Anayasa Hukuku Murat MALBORA-1

Anayasa türleri Devletin unsurları
a. Yazılı anayasa a. İnsan topluluğu

Anayasanın bir metin halinde kağıda yazılmış b. Toprak parçası
olmasıdır. c. Egemen güç
b. Yazısız anayasa Devlet modelleri
Anayasanın yazılı olmama durumudur. 1. Egemenlik anlayıĢına göre devletler
Ek Bilgiler a. MonarĢi
#dünyada ilk anayasal belge 1215 magna carta b. OligarĢi
#dünyada ilk yazılı anayasa 1787 ABD yasası c. Teokrasi
Çerçeve anayasa d. Cumhuriyet
Yasalar genel hükümleri çizilmiş detay 2. Hukuki yapısına göre devletler
içermeyen anayasalardır a. Basit(tek) yapılı
# 1921 anayasası Tek başına bir devletin varlığıdır
Kazuistik anayasa #Türkiye Cumhuriyeti
Yasalar ayrıntılı ve tüm detaylarıyla i. Üniter devlet
hazırlanmış olan anayasalardır. Her şeyin tek olduğu tek devlet tek millet
YumuĢak anayasa tek bayrak tek hukuk gibi teklikleri
Normal kanunların usulleri ile barındıran ülkelerdir.
değiştirilebilinen anayasalara denir. ii. Bölgeli devlet
Sert(katı) anayasa İçerisinde kısmen özerk devletler
Normal kanunların usulleri ile bulunmasıdır.
değiştirilemeyen değiştirilmesi için daha zor b. BirleĢik yapılı
usullere tabi olan, içerisinde değiştirilemez i. Federasyon (federal devlet)
maddeler yer alan anayasalara denir. Egemen en az iki devletin ortak bir anayasa
ĠKTĠDAR TĠPLERĠ ile bir araya gelmesidir.
Kurucu iktidar Yeni oluşan büyük devlete Federal devlet
a. Asli kurucu iktidar içerisindeki küçük devletlere ise federe devlet
Sıfırdan yeni bir anayasa hazırlayan iktidardır denir.
Sınırsız bir güce sahiptir İç ilişkilerinde bağımsız dış ilişkilerinde ise
Kendisini kısıtlayan bir anayasa olmadığı için federal devlete bağımlıdır
hukuk dışıdır. Çift vatandaşlık vardır
b. Tali kurucu iktidar Üye devletler federasyondan ayrılamaz
Anayasada değişiklik yapan iktidardır Çift yapılı ve yazılı anayasa olması
Sınırlı bir güce sahiptir zorunludur.
Kendisini kısıtlayan bir anayasanın mevcut
olmasından ötürü hukukidir. ii. Konfederasyon
KurulmuĢ iktidar Egemen en az iki devletin ortak bir çıkar için
Asli kurucu iktidarın çizmiş olduğu sınırlar bir araya gelmesidir.
içerisinde hiçbir yeni değişiklik yapmayan Günümüzde örneği yoktur
iktidara kurulmuş iktidar denir. Ayrılma hakları vardır
DEVLET Devletler iç ve dış ilişkilerinde bağımsızdır
Sınırları belirli bir toprak parçası üzerinde
yaşayan insan topluluklarının örgütlenmiş
biçimine devlet denir.
MURAT MALBORA DİCLE HUKUK 2019
malboramuratt@gmail.com
HÜKÜMET SĠSTEMLERĠ Yürütme tamamen yasama meclisinin
BaĢkanlık hükümet sistemi iradesine bağımlıdır Dolayısıyla bu sistemde
Kuvvetlerin tam ayrılığı esasına dayanan bu Yürütme organı imiş gibi görünen Aslında
yasama organının uygulama aracından onun
sistem 3 temele dayandırılır
icra komitesinden başka bir şey değildir.
1. Devlet başkanının doğrudan yada yarı Meclis gerekli gördüğü bu komiteye istediği
doğrudan şekilde halk tarafından kişilere atayabilir istediklerini istediği anda
seçilmelidir. azledebilir hatta meclis yürütmenin aldığı
2. Yürütmeyi başkanın yönetmesi gerekir. kararları değiştirebilir ve geçersiz kılabilir.
3. Başkanın sabit görev süresi boyunca
görevden alınamaması Yarı baĢkanlık sistemi
Yarın başkanlık sisteminin tanımlayıcı
Başkanlık sisteminde yasama ile yürütme özellikleri şu şekilde özetlenebilir:
hem işlevsel hem de organik olarak Cumhurbaşkanı sabit bir dönem için doğrudan
birbirinden ayrılmıştır. veya dolaylı olarak genel oyla seçilir.
Başkan meclisi meclis de başkanı Cumhurbaşkanı yürütme yetkisini bir
görevden alamaz başbakan ve kabine ile paylaşabilir.
Her iki organda halk tarafından seçilir Cumhurbaşkanı parlamentodan bağımsız
olmakla beraber yalnız başına veya doğrudan
Yasama organında yer alan yürütmede
doğruya hükümet etmeye yetkili değildir.
yürütme de olan yasamada yer alamaz Başbakan ve kabinesi ise parlamentoya
Parlamenter hükümet sistemi bağımlı olup başkandan bağımsızdır.
Parlamenter sistem yürütmenin sorumlu İkili otorite yapısı her bir birimin bağımsızlık
kanadı olan Başbakanın başkanlığındaki potansiyeli devam etmek kaydıyla farklı
Bakanlar Kurulu'nun yasamanın içinde çıktığı dengeleri ve yürütme içinde güç ağırlıklarını
ve ona karşı sorumlu olduğu hükümet sistemi cumhurbaşkanına veya Başbakana kaymasına
nedir parlamenter Rejimde Yasama ve izin verir.
yürütme organları hukuken birbirinden DEMOKRASĠ
bağımsızdır ancak aralarında bir takım Doğrudan demokrasi
İşbirliği ve etkileşim mekanizmaları da vardır Her şeyi halk yapar
Bu nedenle parlamentarizm Kuvvetleri
Eski yunan kentlerinde görülen halkın bir
birbirlerinden katı bir biçimde ayrılmaz ve
devletin işleyişinde uyumu araya gelerek kanun çıkarmasıdır.
gerçekleştirir hükümet sisteminde yasama Yarı doğrudan demokrasi
işleri seçilmiş bir meclis tarafından yürütme Seçimle iş başına gelen makamlara ek olarak
işlevi ise Bakanlar Kurulu ve devlet başkanı halkında kanun işlemine girebilmesidir
tarafından yerine getirilir parlamenter Halk girişimi: halkın kanun teklifi vermesi
sistemin 4 maddede özetleyebiliriz Halk oylamasına gidilmesi
Yürütme iki başlıdır
Halk vetosu
Başbakan parlamento üyesidir
Devlet başkanı siyaseten sorunsuzdur Temsilcilerin azli
Bakanlar Kurulu parlamentoya karşı siyaseten Gibi ekleri olan demokrasi biçimidir.
sorumludur Temsili demokrasi
Halk egemenliğini seçtiği milletvekillerine
Meclis hükümeti sistemi vermesiyle MV. Halkı doğrudan temsil
Meclis hükümeti bir Kuvvetler birliği
etmesidir.
sistemidir bu sistemde hem yasama hem de
yürütme işleri tek bir elde yasama organın da #Türkiye Cumhuriyeti
toplanmıştır. Meclis hükümeti modelinde
yasamadan bağımsız bir yürütme gücü yoktur.
Türkiye devleti bir cumhuriyettir ibaresi
gelmiştir.
ANAYASA TARĠHĠ Sert ve kazoistik bir anayasadır
Senedi ittifak Seçimler 4 yılda bir yapılır denilmiştir
1808 tarihli padişah ile ayanlar arasında Hükümet sistemi karmadır.
imzalanmış olan sözleşmedir Başkent Ankara hükmü eklenmiştir
Tanzimat fermanı 1924 değiĢiklikleri
1939 tarihli hukuk devletine geçişin ilk Devletin dini İslam ibaresi kaldırıldı
adımlarının göstergesidir. Kadınlara sırasıyla belediye 1930 muhtarlık
Islahat fermanı 1933 ve 1934 vekillik hakkı tanındı
1856 tarihli Tanzimat fermanının devamı Atatürk ilkeleri eklendi
niteliğindedir. Laik devlet ilkesi eklendi
Kanuni esasi Anayasanın dili sadeleştirildi
1876 tarihli 2. Apdulhamitin 1. Meşrutiyeti Tek dereceli seçim ilkesi ve gizli oy açık
ilanı ile gelmiş olan ilk Osmanlı Türk döküm ilkesi kabul edildi.
anayasasıdır. 1960 yılında darbe gerçekleĢti
Meclisi umumi kurulmuştur meclis iki
kanattan oluşmuş 1961 anayasası
Bir kanat meclisi mebustur bu meclisin Darbe anayasasıdır
üyelerini halk seçer ve bu üyeler 4 yılda bir En özgürlükçü anayasa olarak tanımlanır
seçilir diğer kanat ise meclisi ayandır padişah İlk kez kuvvetler ayrılığı ilkesi
tarafından atanır ve ömür boyu üyedir. benimsenmiştir.
Başkent İstanbul Parlamenter sistem kabul edildi
Padişah kanunları mutlak veto sürgün sansür Cumhuriyet senatosu ve millet meclisi
ve meclisin süresiz feshine sahiptir grupları olmak üzere iki grup mecliste vardı
İstibdat dönemi sonrasında padişahın bu Sosyal hak ve ödevler düzenlendi
yetkilerinde kısıtlamalar getirilmiş meclisin Anayasa mahkemesi kuruldu
yetkileri genişlendirilmiştir. Yargıtay Danıştay askeri Yargıtay
1921 anayasası Uyuşmazlık mahkemesi milli güvenlik kurulu
Teşkilatı esasiye olarak da geçer ile diyanet işleri kuruldu
Kanuni esasiye de yürürlüğe devam etmiş bu Milletvekili olmadan bakan olunabilir
yüzden aynı zamanda iki anayasaya sahip ve yeniliklerdir.
iki anayasayı kullanıyorduk 1971 muhtıra gerçekleĢti
Meclis hükümeti sistemi benimsenmiştir. Hükümet istifa etti
Milli egemenlik ilkesi kabul edilmiş 1961 değiĢiklikleri
Seçimlerin 2 yılda bir düzenlenmesi karar 71-73 değişiklikleri de denir
verilmiştir Temel hak ve hürriyetlere genel sınırlamalar
Temel hak ve ödevlerden bahsedilmemiştir. getirildi
1923 değiĢikleri Yürütme organı güçlendirildi
Hükümet şekli cumhuriyettir Bakanlar kuruluna KHK çıkarma yetkisi
Cumhurbaşkanlığı makamı oluşturulmuştur AYİM ve DGM kuruldu
1924 anayasası 1980 darbesi gerçekleĢti
İkili anayasa süresi bitmiştir. 1982 anayasası
Darbe anayasasıdır
MGK ile danışma meclisi hazırlamıştır Bu karar ile hem TBMM hem de CB birlikte
Halk oylamasına gidilmiş bu anayasa seçime gider
değişikliği oylaması ile CB seçimleri Seçimlerin ertelenmesi
birleştirilmiştir. Savaş hali haricinde hiçbir şekilde ertelenmez
Kenan Evren CB seçilmiştir Bu sadece TBMM’nin en fazla 1 yıl
2017 değişikliği ile cumhurbaşkanlığı ertelemesi sağlar. Bu karar her yıl bitiminde
hükümet sistemine geçilmiştir. tekrardan bir yıl uzatılabilir. Bu 1 yıllık
SEÇĠM uzatma hakkı sınırsızdır
Seçimleri YSK yapar Ara seçim
YSK 7 asil 4 yedek üyeden oluşur TBMM üye sayısında azalma olmasıyla
Yargıtay 6 Danıştay 5 üye gönderir yapılır bu azalma şekilleri iki türlüdür
Görev süreleri 6 yıldır 1.TBMM üye tam sayısının %5 azalması
YSK kararlarına karşı yargı yolu kapalıdır. Bu durumdan 3 ay içerisinde seçim yapılır bu
Seçimlere dair detaylı bilgi yasama durumun istisnası ise seçimlerin normal
bölümünde anlatılacaktır süresine son 1 yıl kalmış ise yapılmaz
DEVLETĠN TEMEL ORGANLARI 2.Bir ilin ya da seçim çevresinin MV.
YASAMA Tamamının ölmesi bu durumda 90 gün
1982 An. Yasama organı TBMM dir. sonraki ilk Pazar günü seçim yapılır
Yasama yetkisinin özellikleri Bu ara seçimler sadece MV. Bağlı oldukları
Genelliği şehirler ile alakalıdır ülke genelinde seçim
Meclisin An. Aykırı olmamak koşuluyla yapılmaz
istediği kadar kanun yapabilmesidir Kural olarak bir yasama döneminin ilk 30 ayı
Asliliği ile son 1 yılı içerisinde ara seçim
Kanunları TBMM’nin bizzat kendisinin gerçekleştirilmez istisnai durumları zaten
kimseye ihtiyacı olmadan tek başına yukarıda belirttik
yapabilmesidir. MĠLLETVEKĠLLĠĞĠ
Devredilmezliği Türkiye vatandaşı olmak
Yasa yapma yetkisinin devredilemeyeceği 18 yaşını doldurmak
anlamına gelir Askerlik ile ilişiği olmamak
Süresizliği En az ilkokul mezunu olmak
Yasama yetkisi görev süresince bir kesintiye Kısıtlı olmamak
uğratılamaz Kamu hizmetlerinden yasaklı olmamak
TBMM SEÇĠMLERĠ Taksirli suçlar hariç 1 yıl veya daha fazla
Olağan seçim hüküm giymemiş olmak
Seçimler 5 yılda bir yapılır Yüz kızartıcı suçtan veya terör suçundan hiç
TBMM seçimleri ile CB seçimi aynı anda hüküm giymemiş olmak(Af’a uğrasalar dahi
yapılır olmaz)
Seçim günü görev süresinin son bitimindeki
Pazar günü yapılır
Seçimlerin yenilenmesi
5 yıllık yasama dönemi içerisinde yapılır
Bu karar TBMM ya da CB tarafından alınır
Meclis üye tam sayısının 3/5 ile karar alınır
Kararın 60 günü takip eden Pazar yapılır
Milletvekilliği baĢvurusu yaparken ###Dokunulmazlığı kaldırılan MV. 7 gün
görevden çekilmesi gerekenler içerisinde anayasa mahkemesine itiraz edebilir
Hâkimler ve savcılar ve anayasa mahkemesi ise 15 gün içerisinde
Silahlı kuvvet mensupları hükmü açıklar
Yüksek yargı organı mensupları Milletvekilliğini sona erdiren haller
YÖK üyeleri a. Kendiliğinden bitebilir
Yüksek öğretim elemanları Ölüm gaiplik CB seçilmesi Bakan olarak
Kamu kurum ve kuruluşlarında işçi olmayan atanması CB Yrd seçilmesi
çalışanlar (memur) b. TBMM kararı ile bitebilir
Bu meslek grubundakiler önce işlerinden istifa İstifa devamsızlık( 1 ayda toplam 5 birleşime
etmeli daha sonra aday olma imkânı mazeretsiz katılmama)(301 oy ile) MV.
bulabilirler fakat bunlardan ilk üçü göreve geri Bağdaşmayan görev yapmak ile bitebilir.
dönmek ister ise görevlerine geri dönemez. c. Mahkeme kararı ile bitebilir
Milletvekilliği sıfatının kazanılması Kesin hüküm giyme Kısıtlama
İl seçim kurulu tutanağının hazırlanması NOT: kişinin meclis başkanı partisinden istifa
(mazbata) ile vekillik sıfatı kazanır etmesi dokunulmazlığının kaldırılması
Mecliste ant içme ile görevine başlar Milletvekilliği sıfatını düşürmez.
Milletvekilleri aylık ödenek yolluk ve emekli TBMM ĠÇYAPISI
işlemleri kanunla belirlenir a. TBMM baĢkanlık divanı
Maaşları en yüksek devlet memurundan TBMM çalışmalarını yöneten oluşumdur
yüksek maaş alamaz ibaresi ile kısıtlanmıştır. TBMM başkanı başka vekilleri üyeler ve idare
MV. ödenekleri 3 ay önceden de verilebilir. amirlerinden oluşur
Milletvekillerinin dokunulmazlıkları Bu divandakilerin tamamının MV. Olması
a. Yasama sorumsuzluğu zorunludur
Meclis çalışmaları sırasında söyledikleri Bu divan bir yasama dönemi içerisinde iki
sözlerden açıkladıkları düşüncelerden ve defa seçilir ilk seçim görev süresi 2 yıl 2.
kullandıkları oylardan ötürü sorumlu Seçim ile gelenlerin görev süresi yasama
olmamaları anlamına gelir döneminin sonuna kadardır.
Meclis tarafından kaldırılamaz TBMM başkanı hiçbir oturumda oy kullanmaz
Ömür boyu sürer Başkan vekilleri ise yönettikleri birleşimlerde
Mutlak koruma sağlar oy kullanamaz.
b. Yasama dokunulmazlığı TBMM baĢkan seçimi
MV. seçilmeden önce veya MV. Süresinde Meclis genel kurulu seçer
suç işlendiği iddiası ile tutuklanamaz Meclisin en yaşlı üyesi geçici başkan olarak
sorgulanamaz tutulamaz ve yargılanamaz. yasama dönemi ve başkanın seçimine kadar
İstisnai durumlar meclisi idare eder
Ağır ceza gerektiren bir suçüstü halde Adaylar 5 gün içinde belirlenir seçim yapılır
yakalanması veya MV. Seçilmeden önce Siyasi partiler aday gösteremez yani herkes
soruşturmasına başlanmak koşuluyla tek başına gelip aday olur
anayasanın 14. Maddesinde ki suçlardan biri En fazla 4 turda belirlenir ve seçim şekli
veya birkaçını işlemesi durumu istisnadır. şöyledir:
MV. bitince dokunulmazlığı kalkar
CB. CB. Yrd. Bakanlarda bu
dokunulmazlıktan faydalanır.
1. Tur 2/3 çoğunluğu 400 MV. Oyu Kamu baş denetçisi seçmek
alınırsa 2. Tura gidilmeden kazanır Anayasa mahkemesine üye seçmek
2. Tur 1. Turun tekrarıdır ola ki fikirler Kamu baş denetçisi seçmek
değişmiştir RTÜK üyesi seçmek
3. Tur ÜTS salt çoğunluğu 301 MV. Sayıştay başkanı ve üyesi seçmek
4. En çok oy alan iki adayın kalarak KHK ya üye seçmek (2017 dğş.)
seçimin yapılması ile en çok oyu alan Para basılmasına karar vermek
Meclis başkanı seçilen kişinin siyasi partisiyle Bütçe ve kesin hesap kanun teklifini görmek
ilişkisi bitmez ve kabul etmek
Meclis başkanı CB ye vekâlet edemez. Kanun yapmak
2 tip kanun vardır
b. Siyasi parti grubu Maddi kanun ve şekli kanun
En az 20 MV. Nin oluşturduğu meclis Maddi kanun sürekli genel konusu olan soyut
grubudur kanunlardır
Bu partiler MV. Sayısına göre başkanlık TCK TMK BK
divanına üye gönderir Şekli kanun Süreli özel konusu olan somut
TBMM de en fazla koltuğa sahip 2 parti kanunlardır
Any.Mah. iptal davası açabilir Bütçe kanunu Af Kesin hesap
Millerler arası uygun bulma kanunu
TBMM çalıĢma düzeni Kanun teklifi
Yasama dönemi iki genel seçim dönemi 2017 değişikliği ile kanun teklifi şu şekilde
arasındaki süredir hazırlanır.
Yasama yılı 1 ekim ile 30 eylül arasıdır MV. tekli eder (1 kişi daha yeterli)
Birleşim bili bir günde açtığı toplantı TBMM başkanlığa verilir
Oturum birleşimin ara ile bölünen kısmı Teklifi ilgili komisyona gönderilir
Tatil meclisin 3 ay dinlenmesi Komisyon rapor hazırlar
Ara verme 15 günü geçmeyecek şekilde TBMM raporu MV. Dağıtır
sınırsız defa 15 günlük süre verme kararı TBMM genel kurulu oylar
bulunan dinlenme TBMM reddederse aynı teklif 1 yıl boyunca
Olağan üstü toplantı ise meclisin tatil veya ara tekrar mecliste görüşülemez
verme döneminde meclise toplantıya TBMM kabul ederse Yayımlanmak üzere CB
çağırılmasıdır bunun için iki kişi görevlidir gönderir
1. TBMM başkanı. Başkan kendi daveti CumhurbaĢkanı
veya 1/5 120 MV. İsteği üzerine Yayımlar ya da geri gönderir
yapabilir Resmi gazete de yayımlanır
2. Cumhurbaşkanı Kanun metninde yer alan tarihte tarih de
TBMM görev ve yetkileri yürürlüğe girer eğer tarih yazılı değilse
Kanun koymak değiştirmek ve kaldırmak yayımlandığı günden itibaren yürürlüğe girmiş
Anayasa değişikliği sayılır
Uluslar arası antlaşmaları onaylamayı uygun Geri gönderme
bulmak. TBMM ye geri gönderir meclis değiştirip CB
Genel ve özel af ilan etmek ye gönderirse CB ister yanımlar veya geri
Savaş ilan etmek gönderir. Kanun MV. ÜTS salt çoğunluğu ile
TBMM başkanı seçmek kabul edilirse CB bunu yayımlamak zorunda.
Parlamento kararı’na yargı yolu kapalıdır Temel hak ve hürriyetlerine ilişkin MAA ile
bunun istisnai durumu ise TBMM iç tüzüğü kanun çatışırsa MAA üstündür.
yasama dokunulmazlığı kaldırılması MV. Uygun bulma kanunu yargısal denetime tabi
Düşürülmesi istisnai durumlardır. değildir.
Anayasa değiĢtirmek Af ilan etmek
Teklif ÜTS 1/3 200MV. İle yapılır ÜTS 3/5 yani 360 MV. Af teklifini kabul eder
Meclis başkanlığına TSK ve savaĢ ilanı
İlgili komisyona Parlamento kararıdır
Komisyon rapor hazırlar Meclis tatilde ve direkt savaş olursa CB bu
Meclis başkanı raporu MV. Dağıtır yetkiyi kullanır
TBMM genel kurulunda görüşülür Anayasa mahkemesine üye seçmek
GörüĢme usulleri Parlamento kararı ile 15 üye seçilir
İvedik ile görüşme yasaktır 3 tanesini meclis 12 tanesini CB seçer
2 defa görüşülür iki süre içerisinde 48 saatlik Gizli oy yapılır
serinleme süresi geçmelidir Seçim şekli ise
Oylama yapılır (gizli oy) 1. Tur 2/3 400 MV.
Oylamanın 3 sonucu vardır 2. Tur ÜTS salt çoğunluğu 301 mv
1.Kabul sayısı 3/5 in altında ise yani 360 dan 3. Tur en çok oyu alan 2 adaydan en fazla
az ise reddedilmiş olur oy almış olan kişi kazanır
2. 3/5 ile 2/3 arasında bir oy ile kabul edilirse HSK üye seçmek
CB ye gönderilir Detaylı yargı bölümünde anlatılacak
Cumhurbaşkanı bu durumda kabul etmek 13 üyenin 7 sini TBMM seçer
isterse bile halka göndermek zorundadır yada TBMM BĠLGĠ EDĠNME VE DENETĠM
meclise gönderir YOLLARI
3. Kabul edilip 400 3/5 olursa A. Yazılı soru CB. Yrd. Ve bakanlara 15
cumhurbaşkanı onaylar ihtiyari gün içerisinde cevaplamaları için
refarandum ya da geri göndermeyi verilen yazılı sorulardır
yapar. İhtiyari refarandum demek B. Genel görüĢme devlet veya toplum
zorunlu olmayan referandum demektir. faaliyetini ilgilendiren önemli
Refandum resmi gazetede yayınlanması ile 60 konuların görüşülmesidir
gün sonrasındaki pazar yapılır. C. Meclis araĢtırması
Bütçe kanunu ve kesin hesap kanunu CB. Yrd. Veya bakanlar hakkında suç
teklifleri görüĢüp kabul etmeleri işlendiği iddiasını soruşturmaktır
Bütçe kanunu Cumhurbaşkanı tarafından Soruşturma sistemi ÜTS salt
hazırlanır. Meclis görüşüp kabul eder. çoğunluğu(301 MV.) vereceği önerge 1
Yargısal denetime anayasa mahkemesine ay içinde görüşülür
tabidir. Soruşturma açma ÜTS 3/5 (360) MV
Mali yılbaşında en geç 75 gün önce meclise onayı ile soruşturulur
sunulmalıdır. Yüce divana sevk için ise ÜTS 2/3
Milletlerarası antlaĢmaların uygulanması (400) oyla karara varılması için yüce
Usulüne göre kabul edilen MAA kanun divana sevk edilir divan 3 ay içerisinde
hükmündedir. karara bağlar 3 ay uzatabilir bu uzatma
TBMM uygun bulduğu takdirde uygun bulma tek sefere mahsustur
kanunu çıkarır. CB onaylar
YÜRÜTME Seçimlere 1 yıldan daha az bir süre kalmış ise
Yürütme organı CB. makamın boşalmasını takip eden 60 gün
CB. Olma şartları sonrasındaki Pazar günü seçim yapılır
Türkiye vatandaşı olmak Eğer seçimlere 1 yıldan fazla var ise makamın
Yükseköğretim mezunu olmak boşaldığı günden itibaren başlayan 45 gün
40 yaşını tamamlamış olmak sonrasındaki Pazar günü CB seçimi yapılır
MV. seçilme kriterlerini sağlıyor olmak CB görev ve yetkileri
CB. Seçimlerine aday gösterebilmek TC. bütünlüğünü ve birliğini temsil etmek
Siyasi parti grupları Yürütme yetkisini kullanmak
Son yapılan genel seçimlerde geçerli oyların kanunları yayımlamak
%5 ini alan partiler kanunları veto etmek
En az 100 bin seçmen imzası olanlar ülkenin iç ve dış siyaseti için meclise öneride
CB seçimleri bulunabilmek
CB seçimleri en fazla iki turda biter anayasa mahkemesine iptal davası açmak
İlk oylamada geçerli oyların salt çoğunluğunu CB. Yrd. Ve bakan atamak
almış olmak %50 +1 yeterlidir CB kararnamesi çıkarmak
Bu şart sağlanamaz ise en çok oyu alan 2 kişi Anayasa mahkemesine üye atamak
1.turu izleyen 2. Pazar günü seçime gider ve OHAL ilan etmek
en çok oyu alan kazanır CB cezai sorumluluğu
Ola ki son tura tek aday kalırsa yani en çok Cb hakkında suç işlediği iddiasıyla meclise
oyu alan 2. Kişi ölür vs. diğer adaylardan en ÜTS salt çoğunluğunun (301) vereceği önerge
çok oyu alan gelir şayet bu durumlara rağmen ile soruşturma isteminde bulunulur
diğer adaylarda ölür veya seçilme kriterlerini TBMM önergeyi 1 ay içinde görüşür
kaybederse bu durumda kalan tek aday ÜTS 3/5 oyla soruşturma kararı verir
refaranduma gider eğer halk evet derse CB 15 kişilik komisyon kurulur
olur. Soruşturma raporu düzenlenir
5 yıl görev süresi vardır ( bu işlem 2 ay +1 ay olacak zamanı vardır)
Bir kimse 2 defa CB seçilebilir Rapor TBMM başkanlığına gönderilir
CB 2. Dönemindeyken meclis seçimleri 10 gün görüşülür
yenileme kararı alırsa mevcut CB tekrar aday TBMM de yüce divana sevk için oylama
olabilir yapılır
CB siyasi partisi ile olan ilişkisi bitmez ÜTS 2/3 oyla kabul edilmesiyle yüce divana
CB makamının boĢalması durumunda sevk edilir
1982 anayasasına göre seçimlere 1 yıldan Yüce divan 3ay +3 ay olacak şekilde karara
daha az bir süre kalmış ise CB seçimleri ile bağlar
meclis seçimleri beraber yapılır NOT: hakkında soruşturma başlamış olan CB
Eğer seçimlere 1 yıldan daha fazla bir süre seçimleri yenileme kararı alamaz
varsa CB seçimi yapılır bu seçimle gelen CB CB yardımcıları
meclisin görev süresinin bitimiyle onunda Birden fazla yardımcı olabilir
görev süresi biter ve bu süre CB için dönem MV. seçilme yeterliliğine sahip olunmalı
olarak kabul edilmez. CB yardımcılar CB ye karşı sorumludur
CB seçim konunda bu durumların süresi İstifa veya ölüm durumunda en yaşlı yardımcı
belirtilmiştir buna göre cumhurbaşkanına vekalet eder

Yurtdışı veya hastalık gibi hallerde CB kendi Milli savunma
seçeceği yardımcısı vekalet eder 2 ayda bir toplanır
CB yardımcıları da mecliste ant içer Kararları tavsiye niteliğindedir
CB yardımcıları yasama dokunulmazlığından CB. CB. Yrd. Milli savunma adalet iç işleri
yararlanır dış işleri genel kurmay bakanları kara hava
Devlet denetleme kurulu deniz KK üyeleridir
Yargı organları dışında aklınıza gelecek olan MGK genel sekreteri üye değildir
neredeyse bütün kurum ve kuruluşları CB başkanlığında toplanır
denetleyen yapıdır Günden CB tarafından seçilir
CB bağlıdır Karar alınırken kullanılan oy eşit olursa CB
DDK resen hareket edemez CB nin isteği oyu kararda fazla sayılır
gereklidir BaĢkomutanlık ve genel kurmay baĢkanı
Bakanlar Sembolik olarak CB savaş döneminde ise
Bakanlıkların kurulması kaldırılması ve GKB başkomutandır
teşkilatları CB tarafından CB kararnamesi ile GKB milli savunma bakanına bağlıdır
düzenlenir OHAL
Bakanlar MV. Seçilme yeterliliğine sahip Doğal afet tehlikeli salgın hastalık seferberlik
olmalıdır savaş ayaklanma vb durumlarda ilan edilir
Mecliste ant içer CB tarafından ilan edilir
Yürütmenin düzenleyici iĢlemleri En çok 6 ay için geçerlidir
CB kararnamesi ve yönetmeliği olmak üzere 2 Meclis 4 ay olmak üzere sınırsız defa
adettir uzatabilir
CB kararnamesi
a. Olağan dönem kararnamesi
Sosyal ve ekonomik hakları düzenleyebilen
kararnamedir
Kanun hükmü olağan CBK dan üstündür
Anayasada düzenlenmek zorunda olan
durumları CBK ile düzenlenemez
b. OHAL dönem kararnamesi
Temel hak ve hürriyetlerin tamamını
düzenleyebilme yetkisidir
Yargı yolu kapalıdır
Yönetmelik
CB bakanlar ve kamu tüzel kişileri yönetmelik
çıkarabilir
Hangi yönetmeliklerin RG de yayımlanacağı
kanunda belirtilir
Ülke çapında bir yönetmelik Danıştay
Bölgesel çaptaki yönetmelik ise idare
mahkemeleri tarafından denetlenir

YARGI Gibi durumları 2/3 oy ile diğer kararlarını ise
Türkiye yargı sistemleri oy çoğunlu ile alırlar
1. Anayasa yargısı Yüce divan sıfatı hariç bütün sorunları dosya
2. Adli yargı üzerinden sonuçlandırır
3. İdari yargı Görev ve yetkileri
4. Uyuşmazlık yargısı MV. düşürülmesi
1.Anayasa yargısı Yasama dokunulmazlığının kaldırılması
Anayasa mahkemesi Siyasi parti mali denetimi yapmak
15 üyeden oluşur Anayasal uygunluk denetimi yapmak
12 üyesini CB 3 üyeyi TBMM seçer Anayasal uygunluk denetimi yapmak
CB 3 üyeyi Yargıtay Uyuşmazlık mahkemesi başkanı seçmek
2 üyeyi Danıştay Bireysel başvurulara bakmak
3 üyeyi yüksek öğretim kurumlarında Yüce divanı sıfatıyla yargılama
(prof. Veya doç. Sıfatı olan hukuk siyasal Anayasa uygunluk denetimi
veya iktisat fakültesinde olan) öğretim Soyut norm denetimi (iptal davası)
üyelerinden. a. ġekil bakımından
4 üyeyi üst kademe yöneticilerden, serbest Kanunun Anayasanın belirlediği şekilde bir
avukatlardan, 1. Sınıf hakim ve savcılar ile hata olduğu iddiasıyla istenilen iptaldir
en az 5 yıl rapörtülük yapmış Anayasa b. Esas bakımından
mahkemesi üyeleri arasından seçer. Kanunun anayasaya ters bir durum olduğunun
iddiasıdır
TBMM 2 üyeyi sayıştaydan 1 üyeyi ise ……………………………………………..
baronun önereceği serbest avukatlardan Kanun CB karanamesi TBMM iç tüzüğü
seçer Anayasa değişiklikleri (şekil bakımından)
Anayasa mahkemesi üye seçilme Ģartları Denetlenir
45 yaş İptal davasını CB
Avukatlar için fiilen 20 yıl görev yapmış olma TBMM ÜTS 1/5 i
1.sınıf hakim ve savcıların 20 yıl görev yapma Meclisin en fazla üyeye sahip 2 parti grubu
NOTLAR: İptal davasına başvurabilir
Anayasa mahkemesine üyelerin görev süreleri MAA OHAL CB kararnamesi İnkılap
12 yıldır ve üyeler tekrar seçilemez kanunları ve 3 istisna hariç ( iç tüzük Mv
Üyeler kendi arasında başkan ve vekil seçer düşürülmesi ve yasama dokunulmazlığını
başkan ve vekillerin görev süresi 4 yıldır kaldırılması) anayasa mahkemesi parlamento
Başkan ve vekiller tekrar seçilebilirler kararlarını denetleyemez
ÇalıĢma esasları
Genel kurul ve iki bölümden oluşur
Genel kurul için en az 10 üyenin
toplanmasıyla görüşme yapılabilir
Bölümlerde ise yeter sayı 4
Anayasa değişikliğinin iptali
Siyasi partilerin kapatılması
Siyasi partilerin devlet desteğinin kesilmesi

Yargıtay
Görev süresi 12 yıldır
Üyelerinin tamamı HSK seçer
DanıĢtay
Görev süresi 12 yıldır
Üyelerin ¼ CB ¾ HSK seçer
UyuĢmazlık mahkemesi
Yargıtay ve Danıştay genel kurulunda üye
seçer
Başkanı anayasa mahkemesi seçer
HSK
13 üyeden oluşur
4 üye CB 7 üye TBMM tarafından seçilir
Geri kalan 2 üye ise şu şekilde vardır
Biri doğal başkan bu adalet bakanıdır
Diğeri ise doğal üyedir o da adalet bakanı
yardımcısıdır
CB 3 üyeyi 1. Sınıf adli yargı hâkimlerinden 1
tanesi idari yargıdan seçilir.
TBMM 3 üye Yargıtay
1 üye Danıştay
3 üye öğretim üyesi ve Av. Seçilir
Üyeleri 4 yıl görev yapar tekrar seçilebilirler
Kurul 2 daireden oluşur
NOTLAR
Meslekten çıkarma cezası dışında yargı yolu
kapalıdır
Hakimler ve savcıların idare olarak adalet
bakanına özlük işleri olarak HSK ya bağlıdır
SayıĢtaylar
Merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kamu
idareleri ve bütün kurumların gelir ve
giderlerini denetler
Başkan ve üyelerini TBMM seçer
Kararları kesindir
Danıştay ile Sayıştay’ın kararları çatışırsa
Danıştay kararları esas alınır


Anayasa Hukuku Murat MALBORA-1

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Anayasa Hukuku Murat MALBORA-1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Anayasa türleri Devletin unsurları

a. Yazılı anayasa a. İnsan topluluğu

MURAT MALBORA DİCLE HUKUK 2019

MURAT MALBORA DİCLE HUKUK 2019

MURAT MALBORA DİCLE HUKUK 2019

MURAT MALBORA DİCLE HUKUK 2019

You might also like