EN ÇOK SORU ÇIKAN ALANLARIN ÖZELLİKLERİ

Kuzey Amerika'nın Doğusu Çin'in Doğusu

▶ Bu bölge en fazla sorulan yerdir. Kuzeybatı Avrupa ▶ Dünyanın en büyük ticaret limanı (Şan-
▶ Sanayinin, nüfusun, borsanın, tica- ghay) ve Çin'in başkenti (Pekin) buradadır.
retin, ulaşım ağlarının yoğun olduğu ▶ Sanayinin, nüfusun, ticaretin, ula- ▶ Sanayinin, nüfusun, borsanın, ticaretin,
önemli bir yerleşim alanıdır. şım ağlarının yoğun olduğu önemli ulaşım ağlarının yoğun olduğu önemli bir
▶ Ilıman okyanusal iklim hâkim oldu- bir yerleşim alanıdır. yerleşim alanıdır.
ğu için yağışlı bir alandır ve geniş yap- ▶ Hava kirliliği ve insanların çevre- ▶ Hava kirliliği ve insanın çevreye etkisi
raklı ağaçlar bulunur. ye etkisi fazladır. fazladır. Fosil yakıt kullanımı yüksektir.
▶ Hava kirliliği ve insanın çevreye et- ▶ Yağışlı muson ikliminin hâkim olduğu
kisi fazladır.
alanda geniş yapraklı ormanlar bulunur.
▶ New York buradadır.

Coğrafyanın Kodları Endonezya Çevresi

▶ Yoğun nüfuslu bir alandır.

Ücretiz PDF
▶ Tsunami, deprem, volkanizma,
kasırga gibi doğal afetler fazladır.
▶ Kimyasal çözünme görülür.
▶ Ormanlar yoğun olarak tahrip
Amazon Havzası edilmektedir. İnsanın çevreye et-
kisi fazladır.
▶ Yıl boyu düzenli yağış alan, kim-
yasal çözünmenin görüldüğü, Ekva-
toral iklim sahasıdır.
▶ Geniş yapraklı ağaçlardan oluşan
yoğun bir bitki örtüsü vardır. Biyo-
çeşitlilik fazladır.
▶ Ulaşım, nüfus, sanayi, tarım, tica- Hindistan Çevresi
ret ve yerleşme sınırlıdır.
▶ Sel ve taşkınların olduğu, bol ya- Avustralya'nın iç kesimleri
▶ Yerleşmeler 1000 metreden sonra Sahra Çölü ğışlı muson iklimi hâkimdir.
başlar. ▶ Kuraklığın, fiziksel parçalanma-
▶ Kuraklığın, fiziksel çözünmenin ▶ Doğum oranlarının fazlalığından
dolayı yoğun nüfuslu bir sahadır. nın fazla olduğu çöl alanıdır.
fazla olduğu çöl alanıdır.
▶ Kimyasal çözünme görülür. ▶ Yağışlar az, bitki örtüsü zayıftır.
▶ Yağışlar az, bitki örtüsü zayıftır.
▶ Geniş yapraklı ağaçlardan oluşan, ▶ Ulaşım, nüfus, tarım, ticaret ve
▶ Ulaşım, nüfus, tarım, ticaret ve yerleşme sınırlıdır.
yerleşme sınırlıdır. kışın yaprak döken ormanlar vardır.
▶ Günlük sıcaklık farkı yüksektir.
▶ Günlük sıcaklık farkı yüksektir.

1
 TYT- AYT YILLARA GÖRE ÇIKMIŞ DÜNYA HARİTASI SORU SAYILARI

2022 2021 2020 2019 2018

Tyt Coğ.1 Coğ.2 Tyt Coğ.1 Coğ.2 Tyt Coğ.1 Coğ.2 Tyt Coğ.1 Coğ.2 Tyt Coğ.1 Coğ.2

3 1 2 2 1 1 1 1 2 2 2 1 1 1 2

MSÜ YILLARA GÖRE ÇIKMIŞ DÜNYA HARİTASI SORU SAYILARI

2022 2021 2020 2019 2018

MSÜ MSÜ MSÜ MSÜ MSÜ

1 - 2 1 2

Son 12 yılın TYT ve AYT sınavlarında çıkmış dünya haritası soruları incelenerek en fazla sorulan alanlar istatistiksel olarak gösterilmiştir.

Coğrafyanın Kodları 3

Ücretiz PDF
9
3
4 3
15
3 10

8 12

12 5 5

3 3 8

4
4 3

Geçmiş yıllara baktığımızda Dünya harita becerisiyle alakalı
TYT ve AYT sınavlarında en az 4, bazı yıllar 5 ve ya 6 soru
çıktığını görüyoruz. TYT ve AYT sınavlarında toplam coğrafya
sorusu 22'dir. 22 sorunun 6 tanesinin Dünya harita becerisi
olarak sorulması bize Dünya harita bilgisinin ne kadar önemli
olduğunu gösteriyor.
Sadece TYT açısından düşündüğümüz de TYT sınavında 5
sorunun en az iki tanesinin Dünya harita becerisi olduğunu
görüyoruz. TYT coğrafya sınavının neredeyse yarısını Dünya
harita becerisi oluşturuyor. Son sene bunun 3 soruya çıkarak
yüzde ellisini de geçtiğini gördük. Tüm bunlardan hareketle
diyebiliriz ki bir TYT öğrencisinin coğrafya için ilk olarak
atması gereken adım harita bilgisine çalışmaktır. Harita bilgisi
çalışmadan öğrenilen konuların temeli eksik kalacaktır.

Coğrafyanın Kodları

2

Sert Karasal
▶ Karaların iç kısımlarında ve yüksek dağlık alan-
larda görülür.
▶ Bitki örtüsü iğne yapraklı tayga ormanlarıdır.
▶ Yıllık yağış miktarı 500-600 mm civarındadır.
▶ Yıllık sıcaklık farkı 30-40 °C civarındadır.
▶ Yağışlar yaz mevsiminde düşer.
Step
Coğrafyanın Kodları
Ücretiz PDF
▶ Karaların iç kısımlarında görülür.
▶ Bozkır (step) bitki örtüsü hâkimdir.
▶ Yıllık yağış miktarı 300-600 mm ara-
sındadır.
▶ En fazla yağış ilkbahar mevsiminde
düşer.
Akdeniz
▶ 30 °-40 ° enlemleri arasında görülür.
▶ Bitki örtüsü kızılçam ormanları ve
kızılçamların kesilmesiyle oluşan ma-
kilerdir.
▶ En fazla yağışı kış mevsiminde alır.
▶ Yıllık yağış miktarı 600-1000 mm
civarındadır ve cephesel oluşumludur.
3
DÜNYA BÜYÜK İKLİM TİPLERİ HARİTASI
Kutup
▶ Kutup bölgelerinde görülür.
▶ Sıcaklık yıl boyu 0 °C'nin altındadır.
▶ Bitki örtüsü yoktur.
▶ Sıcaklık -60 °C'ye kadar düşer.
Ekvator
▶ Ekvator'un her iki yanında 0
°-10 ° enlemleri arasında görülür.
▶ Yağışlar konveksiyoneldir.
▶ Her mevsim yağışlıdır. En faz-
la yağışını ilkbahar ve sonbahar
mevsiminde alır.
▶ Günlük ve yıllık sıcaklık farkı
azdır.
Ilıman okyanus
Savan
▶ 10 °-20 ° enlemleri arasında görülür. ▶ 30 °-60 ° enlemleri arasında görülür.
▶ Bitki örtüsü savan denilen yazları ▶ Bitki örtüsü karışık ormanlar ve kı-
yeşeren, kışları kuruyan yüksek boylu şın yaprak döken ormanlardır.
otlardır. ▶ Yıllık yağış miktarı 1000-1500 mm
▶ Konveksiyonel yağışlar görülür. civarındadır ve her mevsim yağışlıdır.
▶ Yıllık yağış miktarı 1000-1500 mm ▶ Oluşumunda okyanus akıntıları ve
civarındadır. batı rüzgârları etkilidir.
Tundra
▶ 60 °-70 ° enlemlerinde görülür.
▶ Bitki örtüsü yosun ve çalılardır.
▶ Yıllık yağış miktarı 200 mm civarındadır.
▶ Sıcaklık -35 °C'ye kadar düşer.
▶ Yılın 9 ayı donmuş olan toprak, yaz aylarında-
da çözülerek bataklıklar oluşturur.
Muson
▶ Güney ve Güneydoğu Asya’da
görülür.
▶ Yağışlar yaz mevsiminde düşer
ve sellere neden olur.
▶ Yıllık yağış miktarı 2000 mm
civarındadır.
▶ Orografik yağışlar görülür.
Çöl
▶ Tropikal çöl, karasal çöl ve soğuk çöl
olarak ayrılırlar.
▶ Yıllık yağış miktarı 250 mm altında
olan yerlerdir.
▶ Bitkiler kurakçıl ot ve kaktüslerdir.
▶ Çöl ikliminin hâkim olduğu alanlar-
da fiziksel çözülme fazladır.
 İKLİM pekİŞTİRME ETKİNLİĞİ

Sıcak İklimler Ilıman İklimler Soğuk İklimler

Ekvatoral Muson Akdeniz Sert Karasal Tundra

Savan Çöl Ilıman Okyanus Ilıman Karasal Kutup

Coğrafyanın Kodları
Ücretiz PDF
Aşağıda verilen dilsiz haritadaki iklimleri doğru şekilde boyayınız.

Sıcak İklimler
Ilıman İklimler Soğuk İklimler

Ekvatoral Muson
Akdeniz Sert Karasal Tundra
Savan Çöl
Ilıman Okyanusal Ilıman Karasal Kutup

Coğrafyanın Kodları

4
 İKLİM pekİŞTİRME ETKİNLİĞİ

Aşağıdaki haritada farklı renklerle gösterilen iklim tiplerini doğru şekilde altındaki renklerin karşısına yazınız.

Sıcak İklimler Ilıman İklimler

Soğuk İklimler

Coğrafyanın Kodları
Ücretiz PDF
Aşağıdaki haritada numaralı yerlerin iklimlerini alttaki numaraların karşısına yazınız.

13

12
4 11

14
1 10
5

15

2
6
9
16

3 7 18
19

8 17

01 06 11

02 07 12 16

03 08 13 17

04 09 14 18

05 10 15 19

Coğrafyanın Kodları

5
 10 yıl tyt-ygs-AYT-LYS ÇIKMIŞ HARİTA SORULARININ BENZERLERİ

TYT 2022 TYT 2019

II
I
II V
III
IV

III

IV

4) Haritada numaralanmış alanlardaki bitki topluluklarından

1) Haritada numaralarla gösterilen yerlerin hangisi tundra
hangilerinin benzer olduğu söylenebilir?
ikliminin görüldüğü yerlerden biridir?
A) I ve II B) I ve IV C) II ve III
A) I B) II C) III D) IV E) V
D) II ve IV E) III ve IV

TYT 2021
YGS 2017

Coğrafyanın Kodları
Coğrafyanın Kodları

I
I IV
III

II Ücretiz PDF
IV
V II
III
V

2) Haritada numaralı alanların hangisi maki bitki örtüsü

5) Harita üzerinde numaralarla gösterilen yerlerin han-
dağılış bölgelerinden biri değildir?
gisinde çöl iklimi görüldüğü söylenemez?
A) I B) II C) III D) IV E) V
A) I B) II C) III D) IV E) V

TYT 2020
YGS 2016

II II
III I
V
III

I IV
IV

3) Haritada numaralı alanların hangisinde sel ve

6) Yukarıdaki haritada numaralandırılarak koyu renkle
taşkınların görülme ihtimali daha yüksektir?
gösterilen alanların hangisinde fiziksel ayrışmanın daha
A) I ve II B) I ve III C) II ve III yoğun olduğu söylenebilir?
D) II ve IV E) III ve IV A) I B) II C) III D) IV E) V

Coğrafyanın Kodları
1) A 2) E 3) C 4) B 5) E 6) C
6
 10 yıl tyt-ygs-AYT-LYS ÇIKMIŞ HARİTA SORULARININ BENZERLERİ

tYT derİn analİz

YGS 2015

7) Bu sorunun benzeri nüfus yoğunluk haritasının arkasındadır.

Daha çok nüfusun dağılışıyla alakalı sorulan harita sorusun-
da 2 ayrı öncül iklim bilgisi istemektedir. Haritada sıcaklık
değerlerinin yüksek olduğu Sahra Çölü ve yağışın fazla, bitki
örtüsünün yoğun olduğu Amazon işaretlenmiştir.
2018 ve sonrasında şimdiki sınav sistemi YKS uygulanmıştır. Son 10
yılda 2012 ve 2018 yılları dışında her sene iklim bilgisi harita becer-
isini sorgulayan direk iklimle alakalı ya da iklimle bağlantılı TYT
kısmında 1 soru sorulmuştur. Sorulan bu sorular sınavın eleyici
soruları arasındadır. ÖSYM ısrarla iklim bilgisini soruyor ve soracaktır.
İklim bilgisi iyi olan bir öğrenci TYT kısmından her sene 1 soruyu
garantilemiş olur.

YGS 2014

İklim bilgisi soruları direkt olarak iklim bilgisi şeklinde sorulmayabili-

yor. Bitki, toprak, biyom, doğal afet gibi konularla ilişkilendirilerek sor-
uluyor. Fakat bunlar iklim bilgisi temeli isteyen sorular oluyor. Buradan
IV anlıyoruz ki iklim bilgisi birçok konunun temelidir. Bilinmesi gereken
III
II ilk ve en önemli konudur.
I

Coğrafyanın Kodları
Coğrafyanın Kodları

V
İklimler kısmında ÖSYM en çok Akdeniz, Ekvatoral ve Çöl iklimini
soruyor ( Çölleri çöl haritasında ayrıntılı göreceğiz.). Özellikle Akdeniz
8) Yağışların kış mevsiminde cephesel olarak düştüğü, yıllık

Ücretiz PDF
iklim sahasının yayılış alanı ÖSYM'nin sormayı en çok tercih ettiği
yağış miktarının 600-1000 mm civarında olduğu iklim tipi kısım. Son 4 senede 2 defa soruldu.
haritada numaralandırılarak koyu renkle gösterilen alanların
hangisinde görülür?

A) I B) II C) III D) IV E) V Kimyasal ve fiziksel çözülme konusunun harita üzerinde sorulma ihti-

mali yüksektir. Dünya üzerinde yağışın fazla olduğu ve az olduğu kurak
iklimlerin bilinmesi çok önemlidir.

YGS 2013
AYT 2018

I
IV
IV I
V
III
II II

V III

9) Yukarıdaki haritada numaralandırılarak koyu renkle

gösterilen alanların hangisinde yağmur ormanları yayılış 10) Haritada numaralarla gösterilen alanların hangisi diğerlerine
gösterir? göre daha kurak bir iklime sahiptir?
A) I B) II C) III D) IV E) V A) I B) II C) III D) IV E) V

Coğrafyanın Kodları
8) E 9) B 10) D
7
 10 yıl tyt-ygs-AYT-LYS ÇIKMIŞ HARİTA SORULARININ BENZERLERİ

LYS 2017 LYS 2014

IV
II
IV
II III

III
V
I
I

11) Savan biyomunu ziyaret etmek isteyen biri yukarıdaki

haritada numaralandırılarak koyu renkle gösterilen alan- 14) Bu haritada numaralandırılarak koyu renkle gösterilen alan-
lardan hangisine gitmelidir? larla ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V A) I numaralı alanda düzenli yağışlar görülür.
B) II numaralı alan enerji kaynakları bakımından zengindir.
C) III numaralı alanda iklim koşullarının elverişli olmasından dolayı
LYS 2016
nüfus yoğundur.
D) IV numaralı alan sanayi faaliyetlerinin ve nüfusun yoğun olduğu

Coğrafyanın Kodları
yerlerden biridir.
Coğrafyanın Kodları

I IV
III E) V numaralı alanda yağış azlığından dolayı bitki örtüsü seyrektir.

Ücretiz PDF
II
ayt derİn analİz

12) Yukarıdaki haritada numaralndırılarak koyu renkle gös- İklim konusu AYT kısmında daha çok biyomlar konusu ve nüfus
terilen alanlardan hangilerinde benzer biyomlar görülür?
yoğunluğu haritalarıyla bağlantılı olarak az sayıda sorulmuştur.
A) I ve II B) I ve III C) II ve III Sorulduğunda çöl yerlerinin, yağışlı ve kurak alanların bilinmesi
D) II ve IV E) III ve IV birçok sorunun yapılmasını sağlamaktadır.

LYS 2015

ÖSYM iklim konusunu daha çok TYT kısmında sorma eğiliminde.

AYT kısmında kanal ve boğazlar, dağlar, deprem bölgeleri gibi
III
I konular ağırlıklı olarak sorulmaktadır.

IV
II

V 2018 ve sonraki yıllarda yani YKS sistemine geçildikten sonra AYT

13) Yıl boyu yeşil kalabilen geniş yapraklı ağaçlardan oluşan
bitki örtüsüne ve düzenli yağış rejimine sahip iklim tipi hari-
tada numaralarla gösterilen alanlardan hangisinde görülür?
kısmında iklimle alakalı ve bağlantılı soruların sayısı ciddi an-
lamda azaldı. TYT kısmındaysa 2018 hariç kesin soru geldi. Özel-
likle son yıl gelen tundra iklimi sorusu sınavın zorlayıcı ve eleyici
sorularından biriydi.

A) I B) II C) III D) IV E) V

Coğrafyanın Kodları
11) C 12) C 13) D 14) C
8