ΧΗΜΙΚΗ ΚΙΝΗΤΙΚΗ & ΗΛΕΚΤΡΟΧΗΜΕΙΑ

ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΜΠ

4ο Εξάμηνο

ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΟΞΙΝΗΣ ΥΔΡΟΛΥΣΗΣ ΟΞΙΚΟΥ ΑΙΘΥΛΕΣΤΕΡΑ

Ημερομηνία Διεξαγωγής: 23/3/2022

Υπεύθυνος: Γρηγόρης Γρηγοριάδης

Ομάδα 12:
Ανδρέας Κωστόπουλος
Βαγγέλης Νομικός
Βικτώρια Πούλλου
Ειρήνη Παρεντζόγλου
Τριανταφυλλιά Αλεβιζάκη

ΠΕΡΙΛΗΨΗ:
Σκοπός της άσκησης είναι η κινητική μελέτη της όξινης υδρόλυσης του οξικού αιθυλεστέρα προς
αιθανόλη και οξικό οξύ. Υπό τις συνθήκες του πειράματος, η αντίδραση ακολουθεί κινητική (ψεύδο)
πρώτης τάξης. Η χρονική εξέλιξη της συγκέντρωσης του εστέρα προσδιορίζεται με τιτλoδότηση του οξικού
οξέος με υδροξείδιο του νατρίου και υπολογίζεται η κινητική σταθερά (ειδική ταχύτητα) της αντίδρασης
και η ενέργεια ενεργοποίησης.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ:

A)Η όξινη υδρόλυση των παραγώγων των καρβοξυλικών οξέων ακολουθεί ένα μηχανισμό τριών σταδίων
τουλάχιστον:

 Κατά το πρώτο στάδιο, το υδρογονοκατιόν συνδέεται με το καρβοξυλικό οξυγόνο.

RCOW + H+ RCOHW
 Κατά το δεύτερο στάδιο, το ενδιάμεσο προσβάλλεται από το νερό, που δρα ως ασθενές
πυρηνόφιλο αντιδρών.
RCOHW + H2O RCOHWOH2+

 Τέλος, κατά το τρίτο στάδιο συμβαίνει η διάσπαση σε καρβοξυλικό οξύ, HW και υδρογονοκατιόν.
RCOHWOH2+ RCOHOH + H:W + H+
• Η συνολική αντίδραση είναι:
CH3COOC2H5 + H+ CH3COOH + C 2H5OH
(W: -OCH2CH3)
Σε καθαρό νερό, η υδρόλυση του οξικού αιθυλεστέρα είναι εξαιρετικά αργή σε αντίδραση, αλλά
υδρολύεται από υδρογονοκατιόντα. Είναι φανερό ότι στον παραπάνω μηχανισμό το υδρογονοκατιόν δρα
καταλυτικά
Κατά τα αρχικά στάδια της αντίδρασης και λαμβάνοντας υπόψη ότι ότι το νερό ως διαλύτης βρίσκεται σε
περίσσεια.

Β) Κινητική σταθερά:

Ενέργεια ενεργοποίησης:

Γ) Περιγραφή πειραματικής διαδικασίας:

 105 ml HCl 1Μ σε κωνική φιάλη. Τοποθέτηση στο υδατόλουτρο στους 25°C για 10’. Παραλαβή 5
ml HCl. Ογκομέτρηση με NαΟΗ και δείκτη φαινολοφθαλεϊνη (μέτρηση τυφλού).
 100 ml HCl στο υδατόλουτρο + 5 ml οξικού αιθυλεστέρα. Παραλαβή 5 ml από το διάλυμα ανά 7’
και τοποθέτηση του σε 100 ml κρύο απιονισμένο νερό(ώστε να παύσει η αντίδραση).
Ογκομέτρηση με NαΟΗ και δείκτη φαινολοφθαλεϊνη. Επανάληψη για 3 φορές (7’, 14’και 21’).
 Αύξηση της θερμοκρασίας του υδατόλουτρουστους 80°C. 10’ παραμονή του διαλύματος στους
80°C και παραλαβή 5 ml δείγματος. Ογκομέτρηση με NαΟΗ και δείκτη φαινολοφθαλεϊνη.

ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ:

Για την διενέργεια του πειράματος χρησιμοποιήθηκαν τα παρακάτω σκεύη:

 Υδατόλουτρο
 3 κωνικές φιάλες των 250ml (γεμισμένες με κρύο απιονισμένο νερό)

 1 μικρή κωνική φιάλη

 σιφώνια των 5ml

 ογκομετρικός κύλινδρος

 προχοϊδα (τιτλοδότηση με δείκτη φαινολοφθαλεϊνη)

Τα χημικά αντιδραστήρια που απαιτήθηκαν:

 πρότυπο διάλυμα ΝαΟΗ 0.2Μ

 διάλυμα ΗCl 1M
 οξικός αιθυλεστέρας

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ – ΣΥΖΗΤΗΣΗ:
Πειραματικά Δεδομένα :
Πίνακας 1: Πειραματικά Δεδομένα

25οC 45οC
ΝaOH (mL) NaOH (mL)
Τυφλό (Vo) 28.10 (37!) 28.10
t = 7 min 28.90 30.10
t = 14 min 29.80 30.60
t = 21 min 31.50 30.90
Vinf ( 80oC ) 37.70 37.30
Η σταθερά της αντίδρασης kobs αντιστοιχεί στην κλίση του διαγράμματος του παράγοντα ως
προς τον χρόνο t.

Πίνακας 2

t (min)
25oC 45oC

0 0 0
7 0.087011 0.245122
14 0.1949 0.317096
21 0.437214 0.362905

Διάγραμμα 1
 Η εξίσωση που προκύπτει παρουσιάζει μη μηδενική αποτέμνουσα άρα δεν
μπορεί να υπολογιστεί ορθά η σταθερά της ταχύτητας της αντίδρασης και υπολογίζεται σύμφωνα με τον
τύπο

Πίνακας 3

kobs 25oC 45oC

0.01243 0.035017
0.027843 0.045299
0.062459 0.051844
mean 0.034244 0.044054

Τυπική απόκλιση :
σ =sqrt ( (0.01243-0.03424)^2 + (0.02784-0.03424)^2 + (0.06246-0.03424)^2 / (n-1) =0,01811
σ = sqrt ( (0.03502-0.04405)^2 + (0.04530-0.04405)^2 + (0.05184-0.04405)^2 / (n-1) =0,2046

Θεωρητικά, η σταθερά της ταχύτητας της αντίδρασης θα έπρεπε να έχει την ίδια τιμή για μετρήσεις που
πραγματοποιούνται υπό σταθερή θερμοκρασία. Παρατηρούνται μικρές αποκλίσεις στις τιμές λόγω
πειραματικών σφαλμάτων όπως σφάλματα κατά την ογκομέτρηση, υποκειμενικά σφάλματα του
παρατηρητή, ανακρίβεια στο χρόνο λήψης δείγματος και άλλα. Λαμβάνεται λοιπόν ο μέσος όρος των
μετρήσεων.
Παρατηρούμε επίσης ότι με το πέρας του χρόνου η σταθερά αυξάνεται.

Ενέργεια ενεργοποίησης:

Ea = 8.314 J/(K*mol) * 298Κ* 318Κ / (318Κ – 298Κ) * ln(0.04259/0.3424) = 82,11 KJ

Βιβλιογραφική τιμή : Ea = 67.7 kJ/mol
Σφάλμα = (Θεωρητική τιμή – Πειραματική τιμή|) / Θεωρητική τιμή *100 = abs(67.7-82.11) / 67.7 *100 =
21.285%

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ:
Από την συγκεκριμένη άσκηση προκύπτουν τα εξής συμπεράσματα : η κινητική πρώτης τάξεως φαίνεται από τον
συντελεστή αλλά και από την ευθεία που προκύπτει . Επιπλέον τυχόν αποτέμνουσες τιμές μεταφράζονται σε τυχαίο
σφάλμα κατά την πραγματοποίηση του πειράματος. Τέλος προκύπτει ότι η ενέργεια ενεργοποίησης που βρίσκουμε
, συνάδει με την αντίστοιχη της βιβλιογραφίας.
ΑΝΑΦΟΡΕΣ:
_xk2.pdf (uoi.gr)

CHEMKIN-ECHEM-LAB-2022.pdf (ntua.gr)