Professional Documents
Culture Documents
571
Peygamber Efendimiz’in (Sallallâhu Aleyhi ve Sellem) babası Abdullah İbn-i Abdilmuttalib’in vefatı.
Rebîülevvel ayının 12′nci gecesi (20 Nisan) Efendimiz (sas) dünyayı şereflendirdi.
Peygamberimizin Soyu: Hz. İbrahim, Hz. İsmail… Adnan (21. batın)… Fihr, Gâlib, Luey, Ka‘b,
Mürre, Kilâb, Kusay, Abdulmenâf, Hâşim, Abdulmuttalib, Abdullah, HZ. Muhammed Mustafa
(s.a.v.)
573
Sütanne Halîme-i Sa‘diyye’nin Peygamber Efendimiz’i (sallallâhu aleyhi ve sellem) Mekke’ye
annesine teslim etmek için getirmesi fakat Mekke vebası endişesiyle tekrar götürmesi.
574
575
Süt annesi Halime Hatun, Allah Resulü’nü annesi Hz. Amine’ye teslim etti. ( 4 yıl kaldı)
Şakk-ı Sadr Mucizesi; Cebrâil veya insan suretine girmiş iki melek, O’nun (sallallâhu aleyhi ve
sellem) yanına gelip göğsünü açmış, kalbini çıkardıktan sonra ondan bir kan pıhtısı almış, kalbi
hikmet ve iman ile doldurulmuş, ardından kalbi yıkayıp yerine koymuş, göğsünü de kapatmıştır.
577
Annesi Amine ve hizmetçileri ÜmmüEymen ile birlikte Medine’ye gidip babasının mezarını
ziyaret etmesi ve dönüşte Mekke ile Medine arasındaki Ebvâ Köyü’nde annesinin vefâtı. Dedesi
Abdülmuttalib Efendimizi himayesi altına aldı.
579
Abdülmuttalib ahirete intikal etti. Efendimiz, amcası Ebu Tâlib’in yanında kalmaya başladı.
583
Amcası Ebu Tâlib ile ticaret maksadıyla Şam’a gitti. Busra’da (Suriye’nin güneyinde bir şehir)
Rahip Bahîra Allah Resulü’nün beklenen son peygamber olduğunu söylemesi.
584
588
Amcası Zübeyr ile Yemen’e ticari amaçlı seyahati.
591
Ficâr Savaşı. Kureyş-Hevâzin arasında dört yıl süren savaşta bulundu.
Peygamber Efendimiz’in (sallallâhu aleyhi ve sellem) Mekke ve çevresinde can güvenliğinin ve ticari
emniyetin sağlanması gayesiyle teşekkül eden Hilfü'l-Fudûl Cemiyetine (Erdemliler Sözleşmesi)
katılması.
Ticarete başladı.
595
Peygamber Efendimiz’in (sallallâhu aleyhi ve sellem) Hazreti Hadîce’ye (radıyallâhu anha) ait
ticaret kervanının başında Suriye’nin Busrâ şehrine gitmesi.
596
Peygamber Efendimiz’in (sallallâhu aleyhi ve sellem) Hazreti Hadîce validemizle (radıyallâhu anha)
evlenmesi. (Peygamber Efendimiz 25, Hadîce validemiz 40 yaşındayken)
598
Oğlu Kasım’ın doğması. Kendisine Ebu’l – Kasım denilmesi. Kasım iki yaşaında iken vefat
etmiştir.
599
600
Kus ibn-i Sâide ibn-i Amr el-İyâdî’nin, Ukâz çarşısında beklenen Peygamberi müjdelediği bir
hutbe okuması. Peygamber Efendimiz’in (sallallâhu aleyhi ve sellem) bu hutbeyi dinlemesi.
604
608
Peygamber Efendimiz ‘in (sallalâhu aleyhi ve sellem) Kureyş’in Kabe’yi yeniden inşası sırasında
Hacerü’l-Esved’in yerine konulması konusunda hakemlik yapması.
609
610
Hira mağarasında (Ramazan ayında Kadir Gecesi’nde) ilk vahyin gelişi, (Risalet vazifesinin
Cibril-i Emîn tarafından tebliği) Peygamber oluşu.
AlakSûresi’nin ilk beş ayetinin nüzûlü: Milâdî 610 Yılı, Hicretten 13 yıl önce, 17 Ramazan
Pazartesi günü, Efendimiz 40 yaşındaydı.
En yakınlarını İslâm’a davet etmesi. Hz. Hatice, Hz. Ebubekir, Hz. Ali ve Hz. Zeyd’in Müslüman
olmaları.
614
Safa tepesine çıkıp ilk açık tebliğini yaptı.Bi’set’in 4. yılında açık davet başlaması ( bi’setten
itibaren 3 yıl boyunca insanları İslâm’a gizli çağırdı.) Yakın akrabalarına tebliğ için yemekler
verdi. Müslümanlara işkence yapılmaya başlandı. ( Bi’set, arapça’da gönderme anlamına gelir,
efendimizin peygamber olarak gönderildiği zamanı ifade eder )
615
İlk Hicret, Habeşistan’a yapıldı. Âdil hükümdar NecâşiEshame onları iyi karşıladı ve üç ay
kaldılar. Mekke’deki şiddete hedef olmaktan kurtulup dinlerini daha iyi yaşayabilmek için dördü
hanım, toplam on beş kişilik bir ekip yola koyuldu. Başlarında Efendimiz’in damadı Hz. Osman
vardı.
616
Habeşistan’a ikinci hicret yapıldı. ( Bi’st’in 7.senesi) On sekizi hanım olmak üzere toplam yüz
kişi, veya onüçü kadın doksan kişi, Hz. Cafer İbnEbiTalib önderliğinde Habeşistan’a gitti.
617
Müslümanlara karşı boykot. Kureyş ileri gelenlerinden 40 kişi EbûCehil’in başkanlığında
toplandılar. Müslümanlarla alış-veriş yapmamaya, kız alıp vermemeye, görüşüp buluşmamaya,
ekonomik ve sosyal her türlü ilişkiyi kesmeye karar verdiler. Bu kararı bir ahitname şeklinde
yazıp mühürlediler ve bir beze sararak Kâbe’nin içine astılar. Böylece Müslümanları canlarından
bezdirip Hz Peygamber’in kendilerine teslim edileceğini umdular. Karara aykırı hiçbir şey
yapmayacaklarına dair yemin ederek karar hükümlerini müsamahasız uygulamaya başladılar. Bu
şekilde Müslümanlara karşı üç yıl sürecek sosyal ve ekonomik boykot başladı.
Kısa bir süre sonra kendisi her zaman koruyan amcası Ebu Talib öldü.
Ardından da Hz Hatice validemiz irtihal etti. Bu olaylarda dolayı bu sene tarihe Hüzün yılı olarak
geçmiştir.
620
Peygamberimiz (SAV)’in İslâm’a davet için Taif’e gitmesi. Ağır hakaretlere uğrayarak Mut’im
bin Adiy himâyesinde geri Mekke’ye dönmesi.
İsrâ ve Mi’rac Olayı.
621
1. Akabe Biatı gerçekleşti. Daha önce Müslüman olan 6 Medineli, bir sene sonra, hac
mevsiminde Hz Peygamber (sas) ile görüşmek üzere Medine’den Mekke’ye 10′u Hazrec, 2’si Evs
kabilesinden olmak üzere 12 Müslüman geldi. Başkanları Zürâre oğlu Es’ad’dı. Medine’li 12
Müslüman “Allah’a şirk koşmayacaklarına, hırsızlık ve zinâ yapmayacaklarına, (kız) çocuklarını
öldürmeyeceklerine, kimseye iftirâ etmeyeceklerine, Allah ve Peygamber’ine itâatten
ayrılmayacaklarına” dâirPeygamberimiz’in elini tutarak bîat ettiler. Peygamberimiz, Medine’ye
İslam’ı anlatması için Hz Mus’ab b Umeyr’i görevlendirdi.
622
II. Akabe Biatı. Peygamberimiz (asv) geçen yıl Medinelilere İslâm’ı ve Kur’an’ı öğretmek için
Mus’ab b. Umeyr’i göndermişti. Mus’ab’ın gayretiyle 75 kişilik Evs ve Hazreçli,
Peygamberimizle gizlice Akabe tepesinde ikici kez buluştu ve biat ettiler. O’nu Medineye davet
etti.
KubâMescidi‘nin İnşası.
Rasûlullah (asv)’ın, Ranuna vadisinde ilk Cuma namazını kıldırması ve ilk hutbeyi okuması.
623
Kıble yönü Cenab-ı Hakk’ın emriyle Kudüs’ten Mescid-i Haram’a çevrildi.
Muâhât (Muhâcir ve Ensârın birbirlerine kardeş olarak ilan edilmeleri) Hicretten 5 ay sonra
624
Bedir Savaşı Mekkeli müşriklerle yapıldı. İslam’da ilk harb olan şanlı Bedir zaferi ve küfrün
elebaşısıEbûCehil’in öldürülüşü (Yerine EbûSüfyan’ın geçmesi).
http://mehmetkarasakal.com/ashab-i-bedir-ve-bedir-sehitleri/
Aynı yıl Beni Kaynuka Yahudileri üzerine gidildi ve onlar, Medine’den çıkarıldı.
Raci Olayı meydana geldi. İslâm’a davet için çevre kabilelere Âsım RA. başkanlığında
gönderilen muallimlerden sekizinin şehid edilmesi, Zeyd ve Hubeyb’in Mekkelilere satılması ve
şehit edilmesi.
Bi’ruMaûne Vakası, Necid Bölgesine gönderilen Ashabı Suffe’den 70 muallimin şehit edilmesi.
626
Resûlullah’ın (sallallâhu aleyhi ve sellem) Hazreti Ümmü Seleme (radıyallâhu anha) ile
Evlenmesi
Bedrü’l-Mev’id Gazvesi
627
Hendek Savaşı yapıldı. Düşman saldırısını kolayca önlemek maksadıyla Efendimiz’in Medine
etrafında hendekler kazdırması sebebiyle, Hendek savaşı adını alan bu muharebenin bir diğer adı
da Ahzab’dır. Savaş neticesinde müşrikler mağlup olarak geri çekilmek zorunda kalmışlardı.
Artık onlar bundan sonra Müslümanlar üzerine yürüme cesaretini kendilerinde bulamayacaklardı.
Beni Kurayza Yahudileri Peygamber Efendimiz’le olan anlaşmalarına göre Hendek savaşında
Medine’yi Müslümanlarla beraber korumak zorundaydılar. Fakat bunu yapmadılar. Üstelik
anlaşma hükümlerini hiçe sayarak harbin en nazik safhasında müşriklerle işbirliğine gittiler.
Hendek sonrası Allah Rasulü ordusuyla Beni Kurayza üzerine yürüdü ve bu tehlikeyi bertaraf etti.
Benî Mustalık ( Müreysî ) Gazâsı: Bu kabile Medine’ye saldırmak istediğinden susturuldu.
İfk Olayı; Benî Mustalık ( Müreysî ) Gazâsı dönüşü Hz. Aişe’ye validemize iftira dedikodusu
yayıldı.
628
Rıdvan Biadı; Kabe ziyareti için yola çıkıldı. Mekke’ye elçi olarak Hz Osman gönderildi. Hz
Osman’ın müşrikler tarafından şehit edildiği haberini alan Efendimiz, sahabilerinden müşriklerle
çarpışma mevzuunda biat aldı. Bu biata Rıdvan biatı denir. Bu haberi alan müşrikler, Hz Osman’ı
serbest bıraktılar Müşrikler Müslümanların Kâbe’yi ziyaret etmemeleri konusunda çok
kararlıydılar. Bunun üzerine Efendimiz’e bir heyet gönderip anlaşma imzalamak istediler. Allah
Rasulü, ilk bakışta Müslümanların aleyhinde gibi görünen ama daha sonra lehine dönen anlaşma
maddelerini kabul etti.
Hudeybiye Antlaşması. Bazı şartları ağır görülen bu antlaşma Müslümanlar için siyâsî bir
zaferdi. Çünkü, bu antlaşma ile Mekke müşrikleri İslam Devleti’ni resmen tanımış oluyorlardı. 10
yıllık ateşkes süresi içinde Peygamberimiz (s.a.v.) Kureyş tarafından emîn olarak tebliğ
faaliyetlerini rahatça sürdürebilecekti. Bu sayede zamanın hükümdarlarını İslâma davet fırsatını
buldu. Mektuplar göndererek onları İslâm’a çağırdı. (Bizans İmparatoru Heraklius’a, İran
KisrâsıPerviz’e, Mısır AzîziMukavkıs’a, Habeşistan Necâşîsi’ne, Yemen VâlisiBâzân’a, Bahreyn,
Umman, Dımeşk (Şam) ve Yemâme emirlerine elçiler ve mektuplar gönderdi. Yemen Vâlisi,
Bahreyn ve Umman emîri, Habeş Necâşîsi (gizli) Müslüman oldu. Heraklius ile Mukavkıs elçilere
iyi davrandı.)
Hayber’in fethi ile hemen hemen Arabistan’daki bütün Yahudiler İslam devletine tabi duruma
gelmiş sayılıyordu.
Zeynebbt. Haris adındaki bir Yahudi kadının Hz. Muhammed (SAV)’i zehirli etle zehirleme
girişimi.
629
Müslümanlar ilk kez Umre yaptılar.
Mute Savaşı bu yılda Bizans ile yapıldı. İslam sancaktarı Zeyd bin Hârise, Cafer-i Tayyar ve
Abdullah bin Revâha’nın peşi peşine şehit olmaları. Halid bin Velid’in askerî dirâyeti sayesinde
üç bin kişilik İslam ordusunun, yüz bin kişilik Bizans ordusuna zor anlar yaşatması ve ordunun
fazla zâyiat vermeden geri çekilmesi. Mu’te Savaşı, Suriye’de Müslümanların Bizans’la ilk
karşılaşması idi.
630
Mekke Fethedildi. Kâbe putlardan temizlendi. Mekke fethi ile Kureyş’in hemen hemen tamamı
İslam’la şereflendi. Fetih, aynı zamanda civar kabileler, bilhassa Kureyşlilere taraftar bulunan
kabileler üzerinde müspet tesirler bırakmış ve onların İslam ve Müslümanlara karşı gönüllerinde
sevgi dolu sıcak bir alaka duymasına sebep olmuştu.
Huneyn Savaşı: ( Hevâzin Seferi) Mekke’nin fethinden iki hafta sonra bazı kabileler savaş
hazırlığı yaptı. Sakif ve Havazin kabileleri bunların başında yer alıyordu. Büyük bir ordu
hazırladılar ve iki ordu Huneyn’de karşılaştı. Huneyn savaşında Müslümanlar galip geldi.
Tâif Kuşatması
Tebük Seferi, Bizans üzerine yapıldı. Bizans ordusu giriştikleri savaş hazırlıklarından cesaret
edemedikleri için vazgeçtiler ve İslam ordusu karşısına çıkamadılar.
Mescid-i Dırar; Tebük Seferinden döndükten sonra münafıkların Küba Mescidi ile Mescid-i
Nebevi arasına yaptırdığı bu mescidTevbe/107 ayeti inince Peygamberimiz tarafından yıkıldı.
631
Sulh ve sükûn devresi. Elçiler yılı (Senetü’lVüfûd). Yetmiş kadar kabileye heyetler ve muallimler
gönderilmesi, bütün kabilelerden gelen heyetlerin Müslüman olduklarını arz etmeleri.
Hz. Peygamber Kur’an-ı Kerim’i Ramazanda Hz.Cebrail ile karşılıklı iki defa okudu. Bu olay,
ramazan ayında Müslümanlar arasında, karşılıklı baştan sona Kur’an okumayı (mukable) bir
gelenek haline getirdi.
632
Veda Haccı yapıldı.
Vefâtından üç gün önce Hz. Ali ile Fahd’a dayanarak mescide gelip cemaata namaz kıldırması,
ashâbına hayır temennîlerde ve son tavsiyelerde bulunması.
8 Haziran Pazartesi günü ( Hicri 11. Sene 12 Rebiyülevvel ) Hz. Peygamber’in vefatı ve ruhunun
Refîk-i A’lâ’ya (Yüce Dost’a) yükselişi.
9 Haziran Salı günü Son Peygamber Hz. Muhammed Mustafa Peygamber’in SAV’in
defnedilmesi.
Resulullah(SAV)’in vefat ettiği gün sahabenin ileri gelenlerinin kendisine biât etmesiyleHz.
Ebubekir R.A. Müslümanların ilk halifesi seçilmiştir. Evvela halk Hz. Ömerç Hz. Osman,
Abdurrahman gibi kâmil insanları seçmiş, onlarda kendi aralarında Hz. Ebubekir’i seçmişlerdir.
Bu dönemde çok titiz çalışma ve çabalarla, ( vahiy katibi ve hafız olan Zeyt b. Sabit başkanlığında
bir komisyon kuruldu.) Kur’an-ı Kerim sahifeleri iki kapak arasında sıralanarak bir Kur’an-ı
Kerim Mushaf’ı oluşturuldu, yani Kur’an-ı Kerim kitap haline getirildi.
13 Temmuz tarihinde 63 yaşında Hz. Ebubekir vefat etmiştir. Yerine Emir-ülMü’minin sıfatıyla
Hz. Ömer R.A. halife olmuştur.
634
635
Kadisiye savaşı ile Sasaniler mağlup edildi Irak feth edildi, İran’ın yolu açıldı.
636
Yermuk Savaşı ile Bizans mağlup edildi, Suriye fethedildi, Taberiye, Nablus, Yafa, Gazze ve
Beyrut Müslümanların eline geçti.
637
İran’ın başkenti Medâyin Müslümanların eline geçti ve bütün İran İslâm toprağı oldu.
638
639
Hicaz’da kıtlık baş gösterdi. Şam ve Basra havalisinde veba salgınından bir çok Müslüman
hayatını kaybetti.
641
642
643
Kazvin, Zencan, Berka, Trablusgarp, Rey, Curcan, Taberiye, Şehrezor, Derbent, Horosan
Müslümanların yönetimine geçmiştir.
644
Hz. Ömer İranlı, vergilere itiraz eden Lu’lu adında bir gayrimüslim tarafından şehit edildi.
Hz. Ömer R.A. şehit edildi, yerine Kasım ayında Hz. Osman R.A. halife seçildi.
647
Dönemindeki isyanlar bastırıldı. Şam Valisi Muaviye Deniz seferlerine hazırlanmaya başladı.
649
Larnaka’dan Kıbrıs’a çıkartma yaptı. İtaat altına alındı ancak sonraları isyanlar cereyan etti.
651
Horasan’ da çıkan isyan bastırıldı. Nişabur alındı. Tus ve Herat ile anlaşma yapıldı.
652
Rodos fethedildi.
653
Kıbrıs fethedildi.
Hz. Osman R.A. hilafeti döneminde Kuran-ı Kerim asıl Mushaf tan çoğaltılarak; Mekke, Basra,
Kufe, Bahren ve yemen gibi merkezlere gönderilmiştir.
656
17 Haziran tarihinde Hz. Osman başkaldıran asiler tarafından evinde Kur’an-ı Kerim okurken
şehit edildi. Bu olay Müslümanlar arasında günümüze kadar artarak ve çeşitlenerek gelecek olan
ayrılık ve çatışmaların miladını oluşturmuştur.
9 Aralık tarihinde Cemel Vakası meydana geldi. Münafık olan İbniSebe taraftarlarıyla gece yarısı
yaptığı suikastlarla Hz. Ali ve Hz. Aişe taraflarını karşı karşıya getirmiş, olayın anlaşılması
üzerine taraflar barışmıştır. Cemel Olayı ile ilk kez sahabe ile sahabe karşı karşıya gelmiş
birbirinin kanını dökmüştür.
657
Mayıs / Temmuz ayları arasında Hz. Ali ile onun hilafetini tanımayan İslam Devleti’nin Şam
Valisi Muaviye arasında meydana gelen Sıffin Savaşı her iki tarafında isteğiyle hakem kararına
karşılık sonlandırıldı. ( Bu savaş ile yani Hz. Ali ile Hz. Muaviye’nin karşı karşıya gelmesiyle
ilerleyen yıllardaki Emevi ve Abbasi devletleri’nin temeli de atılmış oluyor.)
Hakem Olayı, Sıffin Savaşı taraftarları, Amr b. As ile EbûMûselEş’ari’yi hakem seçtiler.
Muaviye’nin hakemi hileli bir yolla Hz. Ali’nin halifeliğine son verdi. Hz. Ali taraftarları bunu
kabul etmediler ve bunlar da kendi içinde ayrıldılar, Hariciler denen grup bunlardan ayrılma, iki
tarafa da (Hz.Ali’ye de Muaviye’ye de) karşı çıkmış ve daha sonra Hz. Ali bunlarla da mücadele
etmiş ve Hariciler tarafından katledilmiştir.
661
Ocak ayında Ramazan ayının on beşinde, mescitte olduğu halde Hariciler tarafından Hz.Ali
suikaste uğradı ve üç gün sonra da vefat etti.
Hz. Ali şehit edildiğinde oğlu Hz. Hasan 37 yaşında idi. Hicaz, Irak, Horasan, Yemen, Mekke ve
Medine ona biat etti. Mısır ve Şam’da Muaviye’ye bağlıydı. Aynı anda iki Halife bulunmaktaydı.
İki halife orduları Medayin’de karşı karşıya geldi, Müslüman kanı akıtılmasın diye Hz. Hasan
hilafetten vazgeçti. Ve İslam tarihinde Muaviye aynı zamanda Emeviler Dönemi başladı.
661
Muaviye halife oldu, daha sonra, Hz. Hasan halifeliğinden İslam toplumunun bekası için feragat
etti.
Muaviye Ebu Sufyan’ın oğlu olup, Ümeyye soyundan gelmekteydi, Emeviler ismi de buradan
gelmektedir. Muaviye, oğlu Yezid ve onun oğlu II. Muaviye’nin dönemine Emevi tarihinde
Süfyaniler Dönemi de denmektedir.
662
669
İstanbul Kuşatması. Muaviye oğlu Yezidi devameden kuşatmaya komutan tayin etti,Yezîd’in
ordusunda Abdullah b. Abbâs, Abdullah b. Ömer, Abdullah b. Zübeyr ve bilhassa yaşlılığına
rağmen şahsiyeti ile kuşatma ordusunu mânevî açıdan takviye edeceği umulan EbâEyyûb el-
Ensârî gibi tanınmış bir çoksahâbe de bulunuyordu.Konstantinopolis’in ilk emevi kuşatmasıdır.
670
Hz. Hasan iki Nisan günü hanımı Ca’debinti el Eş’as b. Kays tarafından zehirlendikten kırk gün
sonra vefat etmiştir.
Ordu komutanı olan Ukba b. Nafi, Afrika’nın kuzeyini fethedip Atlas Okyanus’una ulaştı. Tunus
sınırları içindeki Kayrevan şehrini kurdu.
674
Girit çıkartması
678
679
Kerbela Olayı, Hz. Hüseyin R.A. 72 aile ve ashabıyla Kufe’ye giderken 10 Kasım tarihinde
Kerbela denilen yerde şehit edildi.
683
Yezid öldü.
684
MercüRahit Savaşı, Abdullah bin Zübeyr’i halife kabul eden Şam Valisi ad-Dahkak ve kabilesi ile
MerjRahit’de çarpışmalar ve ad-Dahkak’ın öldürülmesiyle isyanın sonu.
685
Muhtar’ın Irakta İsyanı. Abdülmelik babasıMervan’nın 685’te Kufe’yi ele geçiren Harici isyancı
Muhtar Ebu Ubayd üzerine gönderdiği Ubaydullah bin Ziyad’ın değiştirilmemesi.
686
687
692
Haccac’ın takviyeli Şam ordusu ile 7 ay Mekke’yi kuşatması veEkim 692’de bir muharebede
Abdullah bin
696
698
705
711
İspanya’nın Fethi; Tarık bin Ziyad; İspanya’da (İber Yarımadası ) Museviler’in yardım istemesi
üzerine, Vizigot Kralı Rodrik’i711 Kadisk Savaşında yenilgiye uğratıldı, böylece Müslümanlar,
Avrupa kıtasına girmiş oldular. İspanya fethedildi.
713
715
716
717
718
719
1. YEZİD BİN ABDÜLMELİK 720 – 724
720
721
723
724
728
Hasan Basri; Fars anne ve babadan doğan, meşhur olmuş Sünnî Müslüman vaiz, ilahiyatçı ve
İslâm âliminin Basra’da vefatı
730
730’da büyük bir Hazar ordusunun Azerbaycan, Gürcistan ve Doğu Anadolu’yu eline geçirerek
Erdebil’e kadar gelişi. Marj Erdebil Muharabesi’nde Arap komutanı ve Ermenistan Valisi Cerrah
El Hakem’in öldürülmesi.
732
739
739’da Afyon yakınlarında Akrinion Savaşı‘nda Doğu Romalı III. Leo’nun galip gelişi fakat
Arap hücumlarını durduramaması.
740
Hz.Ali’nin torunu, İmam Zeyd bin Ali, Emevi’ye karşı ayaklanmış, daha sonra İmam
ZeydKufe’de bir camide kıstırılıp katledilmiştir.
742
Hz. İmam Zeyd’in mücadelesinde kendisini yarı yolda bırakanları daha sonra temsil eden
akım‘’ Rafızîler’’ ve kendisiyle birlikte savaşarak ölenleri temsil eden akım ‘’ Zeydîler ‘’ olarak
tarihte yerini almıştır.
743
743
III. YEZİD BİN VELİD 744
744
Hoşnutsuz olan Azerbaycan valisi ve amcası olan Mervan’a yeni valilikler vermesi.
Şam’ı kuşatan amcası II. Mervan’a sadakat yemini etmesi ile halifeliğinin 2 aydan daha az
sürmesi.
1. MERVAN 744-750
744
748
749
750
Zap Savaşı sonrası Abbasiler Emevi devletini yıkıp Abbasi Devletini kurdular. Emevi devleti
yıkıldıktan sonra, bu soydan yalnızca Hişam’ın torunu Abdurrahman kurtuldu.
(Şamdan kaçan Abdurrahman da İspanya’da 756 yılında Endülüs Emevi Devletini kurdu.
711 ile 756 yıları arasında Endülüs Şam’dan gönderilen Emevi ve Abbasi valilerce idare edildi.)
KURTUBA EMEVÎ EMİRLERİ
756-788 I. Abdurrahman
788–796 I. Hişam
796–822 I. Hakem
852–886 I. Muhammed
886–888 Münzir
1018–1021 KasımibnHammud-el-Ma’mu
1023–1024 V. Abdürrahman
III. Hişam’ın hilafetten feragatiyle Emevi Hanedanı son buldu ve İber yarımadasında Tavaif-ül
Mülk ya da Tayfa Dönemi (1031-1091) resmen başlamış oldu. Yani devlet ortadan kalkıp küçük
emirlikler hayatını sürdürdüğü dönem.)
1009-1095 Zinnuniler
1010-1087 Daniye
1014-1090 Turtuşa
1015-1090 Ziriler
1019-1039 Tucibiler
1021-1085 Amiriler
1022-1094 Eftasiler
1023-1091 Abbadiler
1031-1070 Cevheriler
1044-1091 Şumadihler
1039-1141 Hudiler
1232 yılında kurulmuştur. İber Yarımadası’nda kurulan en uzun ömürlü ve son bağımsız İslam
devletidir. Gırnata Emirliği’nin kurucusu Muhammed bin Ahmer’dir. Ülkenin merkezi
Gırnata’dır. Benî Ahmer Devleti; ilimde, fende ve san’atta çok ileri gitmişti. El-Hamra ve
Bedâyin sarayları çok önemli eserlerdir. Bu dönemde yetişen en önemli isimlerden biri şüphesiz
İbn-i Haldun, târih sosyolojisinin kurucusudur.
1272-1273 II.Muhammed
1302 III.Muhammed
1308-1309 Nasr
1313-1314 I.İsmail
1325 IV.Muhammed
1333 I.Yusuf
1354 V.Muhammed
1359 II.İsmail
1360 IV.Muhammed
1391 II.Yusuf
1395 VI.Muhammed
1407 III.Yusuf
1417 VIII.Muhammed
1419-1427 IX.Muhammed
1427 VIII.Muhammed(2.Kez)
1432 IV.Yusuf
1445 X.Muhammed
1445 V.Yusuf
1462 V.Yusuf
1464-1465 Ali
1482 XI.Muhammed
1485-1483 XII.Muhammed
1492 yılında Muhammed, Ferdinant’a teslim oldu. İspanya’daki son İslam Devleti
ortadan kalktı.
1499 yılında İspanya’da bir tek Müslüman insan kalmadı. Mabetler, kütüphaneler
yıkıldı. 711 yılında İspanya’ya çıkan Müslümanlar 788 yıl sonra 1499 yılında
ABBÂSÎLER DEVLETİ
749-754ABDULLAH (SEFFAH)
750Zap Savaşı ile Emevi Hanedanlığı yıkıldı yerine Abbasi Hanedanlığı kuruldu.
751 Talas Savaşı Abbasiler ile Çinliler arasında oldu.Karluk Türkleri Abbasiler
754-775 MANSUR
775-785 MEHDİ
785-786 HADİ
786-809 HARUN REŞİD, İlme ve alime önem veren İslam’ı iyi yaşayan bir halifeydi.
809-813 EMİN
813-833 MEMUN
834Zut İsyanı
842-847VASIK BİLLAH
868Câhız’ın ölümü
870Buhâri’nin ölümü
873Kindî’nin ölümü
923Taberî’nin vefatı.
925Râzî’nin vefatı
935Eş’ârî’nin vefatı.
944Maturîdi’nin vefatı.
1055 yılının 17 Ocak günü Halife kaim gizlice Selçuklulardan yardım istedi. Bunun
başladı.
Moğol Hükümdarı Cengiz Han’ın torunu Hulagu’nun yönetimindeki İlhanlılar 1258’de Bağdat’ı
yakıp yıktılar, Halife Mustasım’ı ve yakaladıkları hanedan üyelerini öldürdüler. Böylece 508
yıllık Abbâsî Devleti son buldu. İlhanlı hükümdarı Hulagu Han Bağdat’ta içlerinde on binlerce
yazma kitap olan kütüphaneleri yakıp yıktırmıştır. Geri kalan kitapları da Dicle Nehrine
attırmıştır.
Memlük Devleti de denilen bu dönemde, siyasi otorite ile dini otorite aynı anda birbirinden
bağımsız olarak varlığını sürdürmüştür. Aynı tarihlerde bir halife bir de sultan
bulunmaktadır.Tarihçiler Memlûk egemenliğini, biri 1250-1382 öteki 1382-1517 arasını kapsayan
iki döneme ayırırlar. Batılı tarihçiler askeri birliklerin siyasal önem kazanma durumlarına bakarak
birincisine “Bahri”, ikincisine “Burci” derler; çağdaş İslam tarihçileri ise, etnik kökenlerde
farklılığa ve bu farklılığın devletin gelişimine yansımasına dikkat çekmek için aynı dönemlere
“Türk” ve “Çerkes” adını verirler.
1382 yılında Çerkes kökenli Berkük’un, devrin sultanını öldürerek iktidarı ele eçirmesiyle Türk
asıllı Bahri Memlûklerin devri de kapanmış oldu. Bu tarihten itibarenÇerkes asıllı sultanlar Burci
Hanedanı adı ile ülkeyi yönetmiştir.
1509 -1517 III. MÜTEVEKKİL ALÂLLAH (Bu Halife döneminde 1501–1516 Kansu
Gavrive1516-1517 Tomanbay Memluk Sultanıdır.)
Yavuz Sultan Selim’in 1517 Mısır Seferi ile Memlük Devleti’ne son vererek Osmanlıya
taşıdığı Halifelik makamı 3 Mart 1924 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti Devleti tarafından
kaldırılmıştır. Böylece bir savaşla ve bir mücadele sonunda elde ettiği İslam Hilafeti
Sancağını, 407 yıl sonra kendi rızasıyla ve İslam tarihinin son halkası Osmanlı Devletiyle
birlikteortadan kaldırmıştır. Ve İslam Devleti sıfatı taşıyan devletler artık Milli Devlet
sıfatıyla kurulmuş, İslam coğrafyasındaki bütün devletler bundan sonra etnik temelde ve
milli hüviyette devletler olarak yer almışlardır.
Bu kurulanların bazısı tarihe damga vuran müstakil büyük devlet iken bazısı küçük devletçik veya
beylik şeklinde birbirinden bağımsız oluşan yapılardır.
1056-1147 MURABITLAR
1090-1256 İSMAİLİLER, İran, (Alamut kalesinde, Hasan Sabbah ile özdeş bir kabile)