1.

TERMİSTÖRLER
Termistör terimi sıcaklık (temperature) ve direnç (resistor)
kelimelerinin kısaltılmışıdır. Bu ad ekseriyetle damla, çubuk, silindir ve
kalın film şeklinde fabrikasyonu yapılan metal-oksit algılayıcılar için
kullanılır. Termistörler iki gruba ayrılır: NTC (negatif sıcaklık katsayısı) ve
PTC (pozitif sıcaklık katsayısı).
Termistörler ikiye ayrılır
1. sıcaklıkla direnci artan termistöre PTC,
2. sıcaklıkla direnci azalan elemana NTC denir.

• NTC TERMİSTÖRLER
Konvansiyonel metal oksit termistör negatif sıcaklık katsayısına
(NTC) sahiptir. Yani direnci sıcaklığın artışı ile azalır. NTC termistör
elemanın direnci diğer dirençler gibi fiziksel boyutları ve malzemesinin
direnci ile belirlenir. Direnç ve sıcaklık arasındaki ilişkinin doğrusallığı
iyi değildir

• NTC’ler - 300 ºC ile +50 ºC arasındaki sıcaklıklar da kararlı bir

şekilde çalışır.

1
 • 0.1 ºC’ye kadar duyarlılıkta olanları vardır. Daha çok elektronik
termometrelerde, arabaların radyatörlerinde, amplifikatörlerin çıkış
güç katlarında, ısı denetimli havyalarda kullanılır.
• PTC’lere göre kullanım alanları daha fazladır.
NTC ile Röle Sürülerek Lamba Yakılması Uygulaması
Rölenin kapalı
kontağı üzerinden
çalışan motorun ısısı
zamanla yükselince
NTC nin direnci azalır
ve Transistör ve Tristör
iletken olur.Bu
durumda röle enerjilenir ve motoru durdurup ikaz lambasını
yakar.Motor soğuyunca b butonu ile devre normal çalışma moduna
döndürülür.

• PTC TERMİSTÖRLER
Bütün metaller PTC malzemeleri olarak adlandırılabilmekle beraber
dirençlerinin sıcaklık katsayıları (TCR) oldukça düşük ve tüm sıcaklık
aralığında çok az değişir. Aksine belli bir sıcaklık aralığında seramik PTC
malzemeleri çok geniş bir sıcaklık bağımlılığında karakterize edilir.
Bunların fabrikasyonu polikristal seramik maddelerden yapılır. Polikristal
seramik maddelerin taban bileşikleri ekseriyetle baryum titanat veya
baryumun katı çözeltileri ve strontiyum titanat (yüksek dirençli
malzemeler) gibi doping katkılarının eklenmesiyle yarı iletken hale
getirilir.

2
 • PTC’ler - 60 ºC ile +150 ºC arasındaki sıcaklıklar da kararlı bir
şekilde çalışırlar.
• 0.1 ºC’ye kadar duyarlılıkta olanları vardır.
• Daha çok elektrik motorlarını fazla ısınmaya karşı korumak için
tasarlanan devrelerde kullanılırlar. Ayrıca ısı seviyesini belirli bir
değer aralığında tutulması gereken tüm işlemlerde kullanılabilir.
PTC UYGULAMASI
• PTC’lerin üzerinde yazılı olan
direnç değeri oda sıcaklığında görülen
direnç değeridir.
• ortam normal oda sıcaklığında
(20 ºC) iken PTC’nin direnci düşük
olacağından transistörün beyz ucu
tetikleme gerilimi alamayacağından
led yanmaz.
• PTC’yi bir havya ile ısıttığımızda
• PTC’nin direnci artar, dolayısıyla
PTC üzerine düşen gerilim artar.
Böylece transistör için gerekli olan beyz gerilimi pozitif (+)
beslemeye yaklaşır ve transistör iletime geçer, led yanar.

3
 • Devredeki potansiyometre ile devrenin sıcaklık algılama seviyesini
(hangi sıcaklıkta iletime geçeceğini veya kalibrasyonunu)
ayarlamak için kullanılır.
• Sonuç olarak, normal sıcaklıkta led yanmaz iken PTC ısındığında
led yanar.

PTC ile Isı Alarm Devresi

Ortamın ısısı
normal olduğu sürece
led
yanmayacaktır.Ortamın
ısısı yükselince PTC
deki direnç
yükselmesinden dolayı
transistör ve Tristör
iletime geçerek ikaz ledinin yanmasını sağlar.