10

Araling Panlipunan
Unang Markahan-Modyul 7
KONTEMPORARYONG ISYU AT
HAMONG PANGKAPALIGIRAN

NOON

NGAYON

Kagawaran ng Edukasyon ● Republika ng Pilipinas

 Aralin Naisasagawa ang mga Hakbang ng
CBDRRM Plan
7.1
Pangkalahatang Ideya

Ano-anong mga bagay kaya ang kailangan mong pag-aralan? Ang sagot ay
malalaman mo sa mga sumusunod na pahina. May mga gawain din na inilaan na
makatulong sa iyo upang lubos na maunawaan ang mga ito. Saklaw sa araling ito, ang
hakbang na dapat isagawa sa panahon ng kalamidad. Pagkatapos nito, inaasahang
ikaw ay maging mulat sa hakbang na dapat gawin sa ano mang kalamidad o sakuna.

Bago magsimula sa ating aralin…Hinihikayat ko kayo na

sagutin muna ang a ting paunang pasulit. Huwag kayong mag-alala…
Ito ay susukat lamang kung gaano kalawak ang inyong ka alamam.

Panimulang Pagtatasa

Panuto: Basahing mabuti at unawain ang mga katanungan sa bawat aytem. Piliin at
bilugan ang titik ng tamang sagot mula sa pagpipilian.

1. Sa pagkakataong ito ay tinataya kung gaano kalawak ang pinsalang dulot ng

isang kalamidad.
A. Damage Assessment
B. Disaster Response
C. Loss Assessment
D.Need Assessment
2. Ito ay tumutukoy sa mga pangunahing pangangailangan ng mga biktima ng
kalamidad tulad ng pagkain, tahanan, damit, at gamot.
A. Damage Assessment
B. Disaster Response
C. Loss Assessment
D.Need Assessment

1
3. Ang pansamantalang pagkawala ng serbisyo at pansamantala o pangmatagalang
pagkawala ng produksyon
A. Damage Assessment
B. Disaster Response
C. Loss Assessment
D.Need Assessment
4. Tumutukoy ito sa bahagya o pangkalahatang pagkasira ng mga ari-arian dulot ng
kalamidad
A. Damage Assessment
B. Disaster Response
C. Loss Assessment
D.Need Assessment
5. Ang panandaliang pagkaantala ng serbisyong pangkalusugan ay maituturing na;
A. Damage Assessment
B. Disaster Response
C. Loss Assessment
D.Need Assessment
6. Pagbaba ng produksiyon ng palay ay halimbawa ng
A. Damage Assessment
B. Disaster Response
C. Loss Assessment
D.Need Assessment
7. Ang kawalan ng maayos na daloy ng transportasyon ay maituturing na;
A. Damage Assessment
B. Disaster Response
C. Loss Assessment
D.Need Assessment
8. Maituturing na_________ ang pagguho ng ospital dahil sa lindol.
A. Damage Assessment
B. Disaster Response
C. Loss Assessment
D.Need Assessment
9. Ang sitwasyon na kung saan walang mabibilhan na gamot ang mga mamamayan
A. Damage Assessment
B. Disaster Response
C. Loss Assessment
D.Need Assessment
10. Ilang mangingisda ang nawala dahil sa malakas bagyo.
A. Damage Assessment
B. Disaster Response
C. Loss Assessment
D. Need Assessment

2
 Dating Kaalaman
Bago mo umpisahan ang pagtukoy sa paghahandang nararapat gawin sa harap ng
panganib na dulot ng mgaa suliraning pangkapaligiran ay mainam na
magbaliktanaw ka muna sa mga konsepto na may kaugnayan sa ikalawang yugtong
CBDRRM.

Paglalahad

Alam kong handa ka nan g tuklasin ang mga karunungan na iyong matututuhan sa
araling ito. Ang gawaing inilaan ay makatutulong sa iyo upan g maiugnay mo ang nararapat
gawin sa harap ng panganib na dulot ng mga suliraning pangkapaligiran

3
Panuto: Suriin ang larawan na may kaugnayan sa dapat gawin sa panahon ng sakuna,
pagkatapos ay sagutin ang pamprosesong tanong.

Pamprosesong Tanong:
1. Ano ang mahihinuha mo sa larawang nakita?

2. Ano ang iyong tugon kung ikaw ay nakaranas nang ganitong sitwasyon?

Pagbuo ng Konsepto
Ang ikatlong yugtong CBDRRM ay tinatawag na Disaster Response. Sa
pagkakataong ito ay tinataya kung gaano kalawak ang pinsalang dulot ng isang
kalamidad. Mahalaga ang impormasyong makukuha mula sa gawaing ito dahil
magsisilbi itong batayan upang maging epektibo ang pagtugon sa mga
pangangailangan ng isang pamayanan na nakaranas ng kalamidad.
Nakapaloob sa Disaster Response ang tatlong uri ng pagtataya: ang
Needs Assessment, Damage Assessment, at Loss Assessment.
Ayon kina Abarquez, at Murshed (2004), ang needs ay tumutukoy sa
mga pangunahing pangangailangan ng mga biktima ng kalamidad tulad ng pagkain,
tahanan, damit, at gamot.

4
 Samantala, ang damage ay tumutukoy sa bahagya o pangkalahatang pagkasira
ng mga ari-arian dulot ng kalamidad.

Ang loss naman ay tumutukoy sa pansamantalang pagkawala ng

serbisyo at pansamantala o pangmatagalang pagkawala ng produksyon.

5
 Ang damage at loss ay magkaugnay dahil ang loss ay resulta ng mga
produkto, serbisyo, at imprastraktura na nasira. Halimbawa, ang pagbagsak ng
tulay ay damage, ang kawalan ng maayos na daloy ng transportasyon ay loss.
Ang pagkasira ng mga lupaing-taniman ay damage samantalang ang pagbaba
ng produksiyon ng palay ay loss. Isa pa ring halimbawa ay ang pagguho ng
ospital dahil sa lindol ay maituturing na damage. Samantala, ang panandaliang
pagkaantala ng serbisyong pangkalusugan ay maituturing na loss.
Mahalagang maunawaan mo na sa yugtong ito ay napakahalaga ng
koordinasyon ng lahat ng sektor ng lipunan na kasama din sa pagsasagawa ng
una at ikalawang yugto. Kadalasan kasi ay nababalewala ang nilalaman ng
DRRM plan kung walang maayos na komunikasyon lalo sa pagitan ng iba’t
ibang sektor sa oras na nararanasan ang isang kalamidad. Mahalaga rin ang
kaligtasan ng bawat isa kaya sa pagsasagawa ng disaster response ay dapat
isaalaang-alang ng mga mamamayan ang kanilang kakayahan sa
pagsasagawa nito. Maaaring gamitin ang mungkahing checklist sa pagbuo ng
ulat tungkol sa needs, damage, at loss assessment.

Gawain
Panuto: Magbigay ng limang halimbawa sa bawat uri ng pagtataya. Isulat sa
graphic organizer ang inyong sagot.

6
 URI NG PAGTATAYA NG
DISASTER RESPONSE

NEEDS DAMAGE LOSS

1. 1. 1.
2. 2. 2.
3 3 3
4 4 4
5 5 5

Pagtatasa
Panuto: Sa bahaging ito, punan ng iyong kasagutan ang tsart upang
masukat natin ang iyong natutunan sa ating aralin

Gawain: 1-2-3 Tsart

Isang bagay na naunawaan:

_______________________________________________________________

1
Dalawang bagay na hindi masyadong
naunawaan__________________________________________________
2
Tatlong bagay na maari kong gamitin sa araw-araw:

3 ___________________________________________________________

Paglalapat
Panuto: Maghanap ng balita tungkol sa isang kalamidad na naranasan sa
inyong pamayanan. Gumawa ng flash report tungkol dito. Gamitin ang
sumusunod na format sa paggawa nito. Pagkatapos, e video ito.

7
 1. Situwasiyon
1.1 Uri ng disaster
1.2 Petsa at oras
1.3 Apektadong Lugar
1.4 Posibilidad ng “after- effects”
2. Paunang ulat ng Epekto
2.1 Bilang ng namatay
2.2 Bilang ng nasaktan
2.3 Bilang ng nawawala
2.4 Nangangailangan ng tirahan at damit
2.5 Nangangailangan ng pagkain
2.6 Nangangailangan ng tubig
2.7 Nangangailangan ng sanitasyon
2.8 Pinsala sa imprastraktura
3. Pangangailangan ng tulong
3.1 Search and rescue Oo/Hindi
3.2 Evacuation Oo/Hindi
3.3 Proteksyon Oo/Hindi
3.4 Pangangailangang Medikal Oo/Hindi
3.5 Pangangailangan sa tirahan at damit Oo/Hindi
3.6 Pangangailangan sa pagkain Oo/Hindi
3.7 Pangangailangan sa tubig Oo/Hindi
3.8 Sanitasyon Oo/Hindi
3.9 Pagkukumpuni sa mga imprastraktura Oo/Hindi

RUBRIKS NG PAGMAMARKA
Pamantayan Deskripsyon Puntos Nakuhang
Puntos

Nilalaman Naipakita sa mapa ang lahat ng impormasyon 50

na kailangang maunawaan ang kaugnayan ng
mga konsepto

Organisasyon Madaling maunawaan ang pagkakaayos ng 50

impormasyon batay sa ipinakita ng
mahalagang daloy ng pagkaugnay-ugnay ng
impormasyon

Kabuuan 100

8
Panapos na Pagtatasa

Panuto: Basahing mabuti at unawain ang mga katanungan sa bawat aytem. Piliin at
bilugan ang titik ng tamang sagot mula sa pagpipilian.

1. Sa pagkakataong ito ay tinataya kung gaano kalawak ang pinsalang dulot ng isang
kalamidad.
A. Damage Assessment
B. Disaster Response
C. Loss Assessment
D.Need Assessment
2. Ito ay tumutukoy sa mga pangunahing pangangailangan ng mga biktima ng
kalamidad tulad ng pagkain, tahanan, damit, at gamot.
A. Damage Assessment
B. Disaster Response
C. Loss Assessment
D.Need Assessment
3. Ito ay tumutukoy sa pansamantalang pagkawala ng serbisyo at pansamantala o
pangmatagalang pagkawala ng produksyon A. Damage Assessment
B. Disaster Response
C. Loss Assessment
D.Need Assessment
4. Ito ay ay tumutukoy sa bahagya o pangkalahatang pagkasira ng mga ari-arian dulot
ng kalamidad
A. Damage Assessment
B. Disaster Response
C. Loss Assessment
D.Need Assessment

5. Ang panandaliang pagkaantala ng serbisyong pangkalusugan ay maituturing na

A. Damage Assessment
B. Disaster Response
C. Loss Assessment
D.Need Assessment
6.Ang pagbaba ng produksiyon ng palay ay halimbawa ng
A. Damage Assessment
B. Disaster Response
C. Loss Assessment
D.Need Assessment
7. Ang kawalan ng maayos na daloy ng transportasyon ay maituturing na;
A. Damage Assessment
B. Disaster Response
C. Loss Assessment
D.Need Assessment

9
8. Maituturing na_________ ang pagguho ng ospital dahil sa lindol.
A. Damage Assessment
B. Disaster Response
C. Loss Assessment
D.Need Assessment
9. Ito ay sitwasyon na kung saan walang mabibilhan na gamot ang mga
mamamayan
A. Damage Assessment
B. Disaster Response
C. Loss Assessment
D.Need Assessment
10. Ilang mangingisda ang nawala dahil sa malakas bagyo.
A. Damage Assessment
B. Disaster Response
C. Loss Assessment
D.Need Assessment

10
 Aralin Naisasagawa ang mga Hakbang ng

7.2
CBDRRM Plan

Pangkalahatang Ideya

Ano-anong mga bagay kaya ang kailangan mong pag-aralan? Ang sagot ay
malalaman mo sa mga sumusunod na pahina. May mga gawain din na inilaan na
makatulong sa iyo upang lubos na maunawaan ang mga ito. Saklaw ang pagkakaroon
ng displina at kooperasyon sa pagharap sa mga panganib na dulot ng suliraning
pangkapaligiran. Pagkatapos nito, inaasahang maging handa o bukas palad na
tumulong at sumunod sa mga batas na ipinatupad ng pamahalaan sa anumang
kalamidad o sakuna.

Bago magsisimula sa ating arali n…Hinihikayat ko kayo na

sagutin muna ang a ting paunang pasulit. Huwag kayong mag-alala,
ito ay susukat lamang kung gaano kalawak ang inyong kaalaman .

Panimulang Pagtatasa
Panuto: Basahing mabuti at unawain ang mga katanungan sa bawat aytem. Piliin at bilugan
ang titik ng tamang sagot mula sa pagpipilian.

1. Saang yugto ng DRRM plan nabibilang ang pagpapanumbalik ng sistema ng

komunikasyon at transportasyon, suplay ng tubig at kuryente at apgkukumpuni ng
bahay?
A. Disaster Prevention and Mitigation
B. Disaster Preparedness
C. Disaster Response
D. Disaster Rehabilitation and Recovery
2. Ito ay ahensiyang namumuno sa paghahanda at pagtugon sa mga kalamidad na
nararanasan.
DILG B. DOH C. MMDA D.NDRRMMC
3. May mga hakbang na ginagawa sa yugtong Rehabilitation at Recovery. Alin ang
hindi mo dapat gawin?
A. Programa ng pagpapayo sa mga pamilya na nawalan ng mahal sa buhay
B. Panunumbalik ng serbisyo tulad ng daan, tubig, kuryente at komunikasyon
11
 C. Pagsasagawa ng Duck, Cover and Hold
D. Pagbibigay ng tulong pinansyal sa mga apektadong lugar
4. Alin sa mga sitwasyon ang nagpapakita ng hakbang ng pamahalan sa pagtatayo
muli ng pisikal na imprastraktura
A. Nagpapautang ang SSS at GSIS ng pera sa mga apektado ng kalamidad
B. Inayos ang tulay at daan na nasira ng bagyong Yolanda
C. Nagsagawa ng debriefing ang Red cross sa mga pamilyang apektado ng
kalamidad.
D. Inaayos ng Water District ang linya ng tubig.
5. Alin sa mga sitwasyon ang nagpapakita ng hakbang ng pamahalan sa pagbibigay
payo sa biktima ng kalamidad?
A. Nagpapautang ang SSS ng pera sa mga apektado ng kalamidad
B. Inayos ang tulay at daan na nasira ng bagyong Yolanda
C. Nagsagawa ng debriefing Red cross sa mga pamilyang apektado ng
kalamidad.
D. Inayos ng mga Water District ang linya ng tubig.
6. Alin sa mga sitwasyon ang nagpapakita ng hakbang ng pamahalan sa pagbibigay
tulong pinansyal sa biktima ng kalamidad?
A. Nagpapautang ang SSS ng pera sa mga apektado ng kalamidad
B. Inayos ang tulay at daan na nasira ng bagyong Yolanda
C. Nagsagawa ng debriefing ang Red cross sa mga pamilyang apektado ng
kalamidad.
D. Inaayos ng Water District ang linya ng tubig.
7. Alin sa mga sitwasyon ang nagpapakita ng hakbang ng pamahalan sa
pagsasaayos ng serbisyo sa biktima ng kalamidad?
A. Nagpapautang ang SSS ng pera sa mga apektado ng kalamidad
B. Inayos ang tulay at daan na nasira ng bagyong Yolanda
C. Nagsagawa ng debriefing ang Red cross sa mga pamilyang apektado ng
kalamidad.
D. Inaayos ng Water District ang linya ng tubig.
8. Alin sa mga sitwasyon ang nagpapakita ng hakbang ng pamahalan sa pagtatayo
muli ng pisikal na imprastraktura?
A. Nagpapautang ang GSIS at SSS ng pera sa mga apektado ng kalamidad
B. Ipinatayo muli ang pagawaan ng sardinas dahil sa bagyong yolanda
C. Inaayos ng Water District ang linya ng tubig
D. Nagsagawa ng debriefing ang Red cross sa mga pamilyang apektado ng
kalamidad
9. Alin sa mga sitwasyon ang nagpapakita ng hakbang ng pamahalan sa pagbibigay
tulong pinansyal sa biktima ng kalamidad?
A. Ipinatayo muli ang pagawaan ng sardinas dahil sa bagyong yolanda
B. Inayos ang tulay at daan na nasira ng bagyong Yolanda
C. Nagsagawa ng debriefing ang Red cross sa mga pamilyang apektado ng
kalamidad

12
 D. Nagbigay ng pangkabuhayan Showcase ang Overseas Workers Welfare
Administration sa Overseas Filipino Worker na apektado ng COVID 19
Pandemic
10. Alin sa mga sitwasyon ang nagpapakita ng hakbang ng pamahalan sa pagbibigay
serbisyo sa biktima ng kalamidad?
A. Ipinatayo muli ang pagawaan ng sardinas dahil sa bagyong yolanda
B. Inayos ng Telecomunications company ang linya ng komunikasyon
matapos masira ng kalamidad.
C. Nagsagawa ng debriefing Red Cross sa mga pamilyang apektado ng
kalamidad
D. Nagbigay ng pangkabuhayan Showcase ang OWWA sa OFW na apektado
ng COVID 19 Pandemic

Dating Kaalaman

Panuto: Punan ang retrieval chart ng tamang sagot.

DISASTER RESPONSE
URI NG DISASTER RESPONSE HALIMBAWA

Paglalahad
Alam kong handa ka nang tuklasin ang mga karunungan na iyong matututuhan
sa araling ito. Ang gawaing inilaan ay makatutulong sa iyo upang maiugnay mo ang
paghahahandang nararapat gawin sa harap ng panganib na dulot ng mga suliraning
pangkapaligiran

Pamprosesong Tanong:

1. Ano ang mahihinuha mo sa nakitang video?

2. Ano ang iyong tugon kung ikaw ay nakaranas nang ganitong sitwasyon?

13
 Pamagat : Implementasyon ng Yolanda Comprehensive Rehabilitation & Recovery Plans,
Mapapadali na
https://www.youtube.com/watch?v=X8nWBFleqc0

Pagbuo ng Konsepto
Ang Disaster Rehabilitation and Recovery –ay nagsasangkot ng mga
hakbang na sumusuporta sa mga inaasahang pangyayari sa apektadong lugar
sa pagtatayo muli ng pisikal na imprastruktura at pagpapanumbalik ng
ekonomiya at moral na rin.

1. Programa ng pagpapayo sa mga pamilya na nawalan ng mahal sa buhay

2.Panunumbalik ng serbisyo tulad ng daan, tubig, kuryente at

komunikasyon.

14
3. Pagbibigay ng tulong pinansyal sa mga apektadong lugar

15
 4. Pagtatayo muli ng pisikal na imprastraktura.

Gawain
Panuto: Ano ang epekto ng mga hakbang ng pamahalaan, mamamayan na
sumusuporta sa mga pangyayari sa apektadong lugar?

Pamahalaan/Mamamayan Pagkatapos ng kalamidad

Hakbang ng Pamahalaan/Mamamayan Epekto/ Bunga

Pagtatasa
Bilang isang mag-aaral at mamamayang Pilipino, ano ang mga hakbang na
kinakailangan mong gawain upang makatulong sa panunumbalik ng mga nasirang bagay
dulot ng kalamidad?

_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________

16
Paglalapat
Gumawa ng slogan tungkol sa mga hakbang na sumusuporta sa panunumbalik
ng mga nasirang bagay dulot ng kalamidad.

17
 Panapos na pagtatasa

Ang dami mo nang natutuhan sa ating aralin. Binabati kita!

Sa bahaging ito, hinihikayat kita na sagutin muna ang T ayahin
upang malaman natin ang mga kaalamang iyong natutuhan.
Madali lamang ito!

Panuto: Basahing mabuti at unawain ang mga katanungan sa bawat aytem. Piliin at
bilugan ang titik ng tamang sagot mula sa pagpipilian.

1. Saang yugto ng DRRM plan nabibilang ang pagpapanumbalik ng sistema ng

komunikasyon at transportasyon, suplay ng tubig at kuryente at apgkukumpuni ng
bahay?
A. Disaster Prevention and Mitigation
B. Disaster Preparedness
C. Disaster Response
D. Disaster Rehabilitation and Recovery
2. Ito ay ahensiyang namumuno sa paghahanda at pagtugon sa mga kalamidad na
nararanasan.
A. DILG B. DOH C. MMDA
D.NDRRMMC
3. Ang sumusunod ay mga hakbang na ginagawa sa yugtong Rehabilitation at
Recovery maliban sa isa
A. Programa ng pagpapayo sa mga pamilya na nawalan ng mahal sa buhay
B. Panunumbalik ng serbisyo tulad ng daan, tubig, kuryente at komunikasyon
C. Pagsasagawa ng Duck, Cover and Hold
D. Pagbibigay ng tulong pinansyal sa mga apektadong lugar
4. Alin sa mga sitwasyon ang nagpapakita ng hakbang ng pamahalan sa pagtatayo
muli ng pisikal na imprastraktura
A. Nagpapautang ang SSS at GSIS ng pera sa mga apektado ng kalamidad
B. Inayos ang tulay at daan na nasira ng bagyong Yolanda
C. Nagsagawa ng debriefing ang Red cross sa mga pamilyang apektado ng
kalamidad.
D. Inaayos ng Water District ang linya ng tubig.
5. Alin sa mga sitwasyon ang nagpapakita ng hakbang ng pamahalan sa pagbibigay
payo sa biktima ng kalamidad?
A. Nagpapautang ang SSS ng pera sa mga apektado ng kalamidad
B. Inayos ang tulay at daan na nasira ng bagyong Yolanda
C. Nagsagawa ng debriefing Red cross sa mga pamilyang apektado ng
kalamidad.
D. Inayos ng mga Water District ang linya ng tubig.

18
6. Alin sa mga sitwasyon ang nagpapakita ng hakbang ng pamahalan sa pagbibigay
tulong pinansyal sa biktima ng kalamidad?
A. Nagpapautang ang SSS ng pera sa mga apektado ng kalamidad
B. Inayos ang tulay at daan na nasira ng bagyong Yolanda
C. Nagsagawa ng debriefing ang Red cross sa mga pamilyang apektado ng
kalamidad.
D. Inaayos ng Water District ang linya ng tubig.
7. Alin sa mga sitwasyon ang nagpapakita ng hakbang ng pamahalan sa
pagsasaayos ng serbisyo sa biktima ng kalamidad?
A. Nagpapautang ang SSS ng pera sa mga apektado ng kalamidad
B. Inayos ang tulay at daan na nasira ng bagyong Yolanda
C. Nagsagawa ng debriefing ang Red cross sa mga pamilyang apektado ng
kalamidad.
D. Inaayos ng Water District ang linya ng tubig.

8. Alin sa mga sitwasyon ang nagpapakita ng hakbang ng pamahalan sa pagtatayo

muli ng pisikal na imprastraktura?
A. Nagpapautang ang SSS ng pera sa mga apektado ng kalamidad
B. Ipinatayo muli ang pagawaan ng sardinas dahil sa bagyong yolanda
C. Inaayos ng Water District ang linya ng tubig
D. Nagsagawa ng debriefing ang Red cross sa mga pamilyang apektado ng
kalamidad
9. Alin sa mga sitwasyon ang nagpapakita ng hakbang ng pamahalan sa pagbibigay
tulong pinansyal sa biktima ng kalamidad?
A. Ipinatayo muli ang pagawaan ng sardinas dahil sa bagyong yolanda
B. Inayos ang tulay at daan na nasira ng bagyong Yolanda
C. Nagsagawa ng debriefing ang Red cross sa mga pamilyang apektado ng
kalamidad
D. Nagbigay ng pangkabuhayan Showcase ang Overseas Workers Welfare
Administration sa Overseas Filipino Worker na apektado ng COVID 19
Pandemic
10. Alin sa mga sitwasyon ang nagpapakita ng hakbang ng pamahalan sa pagbibigay
serbisyo sa biktima ng kalamidad?
A. Ipinatayo muli ang pagawaan ng sardinas dahil sa bagyong yolanda
B. Inayos ng Telecomunications company ang linya ng komunikasyon
matapos masira ng kalamidad.
C. Nagsagawa ng debriefing Red Cross sa mga pamilyang apektado ng
kalamidad
D. Nagbigay ng pangkabuhayan Showcase ang OWWA sa OFW na apektado
ng COVID 19 Pandemic

19
Susi sa Pagwawasto

20