁਚੇਤ ਹੈ ਕਿ ਸਿੰਧ ਕਰਤਾਰ ॥
ਪ੍ਰੇਮ ਨਿਰਖ ਤਿਹ ਸਾਧ ਕੋ ਖੁਸੀ ਸੁ ਭਯੋ ਅਪਾਰ |} 38 !
ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਕੀ ਕਥਾ ਤਾਤੇ ਸਨੀ ਰਸਾਲ ॥
ਖੁਸ਼ੀ ਭਯੋ ਗੁਰ ਦੇਵ ਜੂ ਅਚੁਤ ਦੀਨ ਦਿਯਾਲ । 39 ।
ਸੋਰਠਾ : ਕਿਰਤ ਮਾਸ ਦਿਨ ਜਾਨ ਪਾਸਿੰਧ ਤਿਹ ਪੁਰ ਬਸੇ ।
:

ਪੁਲ ਇਮ ਸੁਨਿਯ ਨਿਧਾਨ ਲਿਖਾ ਚ ਆਯੋ ਸਾਹ ਕੋ । 40

ਦੋਹਰਾ : ਤਾਤੇ ਆਏ ਨਿਜ ਸਦਨ ਕਰ ਬਰ ਚਰਿਤ੍ਰ ਅਨੇਕ ॥
:

ਤਬ ਲਗ ਲਿਖਾ ਸੁ ਸਾਹ ਕੋ ਲੈ ਪਹੁਚਯੋ ਨਰ ਏਕ | 4 )

ਚੌਪਈ : ਬਹੁ ਬਿਧ ਲੀਲਾ ਲਿਖੀ ਸੁ ਸਾਹ । ਤਿਹ ਅਰਜੀ ਕੇ ਮਧਿ ਅਥਾਹ ।
ਮੈਂ ਕਹੁ ਦਰਸ ਦਯਾਨਿਧ ਦੀਜੈ । ਯਹ ਬਿਨਤੀ ਹਮਰੀ ਸੁਨਿ ਲੀਜੈ । 42 ।

$) ਅਸਾਧ, ਜੋ ਸਾਧੀ ਨਾ ਜਾ ਸਕੇ ) ਬ੍ਰਹਮਾ 3) ਜਲ 4) ਸੂਰਜ 5) ਚੁੱਲੀ, ਕਰੂਲ 6} ਚਾਰ ਮਹੀਨੇ

2
 423
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ੧੦

ਰਸਤ ਹੈ ਹਮ ਜੁਗ ਨੈਨਾ । ਕਬ ਪਰਸੋ ਤੁਵ ਚਰਨ ਨਿਧਾਨਾ ।

ਯੋ ਸੁਨਿ ਬੇਗ ਤਬੈ ਚੜ ਧਾਏ । ਲਸਕਰ ਬਾਦਿਸਾਹ ਕੇ ਆਏ । 43 ॥
ਸਰੇ ਸਵਾਰੀ ਮਾਰਗਿ ਮਧਿ । ਮਿਲਯੋ ਬਹਾਦਰ ਸਾਹ ਸੁ ਬੁਧਿ 1

ਪਦ ਪੰਕਜ ਜਬ ਨੈਨ ਨਿਹਾਰੇ । ਮਿਟ ਸੂਲ ਤਨ ਮਨ ਕੇ ਸਾਰੇ । 44 ॥

ਸਰਬ ਸਬ ਜਿਮ ਆਨ ਮਿਲਾਯੋ । ਸਭ ਪਦ ਪੰਕਜ ਤੀਰ ਜਤਾਯੋ ॥
ਪੁਨ ਪਾਛੇ ਬਰਸਯੋ ਇਹ ਭਾਇ । ਭਲੀ ਭਾਂਤਿ ਗੁਰ ਪਹੁਚੇ ਆਇ । 45 !
ਦੋਹਰਾ : ਇਹ ਬਿਧ ਬਚਨ ਬਖਨਿ ਕੇ ਗਯੋ ਸਾਹ ਨਿਜ ਧਾਮ !
ਪਾਸਿੰਧ ਅਪਨੇ ਅਯੋ ਲਏ ਸੈਨ ਅਭਿਰਾਮ । 46 ॥
ਨਿਸ ਪ੍ਰਤਾਪ ਲਖੁ ਰਵਿ ਲਟਿਯੋ ਦੁਰਿਯੋ ਜਾਇ ਗਿਰ ਪੀਠ ॥
ਜਹਾਂ ਤਹਾਂ ਨਿਹਾਣ ਕੇ ਪਰਤ ਸੂਰਮਾ ਡੀਠ । 47 |
ਚੋਂ ਪਈ : ਕੁਮਦੀ ਉਡਗ ਚਕੱਰ ਸੁ ਜਾਨ । ਤਸਕਰ ਕੁਲਟਾ ਉਲਕ ਪਛਾਨ ।
ਇਹ ਬਿਧ ਲੈ ਪਰਵਾਰ ਸੁ ਸਾਰਾ । ਚੜਿਓ ਗਗਨ ਨਿਸਏ ਨਿਘਾਰਾ । 48 ।
ਦੋਹਰਾ : ਸਾਚ ਤਖਤ ਸੁਭਾਨ ਕੇ ਬੈਠੇ ਹੋਇ ਅਗ° ।
ਸਦਾ ਨ ਕਾਹੂ ਕੀ ਰਹੀ ਕਹਤ ਸਿਆਨੇ ਲੋਂਗ ( 49 |
ਸਹਸ ਕਿਰਨ ਮੁਖ ਮੈ ਧਰੇ ਬਡ ਪ੍ਰਤਾਪੁ ਸਜ ਸੰਗ ।
ਜਗਤ ਉਧਾਰਨ ਤੁਮ ਹਰਨ ਗਰਜਯੇ ਸੂਰ ਪਤੰਗ। 5 ।
ਚੌਪਈ : ਬਾਰ ਚਕਈ ਦਿਨ ਚ ਜਾਨ । ਗਦ ਗਦ ਭਏ ਸਰਬ ਨਿਜ ਥਾਨ ।
ਸੰਖ ਮੁਨੀ ਧੁਨਿ ਬੇਦ ਉਚਾਰ ਅਵਰ ਬਾਦਿਤ ਸੁ ਬਜੇ ਅਪਾਰ । 5 ।
।

ਜਾਗਤ ਭਏ ਸਕਲ ਨਰ ਨਾਰੀ । ਨਿਜ ਕਾਰਜ ਕੀ ਕਿਆ ਸੰਭਾਰੀ ।

ਕੀਓ ਕੂਚ ਤਾਤੇ ਤਬ ਸਾਹਾ । ਚਲੀ ਸੈਨ ਜਨ ਗੰਗ ਪ੍ਰਵਾਹਾ । 52 ।
ਕਰਤ ਕੂਚ ਨਿਜ ਕੂਚ ਸਿਧਾਯੋ । ਮਰਹਟਨ ਕੇ ਦੇਸ ਜ ਆਯੋ ॥
ਨਾਖਤ ਨਦੀ ਸੈਲ ਪੁਰ ਗਾਵਨਿ । ਆਯੋ ਛਨ ਦੇਸ਼ ਸੁਹਾਵਨਿ । 5 3 ॥
ਬਾਪ8 ਸੇਤ ਨੀਰ ਜਿਹ ਭਰੀ । ਬਿਕਰਮਾ ਹਾਥਨ ਜਨ ਕਰੀ ।
ਕੈ ਅਲਿ ਪਨਿਚ ਅਹਿ ਸੁ ਸਵਾਰੀ । ਨਾਤੇ ਦਿਪਤ ਤੀਰ ਫੁਲਵਾਗੇ । 54 !
ਝਰਨਾ ਝਤ ਨੀਰ ਬਰ ਆਈ ( ਬਾਗ ਅਰਾਕ ਦਿਪਤ ਅਧਿਕਾਈ ।
- ਪੁਨਾ ਜਯਾਪੁਰ ਅਉ ਰਾਜਧਾਨੀ ਕਛੂ ਲੈ ਮਿਲੈ ਭੇਟ ਸਭ ਆਨੀ । 55 ॥
।

ਤਿਨ ਕੋਲਾਂਘਤ ਆਗ ਸਿਧਾਯੋ । ਬਸਮਤ ਨਗਰ ਸੁਨਿਯੋ ਤਿਤ ਆਯੋ ॥

7) ਲੰਘ ਕੇ
} ਚਰਨ ਕਮਲ } ਤਾ ਤੇ 3) ਉਲੂ 4) ਚੰਦ੍ਰਮਾ 5) ਸੋਗ/ਦੁਖ ਰਹਿਤ 6) ਕਮਲ
8) ਬਾਵਲ
 424
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ੧੦

ਆਨ ਦਿਵਸ ਡੇਰਾ ਨਿਤ ਰਹਾ । ਬਹੁਰ ਯਾਨ ਤਾਹਿ ਤੇ ਕਹਾ। 56 !

ਤਾਤੇ ਡੇਰਾ ਆਗਿ ਸਿਧਾਯੋ । ਨਦ ਗੁਦਾਵਰ ਪੈ ਤਬ ਆਇਯੇ ।
ਗੰਗਾ ਆਦਿ ਜਾਸ ਜਗ ਭਨੇ । ਕੋਟ ਕਲਖੁ ਤਨ ਕੇ ਪੁਨਿ ਹਨੇ । 57 ।
ਨਗਰ ਨਦੇੜ ਬਸਤ ਤਟ ਭਾਰੇ । ਕਵਨ ਤਾਹਿ ਛਬਿ ਸਕਤ ਉਚਾਰੋ
ਆਦਿ ਸਤ ਜੁਗ ਕੀ ਇਹ ਪੁਰੀ ਯਾ ਕੇ ਨਿਰਖ ਅਵਰੁ ਸਭ ਦੁਰੀ । 58

।
ਡੇਰਾ ਪਰਿਓ ਤਾਂਹਿ ਜਬ ਆਈ । ਸੂਬਾ ਮਿਲਿਓ ਸਾਹ ਤਟ ਜਾਈ ।
ਔਰੰਗ ਸਾਹ ਮੂਏ ਕੀ ਮਾਇਆ । ਸਭ ਲੈ ਕਰਿ ਹਾਜਰ ਹੈ ਆਇਆ । 59
ਮੰਗੀ ਪਟਨ ਸੁ ਨਗਰ ਕੰਧਾਰ । ਜਨਵਾੜੇ ਸੁਰ ਬਿਦਰ ਬਿਚਾਰ ॥
ਸਹਰ ਹੈਦਰਵਾਦ ਨਬਾਬ | ਸਭ ਆ ਮਿਲੇ ਸ ਦੇ ਹਿਸਾਬ । 60 ।
ਸੂਬੇ ਹਰ ਜੁ ਅਵਰ ਭਣੀਜੈ । ਦੇਸੰਤਰੁ ਆ ਮਿਲੇ ਗੁਣੀਜੈ ॥
ਬਾਚੀ ਬੇਰ ਲਛ ਥੀ ਜੇਤੀ । ਲੈ ਲੈ ਮਿਲੇ ਸਾਹ ਕੁ ਤੇਤੀ । 6
ਬਹੁਰ ਐਸ ਭਾਂਤਿ ਲਖਿ ਭਯੋ । ਪਾਸਿ ਹਜੂਰ ਸਾਹ ਚਲਿ ਗਯੋ ॥
ਉਚਰਤ ਭਯੋ ਸੁ ਐਸ ਬਨਾਈ । ਕਰਨਾਸਿੰਧ ਸਨ ਜਗ ਰਾਈ । 62
ਦੋਹਰਾਂ : ਪਾਸਿ ਹਜੂਰ ਸੁ ਜਾਇ ਕਰ ਯੋਂ ਬਚ ਕਰਿਯੋ ਉਚਾਰ ॥
ਅਬ ਪ੍ਰਭ ਹਿੰਦਸਤਾਨ ਕਉ ਕਰੀਐ ਕੂਚ ਬਿਚਾਰ | 63 |
ਪਗ ਪੰਕਜ ਪਰਤਾਪ ਤੇ ਸੂਬੇ ਜਾਟ ਅੰਬੀਰ|
ਸਭ ਹਾਜਰ ਤੁਮ ਬੋਲ ਭਏ ਕਰੀ ਨ ਕਛੁ ਤਕਸੀਰ । 64 }
ਚੌਪਈ : ਪੁਨ ਹਜ਼ਰਤ ਯੋ ਬੱਚ ਗਾਈ ਮਦਰ ਦੇਸ ਪ੍ਰਭ ਕਰਹੁ ਚੜਾਈ ।
।

ਡੇਰਾ ਸਰਬ ਕੂਚ ਹੈ ਗਯੋ । ਤੁਮ ਨੂੰ ਚੜੇ ਐਸ ਕਹ ਦਯੋ । 65।

ਯੌ ਬਰੀਆਂ ਸਬ ਹੀ ਸੁਨ ਪਾਈ । ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ ਯੌ ਫੁਰਮਾਈ ।
ਅਦਭੁਤੇ ਤੀਰਥ ਹੈ ਇਹ ਥਾਨਾ ਕੋ ਦਿਨ ਬਸਨਾ ਹਮ ਇਤ ਜਾਨਾ 1 66
।

ਕਿਤਕ ਕਾਲ ਬਸਿ ਕੈ ਹਮ ਈਹਾ। ਬਹੁਰਿ ਮਿਲੇ ਗੇ ਤੁਮ ਕੋ ਊਹਾਂ ।

ਤੁਮ ਨਿਜ ਕਰੋ ਆਪਸ ਯਾਨਾ ॥ ਆਵਤ ਹੈ ਹਮ ਕਹਿਓ ਨਿਧਾਨਾ । 67 ।
ਦੋਹਰਾਂ : ਸੁਨਤਿ ਬਚਨ ਗੁਰ ਬਕਤੂ ਤੇ ਸ਼ਾਹ ਕਹਾ ਇਹ ਭਾਇ ॥
ਕਛੂ ਕਾਜ ਇਤ ਆਪਿ ਕੋ ਜਾਤੇ ਬਹੁ ਬਨਾਇ 68 ।
।

1) ਪ੍ਰਸਥਾਨ, ਕੂਚ 2 ਛਪ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਆਪਣਾ ਮਹੱਤਵ ਖਤਮ ਕਰ ਬਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ 3) ਅਧੀਨ 4)

ਜਗਤ ਦੇ ਬਾਦਸ਼ਾਹ 5) ਚਰਨ ਕਮਲ 6) ਅਮੀਰ, ਸਰਦਾਰ 7) ਗਲਤੀ, ਦੋਸ਼ 8) ਮੁਖ ਤੋਂ
 425
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਸਿਖ ਸਖਾ ਇਤ ਕੋ ਨਹੀ ਪਾਹਨ ਪੂਜਕ ਲੱਗ ।

ਕਿਹ ਬਿਧ ਕੀਓ ਮੁਕਾਮੁ ਇਤੁ ਸੁਨਹੁ ਕ੍ਰਿਪਾਨਿਧ ਜੋਗ । 69 ।
ਸਵੈਯਾ : ਕੌਨ ਸ ਕਾ ਗਰੀਬ ਨਿਵਾਜ ਬਸ ਇਤ ਆਜ ਹਮੈ ਅਨੁਮਾਨੈ ॥
:

ਸੇਵਕ ਸਾਧ ਸੌ ਸੰਤ ਨਹੀ ਇਤ ਪਾਹਨ ਪੂਜਕ ਲੱਗ ਬਖਾਨੈ ।

ਤੀਰਥ ਛੇਤੁ ਸੁ ਭੈ ਨ ਕਰੈ ਕਛੁ ਸਤਿ ਸਰੂਪ ਕਥੈ ਨ ਗਿਆਨੈ ।
ਬੈਲ ਸਵਾਰ ਸੁ ਲਿੰਗ ਗਰੈ ਮਧਿ ਭੂਲ ਕਬੇ ਹਰਿ ਕੋ ਨਹੀ ਜਾਨੈ । 70 ।
ਯੇ ਬਤੀਆਂ ਸੁਨ ਸਾਹ ਕਪਾਨਿਧ ਬੈਨ ਅਭੂਤ ਅਭੇਦ ਉਚਾਰੈ ॥
ਤੀਰਥ ਰਾਜ ਸੁ ਯਾਹਿ ਬਡੋ ਬਰ ਬੇਦ ਪੁਰਾਨ ਰਹਿ ਹੈ ਸਾਰੇ ।
ਗੰਗ ਇਹੈ ਜੋ ਗੁਦਾਵਰ ਪਾਵਨ ਨਾਵਨ ਯਾਹਿ ਬਡੋ ਦੁਖ ਟਾਰੇ ।
ਹੈ ਸੁ ਮਹਾਤਮ ਯਾਹਿ ਬਡੋ ਬਰ ਕੋਨ ਕਵੀ ਇਹ ਸਭ ਨਿਹਾਰੈ । 1 ।
ਦੋਹਰਾ : ਸਿਧ ਨਾਥ ਜੋਗੀ ਜਤੀ ਸਾਚੇ ਸਤੀ ਬਿਚਾਰ ।
:

ਸਰਬ ਜਮਾਣੇ ਜਾਨੀਐ ਏ ਬਰ ਪੂਰੀ ਮਝਾਰ । 72 ।

ਚੌਪਈ : ਸਿਧ ਚੌਰਾਸੀ ਐ ਨਵ ਨਾਥਾ । ਖਟ ਪੁਨ ਜਤੀ ਬਤਾਵਤ ਗਾਥਾ ।
:

ਗੀਰਵਾਨ ਮੁਨਿ ਕਿਤਕ ਹਜਾਰਾ। ਆਨ ਸਮਾਣੇ ਇਸੈ ਮਝਾਰਾ। 73 ।

ਤੂਲਨਾ ਛੰਦ :
ਸਿਧ ਚੋਰਾਸਿ ਨਵ ਨਾਥ ਦੇਵਾਨ ਸੋ ਖੁਸਟ ਜੋ ਜਤੀ ਯਾ ਮੈ ਸਮਾਣੇ ॥
ਸਵਰਗ ਕੀ ਪੁਰੀ ਯਹ ਆਦਿ ਸਤ ਜੁਗ ਕੇ ਕੁਲ ਦੇਖੀਐ ਜਰਜਰਾਣੇ ।
ਕੱਸ ਬਾਵੰਜ ਮੈ ਪੁੰਜ ਯਹ ਬਸਤ ਥੀ ਉਚ ਗ੍ਰਿੜ੍ਹ ਨਿਰਖੀਐ ਨਗ ਜੜਾਣੇ ।
ਤਵ ਨਹੀਂ ਦਿਵਸ ਕੀ ਠਉਚ ਯਹਿ ਆਦਿ ਕੀ ਲਈ ਹਮ ਢੂੰਡ ਕਰ ਨਿਜ ਸਿੰਵਾਣੇ । 74 1
ਹਾਟ ਕੀ ਰੀ ਇਹ ਨਾਮੁ ਨਿਜ ਬਸਤ ਥੀ ਹਾਟਕ ਨਿਰਖੀਐ ਧਾਮ ਸਾਰੇ ।
ਦੁਧ ਕੀ ਗੰਗ ਯਹਿ ਸਵਰਨ ਕੀ ਪੌਰੀਆ ਹੀਰ ਨਗ ਜਰੇ ਬਹੁ ਮੋਲੁ ਭਾਰੇ ।
ਜੁਰਤ ਸਦੀਵ ਦੇਵਾਨ ਕ ਮੇਲ ਇਤ ਕੋਸ ਬਾਵੰਜ ਬਾਜਾਰ ਨਿਆਰੋ ।
ਧਰਮ ਕੀ ਧੁ ਨਾ ਜਨ ਧੌਲ ਜਿਯੋ ਗਡੀ ਥੀ ਪਾਪ ਸੰਤਾਪੁ ਤਿਹ ਠੌਰ ਮਾਰੇ । 75 ॥
ਸੋਰਠਾ : ਹਾਟਕ ਪੁਰੀ ਬਖਾਨ ਕੁਲ ਹਾਟਕ ਕੀ ਦਿਪਤ ਥੀ ।
ਗੋਬਿੰਦ ਨਗਰੀ ਜਾਨ ਗੁਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਗੁਰ ਪ੍ਰਤਾਪ ਤੇ । 76 ।
ਦੋਹਰਾ : ਅਬ ਯਹਿ ਭਈ ਨਦੇੜ ਕਲਜੁਗ ਮੈ ਇਹ ਜਾਨੀਐ ।
ਜਿਹ ਨਰਤ ਰਤਨ ਦੇਰ ਵਹੈ ਨਦੇੜ ਬਖਾਨੀਐ । 77 ।
ਦਹੂੰ ਓਰ ਜਿਹ ਬਾਰਾ ਕਾਮ ਕਲੇਵਰ ਸੋ ਭਈ ।
ਬਾਪੀ ਕੂਪ ਤੜਾਗ ਦੇਵ ਪੁਰੀ ਸਮ ਰਾਜਈ । 7 8 !

1) ਮੂਰਤੀ-ਪੂਜ 2) ਬਲਦ ਦਾ ਸਵਾਰ, ਸ਼ਿਵ 3) ਬਾਣੀ ਉਚਾਰਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਮਨ

426 ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਸਾਹੀ ੧੦

ਸਵੈਯਾ : ਪੰਡਿਤ ਪੰਜ ਪੁਰਾਨ ਤੂੰ ਜਿਹ ਸੰਤ ਸੁਨੈ ਮਨ ਮੰਦ ਬਢਾਈ ॥
:

ਚਰ ਸੁਜਾਰ ਕੇ ਤਾਸ ਨਹੀ ਜਿਹ ਧਮ ਸਪੂਰਨ ਸਿਧ ਸਮਾਈ ।

ਚਾਰਿ ਬਰੰਨ ਸ ਪੁਰ ਬਸੈ ਜਿਹ ਦੇਵ ਗਿਰਾ ਸਭ ਸਾਥ ਸਹਾਈ ॥
ਦੇਸ ਬਿਸਾਲ ਰਸਾਲ ਪੁਰੀ ਵਹ ਜਾ ਉਪਮਾ ਬਰਨੀ ਨਹ ਜਾਈ । 79 |
ਸੋਰਠਾ : ਪ੍ਰਗਟ ਗੰਗ ਯਹ ਨਾਮ ਅਬੈ ਸੁ ਭਈ ਗੁਦਾਵਰੀ ।
ਛੀਰ ਸਮਾਨ ਭਿਰਾ ਸਦਾ ਨੀਰ ਜਾ ਕੋ ਰਖੈ । 80 ।
ਦੋਹਰਾ : ਇਹ ਬਿਧ ਨਦੀ ਸੁ ਨਗਰ ਕੀ ਉਪਮਾ ਮੇਰ ਸਮਾਨ ।
:

ਬਰਨ ਸੁਨਾਈ ਸਾਹ ਕੋ ਦਯਾ ਸਿੰਧ ਭਗਵਾਨ | 81।

ਚੌਪਈ ਸ਼ਾਹ ਜਬੈ ਬਚ ਯੌ ਸੁਨ ਪਾਯੋ ( ਕਰਨਾ ਸੋ ਬਚਨ ਜਿਤਾਯੋ ।
:

ਹਮ ਹੈਂ ਬਸੈ ਇਸੀ ਸੁਭ ਥਾਨੈ । ਜੋ ਸ੍ਰੀ ਮੁਖ ਬਚਨ ਬਖਾਨੈ । 82 !

ਬਹੁ ਕਹਾ ਗਰੀਬ ਨਿਵਾਜਾ ॥ ਤੁਮ ਬੈਨਤ ਇਤ ਬਨੈ ਨ ਕਾਜਾ ॥
ਹਮਰੀ ਇਸ ਕੋ ਅਬ ਪਾਇ । ਪਾਛੈ ਮਦ ਦੇਸ ਤੁਮ ਜਇ ! 83}
ਤੇ ਕਹ ਦੀਨੋ ਹੈ ਹਮ ਰਾਜ । ਤੂੰ ਯਹ ਆਛੈ ਭੋਗ ਸਮਾਜ }
ਹਮ ਕਿਤਕ ਦੇਰ ਇ ਲਾਈ । ਤਾਂ ਕਹ ਬਹੁਰਿ ਮਿਲਤ ਹੈ ਆਈ । 84 !
ਅਵਰ ਬਾਤੇ ਕਹਨੀ ਥੀ ਜਈ ! ਕਰਣਾਸਿੰਧ ਬਖਾਨੀ ਸੋਈ ।
ਅਨਿਕ ਭਾਤਿ ਵਾ ਕੇ ਸਮਝਾਈ । ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਸਰਬ ਅਲਾਈ । 85 !
ਅਵਰ ਚੁਗਤਨ ਕੋ ਜੋਗੁ ਰਾਜ ਸੰਤਨ ਕੀਨੋ ਦੂਰ ਸਮਾਜ }
।

ਬਾਰ ਬਾਰ ਤਿਨ ਸੰਤ ਸੰਤਾਏ ਤਬ ਯਹ ਜਾਨ ਸਹੀ ਫਲ ਪਾਏ । 86 !

।

ਤੋਂ ਕਹ ਸ੍ਰੀ ਅਸਧੁਜ ਕੇ ਪਾਸਾ ( ਹਮੇ ਦਿਵਾਯੋ ਭੋਗ ਬਿਲਾਸਾ ।

|

ਯੋ ਸੁਨ ਸਾਹ ਲਖੀ ਮਨ ਮਾਹੀ । ਆਗੈ ਜਯੋ ਮਿਹੈ ਮੁਹਿ ਆਈ । 87 }

ਦੋਹਰਾ : ਸਾਹ ਲਖਾਇਮ ਚੀਤ ਮੈਂ ਮਾਸ ਅਮੌਜ ਬਿਤਾਇ ॥
ਕੀਤਕ ਮੈ ਗੁਰਦੇਵ ਜੂ ਮੋਹਿ ਮਿਲਤ ਹੈ ਆਇ । ਲ8 | |

ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ : :

ਇਹੈ ਭੇਦ ਚੀਤ ਨਹੀ ਸਾਹ ਜਾਨਿਯੋ । ਪਕਾ ਡੇਰਾ ਈਹਾਂ ਪਾਸਿੰਧ ਠਾਨਿਯੋ 1
ਤਿਨੈ ਅਸ ਜਾਨ ਰਿਦੈ ਆਪ ਮਾਹੀ :i ਜਸੰ ਲੈ ਬੁਰਾਨ ਮਿਲੈ ਪੂਰ ਆਹੀ । 89 |
ਤਿਮ ਆਜ ਕਾਲੇ ਦਿਨ ਕੋਇ ਲਾਈ । ਮਿਲੈ ਗੇ ਸਿਤਾਬ ਮੁਝੈ ਕੋ ਸੁ ਆਹੀ ।
ਇਮੰ ਬੈਨ ਗਾਈ ਕਰਿਯੋ ਸਾਹ ਪਿਆਨਾ | ਚਲੀ ਧੂਮ ਧਾਮੰ ਜਿਮ ਮੇਘ ਜਾਨਾ । 90 ॥

1) ਖੁਸ਼ੀ 2) ਸੁੰਦਰ 3) ਕਰੁਣਾ ਦੇ ਘਰ, ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ 4 ਆਰ.ਆ5) ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਨੂੰ ਗੁਰੂ
ਜ਼ੀ 6) ਅਸੂ ਦਾ ਮਹੀਨਾ 7) ਜਲਦੀ, ਘਰ
 427
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਚੌਪਈ : ਸ ਹ ਉਤੇ ਕਰ ਕੂਚ ਸਿਧਾਯ । ਮਹਾਰਾਜ ਇਤ ਅਨੰਦ ਬਢਾਯੋ ॥

ਨਦੀ ਗੁਦਾਵਰ ਅਦੁਭਤ ਥਾਨੇ । ਗੁਰ ਪੂਰਨ ਕਰ ਜਮਾ ਠਹਰਾਨੇ । 9
ਏਕ ਦਿਵਸ ਪ੍ਰਭ ਜੂ ਕਰਤਾਰ । ਹੀਰਾ ਘਾਟ ਸੁ ਨਦੀ ਕਨਾਰਾ ।
ਬੈਠ ਬਿਰਾਜਿਤ ਕਿਸੂ ਖਿਆਲਾ। ਯੋਂ ਕੌਤਕ ਤਿਹ ਭਯੋ ਨਿਹਾਲਾ। 92 ।
ਏਕ ਸਿਖ ਜਉਹਰੀ ਧਰਾਨਾ । ਦਰਸ਼ਨ ਆਯੋ ਕ੍ਰਿਪਾ ਨਿਧਾਨਾ ॥
ਹੀਰਾ ਹਾਥ ਅਮੋਲੁਕ ਲਯੋ । ਗੁਰ ਕੀ ਆਨ ਭੇਟ ਧਰਿ ਦਯੋ । 93 ।
ਆਗੇ ਧਰਿਯੋ ਪ੍ਰਭ ਕੇ ਆਨਿ । ਸੀਸ ਟਿਕਯੋ ਧਰ ਅਭਿਮਾਨ ।
ਸ੍ਰੀ ਸਤਿਗੁਰ ਕੇ ਯੇ ਮਨ ਆਈ । ਨਦ ਮਹਿ ਦੀਨੋ ਪਰੇ ਬਗਾਈ 94 ॥
ਸਵੈਯਾ : ਬੀਚ ਉਠਾਇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨਦੀ ਨਿਜ ਡਾਰ ਦਯੋ ਵਹ ਹੀਰ ਨਿਧਾਨਾ ।
ਸੰਕਤਵਾਨ ਭਯੋ ਮਨ ਮੈ ਵਹ ਸਾਹ ਬਡੋ ਧਨੁ ਪਾਤ ਸੁਜਾਨਾ ।
ਚਿੰਤ ਕਰੀ ਤਿਨ ਯਾ ਬਿਧਿ ਸੋ ਪ੍ਰਭ ਭੇਦ ਕਛੂ ਨਹਿ ਯਾਹਿ ਪਛਾਨਾ !
ਪਾਹਨ ਜਾਨ ਸੁ ਡਾਰ ਦਯੋ ਧਨ ਹੀਰ ਕਿਧੌ ਬਡ ਪੂਰ ਖਜਾਨਾ । 95 ।
ਜਾਨਤ ਜੋ ਨਿਜ ਕੀਮਤ ਸਾਬਿ ਤੌ ਕਹ ਡਾਰਿ ਬਗਾਵਤ ਹੀਰਾ |
ਲਛ ਹਜਾਰ ਰੁਪਯਤ ਮੱਲ ਸੁ ਲੋਗੁ ਨ ਪਾਵਤ ਸਾਹ ਅੰਮੀਰਾ !
ਜੋ ਗੁਰ ਦੇਤ ਕਿਸੁ ਨਰ ਸੇਵਕ ਭੁਚੰਤ ਭਗਤ ਲਖ ਸਰੀਰਾ ।
ਯਾ ਬਿਧ ਸੋ ਤਿੰਨ ਚਿੰਤ ਗਟੀ ਗਣ ਬਾਰ ਅਨੇਕ ਕਰੇ ਚਿਮ ਕੀ ! 96 1
ਐਸ ਨਿਹਾਰ ਕਹ ਕਰੁਨਾਨਿਧ ਕਯੋਂ ਤਮ ਚਿੰਤ ਕਰੀ ਮਨ ਮਾਹੀ ।
ਤੈਸੁ ਦਯੋ ਹਮ ਆਨ ਜਿਯੋ ਅਬ ਚਿੰਤ ਗਟੀ ਗਨਤੀ ਕਰ ਕਾਹੀ ।
ਜੋ ਤੁਮ ਲੰਨ ਸੁ ਇਛ ਧਰੇ ਮਨ ਲੇਹ ਨਿਕਰ ਪਰਿਓ ਉਤ ਆਹੀ ।
ਯੋਂ ਸਨ ਸਾਹ ਉਚਾਰ ਕਹਾ ਗੁਰ ਨੀਰ ਗਇਯੋਂ ਚਲ ਕੇ ਕਿਤ ਠਾਂਈ । 97
ਚੀਰ ਉਤਾਰ ਦਯਾਰ ਕਹਯੋ ਨਿਜ ਲੇਹੁ ਉਠਾਇ ਜਲੰ ਟੂਬ ਮਾਰੀ ।
ਠਾਢ ਭਯੋ ਵਹ ਚੀਰ ਉਤਾਰ ਟੁਬੀ ਜਲ ਮੈ ਜਬ ਆਨ ਨਿਹਾਰੀ ।
ਗੰਜ ਅਨੇਕ ਪਰੇ ਸੁ ਬਿਰਾਜਿਤ ਕਾਹਿ ਜੋ ਕਿਸੁ ਲੇਹੁ ਨਿਕਾਰੀ ।
ਲਾਲ ਸੁਪੇਦ ਜੋ ਸਿਯਾਮ ਬਿਰਾਜਿਤ ਹੀਰਨ ਕੋ ਸੁ ਸਪੂਰ ਭੰਡਾਰੀ । 98 1
ਤਾਸੁ ਨਿਹਾਰਤ ਜਿਯੋ ਸੁ ਬਿਚਾਰ ਕਰੀ ਜੋ ਜੁਹਾਰ ਸੁ ਬਾਹਰ ਆਯੋ ।
ਆਨ ਕਰੀ ਅਭਬੰਦਨ ਨਾਥਹ ਮਾਨ ਉਤਾਰ ਪਗੰ ਲਪਟਾਯੋ ॥
ਭੂਲ ਪਰੀ ਬਖਸੀ ਕਰੁਣਾਨਿਧ ਮੈ ਯਹ ਭੇਦ ਅਬੈਂ ਲਖ ਪਾਯੋ ।
ਏਕ ਕਣੀ ਕਰਧਾਰ ਤੇ ਯੋ ਮਨ ਹੀਰਨ ਗੰਜ ਪਰਿਯੋ ਸੁ ਜਿਤਾਯੋ । 99 |
ਹੈ ) ਧਨਾਢ 2) ਸ਼ੰਕਾਵਾਨ ਹੋਇਆ 3} ਪੱਥਰ 4) ਹੰਕਾਰ ਕਰਨਾ
 428
ਗੁਰਾਇਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਕੇਤਕ ਸਿਆਮ ਸੁਪੇਦ ॥ ਉਤ ਲਾਲ ਮੁਨੀ ਨਹਿ ਪਾਰ ਸੁ ਕੋਈ ॥

ਤਾਸ ਨਿਹਾਰ ਸੰਭਾਰ ਗਯੋ ਹਮਰੀ ਦੁਬੁਧ ਸੁਮਤਿ ਸਮੋਈ ।
ਤੋਰ ਚਰਿਤੁ ਜਨੈ ਤੁਮ ਹੀ ਜਿਨ ਔਰਨ ਜੰਤ ਸਕੈ ਅਵਲਈ ।
ਯੂ ਕਹਿ ਕੇ ਹ ਨ ਭਯੋ ਤਬ ਹੀਰ ਪੜੀ ਜਹੁਰੀ ਸੁਤ ਸੋਈ । 100 ।
ਚੌਪਈ : ਯੋ ਕਹਿ ਕੇ ਹੀਰਾ ਪਤਿਸਾਹੁ । ਪਰਿਯੋ ਆਨ ਪਾਵਨ ਪਗ ਮਾਹਿ ॥
ਉਪਮਾ ਗੁਰ ਕੀ ਕਰੀ ਅਪਾਰੋ । ਜਾ ਕੋ ਪਾਯਤ ਵਾਰ ਨ ਪਾਰੋ । 101
ਸਤਿਗੁਰ ਕਹੀ ਸੀਸ ਤਿਹ ਚਾਈ । ਯੋਂ ਨ ਹੀਰਾ ਲਯੋ ਉਠਾਈ ।
ਤਿਨ ਭਾਖਯੋ ਪ੍ਰਭ ਜੂ ਕਰਤਾਰਾ । ਤੋਰ ਚਰਿਤ ਯੂ ਜਾਨਨਿਹਾਰਾ। 102 |
ਅਬ ਮੋਹਿ ਇਤਨੀ ਗਤ ਨਾਹੀ । ਅਵਰ ਗਾਥ ਨਿਜ ਬਕ ਅੰਗ ਹੀ ।
ਮੌਰੀ ਮਨਸਾ ਪੂਰੀ ਭਈ । ਜੀਵ ਬੁਧ ਦੁਰਮਤਿ ਥੀ ਗਈ । 103 ।
ਤੁਮਹੋ ਸਰਬ ਬਾਤ ਕੇ ਲਾਇਕ iਏਕ ਬਸਤ ਦੀਦੈ ਮਹਿ ਪਾਇ ॥
ਇਹ ਮੇਰੀ ਹੀਰਾ ਕੀ ਕਥਾ । ਜਹਿਰ ਦੇ ਚਾਰ ਜੁਗ ਜਥਾ 104 !

ਯੋਂ ਸੁਨ ਕਰ ਸਾਹਿਬ ਤਿਹ ਸਾਖਾ 1 ਹੀਰ ਘਾਟ ਨਾਮੁ ਤਿਹ ਰਾਖਾ |
ਜੋ ਜੋ ਸਿਖ ਸੰਤ ਇਤ ਐਹੈ । ਹੀਰਾ ਘਾਟ ਨਾਮ ਮੁਖ ਲੈਹੈ । 10 5 !
ਜਬ ਲਗੁ ਆਹਿ ਗੁਦਾਵਰ ਪਾਨੀ । ਜਬ ਲਗ ਔਰ ਸੁ ਜਗਤ ਕਹਾਨੀ ।
ਤਬ ਲਗ ਹੀਰਾ ਕਾ ਬਰ ਘਾਟਿ ਗਾਵਤ ਸੰਤ ਸਿਖ ਤੁਰ ਬਾਟ । 106 )
।

ਦੋਹਰਾ : ਹੀਰਾ ਪਤਿ ਸੂਤ ਸਾਹ ਕੀ ਕਥਾ ਭਈ ਇਹ ਭਾਇ ॥

:

ਪਛੈ ਸੁਨੈ ਨਰ ਪ੍ਰੇਮ ਸੌ ਸਤਿ ਗੁਰ ਚਤਨ ਸਮਾਇ । 107 ।

ਚੌਪਈ : ਐਸੀ ਭਾਂਤਿ ਨਗੀਨਾ ਘਟਿ । ਜਿਹ ਬਿਧ ਬਰਨ ਸੁਨਾਇਯੋ, ਥਾਟੁ ।
T

ਕਿਨੈ ਸਿਖੁ ਉਤ ਬੈਠੇ ਥਾਨ ! ਭੇਟ ਨਗੀਨ ਚਢਾਇਯੋ ਆਨਿ ( 108}

ਸਰਤਾ ਮਧਿ ਗੁਦਾਵਰ ਡਾਰਿਯੋ । ਘਾਟ ਨਗੀਨਾ ਨਾਮ ਉਚਰਿਯੋ ।
ਆਗੇ ਸੁਨਹ ਕਥਾ ਸੁ ਮਿਤੁ ॥ ਬਰਨ ਸੁਨਾਉ ਨਾਥ ਚਰਿਤ । 309 |
ਜਿਹ ਬਿਧ ਸਤਿਗੁਰ ਬਸੇ ਇਕਾਂਤ । ਤੌਨ ਕਥਾ ਬਰਨੋ ਅਵਿਦਾਂਤ
।

ਹੀਰਾ ਘਾਟ ਸੁ ਪਿਯਾਨ ਕਰਾਏ। ਪਾਸ ਨਦੇੜ ਬਸੇ ਨਿਚ ਆਏ ।1 1 0 }

ਬਾਹਰ ਤੇਰ ਹਿ ਸਹਸ ਕਿਕਾਨ । ਤਰਲ ਤੁਰੰਗ, ਹਜਾਰੇ ਜਾਨ।
ਅਦਭੁਤ ਸਿੰਘ ਬੀਰ ਅਵਤਾਰੀ । ਸਾਹਿਬ ਕੀ ਜਿਹ ਰਹਤ ਸੰਭਾਰੀ 111 :
।

ਜਿਹ ਆਖਨ ਨਿਰਖਿਯ ਗੁਰਦੇਵ । ਕਰ ਸੌ ਕਰੀ ਸੁਫਲ ਨਿਜ ਸੇਵੇ ।

ਯਾ ਬਿਧ ਸੋ ਸਤਿਗੁਰ ਕਰਤਾਰਾ | ਅਬਚਲ ਬਸਤ ਨੂੰ ਨਗਰ ਮੰਝਾਰ ।112 }
1) ਬਲਦਾ ਹਾਂ, ਵਰਣਨ ਕਰਦਾਂ ਹਾਂ 2) ਨਦੀ 3) ਬਿਨਾ ਦੇਰੀ ਕੀਤੇ 4) ਸਥਾਨ 5) ਘੋੜੇ
 429
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਚਰਿ ਕਰੈ ਛਤ ਨਿਜ ਆਪਿ । ਸੋ ਸਤਿਗੁਰ ਕੋ ਸੁਨ ਪਰਤਾਪ ।

ਘਰ ਉਪਰ ਜੀਨ ਪਵਾਇ ਕਰੇ ਸਕਾਰ ਸੁ ਮਨ ਪਰਚਾਇ । 113

।
ਹੀਰਾ ਘਾਟ ਸਿਕਾਰ ਸੁ ਘਾਟ । ਉਤਰੈ ਹੀ ਭਰ ਲੈ ਬਾਟ !
ਭੋਜਨ ਅਮਲ ਸੁ ਤਹੀਂ ਮੰਗਾਵੈ । ਆਨੰਦ ਸੋਂ ਅਚਵੈ ਸੁਖ ਪਾਵੈ । 1 1 4 |
ਏਕ ਦਿਨਾ ਸਤਿਗੁਰੂ ਕਰਤਾਰ । ਡੇਰੇ ਰਹਾ ਨ ਗਯੋ ਬਿਕਾਰ ॥
ਏਕ ਪਠਾਨ ਅੰਬੀਰ ਸੁ ਕੋਇ । ਪ੍ਰਾਪਤਿ ਭਯੋ ਆਨ ਤਿਹ ਸੋਇ । 115 ।
ਸਾਹ ਪਠਯੋ ਵਹ ਕਵਨੇ ਕਾਮ । ਬਿਦਰ ਸ਼ਹਰ ਕਿਤੇ ਅੰਨਚ ਠਾਮ ।
ਸਾਹਿਬ ਕੋ ਮਾਗੈ ਦੀਦਾ। ਉਤਰਿਯੋ ਆਨ ਫੌਜ ਸੰਗ ਭਾਰੀ । 116 1
ਲਗਨ ਪੂਛ ਬਾਤ ਤਿਨ ਗਾਈ । ਇਹ ਡੇਰਾ ਕਾ ਕੋ ਕਹੋ ਭਾਈ ।
ਲਗਨ ਨਾਮ ਗੁਰੂ ਕਾ ਲਯੋ । ਸੁਨਿ ਵਹਿ ਬਚਨ ਖੁਸ਼ੀ ਮਨ ਭਯੋ । 117 ।
ਉਸੀ ਸਮੇ ਵਹ ਗਯੋ ਹਜੂਰ 1 ਸਿਜਦਾ ਕੇ ਬਰਨੀ ਕਥ ਪੂਰ ।
ਜੌਨੇ ਕਾਲ ਆਪ ਗਯੋ ਚਲ। ਬਰਨਨ ਕਰੀ ਹਜੂਰ ਸੁ ਗਲ । 1 1 8 ।
ਸੋਰਠਾ : ਪੁਨ ਪਾਛੇ ਕਰ ਡਾਰੁ ਅਪਨੀ ਜੇਬ ਮਝਾਰ ਤਿਨ |
ਕਾਗਦ ਲਯੋ ਨਿਕਾਰ ਲਿਖ ਫਾਰਸੀ ਮਧੂ ਖਤ 19 !
ਕਹਾ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨਾਬ ਮੁਝੈ ਪਠਾਇਯੋ ਸਾਹ ਇਮ ॥
ਡੇਰਾ ਕੂਚ ਕਰਾਇ ਸਾਥ ਗੁਰੂ ਕੋ ਆਨਿਯੋ ( 120 !
ਸੁਬਹ ਦੀਨ ਦਯਾਲ ਕੂਚ ਸਹੀ ਸਤਿ ਕਰੋਗੇ !
ਮੁਝੈ ਹੁਕਮ ਇਹ ਢਾਲ ਤੁਮੈ ਛੱਡ ਨਹੀ ਜਾਂਵਗਾ | 121 1
ਇਹ ਬਿਧ ਕਥਾ ਅਪਾਰ ਸੁਨ ਕਰ ਗਯੋ ਪਠਾਨ ਗਿਨ੍ਹ
।

ਰਾਤਿ ਬਿਤੀ ਸੁ ਸਕਾਰ ਆਯੋ ਫੇਰ ਹਜੂਰ ਤਟ ॥ 1221

ਕਰੀ ਬਿਨੈ ਬਹੁ ਬਾਰ ਪ੍ਰਯਾਨ ਕ੍ਰਿਪਾ ਨਿਧਿ ਕੀਜੀਐ ॥
ਸੁਨ ਪ੍ਰਭ ਕੀਯੋ ਉਚਾਰ ਖਾਨ ਅਮੀਰ ਨ ਜਲਦੀ ਕਰਿ । 123 ।
ਚੌਪਈ : ਕਛੁਕ ਕਾਲ ਹਮ ਕੋ ਇਤ ਕਾਮ । ਬਹੁਰ ਕਰੈ ਗੇ ਕੂਚ ਤਮਾਮ ॥
ਇਹੈ ਮਾਸ ਆਗੈ ਜੋ ਆਯੋ । ਚਾਹਤ ਹਮ ਇਹ ਠਵਰ ਬਿਯੋ । 124 1
ਸਿਖ ਸੰਤ ਤੁਮਰੋ ਇਤ ਨਾਹੀ । ਕੌਨ ਕਾਜ ਬੈਠੇ ਇਹ ਜਾਹੀ ।
ਪਾਹਨ ਬੈਲ ਸਿਲਾ ਚਢ ਮੂਰਤਿਓ । ਪੂਜਤ ਦੇ ਅੰਧੇ ਮਤਿ ਧੂਰਤ । 125 1
ਤੁਮ ਨੇ ਨਿਜ ਗ੍ਰੰਥਨ ਦਰਮਿਆਨ । ਪਾਹਨ ਰਦ ਸੁ ਕਰਿ ਔ ਬਖਾਨ ।
ਹਮ ਕੋ ਤੁਮ ਕਈ ਬਾਰ ਉਚਾਰਾ | ਅੰਧ ਸੁ ਪੂਜਤ ਸੈਲ ਸੰਸਾਰਾ ( 126 1
3) ਹੱਥ 4) ਸਵੇਰ ਵੇਲਾ, ਪ੍ਰਭਾਤ 5) ਜਲਦੀ ਨਾ ਕਰ 6) ਬਲਦ
1) ਖਾਏ 2) ਅਮੀਰ, ਸਰਦਾਰ
ਉਤੇ ਚੜ੍ਹੇ fਸ਼ਵ ਦੀ ਪੱਥਰ ਦੀ ਮੂਰਤੀ 7) ਮੂਰਖ, ਘੁੰਡ
 430
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਇਹ ਬਿਧ ਸੁਨ ਪਠਾਨ ਕੀ ਬਾਨੀ । ਦੀਨ ਬੰਧ ਬੋਲੇ ਤਿਹ ਥਾਨੀ ।

ਸਿਖ ਸੰਤ ਹਮਰੋ ਇਤ ਨਾਹੀ । ਆਪ ਸੁਖ ਮੈ ਭਯੋ ਇਹਾ । 12 7
ਆਪ ਸਿੱਖ ਮੈ ਭਯੋ ਇਤਾਹੀ । ਸਮਝ ਲੇਹੁ ਨਿਸਚੈ ਮਨ ਮਾਹੀ ।
ਕਿਸੂ ਦੇਸ ਮੈਂ ਪਿਥਵੀ ਪਾਲਾ ਕਹੀ ਜਾਇ ਗੁਰ ਦੇਵ ਕ੍ਰਿਪਾਲਾ । 128 |

।
ਸੋਰਠਾ :: ਇਹ ਬਿਧ ਕਥਾ ਅਨਕ ਦੀਨ ਬੰਧ ਵਾ ਸੌ ਕਹੀ ।
ਲੈ ਨਿਜ ਹਾਥ ਬਿਬੇਕ ਸਿਖ ਹੋਇ ਇਤ ਬਸੋਗ।29॥

ਯੋ ਸੁਨ ਬਚਨ ਬਿਬੇਕ ਬਹੁਰਿ ਖਾਨ ਐਸੇ ਕਹਾ ।

ਸੁਖਨ' ਗੁਰੂ ਜੀ ਏਕ ਆਗਿਆ ਹੈ ਬਰਨਨ ਕਰੋ । 130 ।

ਚੌਪਈ :: ਕਈ ਬੇਰ ਹਮਰੇ ਅਰੁ ਸਾਹ । ਆਈ ਯੌ ਬਤੀਆਂ ਮਨ ਮਾਹਿ ॥

ਸੰਕ ਸੁ ਰਹੇ ਹੇਰ ਜੁ ਮਜਾਜ । ਕਭੀ ਨ ਭਾਖਾ ਬਿਨਾ ਸੁ ਆਜ । ( 31 ।

ਹੈ ਇਹ ਦਾਸ ਪ੍ਰਗਟ ਕਹਿ ਦੇਈ । ਜੋ ਆਗਿਆ ਸਹਿਬ ਕੀ ਲਈ ।

ਦਿਖੀਐ ਫਿਰ ਕਬਿ ਹੋਇ ਦਿਦਾਰ । ਦੁਰਲਭ ਹਮੈ ਬਜੁਰਗ ਪ੍ਰਯਾਰ । 1 32
ਸੋਰਠਾ : ਸੁਨਤ ਸੁਖਨ ਇਹ ਭਾਇ ਸ੍ਰੀ ਸਤਿਗੁਰ ਤਾਸੋਂ ਕਹੀ ।
ਸੰਕ ਨ ਕਰ ਇਹ ਜਾਇ ਜੋ ਇਛਾ ਕਹ ਦੀਜੀਐ (133 ।

ਅੜਿਲ: ਤਿਨ ਯੌ ਕਹੀ ਹਜੂਰ ਪ੍ਰਭੁ ਸੁਨਿ ਲੀਜੀਐ ।

ਤੀਰ ਚਲਾਇ ਦਿਖਾਇ ਹਮੈ ਨਿਜ ਦੀਜੀਐ ।
ਬਹੁਤ ਦਿਨਾ ਕੀ ਇਛਾ ਰਿਦੇ ਮੰਝਾਰਿ ਹੈ ।
ਜੀ ਸੰਕਤ ਕਥੈ ਨ ਸਕੈ ਸੁ ਬਚਨ ਉਚਾਰ ਹੈ । 134

ਚੌਪਈ : ਨੂੰ ਟਾਂਕਨ ਕੀ ਸਰਲ ਕਮਾਨ । ਖਪ ਪਰੀ ਅਭੂਤਕ ਬਾਨ ।

:

ਕੰਚਨ ਕਿਤ ਜਰੇ ਜਰ ਸੁਧਿ । ਜਗਮਗ ਕਰਤ ਜੋਤਿ ਜਹ ਮਧਿ । 135

ਧਨੁਜ ਚਾਪ ਪ੍ਰਭ ਕਰ ਜੂ ਧਰੈ । ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਬਚਨ ਖਾਨ ਸੌ ਰਰੈ ।
ਖਾਨ ਅੰਬੀਰ ਕਿਸੈ ਕਉ ਹਨੇ । ਜਾ ਕੋ ਤੁਮ ਇਹ ਠਉਰ ਸੁ ਭਨੇ । 136 |
ਤਿਨ ਯੋਂ ਕਹੀ ਕਮਲ ਪਗ ਤੀਰ । ਜਾ ਕੋ ਇਛਾ ਆਪ ਸਰੀਰ !
ਬਹੁਤ ਬੀਰ ਤਿਹ ਠਾਂ ਜੁਰ ਆਏ । ਪ੍ਰਭੂ ਕੇ ਪਗ ਲਖਨ ਕੇ ਚਾਏ ! 137 1
1) ਬਚਨ 2) ਤਰ

WM
 431
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਊਚੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟ ਸੁ ਆਪਿ ਨਿਹਾਰ ਕਹਾ ਖਾਨ ਜੋ ਉਹ ਤਰ ਪਾਰ

।
ਤਾ ਕੇ ਮਾਰਿਯੋ ਬੈਚ ਕਮਾਨ । ਲਾਗ ਮਧ ਆਨ ਤਰ ਬਾਨ 138 |

।
ਇਹ ਬਿਧ ਕੇਤਕ ਬਿਸਖਾਂ ਚਲਾਈ ।| ਤੌਨੀ ਰੂਖ ਨੇ ਜਗ ਰਾਈ ।
ਖੁਸ਼ੀ ਭਯੋ ਮਨ ਮਧਿ ਪਠਾਨਾ | ਪਾਛੈ ਯੋ ਤਿਨ ਕਰਿਯੋ ਬਖਾਨਾ ( 139 1
ਸਾਹ ਬਹਾਦਰ ਔਰ ਅੰਬਰਾ ।| ਤੁਮਰੇ ਸੇਵਕ ਕ ਦਮ ਸਰੀਰਾ ।
ਤੁਮ ਨੇ ਬਹੁਤ ਅਟਕਨਾ ਨਹੀ । ਆਜ ਕਾਲ ਮੀ ਮਿਲਨਾ ਸਹੀ । 140 ।
ਯੋਂ ਨਿਜ ਖਾਨ ਸੁ ਆਇਸ ਪਾਇ । ਯਾਨ ਕਰਤ ਗਇਯੋ ਉਤ ਧਾਇ ॥
ਨਾਖਤ ਨਦੀ ਦੇਸ ਕਹ ਗਯੋ । ਸਤ ਗੁਰ ਚਰਿਤ ਸੁਨੋ ਅਬ ਨਯੋ । 141
ਸੋਰਠਾ : ਸਾਹਿਬੁ ਸੁਘਰ ਅਪਾਰ ਅਚੁਤ ਅਲਖ ਅਭੇਵ ਗੁਰ ।
ਬਸੇ ਨਦੇੜ ਮਝਾਰ ਗਯੋ ਸਾਹ ਨਿਜ ਕੂਚ ਕਰ । 142

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਮਾਰਗ ਪਯਾਨ ਨਦੇੜ ਸ ਕਰ ਬਰਨਨੰ

ਨਾਮ ਅਠਬੀਸਮੋ ਧਯਾਇ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤ ਸੁਭਮ ਸਤੁ। 28 | ਅਫਜੂ

'

1) ਤਰ 2 ਆਗਆਂ 3) ਕੁਚ, ਪ੍ਰਸਥਾਨ 4) ਲੰਘ ਕੇ 5) ਅਡਿਗ, ਦਿੜੇ

432 ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਸਵੈਯਾ : ਸਾਹ ਗਯੋ ਨਿਜ ਪਯਾਨਾ ਉਤੈ ਕਰ ਦੀਨ ਦਿਯਾਲ ਬਸੇ ਇਤ ਆਈ ।

ਕਉਤਕ ਕੋਟ ਨਵੀਨ ਕਰੇ ਜਿਨ ਕਉਤਕ ਕੋ ਕਛੁ ਪਾਰ ਨ ਪਾਈ ।
ਸਾਰਸੁਤੀਂ ਬਰਨੇ ਸ੍ਰ ਪੂਰਨ ਤਦ ਅੰਤ ਸਕੇ ਨਾ ਬਤਾਈ ॥
ਪੂਰ ਭ ਬਚ ਸਾਗਰ ਸਿਉ ਇਨ ਬੰਦ ਸਮਾਨ ਕਥਾ ਸੁ ਬਨਾਈ ।1।
ਪੜ ਹੈ। ਸੁਣ ਹੈ ਕਥ ਪ੍ਰੀਤਮ ਬੁਧ ਬਿਸਾਲ ਦਯਾਲ ਸਹਾਈ ॥
ਦਾਰਦ ਦੂਖਨ ਭੂਖ ਤਿਸੈ ਨਰ ਸੰਕਟ ਜੋਨਿ ਕਿ ਬੰਦ ਕਥਾਈ ।
ਜਯੋਂ ਜਨਵੇਸਰ ਬੰਦ ਕਟੀ ਗੁਰ ਤਿਉ ਤਿਹ ਕੋ ਨਿਰਖਯੋ ਚਿਤ ਲਾਈ ।
ਜੋ ਸੁ ਚਰਿਤ੍ਰ ਦਯਾਨਿਧ ਕੇ ਯਹ ਰੈਨ ਦਿਨਾ ਪਹੈ ਸੁਖਦਾਈ । 2 ।
ਦੋ ਤਰਾ : ਜਨਵਾਰੇ ਨਰਪਾਲ ਕੀ ਕਥਾ ਸਪੂਰਣ ਜੋਇ ॥
:

ਸਰਬ ਸੂਛ ਕਰ ਕਹੋ ਗੇ ਪਾਛ ਭੋਗ ਪਰ ਸੋਇ । 3 ।

ਅਬ ਨਿਜ਼ ਦੀਨ ਦਯਾਲ ਕੇ ਅਸਵਾਰੇ ਕੀ ਗਾਥ ।

ਜਥਾ ਸੁਨੀ ਤਸ ਬਰਨ ਹੋ ਸੁਨਹੁ ਪ੍ਰੇਮ ਕੇ ਸਥਿ ॥ 4 ॥

ਸਵੈਯਾ : ਦੇਸਨ ਦੇਸ ਨਰਸ ਪਠਾਨ ਸੁ ਆਵਤ ਹੈ ਗੁਰ ਪੈ ਹਿਤ ਧਾਰੀ ॥
:

ਭੇਟ ਚਢਾਇ ਦੀਦਾਰ ਕਰੇ ਮਾਂਗਤ ਹੈ ਮਨ ਇਛ ਮਝਾਰੀ ।

ਆਵਤ ਹੈ ਇਕ ਗਛਤ ਯੋ ਨਰ ਏਕ ਚਹੈ ਕਿਮ ਹੋਇ ਦਿਦਾਰੀ ॥
ਯਾ ਬਿਦ ਸੌ ਪਦਮ ਜਲ ਤੀਰ ਸੁ ਮੇਲ ਰਹੇ ਨਿਜ ਸਾਂਝ ਸਵਾਰੀ । 5 ;

ਏਕ ਦਿਨਾਂ ਨੂੰ ਹਜੂਰ ਦਿਵਾਨ ਮੈ ਦੋਇ ਪਠਾਣ ਕਿਤੇ ਚਲ ਆਏ ।

ਤੀਸ ਪਚੀਸਕ ਬੈਂਸ ਸੁ ਤੌਨ ਕੀ ਵਾਨ ਸਵਰੂਪ ਉਤੇ ਲਖ ਏ !
ਪਾਸ ਬੈਠਾਇ ਤਿਨੈ ਜਗ ਨਾਇਕ ਭੇਦ ਪੁਛਿਯੋ ਉਨ ਛੋਰ ਸੁਨਾਏ ॥
ਨਾਮ ਅਵਾਸ ਕੁਲੀ ਬਸਤੀ ਜਿਤ ਪੰਤੁ ਪਿਤਾਮ ਸਭੈ ਉਨ ਗਾਏ । 6।
ਦੇਸ ਪੰਜਾਬ ਦੁਆਬ ਜਿਲੇ ਮਧਿ ਦੈਤ ਜਲੰਧਰ ਕੀ ਰਜਧਾਨੀ ।
ਜਾਹਰ ਹੈ ਸਭ ਦੇਸ ਬਿਦੇਸਨ ਨਾਮ ਜਲੰਧਰ ਜੂ ਸੁਖਦਾਨੀ ਨੂੰ
ਮੀਰ ਛੂਟਾ ਬਸਤੀ ਉਤ ਗਈਯਤ8 ਯੋ ਸੁ ਭਨੀ ਤਿਨ ਖੋਲ ਕਹਾਨੀ ॥
ਪੈਦ ਸੁ ਖਾਨ ਪਠਾਨ ਪਿਤਾ ਸੁਤ ਤਾਸ ਜ ਮੋਹਿ ਲਿਐ ਤਨੁ ਜਾਨੀ। 7 }
ਯੋਂ ਸੁਨ ਕੇ ਪ੍ਰਭ ਜੂ ਉਹ ਬੈਨ ਸੁ ਆਦਰ ਕੀ ਨ ਘਨੋ ਤਿਸ ਕੇਰਾ ॥
ਭਾਉ ਕਰਾਇ ਇਨਾਮ ਦਯੋ ਧਨੁ ਬੋਲ ਬੈਠਾਇ ਲਯੋ ਨਿਜ ਨੇਰਾ ।
1) ਪ੍ਰਸਥਾਨ 2) ਵਿਦਿਆ ਦੀ ਦੇਵੀ 3) ਤਦ ਵੀ 4) ਰਾਜਾ 5) ਜੋ ਵੀ ਜੋਤ ਸਮਾਉਣ ਦੀ 6) ਜਾਂਦੇ
ਹਨ 7 ਉਮਰ 8) ਕਹੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ
 ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦ 433

ਦੋ ਘਰੀ ਵਹ ਬੈਠ ਗਯੋ ਨ੍ਹ ਜਾਹ ਹੁਤੋ ਸੁ ਪਠਾਰਹ ਡੇਰਾ !

ਏਕ ਕਿਧੌ ਦਿਨ ਦੋਇ ਸੁ ਟਾਰ ਕੈ ਫੇਰ ਕੀਓ ਤਿਨ ਆਨਿ ਸੁ ਫੇਰਾ । 8
ਚੌਪਈ : ਫੇਰ ਪਤਨ ਆਇ ਜਬ ਯੋ । ਨਿਕਟੈ ਬਲ ਨਾਥ ਤਬ ਲਯੋ ॥
:

ਲੈ ਕਰਿ ਅਪੁਨੇ ਤੀਰ ਬੈਠਾਯ । ਸਮਾਚਾਰ ਉਨੇ ਸਰਬ ਅਲਾਯੋ । 9 !

ਸਰਕਾਰੇ ਚਾਰ ਸਭ ਕਹਾ । ਕਿਤਕ ਹਜਾਰ ਬੀਰ ਬਰ ਅਹਾ
ਜਾਂ ਦਿਨ ਤੇ ਪੈਦੇਖਾਂ ਮਾਰਾ । ਤਾਂ ਦਿਨ ਤੇਹਾ ਮਧਿ ਸਰਕਾਰਾ। 10 |
ਯੇ ਬਤੀਆਂ ਸੁਨਿ ਕੈ ਜਗ ਸਾਂਈਂ। ਆਦਤ ਕੇ ਭਾਖਿਓ ਇਮ ਤਾਂਈ ।
ਇਸ ਤਰਾਂ ਤਿਹ ਜੁ ਬੈਠਾਵੈ । ਚਲਤੀ ਬਾਰ ਇਨਾਮ ਦਿਵਾਵੈ 1 ॥
ਦੋਹਰਾ : ਜਮਧਰ ਏਕ ਅਨੂਪ ਗਤਿ ਕਿਸੂ ਬਿਲਾਇਤ ਜਾਨ ।
ਭਜਯੋ ਭੇਟ ਹਜੂਰ ਕੀ ਆਛੋਂ ਅਲਖੁ ਪਛਾਨ। 12 !
ਵਹੈ ਕਟਾਰ ਤੁਨੀਰ ਧਨੁ ਖਲ ਖੰਡਨ ਕਿਰਪਾਨ ।
ਆਗੈ ਧਰੇ ਸੁ ਰਹਤ ਸਦਾ ਅਚੁਤ ਅਲਖੁ ਨਿਧਾਨ ( 13 1
ਚੌਪਈ : ਏਕ ਦਿਨਾ ਤਿਹ ਠਵਰਮੰਰਾ | ਯੋ ਕੀਨੋ ਕਾਰਨ ਕਰਤਾਰਾ ।
ਕਰ ਮੈ ਵਹੈ ਕਟਾਰ ਸੁ ਲਯੋ ਸਾਥ ਪਠਾਨ ਬਚਨ ਯੌ ਕਯੋ । 14 |
।

ਨਿਰਖ ਫਲਾਨੇ ਖਾਜ ਕਟਾਰ । ਕੈਸਾ ਹੈ ਪੂਰਨ ਪੈਕਾਰ ।

ਕੇਤੀ ਚੋਟ ਚਲੈ ਤਨ ਸੁਧਿ । ਤੇ ਪੂਰਨ ਕਾਰਜ ਹੈ ਜੁਧ । 15 ।
ਸਵੈਯਾ : ਤਾਸ ਕਹੀ ਜਗ ਭੂਖਨ ਕਉ ਨਿਜ ਸਾਫ ਚਲੈ ਤਬ ਏਕ ਸੁ ਕਾਰੀ ॥
ਮਾਰ ਕਰੈ ਪਰਲੈ ਤਨ ਮਧਿ ਸੁ ਸੁਧੁ ਲਗੈ ਜਿਹ ਕੇ ਇਕ ਬਾਰੀ ॥
ਆਬਿ' ਨ ਤੁਮ ਸੁ ਥਾਮ ਰਹੈ ਚਿਤ ਜਾਸੁ ਭਿਟੈ ਰਵਿ ਪੂਤ ਦੁਤਾਰੀ ।
ਯੌ ਕਹਿ ਕੇ ਵਹਿ ਮੌਨ ਭਯੋ ਤਬ ਪੂਤ ਪਠਾਨ ਅਜਾਨਿ ਸੁ ਭਾਰੀ। 16 ।
ਚੌਪਈ : ਪਾਂਚ ਰੁਪਯਾ ਦਏ ਇਨਾਮ । ਲੈ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦਿ ਕਰਯੋ ਤਿਨ ਕਾਮ ॥
ਪਾਛੇ ਵਾ ਕੇ ਸਾਥ ਸੁਧਾਰੀ । ਬਾਤਨ ਜੂਰੇ ਦਯਾਨਿਧ ਭਾਰੀ ।17 (
ਵਹ ਕਟਾਰ ਕਉ ਲੈ ਨਿਜ ਹਾਥਾ । ਕੇ ਹਾਥ ਦਯੋ ਜਗਨਾਥਾ।
ਪੁਨ ਤਾਕ ਇਮ ਬਚਨ ਬਨਾ। ਸੁਨਹੁ ਖਾਨ ਹੈ ਅਧਿਤ ਜੁਆਨਾ। 18 |
ਤਾਤ ਪਿਤਾ ਜਿਨ ਹੈ ਨਿਜ ਮਾਰੋ । ਤਾਕੋ ਬੈਰੁ ਨ ਪੂਤ ਸੰਭਾਰ (
ਧਿਗੁ ਤਾਕ ਜਾਨੋ ਜਗ ਮਾਹੀ । ਜਨਨੀ ਬਾਂਝ ਰਹੀ ਕਿਮ ਨਾਹੀ 19।
।

ਅੜਿਲ : ਪੂਤਨ ਤੋਂ ਪਤਿਪਾਵ ਪਤ ਰਨ ਮਾਹਿ ਬਿਹਾਰੈ ।

f ਪਿਤਾ ਬੰਧ ਕੇ ਗਯੋ ਬੰਰ ਨਿਜ ਪੂਤ ਸੰਭਾਰੇ ।
ਤਰਕਸ਼ 4) ਜਲ 5) ਅਣਜਾਣ, ਨਾਸਮਝ
ਨੇੜੇ 2) ਜਗਤ ਦਾ ਸੁਆਮੀ, ਗੁਰੂ ਜੀ 3) ਭੱਥਾ,
434 ਗੁਰ ਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਪਿਤਰ ਤਾਰ ਜਗੁ ਕਰੈ ਭਗਤਿ ਹਰਿ ਕੀ ਜਿਹ ਗਈ ।

ਤਾਸ ਪੁਰਖ ਕੋ ਹੁਕਤ ਧੰਨ ਜਗ ਮੈ ਸਭ ਗੋਈ । 20 |
ਚੌਪਈ : ਕੂਕ ਤਾਸੁ ਜਨਨੀ ਕਹਿ ਹੋਈ । ਬੈਰੁ ਨ ਲਏ ਤਾਤ ਕਾ ਜੋਈ !
ਤਾਤ ਪਿਤਾ ਕੋ ਮਾਰਨ ਵਾਰੋ । ਹਾਜਰ ਆਗੇ ਹੋਇ ਨਿਹਾਰੋ । 21।
ਰਸਾਵਲ ਛੰਦ
ਤਿਸੈ ਕੌਨ ਮਾਰੈ ਸੁ ਮੁਜੀ ਹਮਾਰੈ ॥
ਤਿਸੈ ਬੂਕ ਮਾਈ । ਜਨੰਮੀ ਅਜਾਈਂ । 22 ॥
ਨਹੀ ਸੋ ਪਠਾਨਾ | ਖ ਇਆਲ ਜਾਨਾ ॥
ਇਮ ਬੈਨ ਗਾਈ । ਖਿਝਾਵੈ ਲਰਾਈ । 23 |
ਨਿਰਾਜ ਛੰਦ : :

ਸੁਨੰਤ ਬੈਨ ਨਾਥ ਕੇ ਤਬੈ ਸੁ ਧਾਮ ਕੋ ਗਯੋ ।

ਸੁ ਭੇਦ ਸਾਰ ਛੋਰ ਕੈ ਸੁ ਤੀਰ ਮਾਰ ਕੇ ਕਯੋ ।
ਮੁਝੇ ਨਿਲਜ ਬਾਂਕ ਆਪਿ ਰੈਨ ਦਿਵਸ ਗਾਈ ।
ਖਿਅੰਤ ਮੋਰ ਚੀਤ ਹੈ ਹਨੋਂ ਕਟਾਰ ਘਾਵਈ । 24 ॥
ਮਰੋ ਸ ਆਦਿ ਆਪ ਹੀ ਕਿ ਬਧ ਤਾਸ ਕੋ ਕਰੋ ।
ਕਹੋਂ ਸੁ ਕੌਨ ਬਾਤ ਕੋ ਬਿਚਾਰਿ ਚਿਤ ਮੈ ਧਰੋ ॥
ਸੁ ਮਾਤ ਭਾਤ ਬੰਧਵੰ ਸਭ ਤਿਨੈ ਹਟਾਇਯੋ ॥
ਕਲਾ ਸੁ ਅੰਸਕੇਤ ਕੀ ਤਿਸੈ ਨ ਅੰਤੁ ਪਾਇਯੋ 25 |
।

ਦੋਹਰਾ : ਕਲਾ ਆਪ ਜਗਦੀਸ ਕੀ ਤਾਸ ਪਰਿਯੋ ਜਾਇ ॥

ਲਰਨ ਮਰਨ ਜੋ ਮਤ ਜਯੋਂ ਯਾਈ ਘੇਰ ਬਨਾਇ । 26 |
ਚੌਪਈ : ਮਾਤਹ ਭਾਤਨ ਸੋ ਸਮਝਾਯੋ । ਬਹੁਰੋ ਖਾਨ ਹਜ਼ੂਰ ਸੁ ਆਯੋ ॥
ਸਾਯੰਕਾਲ ਕਾ ਸਮਾ ਬਿਚਾਰਿਯੋ । ਸਦਰ ਸੁਣ ਸਭ ਹੋਤ ਕਨਾਰਿਯੋ । 27 :
ਕੇਵਲ ਆਪ ਜਗੰਨਾਥਾ । ਏਕ ਅਧ ਸੇਵਕ ਨਿਜੇ ਸਾਥੀ ।
ਔਰ ਸਭੇ ਡੇਰਨ ਸਿੰਘ ਜਾਇ । ਨਿਰਖ ਮਜ਼ਾਜ ਬੈਠ ਸੇ ਜਾਇ । 28 |
ਆਨ ਸਲਾਮੁ ਜਬੈ ਤਿਨ ਕਈ । ਆਦਰ ਸੌ ਕਰਣਾਨਿਧ ਲਈ ।
ਕਹੀ ਫਲਾਨੇ ਖਾਂ ਨਿਜ ਆਇ । ਬੈਠ ਹਮਾਰੇ ਤੀਰ ਬਜਾਇ । 29 ॥
ਤਾਕ ਲੀਨੋ ਪਾਸਿ ਬੈਠਾ ਲੈ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦਿ ਰੇਵਰੀ ਦਿਵਾਇ ।
।

ਪਚੀ ਦਮਰਾ ਦਏ ਇਨਾਮ 1 ਲੀਨ ਤਿਨ ਕਰ ਮਧਿ ਤਮਾਮ । 30

ਚਲਨੇ ਕੋ ਉਦਿਤ ਜਬ ਭਯੋ | ਬੈਠ ਸਿਰੀ ਮੁਖ ਬਚ ਯੋ ਯੋ ।
ਨਿਕਟ ਹੋਇ ਕਰ ਬੈਠ ਆਰੀ । ਚਿੰਤਾ ਜਿਨ ਕਛੁ ਕਰੈ ਹਮਾਰੀ । 31 }
|

!) ਪਿਤਾ, ਪਿਓ 2) ਵਿਅਰਥ ਤੇ) ਗਿਦੜ 4) ਉਠਿਆ

 435
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਸਿੰਧ ਕੇ ਅਦਭੁਤ ਕਾਮ | ਕੌਨ ਲਖੀ ਤਾਕ ਸਿਧ ਵਾਮ ॥

ਕੈ ਨਿਜ ਵਹੈ ਪ੍ਰਭੁ ਜਗ ਸਾਈ । ਛੁਲੇ ਮਲੇਛ ਭੂਲ ਨਹੀ ਛਾਈ। 32 ।
ਦੋਹਰਾ : ਸੁਪਨੇ ਨ ਨ ਦੇਈ ਕਈ ਤੁਰਕ ਕੀ ਛਾਇ ॥
ਅਬ ਨਿਜ ਕੌਤਕ ਕਰਨ ਕੋ ਆਗਿ ਬਠਾਵਤ ਧਾਇ । 33 ॥
ਚ ਪਈ : ਯੇ ਕਹ ਦਏ ਪ੍ਰਭ ਸਿੰਘ ਉਠਾਈ । ਨਿਜ ਡੇਰਨ ਬੈਠਹੁ ਸਭ ਜਾਈ ॥
ਦਿਨ ਨਹੀਂ ਰਹਾ ਰੈਨ ਹੁਇ ਆਈ ( ਦੀਪਨ ਦੀਪ ਸਮੇ ਲਖ ਪਾਈ 34 ।
|

।
ਜਮਧਰ ਦਯੋ ਹਾਥ ਪ੍ਰਭ ਵਾ ਕੇ ! ਬਰਨਤ ਭਏ ਬਚਨ ਕਟਿ ਬਾਕੇ ।
ਬਡ ਜਵਾਨ ਹੋ ਕੇ ਜੋਗ ਮਾਹੀ । ਬੈਰਨ ਲਏ ਬੂਕ ਤਿਹ ਆਹੀ । 35 ।
ਮਰਨ ਜਾਨ ਕੋ ਡਰੁ ਜੋ ਕਰਹੁ । ਬੂਕ ਤਾਸ ਮਾਦਰ' ਸਿਰ ਪਰ ਹੈ ।
ਇਹ ਬਿਧ ਅਨਿਕ ਬਾਤ ਜਬ ਗਾਈ । ਪੀਨਕ ਲਗੇ ਮਧਿ ਨਿਜ ਆਈ । 36 |
ਮਧਿ ਸਮਾਧਿ ਧਸੋ ਜਨੁ ਆਛੈ । ਦਿਪਤ ਜੋਤਿ ਜਿਹ ਜਨ ਦਿਮਾਲੈ ।
ਪਾਛੈ ਖਾਨ ਚੀਤ ਫੇਰਾ। ਜਿਉ ਗਜ ਰਤ ਹੈ ਗਜ ਹੇਰਾ। 37।
ਪਕਰ ਕਟਾਰ ਐਸ ਤਿਨ ਮਾਰੋ । ਨਿਹਫਲ ਭਯੋ ਘਾਵ ਨਹੀਂ ਡਾਰੋ ॥
ਦੁਤੈ ਵਾਰ ਤਿਨ ਔਰ ਰਾ। ਸੋਭੀ ਭਯੋ ਦੇਹ ਤੇ ਨਿਆਰਾ । 38 ।
ਦੋਇ ਨਿਕਾਰ ਤੀਜ ਕਛੁ ਲਾਗਾ । ਤਬ ਹੀ ਕੱਪ ਆਪ ਕਉ ਜਾਗਾ ।
ਅਨੀ ਕਟਾਰ ਐਸ ਪ੍ਰਭ ਮਾਰਿਯੋ । ਕਾਢ ਧਰਨ ਪਰ ਡਰਿਯੋ । 3
ਹੈ ਰੇ ਹਾਂ ਤੇ ਨਰ ਕਈ । ਦਸੋ ਦਿਸਾ ਆਵਤ ਸਿੰਘ ਸੋਈ ॥
ਸੋਰ ਪਰਾ ਸਭ ਹੀ ਨਰ ਜਾਗੇ । ਲੈ ਲੈ ਸਸਤੁ ਬੀਰ ਰਸ ਪਾਗੇ । 40 ।
ਏਕ ਪਠਾਨ ਖਾਲਸੇ ਮਾਰਿਯੋ । ਦੂਸਰ ਮਿਰਤਕ ਆਨ ਨਿਹਾਰਿਯੋ ।
ਕਹਾਂ ਕ੍ਰਿਪਾਨਿਧ ਨਾ ਅਸ ਝਾਰੋ । ਮੂਆ ਕਦੀ ਕਾ ਹੈ ਪਤੇ ਡਾਰੋ । 41 ।
ਦਯੋਂ ਖਾਲਸੇ ਵਹ ਪਰੇ ਡਾਰਿ । ਆਪ ਜਖਮ ਨਹੀ ਕੀਨੇ ਹਰ ।
ਬਲੀ ਮਸਾਲ ਭਯੋ ਉਜਿਆਰਾ ਆਗੈ ਲਖੇ ਕਾਹ ਮੜਿਸਾਰਾ | 42
ਰਕਤ ਪ੍ਰਵਾਹ ਨਦਰ ਸਭ ਆਯੋ । ਯੌ ਲਖ ਸਰਬ ਖਾਲਸਾ ਧਾਯੋ ॥
ਹਾਥ ਲਗਾਇ ਲਖੇ ਕਸ ਬੀਰਾ । ਅਰੁਣ ਪ੍ਰਭੁ ਕੋ ਭਯੋ ਸਰੀਰਾ । 43 !
ਕਾਰੀ ਘਾਵ ਨਜ਼ਰ ਜਬ ਆਯੋ । ਤਬੈ ਖਾਲਸੇ ਬਚਨ ਸੁਨਾਇਯੋ ।
|

ਕਹਾ ਖੇਲ ਪ੍ਰਭ ਜੂ ਯਹ ਕੀਨਾ । ਤਿਨ ਕੋ ਜਵਾਬ ਭਾਂਤਿ ਇਹ ਦੀਨਾ । 44 ।

ਤੁਮ ਚਿੰਤਾ ਕਰਹੋਂ ਜਿਨ ਕਾਈ । ਖੜਗ ਕੇਤ ਭਯੋ ਮੋਹਿ ਸਹਾਈ ॥
ਅਲਪ ਘੜ੍ਹ ਕਛੁ ਹੈ ਤਨਿ ਲਾਗਾ । ਜਾਤੇ ਭਯ ਅਰੁਨ ਤਨ ਬਾਗਾ। 45 ।
1} ਮਃ ੪) ਉਘ 3) ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ
 436
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ੧੦

ਯਹ ਬਚ ਸੁਨੇ ਖਲਸਾ ਜਬੈ । ਧੋਆ ਘਾਉ ਨਾਥ ਕਾ ਸਬੈ ।

ਸੂਈ ਧਾਗਾ ਰੇਸਮ ਮਾਹੀ । ਸੀਤਾ ਜਖਮ ਪ੍ਰਭੁ ਕਾ ਆਹੀ । 46 1
ਤਾ ਪਰ ਪਾਟੀ ਬਹੁ ਬਿਧਿ ਬਾਂਧਾ। ਔਰਨ ਕਹਾ ਕਰੋ ਕਛੁ ਧਾਂਧਾ ।
ਇਹ ਬਿਧਇਤ ਕੀ ਖਬਰ ਸੁ ਸਾਰੀ । ਸੁਨੀ ਬਹਾਦਰ ਸਾਹ ਸੁਪਾਰੀ । 47 ।
ਖਾਸੇ ਹਜੂਰੀ ਬੈਦ ਬੁਲਾਏ । ਪਦ ਪੰਕਜ ਕੇ ਤੀਰ ਪਠਾਏ ।
ਪਾਛੈ ਯਾ ਬਿਧਿ ਲਿਯੇ ਬਨਾਈ ।| ਅਨਿਕ ਆਜਜੀ ਸਾਥ ਮਿਲਾਈ 48 ।

।
ਕਤਕ ਹਜਾਰ ਪਠਾਨ ਦਿਆਲਾ। ਇਨ ਕੀ ਹੈ ਬਹਾਦਰੀ ਨਾਲਾ ।
ਜੋ ਸਾਹਿਬ ਕੀ ਆਗਿਆ ਪਾਉ । ਇਨ ਸੂਬਹੂੰ ਕੇ ਹਾਥ ਕੋਟਾਊ । 49 ।
ਕੈ ਸਨ ਬਚਾ ਘਾਨ ਪਿਰਵਾਉ । ਕੈ ਸਰਤਾ ਮੈ ਨਾਉ ਡੁਬਾਉ ॥
ਪਾਸੇ ਹਜੂਰ ਹਕੀਮ ਸੁ ਆਯੋ । - ਕਰ ਤਿਨ ਦਵਾ ਸੁ ਘਾਵ ਬਨਾਯੋ । 50 ।
ਪਾਛੇ ਕਹੀ ਕਮਲ ਪਗ ਪਾਹਾ । ਇਹ ਬਿਧ ਕਰੀ ਅਰਜ ਨਿਜੇ ਸਾਹਾ ।
ਜੋ ਆਗਿਆ ਸਾਹਿਬ ਕੀ ਪਾਉ । ਤੌ ਇਨ ਸਭ ਕੈ ਜਾਨ ਮਰਾਉ ( 51
ਸ੍ਰੀ ਮੁਖ ਕਹੀ ਆਪਿ ਹਮ ਕਰੀ । ਉਨ ਕਾ ਕਛੁ ਖਤਾਇ ਨਹੀਂ ਜਰੀ ।
ਦਸ ਰੋਜ਼ਨ ਮੈ ਬਦੈ ਸੁਜਾਨਾ । ਆਛ ਜਖਮ ਕੀਨ ਬਿਧ ਨਾਨਾ । 52 1
ਜਸੁ ਤਨ ਔਰ ਤੈਸ ਬਪੁ ਭਯੋ । ਆਨੰਦ ਕੋ ਮਜਨ ਪ੍ਰਭ ਕਯੋ ॥
|

ਦੈ ਸੁ ਹਮ ਅਧਿਕ ਇਨਾਮ | ਕੀਨੇ ਰੁਖਸਦ ਨਾਥ ਤਮਮ । 53।

ਸਵਾਂਗ ਦਯਾਨਿਧ ਯਾ ਬਿਧ ਧਾ ਕਹਾ ਕਰੇ ਕੋਈ ਬੈਦ ਬੀਚਾਰੋ ।
।

ਖੈਚ ਕਮਾਨ ਕ੍ਰਿਪਾ ਸਿੰਧ ਨਿਧਾਨਾ । ਛਰੇ ਬਾਨ ਸੁ ਤੜਤ ਪ੍ਰਮਾਨਾ । 54 |

ਕਿਸੂ ਵਲਾਇਤ ਭੇਟ ਨਿਧਾਨਾ । ਆਈ ਵੀ ਕਮਾਨ ਸੁ ਜਾਨਾ ।
ਬਡੇ ਮੇਲ ਕੀ ਅਲਖੁ ਅਪਾਰ । ਕੋਨ ਤਾਂਹ ਖਿੰਚੈ ਬਿਨੁ ਦਯਾਲ । 55 ॥
ਟੂਟ ਜਖਮ ਜਬ ਹੀ ਵਹ ਗਯੋ । ਅਗਲੇ ਤੇ ਜਾਦਾ ਜਨ ਭਯੋ ॥
ਤਿਸੀ ਤਰਾਂਚਲ ਰਕਤ ਪ੍ਰਵਾਹਾ । ਕੀਨੇ ਚਰਿਤ੍ਰ ਇਹ ਬਿਧਿ ਨਰ ਨਾਹਾ 56 ॥
।

ਸਵਾਂਗ ਸਵਾਰੀ ਕਾ ਪ੍ਰਭ ਧਾਰੋ । ਸਭ ਖਾਲਸ ਕੋ ਬਚਨ ਉਚਾਰੋ ।

ਨਾਵੈ ਹੁਕਮ ਇਵੇ ਸਾ ਹੋਨਾਂ । ਹਮ ਕੋ ਸਾਦੀ ਕਿਸੂ ਨ ਰੋਨਾ । 57 ।
ਜੋ ਹਮ ਕੋ ਰੋਵੇਗਾ ਕੋਈ । ਈਤ ਊਤ ਤਾ ਕੋ ਦੁਖ ਹੋਈ।
|

ਕੀਰਤਨ ਕਥਾ ਸੁ ਗਾਵਹੁ ਯਾਨੀ । ਇਹ ਮੋਰ ਸਿਖਯਾ ਸੁਨ ਕਾਨੀ । 58 ।

ਯੇ ਕਹਿ ਕੈ ਕਰਨਾਨਿਧ ਸੁਆਮੀ । ਜਹ ਤਹ ਬਲ ਸਿੰਘ ਤਮਾਮੀ ॥
ਚਾਲੀ ਰੋਜ਼ ਦਿਵਾਨ ਲਗਾਯੋ । ਊਚ ਨੀਚ ਨਹੀ ਕਿਸੀ ਹਟਾਇਯੋ । 59 |
1) ਨਦੀ ਵਿਚ 2} ਸ਼ਰੀਰ 3) ਇਸ਼ਨਾਨ 4) ਵਿਦਾ ਕੀਤੇ S) ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੇ ਰਾਜੇ 6) ਖ਼ੁਸ਼
 ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ੧੦ 437

ਕਰਨਾ ਨਿਧ ਕਰੁਨਾ ਚਛਾ ਧਾਰਿ । ਸਭ ਸੰਗਤਿ ਦੇ ਲਗੈ ਦੀਦਾਰ ।

ਸਿਖ ਸਖਾ ਦਰਸਨ ਸਭ ਆਵੈ । ਕਿਸੂਨ ਛਰੀਆ ਕਉ ਹਟਾਵੈ । 60 |

ਪਾਂਚ ਦਿਵਸ ਬਾਕੀ ਜਬ ਰਹੇ । ਯਾ ਬਿਧਿ ਮਹਾਰਾਜ ਬਚ ਕਹੇ

ਜਿਹ ਠਾਂ ਅਬ ਦਰਬਾਰ ਸੁ ਜਾਨੋ । ਇਹ ਜਾ ਹੁਤੀ ਕਬਰ ਪਹਿਚਾਨੋ । 6 1 ॥
ਸ੍ਰੀ ਮੁਖ ਖਾਲਬ ਯੌ ਫੁਰਮਾਈ । ਚਾਹੋ ਕਬਰ ਦੇਰ ਤਜ ਭਾਈ ।
ਜੋ ਨਿਰਖਨ ਛਹਿ ਤੁਰਕ ਜੁ ਆਵੈ ! ਯਮੈ ਰਤੀ ਜਬਾਬ ਸੁ ਪਾਵੈ । 62 ॥
ਝੂਲਨਾ ਛੰਦ :
ਢਾਹ ਕਰ ਗੋਰ ਮੈਦਾਨ ਕਰ ਖਾਲਸੇ ਆਨਿ ਹਦੂਰ ਤਟ ਫਤੇ ਪਾਈ

।
ਹੁਕਮ ਜੋ ਹੋਇ ਮਹਾਰਾਜ ਅਬਿ ਕੀਜੀਐ ਭਈ ਸਭ ਸੁਧ ਵਰ ਤਵਨੀ ਜਾਈ ॥
ਬਾਤ ਯਹ ਕਹਤ ਲਗ ਤੀਰ ਜਗਤੇਸ ਕੈ ਆਨ ਤੁਰਕਾਨ ਤਿਹ ਦੰਦ ਉਠਾਈ ।
ਕੀਓ ਤੁਮ ਜੁਲਮ ਯਹ ਕਵਨ ਕੇ ਹੁਕਮ ਸੌ ਚਾਹਤੇ ਸੀਸ ਤੁਮ ਹੋ ਲਰਾਈ 63 !

।
ਚੌਪਈ : ਹਲਾ ਐਸ ਅਬੈ ਤੁਮ ਕਯੋ । ਢਾਹ ਮੈਦਾਨ ਕਬਰ ਕਰ ਦਯੋ ॥
ਸੁਨ ਕਰ ਅਧਿਕ ਤੁਰਕੇ ਤਹਿ ਆਏ । ਹਮਰੀ ਗੋਰ ਬਚਨ ਇਮ ਗਾਏ : 64 !
ਸ੍ਰੀ ਮੁਖ ਕਹੈ ਹਮਾਰੋ ਥਾਨਾ । ਉਤ ਵਹ ਰਹਤ ਹਮਾਰੀ ਖਾਨਾ ।
ਇਹ ਬਿਧਿ ਝਗਰੋ ਪਰਿਓ ਦੁਹ ਮ ਹੀ । ਕੋਉ ਹਟਤ ਹਟਾਯੋ ਨਾਹੀ । 65 ।
ਦੋਹਰਾ : ਜੋ ਸੁ ਅੰਬੀ ਨਦੇੜ ਮਹਿ ਇਹ ਬਿਧਿ ਸੁਨਤ ਬਿਚਾਰ ॥
ਸੋ ਚਲਿ ਅਏ ਹਜੂਰ ਮੈ ਯਹ ਕਰਨੇ ਨਿਰਧਾਰ 66 1
ਆ ਹਜੂਰ ਤਿਨ ਬਿਨੈ ਕਰ ਕਹਯੋ ਪ੍ਰਭੁ ਖਤ ਮਾਫੀ ।
ਕਾਹੇ ਕਉ ਇਹ ਢੁਹਾ ਕੇ ਕਰੀ ਕਬਰ ਨਿਜ ਸਾਫ ! 67 1
ਆਦਿ ਕਦੀਮ ਸੁਨੀਤ ਕੀ ਹੁਤੀ ਕਬਰ ਨਿਰਧਾਰਿ ॥
ਇਸੈ ਖਨੋ ਜਨੁ ਦਿਯਾਰ ਦੂ ਹੈਹੈ ਇਹ ਸਾਰ ਬਿਚਾਰ । 68 (
ਆਪਿ ਬਡੇ ਤੁਮ ਆਦ ਕੇ ਸਾਹ ਨਿਵਾਵੈ ਸੀਸ 1
ਤੁਮ ਕਹ ਜੁਲਮ ਨ ਚਾਹੀਐ ਭਾਖਤ ਬਡੇ ਹਦੀਸ । 69 ।
ਚੌਪਈ : ਯੋ ਸੁਨ ਕੇ ਕਰਨਾ ਨਿਧ ਕਹੀ । ਜਾਗਾ ਆਦਿ ਹਮਾਰੀ ਅਹੀ 1
ਸਤ ਤੈਤਾ ਦੁਆਪੁਰ ਕਲੁ ਜਾਨ । ਯਾਮਃ ਤਕ ਨ ਝੂਠ ਪ੍ਰਮਾਨ । 70 !
ਕੈ ਹਮ ਕਉ ਇਹ ਪਤਾ ਦਿਖਾਵੇ । ਨਾਤਰ ਤੁਰਤ ਹਮ ਪੁਰਿ ਆਵੇ ।
ਪ੍ਰਥਮੈਂ ਇਹ ਬਤੀਆਂ ਲਖ ਲੀਜੈ । ਪਾਛੈ ਜੁਲਮ ਕੁਸਲ ਲਹੀਜੈ । 71 !
ਯੌ ਸੁਨ ਸੂਬੇ ਕਹੀ ਜਥਾਰਥ ਯਾ ਮੈ ਤਨਿਕ ਬਾਤ ਨਹੀਂ ਆਰਥ ।
ਜੋ ਯਾ ਕੋ ਕਛੁ ਪਤੋਂ ਬਤਾਵੈ । ਜਾਗਾ ਸਹੀ ਗੁਰੂ ਜੀ ਪਾਵੈ । 72 {
ਹਡ ਤੁਚਾ ਯਾ ਮੈ ਕਲਿ ਜਈ ਨਿਹਚੈ ਕਬਰ ਖਤਾ ਨਹੀ ਕੋਈ ।
।

ਚੜੀ ਧੂਪ ਸੁ ਪਊਆ ਦਾਨੀ । ਤਬ ਇਹ ਜਗ ਗੁਰੂ ਨਿਧਾਨੀ । 73 }

1) ਨੈਨ, ਟੀ 2) ਚ ਬਦਾਰ 3 ਅਮੀਰ 4) ਗਲਤੀ ਮਾਫ਼ ਕਰਨਾ
428
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਯੋਂ ਕਹ ਸਭ ਕ ਧੀਰ ਧਰਾਈ । ਗਏ ਬੈਠ ਤਜਿ ਦਈ ਲਰਾਈ ।

ਕਾਜੀ ਮੁਫਤੀ ਸੇਖ ਮੁਲਾਨੇ । ਸੈਯਦ ਮੁਗਲ ਸੁ ਔਰ ਪਠਾਨੈ ।14।
ਯੋ ਸੁਨ ਬਾਤ ਤੁਰਕ ਯੋ ਕਹਾ । ਭਲਾ ਗੁਰੂ ਜੀ ਸਭ ਲੈ ਗਹਾ ।
ਪਲ ਮੈ ਨਿਬਹ ਅਦਾਲਤ ਜਾਈ । ਨਿਰਖੁ ਲੇਤ ਹੈ ਸਰਬ ਖੁਦਾਈ । 75 ॥
ਚੌਕੀ ਪਾਵਰ ਧੂਪਹੁ ਹੋਈ ਤੁਮਰੀ ਜਾਗ ਖਤਾ ਨਹੀ ਕੋਈ ॥

॥
ਯੂ ਕਹਿ ਧਰਨੀ ਖੋਦਨ ਲਾਗੇ ਲੈਲੈ ਕਸੀ ਬੀਰ ਅਨੁਰਾਗੇ । 76 ॥

।
ਖੋਜਤ ਖੋਦਤ ਲੇ ਜਬ ਗਏ । ਅਦਭੁਤ ਗੁਫਾ ਨਿਰਖਤੇ ਭਏ ॥
ਪਾਥਰ ਗੁਹਾ ਕਿਵਾਟ ਚੜਾਏ । ਵਾਕ ਨਿਰਖ ਲੋਗ ਬਿਗਸਾਏ । 77 ।
ਆਪਿ ਕ੍ਰਿਪਾਨਿਧ ਨਿਕਟ ਸੁ ਆਯੋ । ਸਭ ਲੋਗਨ ਕਹ ਦੂਰ ਹਟਾਯੋ !
ਸ੍ਰੀ ਮੁਖ ਅੰਬੂਜ਼ ਯੌ ਫੁਰਮਾਈ । ਲਯੋ ਸਿੰਘ ਇਕ ਨਿਕਟ ਬੁਲਾਈ । 78 i
ਤਲੇ ਸਿਖ ਕਹ ਦਯੋ ਉਤਾਰਿ । ਲੇਹੁ ਕਹਾ ਕਛੁ ਪੜੋ ਨਿਹਾਰ ॥
ਤਤ ਛਿਨ ਸੌ ਤਿਹ ਅੰਤਰਿ ਜਾਇ । ਆਵਤ ਭਯੋ ਇਹ ਚੀਜ ਬਨਾਇ । 79
ਚੌਕੀ ਪਊਆ ਧੂਪ ਸੁ ਦਾਨੀ । ਅਉਰ ਸੌਜ ਕਹਿ ਸਰਬ ਕਹਾਨੀ ॥
ਇਹ ਬਿਧ ਨਿਰਖਤ ਹੈ ਨਰ ਨਾਰੀ । ਬਿਗਸਤ ਭੈ ਸਭ ਜੀਅ ਮੰਝਾਰੀ । 30
ਸੂਬਾ ਨਿਰਖ ਅਨੰਤ ਭਯੋ । ਧਿਕ ਧਿਕ ਮੋਭ ਤੁਰਕਨ ਕੋ ਕਯੋ ॥
ਹਾਡ ਗਡ ਮਾਟੀ ਨਹਿ ਪਾਈ । ਕਹੋ ਕਹਾ ਮੁਹ ਕਹੈ ਖੁਦਾਈ । 8 1 ॥
ਪੁਨ ਮੁਖ ਸੌ ਤਿਨ ਐਸ ਸੁਨਾਈ | ਸਹੀ ਗੁਰੂ ਜੀ ਤੁਮਰੀ ਜਾਈ ।
ਜੋ ਚਾਹੋ ਤੁਮ ਕਾਰ ਕਰਾਵੋ । ਪੁਨ ਬੋਲੋ ਤਿਹੀ ਮਾਰਿ ਗਰਾਵਾਂ 82 !
।

ਦੋਹਰਾ : ਬਹੁਰ ਪ੍ਰਭੂ ਤਿਹ ਜਾਗ ਕੋ ਆਛੇ ਸਾਫੁ ਕਰਾਇ ॥

:

ਧੂਪ ਦੀਪ ਜਲੁ ਅਰਘੁ ਲੈ ਪੂਜੋਤ ਭਏ ਬਨਾਇ । 83 ॥

ਚਾਰ ਦਿਸਾ ਕਿਨਾਤ ਕਰ ਘੇਰ ਜਗਾ ਸਭ ਕੀਨ ॥

ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਬਚਨ ਦਯਾਲ ਜੂ ਇਹ ਬਿਧ ਕਾਰਜ ਕੀਨ । 84 ॥
ਜੀਤ ਮਲੇਛ ਗਣਾਨ ਤੋਂ ਲਈ ਆਪਨੀ ਜਾਗ ॥

ਜੈ ਜੈ ਕਾਰ ਅਪਾਰ ਕਰ ਫੂਲੇ ਸਭ ਬਡਭਾਗ ( 85 ।

ਪੁਰ ਬੁਰਹਾਨ ਪ੍ਰਨ ਕੇ ਕਯੋਂ ਨਦੇੜ ਵੇਸ ॥
ਸੁਨਿ ਅਬ ਕਥਾ ਦਯਾਲ ਕੀ ਅਮਰ ਪੂਰੀ ਸੰਦੇਸ । 86 ।
ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰ ਬਿਲਾਸ ਮਾਰਗ ਯਾਨ ਨਦੇੜ
ਪ੍ਰਵੇਸ ਕਰ ਬਰਨਨੰ ਨਾਮ ਨੌਬੀਸਮੋ ਧਿਆਇ
ਸਮਾਪਤਮ ਸਤ ਸੁਭਮ ਸਤੁ। 29 { ਅਫਜੂ !

!) ਨਿਪਟ ਗਈ 2) ਮੁਖ ਕਮਲ 3) ਸ਼ਾਮ 4) ਪ੍ਰਸਥਾਨ

 ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦ 439

ਚੌਪਈ : ਤੁਰਕਨ ਕੇ ਝਗਰਾਤੇ ਪਾਛੈ । ਬੀਤਤ ਭਏ ਦਿਵਸ ਸਭ ਆਛੈ ।

ਏਕ ਦਿਵਸ ਗੁਰੂ ਕ੍ਰਿਪਾਨਿਧਾਨਾ }( ਇਹ ਬਿਧ ਅਦਭੁਤ ਬਚਨ ਬਖਾਨਾ । 1 ।
ਸਹਜ ਸੁ ਪਾਂਚ ਰੂਪਈਅਨ ਕੇਰੀ । ਬਲ ਸੁ ਲੇਹੁ ਸੌਜ ਤਜ ਦੇਰੀ ।
ਏਕ ਸਹਸ ਦਮਰਾ ਕੀ ਸਾਰੀ । ਚੰਦਨ ਲਕਰੀ ਲੇਜ਼ ਹਕਾਰੀ । 2 |
ਕੇਸਰ ਐ ਘਨਸਾਰ ਸੁ ਘਤ । ਲੈ ਨਿਜ ਆਵਹੁ ਸਿਖ ਸੁ ਭਿ ॥
ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਭੋਜਨ ਕਰਹੁ ਤਯਾਰੀ । ਪੂਰ ਕਚਰ ਕਰਾਹੁ ਸੁਧਾਰੀ 3 ।

।
ਹਮ ਅਸਵਾਰੀ ਆਪਿ ਕਰੈਗੇ । ਆਗਿਆ ਅਸਧੁਜ ਫਿਰ ਨ ਧਰੋਗੇ ।
|

ਜਬ ਭਵ ਭੂਖਨਾ ਐਸ ਬਖਾਨਿਯੋ | ਸਤਿ ਸਰੂਪ ਖਾਲਸੇ ਦਾਨਿਯੋ 4 ॥

।
ਹੁਕਮ ਸੁ ਮਾਨਿ ਨਗਰ ਮੈ ਜਾਈ । ਜਗ ਸਮਿ ਤਯਾਰ ਕਰਾਈ ।
ਮੈਦਾ ਖੰਡ ਘੀਉ ਗੁਣ ਲੀਜੈ । ਲੈ ਲੈ ਜਮਾ ਦੇਗ ਮੈ ਕੀਨੇ ।5।
|

ਈਧਨ ਆਛੈ ਸੋਧ ਲਿਆਏ । ਕੁਸਲ ਬਦਨ ਆਪਿ ਅਲਾਏ ।

ਦੀ ਕੜਾਹੇ ਬਿਬਿਧ ਚੜਾਈ ! ਭਾਂਤਿ ਭਾਂਤਿ ਭੀ ਤਯਾਰ ਮਿਠਾਈ । 6 !
ਦੋਹਰਾ : ਏਕ ਦਿਵਸੁ ਅਰੁ ਰਾਤ ਮੈ ਭਯੋ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦਿ ਤਯਾਰ ।
ਆਇ ਹਜੂਰ ਸੁ ਖਾਲਸੇ ਯੋਂ ਬਚ ਕਰੈ ਉਚਾਰਿ।7।
ਸਕਲ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦਿ ਦਯਾਲ ਗੁਰ ਬਹੁ ਬਿਧ ਭਏ ਤਈਯਾਰ ।
ਜਯੋਂ ਆਇਸ ਗੁਰਦੇਵ ਕੀ ਸੋ ਜੂ ਕਰਹੁ ਸੁਧਾਰ 1 8 ।
ਯੋਂ ਆਗਿਆ ਸੀ ਮੁਖ ਕਰੀ ਸੰਗਤਿ ਸਰਬ ਬੈਠਾਇ ।
ਭਿੰਨ ਭਿੰਨ ਪਰਸਾਦ ਲੈ ਸਭ ਕੋ ਦੇਹ ਵਰਤਾਇ ।9।
ਸਵੈਯਾ : ਆਂਇਸ ਜਯੋਂ ਗੁਰਦੇਵ ਕਰੀ ਤੂਬ ਵਾ ਬਿਧ ਖਾਲਸੇ ਜਗ ਕਰਾਯੋ ।
ਤਹ ਪਾਤ ਬੈਇ ਸੰਗਤ ਸੁ ਅੰਮਿਤ ਭੋਜਨ ਤਾਸੁ ਛਕਾਯੋ ॥
ਜੋ ਤਿਹ ਜਾਇ ਅਘਾਇ ਗਯੋ ਨ੍ਹ ਲੈ ਸੁ ਚਲਿਓ ਜਿਹ ਕੇ ਮਨ ਭਾਯ ॥
ਯਾ ਬਿਧ ਜਗ ਸਪੂਰ8 ਕਰਿਯੋ ਗੁਰ ਯੋ ਕਹਿ ਕੈ ਕਬਿ ਸਾਚੁ ਸੁਨਾਯੋ । 10 |
ਚਾਰ ਬਰਨ ਸੁ ਆਮ ਭੀਤਰ ਜੋ ਚਲਿ ਕੈ ਦਰਬਾਰ ਸੁ ਆਯੋ ।
ਭੋਜਨ ਖਾਇ ਨ ਭਯੋ ਸਭ ਆਸਿਖ ਦੇਵਤ ਧਾਮ ਸਿਧਾਯੋ ।
ਛੀਰ ਸਮਾਨ ਦਯਾਨਿਧ ਕੋ ਜਸੁ ਪੂਰ ਕਹਾ ਕਛੁ ਅੰਤ ਨ ਪਾਯੋ ॥
ਤਾ ਜਸੁ ਤੇ ਮਨੋ ਆਜੁ ਲਗੇ ਦਿਨ ਸੇਤ ਭਯੋ ਪੁਹਮੀ ਜਸੁ ਛਾਯੋ । 1 ।
ਬੁਧ ਸੁ ਵਾਰ ਦਿਨਾ ਪੁਨ ਭੀਤਰ ਤੋਂ ਜਨ ਹੈ ਸਭ ਕੋ ਵਰਤਾਯੋ ॥
ਰੋਨ ਬਿਤੀ ਗੁਨ ਗਾਵੰਤ ਨਾਥਹ ਵੀਰ ਸੁ ਵਾਰ ਸਹੀ ਜਬ ਆਯੋ ।
4) ਨੌਕਰ ਚਾਕਰ 5) ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ 6) ਗੁਰੂ ਜੀ 7) ਆਗਿਆ
1) ਮਗੀ 2) ਕੇ ਪੂਰ 3) fਘਿਉ
8) ਪੂਰਨ 9) ਧਰਤੀ
 440
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ੧੦

ਦੋਸੁ ਭਰੋਸ ਭਲੀ ਬਿਧ ਸੰਗਤਿ ਪੈ ਕਰੁਨਾ ਨਿਧ ਯੋਂ ਬਚ ਗਾਯੋ ।

ਮਧਿ ਕਨਾਤ ਚਿਤਾ ਰਚਿ ਸਾਹਿਬ ਸ੍ਰੀ ਮੁਖਵਾਕ ਸੁ ਯੌ ਫੁਰਮਯੋ । 12 !
ਦੋਹਰਾ : ਕਛੁਕ ਭੱਜ ਗੁਰ ਆਪਿ ਅਚੁ ਤਨਕ ਪੀਯੂ ਨਿਜ ਨੀਰ ॥
ਪੈ ਸੰਗਤਿ ਸਭ ਬਲ ਕਰ ਦਯੋ ਭਰੋਸੈ ਧੀਰ । 13 )
ਸਵੈਯਾ : ਈਧਨ ਆਨ ਭਲੀ ਬਿਧ ਦਾਸਨ ਮਧਿ ਕਨਾਤ ਚਿਤਾ ਸੁ ਬਨਾਈ । ਸ

ਚੰਦਨ ਔਰ ਅੰਬੀਰ ਗੁਲਾਗ ਸੁ ਪੂਰਨ ਕੇ ਸਭ ਮੌਜੁ ਰਚਾਈ ॥

ਘੀਉ ਫੁਲੇਲ ਅਤਾਰ ਸੁ ਆਦਿਕ ਆਨ ਧਰਿਓ ਰਿਨਓ ਨਹੀ ਜਾਈ ।
ਹੱਤ ਬਿਦਾ ਪੁਨ ਯਾ ਬਿਧ ਸਾਹਿਬ ਦੇਖਹੁ ਸਤ ਸਬੈ ਚਿਤੁ ਲਾਈ । 14 }
ਨੀਰ ਮੰਗਾਇ ਆਛੂਤ ਗੁਦਾਵਰ ਆਦਿ ਸਨਾਨ ਕਰਿਓ ਸੁਨ ਭਾਈ ॥
ਫੇਰ ਛਕਾਇ ਭਲੇ ਦਸਤਾਰਹ ਲੈ ਕਲਗੀ ਜਿਗ ਸੀਸ ਬਨਾਈ ।
ਮਾਨਕ ਔ ਕਤਾ-ਖਚ ਬਜ਼ਨ ਕੰਕਨ ਸੁਧ ਸਰੂਪ ਸੁਹਾਈ ॥
ਯੇ ਦਮਕੈ ਚਮਕੇ ਦੁਤ ਪਾਵਨ ਸਾਵਨ ਮੈ ਤੜਿਤਾ ਜਨੁ ਗਾਈ। 15 1
ਚੌਪਈ : ਪੁਨ ਸਾਹਿਬ ਜੂ ਬਸ ਮੰਗਾਏ । ਓਢ ਨਵੀਨ ਸੂ ਮੱਦ ਬਢਾਏ ।
:

ਬਹੁਰ ਖੜਗ ਗਹਿ ਬੰਦਨ ਕਰਾ । ਧੂਪ ਤਿਲਕੁ ਕਰਿ ਗੁਰ ਮਧਿ ਡਰਾਂ । 6
ਚਾਪ ਨਿਖੰਗ ਸੁ ਪੇਟੀ ਚਿਲਤਾ ; ਖੰਲ ਸੰਜੋਵਨ ਜੋ ਤਹ ਮਿਲਤਾ |
ਲਘੁ ਪੁਨ ਆਵਧੂ ਔਰ ਸੁ ਘਨੈ । ਕੌਨ ਸਕਤਿ ਤਿਨ ਕੀ ਦੁਤਿ ਭਨੈ ।17।
ਦੋਹਰਾ : ਕਲਗੀ ਜਿਗਾ ਸੁ ਪੇਚ ਸਿਰ ਭੂਖਣ ਬਿਬਧ ਸੰਗਾਇ ॥
:

ਅੰਗ ਅੰਗ ਨਿਜ਼ ਹਰ ਕਰ ਲੈ ਤਯਾਰ ਇਹ ਭਾਇ ।18 :

ਚੌਪਈ : ਪੁਨ ਕਰਨਾਨਿਧ ਬਚਨ ਬਖਾਨੇ । ਸੁਨਹੁ ਖਾਲਸਾ ਜੂ ਚਿਤ ਮਿਯਾਨੇ ।
:

ਇਸੀ ਬਸਨ ਭੂਖਨ ਕੇ ਮਾਹੀ । ਸਭ ਕਾਰਜ ਕਰਨਾਗੁਰ ਆਹੀ । 19 ।

ਦੋਹਰਾ : ਜੋ
ਕਛੁ ਹੁਤਾ ਸੁ ਪਹਰਨਾ ਓਡ ਆਪ ਹਮ ਲੀਨ ।
:

ਤੁਮ ਕਛੁ ਆਨ ਨ ਕੀਜੀਅਹਿ ਬਚਨ ਹਮਾਰੇ ਚੀਨ । 20 ।

ਇਹ ਬਿਧ ਹੋਇ ਤਇਯਾਰ ਜਬ ਠਾਢ ਭਏ ਮਹਾਰਾਜ ॥
ਹਾਥ ਜੋਰ ਤਬ ਖਾਲਸੇ ਕਹਿਯੋ ਗਰੀਬ ਨਿਵਾਜ । 21।
ਨੂੰ ਪਤਿਸਾਹੀ ਆਦਿ ਲਗ ਭਏ ਸਿਰੀ ਗੁਰ ਜੋਇ ॥
ਅੰਤ ਸਮੈ ਸਭ ਸੰਗਤਨਿ ਲਰ ਪਕਰਾਵਤ ਸੋਇ 22 ।
।

ਚੌਪਈ : ਤਾਤੇ ਇਹੈ ਬਿਨੈ ਹਮ ਪਾਵੈ । ਕਹਾ ਖਾਲਸਾ ਸੀਸ ਟਿਕਾਵੈ ॥

.

ਤੇ ਅੰਚਰ ਹਮ ਪਕਰਾਵਹੁ । ਜਹਾ ਆਪ ਸੋ ਠਵਰ ਬਤਾਹ। 23

}} ਖਾਇਆ 2) ਸ਼ਾਮ 3) ਪਵਿਤਰ, ਨਿਰਮਲ 4) ਕਸ ਕੇ ਸਜਾਇਆ 5) ਅੰਚਲ
 ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦ 441

ਹੁਕਮ ਹੋਆ ਬਤੀਆਂ ਸਨ ਭਾਈ । ਆਰੀ ਰਖਿਯੋਂ ਗੰਢ ਮਧ ਪਾਈ ।

ਸ੍ਰੀ ਅਸਧੁਜ ਕਾਲ ਰੂਪ ਕਰਾਯੋ । ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਕੋ ਚਰਨੀ ਲਾਯੋ 24 ॥

।
ਰੂਪ ਰੰਗ ਜਾਕਰ ਨਹੀ ਕੋਈ । ਘਟ ਮੈ ਤੁਮੈ ਲਖਯੋ ਸੋਈ ॥
ਤਾਂਹ ਨਿਰਖ ਜੋ ਮਨ ਮਾਹੀ । ਅਧਿਕ ਸੂਖ ਹੈ ਤੁਮੇ ਮਹਾਂ ਹੀ । 25
ਲੋਕ ਸੁਖੀ ਪਰਲੱਕ ਬਨਯੋ । ਸ੍ਰੀ ਹਰਿ ਜੂ ਕੇ ਚਰਨਨਿ ਆਯੋ ॥
ਸ੍ਰੀ ਅਸ ਗੋਦ ਕਾਲਕਾ ਮਾਈ । ਤੁਮ ਕਹ ਮਮ ਡਾਰਿਓ ਸੁਨਿ ਭਾਈ ( 26 |
ਦਸ ਮਹਲਨ ਕੀ ਪੜੀਐ ਬਾਨੀ । ਅਚੁਤ ਸੁਖ ਪਾਵਹੁ ਨਿਰਬਾਨੀ ॥
ਹਮ ਕਹਿ ਲਖੋ ਨ ਇਨ ਤੇ ਦੂਰ । ਹਮ ਤੁਮਰੇ ਸਦ ਸੰਗ ਹਜੂਰੀ ! 27 ॥
ਚੌਕੀ ਸਬਦ ਪੁਰਬ ਗੁਰ ਕਰੀਐ । ਰਹਤ ਖਾਲਸੇ ਕੀ ਉਰ ਧਰੀਐ ॥
ਪੰਚ ਸੁ ਮੇਲ ਪੰਚ ਕੋ ਤਯਾਗੀ ( ਗੁਰ ਮੂਰਤ ਹੂਜੋ ਅਨੁਰਾਗੀ । 28 ]
ਦੋਹਰਾਂ : ਸ੍ਰੀ ਅਸ ਪੁਰਖ ਅਕਾਲ ਕਉ ਸੌਂਪ ਸਭੈ ਤੁਮ ਦੀਨ !
ਖੜਗ ਗੰਦ ਮੈ ਮਾਤ ਯੋਂ ਵਿਚਰਹੁ ਸਦਾ ਪ੍ਰਬੀਨ । 29 |
ਚੌਪਈ : ਸਸਤ ਅਸਤ੍ਰ ਸਿਮਰ ਬਰ ਬੁਧਾ | ਤੁਰਕਨ ਸਾਥ ਕਰੋ ਨਿਜ ਜੁਧਾ
ਘੁਰਤ ਨਗਾਰੇ ਬਜਤ ਨਿਸਾਨ । ਭੀਤਰ ਪੰਥ ਹੋਹਿ ਸਵਧਾਨ । 30 ।
ਕਹੁ ਨਿਰਖਹੁ ਮਧਿ ਸਰੀਰ | ਆਵਾਗਵਨ ਮਿਟੇ ਸੁਨ ਬੀਰ ।
ਨਿਸਦਿਨ ਜਪੋ ਨਾਮੁ ਧਰਿ ਧਿਆਨ ।| ਸੁਖੀ ਹੋਹਿ ਤੁਮਰੇ ਪ੍ਰਾਨ। 31 ॥
ਦੋਹਰਾ :: ਬਿਬਿਧ ਭਾਂਤਿ ਸੰਗ ਖਾਲਸੇ ਸ੍ਰੀ ਮੁਖ ਕਰ ਉਪਦੇਸ ॥
ਤਬ ਲਗ ਆਧੀ ਰਾਤਿ ਗੀ ਘਰੀ ਸੁ ਚਾਰਿ ਬਿਸਸ°।| 32 ।
ਚੌਪਈ :: ਨਿਕਟ ਚਿਤਾ ਕੇ ਤਬ ਨਿਜ ਆਨ । ਸਮਸਤ ਖਾਲਸੇ ਬਸਨ ਬਿਛਾਨ ।
ਤਾਂਪਰ ਭਲੇ ਬਿਰਾਜਿਤ ਭਯੋ । ਸੁਰ ਨਰ ਨਿਰਖ ਚਰਿਤ੍ਰ ਬਿਸਮਯੋ । 33 |
ਦੋਹਰਾ :: ਬਹੁਰ ਸ੍ਰੀ ਮੁਖ ਇਉ ਕਹਾ ਖਾਲਸ ਕਉ ਸਵਧਾਨ ।
ਅਨਲ ਦੇਵ ਕੌ ਸੈਨ ਕਰ ਬਾਹਰ ਕਰਹੁ ਪ੍ਰਯਾਨ । 34 ।
ਚੌਪਈ : ਹੁਕਮ ਪਾਇ ਕਾਰਜ ਸਭ ਕਯੋ ਯੋਂ ਮੁਖ ਬਾਕ ਸੀ ਨਿਜ ਰਹਿਯਾਂ ।
।

ਪ੍ਰਿਥਮੇ ਪਰਕਰਮਾ ਸਭ ਕਈ । ਨਮਸਕਾਰ ਕਰ ਅੰਨ ਸੁ ਦਈ । 35 ।

ਪੁਨ ਬਾਹਰ ਸਭ ਕਰਿਯੋ ਪ੍ਰਯਾਨਾ ( ਸ੍ਰੀ ਮੁਖ ਸਾਹਿਬ ਜੈਸ ਬਖਾਨਾ ।
ਜਬ ਬਾਹਰ ਸਭ ਹੀ ਚਲਿ ਆਯੋ । ਯੋ ਤਿਹ ਜਾ ਕਉਤਕ ਦਰਸਾਯੋ । 3 6
ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਨਿਜ਼ ਫਤੇ । ਸ੍ਰੀ ਮੁਖ ਵਾਕ ਬਾਰ ਕਹੀ ਅਤੇ ॥
ਬਹੁਰ ਤਹਾ ਤਿ ਜੌਂ ਦਰਸਾਯੋ । ਸਬਦਿ ਘੱਖ ਸੁਨਨੇ ਮਧਿ ਆਯੋ । 37।
ਜਿਹ ਬਿਧ ਸਾਗਰ ਗਰਜ ਨਗਾਰੇ । ਤਿਹ ਬਿਧ ਗਗਨੇ ਸੁਨਿਯ ਨਿਰਧਾਰੇ ।
ਪਵਨ ਰੂਪ ਜਨੀਐ ਕਹੁ ਭਏ । ਨਭ ਮਾਰਗਿ ਜਨਿਕ ਉਡ ਗਏ । 38 |
1) ਰਾਤ ਦਿਨ 2 ਬਾਕੀ 3) ਉਚਰੇ ) ਅਗਨੀ
442
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਕੇ ਪਵਨਾ ਗਹ ਮਨ ਜਿਨਭਾਈ ਧਸੇ ਅਗਮ ਪੁਰ ਮਧਿ ਸੁ ਜਾਈ !

|
ਜਿਹ ਠਾਂ ਦਿਪਤ ਸੂ ਜੱਤ ਅਖੰਡਾ | ਘੁਰਤ ਅਨਾਹਦ ਬਡੇ ਪ੍ਰਚੰਡਾ ॥ 39
ਕੇ ਦੂਰਿ ਬੈਠ ਤਵਨ ਸਭ ਥਾਨਾ । ਤਾਤੇ ਅਧਿਕ ਬਬੇਕੁ ਬਖਾਨਾ ।
ਅਦਭੁਤ ਜੋਤਿ ਅਖੰਡ ਸਦਾਈ | ਇਹ ਕਰ ਅਭਿਚਲ ਨਗਰ ਕਹਾਈ । 40 ।
ਦੋਹਰਾ : ਜਾਹਰ ਕਥਾ ਸੁ ਜਗਤ ਜਿਮ ਭਾਖਤ ਗੁਣੀ ਅਨੰਤ ।
ਤੈਸ ਭਾਂਤਿ ਬਰਨਨ ਕਰੀ ਇਹ ਪੁਨ ਕਥਾ ਬਿਅੰਤ । 41 |
ਜੋਤੀ ਜੋਤਿ ਦਯਾਲ ਕਾ ਇਹ ਬਿਧ ਭਯੋ ਚਰਿਤੁ ॥
ਸਰਬ ਜਗਤ ਮੁਖ ਗਾਵਈ ਪਾਵਨ ਕਥਾ ਬਚਿਤ੍ਰ ! 42 ।
ਸਵੈਯਾ : ਜੈਸ ਸੁਨੀ ਸਤਿ ਸੰਗਤ ਭੀਤਰ । ਸੋ ਹਿਕੈ ਤੁਮ ਸੰਗ ਸੁਨਾਈ !
ਦੀਨ ਦਯਾਲ ਕੇ ਗੁੜ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸੁ ਕੌਨ ਸਕੈ ਤਿਹ ਕਉ ਸੁ ਲਖਾਈ ।
ਖੌਰ ਜਥਾ ਮਤਿ ਸੰਤ ਪ੍ਰਤਾਪ ਤੇ ਯੂ ਕਿਹਕੇ ਕਬਿ ਜੰਤ ਜਨਾਈ ।
ਆਗਿ ਸੁਨੋ ਕਛੁ ਔਰ ਪ੍ਰਗਹ ਖਾਲਸ ਚ ਕ ਹੋ ਚਿਤ ਲਾਈ । 43 ।
ਚਾਰਿ ਸੁ ਓਰ ਬਿਰਾਗ ਕਰੇ ਸਭ ਜੇਵਕ ਸਿਖ ਅਨੰਤ ਅਪਾਰਾ ।
ਏਕ ਪਰੋ ਚਹੈ ਪਾਵਕੁ ਮਹਿ ਇਕ ਹੋਵਤ ਹੈ ਬਚ ਐਸ ਨਿਹਾਰਾ ॥
ਧੀਰ ਧਰੋ ਨਹੀ ਮਧਿ ਪਰੇ ਨਿਜ ਸਾਹਿਬ ਹੈ ਸਦ ਸੰਗ ਹਮਾਰਾ ।
ਯੋ ਸੁ ਰਹੇ ਚੁਖ ਨੀਰ ਢਰੇ ਜਨੁ ਸਾਵਨ ਮਾਸ ਕੀ ਮੇਘ ਫੁਹਾਰਾ । 44 |
ਛਨ ਦੇਸ ਬਦੇਸ ਮਹਾਂ ਯਹ ਕੌਨ ਹਮੈ ਸੁ ਪੰਜਾਬ ਲਿਜੈ ਹੈ
ਏਕ ਕਹੇ ਜਗ ਆਗ ਕੇ ਸਾਗਰ ਨਾਥ ਬਿਨਾ ਹਮ ਕੌਨ ਬਚੇ ਹੈ ।
ਬੀਰ ਸੁਧੀਰ ਮਹਾ ਮਤਿ ਸਾਗਰ ਕਟਿ ਕਹੇ ਨਹਿ ਕੋਇ ਸੁਨੇ ਹੈ ।
ਸੰਗ ਗੁਰੂ ਦਿਨ ਰੈਨ ਕਹੇ ਇਕ ਮੂਰਖ ਸੋਗੁ ਬਿਰਾਗੁ ਕਰੇ ਹੈ । 45 ।
ਸਵ ਯੌ ਕਹਿ ਬਾਤ ਪਾਤ ਧਰਾ ਪਰ ਧੀਰ ਧਰੈ ਉਠ ਕੈ ਸੁ ਤਨਾ 1
:

ਬਾਤ ਕਹੇ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹ ਕੀ ਮੁਖ ਤੇ ਮਨੂਆ ਠਹਰੈ ਨਹੀ, ਏਕੁ ਛਿਨਾ ।

ਘੁਮਤ ਪੈ ਸੁ ਗਿਰੈ ਇਨ ਭੀ ਤਨ ਜਿਓ ਸਫਰੀ ਘਨ ਤਾਤ ਬਿਨਾ !
ਯਾ ਬਿਧ ਸੌ ਸਭ ਲੋਟਤ ਹੈ ਜਿਮ ਸਿਆਮ ਪਿਖੇ ਬਿਨੁ ਗੱਪ ਗਨਾ | 46 )
ਚੌਪਈ : ਸੰਮਤ ਸਹੁ ਸਹਸ ਭਣੀਜੇ । ਅਰਧ ਸਹਸ ਥਿਤ ਅਵਰੁ ਗੁਣੀਜੈ ॥
ਕਾਰਤਕ ਸੁਦੀ ਪੰਚਮੀ ਜਾਣ । ਵੀਰਵਾਰ ਨਿਸ ਚੜੇ ਬਿਬਾਣ ( 47 ॥
ਸਹਰ ਨਦੇੜ ਸੁ ਦਛਨ ਦੇਸ ਨਿਕਟ ਗੁਦਾਵਰ ਅਦਭੁਤ ਦੇਸ ॥
।

ਪਾਸਿੰਧ ਸਾਹਿਬ ਗੁਨ ਸਾਗਰ । ਕੈ ਕਾਟਨ ਤਹ ਬਸੇ ਇਕਾਗਰ | 48 }

) ਛਿਪ ਕੇ 2) ਅਗਨ 3) ਡਿਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ
 443
ਗੁਰ ਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਜਹ ਤਹ ਸਰਬ ਖਾਲਸਾ ਤਬ ਹੀ ਬਿਸਮ ਰੂਪ ਬੈਠੇ ਧਰ ਸਬ ਹੀ ।

।
ਸੋ ਨਿਸ ਬਤੀ ਜੁ ਭਯੋ ਸਿਕਾਰਾ । ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਿਓ ਸੁ ਗਗਨ ਮਝਾਰਾ | 49

|
ਸੈਨ ਮਧਾਰ ਸਾਧ ਇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ । ਸਾਧਨ ਸਰਬ ‘ਸਿਰਮਣਿ ਮਹਾਂ ।
ਦਰਸਨ ਜਾਤ ਹਜੂਰ ਨਿਤਾਪ੍ਰਤਿ ਕਥੈ ਨ ਟਰਾ ਧਾਰ ਨਿਸ ਦਿਨ ਬ੍ਰਤ । 50 |
|

।
ਸਦਰ ਸੁਨ ਜਬਹੀ ਚਲਿ ਆਯੋ । ਆਗੈ ਨਿਰਖ ਚਰਿਤੁ ਬਿਸਮਾਯਾ !
ਪੂਛਤ ਭਯੋ ਖਾਲਸੇ ਪਾਸਾ । ਕਹਾ ਚਰਿਤ ਇਹ ਭਯੋ ਬਿਲਾਸਾ 51 |

ਬਿਸਮ ਭਈ ਧਰਨੀ ਇਹ ਸਾਰੀ |। ਮੈਂ ਪਹਿ ਤੇ ਨਹਿ ਜਾਤ ਨਿਹਾਰੀ ।

ਕੇ ਤਵ ਯਾ ਬਿਧ ਭਯੋ ਕੁਲਾਹਲ । ਕੇ ਇਹ ਭਈ ਸੁੰਨ ਭੂਅ ਚਾਹਲ । 52
ਸੋ ਹਮ ਕੋ ਤੁਮ ਪ੍ਰਗਟਿ ਜਤਾਵਹੁ ! ਗਏ ਕਾਜ ਕਿਤ ਭੇਦ ਬਤਾਵਹੁ
1

ਮੈਂ ਪਹ ਯਹ ਨਹੀ ਚਾਤ ਨਿਹਾਰੀ । ਕਉਨ ਕਾਜ ਇਹ ਭਯੋ ਮੁਰਾਰੀ । 53 |

ਦੋਹਰਾ : ਸੁਨਤ ਬਚਨ ਤਬ ਖਾਲਸੇ ਕਹ ਬਚ ਨੈਨ ਚੁਚਾਰ ।
ਅਮਰ ਲੋਕ ਗੁਰਦੇਵ ਜੂ ਗੇ ਕਾਰਨ ਕਰਤਾਰ । 54 !
ਚੌਪਈ : ਅਉਰ ਬ੍ਰਿਤਾਂਤ ਜਤਕ ਤਿਹ ਭਯੋ । ਸਰਬ ਖਾਲਸੇ ਤਹ ਕਹ ਦਯੋ ॥
ਸੁਨਤ ਬਚਨ ਤਬ ਸਾਧ ਬੁਖਾਨਾ । ਮੁਹਿ ਨਿਜ ਜਾਤ ਲਖੇ ਸੁ ਨਿਧਾਨਾ | 55 |
ਦਲ ਬਿਡਾਰੇ ਤਰ ਵਹੈ ਸੁ ਬਾਚੇ । ਭੂਖਨ ਬਿਬਿਧ ਸਭ ਤਨ ਸਾਜਿ ॥
ਬਾਨ ਨਿਖੰਗ ਚਾਪ ਅਸ ਕਰਾ । ਵਹੈ ਛਤ੍ਰੁ ਧਰ ਹੈ ਕਰ ਧਰਾ । 56 !
ਵਹੈ ਸਰੂਪ ਭੇਦ ਨਹੀ ਕੋਈ ਤੁਮ ਕਹ ਬਚਨ ਬਖਾਨਤ ਲਈ ।
॥

ਮੈਂ ਸਿਜਦਾ ਕਰ ਬਿਨੂੰ ਸੁਨਾਈ । ਖੁਸ਼ੀ ਭਏ ਮੈਂ ਪਰ ਅਧਿਕਾਈ । 57 ॥

ਕਰੀ ਅਰਜ ਮੈ ਤੂੰ ਤਹ ਤਹਾਂ । ਪ੍ਰਭੁ ਸਵਾਰੋ ਕੀਨ ਸੁ ਕਹਾਂ ।
ਅੰਬੂਜ ਬਦਨ ਸੋ ਮੁਝੈ ਬਖਾਨਾ ( ਚੜੇ ਅਖੇਟਕ ਸੁਨਹੁ ਸੁਜਾਨਾ । 5
।

ਯੋਂ ਕਹਿ ਸਾਹਿਬ ਆਗਿ ਸਿਧਾਰੋ । ਜਨੀਐ ਸਾਚੁ ਨ ਝੂਠ ਉਚਾਰੋ ॥

ਸਰਬ ਖਾਲਸੇ ਯੋ ਜਬ ਸੁਨਾ। ਗਿਆਨ ਪਸਾਰ ਚਛ ਯੋ ਭਨਾ 59 |
।

ਅਛਨ ਰੂਪ ਇਹ ਹੈ ਕਰਤਾਰਾ | ਸਰਬ ਮਧਿ ਹੈ ਤਿੰਨ ਨਿਆਰਾ।

ਸੋ ਨ ਮਰੈ ਨ ਮਾਰੇ ਕਬ ਹੀ ( ਧਰਤ ਸਰੂਪ ਲਖੋ ਜਬ ਕਬ ਹੀ 60 |
।

ਸਵੈਯਾ : ਮੂਰਖ ਲੋਗ ਅਜਾਨ ਮਹਾਂ ਇਹ ਨਾਥ ਚਰਿੜ੍ਹ ਭੇਦ ਨ ਜਾਨੇ ।

:

ਜੋਤਿ ਅਬਧ ਜਰਾਰ ਸਦਾ ਇਹ ਤਾ ਕਹ ਜੀਵਨ ਮ੍ਰਿਤ ਪਛਾਨੈ ॥

ਕੋਟ ਕਲਪ ਭਏ ਤਿਹ ਬਤੀਤ ਭੂਤ ਭਵਿਖ ਸਦਾ ਇਕ ਜਾਨੈ ॥
ਅਚੁਤ ਨਾਤ ਘਟੋ ਘਟ ਪੂਰਨ ਤਾਂਹਿ ਤੇ ਬਸ ਕੰਨ ਬਖਾਨੈ । 6 ! |
1) ਪ੍ਰਭਾਵ 2) ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਗਿਆ ਭੂਮੀ 4) ਗੁਰੂ ਜੀ 5) ਹੰਝੂਆਂ ਭਰੀਆਂ ਅੱਖਾਂ 6) ਮੁਖ ਕਮਲ ਤੋਂ
7) ਅਡਰੀ, ਦ੍ਰਿੜ੍ਹ
 444
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ੧੦

ਚੌਪਈ : ਜੋਤਿ ਸਰੂਪ ਪ੍ਰਭੁ ਕਰਤਾਰਾ ॥ ਘਟ ਘਟ ਭੋਗਤ ਬਹੁਰ ਨਿਆਰਾ।

ਫੇਰ ਅਧਿਕ ਜਬ ਤ ਸਹਾਰੈ । ਏਕ ਏਕ ਲਖੈ ਨਿਰਧਾਰੈ ( 62 ॥
ਜੋ ਯਾਕੋ ਕਛੁ ਸਕ ਸੁ ਕਰਹੀ ਤੁਛ ਬੁਧ ਬਾਰਕ ਸਭ ਰਹੀਂ :

।
ਅਮਰ ਅਜਰ ਸਾਹਿਬ ਸੁਖ ਸਾਗਰ 1 ਜੋਤ ਸਰੂਪ ਘਟੋ ਘਟ ਆਗਰ । 63 ।
ਸਬੈ ਮਧਿ ਸੁ ਆਪਿ ਬਿਰਾਜੇ । ਅਕਥ ਕਥਾ ਧੁਨਿ ਅਨਹਦ ਬਾਜੈ ॥
ਕੋਟ ਬਚਨ ਜੋ ਕਹੈ ਬਿਚਾਰਾ ਤਊ ਨ ਆਵਤ ਪਾਰ ਤੁਮਾਰਾ । 64 |

।
ਸੰਤਨ ਕੀ ਰਛਾ ਕੇ ਕਾਚਾ । ਧਰੇ ਸਰੂਪ ਗਰੀਬ ਨਿਵ ਜਾਂ ।
ਸ੍ਰੀ ਮੁਖ ਆਪ ਕਹਾ ਬਰਬਾਹੀ । ਤੁਮ ਤੇ ਜਦੋਂ ਤਕ ਮੈ ਨਾਹੀ । 6 5 ।
ਮੋਰੀ ਰਹਤ ਧਰੋ ਉਰ ਮਧਿ । ਜਾ ਤੇ ਪਾਵਹਿ ਅਧਿਕ ਯੂ ਬੁਧ ।
ਮੌਕਹ ਨਿਰਖਹੁ ਨਿਜ ਗ੍ਰਹ ਮਾਹੀ । ਅਚੁਤ ਕਹਿਓ ਸਰਬ ਕੇ ਆਹੀ । 66
ਵਹੈ ਹੁਕਮ ਸਿਰ ਪਰ ਹਮ ਮਾਨਾ | ਅੰਨ ਬਾਤੀ ਕੋ ਸਕਤ ਬਖਾਨਾ ।
ਇਹ ਬਿਧ ਸਮਝ ਖਾਲਸੇ ਬਤੀਆਂ । ਧਾਰਿ ਸੁ ਭਲੀ ਤਾਹਿ ਮਧਿ ਛਤੀਆਂ । 67
ਪੁਨ ਪਾਛੈ ਕੀਨੋ ਇਹ ਕਾਜਾ । ਜਯੋਂ ਫੂ ਮਾਨ ਗਰੀਬ ਨਿਵਾਜਾ ।
ਸੋ ਦਿਨ ਆਇਯੋਂ ਸ਼ਰਬ ਨਿਹਾਰੀ । ਮਿਓ ਖਾਲਸਾ ਖਾਬ ਬਿਹਾਰੀ । 68 |
ਪ੍ਰਥਮੈ ਦੂਰ ਕਨਾਤ ਕਰਾਈ । ਅੰਦਰ ਗਯੋ ਖਾਲਸਾ ਧਾਈ ।
ਚਿਖਾ ਬਿਭੂਤ ਕਰੀ ਇਕ ਥਾਨੈ ਜੋ ਕਛੁ ਲਖਿਯੋ ਨ ਤਾਹਿ ਜੁ ਆਨੈ । 69 ।
।

ਭੂਲ ਅਸਤ ਕਉ ਸਸਤ੍ਰ ਨ ਪਾਯੋ । ਏਕ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਨੈਨ ਲਖਾਯੋ ॥

ਯੌ ਲਖ ਕਰ ਸਭ ਪੰਥ ਬਿਚਾਰੀ । ਰਮੇ ਦੇ ਨਾਥ ਅਵਤਾਰੀ । 70
ਤਵਨੇ ਥਾਨ ਬਨਿਯੋ
ਅਧਮ ਜੀਤ ਜੋਊ ਸੁ ਸਿੰਘਾਸਨ|। ਅਬਿਚਲ ਨਗਰ ਸੁ ਜੋਤਿ ਨਿਵਾਸਨ |
ਦਰਸਨ ਲਾਗੈ । ਕੋਟ ਕਲਖ ਤਿਹ ਤਨ ਤੇ ਭਾਗੈ । 7 !
ਦੋਹਰਾ : ਕੰਚਨ ਜੈਸ ਕਸੌਟ ਲਗ ਪਾਰਸ ਭਏ ਮਨੂਰ ।
ਯੋਂ ਨਿਰਮਲ
ਹੈ ਸਿਖ ਤਨ ਇਹ ਦਰਬਾਰ ਹਜੂਰ । 12 !
ਬੁਧ ਬਿਬੇਕ ਬ੍ਰਿਧ ਸਿਧ ਜਗਤ ਪਦਾਰਥ ਚਾਰਿ ॥
ਤਿਤ ਛਿਨ ਪਾਵਨ ਸਾਧੂ ਸਿਖ ਇਹ ਸਾਰੇ ਗੁਰੂ ਦਵਾਰ । 73 !
ਨਵਲ ਦੇਸ ਨਵਲੈ ਪੁਰੀ ਨਵਲ ਬਾਗ ਦਰਬਾਰ ।
ਨਵੇਲ ਨੀਰ ਗੋਦਾਵਰੀ ਨਵਲ ਸਦਾ ਦੀਦਾਰ । 74}
ਚਤ੍ਰਿਕ ਮੱਰ ਸੁ ਸਾਰਕਾ ਸੁਕ ਪਿਕ ਪਛ ਅਪਾਰ
ਅਪਨੀ ਇਛਾ ਸੋਂ ਰਮੇ ਚਤੁਰ ਦਿਸਾ ਦਰਬਾਰ । 75 ।
1) ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ
2) ਅਹਿਲ, ਅਡਿਗ 3) ਅਸਥੀ 4) ਦੇਹ ਸਹਿਤ 5) ਕਸੌਟੀ 6) ਨਵੇਂ, ਨਵੀਨ 7) ਮੈਠਾ
 445
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ੧੦

ਸਵਯਾ : ਸੰਗਤ ਸਾਧ ਭਰਿਯੋ ਬਰ ਪੂਰਨ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰ ਕੇ ਦਰਬਾਰ ਸੁ ਰਾਜੈ ।

:

ਪਾਕ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਛਕੈ ਸਭ ਮੂਰਤਿ ਜੋ ਮਨਸਾ ਹਰਿ ਜਾਤਿ ਸੁ ਕਾਜੈ ॥

ਕੀਰਤ ਹੋਤ ਸਦਾ ਨਿਸ ਬਾਸੁਰ ਆਰਤੀ ਘੱਟ ਸੁ ਬੰਬਹੁ ਬਾਜੈ ॥
ਨੌਲਖ ਬਾਗ ਮੈ ਹੱਤ ਕੰਤੂਹਲ ਸਤਿ ਪੁਰੀ ਸੁ ਬਿਬੇਕ ਬਿਰਾਜੈ । 16 1
ਕੇਤਕ ਕਾਲ ਸੰਬੂਹ ਸੁ ਖਾਲਸਾ ਆਨੰਦ ਸਾਥ ਬਸਿਓ ਤਿਹ ਥਾਨੈ ।
ਪੈ
ਫੁਰਮਾਨ ਚਿਤਾਰ ਸਰੂਪ ਕੀਸ ਸਭੈ ਤਿਨ ਯਾ ਬਿਧ ਜਾਨੈ ॥
ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਜਾਨ ਕਹਿਓ ਜਿਨ ਕੌ ਸਰ ਕੀ ਤਬੈ ਤਿਨ ਤਾਹਿ ਪਯਾਨੈ ।
ਸ੍ਰੀ ਪਟਣ ਹਰਿ ਮੰਦਰ ਮੈ ਤਹ ਸੇਵ ਕਹੀ ਇਕ ਤਾਹਿ ਬਿਧਾਨੈ । 77 ।
ਚੌਪਈ :: ਜਿਨ ਕਹ ਦਿਲੀ ਕਹਿਓ ਸਿਧਾਵਹੁ । ਤਤ ਛਿਨ ਜਾ ਤਨ ਗਹੁ ਰ ਸੁ ਲਾਵਹੁ ।
ਸੋ ਮਾਤਾ ਜੀ ਤੀਰ ਸਿਧਾਨੇ । ਸਿਰ ਪਰ ਹੁਕਮ ਨਾਥ ਕਾ ਮਾਨੇ । 78 !
ਜਿਨ ਕਉ ਪਛਮ ਦੇਸ ਉਚਾਰੋ । ਸੋ ਤਵਨੈ ਪੁਰ ਜਾਇ ਸਿਧਾਰੋ ॥
ਦੁਆਬੇ ਜਿਨੇ ਮਾਲਵ ਕਹਾ | ਸੋ ਚਲ ਸਰਬ ਠੌਰ ਮੈ ਅਹਾ । 79 ਨੂੰ
ਜਾ ਕਹ ਦਫਨ ਦੇਸ ਅਲਾਯੋ । ਸਰਬ ਸਹਰ ਸੋ ਚਲਿ ਆਯੋ ॥
ਜਿਨ ਕਹ ਬੰਦੇ ਸੰਗ ਪਠਾਯੋ । ਬਾਜ ਸਿੰਘ ਨੇ ਤਿਨੈ ਸਧਾਯੋ । 80 |
ਬਾਧਿ ਨਗਾਰੇ ਅਵਰ ਨਿਸਾਨ ।} ਪੰਥ ਮੰਧਿ ਹੋਵਹੁ ਸਵਧਾਨ ॥
ਤੁਰਕਨ ਸਾਥ ਕਰੋ ਨਿਤ ਜੁਧਾ । ਇਹ ਉਪਦੇਸ ਹਮਾਰੀ ਬੁਧ। 81 ।
ਦੋਹਰਾ : ਜਿਹ ਜਿਹ ਜਾ ਸੀ ਮੁਖ ਕਹਾ ਸਰਬ ਖਾਲਸੇ ਆਪਿ ॥
ਸੋ ਸੋ ਚਲਿ ਤਿਹ ਕੌਰ ਮੈ ਲਗੋ ਕਰਨ ਗੁਰ ਜਾਪ। 82 |
ਚੌਪਈ :: ਜਿਨ ਕਹ ਸਾਹਿਬ ਯਾਂ ਫੁਰਮਾਈ । ਅਬਚਲ ਨਗਰ ਬਸੋ ਤੁਮ ਭਾਈ ।
ਸੇਵਾ ਕਰੈ ਹਜੂਰ ਨਿਧਾਨਾ । ਸੰਤੋਖ ਸਿੰਘ ਸੁਭ ਮਤਿ ਸੂਰ ਗਯਾਨਾ । 83 |
ਤਿਹ ਯਹ ਭਾਂਤਿ ਹਜੂਰ ਉਚਾਰੋ ਹੈ ਪ੍ਰਭ ਦੇਸ ਪ੍ਰਭੂ ਯਹ ਭਾਰੋ ।
।

ਜੋਗ ਸੰਨਯਾਸ ਸਾਧ ਗੁਣ ਐਹੈ । ਤੁਮਰੋ ਲਖ ਦਰਬਾਰ ਸਿਧੈ ਹੈ । 84 |

ਦੋਹਰਾ : ਤਿਨ ਕਹ ਰਸਤ ਭੰਡਾਰ ਮੈ ਕਵਨੈ ਦੇਹੁ ਭਾਂਤਿ ॥
ਹਾਥ ਜੋਰ ਸਿਰ ਨਯਾਇ ਕਰ ਕਹੀ ਖਜਾਨਚੀ ਬਾਤ । 85 ।
ਚੌਪਈ :: ਤਬ ਕਰੁਨਾਨਿਧ ਐਸ ਉਚਾਰੋ । ਹਮਰੀ ਜੇਬ ਹਾ ਤੁਮ ਡਾਰ ।
ਜੋ ਮਨ ਮੈ ਇਛਾ ਤੁਮ ਕੈਹੋ । ਨਿਜ ਖੀਸਾ ਤੇ ਸਭ ਫਲ ਪੈਹੋ । 86 ।
6

ਯੋ ਸੁਨਿ ਸਾਂਤ ਸ ਮਨਿ ਆਈ । ਨਿਸ ਦਿਨ ਲੰਗਰ ਦੇਗ ਚਲਾਈ ।

ਜੋ ਮਨਸਾ ਧਰ ਕਰ ਨਰ ਆਯੋ । ਸਹੀ ਸਤਿ ਨਿਸਚੈ ਤਿਨ ਪਾਯੋ । 87 ।
ਅਮਰ ਲੋਕ ਮਹਾਰਾਜ ਕਹਾਨੀ ।| ਜੇ ਸੁਹੈ ਸਾਧੂ ਸੁਰ ਗਯਾਨ ।
ਕਾਲ ਮਿਰਤ ਡਰੁ ਤਿਨੈ ਨ ਹੋਈ । ਆਧਿ ਬਿਆਧਿ ਹਰੈ ਸਭ ਸੋਈ । 88 ।
1) ਜਸ 2 ਰਾਤ ਦਿਨ 3) ਪ੍ਰਸਥਾਨ 4) ਦੇਰ 5) ਨਿਵਾ ਕੇ 6) ਜੇਬ
446 ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਦਾਰਦ ਦੁਖ ਕਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਪਾਵੈ ਨਿਸ ਦਿਨ ਚਰਨ ਸੁ ਕਮਲ ਸਮਾਰੈ ॥

।
ਨਿਰਧਨ ਸੁਨੈ ਆਸ ਮਨਿ ਲਾਈ ( ਚਾਰਿ ਪਦਾਰਥ ਪਾਵੈ ਭਾਈ । 89 |
ਪੁ ਅਰਥ ਸੁਨ ਹੈ ਨਰ ਨਾਰੀ । ਨਿਸਚੈ ਹੈ ਪੂਤ ਬਰ ਭਾਰੀ ।
ਜੋ ਤੀਅ ਅਰਥ ਸੁਨੈ ਨਰ ਜੋਇ । ਜੋਖਤ ਸਭ ਗੁਣ ਪ੍ਰਾਪਤਿ ਹੋਇ । 90 |
ਕਿਰਪਾਲੈ ਜਿਹ ਨਰ ਪਰ ਹੋਈ । ਨਿਤ ਪ੍ਰਤ ਕਥਾ ਸੁਨੈ ਇਹ ਸੋਈ ॥
ਔਰੰਗ ਸੇ ਰਿਪ° ਹਨੇ ਦਯਾਲਾ । ਸਭ ਸਿਰ ਕਹੈ ਤਾਹਿ ਭੂਪਾਲਾ । 91 ॥
ਜਿਹ ਮਨਸਾ ਨਰ ਨੇ ਸੁਨਾਵੈ ਜੋ ਚਿਤ ਰੁਚੈ ਵਹੈ ਬਰ ਪਾਵੈ ॥

।
ਸ੍ਰੀ ਗੁਰ ਭਗਤਿ ਅਧਕ ਦਿੜ ਹੋਈ । ਨਿਸ ਦਿਨ ਬਸੈ ਆਪਿ ਉਰ ਸੋਈ । 92 ।
ਅੰਧ ਗੁੱਗ ਬਧ ਸੁਨਿ ਆਈ । ਰਸਨਾ ਚਛ ਕਾਨ ਸੁਭ ਪਾਈ ।
ਗੁਰ ਮੂਰਤਿ ਉਰ ਮਾਹਿ ਬਿਰਾਜੈ । ਰਿਧਿ ਸਿਧ ਪੂਰਨ ਸਭ ਕਾਜੈ । 93 ॥
ਦੋਹਰਾਂ : ਗੁਰ ਕੀ ਸਾਖੀ ਅਮੀ ਰਸੁ ਪੀ ਜਨ ਭਏ ਪਰਵਾਨ ।
ਜਿਨ ਯਹ ਰਸੁ ਜਾਨਿਯੋ ਨਹੀ ਮੰਦ ਭਾਗ ਤਿ ਜਾਨ। 94 !
ਚਪਈ : ਇਹੁ ਰਸ ਕਾ ਜਿਨ ਚਾਖਿਓ ਸਾਦ ॥ ਚਾਖਤ ਭਯੋ ਬੀਰ ਬਿਸਮਾਦ ॥
ਸੋ ਜਾਨੈ ਜਾਉ ਗੁਰ ਦੀਆ । ਜਾਨਤ ਕਹਾ ਅੰਨੁ ਕੋ ਬੀਆ। 95 ।
ਦੋਹਰਾ : ਪ੍ਰੇਮ ਕਥਾ ਕੇ ਕਾਰਨੇ ਭਗਤਿ ਭਾਉ ਉਰ ਧਾਰਿ॥
ਏਕੁ ਸਮੇ ਇਨ ਦਾਸ ਨੇ ਉਚਰੀ ਲਾਇ ਪਿਆਰ । 96 |
ਸੋਢੀ ਸੰਗਤਿ ਖਾਲਸਾ ਪੂਰ ਅਨੰਦ ਭਰਪੂਰ ।
ਸਾਤਿ ਧੁਜਾ ਕੇ ਆਸਰੈ ਸਭ ਜਨ ਬਸੈ ਹਜੂਰਿ ! 97।
ਤਿਨ ਸਭ ਮੈਂ ਸ੍ਰੀ ਕੇਸਗੜ ਸਭ ਤੇ ਅਧਿਕ ਸੁ ਜਾਨ !
ਜਿਉ ਦੇਵਨ ਦਿਵਰਾਟ ਜੂ ਬ ਰੂਪ ਪਹਿਚਾਨੇ । 98 |
ਪਗ ਪੰਕਜ ਗੜ ਕੇਸ ਕੇ ਬਡ ਚੌਕੀ ਸੁ ਗਿਆਨ ॥
ਤਿਨ ਮਹਿ ਕਿੰਕਰ ਜੰਤ ਇਹ ਸੁਖਾ ਸਿੰਘ ਪਹਿਚਾਨ । 99 ।
ਗੁਰ ਬਿਲਾਸ ਕੀ ਜਿਹ ਕਥਾ ਬਰਨੀ ਇਹ ਚਿਤ ਲਾਇ ॥
ਭੁੱਲ ਭੇਦ ਲਹਿ ਸੁਮਤਿ ਚਿਤ ਛਿਮਾ ਕਰੋ ਅਧਿਆਇ ।100 |
ਸੁਨਿ ਪਢ ਬ ਹਜੂਰ ਕੇ ਸਾਰਥ ਸੰਦ ਬਨਾਇ ॥
ਤਿਹ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦਿ ਬਰਨਨ ਕੀਓ ਗੁਰ ਬਿਲਾਸ ਸੁਖੁ ਪਾਇ । 101 ॥
ਕਹਾ ਸਕਤ ਇਸ ਜੰਤ ਕੀ ਸਕੈ ਜੁ ਅਛਰ ਪਾਇ ॥
ਜਾਸ ਨਾਥ ਕੇ ਚਰਿਤ ਇਹ ਤਵਨੇ ਲਏ ਬਨਾਇ । 102 ।
1) ਰਾਤ ਦਿਨ 2) ਵੈਰੀ 3) ਨੈਨ 4) ਇੰਦਰ
 447
ਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ ::

ਭਈ ਗਾਥ ਪੂਰੀ ਜਬੈ ਜੌਨ ਕਾਲ । ਗਯੋ ਲੈ ਸੁ ਤਾ ਜਹਾਂ ਸੰਤ ਦਯਾਲੰ ॥

|

ਕਰੀ ਜਾਇ ਸੇਵੰ ਕਹੈ ਬੈਨ ਨੀਕੇ । ਧਰੋ ਨਾਮੁ ਜਾ ਕੋ ਜੋਉ ਮਧਿ ਜੀਕੇ । 103।
ਤਿਨੈ ਦੇਖ ਪੱਥੀ ਕਯੋ ਯੌ ਪ੍ਰਕਾਸੰ । ਪਾਸਿੰਧ ਜੂ ਜੀ ਕਰੈ ਏ ਬਿਲਾਈਂ ।
ਧਰੋ ਨਾਮੁ ਤਾ ਇਹੈ ਗੁਰਬਿਲਾਸੰ । ਪੜੈ ਜੋ ਸੁਨੈ ਕੋ ਪੂਰੈ ਤਾਹਿ ਆਸ । 104 |
ਤਬੈ ਦਾਸੁ ਆਗਿਆ ਕਿਧ ਯੋ ਸੁ ਪਾਈ ॥ ਮਹਾ ਨਾਮੁ ਤਾਕੋ ਧਯੋ ਯੋ ਬਨਾਈ ।
ਭਏ ਧਯਾਇ ਪੂਰੈ ਸਭੈ ਸੁਧ ਜਾਨੋ । ਪੜੇ ਨਿਤ ਪ੍ਰਤੀ ਹੈ ਸੋ ਟਿਕਾਨੋ । 105 ।
ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਸਮਾਣੇ ਧਿਆਇ
ਤੀਸਮੋ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤ ਸੁਭਮ ਸਤੁ। 30 | ਅਫਜੂ ।

1) ਚੰਗੇ, ਉਤਮ
 448
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਚੌਪਈ : ਕਿਤਕ ਦਿਵਸ ਅਸਵਾਰੀ ਪਾਛੈ । ਇਹ ਸਾਖੀ ਪੂਰਨ ਭਈ ਆਛੈ ॥

ਜੋ ਤੁਮ ਕਹਿ ਇਤ ਬਰਨ ਸੁਨਾਉ । ਤਾ ਤੇ ਗੁਰ ਸਿਖ ਸਾਧ ਰਿਝਾਉ । ।
ਦੋਹਰਾ : ਬਿਦਰ ਸਹਰ ਕੇ ਦੇਸ ਮੈਂ ਜਨਵਾਰਾ ਇਕ ਗੁਮ ।
ਤਾਕ ਪਤਿ ਅਤਿ ਜਾਨੀਐ ਬਾਲਰਾਇ ਸੁਭ ਨਾਮ ! 2 ॥
ਚੌਪਈ : ਰੁਸਤਮ ਰਾਇ ਬੰਧ ਤ ਤਾਕੈ । ਸੂਰਬੀਰ ਸੁਨੀਅਤ ਬਰ ਬਾਕ ॥
ਨੇ ਬੀਰ ਅਧਿਕ ਬਲਵਾਨਾ । ਜਾਨਤ ਜ ਹਰ ਰਾਵ ਅਰੁ ਰਾਨਾ । 3 ॥
ਦੇਸ ਮਰਹਟਿਨ ਕੈ ਨਿਤ ਮਾਰੈ । ਕਾਹੂ ਕੀ ਨਹੀਂ ਕਾਣੀ ਬਿਚਾਰੈ ॥
ਹੁਕਮ ਧਨੀ ਕਾ ਐਸੇ ਭਯੋ । ਸਾਊ ਚੜ੍ਹ ਮਰਹਟਾ ਧਯੋ । 4 ।
ਘੋਰੀ ਲਏ ਲਛ ਵਹ ਧਾਯੋ । ਸਾਮੁਹ ਭਯੋ ਤਾਹਿ ਕਉ ਘਾਯੋ ॥
ਲੂਟ ਸੁ ਨਗਰ ਬਾਂਧਿ ਦੋਊ ਲਏ । ਲੈ ਬੰਦੀ ਖਾਨੇ ਮਹਿ ਦਏ । 5।
ਅਧਿਕ ਬੇਰੀਐ ਪਾਇ ਪਵਾਏ । ਆਨ ਸਤਾਰੈ ਕਿਲੈ ਚੜਾਏ ।
ਪੰਛੀ ਬਾਇ ਨ ਸਕੈ ਬਿਹਾਰੀ । ਮਾਨਸ ਕੀ ਭਾ ਸਕਤ ਬਿਚਾਰੀ । 6 ॥
ਚੌਕੀ ਕਿਤਕ ਬਠਾਇ ਪਿਆਦੇ । ਰਛਪਾਲ ਕੁ ਹੀ ਮਿਰਜਾਦੇ ।
ਕੇਤਕ ਕਾਲ ਬੀਤ ਤਿਹ ਗਯੋ । ਤਿਨ ਕੈ ਛੁਟਨ ਮੂਲ ਨ ਭਯੋ ।1।
ਸਾਧ ਦੇਵ ਤਿਨਿ ਪੀਰ ਮਨਾਏ । ਨਾਥ ਜਤੀ ਜੋ ਸਿਧ ਕਹਾਏ ।
ਸਭ ਹੀ ਕੋ ਧਰਿਯੋ ਤਿਨ ਧਿਆਨਾ । ਕਿਨੈ ਨ ਕੋ ਆਇ ਛੁਡਾਨਾ। 8 ।
ਤੇਹ ਚੋਕੀ ਰਛਕ ਕੇ ਮਾਹੀ । ਏਕ ਸਿਖ ਚਾਕਰ ਕਉ ਆਹੀ ।
ਬਾਣੀ ਸਬਦ ਸੁਚੇਤ ਪ੍ਰਬੀਨਾ । ਨਿਸ ਦਿਨ ਗਾਵਤ ਅਤਿ ਰਸੁ ਭੀਨਾ। 9 :
ਏਕ ਰੈਨ ਵਹੁ ਖੁਸੀ ਬਿਚਾਰਾ । ਗਾਵਤ ਰਹਾ ਸਬਦ ਨਿਰਧਾਰਾ ।
ਬਾਲੇ ਰਾਇ ਸੁਯੋ ਚਿਤ ਲਾਈ । ਤਾਕੀ ਸਫਲ ਘਰੀ ਨਿਕਟਾਈ । 10 !
ਪੂਛਤ ਭਯੋ ਤਾਸੁ ਯੌ ਸਾਥਾ । ਗਾਵਤ ਤੈ ਕਾਕੀ ਯਹ ਗਾਥਾ ।
ਕਾਕੋ ਤੂੰ ਸੁ ਮੁਰੀਦ ਕਹਾਵੈ |। ਨਿਸ ਦਿਨ ਜਾਕ ਯਾਨ ਲਗਾਵੈ। 11 |
ਤਿਨ ਭਾਖਾ ਮੇਰੇ ਗੁਰ ਪੂਰਾ | ਅਚੁਤ ਅਲਖੁ ਅਲੇਖ ਹਜੂਰਾ ।
ਭੂਤ ਭਵਿਖ ਭਵਾਨ ਮਝਾਰਾ। ਸਭ ਕੀ ਬੰਦ ਕਾਟਨੇ ਹਾਰਾ। 12 |
ਯਾ ਜਗ ਕੀ ਕਾ ਬੰਦ ਕਹਾਵੈ । ਗੁਰ ਕੋ ਜਮੁਆ? ਸਿਰ ਨਿਆਵੈ ॥
ਜਹ ਤਹ ਧਰੈ ਸਿਖ ਗੁਰ ਯਾਨਾ । ਮਮ ਗੁ ਰ ਤਹੀ ਹੇਤ ਸਵਧਾਨਾ 13 ।
।

ਯੋ ਸੁਨਿ ਕਰ ਸਤਿਗੁਰ ਕੀ ਸਾਖੀ । ਪਾਸ ਪਠਾਣ ਬਾਤ ਯੋ ਆਖੀ ।

ਯਾ ਕੋ ਗੁਰ ਆਨੰਦ ਪੁਰਬਾਸੀ । ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਨਾਮੁ ਅਬਿਨਾਸੀ । 14 ॥
) ਪਰਲੋਕ ਸਿਧਾਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 2) ਭਰਾ 3) ਪਰਵਾਹ 4) ਪਰਮਾਤਮਾ 5) ਪੈਟ ਵਿਚ 6) ਰਾਤ
ਦਿਨ 7) ਜ਼ਮ
 449
ਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹੀ ੧੦

ਔਰੰਗ ਸਾਹ ਲਸਕਰ ਜਬ ਧਾਯੋ । ਮਧਿ ਪਹਾਰ ਆਨੰਦਪੁਰ ਆਯੋ ॥

ਐਸੇ ਗੁਰ ਇਹ ਬਾਣ ਚਲਾਏ । ਜੌਬ ਬਖਤਰ ਰਹਨੁ ਨ ਪਾਏ 15 ॥

।
ਸਵਾਂ ਕਸ ਦੇ ਦੋ ਪੁਨ ਕੋਸਾ । ਨਿਰਖੇ ਉਨ ਕੇ ਬਾਣ ਭਰੋਸਾ ।
ਕਈ ਲਛ ਹਜਰਤ ਕੋ ਦਲਾ । ਦਯ ਭਜਾਇਨ ਲਾਗ ਪਲਾ। 16 ।
ਤਬ ਹਮ ਨੇ ਨਿਰਖਾ ਥਾ ਜਾਈ । ਇਨ ਕੋ ਗੁਰੂ ਬਡੋ ਸੁਖਦਾਈ ॥
ਸੌ ਸੁਨ ਕਰ ਤਿਨ ਕੀ ਮੁਖਿ ਬਾਨੀ । ਬਾਲੇ ਰਾਇ ਸੁ ਪ੍ਰਗਟ ਬਖਾਨੀ । 17 ।
ਦੋਹਰਾ : ਜੋ ਮੁਝ ਕੋ ਇਸ ਕਸਟ ਤੇ ਕਾਢੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰਦੇਵ ॥
ਤੋਂ ਪਦ ਪੰਕਜ ਕੀ ਸਦਾ ਕਰੇ ਨਿਜ ਦਿਨ ਸੇਵ 18 ॥
ਸਿਖ ਕਹਾ ਕਰ ਜੋਰ ਤੂੰ ਮੈ ਕਰਹੋ ਅਰਦਾਸਿ ॥
ਦਿਖ ਤਤੁ ਛਿਨ ਕਛੁ ਕਾਲ ਮੈ ਕਾਰਜ ਹੋਵਤ ਰਾਸ । 19 ।
ਚੌਪਈ : ਤਬ ਹੀ ਤਿਨ ਅਰਦਾਸ ਕਰਾਈ । ਹੋਨ ਸੁ ਮੂਲ ਸਿਖ ਠਹਿਰਾਈ
ਬੀਤਾ ਦਿਵਸੁ ਰੈਨ ਅਗ ਆਈ । ਸਿਮਰਤ ਨਾਮੁ ਘਰੀ ਤਿਨ ਲਾਈ 20 !

।
ਪਾਧੜੀ ਛੰਦ :
ਜਬ ਗਈ ਚੈਨ ਆਧੀ ਨਿਹਾਰ । ਤਬ ਭਯੋ ਸਬਦ ਗਗਨੂੰ ਮਝਾਰ ।
ਛਰਣੰਤ ਕਾਰ ਕਰਕੇ ਅਪਾਰ | ਆਯੋ ਸੁ ਆਪਿ ਸਾਹਿਬ ਦਿਯਾਰ । 21 ॥
ਭੂਖਣ ਕਿਕਾ ਛਣਕੇ ਨਵੀਨ । ਤਬ ਜਯੋਂ ਰਾਇ ਮਨ ਮੈ ਪ੍ਰਬੀਨ ।
ਆਗਮ ਨਿਹਾਰਿ ਦੀਨਾਨ ਯਾਰ । ਭਯੋ ਸੁਧ ਰਾਇ ਆਛੈ ਅਪਾਰ । 22 ।
ਅਮੀ ਬਾਕ ਗੁਰ ਕਹਿ ਸੁ ਬੈਨ । ਉਠ ਸਵਾਧੀਨ ਹੋਰਾਵ ਐਨ ।
ਤਿਨ ਕਹਾ ਕੌਨ ਤੂੰ ਆਹਿ ਬੀਰ । ਮੁਝ ਰਟਤ ਨਾਮ ਲੈ ਕਰ ਸਰੀਰ । 23 ।
ਚੌਪਈ : ਜਾਕੋ ਧਯੋ ਦਿਵਸ ਤੇ ਧਿਆਨਾ । ਗੁਰ ਮੂਰਤ ਮੁਹਿ ਲੈਹੁ ਪਛਾਨਾ ॥
ਤੋਂ ਕਹ ਨਿਜ ਕਾਢਨ ਕੇ ਕਾਜਾ। ਆਯੋ ਮਮ ਸੁ ਗਰੀਬ ਨਿਵਾਜਾ। 24 1
ਮੇਰੇ ਪਰੀ ਮਧ ਪਗ ਬੇਰੀ । ਮੈ ਕਿਮ ਗਹੋ ਸਰਨ ਆ ਤੇਰੀ
।

ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਗੁਰ ਕਹੈ ਉਚਾਰਿ । ਬੇਰੀ ਕਿਆ ਜਮ ਕਉ ਸੁ ਬਿਦਾਰਿ । 25 ॥

ਵਾਹ ਗੁਰੂ ਤਿਨ ਬਚਨ ਉਚਾਰਾ | ਪਲ ਮੈ ਬੇਰੀ ਭਈ ਕਿਨਾਰਾ4 ।
ਪਗ ਪੰਕਜ ਕੇ ਉਪਰ ਆਈ । ਟੇਕਿਓ ਸੀਸ ਜੁ ਬਾਲੇ ਰਾਈ । 26 |
।

ਫਿਰ ਭਾਖਿਯੇ ਮਰ ਅਨ ਭਾਤਾ। ਤਿਹ ਕਾਢ ਪ੍ਰਭ ਹੈ ਨਿਜ ਘਾਤਾ |

ਵਹੈ ਗੁਰੂ ਮੁਖ ਬਾਕ ਉਚਾਰੀ । ਪਰਿਯੋ ਆਨ ਪਗ ਕੰਜ ਮਝਾਗੇ । 27 ।
ਨੇ ਭਏ ਆਨ ਜਬ ਠਾਢੇ । ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਬਚਨ ਪ੍ਰਭੂ ਕਹਿ ਗਾਢੇ ॥
'

ਮੇਰੇ ਦੋਨੋ ਦੁਆਲ ਰਕਾਬ : ਗਹਿ ਲੇਵੇ ਕਾਢ ਦਰਹਾਲ । 28 ।

ਆਗਿਆ ਪਾਇ ਬਚਨੁ ਤਿਨ ਗਾਏ । ਸੁਲ੍ਹੇ ਬਤੀਆ ਬੀਰ ਸਬਾਏ ॥
ਹਮ ਕੋ ਲੈ ਅਬ ਚਲਿਓ ਸੁ ਧਾਈ । ਦੀਨ ਬੰਦ ਹਮਰੋ ਸੁਖਦਾਈ । 29 ।
1, ਪਲ ਭਰ ਵਿਚ 2) ਘੋੜੇ 3) ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਭਿੰਨੇ ਬੋਲ 4) ਇਕ ਪਾਸੇ ਹੋ ਗਈ
 -

450
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਜੋ ਬਲ ਹੈ ਤਬ ਲੇਹੁ ਛੁਡਾਈ । ਯਾ ਬਿਧ ਸੇ ਬਤੀਆ ਤਿਨ ਗਈ ।

ਜਿਹ ਬਿਧ ਪੰਛੀ ਉਡਤ ਅਕਾਸਾ । ਤਿਯੋਂ ਗੁਰ ਪੂਰੈ ਕਰਿਯੋ ਬਿਲਾਸਾ। 30 ।
ਬਾਰਹ ਕੋਸ ਬੰਧਯਾਚਲ ਪਬ' ।| ਤਿਹ ਪੁਰ ਤੇ ਜਾਨਤ ਨਰ ਸਬ ।
ਠਾਢੇ ਭਏ ਤਵਨ ਜਾ ਆਈ । ਦੋਨੋ ਬੀਰ ਦੇਸ ਤਿਹ ਰਾਈ । 31 ॥

ਤਿਨ ਤੇ ਦੁਆਲ ਰਕਾਬ ਛਡਾਈ । ਭਏ ਅਲੋਪ ਜਗਤ ਸੁਖਦਾਈ ॥

ਬਿਸਮ ਭਏ ਬਰਨਤ ਹੀ ਬੈਨਾ | ਆਪਸ ਮਧਿ ਕਰਤ ਨਿਜ ਸੈਨਾ। 32 ।

ਭਏ ਗੁੰਗ ਬਰਨਤ ਨਹੀ ਬਾਨੀ । ਕਿਤਕ ਕਾਲ ਧਰ ਸੁਧ ਗਿਆਨੀ ।

ਭਾਖਤ ਬਚਨ ਭਏ ਪੁਨ ਈਹਾਂ । ਕਰਣਾਸਿੰਧ ਗਏ ਤੁਮ ਕੀਹਾਂ । 33 ॥
ਹਮ ਕੋ ਵਹੁ ਨਿਜ ਚੌਰ ਬਤਾਵਹੁ । ਕਿਹ ਤੁਮ ਗਏ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰ ਆਵਹੁ ।
ਕਠਨ ਤੌਰ ਤਨ ਪਰੀ ਕਮੰਦ | ਪਲ ਮਹਿ ਤੁਮ ਦੁਖ ਕਟੇ ਮੁਕੰਦ । 34 ॥

ਪੰਛੀ ਜਯੋਂ ਆਏ ਮਧਿ ਕਾਸਾ। ਖਲਦਲ ਖੰਡ ਨਿਕਾਸੇ ਦਾਸਾ ।

ਤੁਮ ਕਹਿ ਕਉਨ ਬਡੀ ਇਹ ਬਾਤਾ । ਜਿਹ ਚਾਹੋ ਤਿਹ ਰਮੇਂ ਬਿਧਾਤਾ । 35 ।
ਦਵਾਦਸ ਬਰਖ ਬੈਸ ਤੁਮ ਧਾਰੀ। ਗਏ ਸੁਮੇਰ ਪਬ ਕਈ ਬਾਰੀ ।
ਸਿਧ ਮੰਡਲੀ ਸਰਬ ਨਿਵਾਈ | ਗਏ ਬੈਕੁੰਠ ਆਪ ਤੁਮ ਧਾਈ । 36 ॥
ਪਲ ਮਧਿ ਮਹੀ ਲੋਕ ਤੁਮ ਆਏ। ਸਭ ਸੰਤਨ ਕਉ ਦਰਸ ਦਿਖਾਏ ।
ਦੌਲਤ ਖਾਂ ਤੁਮ ਲੋਕ ਕਉ ਜਨਹੁ । ਕਾਜੀ ਜੁਤ ਲੈ ਚਰਿਤ ਦਿਖਾਨੋ । 37
ਅੰਨ ਚਿਤ ਤੁਮ ਕਰੇ ਅਨੇਕਾ। ਕਉਨ ਕਰੇ ਤਿਨ ਸੁ ਬਬੇਕਾ ।
ਔਰੰਗ ਸਾਹ ਝੂਠਾ ਕਰ ਮਾਰਿਯੋ । ਤਿਹ ਨੰਦਨ ਕੋ ਰਾਜ ਬੈਠਾਰਿਯੋ । 38 |
ਹਮ ਕੋ ਪਰਿਯੋਂ ਦੂਖ ਜਬ ਭਾਰੀ । ਤੁਮਰੀ ਗਹੀ ਸਰਨ ਕਰ ਪਯਾਰੀ ।
ਤਬ ਤੁਮ ਪਲ ਮੈ ਆਏ ਦਯਾਲਾ | ਕਾਟਿ ਬੰਦ ਕਾਢੇ ਤਤਕਾਲਾ । 39 ।
ਸਤ ਤੁਮ ਹਮ ਕੋ ਦਰਸ ਦਿਖਾਵਹੁ । ਜਿਹ ਹਮ ਪੂਜਹ ਠਉਰ ਬਤਾਵਹੁ ॥
ਇਹ ਬਿਧ ਉਸਤਤਿ ਤਿਨ ਜੋ ਬਿਚਾਰੀ | ਆਨਿ ਪ੍ਰਗਟ ਭਏ ਗੁਰ ਅਵਤਾਰੀ । 40 ।
ਉਠ ਪਾਇਨ ਲਾਗੇ ਤਬ ਦੋਊ । ਨਿਜ ਮਨੁ ਬਤੀਆਂ ਬਰਨਤ ਓਊ ।
|

ਪੁਨ ਪ੍ਰਭ ਜੂ ਇਹ ਫੇਰ ਦਿਦਾਰ । ਹਮ ਪਾਵੇ ਕਿਹ ਠਉਰ ਸੁਧਾਰ ( 41 ॥

ਕਿਹ ਬਿਧ ਪੂਜਾ ਭੇਟ ਚਢਾਵੇ । ਐਸ ਦਿਦਾਰ ਰੇਨ ਦਿਨ ਪਾਵੈ ॥
ਸ੍ਰੀ ਮੁਖ ਕਹਾ ਸੁਨਹੁ ਰੇ ਬੀਰਾ । ਇਹ ਦਰਸਨ ਹੈ ਦੁਲਭ ਸਰੀਰਾ 42 |
(

ਬਹੁ ਇਹੁ ਦਰਸਨ ਫਿਰ ਨਾਹੀ ।ਉਰ ਮਹਿ ਨਿਰਖਹੁ ਸਾਂਝ ਸਬਾਹੀ ।
ਅਬ ਤੁਮ ਅਪਨੇ ਸਦਨ ਸਿਧਾਵਹੁ । ਨਿਜਾ ਆਮ ਬਸਿ ਅਤਿ ਸੁਖ ਪਾਵਹੁ । 43 ।
1) ਪਹਾੜ 2) ਥਾਂ, ਜਗਾ
 451
ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾਤਿਸਾਹੀ ੧੦

ਨਿਕਟ ਗੁਦਾਵਰ ਹਮਰੋ ਧਾਮ । ਅਬਚਲ ਨਗਰ ਨਦੇੜ ਮੁਕਾਮ ॥

ਪੂਜਾ ਮੰਨਤ ਭੇਟ ਚਢਾਵਹੁ । ਜਿਹ ਸੰਗਤਿ ਸਿਖ ਪਾਂਚ ਮਨਾਵਹੁ । 44 ॥
ਮੈਂ ਸੰਗਤਿ ਸਿਖ ਤਹਾ ਸੁ ਜਾਨਹੁ । ਮੈਂ ਤਿਨ ਤੇ ਨਹੀਂ ਦੇ ਮਾਨਹੁ ।
ਜਿਹ ਚਾਹੇ ਵਹ ਮੁਝਸੁ ਬੁਲਾਵੈ । ਪ੍ਰੇਮ ਸ਼ਰੂਪ ਫਾਂਧ ਹਮ ਆਵਹਿ । 45।
ਦੋਹਰਾ : ਇਹ ਬਿਧ ਤਿਨ ਸਮਝਾਇ ਕਰ ਬਿਬਧ ਕਥਾ ਕਰਤਾਰ ।
:

ਅਲਪ ਭਏ ਤਿਹ ਠਉਰ ਮੈ ਉਨ ਕੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟ ਅਗਾਰ । 46 |

ਗੁਨ ਗਾਵਤ ਗੁਰਦੇਵ ਕੇ ਦਿਬ ਰੂਪ ਉਰ ਧਾਰਿ ॥
ਆ ਪ੍ਰਪਤਿ ਭਏ ਨਗਰ ਮਹਿ ਬਾਜ ਬਜਾਵਤ ਚਾਰ | 47 |
ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਸਾਖੀ ਬਾਲੇ ਰਾਇ ਜਨ-ਵਾਰੇ ਵਰ ਕੀ
ਬਰਨਨੰ ਨਾਮ ਇਕਤੀਸਮੋ ਧਿਆਇ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤ ਸੁਭਮ ਸਤੁ । 31 ॥
| | ਸੰਪੂਰਣ ।

1) ਵਰ 2) ਦੈਵੀ ਸ ਰੂਪ ਨੂੰ ਹਿਰਦੇ ਵਿਚ ਧਾਰ ਕੇ

 ਸਹਾਇਕ ਪੁਸਤਕ ਸੂਚੀ
'ਆਦਿ ਗ੍ਰੰਥ', 1 : ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ
‘ਸਪਤ ਸਿੰਧੂ : ਨਵੰਬਰ 1963 (ਹਿੰਦੀ)
ਸੁਖਾ ਸਿੰਘ ਭਾਈ : ‘ਗੁਰਬਿਲਾਸ', (ਸੰਪਾ. ਡਾ. ਜਯ ਭਗਵਾਨ ਗੋਇਲ);, ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਭਾਗ,
1

ਪੰਜਾਬ, ਪਟਿਆਲਾ-1970 (ਹਿੰਦੀ)

ਸੁਖਾ ਸਿੰਘ ਭਾਈ : ‘ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਦਸਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ', ਲਾਲਾ ਰਾਮਚੰਦ ਮਾਨਕਾਹਲਾ,
ਲਾਹੌਰ, 1969 ਬਿ.
1

ਹਰਿਭਜਨ ਸਿੰਘ ਡਾ. : ‘ਗੁਰਮੁਖੀ ਲਿਪਿ ਮੇਂ ਹਿੰਦੀ ਕਾਵਯ; ਐਸ. ਚੰਦ ਐਂਡ ਕੰਪਨੀ, ਦਿਲੀ,
1

ਤੀਜਾ ਸੰਸਕਰਣ (ਹਿੰਦੀ)

ਕਾਹਨ ਸਿੰਘ ਭਾਈ : ਗੁਰਸ਼ਬਦ ਰਤਨਾਕਰ ਮਹਾਨ
ਮਹਾਨ ਕੋਸ਼,
ਕੋਸ਼', ਭਾਸ਼ਾ ਵਿਭਾਗ, ਪੰਜਾਬ
ਪਟਿਆਲਾ-19 60.

‘ਦਸਮ ਗ੍ਰੰਥ ਜਵਾਹਰ ਸਿੰਘ ਪਾਲ ਸਿੰਘ, ਬਾਜ਼ਾਰ ਮਾਈ ਸੇਵਾਂ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ,
2013 ਬਿ.