GIELDAMATURALNA.

PL
ODBIERZ KOD DOSTĘPU* Vademecum
i Testy
- Twój indywidualny klucz do wiedzy!
*Kod na końcu klucza odpowiedzi

KRYTERIA OCENIANIA ODPOWIEDZI Matematyka

Próbna Matura z OPERONEM

Matematyka
Poziom rozszerzony
Zacznij
Listopad 2017 przygotowania
do matury już dziś

Zadania zamknięte Kup vademecum i testy

Za każdą poprawną odpowiedź zdający otrzymuje 1 punkt. sklep.operon.pl/matura

Numer Poprawna
Wskazówki do rozwiązania zadania
zadania odpowiedź
1. B Wyznaczamy rozwiązania równania x 2 + 2 x − 3 = 0 : x1 = 1, x2 = −3, zatem dane Zobacz fragment
równanie będzie miało cztery rozwiązania, jeśli równanie x 2 + x − m = 0 będzie miało strona 338
dwa rozwiązania różne od 1 i -3. Stąd: D > 0 ∧ f(1) ≠ 0 ∧ f(−3) ≠ 0 , gdzie
1
f( x ) = x 2 + 2 x − 3 = 0. Stąd: m > − ∧ m ≠ 2 ∧ m ≠ 6.
4

2. A Dzielnikami są liczby: 1, x , x 2 , x 3 , x 4 , y, y 2 , xy, xy 2 , x 2y, x 2y 2 , x 3y, x 3y 2 , x 4y, x 4y 2.

3. B Równanie przekształcamy do postaci:
2 x 2 + 1 = 3 ⇒ 2 x 2 + 1 = 3 ∨ 2 x 2 + 1 = −3 ⇒ 2 x 2 = 2 ∨ 2 x 2 = −4 ⇒ x = 1 ∨ x = −1, drugie
równanie sprzeczne
4. C W (1) = 4 ∧ W(−3) = −16 ∧ W( x ) = ( x − 1)( x + 3) P( x ) + ax + b . Układamy układ równań:
a + b = 4 a = 5
 ⇒  ⇒ R = 5 x −1
−3a + b = −16 b = −1
5. D Oznaczamy a, a,a – odpowiednio krawędź podstawy i krawędź boczna prostopadła Zobacz fragment
do płaszczyzny podstawy ostrosłupa i kąt między ścianami ostrosłupa nieprostopa-
strona 395
dłymi do płaszczyzny podstawy.
Obliczamy pozostałe krawędzie boczne: a 2, a 3, a 2 . Obliczamy wysokość ściany
bocznej opuszczonej na najdłuższą krawędź boczną, np. z pola:
1 1 2
x ⋅ a 3 = a⋅ a 2 ⇒ x = a
2 2 3
Korzystamy z twierdzenia cosinusów:
2
(a 2 ) = x 2 + x 2 − 2 ⋅ x ⋅ x cos a ⇒
2 2
2  2   2  a 2 a 2 1
(a 2 ) =  a  +  a  − 2 ⋅
 3   3  3
⋅
3
cos a ⇒ cos a = −
2

Zadania otwarte – kodowane

Numer Poprawna Liczba
Wskazówki do rozwiązania zadania
zadania odpowiedź punktów
6. 312 y = 5 − 2 x ∧ W( x ) = 8 x 3 + y 3 = (2 x + y )(4 x 2 − 2 xy + y 2 ) ⇒ 0–2

W( x ) = 5 4 x 2 − 2 x (5 − 2 x ) + (5 − 2 x )  ⇒
2

 
W( x ) = 60 x 2 − 150 x + 125
Wyrażenie jest trójmianem kwadratowym o współczynniku a > 0, zatem
150 5
przyjmuje wartość najmniejszą dla xw = = , czyli wartość ta wynosi
 5  125 120 4
W   = = 31,25 .
 4  4

w w w. o p e r o n . p l 1
 Matematyka. Poziom rozszerzony
Próbna Matura z OPERONEM i Wirtualną Polską

Numer Poprawna Liczba

Wskazówki do rozwiązania zadania
zadania odpowiedź punktów

7. 615 Niech a, b, c, d, x będą odpowiednio podstawami, ramionami i środkową 0–2

trapezu.
Korzystamy ze wzoru na środkową trapezu i twierdzenia o czworokącie
opisanym na okręgu:
a+ b
x= ⇒ a + b = 2 x ∧ c + d = a + b, więc obwód trapezu jest równy
2
8
4x = ≈ 0,61538...
13
8. 391 2 2
( x − 7) + (y + 3) = 4 ⇒ S = (7,−3), r = 2. Obliczamy odległość środka okręgu 0–2 Zobacz fragment
od prostej l: strona 28
3 ⋅ 7 + 4 ⋅ (−3) − 11 2
d ( S, l) = ⇒ d( S, l ) = .
9 + 16 5
2 2
1  2 8 6
Obliczamy długość cięciwy AB :  AB  +   = 4 ⇒ AB = ≈ 3, 919.
 2  5  5

Zadania otwarte
Numer Liczba
Modelowe etapy rozwiązywania zadania
zadania punktów
9. Rozwiązanie: 0–3
4 ( x − 3) − 4 x 12
Wyznaczamy pochodną funkcji: f ′( x ) = 2
=− 2
, x ∈ R \ {3}.
( x − 3) ( x − 3)
1
Prosta l ma współczynnik kierunkowy równy al = − , zatem prosta k prostopadła do
2
niej ma współczynnik kierunkowy ak = 2. Mamy więc z interpretacji geometrycznej
12 2
pochodnej równanie: − 2
= 2 ⇒ ( x − 3) = −6, a to równanie jest sprzeczne, gdyż
( x − 3)
lewa strona w dziedzinie funkcji jest dodatnia, a prawa jest ujemna.
Istotny postęp: 1
12
Wyznaczenie pochodnej funkcji f ′( x ) = − 2
, x ∈ R \ {3}
( x − 3)
Pokonanie zasadniczych trudności: 2
12
Zapisanie równania: − 2
=2
( x − 3)
Rozwiązanie pełne: 3
2
Wykazanie tezy zadania: ( x − 3) = −6 – równanie jest sprzeczne, gdyż lewa strona
w dziedzinie funkcji jest dodatnia, a prawa jest ujemna, zatem nie istnieje taki punkt,
że styczna poprowadzona do krzywej w tym punkcie była prostopadła do prostej l.
10. Rozwiązanie: 0–4 Zobacz fragment
2x
Niech liczba m Î ZW , wtedy = m, przekształcamy równanie do postaci trójmianu strona 17
x2 + 4
kwadratowego z parametrem: mx − 2 x + 4m = 0 i zapisujemy, dla jakich wartości
2

parametru m ma rozwiązanie:
Dla m = 0 równanie ma postać: −2 x = 0, więc ma rozwiązanie.
1 1
Dla m ¹ 0 równanie ma rozwiązanie, gdy D ≥ 0 ⇒ 4 − 16m2 ≥ 0 ⇒ m ∈ − , \ {0}.
2 2
Uwzględniając oba przypadki, wyznaczamy sumę rozwiązań i otrzymujemy zbiór
1 1
wartości funkcji: ZW = − , .
2 2
Postęp: 1
Zapisanie równania kwadratowego z parametrem: mx 2 − 2 x + 4m = 0
Kup vademecum i testy
Istotny postęp: 2
Rozważenie przypadku m = 0: równanie ma postać: −2 x = 0, więc ma rozwiązanie sklep.operon.pl/matura

w w w. o p e r o n . p l 2
 Matematyka. Poziom rozszerzony
Próbna Matura z OPERONEM i Wirtualną Polską

Numer Liczba
Modelowe etapy rozwiązywania zadania
zadania punktów

Pokonanie zasadniczych trudności: 3

1 1
Rozważenie przypadku: m ¹ 0: D ≥ 0 ⇒ 4 − 16m2 ≥ 0 ⇒ m ∈ − , \ {0}
2 2
Rozwiązanie pełne: 4
1 1
Wyznaczenie sumy rozwiązań i podanie odpowiedzi: ZW = − ,
2 2
11. Rozwiązanie: 0–2 Zobacz fragment
Niech ciąg ( an ) będzie geometryczny zbieżny o pierwszym wyrazie a1 i ilorazie q. Mamy
strona 21
wykazać, że Sniep. ≥ 4a3 ∧ q < 1.
a1
Zapisujemy sumę wszystkich wyrazów nieparzystych ciągu zbieżnego: S = ,
1 − q2
zatem:
z treści zadania otrzymujemy nierówność:
a1
≥ 4a1q2, przekształcamy tę nierówność równoważnie:
1 − q2
a1 1
≥ 4a1q2 ⇒ ≥ 4q2 , gdyż możemy podzielić obie strony przez a1 > 0, stąd:
1 − q2 1 − q2
2
1 − 4q2 + 4q 4 (1− 2q2 )
≥ 0, więc ≥ 0 – ta nierówność jest prawdziwa, gdyż licznik jest
1 − q2 1 − q2
zawsze liczbą nieujemną jako kwadrat liczby rzeczywistej i równy 0 dla
2 2
q1 = , q2 = − ⇒ q1, q2 ∈ (−1,1), a mianownik jest liczbą dodatnią ze względu na
2 2
warunek q < 1
Istotny postęp: 1
a1
Zapisanie nierówności: > 4a1q2, q < 1
1 − q2
Rozwiązanie pełne: 2
Wykazanie tezy zadania: 2
(1− 2q2 )
Zapisanie nierówności w postaci: ≥ 0 i uzasadnienie tezy zadania: nierówność
1 − q2
jest prawdziwa, gdyż licznik jest zawsze liczbą nieujemną jako kwadrat liczby rzeczywi-
stej, a mianownik jest liczbą dodatnią ze względu na warunek q < 1.
12. Rozwiązanie: 0–3
Zapisujemy nierówność w postaci:
3
4 cos2 2 x − 3 < 0 ⇒ cos 2 x <
2
3 3
Rozwiązujemy nierówność: cos 2 x > − ∧ cos 2 x < ⇒
2 2
 p 5p   7p 11p 
2 x ∈  + 2k p, + 2k p ∪  + 2k p, + 2k p ⇒
 6 6   6 6 
 1 5   7 11 
x ∈  p + k p, p + k p ∪  p + k p, p + k p
12 12  12 12 
1 5  7 11 
Wyznaczamy część wspólną rozwiązań z przedziałem 0,2p : x ∈  p, p ∪  p, p
12 12  12 12 
13 17  19 23 
∪  p, p ∪  p, p
12 12  12 12 
Postęp: 1
Zapisanie równości w postaci:
3 3
cos 2 x > − ∧ cos 2 x <
2 2
Pokonanie zasadniczych trudności: 2
Rozwiązanie nierówności w postaci ogólnej:
1 5  7 11 
x ∈  p + k p, p + k p ∪  p + k p, p + k p
12 12  12 12 
Rozwiązanie pełne: 3
Wyznaczenie części wspólnej z przedziałem 0,2p i zapisanie rozwiązania: Kup vademecum i testy
1 5  7 11  13 17  19 23 
x ∈  p, p ∪  p, p∪  p, p ∪  p, p
12 12  12 12  12 12  12 12  sklep.operon.pl/matura

w w w. o p e r o n . p l 3
 Matematyka. Poziom rozszerzony
Próbna Matura z OPERONEM i Wirtualną Polską

Numer Liczba
Modelowe etapy rozwiązywania zadania
zadania punktów

13. Rozwiązanie: 0–4

Zapisujemy wszystkie przypadki liczb, których suma cyfr jest równa 4:
1) 4 na początku i 19 zer
2) 3 na początku, 1 i 18 zer lub 1 na początku, 3 i 18 zer
3) 2 na początku, 2 i 18 zer
4) 2 na początku i dwie 1 i 17 zer lub 1 na początku, 2, 1 i 17 zer
5) 1 na początku, trzy 1 i 16 zer
Obliczamy liczbę liczb w każdym przypadku:
1) jedna liczba
2) 19 + 19 = 38
3) 19
19
4)   + 19 ⋅ 18 = 513
2 
19
5)   = 969
3 
Korzystamy z reguły dodawania i otrzymujemy odpowiedź:
1 + 38 + 19 + 513 + 969 = 1540
Postęp: 1
Zapisanie wszystkich przypadków liczb, których sumą cyfr jest 4:
1) 4 na początku i 19 zer
2) 3 na początku, 1 i 18 zer lub 1 na początku, 3 i 18 zer
3) 2 na początku, 2 i 18 zer
4) 2 na początku i dwie 1 i 17 zer lub 1 na początku, 2, 1 i 17 zer
5) 1 na początku, trzy 1 i 16 zer
i zapisanie, że jest jedna liczba z 4 na początku (lub podanie liczby liczb w innym przy-
padku)
Pokonanie zasadniczych trudności: 3 (2 pkt,
Obliczenie liczby liczb w innych przypadkach: 2) 19 + 19 = 38 , jeśli pomi-
19 19 nięto co
3) 19, 4)   + 19 ⋅ 18 = 513 , 5)   = 969 najwyżej
2  3 
dwa przy-
padki)

Rozwiązanie pełne: 4
Obliczenie sumy i podanie odpowiedzi: 1 + 38 + 19 + 513 + 969 = 1540
14. Rozwiązanie: 0–4 Zobacz fragment
→ →
Wyznaczamy współrzędne wektorów: AB = [2,6], CD = [ 4,12], łatwo sprawdzić, że strona 387
→ →
2 AB = CD, więc wektory są równoległe, czyli odcinki również są równoległe.
Obliczamy długości odcinków: AB = 40, CD = 160 . Obliczamy skalę jednokładności,
160
uwzględniając treść zadania (skala dodatnia): k = = 4 =2
40
→ → → →
Szukamy środka jednokładności: S = ( x , y ) ⇒ SC = 2 SA ∧ SD = 2 SB
Zapisujemy równanie: [−2 − x ,−10 − y ] = 2[−1− x ,−2 − y ] lub [2 − x ,2 − y ] = 2[1− x , 4 − y ]
Rozwiązujemy jedno z równań:
S = (0,6)
Istotny postęp: 1
→ →
Wyznaczenie współrzędnych wektorów: AB = [2,6], CD = [ 4,12] i sprawdzenie, że
→ →
2 AB = CD, więc wektory są równoległe, czyli odcinki również są równoległe.

Pokonanie zasadniczych trudności: 2

Kup vademecum i testy
Obliczenie długości odcinków: AB = 40, CD = 160 i obliczenie skali jednokładności
uwzględniając, że skala jest dodatnia: k = 2 sklep.operon.pl/matura

w w w. o p e r o n . p l 4
 Matematyka. Poziom rozszerzony
Próbna Matura z OPERONEM i Wirtualną Polską

Numer Liczba
Modelowe etapy rozwiązywania zadania
zadania punktów

Rozwiązanie pełne: 4 (3 pkt,

Wyznaczenie współrzędnych środka jednokładności: S = (0,6) jeśli przy
dobrej
metodzie
popeł-
niono
błąd ra-
chunko-
wy)

15. Rozwiązanie: 0–4

Wprowadzamy oznaczenia:
ABCS – dany ostrosłup o wierzchołku S i spodku wysokości S ¢
SD – wysokość ściany bocznej
BCE – otrzymany przekrój
a
∠SAS ′ = a, ∠EDA =
2
a 3 a 3
Rozpatrujemy trójkąt ADE: ∠AED = 180° − a − ⇒ ∠AED = 180° − a, AD =
2 2 2
AD DE
Korzystamy z twierdzenia sinusów w tym trójkącie = , stąd:
 3  sin a
a 3 sin a sin 180° − a
ED =  2 
3
2 sin a
2
1 a 3 sin a a2 3 sin a
Obliczamy pole przekroju PBCE = a ⇒ PBCE =
2 2 sin 3 a 3
4 sin a
2 2
Istotny postęp: 1
Wprowadzenie oznaczeń:
ABCS – dany ostrosłup o wierzchołku S i spodku wysokości S ¢
SD – wysokość ściany bocznej
BCE – otrzymany przekrój
a
∠SAS ′ = a, ∠EDA =
2
Istotny postęp: 2
3 a 3
Zapisanie danych dla trójkąta ADE: ∠AED = 180° − a, AD =
2 2
Pokonanie zasadniczych trudności: 3
a 3 sin a
Obliczenie wysokości przekroju: ED =
3
2 sin a
2
Rozwiązanie pełne: 4
a2 3 sin a
Obliczenie pola przekroju: PBCE =
3
4 sin a
2
16. Rozwiązanie: 0–4
A – wylosowanie kuli białej z losowo wybranej urny po rozmieszczeniu białych kul
B1, B2 – odpowiednio wylosowanie urny I, wylosowanie urny II
n – liczba kul białych dołożonych do urny I, n ∈ {0,1,2,3}
n 3− n
P ( A / B1 ) = , P( A / B2 ) =
7+ n 6− n
1 1
P(B1 ) = , P(B2 ) =
2 2
1 n 1 3 − n 6n − n2 + 3n + 21− 7n − n2 −2n2 + 2n + 21
P( A) = ⋅ + ⋅ = =
2 n+7 2 6− n 2( n + 7)(6 − n) 2( n + 7)(6 − n)
−2n + 2n + 21 17
2
Zapisujemy równanie: =
2( n + 7)(6 − n) 72 Kup vademecum i testy
21
Rozwiązujemy równanie: ( n = 2 ∨ n = − ) ∧ n ∈ {0,1,2,3} ⇒ n = 2 sklep.operon.pl/matura
55

w w w. o p e r o n . p l 5
 Matematyka. Poziom rozszerzony
Próbna Matura z OPERONEM i Wirtualną Polską

Numer Liczba
Modelowe etapy rozwiązywania zadania
zadania punktów

Istotny postęp: 1
Wprowadzenie oznaczeń:
A – wylosowanie kuli białej z losowo wybranej urny po rozmieszczeniu białych kul
B1, B2 – odpowiednio wylosowanie urny I, wylosowanie urny II
n – liczba kul białych dołożonych do urny I, n ∈ {0, 1, 2, 3}
1 1
P(B1 ) = , P(B2 ) =
2 2
Istotny postęp: 2
Zapisanie prawdopodobieństw:
n 3− n
P ( A / B1 ) = , P( A / B2 ) = , n ∈ {0, 1, 2, 3}
7+ n 6− n
Pokonanie zasadniczych trudności: 3
Obliczenie prawdopodobieństwa:
1 n 1 3 − n 6n − n2 + 3n + 21− 7n − n2 −2n2 + 2n + 21
P( A) = ⋅ + ⋅ = =
2 n+7 2 6− n 2( n + 7)(6 − n) 2( n + 7)(6 − n)

Rozwiązanie pełne: 4
−2n2 + 2n + 21 17
Zapisanie równania = i rozwiązanie go w dziedzinie: n = 2
2( n + 7)(6 − n) 72
17. Rozwiązanie: 0–4 Zobacz fragment
1 1
Niech f( x ) = x 2 + (2m + 1) x − 3m2 − m + strona 334
2 4
1 1
Równanie x 2 + (2m + 1) x − 3m2 − m + = 0 ma dwa rozwiązania wtedy, gdy:
2 4
(D > 0 ∧ f(4) > 0 ∧ xW < 4)
3  3
D = 16m2 + 6m, m1 = − , m2 = 0 ⇒ D > 0 ⇔ m ∈ −∞,−  ∪ (0, +∞)
8  8
15 81 5 − 133 5 + 133 
f(4) = −3m2 + m + , f(4) > 0 ⇔ m ∈  , 
2 4  4 4 
2m + 1  9 
xW < 4 ⇔ − < 4 ⇒ m ∈ − , +∞
2  2 
5 − 133 3   5 + 133 
Wyznaczamy część wspólną wszystkich warunków: m ∈  ,−  ∪ 0, 
 4 8   4 

I część: 1
Zapisanie i rozwiązanie warunków istnienia dwóch różnych pierwiastków:
 3
D > 0 ⇔ m ∈ −∞,−  ∪ (0, +∞)
 8
II część: 1
Rozwiązanie warunków: oba pierwiastki mniejsze od 4: f(4) > 0 ∨ xW < 4
15 81 5 − 133 5 + 133 
f(4) = −3m2 + m + , f(4) > 0 ⇔ m ∈  , 
2 4  4 4 
2m + 1  9 
lub rozwiązanie warunku: xW < 4 ⇔ − < 4 ⇒ m ∈ − , +∞
2  2 
Rozwiązanie warunku: 1
15 81 5 − 133 5 + 133 
f(4) = −3m2 + m + , f(4) > 0 ⇔ m ∈  , 
2 4  4 4 
2m + 1  9 
i rozwiązanie warunku: xW < 4 ⇔ − < 4 ⇒ m ∈ − , +∞
2  2 
III część: 1
Wyznaczenie części wspólnej rozwiązań wszystkich warunków:
5 − 133 3   5 + 133  Kup vademecum i testy
m ∈  ,−  ∪ 0, 
 4 8   4  sklep.operon.pl/matura

w w w. o p e r o n . p l 6
 Matematyka. Poziom rozszerzony
Próbna Matura z OPERONEM i Wirtualną Polską

Numer Liczba
Modelowe etapy rozwiązywania zadania
zadania punktów

18. Rozwiązanie: 0–7

Wprowadzamy oznaczenia:
ABCD – dany prostokąt
AB = x , BC = y
Korzystamy z twierdzenia Pitagorasa: 4R2 = x 2 + y 2 ⇒ y = 4R2 − x 2
Wyznaczamy pole prostokąta:
P = xy ⇒ P( x ) = x 4R2 − x 2 , D = (0,2R), zatem P( x ) = 4R2 x 2 − x 4
Wprowadzamy funkcję pomocniczą f( x ) = 4R2 x 2 − x 4
f ′( x ) = 8R2 x − 4 x 3
f ′( x ) = 0 ⇔ 8R2 x − 4 x 3 = 0 ⇔ x = 0 ∨ x = R 2 ∨ x = −R 2
( ) ( )
f ′( x ) > 0 ⇔ x ∈ 0, R 2 ∧ f ′( x ) < 0 ⇔ x ∈ R 2,2R , zatem funkcja rośnie w przedziale
( ) ( )
0,R 2 i maleje w przedziale R 2,2R , więc w punkcie x = R 2 funkcja osiąga maksi-
mum będące największą wartością funkcji
Funkcji f( x ), więc również funkcji P( x )
( )
P R 2 = 2R2
I część: 1
Wyznaczenie wzoru funkcji określającej pole czworokąta
Zapisanie zależności między bokami prostokąta y = 4R2 − x 2
Wyznaczenie wzoru na pole prostokąta: 1
P( x ) = 4R2 x 2 − x 4
Zapisanie dziedziny funkcji: x ∈ (0,2R) 1
II część: 1
Zbadanie pochodnej i wyznaczenie ekstremum
Wyznaczenie wzoru pochodnej funkcji pomocniczej f ′( x ) = 8R2 x − 4 x 3

Wyznaczenie miejsca zerowego pochodnej: x = R 2 1

Zbadanie znaków pochodnej i zapisanie wniosku dotyczącego minimum funkcji: 1

( ) ( )
f ′( x ) > 0 ⇔ x ∈ 0, R 2 ∧ f ′( x ) < 0 ⇔ x ∈ R 2,2R , zatem funkcja rośnie w przedziale
(0,R 2 ) i maleje w przedziale (R )
2,2R , więc w punkcie x = R 2 funkcja osiąga maksi-
mum będące największą wartością funkcji f, więc również funkcji P
Kup vademecum i testy
III część: 1
(
Wyznaczenie największej wartości funkcji: P R 2 = 2R2 ) sklep.operon.pl/matura

TWÓJ KOD DOSTĘPU

DO GIEŁDY MATURALNEJ

→ ZOBACZ NA NASTĘPNEJ STRONIE

w w w. o p e r o n . p l 7
 TWÓJ KOD DOSTĘPU Najlepsze zakupy
przed egzaminem!
E1D751F19
beZPłATnA
DOSTAWA
-15 % RAbAT
SUPeR

Wybierz

Zd e c yd owa n i e
NAJLEPSZY SERWIS DLA
MATURZYSTÓW
W W W.g i e l damatu ra l n a .p l

DLA CIEBIE: 1 Zaloguj się na gieldamaturalna.pl

▸ WIĘCEJ ZADAŃ 2 Wpisz swój kod

▸ PEŁEN DOSTĘP do całego 3 Odblokuj dostęp do bazy tysięcy zadań i arkuszy

serwisu przez 2 tygodnie*! 4 Przygotuj się do matury z nami! TeSTY, VADeMecUM
i PAKieTY 2018

* Kod umożliwia dostęp do wszystkich materiałów zawartych w serwisie gieldamaturalna.pl przez 14 dni od daty aktywacji
(pierwsze użycie kodu). Kod należy aktywować do dnia 31.12.2017 r.