‫» ﻓﺮاﺳﻮي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ«‬

‫ﺳﺎل دوم _ ﺷﻤﺎره‪ _ 7‬زﻣﺴﺘﺎن‪1387‬‬

‫ص ص ‪139 -160‬‬

‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻨﺸﺎءﻫﺎي رﻳﺴﻚ در ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ و ﻧﺤﻮه ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‬

‫آﻧﻬﺎ )ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردي(‬

‫‪1‬‬
‫دﻛﺘﺮﻣﻨﺼﻮر ﺧﺎﻛﺴﺎر‬
‫‪2‬‬
‫رﺿﺎ ﺷﺎﻓﻌﻲ‬
‫‪3‬‬
‫ﺑﻬﺎره اﻟﻪ وﻳﺴﻲ‬
‫ﭼﻜﻴـﺪه‬
‫اﺟﺮا و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘـﺮوژه ﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ از ﺟﻤﻠـﻪ ﭘـﺮوژه ﻫـﺎي ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ‪ ،‬داراي‬
‫ﻣﻮارد ﻣﺒﻬﻢ و ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻓﺮاواﻧﻲ اﺳﺖ‪.‬اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻮارد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧـﺎم ﻋـﺪم ﻗﻄﻌﻴـﺖ ﻧﺎﻣﻴـﺪه‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻛﺎر را ﮔﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮ و ﮔﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﺑﺪﺗﺮ از آﻧﭽﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺷـﺪه ﺷـﺪه‬
‫اﺳﺖ ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪ .‬در ﭘﺮوژه ﻫـﺎي ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻛـﻪ ﺗﻌﺎﻣـﻞ ﻫـﺎي ﻣﺘﻔـﺎوﺗﻲ در ﺑـﻴﻦ‬
‫ارﻛﺎن و ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي داﺧﻞ و ﺧﺎرج آن در ﺟﺮﻳﺎن اﺳـﺖ ‪ ،‬ﭘﻴﭽﻴـﺪﮔﻲ ‪ ،‬ﭼـﺎﻟﺶ و ﻋـﺪم‬
‫ﻗﻄﻌﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻟﺬا ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺤﻘﻖ اﻫﺪاف ﻛﻤﻲ و ﻛﻴﻔﻲ اﻳﻦ دﺳﺘﻪ از ﭘﺮوژه ﻫﺎ ﺑﺎ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ و ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ارﺗﺒﺎﻃﺎت آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﻋﺪم اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد و ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ ﻫـﺎي‬
‫ﺷﺪﻳﺪ رﻳﺴﻚ ‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻤﻲ ﺟﻬﺖ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻨﺸﺎء رﻳـﺴﻚ ﻫـﺎ ‪ ،‬ﻧﻈـﺎرت و ﻛﻨﺘـﺮل آﻧﻬـﺎ‬
‫ﺿــﺮوري ﻣــﻲ ﺷــﻮد‪ .‬در اﻳــﻦ ﻣﻘﺎﻟــﻪ ﺷﻨﺎﺳــﺎﻳﻲ ﻣــﻮارد ﻋــﺪم ﻗﻄﻌﻴــﺖ در ﭘــﺮوژه ﻫــﺎي‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﻣﻮارد در ﻗﺎﻟﺐ رﻳﺴﻚ ﻫﺎ و ﻓﺮﺻﺘﻬﺎ دﺳﺘﻪ ﺑﻨـﺪي و‬

‫‪ - 1‬اﺳﺘﺎدﻳﺎر داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﻲ واﺣﺪ ﺳﻨﻨﺪج)‪(khaksar_mansoor@yahoo.com‬‬

‫‪ - 2‬ﻋﻀﻮ ﻫﻴﺌﺖ ﻋﻠﻤﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻛﺮدﺳﺘﺎن‬
‫‪ - 3‬داﻧﺸﺠﻮي ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﺟﺮاﻳﻲ واﺣﺪﺳﻨﻨﺪج‬
‫ﻓﺮاﺳﻮي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ – ﺷﻤﺎره ‪ – 7‬زﻣﺴﺘﺎن ‪1387‬‬ ‫‪140‬‬

‫ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮان ﺟﻬﺖ ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺑﺎ رﻳﺴﻚ ﻫﺎ و ﺑﻬﺮه ﮔﻴﺮي ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ از‬
‫ﻓﺮﺻﺘﻬﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺻﻮرت ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫روش ﺗﺤﻘﻴﻖ از ﻧﻮع ﻣﻴﺪاﻧﻲ و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﻴﻤﺎﻳﺸﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﺑﺘﺪا درﺑﺎره ﭘﺮوژه‬
‫و ﺳﺎﺧﺘﺎر آن ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺎﻳﻲ اﻧﺠﺎم و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ وﻇﺎﻳﻒ ﻧﻪ ﮔﺎﻧﻪ ﻣﺪﻳﺮ ﭘﺮوژه ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷـﺪ‬
‫‪ .‬ﺳﭙﺲ از ﻃﺮﻳﻖ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ و ﺑﺮﮔﺰاري ﺟﻠﺴﺎت ﺑﺎ ﺧﺒﺮﮔﺎن‪ ،‬ﺳﺆاﻻت ﺗﺤﻘﻴـﻖ ﻣﻄـﺮح ‪،‬‬
‫رﻳﺴﻚ ﻫﺎ و ﻋﻮاﻣﻞ اﻳﺠﺎد آن ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ و ﺑﺮرﺳﻲ ﺷـﺪه و در ﺗﻌﺎﻣـﻞ ﺑـﺎ ﻓﺮﺻـﺖ ﻫـﺎي‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪه ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳـﺴﻚ‬
‫) ﺑﻮﻳﮋه ‪ ( PMBOK‬و ﮔﺎﻣﻬـﺎي ﺗﻌﺮﻳـﻒ ﺷـﺪه در آن ﻣـﻮرد ﺗﺠﺰﻳـﻪ و ﺗﺤﻠﻴـﻞ ﻗـﺮار‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎري ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﭘﻴﻤﺎﻧﻜﺎري و ﻣﺸﺎوره ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﺳﻨﻨﺪج‬
‫ﻛﻪ داراي ﮔﺮﻳﺪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ در زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺑﻄـﻮر ﻛﻠـﻲ ‪ 36‬ﻣـﻮرد‬
‫رﻳﺴﻚ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﮔﺮدﻳﺪ ﻛﻪ در ﺷـﺶ دﺳـﺘﻪ رﻳـﺴﻚ ﻫـﺎي ) ﻓﻨـﻲ و ﺗﻜﻨﻮﻟـﻮژﻳﻜﻲ ‪،‬‬
‫ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻛﺎر ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺖ ‪ ،‬اﻗﺘﺼﺎدي و ﻣﺎﻟﻲ ‪ ،‬اداري و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ‪ ،‬اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕـﻲ (‬
‫دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ ﻣﻴﺰان ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻫﺮ ﻛﺪام از اﻳﻦ رﻳﺴﻚ ﻫـﺎ ﺑـﺮ اﻫـﺪاف ﭘـﺮوژه ‪،‬‬
‫اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع ﻫﺮ ﻳﻚ و ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً درﺟﻪ اﻫﻤﻴﺖ ﻫﺮ رﻳﺴﻚ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬
‫واژه ﮔﺎن ﻛﻠﻴﺪي ‪ :‬ﭘﺮوژه ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه ‪ ،‬ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ ‪ ،‬رﻳـﺴﻚ ‪،‬‬
‫ﻓﺮﺻﺖ ‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳﺴﻚ‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻫﺪف ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﭘﺮوژه ﺑﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﻫﺰﻳﻨﻪ و در زﻣﺎن ﻣﻘﺮر ﺑﺎ رﻋﺎﻳـﺖ‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻛﻴﻔﻲ از ﭘﻴﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳﺴﻚ ﻓﺮآﻳﻨـﺪي‬
‫ﮔﺮوﻫﻲ و داراي روﺷﻲ ﺳﻴﺴﺘﻤﺎﺗﻴﻚ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ و ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻈـﺎم‬
‫ﻣﻨﺪي ﺗﺠﺮﺑﻴﺎت ﻣﺪﻳﺮان‪،‬ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎﻳﺎن‪،‬ﭘﻴﻤﺎﻧﻜﺎران‪،‬ﻣﺸﺎوران‪،‬ﻋﻮاﻣﻞ اﺟﺮاﻳﻲ و ﺑﻄﻮر ﻛﻠﻲ‬
‫ﻛﻠﻴﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ در ﭘـﺮوژه ﻫـﺎي ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻣﺒﻨـﻲ ﺑـﺮ اﺣﺘﻤـﺎل وﻗـﻮع ﻫـﺮ ﭘﻴـﺸﺎﻣﺪ و‬
‫ﺷﻨﺎﺳــﺎﻳﻲ ﺗــﺎﺛﻴﺮات آن ﭘﻴــﺸﺎﻣﺪ و ﺗــﺪﺑﻴﺮ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬــﺎي ﺟــﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺑﻤﻨﻈ ـﻮر ﺟﻠــﻮﮔﻴﺮي از‬
‫‪141‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻨﺸﺎءﻫﺎي رﻳﺴﻚ در ﭘﺮوژه ﻫﺎي ‪...‬‬

‫اﻧﺤﺮاف ﭘﺮوژه از اﻫﺪاف ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﻋﻤﺎل ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي ﺻﺤﻴﺢ اﻳﻦ ﺗﻜﻨﻴﻚ‬
‫ﻣﻮﺟﺐ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﺗﺎ اﻫﺪاف ﻛﻼن ﭘﺮوژه ﻗﺎﺑﻞ ﺣﺼﻮل و دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺜﻠﺚ اﺻﻠﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺰﻳﻨﻪ‪ ،‬زﻣﺎن وﻛﻴﻔﻴـﺖ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ ﺗﻐﻴﻴـﺮ در‬
‫ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ ﺳﺒﺐ ﺗﺎﺛﻴﺮ در ﺳﺎﻳﺮ اﺣﺰاي ﭘﺮوژه ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬ﺳﻴـﺴﺘﻢ ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳـﺴﻚ‬
‫ﺿﻤﻦ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻧﻤﻮدن ﺑﺮ ﻫﺮ ﻛﺪام از ارﻛﺎن ﻣﺜﻠﺚ ﭘﺮوژه ﻓﺎﻳﺪه‪،‬ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫـﺮ ﻛـﺪام را ﻣـﻲ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و ﺑﺮ اﺳﺎس آن ﺗﻐﻴﻴﺮات را ﻟﺤﺎظ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳﺴﻚ ﻧﻤﺎي روﺷـﻨﻲ‬
‫را از آﻳﻨﺪه ﭘﺮوژه ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس آن ﻣﻲ ﺗﻮان ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﭼـﻪ‬
‫دﻗﺖ و ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رﻳﺴﻚ در ﻓﺎزﻫﺎي آﻏﺎزﻳﻦ ﭘﺮوژه ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻛﻨـﺪ ﺗـﺎ در‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺟﺮا ﭘﺮوژه ﻟﻄﻤﻪ ﻛﻤﺘﺮي ﺑﺒﻴﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳﺴﻚ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻄﻮر اﺧﺺ ﺑﺮ روي اﺟﺰاي ﻣﺜﻠﺚ ﭘﺮوژه ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‬
‫ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﻛﻪ ﺳﺒﺐ ﺗﺎﺧﻴﺮ در زﻣﺎن ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ را ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ رﺻـﺪ ﻣـﻲ ﻧﻤﺎﻳـﺪ‪ .‬ﻫـﺮ ﻧـﻮع‬
‫ﺗﺎﺧﻴﺮ ﻳﺎ ﺗﻘﺪﻣﻲ را در ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ .‬ﻛﻤﺒﻮد ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻋـﻢ از ﻧﻴـﺮوي اﻧـﺴﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺗﺠﻬﻴـﺰات‪،‬‬
‫ﻣﺎﺷﻴﻦ آﻻت‪ ،‬ﻣﻮاد اوﻟﻴﻪ‪ ،‬ﭘﻮل و ‪ ...‬ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ ﻣﺸﺨﺺ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ‬
‫ﻣﻮارد رﻳﺴﻚ ﻛﻼً ﺑﺮ اﺳﺎس اﺣﺘﻤﺎل ﻣﻲ ﺑﺎﺷـﻨﺪ ﺑـﺮاي ﻫـﺮ ﻛـﺪام از رﻳـﺴﻚ ﻫـﺎ ﻳـﻚ‬
‫راﻫﻜﺎر و اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻣﻲ ﺗﻮان ﺗﺪوﻳﻦ ﻧﻤﻮده ﺗﺎ در ﻟﺤﻈﻪ وﻗﻮع از اﻳﻦ راﻫﻜﺎرﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫ﻛﺮد‪ .‬ﻣﺪﻳﺮ ﭘﺮوژه ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رﻳﺴﻜﻬﺎ و راﻫﻜﺎرﻫﺎي آن ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻣـﻲ ﺗﻮاﻧـﺪ ﺗـﺼﻤﻴﻢ‬
‫درﺳﺖ و دﻗﻴﻖ را ﺑﮕﻴﺮد‪.‬‬
‫ﺑﻴﺎن ﻣﻮﺿﻮع و ادﺑﻴﺎت ﺗﺤﻘﻴﻖ‬
‫رﻳﺴﻚ در ﭘﺮوژه ‪ ،‬روﻳﺪادﻫﺎ ﻳﺎ وﺿﻌﻴﺘﻬﺎي ﻣﻤﻜﻦ اﻟﻮﻗﻮع ﻧﺎﻣﻌﻠﻮﻣﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛـﻪ در‬
‫ﺻﻮرت وﻗﻮع ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﻣﻨﻔﻲ ﻳﺎ ﻣﺜﺒﺖ ﺑﺮ اﻫﺪاف ﭘﺮوژه ﻣﺆﺛﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪.‬‬
‫)‪(PMBOK2004‬ﻫﺮ ﻳﻚ از اﻳﻦ روﻳـﺪادﻫﺎ ﻳـﺎ وﺿـﻌﻴﺘﻬﺎ داراي ﻋﻠـﻞ ﻣـﺸﺨﺺ و‬
‫ﻧﺘﺎﻳﺞ و ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي اﻳـﻦ روﻳـﺪادﻫﺎ ﻣـﺴﺘﻘﻴﻤﺎً در زﻣـﺎن ‪،‬‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ و ﻛﻴﻔﻴﺖ ﭘﺮوژه ﻣـﺆﺛﺮ ﻣـﻲ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻲ رﻳـﺴﻚ و ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﻣﻴـﺰان‬
‫ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻨﻔﻲ آن ﺑﺮ اﻫﺪاف ﭘﺮوژه از اﻫﻤﻴﺖ ﺧﺎﺻﻲ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻓﺮاﺳﻮي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ – ﺷﻤﺎره ‪ – 7‬زﻣﺴﺘﺎن ‪1387‬‬ ‫‪142‬‬

‫ﭼــﺎﭘﻤﻦ‪ 1‬و وارد‪ (2003) 2‬در ﻣــﻮرد ﻣــﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳــﺴﻚ ﻣﻄﺎﻟﻌــﺎت ﻣﺘﻌــﺪدي اﻧﺠــﺎم‬
‫دادهاﻧﺪ‪ .‬اﻳﺸﺎن ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳﺴﻚ را اراﺋﻪ ﻛـﺮده اﻧـﺪ ﻛـﻪ اﻳـﻦ ﻓﺮاﻳﻨـﺪﻫﺎ از‬
‫ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻗﺒﻠﻲ در زﻣﻴﻨﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳﺴﻚ ﭘـﺮوژه ﻫـﺎي ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻣﻌﻤـﻮﻻً ﭘـﺮوژه‬
‫ﻫﺎي در ﻣﻘﻴﺎس ﺑﺰرگ ﺑﺎ ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از ﺷـﺮﻛﺎي ﻣﺘﻌـﺪد را ﻫـﺪف ﻗـﺮار داده اﺳـﺖ‬
‫)آﻫﻠﻨﻴﻮس‪ .1999 3‬ﻫﻴﻨﺲ‪ 4‬و دﻳﮕﺮان ‪.(1994‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳﺴﻚ ﻋﺮﺻﻪ ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ از‬
‫اﻣﻮر ﻣﺎﻟﻲ‪،‬ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﺣﻘﻮﻗﻲ ﺗﺎ اﻣﻮر ﻓﻨـﻲ را ﻛـﻪ ﻣـﺮﺗﺒﻂ ﺑـﻪ ﻣﺠﺘﻤـﻊ ﻫـﺎي ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬
‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ را در ﺑﺮ ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﻲ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳـﺴﻚ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺳﺎزي از دﻳﺪﮔﺎه ﻣﺸﺘﺮي و ﭘﻴﻤﺎﻧﻜﺎر ﺗﻤﺮﻛـﺰ داﺷـﺘﻪ اﻣـﺎ از روﺷـﻬﺎي ﻗﻴـﺎس‬
‫‪6‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬در ﻳﻚ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﭘﮋوﻫـﺸﻲ در اﻧﮕﻠـﺴﺘﺎن )اﻛﻴﻨﺘـﻮي‪ 5‬و ﻣـﻚ ﻟـﻮد‬
‫‪ (1997‬ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﻛﻪ رﻳﺴﻚ ارﺗﺒﺎط ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺑﺎ اﻫﺪاف ﭘـﺮوژه ﻫـﺎ از ﻗﺒﻴـﻞ زﻣـﺎن‪،‬‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ و ﻛﻴﻔﻴﺖ ﭘﺮوژه ﻫﺎ دارد‪ .‬ﻓﺮض اﺳﺎﺳـﻲ در رﻳـﺴﻚ اﺻـﻼح ﻧﻤـﻮدن ﺑﻌـﻀﻲ از‬
‫اﻣﻮري اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﭘـﻴﺶ ﺑﻴﻨـﻲ ﻧﺒـﻮده و اﺛـﺮات ﻣﺨﺮﺑـﻲ ﺑـﺮ ﺗﻜﻤﻴـﻞ ﻧﻤـﻮدن ﭘـﺮوژه‬
‫دارد‪.‬ارﺗﺒﺎط اﺣﺘﻤـﺎﻟﻲ ﺑـﻴﻦ ﻧﺤـﻮه اﻧﺠـﺎم ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬـﺎ و ﻧﺘـﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻـﻠﻪ ﻓﺮﺿـﻴﻪ رﻳـﺴﻚ را‬
‫ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪.‬در ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ اي دﻳﮕـﺮ ارﺗﺒـﺎط رﻳـﺴﻚ ﺑـﺎ داﻧـﺶ ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑـﻪ ﻃـﻮر‬
‫ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ اي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺑﺰاري ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻓﺮاﺗﺮ از روﺷـﻬﺎي ﺳـﻨﺘﻲ ﻋﻤـﻞ ﻛﻨـﺪ ﻧـﺸﺎن‬
‫داده ﺷﺪ زﻳﺮا داراي ﺳﺎﺧﺘﺎري ﻣﻨﻄﻘـﻲ ﺟﻬـﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ‪،‬ارزﻳـﺎﺑﻲ و واﻛـﻨﺶ ﺑـﻮد‪.‬اﻧﮕﻴـﺰه‬
‫اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﻛﺎر اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻧﺸﺎن داده ﺷﻮد ﻛﻪ روش ﺳﻨﺘﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳـﺴﻚ ﻗـﺎدر ﺑـﻪ‬
‫دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ اﻫﺪاف ﻣﻄﻠﻮب در ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪).‬ﺗﺎه‪ 7‬و ﻛﺎر‪(2001 8‬‬

‫‪1‬‬
‫‪-Chapman‬‬
‫‪2‬‬
‫‪- Ward‬‬
‫‪3‬‬
‫‪- Ahlenius‬‬
‫‪4‬‬
‫‪-Hintze‬‬
‫‪5‬‬
‫‪- Akintoye‬‬
‫‪6‬‬
‫‪- Macleod‬‬
‫‪7‬‬
‫‪- Tah‬‬
‫‪8‬‬
‫‪- Carr‬‬
‫‪143‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻨﺸﺎءﻫﺎي رﻳﺴﻚ در ﭘﺮوژه ﻫﺎي ‪...‬‬

‫ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﺴﺘﻤﻬﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳﺴﻚ در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺳـﺎزي ﺑـﻪ ﻛـﺮات‬

‫ﺑﻴﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎي ‪ 1987‬ﺗﺎ ‪ 2004‬وﺟﻮد داﺷﺖ )ﻟﻴﻮﻧﺲ‪ 1‬و اﺳﻜﻴﺘﻤﻮر‪، 2004 2‬ﻣﻴﻠـﺰ‪(2001 3‬‬
‫ﻟﻴﻮﻧﺲ و اﺳﻜﻴﺘﻤﻮر از ﭼﻬـﺎر ﻃـﺮح ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎﺗﻲ ﻣﺘﻔـﺎوت در ﻓﺎﺻـﻠﻪ ﺳـﺎﻟﻬﺎي ‪ 1994‬ﺗـﺎ‬
‫‪ 2001‬اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪.‬ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت آﻧﻬﺎ در ارﺗﺒﺎط ﺑـﺎ ﺻـﻨﺎﻳﻊ ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎن ﺳـﺎزي ﻣﻬﻨﺪﺳـﻲ‬
‫ﻛﻮﻳﻨﺰﻟﻨﺪ در ﺳﺎل ‪ 2002‬اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻟﻴـﻮﻧﺲ و اﺳـﻜﻴﺘﻤﻮر ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت ﻣﺘﻔـﺎوت را ﺑـﺎ‬
‫ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﻤﻮدﻧﺪ و ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ درﺑﺎره اﺳﺘﻔﺎده و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳـﺴﻚ در‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺳﺎزي ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﺑﺪﺳﺖ آوردﻧﺪ‪:‬‬
‫‪ .1‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳﺴﻚ در ﻣﺮاﺣﻞ اﺟﺮاﻳﻲ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻋﻤﺮ ﭘﺮوژه ﻫﺎ ﺑـﺎﻻﺗﺮ از ﻓـﺎز‬
‫ﺗﺌﻮري و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﻲ آﻧﻬﺎﺳﺖ‪.‬اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﻐﺎﻳﺮ ﺑﺎ ﻓﺮض ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ رﻳﺴﻚ در ﻣﺮﺣﻠﻪ‬
‫ﺗﺌﻮري اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ .2‬در ﺗﻌﻴﻴﻦ رﻳﺴﻚ و ارزﻳﺎﺑﻲ رﻳﺴﻚ اﻏﻠـﺐ از ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳـﺴﻚ ‪،‬ﻣـﺴﺘﻨﺪﺳﺎزي‬
‫رﻳﺴﻚ و رﻳﺴﻚ واﻛﻨﺶ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ .3‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻮﻓـﺎن ﻓﻜـﺮي ﻳﻜـﻲ از اﺑﺰارﻫـﺎي راﻳـﺞ ﺟﻬـﺖ ﺗﻌﻴـﻴﻦ رﻳـﺴﻚ ﻣـﻲ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﺳﺎزﮔﺎري ﺑﺎ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎ ‪ ،‬ﮔﺮاﻳﺸﺎت ‪ ،‬ﻗﻀﺎوﺗﻬﺎ و ﺗﺠـﺎرب ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت ﻗﺒﻠـﻲ ﺑـﻪ‬
‫وﻓﻮر در ﺗﻜﻨﻴﻚ ﻫﺎي ارزﻳﺎﺑﻲ رﻳﺴﻚ ﺑﻜﺎر ﻣـﻲ رود‪ .‬ﻳـﻚ ﺗﻜﻨﻴـﻚ واﺣـﺪ ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺗﻜﻨﻴﻚ ﺟﻬﺖ ارزﻳﺎﺑﻲ رﻳﺴﻚ وﺟـﻮد ﻧـﺪارد ﺣﺘـﻲ در ﻣـﻮاردي‬
‫ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ واﻛﻨﺶ ﻫﺎﻳﻲ را ﺑﻪ ﺳﺎده ﺗﺮﻳﻦ روﺷﻬﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫‪ .4‬ﻣﺪﻟﻬﺎي ﻛﻴﻔﻲ ارزﻳﺎﺑﻲ رﻳﺴﻚ ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺪﻟﻬﺎي ﻣﻘـﺪاري و ﻧﻴﻤـﻪ ﻣﻘـﺪاري‬
‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪1‬‬
‫‪-Lyons‬‬
‫‪2‬‬
‫‪-Skitmore‬‬
‫‪3‬‬
‫‪- Mills‬‬
‫ﻓﺮاﺳﻮي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ – ﺷﻤﺎره ‪ – 7‬زﻣﺴﺘﺎن ‪1387‬‬ ‫‪144‬‬

‫‪ .5‬ﺗﻴﻢ ﻫﺎي ﭘﺮوژه ﮔﺮوﻫﻬﺎي ﺑﺴﻴﺎر راﻳﺞ ﺑﺮاي ﺗﺤﻠﻴﻞ رﻳﺴﻚ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺷـﺎﻣﻞ‬
‫ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ و ﻣـﺸﺎورﻳﻦ در اﻣـﻮر ﻣـﺴﻜﻦ ﻫـﺴﺘﻨﺪ ﺳـﻄﺢ آﻣـﻮزش در راﺑﻄـﻪ ﺑـﺎ‬
‫ﺗﻜﻨﻴﻚ ﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳﺴﻚ در ﺣﺪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ در اﺧﺘﻴـﺎر ﻣـﺪﻳﺮان ارﺷـﺪ در ﺻـﻨﺎﻳﻊ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻛﻮﻳﻨﺰﻟﻨﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺎﻟﻜﺎن ‪ ،‬ﺻـﺎﺣﺒﺎن ﺳـﺮﻣﺎﻳﻪ ‪ ،‬ﻣـﺸﺎوران و ﭘﻴﻤﺎﻧﻜـﺎران ﻗـﺮار‬
‫ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻧﺮخ واﻛـﻨﺶ در ﻣﺠﻤـﻮع ‪ %22‬و ﺑـﺮاي ﮔـﺮوه ﭘﻴﻤﺎﻧﻜـﺎران ﺗﻘﺮﻳﺒـﺎً ‪ %18‬ﺑـﻮد‪.‬‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ دﻳﮕﺮي در اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻪ ﻧﺘـﺎﻳﺠﻲ ﻣـﺸﺎﻫﺪه ﻣﻄﺎﻟﻌـﻪ ﻓـﻮق اﻟـﺬﻛﺮ‬
‫دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬آن ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮ روي ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﻣﺘﻌـﺪد ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ در اﻧﮕﻠـﺴﺘﺎن‬
‫اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ )ادوم‪ -1‬ﻓﻮﺗﺎو‪ 2‬و ازﻳﻨﻴﻢ‪. (2006 3‬‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳﺴﻚ در ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬
‫ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ذﻛـﺮ ﺷـﺪ ﺗﻌـﺎرﻳﻒ ﻣﺘﻌـﺪدي در ﻣـﻮرد رﻳـﺴﻚ ﭘـﺮوژه در ادﺑﻴـﺎت‬
‫ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﻳﻚ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﻴﺪاﻧﻲ ﻛـﻪ ﺗﻮﺳـﻂ آﻛﻴﻨﺘـﻮي و ﻣـﻚ ﻟـﻮد در ﺳـﺎل‬
‫‪ 1997‬اﻧﺠﺎم ﺷﺪ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ اﻛﺜﺮ ﻓﻌـﺎﻻن در ﭘـﺮوژه ﻫـﺎي ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ رﻳـﺴﻚ را ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﭘﺪﻳﺪه ﻣﻨﻔﻲ ﻣﻲ ﺷﻨﺎﺳﻨﺪ‪ .‬ﺟﺰﺋﻴﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮي در ﻣﻮرد رﻳﺴﻜﻬﺎي ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬
‫در اﺛﺮ اوﺳﻴﭙﻮا و اﭘﻠﻴﺒﺮﮔﺮ‪ 4‬در ﺳﺎل ‪ 2007‬اراﺋﻪ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺎ وﺟـﻮد ﺗﻤـﺎم ﺗﻌـﺎرﻳﻒ‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻔـﻲ ﻛـﻪ از ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳـﺴﻚ وﺟـﻮد دارد ‪ ،‬ﻫﻤـﻪ ﺗﻌـﺎرﻳﻒ ﻣﻮاﻓﻘﻨـﺪ ﻛـﻪ ﻫــﺪف‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳﺴﻚ ﻣﺎﻛﺰﻳﻤﻢ ﻧﻤﻮدن ﻓﺮﺻﺘﻬﺎ و ﺣﺪاﻗﻞ ﻛﺮدن ﻧﺘـﺎﻳﺞ رﻳـﺴﻚ ﺑـﺮ ﭘـﺮوژه‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫در اﺟﺮاي ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻣﺸﻜﻼت ﺧﺎﺻﻲ وﺟﻮد دارد‪ .‬اﻳﻦ ﻣـﺸﻜﻼت در‬
‫ﺗﻤﺎم ﺳﻄﺢ ﻛﺸﻮر ﺟﺎري اﺳﺖ اﻣﺎ در ﻣﻨﺎﻃﻖ و اﺳﺘﺎﻧﻬﺎي ﺧﺎﺻـﻲ از ﺷـﺪت ﻳـﺎ ﺿـﻌﻒ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻤﺪه ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ اﻳﻦ ﭘﺮوژه ﻫﺎ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺪون ﺗﺤﻘﻴـﻖ‬

‫‪1‬‬
‫‪-Edume‬‬
‫‪2‬‬
‫‪-Fotwe‬‬
‫‪3‬‬
‫‪-Azinim‬‬
‫‪4‬‬
‫‪-osipova - apleberger‬‬
‫‪145‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻨﺸﺎءﻫﺎي رﻳﺴﻚ در ﭘﺮوژه ﻫﺎي ‪...‬‬

‫و ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻫﺎ ﮔﻨﺠﺎﻧﺪه ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻻزم‬

‫ﺑﺮاي ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﻲ و ﭘﻮﺷﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي آن اﺗﺨﺎذ ﻧﮕﺮدﻳﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ دو ﻣـﻮرد‬
‫ﻧﺎﺷﻲ از ﻋﺪم ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺻﺤﻴﺢ و ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه اﻳﻦ ﭘﺮوژه ﻫـﺎ‬
‫اﻛﺜﺮاً ﺑﺪون در ﻧﻈـﺮ ﮔـﺮﻓﺘﻦ ﺷـﺮح وﻇـﺎﻳﻒ ‪ ،‬ﺗﺨـﺼﺺ ‪ ،‬ﺗـﻮان ‪ ،‬اﻣﻜﺎﻧـﺎت و ﻧﻴـﺮوي‬
‫اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺑﻪ اﺟﺮا ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛـﻪ ﻛـﺸﻮر ﻣـﺎ داراي‬
‫ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﺷﺪﻳﺪ ﺗﻮرﻣﻲ اﺳﺖ اﻳﻦ ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﻲ ﺑﺮ ﻗﻴﻤﺖ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‪،‬‬
‫دﺳﺘﻤﺰد ﻧﻴـﺮوي اﻧـﺴﺎﻧﻲ ‪ ،‬ﺗﺠﻬﻴـﺰات و ﺳـﺎﻳﺮ ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﭘـﺮوژه دارد‪ .‬در اﺳـﺘﺎن ﻛﺮدﺳـﺘﺎن‬
‫ﺳﺮدي ﺷـﺪﻳﺪ ﻓـﺼﻮل ﭘـﺎﻳﻴﺰ و زﻣـﺴﺘﺎن ‪ ،‬ﻛﻨـﺪي روﻧـﺪ ﺗﺒـﺎدل ﻣﻮاﻓﻘﺘﻨﺎﻣـﻪ ﻫـﺎ و اﺑـﻼغ‬
‫اﻋﺘﺒﺎرات ﻋﻤﺮاﻧﻲ اﺳﺘﺎن ﺑﺮ ﻣﺸﻜﻼت اﻳﻦ دﺳﺘﻪ از ﭘﺮوژه ﻫﺎ اﻓﺰوده اﺳﺖ‪.‬‬
‫رﻳــﺴﻜﻬﺎي ﭘــﺮوژه ﻫــﺎي ﺳــﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﭘــﺲ از ﺷﻨﺎﺳــﺎﻳﻲ در ﺷــﺶ دﺳــﺘﻪ ) ﻓﻨــﻲ‬
‫وﺗﻜﻨﻮﻟــﻮژﻳﻜﻲ ‪ ،‬ﻣﻮﻗﻌﻴــﺖ ﻛــﺎر ‪ ،‬ﺳــﺎﺧﺖ ‪ ،‬اﻗﺘــﺼﺎدي و ﻣــﺎﻟﻲ ‪ ،‬اداري و ﺳــﺎزﻣﺎﻧﻲ ‪،‬‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ( ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺆاﻻت ﺗﺤﻘﻴﻖ‬
‫ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﻨﺸﺎء ﻫﺎي رﻳﺴﻚ در ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻛﺪاﻣﻨﺪ ؟‬ ‫•‬

‫راﻫﻜﺎرﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳﺴﻚ ﻫﺎي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪه ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﺻـﺘﻬﺎي ﻣﻮﺟـﻮد‬ ‫•‬

‫ﻛﺪاﻣﻨﺪ ؟‬

‫ﻣﺘﺪوﻟﻮژي ﺗﺤﻘﻴﻖ‬
‫اﻟﻒ( روش ﺗﺤﻘﻴﻖ‬
‫از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اي ‪ ،‬ﮔﺰارﺷـﺎت ﻓﻨـﻲ ﭘـﺮوژه ﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ ‪ ،‬اﺳـﻨﺎد ‪،‬‬
‫ﻣﺪارك ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻻت داﺧﻠـﻲ و ﺧـﺎرﺟﻲ ‪ ،‬اﻃﻼﻋـﺎت ﻻزم ﺟﻤـﻊ آوري و ﻣـﻮرد ﺗﺠﺰﻳـﻪ‬
‫وﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﻴﺪاﻧﻲ ‪ ،‬ﻧﻈﺮات ﻣﺪﻳﺮان ﭘﺮوژه ‪ ،‬ﭘﻴﻤﺎﻧﻜـﺎران‬
‫‪،‬ﻣﺸﺎوران و ﺧﺒﺮﮔﺎن ﻣﻮرد ﻗﻀﺎوت واﻗﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫روش ﺗﺤﻘﻴﻖ از ﻧﻮع ﻣﻴﺪاﻧﻲ و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﻴﻤﺎﻳﺸﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺮاﺳﻮي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ – ﺷﻤﺎره ‪ – 7‬زﻣﺴﺘﺎن ‪1387‬‬ ‫‪146‬‬

‫ب( ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎري و روش ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﻴﺮي‬

‫در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ‪ ،‬ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻋﺒـﺎرت اﺳـﺖ از ‪ 185‬ﺷـﺮﻛﺖ ﭘﻴﻤﺎﻧﻜـﺎري و‬
‫ﻣﺸﺎوره داراي ﮔﺮﻳﺪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ در زﻣﻴﻨﻪ ﭘﺮوژه ﻫـﺎي ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ در ﺷﻬﺮﺳـﺘﺎن ﺳـﻨﻨﺪج‪.‬‬
‫ﻣﻨﻈــﻮر از ﺳــﺎﺧﺘﻤﺎن در اﻳﻨﺠــﺎ‪ ،‬واﺣــﺪﻫﺎي ﻣــﺴﻜﻮﻧﻲ‪ ،‬ﺑﻬﺪاﺷــﺘﻲ‪ ،‬ﻣﺪرﺳــﻪ و اﻣــﺎﻛﻦ‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و اداري اﺳﺖ‪ .‬زﻣﺎن ﺗﺤﻘﻴﻖ ‪ ،‬ﺟﻬﺖ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻋـﺪم ﻗﻄﻌﻴـﺖ ﻫـﺎ‪ ،‬ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ‬
‫آﻣﺎر و ﻟﻴﺴﺖ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﻣﺬﻛﻮر ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﻌﺎوﻧﺖ راﻫﺒـﺮدي و ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ رﻳـﺰي اﺳـﺘﺎن‬
‫ﻛﺮدﺳﺘﺎن در ﺳﺎل ‪ 1387‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻜﺎن ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻧﻴﺰ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﺳـﻨﻨﺪج در ﻧﻈـﺮ ﮔﺮﻓﺘـﻪ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺣﺠﻢ ﻛﻠﻲ ﻧﻤﻮﻧﻪ اي ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ از ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﮔﺮدد‬
‫و اﻳﻦ اﻓﺮاد ﭘﺎﺳﺨﮕﻮي ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪء ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺎﺷﻨﺪ از ﻓﺮﻣﻮل ﻛﻮﻛﺮان ذﻳﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﻮل ﻫـﺎي ﻓـﻮق اﻟـﺬﻛﺮ و اﻃﻼﻋـﺎت ﺑﺪﺳـﺖ آﻣـﺪه از ﭘـﻴﺶ آزﻣـﻮن‬
‫ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻃﺮح‪ ،‬ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻧﻜﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣـﺎري ﻣـﻮرد‬
‫ﻧﻈﺮ ﺗﺤﻘﻴﻖ ‪ 185‬ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ ،‬ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ‪109‬ﺷﺮﻛﺖ ﺑﺮآورد ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬
‫ج( اﺑﺰار ﺗﺤﻘﻴﻖ‬
‫اﺑﺰار ﺗﺤﻘﻴـﻖ‪ ،‬دو ﭘﺮﺳـﺸﻨﺎﻣﻪ )ﺗـﺸﺮﻳﺤﻲ و ﺗـﺴﺘﻲ( ﺑـﻮده اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﺮاي ﻃﺮاﺣـﻲ‬
‫ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺗﺸﺮﻳﺤﻲ ‪ ،‬اﺑﺘﺪا درﺑﺎره ﭘﺮوژه و ﺳﺎﺧﺘﺎر آن ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺎﻳﻲ اﻧﺠﺎم و ﺳـﭙﺲ ﺑـﻪ‬
‫وﻇﺎﻳﻒ ﻧﻪ ﮔﺎﻧﻪ ﻣﺪﻳﺮ ﭘﺮوژه ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﺳﻨﺎد وﻣـﺪارك ﻣﻮﺟـﻮد درزﻣﻴﻨـﺔ‬
‫ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳﺴﻚ ‪ ،‬ﺟﻤﻊ آوري و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺳﺘﺨﺮاج ﺷـﺎﺧﺺ ﻫـﺎ و‬
‫ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ اﻗﺪام و در ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺗﺴﺘﻲ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده واﻗﻊ ﺷﺪ ‪:‬‬
‫رﻳﺴﻚ ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬ ‫•‬

‫ﺗﻌﻠﻖ رﻳﺴﻚ ﺑﻪ دﺳﺘﻪ ﺧﺎص آن‬ ‫•‬

‫ﻣﻴﺰان ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻫﺮ رﻳﺴﻚ ﺑﺮ ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬ ‫•‬

‫اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع ﻫﺮ رﻳﺴﻚ‬ ‫•‬

‫ﻓﺮﺻﺘﻬﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬ ‫•‬

‫‪147‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻨﺸﺎءﻫﺎي رﻳﺴﻚ در ﭘﺮوژه ﻫﺎي ‪...‬‬

‫راﻫﻜﺎرﻫﺎي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي ﺟﻬﺖ ﻣﻬﺎر رﻳﺴﻚ ﻫﺎ و اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﺮﺻﺘﻬﺎ‬ ‫•‬

‫اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳـﺴﻚ ) ﺑـﻮﻳﮋه‬ ‫•‬

‫‪ ( PMBOK‬و ﮔﺎﻣﻬــﺎي ﺗﻌﺮﻳــﻒ ﺷــﺪه در آن ﻣــﻮرد ﺗﺠﺰﻳــﻪ و ﺗﺤﻠﻴــﻞ ﻗــﺮار‬

‫ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻧﺮم اﻓﺰار آﻣﺎري ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻴـﺰ ‪ SPSS‬ﺑـﻮده اﺳـﺖ ﻛـﻪ اﻃﻼﻋـﺎت‬
‫ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﭘﺲ از ﻛﺪ ﮔﺬاري وارد راﻳﺎﻧﻪ ﺷﺪه و ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت و ﺧﺮوﺟـﻲ ﻫـﺎي‬
‫ﻻزم ازآن ﺑﺮاﺳﺎس اﻫﺪاف و ﻓﺮﺿﻴﺎت ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻄﻮر ﻛﻠﻲ ‪ 36‬ﻣﻮرد رﻳﺴﻚ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﮔﺮدﻳﺪه ﻛﻪ در ﺷﺶ دﺳﺘﻪ رﻳـﺴﻚ ﻫـﺎي )‬
‫ﻓﻨﻲ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ ‪ ،‬ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻛﺎر ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺖ ‪ ،‬اﻗﺘﺼﺎدي و ﻣـﺎﻟﻲ ‪ ،‬اداري و ﺳـﺎزﻣﺎﻧﻲ ‪،‬‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ( دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ ﻣﻴﺰان ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻫﺮ ﻛـﺪام از اﻳـﻦ رﻳـﺴﻚ‬
‫ﻫﺎ ﺑﺮ اﻫﺪاف ﭘﺮوژه )ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ ، ( 1‬اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع ﻫـﺮ ﻳـﻚ ) ﻣﻄـﺎﺑﻖ ﺑـﺎ‬
‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪( 2‬و ﻧﻬﺎﻳﺘﺎً درﺟﻪ اﻫﻤﻴﺖ ﻫﺮ رﻳﺴﻚ )ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ ( 3‬ﺗﻌﻴﻴﻦ‬
‫ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ - 1‬ﺟﺪول ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻴﺰان ﺗﺎﺛﻴﺮ رﻳﺴﻚ ﻫﺎ ﺑﺮ اﻫﺪاف ﭘﺮوژه‬

‫ﻓﺮاﺳﻮي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ – ﺷﻤﺎره ‪ – 7‬زﻣﺴﺘﺎن ‪1387‬‬ ‫‪148‬‬

‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ - 2‬ﺟﺪول اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع رﻳﺴﻚ ﻫﺎ‬

‫درﺟﻪ اﻫﻤﻴﺖ رﻳﺴﻚ‬ ‫اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع رﻳﺴﻚ‬
‫ﻣﻴﺰان ﺗﺎﺛﻴﺮ رﻳﺴﻚ ﺑﺮ‬ ‫‪Very‬‬
‫‪Very Low‬‬ ‫‪Low‬‬ ‫‪Medium‬‬ ‫‪High‬‬
‫اﻫﺪاف ﭘﺮوژه‬ ‫‪High‬‬
‫‪Very High‬‬ ‫‪M‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪VH‬‬ ‫‪VH‬‬
‫‪High‬‬ ‫‪L‬‬ ‫‪M‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪VH‬‬
‫‪Medium‬‬ ‫‪L‬‬ ‫‪L‬‬ ‫‪M‬‬ ‫‪H‬‬ ‫‪H‬‬
‫‪Low‬‬ ‫‪VL‬‬ ‫‪L‬‬ ‫‪L‬‬ ‫‪M‬‬ ‫‪L‬‬
‫‪Very Low‬‬ ‫‪VL‬‬ ‫‪VL‬‬ ‫‪L‬‬ ‫‪L‬‬ ‫‪M‬‬
‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ - 3‬ﻣﺎﺗﺮﻳﺲ ﺗﻌﻴﻴﻦ درﺟﻪ اﻫﻤﻴﺖ رﻳﺴﻚ ﻫﺎي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪه‬

‫د( رواﻳﻲ و ﭘﺎﻳﺎﻳﻲ‬

‫ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻋﺘﺒﺎر)رواﻳﻲ( و ﺣﺼﻮل اﻃﻤﻴﻨـﺎن از ﻗﺎﺑﻠﻴـﺖ اﺟـﺮاي ﭘﺮﺳـﺸﻨﺎﻣﻪ ﻫـﺎ ﺑـﺎ‬
‫اﺳﺎﺗﻴﺪ راﻫﻨﻤﺎ و ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮان ﻣﺸﻮرت ﺷﺪ و ﻧﻈﺮ آﻧﻬﺎ در ﺗﻬﻴـﻪ و اﺻـﻼح ﭘﺮﺳـﺸﻨﺎﻣﻪ‬
‫اﻋﻤﺎل ﮔﺮدﻳﺪ و ﭘﺲ از ﺣﺬف ﺗﻌـﺪادي از ﺳـﻮال ﻫـﺎ و اﺿـﺎﻓﻪ ﻛـﺮدن ﭼﻨـﺪ ﺳـﻮال و‬
‫ﺑﺮﻃﺮف ﻛﺮدن ﻧﻜﺎت ﻣﺒﻬﻢ ﻣﺠﺪداً ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺗﺄﻳﻴﺪ اﺳﺘﺎد راﻫﻨﻤﺎ رﺳﻴﺪ و ﻓﺮم ﻧﻬـﺎﻳﻲ‬
‫ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺗﻬﻴﻪ ﮔﺮدﻳﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﭘﺎﻳﺎﻳﻲ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ اﺟﺮاي آزﻣﺎﻳـﺸﻲ ‪ 60‬ﭘﺮﺳـﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑـﺮ روي اﻓـﺮاد‬
‫ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎري ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﻗﺪام ﺷﺪ ﻛﻪ ﭘﺲ از ﺗﻜﻤﻴﻞ و ﺟﻤﻊ آوري ﭘﺮﺳـﺸﻨﺎﻣﻪ ﻫـﺎ ﺑـﻪ‬
‫ﺑﺮآورد ﺿﺮﻳﺐ آﻟﻔﺎي ﻛﺮاﻧﺒﺎخ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از روش ﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ اﻋﺘﻤﺎد )ﭘﺎﻳﺎﻳﻲ(‬
‫و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ دروﻧﻲ اﺑﺰار اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي اﺳﺖ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﭘﺮﺳـﺶ ﻧﺎﻣـﻪ‬
‫اي ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻘﻖ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻓﺮﻣﻮل ﻛﺮوﻣﺒـﺎخ‬
‫و اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮم اﻓﺰار ‪ SPSS‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪y 1 − ∑σ i‬‬
‫‪2‬‬

‫= ‪Ya‬‬ ‫(‬ ‫)‬

‫‪j −1‬‬ ‫‪σ i2‬‬

‫ﺿﺮﻳﺐ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﻛﻞ آزﻣﻮن = ‪ra‬‬

‫ﺗﻌﺪاد ﺳﻨﺠﺶ ﻫﺎي آزﻣﻮن = ‪J‬‬
‫‪149‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻨﺸﺎءﻫﺎي رﻳﺴﻚ در ﭘﺮوژه ﻫﺎي ‪...‬‬

‫وارﻳﺎﻧﺲ ﻧﻔﺮات ﻫﺮ ﺑﺨﺶ = ‪σ i2‬‬

‫‪Reliability Statistics‬‬

‫‪Cronbach's‬‬
‫‪Alpha‬‬ ‫‪N of Items‬‬
‫‪.947‬‬ ‫‪72‬‬
‫ﺿﺮﻳﺐ ﭘﺎﻳﺎﻳﻲ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ = ‪Alpha‬‬
‫ﺿﺮﻳﺐ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﭘﺮﺳﺶ ﻧﺎﻣﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻘـﻖ‪ %974 ،‬ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﺷـﺪه ﻫﺮﭼـﻪ‬
‫ﻣﻘﺪار اﻳﻦ ﺿﺮﻳﺐ از‪ %70‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ اﻋﺘﺒﺎر ﭘﺮﺳﺶ ﻧﺎﻣﻪ اﺳـﺖ‪ .‬از آﻧﺠـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ‬
‫ﻣﻘﺪار ﻣﺬﻛﻮر ﺑﺮاي اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻧﺎﻣﻪ ‪ %974‬اﺳﺖ‪،‬ﻛﻪ ﻧﺸﺎن از اﻋﺘﺒﺎر ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻي وﺳﻴﻠﻪ‬
‫اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻘﻖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴـﻞ داده ﻫـﺎي ﺟﻤـﻊ آوري ﺷـﺪه ﻛـﻪ از ﻣﻘﻴـﺎس ﭘـﻨﺞ ﮔﺰﻳﻨـﻪ اي‬
‫ﻟﻴﻜﺮت ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه ﺑﻪ ﺷـﺎﺧﺺ ﺳـﺎزي ﺑـﺮاي ﺟـﻮاب ﻫـﺎي‬
‫داده ﺷﺪه ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ه( ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ داده ﻫﺎ‪.‬‬
‫ﺳﺆال اﺻﻠﻲ ‪ : 1‬ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻣﻨﺸﺎء ﻫﺎي رﻳﺴﻚ در ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﻛﺪاﻣﻨﺪ ؟‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺳﺆال اول ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ رﻳﺴﻚ ﻫـﺎي ﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻲ ﺷـﺪه‬
‫ﻛﻪ ﺑﺮ ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻲ ﮔﺬارﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﺮح ﺟﺪول زﻳﺮ ) ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪( 4‬‬
‫اﺳﺖ ‪ ،‬در اﻳﻦ ﺟﺪول ‪ 36‬رﻳﺴﻚ ﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻲ ﺷـﺪه ﻛـﻪ در ﺷـﺶ دﺳـﺘﻪ رﻳـﺴﻚ ﻫـﺎي‬
‫) ﻓﻨﻲ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ ‪ ،‬ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻛﺎر ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺖ ‪ ،‬اﻗﺘﺼﺎدي و ﻣﺎﻟﻲ ‪ ،‬اداري و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ‪،‬‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ( دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﺷﺪه اﻧﺪ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻴﺰان ﺗﺎﺛﻴﺮ آﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﭘﺮوژه ﻫﺎي‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع ﻫﺮ ﻳـﻚ از آﻧﻬـﺎ ﺑـﺮ اﺳـﺎس ﭘﺎﺳـﺦ ﻫـﺎي ﭘﺮﺳـﺶ‬
‫ﺷﻮﻧﺪﮔﺎن در اﻳﻦ ﺟﺪول آﻣﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﻓﺮاﺳﻮي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ – ﺷﻤﺎره ‪ – 7‬زﻣﺴﺘﺎن ‪1387‬‬ ‫‪150‬‬

‫اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع‬ ‫ﻣﻴﺰان ﺗﺎﺛﻴﺮ‬ ‫ﻧﻮع رﻳﺴﻚ‬ ‫ﻣﻨﺸﺎء رﻳﺴﻚ‬ ‫ردﻳﻒ‬

‫‪ 41‬ﺗﺎ ‪% 60‬‬ ‫‪%80,7‬‬ ‫ﻛﺎﻓﻲ ﻧﺒﻮدن ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت و اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺤﻠﻲ از ﺷﺮاﻳﻂ زﻣﻴﻦ و ﻣﺤﻞ ﻛﺎر‬
‫‪ 41‬ﺗﺎ ‪% 60‬‬ ‫‪%84,4‬‬ ‫ﻋﺪم ﺗﻨﺎﺳﺐ ﻃﺮاﺣﻲ واﻃﻼﻋﺎت ﻃﺮح در ﺑﺮآورد ﺻﺤﻴﺢ ﻫﺰﻳﻨﻪ ‪ ،‬زﻣﺎن و ﻣﻨﺎﺑﻊ‬ ‫ﻓﻨﻲ و‬
‫‪1‬‬
‫‪ 61‬ﺗﺎ ‪% 80‬‬ ‫‪%89‬‬ ‫دﺳﺘﺮﺳﻲ اﻧﺪك ﺑﻪ ﻣﻮاد و ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬ ‫ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ‬
‫‪ 41‬ﺗﺎ ‪% 60‬‬ ‫‪%52,3‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﻧﺒﻮدن ﻣﻮاد وﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز‬
‫‪ 21‬ﺗﺎ ‪% 40‬‬ ‫‪%86‬‬ ‫ﻛﻤﺒﻮد ﻣﻨﺎﺑﻊ)زﻣﻴﻦ ‪ ،‬ﻣﻮاد‪ ،‬ﻣﺼﺎﻟﺢ وﻛﺎرﮔﺮ(‬
‫‪ 61‬ﺗﺎ ‪% 80‬‬ ‫‪%80,7‬‬ ‫ﻛﻤﺒﻮد ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻓﻨﻲ در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺣﺴﺎس ﻓﻨﻲ وﻛﺎرﮔﺎﻫﻲ‬
‫ﺗﻌﻬﺪ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﻛﺎرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺠﺮي ﻳﺎ ﻛﺎر ﻓﺮﻣﺎ ﻳﺎ دﺳﺘﮕﺎه ﻧﻈﺎرت ﺳﺎﺑﻘﻪ اﻧﺠﺎم‬
‫‪ 21‬ﺗﺎ ‪% 40‬‬ ‫‪%53,7‬‬ ‫ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻛﺎر‬ ‫‪2‬‬
‫ﻣﻮارد ﻣﺸﺎﺑﻪ را ﻧﺪارد‬
‫ﻛﺎر در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺮزي ‪ ،‬ﻣﺤﺮوم ﻳﺎ ﺟﻨﮕﻲ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ اﺣﺘﻤﺎل وﺟﻮد ﻣﻮاد ﻣﻨﻔﺠﺮه‬
‫‪ 21‬ﺗﺎ ‪% 40‬‬ ‫‪%35,2‬‬
‫و وﻗﻮع ﺧﻄﺮات ﺑﻌﺪي ﻧﺎﺷﻲ از آن‬
‫‪ 61‬ﺗﺎ ‪% 80‬‬ ‫‪%56,9‬‬ ‫ﺑﺎزدﻫﻲ و ﺑﻬﺮه وري اﻧﺪك‬
‫‪ 21‬ﺗﺎ ‪% 40‬‬ ‫‪%39,5‬‬ ‫ﻧﺎﭘﺎﻳﺪاري آب وﻫﻮا‬
‫ﻛﻤﺘﺮ از ‪20‬‬ ‫ﺧﻄﺮات ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﺨﺮﻳﺐ ‪ ،‬راﻧﺶ و ‪...‬‬
‫‪%45‬‬
‫‪%‬‬
‫‪ 21‬ﺗﺎ ‪% 40‬‬ ‫‪%17,6‬‬ ‫ﺧﻄﺮات ﺟﺎﻧﻲ ﭘﺮﺳﻨﻞ در ﻛﺎرﮔﺎﻫﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺸﻤﻮل ﻛﺎرﻫﺎي ﺳﺨﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫‪ 61‬ﺗﺎ ‪% 80‬‬ ‫‪%82,5‬‬ ‫ﻛﺎﻓﻲ ﻧﺒﻮدن داﻧﺶ و ﺗﺨﺼﺺ ﭘﻴﻤﺎﻧﻜﺎر‬ ‫‪3‬‬
‫ﺳﺎﺧﺖ‬
‫‪ 61‬ﺗﺎ ‪% 80‬‬ ‫‪%81,6‬‬ ‫ﻛﺎر ﺑﺎ ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎﻳﺎن ﻓﺎﻗﺪ ﺗﺨﺼﺺ‪ ،‬ﺿﻌﻴﻒ از ﻧﻈﺮ ﻣﺎﻟﻲ و ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ‬
‫‪ 61‬ﺗﺎ ‪% 80‬‬ ‫‪%74,1‬‬ ‫ﻋﺪم ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻧﺸﺪن وﻗﻔﻪ زﻣﺎﻧﻲ در دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫‪ 61‬ﺗﺎ ‪% 80‬‬ ‫‪%74,3‬‬ ‫ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺷﺪن زﻣﺎن اﺟﺮا و اﺗﻤﺎم ﭘﺮوژه ﻫﺎ ﺑﻪ دﻻﻳﻞ ﻣﻨﻄﻘﻲ و ﻏﻴﺮ ﻣﻨﻄﻘﻲ‬
‫‪ 21‬ﺗﺎ ‪% 60‬‬ ‫‪%18,4‬‬ ‫ﻋﺪم ﺑﻴﻤﻪ ﻛﺎﻣﻞ اﺟﺮاي ﭘﺮوژﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ از ﺳﻮي ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي ﺑﻴﻤﻪ اي‬
‫‪ 21‬ﺗﺎ ‪% 40‬‬ ‫‪%10,1‬‬ ‫ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺻﻨﻌﺘﻲ‬
‫‪ 61‬ﺗﺎ ‪% 80‬‬ ‫‪%92,6‬‬ ‫ﻋﺪم ﻫﻤﻜﺎري ﻣﻮﺳﺴﺎت ﻣﺎﻟﻲ در ﭘﺮداﺧﺖ ﺗﺴﻬﻴﻼت‬
‫اﻧﺠﺎم ﻛﺎرﻫﺎي ﻣﻘﻄﻮع و ﺑﺪون ﺗﻌﺪﻳﻞ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺑﺎ ﺗﻮرم ﺑﺎﻻ و ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶ‬
‫‪ 61‬ﺗﺎ ‪% 80‬‬ ‫‪%70,6‬‬
‫ﺑﻴﻨﻲ‬
‫‪ 61‬ﺗﺎ ‪% 80‬‬ ‫‪%86,2‬‬ ‫ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت ﻗﻴﻤﺖ ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻣﺴﻜﻦ ﻧﺎﺷﻲ از ﺷﺮاﻳﻂ اﻗﺘﺼﺎدي ﻛﺸﻮر‪،‬ﻣﻨﻄﻘﻪ و ﺟﻬﺎن‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪%80‬‬ ‫‪%84,4‬‬ ‫ﺗﻮرم ‪ /‬ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﻣﻘﻴﺎس ﺑﺮاي ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎ و آﻧﺎﻟﻴﺰ ﻗﻴﻤﺖ ﺗﻤﺎم ﺷﺪه اﺟﺮاي ﭘﺮوژه ﻫﺎ‬ ‫اﻗﺘﺼﺎدي‬ ‫‪4‬‬
‫‪ 21‬ﺗﺎ ‪% 40‬‬ ‫‪%27,5‬‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﺗﻌﺮﻓﻪ ﻫﺎي اداري‬ ‫و ﻣﺎﻟﻲ‬
‫‪ 41‬ﺗﺎ ‪% 60‬‬ ‫‪%60,5‬‬ ‫ﻋﺪم ﺗﻨﻈﻴﻢ و اراﺋﻪ ﺑﻤﻮﻗﻊ ﺻﻮرت ﺟﻠﺴﺎت و ﺻﻮرت وﺿﻌﻴﺖ ﻫﺎ‬
‫‪ 41‬ﺗﺎ ‪% 80‬‬ ‫‪%73,3‬‬ ‫زﻣﺎﻧﺒﻨﺪي ﻫﺎي ﻧﺎدرﺳﺖ ﭘﺮداﺧﺖ‬
‫‪ 61‬ﺗﺎ ‪% 80‬‬ ‫‪%85,3‬‬ ‫ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎي ﻣﺎﻟﻲ ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪%80‬‬ ‫‪%87,2‬‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻧﺎ ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻧﺎ ﻛﺎرآﻣﺪ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪%80‬‬ ‫‪%64,2‬‬ ‫ﺑﺮوﻛﺮاﺳﻲ اداري‬
‫‪ 21‬ﺗﺎ ‪% 40‬‬ ‫‪%45‬‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺳﺎﺧﺘﺎري ‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ و اﺣﺘﻤﺎل ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ و ﻫﺪف ﮔﺬاري ﻫﺎ‬
‫اداري و‬ ‫‪5‬‬
‫‪ 41‬ﺗﺎ ‪% 60‬‬ ‫‪%70,7‬‬ ‫ﻋﺪم ﻫﻤﻜﺎري ادارات و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي اﺛﺮ ﮔﺬار در اﺟﺮاي ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ‬
‫‪ 61‬ﺗﺎ ‪% 80‬‬ ‫‪%63,3‬‬ ‫ﺿﻌﻒ ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﺑﺮداﺷﺖ ﺳﻠﻴﻘﻪ اي از آن در ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﻓﻮق‬
‫‪ 61‬ﺗﺎ ‪% 80‬‬ ‫‪%70,4‬‬ ‫ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ادارات و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي اﺛﺮ ﮔﺬار در اﺟﺮاي ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬
‫‪ 61‬ﺗﺎ ‪% 80‬‬ ‫‪%62,4‬‬ ‫ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮدن ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻛﺎري و ﻓﻨﻲ ﻋﻮاﻣﻞ اﺟﺮاﻳﻲ و اﺳﺘﺎد ﻛﺎران‬
‫‪ 61‬ﺗﺎ ‪% 80‬‬ ‫‪%20,6‬‬ ‫ﻋﺪم ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ در ﻃﺮاﺣﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و‬ ‫‪6‬‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪%80‬‬ ‫‪%27,8‬‬ ‫اﻓﺰاﻳﺶ ﺟﻤﻌﻴﺖ ‪ ،‬ﻣﻬﺎﺟﺮت و ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎز ﻏﻴﺮ اﺳﺘﺎﻧﺪارد در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺣﺎﺷﻴﻪ اي‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‬
‫ﻛﻤﺘﺮ از ‪%20‬‬ ‫‪%12,9‬‬ ‫ﺿﻌﻒ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‬

‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ – 3‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻴﺰان ﺗﺎﺛﻴﺮ و اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع رﻳﺴﻚ ﻫﺎي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪه در ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬

‫ﭘﺲ از ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻴﺰان ﺗﺎﺛﻴﺮ و اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع ﻫﺮ ﻳﻚ از رﻳﺴﻚ ﻫﺎي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷـﺪه ‪،‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﺗﺮﻳﺲ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ) ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ ( 3‬درﺟﻪ اﻫﻤﻴﺖ ﻫﺮ ﻳﻚ از رﻳـﺴﻚ ﻫـﺎ‬
‫ﻧﻴﺰ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬در ﻧﻤﻮدار ﺷﻤﺎره ‪ 1‬ﻣﻴـﺰان ﺗـﺎﺛﻴﺮ ‪ ،‬اﺣﺘﻤـﺎل وﻗـﻮع و درﺟـﻪ اﻫﻤﻴـﺖ‬
‫)‪( VeryHigh,High,Medium,Low,VeryLow‬‬ ‫رﻳﺴﻚ ﻫﺎي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪه در ﺳﻄﻮح ﭘﻨﺠﮕﺎﻧـﻪ‬
‫‪151‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻨﺸﺎءﻫﺎي رﻳﺴﻚ در ﭘﺮوژه ﻫﺎي ‪...‬‬

‫ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻣﻴﺰان ﺗـﺎﺛﻴﺮ ‪ %15‬از ﻛـﻞ رﻳـﺴﻚ ﻫـﺎي ﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻲ‬
‫ﺷﺪه ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع ‪ %16‬از آﻧﻬﺎ و درﺟﻪ اﻫﻤﻴﺖ ‪ %19‬از آﻧﻬـﺎ در ﺳـﻄﺢ ﺧﻴﻠـﻲ زﻳـﺎد‬
‫)‪ (VeryHigh‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪80%‬‬
‫‪69%‬‬ ‫ﻣﻴﺰان ﺗﺎﺛﻴﺮ‬
‫‪70%‬‬
‫‪51%‬‬ ‫اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع‬
‫‪58%‬‬
‫‪60%‬‬
‫درﺟﻪ اﻫﻤﻴﺖ‬
‫‪50%‬‬

‫‪40%‬‬

‫‪30%‬‬
‫‪19%‬‬
‫‪20%‬‬ ‫‪16%‬‬ ‫‪17%‬‬
‫‪15%‬‬ ‫‪14%14%‬‬
‫‪9%‬‬ ‫‪9%‬‬
‫‪10%‬‬ ‫‪7%‬‬
‫‪0% 2% 0%‬‬
‫‪0%‬‬
‫‪VeryHigh‬‬ ‫‪High‬‬ ‫‪M e dium‬‬ ‫‪Low‬‬ ‫‪Ve ryLow‬‬

‫ﻧﻤﻮدار ﺷﻤﺎره ‪ : 1‬ﻣﻴﺰان ﺗﺎﺛﻴﺮ ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع و درﺟﻪ اﻫﻤﻴﺖ رﻳﺴﻜﻬﺎي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪه )ﺑﺮ ﺣﺴﺐ درﺻﺪ(‬

‫ﻓﺮﺿﻴﻪ ‪ : 1‬ﻣﻨﺸﺎء ﻫﺎي رﻳﺴﻚ در ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬارﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﺳﻄﺢ‬
‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ‬ ‫ﺳﻄﺢ‬ ‫درﺟﻪ‬ ‫ﻣﻘﺪار‬
‫اﻃﻤﻴﻨﺎن‪% 95‬‬ ‫ﻣﻨﺸﺎء‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺣﺎﺻﻠﻪ‬ ‫ﻣﻌﻨﺎداري‬ ‫آزادي‬ ‫آﻣﺎره ﺗﻲ‬
‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ‬ ‫رﻳﺴﻚ‬
‫‪High‬‬ ‫‪Low‬‬
‫‪M‬‬ ‫‪sig‬‬ ‫‪df‬‬ ‫‪δ‬‬
‫رﻳﺴﻜﻬﺎي ﻓﻨﻲ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ‬
‫ﻓﻨﻲ و‬
‫در ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬ ‫‪4/0489‬‬ ‫‪3/864‬‬ ‫‪3/9564‬‬ ‫‪0,000‬‬ ‫‪108‬‬ ‫‪84/832‬‬
‫ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ‬
‫ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬار ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫رﻳﺴﻜﻬﺎي ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻛﺎر‬

‫در ﭘﺮوژه ﻫﺎي‬ ‫‪3/9438‬‬ ‫‪3/7136‬‬ ‫‪3/8287‬‬ ‫‪0,000‬‬ ‫‪107‬‬ ‫‪65/943‬‬ ‫ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻛﺎر‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬار ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫رﻳﺴﻜﻬﺎي ﺳﺎﺧﺖ در‬
‫ﭘﺮوژه ﻫﺎي‬ ‫‪3/4866‬‬ ‫‪3/3041‬‬ ‫‪3/39533‬‬ ‫‪0,000‬‬ ‫‪106‬‬ ‫‪73/768‬‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬار ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫رﻳﺴﻜﻬﺎي اﻗﺘﺼﺎدي و ﻣﺎﻟﻲ‬
‫اﻗﺘﺼﺎدي‬
‫در ﭘﺮوژه ﻫﺎي‬ ‫‪4/1131‬‬ ‫‪3/8548‬‬ ‫‪3/98394‬‬ ‫‪0,000‬‬ ‫‪108‬‬ ‫‪61/166‬‬
‫و ﻣﺎﻟﻲ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬار ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫رﻳﺴﻜﻬﺎي اداري و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ‬
‫اداري‬
‫در ﭘﺮوژه ﻫﺎي‬ ‫‪3/8761‬‬ ‫‪3/6394‬‬ ‫‪3/75772‬‬ ‫‪0,000‬‬ ‫‪107‬‬ ‫‪62/942‬‬
‫و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬار ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫رﻳﺴﻜﻬﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ وﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‬

‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و‬
‫در ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬ ‫‪2/9848‬‬ ‫‪2/7302‬‬ ‫‪2/85748‬‬ ‫‪0,000‬‬ ‫‪106‬‬ ‫‪44/501‬‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‬
‫ﭼﻨﺪان ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬار ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ : 4‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از آزﻣﻮن ﺗﻲ ﺗﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ اي ﺟﻬﺖ ﺑﺮرﺳﻲ اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع رﻳﺴﻚ ﻫﺎ در ﭘﺮوزه ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬
‫ﻓﺮاﺳﻮي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ – ﺷﻤﺎره ‪ – 7‬زﻣﺴﺘﺎن ‪1387‬‬ ‫‪152‬‬

‫ﺟﺪول ﻓﻮق ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ در ﺳﻄﺢ ﻣﻌﻨﻲ داري ‪ PV≤0/05‬و درﺟـﻪ آزادي‬
‫‪ 108‬رﻳﺴﻚ ﻫﺎي ﻓﻨﻲ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ ‪ ،‬ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻛﺎر ‪ ،‬ﺳـﺎﺧﺖ ‪ ،‬اﻗﺘـﺼﺎدي و ﻣـﺎﻟﻲ ‪،‬‬
‫اداري و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﺑﺮ ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬارﻧﺪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛـﻪ رﻳـﺴﻚ ﻫـﺎي‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﭼﻨﺪان ﺑﺮ روﻧﺪ ﭘﺮوژه ﻫﺎ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﮔﺬار ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺮﺿﻴﻪ ‪ : 2‬درﺻﺪ اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع رﻳﺴﻚ ﻫﺎي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷـﺪه ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﻣﺎﻫﻴـﺖ‬
‫ﭘﺮوژه ﻫﺎ ﻣﻌﻴﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ : 5‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از آزﻣﻮن ﺗﻲ ﺗﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ اي ﺟﻬﺖ ﺑﺮرﺳﻲ اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع رﻳﺴﻚ ﻫﺎ در‬
‫ﭘﺮوزه ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬
‫در ﺳﻄﺢ‬
‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ‬ ‫ﺳﻄﺢ‬ ‫درﺟﻪ‬ ‫ﻣﻘﺪار‬
‫اﻃﻤﻴﻨﺎن‪% 95‬‬ ‫ﻣﻨﺸﺎء‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺣﺎﺻﻠﻪ‬ ‫ﻣﻌﻨﺎداري‬ ‫آزادي‬ ‫آﻣﺎره ﺗﻲ‬
‫ﺣﺪاﻛﺜﺮ‬ ‫ﺣﺪاﻗﻞ‬ ‫رﻳﺴﻚ‬
‫‪High‬‬ ‫‪Low‬‬
‫‪M‬‬ ‫‪sig‬‬ ‫‪df‬‬ ‫‪δ‬‬
‫اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع رﻳﺴﻜﻬﺎي ﻓﻨﻲ‬
‫ﻓﻨﻲ و‬
‫و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ در ﭘﺮوژه ﻫﺎي‬ ‫‪3/4239‬‬ ‫‪2/8424‬‬ ‫‪3/13318‬‬ ‫‪0,000‬‬ ‫‪106‬‬ ‫‪21/365‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ زﻳﺎد اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ‬
‫اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع رﻳﺴﻜﻬﺎي‬
‫ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻛﺎر در ﭘﺮوژه ﻫﺎي‬ ‫‪2/7340‬‬ ‫‪2/4763‬‬ ‫‪2/60514‬‬ ‫‪0,000‬‬ ‫‪106‬‬ ‫‪40/096‬‬ ‫ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻛﺎر‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ اﻧﺪك اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع رﻳﺴﻜﻬﺎي‬
‫ﺳﺎﺧﺖ در ﭘﺮوژه ﻫﺎي‬ ‫‪3/0747‬‬ ‫‪2/8342‬‬ ‫‪2/95545‬‬ ‫‪0,000‬‬ ‫‪106‬‬ ‫‪48/355‬‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ در ﺣﺪ ﻣﺘﻮﺳﻂ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع رﻳﺴﻜﻬﺎي‬
‫اﻗﺘﺼﺎدي‬
‫اﻗﺘﺼﺎدي و ﻣﺎﻟﻲ در ﭘﺮوژه ﻫﺎي‬ ‫‪3/8449‬‬ ‫‪3/4607‬‬ ‫‪3/65278‬‬ ‫‪0,000‬‬ ‫‪106‬‬ ‫‪37/690‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ زﻳﺎد اﺳﺖ‪.‬‬ ‫و ﻣﺎﻟﻲ‬
‫اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع رﻳﺴﻜﻬﺎي‬
‫اداري‬
‫اداري و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ در ﭘﺮوژه ﻫﺎي‬ ‫‪3/4897‬‬ ‫‪3/1922‬‬ ‫‪3/34098‬‬ ‫‪0,000‬‬ ‫‪108‬‬ ‫‪44/519‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ زﻳﺎد اﺳﺖ‪.‬‬ ‫و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ‬
‫اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع رﻳﺴﻜﻬﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و‬
‫و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ در ﭘﺮوژه ﻫﺎي‬ ‫‪3/3280‬‬ ‫‪2/9530‬‬ ‫‪3/14048‬‬ ‫‪0,000‬‬ ‫‪104‬‬ ‫‪33/216‬‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ در ﺣﺪ ﻣﺘﻮﺳﻂ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ ، 5‬اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع رﻳﺴﻚ ﻫﺎي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪه ﻣﻌﻨﻲ‬
‫دار ﺑﻮده و ﻫﺮ ﻛﺪام از آﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﭘﺮوژه ﻛﻢ و ﺑﻴﺶ و در درﺟﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗـﺎﺛﻴﺮ‬
‫ﻣﻲ ﮔﺬارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺮﺿﻴﻪ ‪ : 3‬رﻳﺴﻚ ﻫـﺎي ﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻲ ﺷـﺪه و اﺣﺘﻤـﺎل وﻗـﻮع آﻧﻬـﺎ از اوﻟﻮﻳـﺖ ﻫـﺎي‬
‫ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ‪.‬‬
‫‪153‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻨﺸﺎءﻫﺎي رﻳﺴﻚ در ﭘﺮوژه ﻫﺎي ‪...‬‬

‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ - 6‬ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻴﺰان ﺗﺎﺛﻴﺮ رﻳﺴﻚ ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺮ اﺳﺎس آزﻣﻮن ﻓﺮﻳﺪﻣﻦ‬
‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ رﺗﺒﻪ‬ ‫ﻣﻴﺰان ﺗﺎﺛﻴﺮ رﻳﺴﻚ‬
‫‪4/58‬‬ ‫ﻣﻴﺰان ﺗﺎﺛﻴﺮ رﻳﺴﻚ ﻣﺎﻟﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي‬
‫‪4/47‬‬ ‫ﻣﻴﺰان ﺗﺎﺛﻴﺮ رﻳﺴﻚ ﻓﻨﻲ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ‬
‫‪4/03‬‬ ‫ﻣﻴﺰان ﺗﺎﺛﻴﺮ رﻳﺴﻚ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻛﺎر‬
‫‪3/92‬‬ ‫ﻣﻴﺰان ﺗﺎﺛﻴﺮ رﻳﺴﻚ اداري و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ‬
‫‪2/41‬‬ ‫ﻣﻴﺰان ﺗﺎﺛﻴﺮ رﻳﺴﻚ ﺳﺎﺧﺖ‬
‫‪1/59‬‬ ‫ﻣﻴﺰان ﺗﺎﺛﻴﺮ رﻳﺴﻚ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‬

‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ ، 6‬رﻳﺴﻚ ﻣﺎﻟﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺗﺎﺛﻴﺮ و رﻳﺴﻚ‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻛﻤﺘـﺮﻳﻦ ﺗـﺎﺛﻴﺮ را در ﭘـﺮوژه ﻫـﺎي ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ دارد‪ ).‬آزﻣـﻮن ﻓـﻮق ﺑـﺎ ﻛـﺎي‬
‫اﺳﻜﻮار ‪ 224/974‬و درﺟـﻪ آزادي ‪ 5‬در ﺳـﻄﺢ اﻃﻤﻴﻨـﺎن ‪ 95‬درﺻـﺪ از ﻧﻈـﺮ آﻣـﺎري‬
‫ﻣﻌﻨﻲ دار اﺳﺖ‪( .‬‬

‫ﺟﺪول ﺷﻤﺎره ‪ - 7‬ﺑﺮرﺳﻲ اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع رﻳﺴﻚ ﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺮ اﺳﺎس آزﻣﻮن ﻓﺮﻳﺪﻣﻦ‬
‫ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ رﺗﺒﻪ‬ ‫اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع رﻳﺴﻚ‬
‫‪4/83‬‬ ‫اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع رﻳﺴﻚ ﻣﺎﻟﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي‬
‫‪4/28‬‬ ‫اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع رﻳﺴﻚ اداري و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ‬
‫‪3/52‬‬ ‫اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع رﻳﺴﻚ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‬
‫‪3/12‬‬ ‫اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع رﻳﺴﻚ ﻓﻨﻲ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ‬
‫‪3/03‬‬ ‫اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع رﻳﺴﻚ ﺳﺎﺧﺖ‬
‫‪2/21‬‬ ‫ﻣﻴﺰان ﺗﺎﺛﻴﺮ رﻳﺴﻚ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻛﺎر‬

‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺟﺪول ﺷـﻤﺎره ‪ ، 7‬رﻳـﺴﻚ ﻣـﺎﻟﻲ و اﻗﺘـﺼﺎدي ﺑﻴـﺸﺘﺮﻳﻦ و رﻳـﺴﻚ‬
‫ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻛﺎر ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع را در ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ دارد‪ ).‬آزﻣـﻮن ﻓـﻮق‬
‫ﺑﺎ ﻛـﺎي اﺳـﻜﻮار ‪ 120/168‬و درﺟـﻪ آزادي ‪ 5‬در ﺳـﻄﺢ اﻃﻤﻴﻨـﺎن ‪ 95‬درﺻـﺪ از ﻧﻈـﺮ‬
‫آﻣﺎري ﻣﻌﻨﻲ دار اﺳﺖ‪( .‬‬
‫ﻓﺮاﺳﻮي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ – ﺷﻤﺎره ‪ – 7‬زﻣﺴﺘﺎن ‪1387‬‬ ‫‪154‬‬

‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد رﻳﺴﻚ ﻣﺎﻟﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺗﺎﺛﻴﺮ را در ﭘﺮوژه‬

‫ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ دارد و از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع ﻫﻢ ﻣﺮﺑﻮط ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﻧـﻮع‬
‫رﻳﺴﻚ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﻳﻜﻲ از ﻋﻼﺋـﻢ ﻫـﺸﺪار دﻫﻨـﺪه ﺑـﺮاي ﻣﺘﻮﻟﻴـﺎن ﺑﺨـﺶ‬
‫ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎز ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳﺴﻚ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺟﻬﺖ ﻛﻨﺘـﺮل اﻳـﻦ ﻧـﻮع‬
‫رﻳﺴﻚ اﻗﺪاﻣﺎت ﻣﻘﺘﻀﻲ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻳﺪ و دﺳﺖ اﻧﺪرﻛﺎران ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺑﺎﻳـﺪ‬
‫در ﺗﺪوﻳﻦ ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ و اﺟﺮاي ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺧﻮد را ﺑـﺮاي روﻳـﺎروﻳﻲ ﺑـﺎ اﻳـﻦ‬
‫ﻧﻮع رﻳﺴﻚ آﻣﺎده ﺳﺎزﻧﺪ‪.‬ﻟﺬا ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺷﻤﺎره ‪ 3‬ﺑﺎ ‪ %95‬اﻃﻤﻴﻨـﺎن ﺗﻮﺳـﻂ آزﻣـﻮن ﺗﺤﻠﻴـﻞ‬
‫وارﻳﺎﻧﺲ ﻓﺮﻳﺪﻣﻦ اﺛﺒﺎت ﮔﺮدﻳﺪ ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻴﺰان ﺗﺎﺛﻴﺮ رﻳﺴﻚ ﻫـﺎ و اﺣﺘﻤـﺎل وﻗـﻮع‬
‫آﻧﻬﺎ از اوﻟﻮﻳﺖ ﺑﻨﺪي ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻻزم ﺑﻪ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ رﻳﺴﻚ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻛﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮﻳﻦ رﺗﻴﻪ ﻣﻴﺰان ﺗﺎﺛﻴﺮﮔـﺬاري در‬
‫ﻣﻴﺎن رﻳﺴﻚ ﻫﺎي ‪ 6‬ﮔﺎﻧﻪ را دارد ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل وﻗـﻮع آن ﺑـﻪ رده ﺳـﻮم ﺑـﺎ ﻣﻴـﺎﻧﮕﻴﻦ ‪3/52‬‬
‫ارﺗﻘﺎء ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺸﺨﺺ ﮔﺮدﻳﺪ ﻛـﻪ دﻟﻴـﻞ اﺻـﻠﻲ آن وﺟـﻮد‬
‫ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎد در ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﺑﻮده و اﺣﺘﻤﺎل وﻗـﻮع آﻧﻬـﺎ از‬
‫دﻳﺪﮔﺎه ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن‪ ،‬ﺑﺎﻻ ارزﻳﺎﺑﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﺆال اﺻـﻠﻲ ‪ : 2‬راﻫﻜﺎرﻫـﺎي ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳـﺴﻚ ﻫـﺎي ﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻲ ﺷـﺪه ﺑـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﻓﺮﺻﺘﻬﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﻛﺪاﻣﻨﺪ؟‬
‫در راﺳﺘﺎي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻨﺸﺎءﻫﺎي رﻳﺴﻚ در ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ در دﺳـﺘﻪ ﻫـﺎي‬
‫ﺷﺸﮕﺎﻧﻪ )ﻓﻨﻲ و ﺗﻜﻨﻮﻟـﻮژﻳﻜﻲ‪ ،‬ﻣﻮﻗﻌﻴـﺖ ﻛـﺎر‪ ،‬ﺳـﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻣـﺎﻟﻲ و اﻗﺘـﺼﺎدي‪ ،‬اداري و‬
‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ( ﻓﺮﺻﺘﻬﺎﻳﻲ ﻧﻴﺰ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺎي‬
‫اﻧﺠﺎم ﺷﺪه از دﻳﺪﮔﺎه ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ‪ ،‬ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻓﺮﺻﺘﻬﺎي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪه ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬
‫‪ .1‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣﻌﺎدن ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﺤﻞ ﭘﺮوژه‬
‫‪ .2‬روش ﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺳﺎزي ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻓﻦ آوري ﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ‬
‫‪ .3‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻴﺮوي ﻣﺘﺨﺼﺺ و ﻓﻨﻲ ﺑﻮﻣﻲ‬
‫‪ .4‬ﺗﻌﺪاد زﻳﺎد ﻛﺎرﮔﺮان ﺑﻮﻣﻲ‬
‫‪155‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻨﺸﺎءﻫﺎي رﻳﺴﻚ در ﭘﺮوژه ﻫﺎي ‪...‬‬

‫‪ .5‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻣﺤﻠﻲ‬

‫‪ .6‬وﺟﻮد ﺑﺎﻓﺖ ﻫﺎي ﻓﺮﺳﻮده ﺷﻬﺮي‬
‫‪ .7‬ﺑﺎﻓﺖ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ ﻣﺤﻞ اﺟﺮاي ﭘﺮوژه‬
‫‪ .8‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺻﻨﻌﺘﻲ‬
‫‪ .9‬ﺗﻜﻨﻴﻚ ﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻛﻨﺘﺮل ﭘﺮوژه‬
‫‪ .10‬ﻃﺮح ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻘﺎوم ﺳﺎزي‬
‫‪ .11‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻘﺶ ﺑﻴﻤﻪ‬
‫‪ .12‬اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺎﻣﻞ از ﺳﺎﻋﺎت ﻛﺎري ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻃﻠﻮع و ﻏﺮوب ﻣﺤﻞ‬
‫‪ .13‬ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎي ﺗﺸﻮﻳﻘﻲ دوﻟﺖ ﺑﻮﻳﮋه ﺗﺴﻬﻴﻼت ﺣﻤﺎﻳﺘﻲ ﻣﻘﻄﻌﻲ و ﺗﺴﻬﻴﻼت ﻛﻢ ﺑﻬﺮه‬
‫‪ .14‬وﺟﻮد ﭘﻴﺶ ﭘﺮداﺧﺖ ﺟﻬﺖ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺑﻨﻴﻪ ﻣﺎﻟﻲ ﻣﺠﺮي ﭘﺮوژه‬
‫‪ .15‬اﻣﻜــﺎن ﺧﺮﻳــﺪ ﺑﺨــﺸﻲ از ﻣــﺼﺎﻟﺢ ﻣــﻮرد ﻧﻴــﺎز از دﺳــﺘﮕﺎﻫﻬﺎي دوﻟﺘــﻲ ﺑﺠــﺎي ﺧﺮﻳــﺪ‬
‫آزاد ﺑﺪﻟﻴﻞ اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﺎراﻧﻪ ﻫﺎي دوﻟﺘﻲ‬
‫‪ .16‬ﺑﺎﻻ ﺑﻮدن ﺑﺎزدﻫﻲ در ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﺑﺨﺶ ﻣﺴﻜﻦ و ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎز‬
‫‪ .17‬اﺳـــﺘﻔﺎده از روﺷـــﻬﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨـــﺪ ﻓـــﺮوش اﻗـــﺴﺎﻃﻲ ﻣـــﺴﻜﻦ‪،‬اﺟﺎره ﺑـــﺸﺮط ﺗﻤﻠﻴـــﻚ و‬
‫اﺟﺎره ‪ 99‬ﺳﺎﻟﻪ ﻣﺴﻜﻦ‬
‫‪ .18‬اﺳــﺘﻔﺎده از ﻧﻘــﺶ ﺳــﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﭘﻴﺮاﻣــﻮﻧﻲ در ﺳــﺎﺧﺖ و ﺳــﺎز )ﻧﻘــﺶ ﻧﻈــﺎرت ﺳــﺎزﻣﺎن‬
‫ﻧﻈﺎم ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ‪ ،‬ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻧﻘﺸﻪ ﺷﻬﺮدارﻳﻬﺎ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﺗﺪوﻳﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪارد و ‪(...‬‬
‫‪ .19‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ‪ ،‬ﻧﮕﺮش و ﻧﺤﻮه زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺮدم از ﺣﺎﻟﺖ ﺳﻨﺘﻲ ﺑﻪ ﻣﺪرن‬
‫‪ .20‬اﻓــﺰاﻳﺶ ﺟﻤﻌﻴــﺖ ﺟــﻮان و ﻧﻴــﺰ ورﻧــﺪ ﻛﻨــﻮﻧﻲ ﻣﻬــﺎﺟﺮت ﺑــﻪ ﻣﻨــﺎﻃﻖ ﺷــﻬﺮي و در‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻘﺎﺿﺎ‬
‫ﺿﻤﻨﺎً ﺟﻬﺖ ﻣﻬﺎر و ﻳﺎ ﻛﺎﻫﺶ اﺛﺮات ﻧﺎﺷﻲ از رﻳﺴﻚ ﻫـﺎي ﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻲ ﺷـﺪه و ﻧﻴـﺰ‬
‫ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ از ﻓﺮﺻﺘﻬﺎ راﻫﻜﺎرﻫﺎﻳﻲ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪه و در دﺳﺘﻪ ﻫـﺎي ﺷـﺸﮕﺎﻧﻪ‬
‫)ﻓﻨﻲ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ‪ ،‬ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻛـﺎر‪ ،‬ﺳـﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻣـﺎﻟﻲ و اﻗﺘـﺼﺎدي‪ ،‬اداري و ﺳـﺎزﻣﺎﻧﻲ‪،‬‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ( ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ راﻫﻜﺎرﻫﺎي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬
‫ﻓﺮاﺳﻮي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ – ﺷﻤﺎره ‪ – 7‬زﻣﺴﺘﺎن ‪1387‬‬ ‫‪156‬‬

‫‪ .1‬ﻣــﺪﻳﺮﻳﺖ ﺷﺎﻳــﺴﺘﻪ ﺑــﻪ ﻫﻨﮕــﺎم ﺗﻌﺮﻳــﻒ ﭘــﺮوژه و ﻣــﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻨــﺎﺑﻊ آن )ﺣــﻴﻦ ﺗﻌﺮﻳــﻒ و‬
‫ﻃﺮاﺣﻲ ﭘﺮوژه(‬
‫‪ .2‬ﺗﻔﻜﻴــﻚ ﻣــﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺨـــﺸﻬﺎي ﻓﻨــﻲ‪ ،‬ﻣﺎﻟﻲ‪،‬درآﻣــﺪ و ﻣﻨـــﺎﺑﻊ و اﺳــﺘﻔﺎده از ﻣـــﺪﻳﺮان‬
‫ﻣﺘﺨﺼﺺ در ﻫﺮ زﻣﻴﻨﻪ‬
‫‪ .3‬آﻧﺎﻟﻴﺰ دﻗﻴﻖ و ﺗﻨﻈﻴﻢ اﺻﻮﻟﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ زﻣﺎﻧﺒﻨﺪي ﭘﺮوژه )اﺟﺮاﻳﻲ و ﻣﺎﻟﻲ(‬
‫‪ .4‬اﻧﺠــﺎم ﺑﺮرﺳــﻴﻬﺎي ﻛــﺎﻓﻲ در ﻣــﻮرد ﻣﺤــﻞ اﻧﺠــﺎم ﻛــﺎر و ﺑﺮرﺳــﻲ ﺷــﺮاﻳﻂ ﺟــﻮي و‬
‫ﻃﺒﻴﻌــﺖ ﻣﺤــﻞ و ﻧﻴــﺰ ﺑﺮرﺳــﻲ راﻫﻬــﺎي دﺳﺘﺮﺳــﻲ و اﻣﻨﻴــﺖ ﻣﺤــﻞ اﻧﺠــﺎم ﭘــﺮوژه و ﻧﻴــﺰ‬
‫ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻘﺮرات ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻛﺎر ‪،‬ﺑﻴﻤﻪ ﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻬﺎ‪ ،‬ﻋﻮارض و ‪...‬‬
‫‪ .5‬ﺑﺮرﺳــﻲ دﻗﻴــﻖ و ﻫﻤــﻪ ﺟﺎﻧﺒــﻪ ﻣﺸﺨــﺼﺎت ﻓﻨــﻲ ﭘــﺮوژه و ﻧﻘــﺸﻪ ﻫــﺎ و اﺳــﺘﻌﻼم از‬
‫ﻛﺎرﻓﺮﻣــﺎ ﻗﺒــﻞ از اراﺋــﻪ ﻗﻴﻤــﺖ ﭘﻴــﺸﻨﻬﺎدي ﺟﻬــﺖ رﻓــﻊ ﻣــﻮارد ﻣــﺒﻬﻢ در اﺳــﻨﺎد و‬
‫ﻣﺸﺨﺼﺎت‬
‫‪ .6‬آﻣﻮزش ﻧﻴﺮوي ﻛﺎر‬
‫‪ .7‬ﺗﺨﺼــﺼﻲ ﻧﻤــﻮدن اﺟـــﺮاي ﺳــﺎﺧﺘﻤﺎن و ﺧـــﺎرج ﺳــﺎﺧﺘﻦ اﻣـــﺮ ﺳــﺎﺧﺖ و ﺳـــﺎز از‬
‫دﺳﺖ اﻓﺮاد ﻏﻴﺮ ﻣﺘﺨﺼﺺ‬
‫‪ .8‬در ﻧﻈــﺮ ﮔــﺮﻓﺘﻦ ﺗﻤﻬﻴــﺪات اﻳﻤﻨــﻲ ‪ ،‬ﺑﻴﻤــﻪ ﻛــﺎر و ﻣﺮاﻗﺒﺘﻬــﺎي ﻻزم )ﺣــﻴﻦ ﺳــﺎﺧﺖ و‬
‫ﺣﻴﻦ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري(‬
‫‪ .9‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه ﺻﺤﻴﺢ و ﺑﺎﺗﺠﺮﺑﻪ )ﺣﻴﻦ اﺟﺮا و ﺣﻴﻦ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري(‬
‫‪ .10‬ﻓﺮاﻫﻢ آوردن ﺳﺎز و ﻛﺎرﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ در اﺟﺮاي ﭘﺮوژه‬
‫‪ .11‬ﺳﻴﺎﺳﺘﮕﺬاري در ﺟﻬﺖ ﻛﻨﺘﺮل ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﻫﻤﭽﻮن ﺗﻮرم و اﻓﺰاﻳﺶ ﻗﻴﻤﺖ ﻣﺼﺎﻟﺢ‬
‫‪ .12‬ﺗﻌﺮﻳـــﻒ ﻣﻨـــﺎﺑﻊ ﻣـــﺎﻟﻲ ﻣﻄﻤـــﺌﻦ و ﺣﻤﺎﻳـــﺖ ﻣـــﺎﻟﻲ ﻛﺎرﻓﺮﻣـــﺎ از ﭘﻴﻤﺎﻧﻜـــﺎر‪،‬وﺟﻮد‬
‫ﺗﺨﺼﻴﺺ‪ ،‬ﭘﻴﺶ ﭘﺮداﺧﺖ و ‪...‬‬
‫‪ .13‬ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﻮرم ﻣﻮﺟﻮد ﻣﻨﻄﻘﻪ در دوره ﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ‬
‫‪ .14‬ﺳﻴﺎﺳـــﺘﮕﺬاري ﻛـــﻼن در زﻣﻴﻨـــﻪ ﺳـــﺎﺧﺘﻤﺎن ﻫـــﺎي ﻣـــﺴﻜﻮﻧﻲ ‪،‬اداري‪ ،‬ﺗﺠـــﺎري‪،‬‬
‫آﻣﻮزﺷــﻲ و اﻳﺠــﺎد زﻳﺮﺳــﺎﺧﺖ و ﻳــﺎ ﺟــﺮح و ﺗﻌــﺪﻳﻞ زﻳــﺮ ﺳــﺎﺧﺖ ﺟﻬــﺖ اﺟــﺮاي‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺷﺪه‬
‫‪157‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻨﺸﺎءﻫﺎي رﻳﺴﻚ در ﭘﺮوژه ﻫﺎي ‪...‬‬

‫‪ .15‬ﻫﻤﺎﻫﻨــﮓ ﻛــﺮدن و ﺗﺜﺒﻴــﺖ ﻣﻘــﺮرات ﺳــﺎﺧﺖ و ﺳــﺎز در ﻫﻤــﻪ ادارات و ارﮔﺎﻧﻬــﺎي‬

‫ﻣــﺮﺗﺒﻂ و ﺗﻌﺮﻳــﻒ ﻣﺘــﻮﻟﻲ و ﺗــﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮﻧــﺪه ﻧﻬــﺎﻳﻲ و اﻋﻤــﺎل ﻣــﺪﻳﺮﻳﺖ ﻳﻜﭙﺎرﭼــﻪ‬
‫در زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎز‬
‫‪ .16‬ﺗﻮﺟــﻪ ﺑــﻪ ﺿــﺮورت ﻫــﺎي اﺟﺘﻤــﺎﻋﻲ و اﻗﺘــﺼﺎدي و ﺟﻐﺮاﻓﻴــﺎﻳﻲ ﻣﻨﻄﻘــﻪ ﺑــﺮ اﺳــﺎس‬
‫واﻗﻌﻴــﺎت ﻣﻮﺟــﻮد ﻧــﻪ ﺣــﺪس و ﮔﻤــﺎن و ﻳــﺎ ﭘــﻴﺶ زﻣﻴﻨــﻪ ﻫــﺎي اﺣــﺴﺎﺳﻲ و ﺳﻴﺎﺳــﻲ و‬
‫اﻳﺪه آل ﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ‬
‫‪ .17‬واﮔــﺬاري اﻣــﻮر ﺑـــﻪ اﻓــﺮاد ﺑـــﺮ اﺳــﺎس ﻛــﺎراﻳﻲ و دوري از اﻋﻤـــﺎل ﺳــﻠﻴﻘﻪ ﻫـــﺎي‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﻲ و اﺣﺴﺎﺳﻲ‬
‫‪ .18‬ﻟﺤــﺎظ ﻋﻮاﻗــﺐ ﻧﺎﺷــﻲ از ﻋــﺪم ﻣــﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﭘــﺬﻳﺮي در ارﺗﻘــﺎء و ﺗﻨــﺰل اﻓــﺮاد و اﻫﺘﻤــﺎم‬
‫ﺑﻪ اﻓﺮاد ﻻﻳﻖ و ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﭘﺬﻳﺮ در ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎ و ﻧﺎﻇﺮﻳﻦ ﺑﺮ ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎ‬
‫‪ .19‬اراﺋــﻪ آﻣﺎرﻫــﺎي دﻗﻴــﻖ از اﻓــﺰاﻳﺶ ﺟﻤﻌﻴــﺖ و ﻧــﺮخ ﻣﻬــﺎﺟﺮت و ﺑﺮﻧﺎﻣــﻪ رﻳــﺰي واﻗﻌــﻲ‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس آﻧﻬﺎ‬
‫‪ .20‬ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﻗﺸﺎر ﻫﺪف ﺟﻬﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺳﺎز‬
‫‪ .21‬رواج ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎز اﺻﻮﻟﻲ و ﻓﻨﻲ‬

‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي و ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدات‬

‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳﺴﻚ ﻳﻜﻲ از ﻓﺎزﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﺟﻬﺖ ﺗﺪوﻳﻦ و اﺟﺮاي‬
‫ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳﺴﻚ در ﭘﺮوژه ﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬رﻳﺴﻚ ﻫـﺎ و ﻓﺮﺻـﺖ ﻫـﺎﻳﻲ‬
‫)ﺑﺎﻟﻘﻮه و ﺑﺎﻟﻔﻌﻞ( ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ و در ﺷﺶ دﺳـﺘﻪ اﺻـﻠﻲ ) ﻓﻨـﻲ و ﺗﻜﻨﻮﻟـﻮژﻳﻜﻲ‪ ،‬ﻣﻮﻗﻌﻴـﺖ‬
‫ﻛﺎر‪ ،‬ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬اﻗﺘﺼﺎدي و ﻣﺎﻟﻲ‪ ،‬اداري و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ( ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻴﺰ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ارزﻳﺎﺑﻲ و رﺗﻴـﻪ ﺑﻨـﺪي آﻧﻬـﺎ ﻧﻴـﺰ اﻧﺠـﺎم ﮔﺮﻓـﺖ‪ .‬ﺿـﻤﻦ آﻧﻜـﻪ‬
‫راﻫﻜﺎرﻫﺎﻳﻲ ﻧﻴﺰ از ﺳﻮي ﺧﺒﺮﮔﺎن و ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﻄﺮح ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬ﺣﺎل ﺟﻬﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و‬
‫اداره ﻫﻤﺰﻣﺎن رﻳﺴﻚ ﻫﺎ و ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎي ﺷﻨﺎﺳـﺎﻳﻲ ﺷـﺪه‪ ،‬ﭘـﻴﺶ ﺑﻴﻨـﻲ ﻫـﺎي ﻣﻨﺎﺳـﺐ و‬
‫ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﻤﻮﻗﻊ ﺑﺎ رﻳﺴﻚ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺎي رﻳﺴﻚ ﮔﺮﻳـﺰي و ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ اﺳـﺘﻔﺎده ﺷﺎﻳـﺴﺘﻪ از‬
‫ﻓﺮﺻﺘﻬﺎ‪ ،‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎداﺗﻲ ﻣﻄﺮح ﻣﻲ ﮔﺮدد ‪:‬‬
‫ﻓﺮاﺳﻮي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ – ﺷﻤﺎره ‪ – 7‬زﻣﺴﺘﺎن ‪1387‬‬ ‫‪158‬‬

‫‪ .1‬ﻫﻤﻜــﺎري ﺑــﻴﻦ ﺳــﺎزﻣﺎن ﻧﻈــﺎم ﻣﻬﻨﺪﺳــﻲ‪ ،‬ﺑﻨﻴــﺎد ﻣــﺴﻜﻦ‪ ،‬ﻣــﺴﻜﻦ و ﺷﻬﺮﺳــﺎزي‪ ،‬ﺻــﻨﺎﻳﻊ‬
‫و اﻗﺘــﺼﺎدي و داراﻳــﻲ و ﺳــﺎﻳﺮ ارﮔﺎﻧﻬــﺎي ﻣــﺮﺗﺒﻂ ﺑــﺎ اﻣــﺮ ﺳــﺎﺧﺖ و ﺳــﺎز و اﻳﺠــﺎد‬
‫ﻳﻚ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ واﺣﺪ و ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ در اﻣﺮ ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎز‬
‫‪ .2‬آﻣﻮزش و ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي ﻧﻴﺮوي اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻣﺎﻫﺮ و ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﻬﻨﺪﺳﺎن ﺑﺎﺗﺠﺮﺑﻪ‬
‫‪ .3‬ﻃﺮح و اﺟﺮاي ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﻘﺎومﺳﺎزي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ و ﻧﻴﺰ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﺴﻬﻴﻼت ﻣﻘﺎومﺳﺎزي‬
‫‪ .4‬اﺳــﺘﻔﺎده از ﻣــﺼﺎﻟﺢ اﺳــﺘﺎﻧﺪارد و ﻧﻴــﺰ ﻣــﺼﺎﻟﺢ ﺟﺪﻳــﺪ و ﻧﻴــﺰ ﻛﻨﺘــﺮل ﺑــﺎزار ﻣــﻮاد و‬
‫ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‬
‫‪ .5‬ﺗﺤــﻮل در روش ﻫــﺎي ﺳــﻨﺘﻲ ﺳــﺎﺧﺖ و ﺳــﺎز و ﻧﮕــﺎه ﺑــﻪ ﺳــﺎﺧﺖ و ﺳــﺎز ﺻــﻨﻌﺘﻲ و‬
‫ﺣﻤﺎﻳﺖ دوﻟﺖ از آن‬
‫‪ .6‬اﻳﺠـــﺎد ﻧﻈـــﺎم ارزﻳـــﺎﺑﻲ و اﻧﺘﺨـــﺎب ﻓـــﻦآوريﻫـــﺎي ﻣﻨﺎﺳـــﺐ و ﻫﻤـــﺴﺎنﺳـــﺎزي‬
‫ﻓﻦآوريﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ ﺑﺎ ﺷﻴﻮهﻫﺎي ﻣﺘﺪاول ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎز در ﻛﺸﻮر‬
‫‪ .7‬ﻣﻘﺎﻳــﺴﻪ ﺗﻄﺒﻴﻘــﻲ ﻧﻈــﺎم ﻫــﺎي ﻣــﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘــﺮوژه‪ ،‬ﻣــﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻨــﺎﺑﻊ‪ ،‬ﻣــﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳــﺴﻚ و‬
‫‪ ....‬در اﻳﺮان و ﺟﻬﺎن و اﻟﮕﻮﺑﺮداري‬
‫‪ .8‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻜﻨﻴﻚ ﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻛﻨﺘﺮل ﭘﺮوژه‬
‫‪ .9‬اﻳﺠــﺎد زﻳــﺮ ﺳــﺎﺧﺖ ﻫــﺎي ﻣﻨﺎﺳــﺐ ﻛــﺎر ﺳــﺎزﻣﺎﻧﻲ و ﭘــﺮوژه اي و روﻳــﻪ ﻫــﺎي آﻧﻬــﺎ در‬
‫ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮي و ﮔﺮدش ﻛﺎر‬
‫‪ .10‬ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي و اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺗﻜﻨﻴﻚ ﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ارزش‬
‫‪ .11‬ارﺗﻘـــﺎء ﺳﻴـــﺴﺘﻢﻫـــﺎي ﻧﻈـــﺎرت و ﻛﻨﺘـــﺮل و ﻧﻘـــﺶ آن در ﺑﻬﺒـــﻮد ﻛﻴﻔﻴـــﺖ ﺳـــﺎﺧﺖ و‬
‫ﺳﺎزﻫﺎ‬
‫‪ .12‬ﺑﺎزﻧﮕﺮي و ﺑﺮوز رﺳﺎﻧﻲ آﺋﻴﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ‬
‫‪ .13‬ﺑــﺎزﻧﮕﺮي و اﺻــﻼح ﺳﻴﺎﺳــﺘﻬﺎي ﻣــﺎﻟﻲ و ﺗــﺴﻬﻴﻼﺗﻲ و ﺳــﺎﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺳﻴﺎﺳــﺘﻬﺎي ﻳﺎراﻧــﻪاي‬
‫ﺑﺨﺶ ﻣﺴﻜﻦ و ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎز‬
‫‪ .14‬وﺟﻮد ﭘﺮداﺧﺘﻬﺎي ﻣﺎﻟﻲ ﺑﻤﻮﻗﻊ و ﮔﺮدش ﻧﻘﺪﻳﻨﮕﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ‬
‫‪ .15‬ﺣﺬف ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﺿﺮوري و زاﺋﺪ‬
‫‪ .16‬ﺳﻴﺎﺳــﺘﮕﺬاري و ﺗــﺪوﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣــﻪ ﻫــﺎي ﺑﻬــﺴﺎزي و ﻧﻮﺳــﺎزي ﺑﺎﻓــﺖ ﻫــﺎي ﻓﺮﺳــﻮده و‬
‫ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺷﻬﺮي‬
‫‪159‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻨﺸﺎءﻫﺎي رﻳﺴﻚ در ﭘﺮوژه ﻫﺎي ‪...‬‬

‫‪ .17‬رﻋﺎﻳــﺖ اﺻــﻮل ﺷﻬﺮﺳــﺎزي در ﻛﻨــﺎر اﺻــﻮل ﻓﻨــﻲ و آﺛــﺎر ﻣﺘﻘﺎﺑــﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣــﻪ رﻳــﺰي ﺷــﻬﺮي‬
‫و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻣﺴﻜﻦ ﺑﺮ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ‬
‫‪ .18‬اﻓﺰاﻳﺶ ﻧﻘﺶ ﺑﻴﻤﻪ در ارﺗﻘﺎء ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎزﻫﺎ )ﺑﻴﻤﻪ ﻛﻴﻔﻴﺖ(‬
‫‪ .19‬ﺑﺮرﺳــﻲ اﺑﻌــﺎد ﻏﻴــﺮ ﻛﺎﻟﺒــﺪي )اﻋــﻢ از اﻗﺘــﺼﺎدي‪ ،‬ﻓﺮﻫﻨﮕــﻲ‪ ،‬اﺟﺘﻤــﺎﻋﻲ‪ ،‬ﻣــﺪﻳﺮﻳﺘﻲ و‬
‫زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ(‬
‫‪ .20‬ﺳﺎﻣﺎﻧﺪﻫﻲ وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻬﺎﺟﺮت و ﺣﺎﺷﻴﻪ ﻧﺸﻴﻨﻲ‬
‫‪ .21‬اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﻃﻼﻋﺎت و ﭘﺎﻳﮕﺎه ﻫﺎي داده‬
‫‪ .22‬ﺗﻐﻴﻴـــﺮ ﻧﻘـــﺶ ﻣـــﺸﺘﺮﻳﺎن ازﺣﺎﻟـــﺖ اﻧﻔﻌـــﺎﻟﻲ ﺑـــﻪ ﺣﺎﻟـــﺖ ﻓﻌـــﺎل در ﻣـــﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘـــﺮوژه و‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳﺴﻚ‬
‫ﻓﺮاﺳﻮي ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ – ﺷﻤﺎره ‪ – 7‬زﻣﺴﺘﺎن ‪1387‬‬ ‫‪160‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻭ ﻣﺄﺧﺬ‬
‫‪ -‬آﻻد ﭘﻮش ح )‪ ،(1380‬ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ و ﻛﻠﻴﺎت داﻧﺶ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه ‪،‬ﻣﺮﻛﺰﻓﺮﻫﻨﮓ اﻧﺘﺸﺎرات ﺣﺎﻣﻲ‬
‫‪ -‬ﺳﺘﺮگ دره ﺷﻮري ‪.‬م ‪ ،‬ﻋﺎﺑﺪ ﭘﻮر ‪.‬م ‪ ،‬دﻟﻮي ‪.‬م )‪ ،(1384‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳﺴﻚ ‪،‬ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻋﻠﻤـﻲ‬
‫داﻧﺶ ﭘﮋوﻫﺎن ﺑﺮﻳﻦ‬
‫‪ -‬رﺿــﺎﻳﻲ‪، .‬ك ‪ ،‬ﺑﻴﻨــﺎت‪ .‬م ‪ ،‬ﮔﺮﻳــﻲ ‪ .‬اﻟــﻒ ‪ ،‬ﺷــﺨﺺ ﻧﻴــﺎﻳﻲ‪.‬م )‪( 1384‬ﺗﺤﻠﻴــﻞ ﺑــﺎزه ﻫــﺎي‬
‫اﻃﻤﻴﻨﺎن ‪ :‬روﻳﻜﺮدي رﻳﺴﻚ ﻣﺤﻮر ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻛﻢ رﻳﺴﻚ ﻋـﺪم ﻗﻄﻌﻴـﺖ ﻫـﺎ‬
‫ﺑﺮاي ﭘﺮو ﭘﻮزال ﻣﻨﺎﻗﺼﻪ ‪ ،‬دوﻣﻴﻦ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه‬
‫‪ -‬رﺿــﺎﻳﻲ‪ .‬ك ‪ ،‬ﺣــﻖ ﻧــﻮﻳﺲ ‪.‬م ‪ ،‬ﺳــﺎﺟﺪي‪.‬م )‪ ،( 1384‬ﺗﺤﻠﻴــﻞ ارﺗﺒــﺎط و ﺗﻜﺎﻣــﻞ ﻣــﺪﻟﻬﺎي‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳﺴﻚ ﭘﺮوژه‪ ،‬دوﻣﻴﻦ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه‬
‫‪ -‬ﺟﺒــﻞ ﻋــﺎﻣﻠﻲ ‪ .‬م )‪ ،(1384‬ﺟﺎﻳﮕــﺎه ﻣــﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳــﺴﻚ در ﭼﺮﺧــﻪ ﺣﻴــﺎت ﭘــﺮوژه ‪ ،‬دوﻣــﻴﻦ‬
‫ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه‬
‫‪ -‬ﺷﺠﺎﻋﻲ ‪.‬اﻟﻒ ‪ ،‬اﺳﻤﺎﻋﻴﻠﻲ ﻋﻠﻲ آﺑﺎدي ‪ .‬د ) ‪ ،(1384‬اراﺋـﻪ راﻫﻜﺎرﻫـﺎي ﻧـﻮﻳﻦ ﺑـﺮاي ﺣـﻞ‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ رﻳﺴﻚ‪ ،‬دوﻣﻴﻦ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه‬
‫‪ -‬ﺷﻴﺦ‪ .‬م ‪ ،‬ﺻﺒﺤﻴﻪ ‪.‬م ‪ ،‬رﻳﺤﺎﻧﻲ ﻫﻤﺪاﻧﻲ ‪.‬ح )‪ ،( 1384‬ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺎرﺑﺮدي ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ رﻳـﺴﻚ ؛‬
‫ﭘﺮوژه ﻧﻴﺮوﮔﺎﻫﻲ‪،‬دوﻣﻴﻦ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻲ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺮوژه‬
‫‪ -‬رري ﺑﻮرك ‪ ،‬زرﮔﺮ آزاد ‪.‬م ) ‪ ،( 1383‬ﻓﻨـﻮن ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ رﻳـﺰي و ﻛﻨﺘـﺮل ﭘـﺮوژه‪،‬‬
‫اﻧﺘﺸﺎرات اﻃﻼﻋﺎت‬
‫‪ -‬ﻛﻠﻪ ﻟﻨﺪ دﻳﻮﻳﺪ ‪ ،‬آﻳﺮﻟﻨﺪ ﻟﻮﺋﻴﺲ ‪ ،‬ﻓﺮاﻣﺮزي ‪.‬م ) ‪،(1383‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘـﺮوژه ‪:‬ﻃﺮاﺣـﻲ و اﺟـﺮاي‬
‫راﻫﺒﺮدي‪،‬اﻧﺘﺸﺎرات ﻣﺎزﻳﺎر‬
‫‪- Alan Webb ,(2003),The Project Manager's Guide to handling risk , Gower‬‬
‫‪- Baccarini,D.(1996),The Concept of project complexity-a review.‬‬
‫‪International journal of project management, 14,201-201.‬‬
‫‪- Clifford F.Gray & Erik Larson ,(2003), Project Management : the‬‬
‫‪managerial process , Mac Grow Hill‬‬
‫‪- Dale Cooper ,Stephan Gary , Geoffrey Raymond & Phil Walker‬‬
‫‪,(2005),project management Guidelines : Managing Risk in large Projects‬‬
‫‪& Complex‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪Flanagan, R.and Jewell , C.(2005),whole life appraisal for construction.‬‬
‫‪Oxford: Blachwell Publishing.‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪kerzner .Harold , (2003), project management : A systems approach to‬‬
‫‪planning , scheduling & controlling, john Willy & Sons‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪Procurements, John Wiley & Sons‬‬
‫‪-‬‬ ‫‪Project Risk Management Handbook,(2003),Office of Project‬‬
‫‪Management Process Improvement‬‬