Ang Hatinggabi

ni Mourid Barghouti
salin sa Ingles ni Radwa Ashour
salin sa Filipino ni Rosalie Tangonan
(mula sa Palestino)

Ang aking lolo, patuloy na kinikimkim sa isang ilusyon

na maayos ang lahat sa mundo,
pinupuno ang kaniyang makanayong kuwako
sa huling pagkakataon
bago ang pagdating ng mga helmet at buldoser.

Sa mga ngipin ng buldoser

sumabit ang balabal ng aking lolo.

Umatras nang ilang yarda ang buldoser,

tinanggal ang nilalaman nito,
bumalik upang punuin ang malaki nitong panandok
at kailanma’y tila hindi na nakakuha ng makasasapat.

Dalawampung beses, ang buldoser

pumaroo’t pumarito
habang nananatiling nakasabit ang balabal ng aking lolo

Pagkatapos mahawan ang alikabok at usok

mula sa bahay na dating nakatayo roon
at habang tinititigan ko ang bagong kahungkagan
nakita ko ang aking lolo

suot ang kaniyang balabal,

suot ang parehong-parehong balabal,
hindi iyong basta katulad
ngunit iyon mismo.

Niyakap niya ako at payapang tumitig

tila inuutusan ang mga guho upang maging tahanan,
pinapanumbalik ang mga kurtina sa mga durungawan,
ibinalik ang aking lola sa kaniyang upuan,
at nabawi ang kaniyang mga gamot na may kulay,
naibalik ang mga sapin sa higaan,
mga ilaw sa kisame,
mga larawan sa mga dingding,
tila ang kaniyang pagtingin ay ang magbabalik ng mga hawakan sa pinto
at ng mga asoteya sa mga bituin,
tila nag-aanyaya na magpatuloy tayo sa hapunan,
tila hindi gumuho ang mundo
 tila may mga tainga at mata ang langit.

Nanatili siyang nakatitig sa kahungkagan.

Sinabi ko:
Ano ang dapat nating gawin matapos lumisan ng mga sundalo?
Ano ang kaniyang gagawin pagkatapos umalis ng mga sundalo?
Marahan niyang kinuyom ang kaniyang kamao
tulad ng muling pagbabalik-lakas ng kanang kamay ng boksingero,
ang kaniyang magaspang na palad na tanso,
ang kamay na naglinang sa matinik na dalisdis,
ang kamay na magaang humahawak sa asarol
at may kasamang taimtim na dalangin,
ang kaniyang kamay na kayang pumutol ng tuyong puno sa isang kumpas,
ang kaniyang kamay na bukas sa pagpapatawad,
ang kaniyang kamay na nag-iingat ng mga kendi na sorpresa sa mga apong naghihintay
ang kaniyang kamay na naputol
ilang taon na ang nakararaan.

Talasalitaan:
kuwako - kasangkapan sa paghitit ng tabako o sigarilyo na ang dulo ay ipinapasok sa bibig at
ang isa naman ay nilalagyan ng tabako.

kahungkagan - walang-laman; hungkag

balabal - Tela o káyong pambalot sa katawan, mula sa balikat hanggang sa baywang na gámit sa panahon ng
taglamig.
asoteya – balkon; beranda
durungawan - bintana
dalisdis – dahilig; pababa o palusong na hilig gaya ng bundok, gulod, lambak, atbp.
kinuyom – natikom na palad; pagkimkim