Professional Documents
Culture Documents
ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ -ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΧΡΟΝΟΣ -ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
Αιμ. Καράλη
ΚΕΙΜΕΝΟ 2
Παιχνίδι και ηλεκτρονικοί υπολογιστές
Στις μέρες μας το παιχνίδι με την παραδοσιακή του μορφή
φαίνεται να παραγκωνίζεται, αφού τη θέση του στον ελεύθερο
χρόνο των παιδιών καταλαμβάνει είτε η τηλεόραση είτε, ολοένα
και περισσότερο, ο υπολογιστής. Ο χρόνος παρακολούθησης
της τηλεόρασης μικραίνει σταδιακά στο Γυμνάσιο. Το μέσο
παιδί μέχρι να γίνει 16 χρονών έχει αφιερώσει στην τηλεόραση
ίσο σχεδόν χρόνο με το σχολείο. Αυτός είναι περισσότερος από
το χρόνο που έχει αφιερώσει το ίδιο παιδί σε όλα τα υπόλοιπα
μέσα μαζικής επικοινωνίας μαζί.
Ο νέος που για πρώτη φορά έρχεται σε επαφή με τον
ηλεκτρονικό υπολογιστή μαγεύεται. ‘Έχει στα χέρια του το
όχημα που θα τον εισάγει σε έναν κόσμο άγνωστο και θα τον
μυήσει σε εμπειρίες πρωτόγνωρες. Με ένα πλήκτρο ξεδιπλώνει
εικόνες, συλλέγει πληροφορίες, επικοινωνεί και κινείται με
άνεση στον κυβερνοχώρο, στην πλασματική πραγματικότητα
της ηλεκτρονικής τεχνολογίας. Είναι λοιπόν επόμενο να
αφιερώνει τον ελεύθερο χρόνο τον στον υπολογιστή και με ζήλο
να επιδίδεται στην καθημερινή του χρήση. Και τούτο δεν είναι
κατ’ ανάγκη κακό, αφού και στο πνεύμα της εποχής μπορεί να
τον προσαρμόσει και τις γνώσεις του μπορεί να πλατύνει. Όμως,
η επαφή αυτή εγκυμονεί και κινδύνους. Όπως η τηλεόραση,
έτσι και ο υπολογιστής δεσμεύει δυο ανθρώπινες αισθήσεις: την
όραση και την ακοή. Η χρήση του, λοιπόν, απορροφά το
παιδικό πνεύμα και αποδυναμώνει τις νοητικές λειτουργίες.
Στην περίπτωση, για παράδειγμα, ενός ηλεκτρονικού
παιχνιδιού η παιδική αυτενέργεια εξαντλείται στην ταχύτητα
εκτέλεσης αντανακλαστικών ενεργειών. Αυτό απονεκρώνει το
πνεύμα και ξηραίνει τη φαντασία, σε μια ηλικία που είναι
αναγκαία η πρωτότυπη και δημιουργική σκέψη.
Ακόμη, δεν πρέπει να λησμονούμε πως ο υπολογιστής τη
στιγμή που αυξάνει τις δυνατότητες της εξ αποστάσεως
επικοινωνίας, καταργεί τη διαπροσωπική επαφή. Αυτό σημαίνει
πως φυλακίζει το παιδί στα δεσμά μιας εξατομικευμένης
ψυχαγωγίας, που μόνο ακοινώνητους και δυστυχισμένους
ανθρώπους μπορεί να δημιουργήσει. Γιατί όσο πολύτιμα και αν
είναι τα αγαθά που προσφέρει η χρήση του, σε τίποτε δεν θα
μπορούσαν να συγκριθούν με τη δημιουργική τριβή με τους
συνομήλικους και τη βιωμένη εμπειρία της συνύπαρξης.
Τέλος, αμφιλεγόμενη είναι η επίδραση που ασκεί και σε ηθικό
επίπεδο, αφού πέρα από τα ομολογουμένως αξιόλογα
ηλεκτρονικά προγράμματα εκπαιδευτικού ή ενημερωτικού
περιεχομένου, διακινούνται και πολλά άλλα αμφίβολης αξίας.
Πρόκειται κυρίως για ηλεκτρονικά παιχνίδια με βίαιο
περιεχόμενο, που εξοικειώνουν το παιδί με κοινωνικά
απορριπτέες μορφές συμπεριφοράς και ξεριζώνουν την
καλοσύνη και την αγνότητα από την ψυχή του. Υπάρχει επίσης
το διαδίκτυο, που δίνει βήμα επικοινωνίας με τις πλατιές μάζες,
και ιδιαίτερα με τα παιδιά, σε όλους εκείνους που έχουν
αναγάγει την εξαχρείωση των νέων σε κερδοφόρα επιχείρηση.
(κείμενο διασκευασμένο)
ΚΕΙΜΕΝΟ 3
Ελεύθεροι υποδουλωμένοι - Αποστόλης Ζυμβραγάκης
Σκλαβώσαμε αυτόβουλα
τόσες ελευθερίες που ‘χαμε
με κόπο κατακτήσει
για ν’ αποκτήσουμε μαζικά
την υλική ευδαιμονία.
Ο χρόνος ο ελεύθερος
γίνεται δεσμευμένος,
η βούληση η ελεύθερη
καθίσταται χειραγωγούμενη,
η σκέψη η ελεύθερη
κινείται κατευθυνόμενη,
ακόμα και η πατρίδα η ελεύθερη
φέρεται σαν υπόδουλη.
Αποστόλης Ζυμβραγάκης
ΘΕΜΑ Α
Να αποδώσετε περιληπτικά τις συνέπειες της ενασχόλησης των
παιδιών με τους υπολογιστές, κατά τη διάρκεια του ελεύθερου
χρόνου τους, όπως τις εκθέτει ο συγγραφέας του Κειμένου 2,
μέσα σε 60-80 λέξεις.
[Μονάδες 15]
ΘΕΜΑ Β
1. Να επιβεβαιώσετε ή να διαψεύσετε τους παρακάτω
ισχυρισμούς, αιτιολογώντας την απάντησή σας με στοιχεία του
Κειμένου 1:
Κατά τη διάρκεια του ελεύθερου χρόνου ο άνθρωπος
υποχρεούται να κάνει κάτι.
Ο σημερινός άνθρωπος επιλέγει ελεύθερα με τι θα ασχοληθεί
στον ελεύθερό του χρόνο.
Η διάρκεια της εργασίας επηρεάζει την ποιότητα του ελεύθερου
χρόνου.
Η κοπιαστική εργασία έχει ως αποτέλεσμα την αναζήτηση της
εκτόνωσης.
Ο παθητικός τρόπος διασκέδασης οδηγεί στη χειραγώγηση.
[Μονάδες 15]
2α. Με ποιον τρόπο οργανώνεται ο λόγος στη δεύτερη
παράγραφο του Κειμένου 1;
[Μονάδες 5]
2β. Να βρείτε το κυρίαρχο ρηματικό πρόσωπο στα Κείμενα 1
και 2 και να δικαιολογήσετε τη χρήση του.
[Μονάδες 5]
3. "Ο υπολογιστής τη στιγμή που αυξάνει τις δυνατότητες της εξ
αποστάσεως επικοινωνίας, καταργεί τη διαπροσωπική επαφή".
Να αναγνωρίσετε το είδος της σύνταξης, να τη μετατρέψετε
στην αντίθετη και να επισημάνετε τις υφολογικές διαφορές.
[Μονάδες 15]
ΘΕΜΑ Γ
Ποιο βασικό θέμα θεωρείτε ότι τίθεται στο ποίημα; Πιστεύετε
πως είστε ελεύθεροι να αξιοποιήσετε τον χρόνο σας, όπως
ακριβώς θέλετε; Να στηρίξετε την απάντησή σας σε τρεις
κειμενικούς δείκτες [150 - 200 λέξεις].
[Μονάδες 15]
ΘΕΜΑ Δ
Με αφόρμηση τα κείμενα 1 και 2 να γράψετε ένα άρθρο γνώμης
για το ιστολόγιο του σχολείου σας, στο οποίο να αναφέρετε την
προσωπική σας εμπειρία σχετικά με τη διαχείριση του
ελεύθερου χρόνου σας και την προσφορά της γνήσιας
ψυχαγωγίας στους εφήβους (300-350 λέξεις) .
[Μονάδες 30]