Cbf`obfj-Cbf`obfj
Cbf`obfj-Cbf `obfj L`ftbop`rbr ]brljkt Mbfdjf Jqkmjh

Fjoj 5 Jrwkrj Hj‛jkfk Kojfbtbr

FKO 5 >797>7::34

Lbajs 5 WDOK =

M`sbf Wbfdjopu 5 Mrs. Jqujok, O.Wm

:) Njdjkojfj Wjfmjfdjf Ksajo tbrhjmjp ojfuskj kfmkd`.

Njdjkojfj Kfmkd` obfurut pjfmjfdjf Ksajo0 Njhwj lbnjfyjljf jfjl Kfmkd`

obopuf
obo pufyjk
yjk ljrjlt
ljrjltbrk
brkstkl
stkl yjfd
yjfd nbrnbm
nbrnbmjj mjf oboobokak
kaklk
lk lbojop
lbojopujf
ujf yjf
yjfd
d abn
abnkh
kh
obabnkhk jfjl sbuskjfyj, tbrojsul mkjftjrjfyj eudj obokaklk lbojopujf obakhjt
sbsujtu mjrk jajo ajkf (dhjkn). Njdk jfjl kfmkd`, lbojopujf sbpbrtk kfk tkmjl 
mkpbr`abh obajauk sujtu pr`sbs nbajejr tbrtbftu, obajkfljf obfurut sbnjdkjf `rjfd
ljrbfj jmjfyj sbsujtu mkmjajo tunuhfyj yjfd mksbnut jurj yjfd nbrwjrfj kfmkd`
(fkaj). Nbrnkijrj s`ja lbojopujf ojfuskj tbrhjmjp sbsujtu, tbftufyj lktj eudj
hjru
hjruss obobak
akhj
hjtt eu
eudj
dj jljf
jljf l`mr
l`mrjt
jt oj
ojfu
fusk
skjj yjfd
yjfd sbrn
sbrnjj tb
tbrn
rnjt
jtjs
js jtjs
jtjs sbdj
sbdjaj
aj
sbsujtufyj, lbiujak ojfuskj pkakhjf yjfd tbajh mknbrk jfudbrjh jtjs lbhbfmjl mjf
ljru
ljrufk
fkjj Jaaj
Jaajh
h YT].
YT]. Mb
Mbok
oklk
lkjf
jf puaj
puaj s`ja
s`ja lboj
lbojop
opuj
ujff ojojfu
fusk
skjj tb
tbrh
rhjm
jmjp
jp
lbpbok
lbp bokakl
akljf
jf kao
kaouu pbfdbt
pbfdbtjhu
jhujf,
jf, lhu
lhususf
susfyj
yj mja
mjajo
jo hja kfk pbfpbfdbt
dbtjhu
jhujf
jf yjf
yjfdd
 nbrljktjf mbfdjf hja-hja dhjkn yjfd ajzko mkokaklk `abh sbnjdkjf jfjl-jfjl jtju
`rjfd Kfmkd`.

Ybsufdduhfyj lbojopujf ojfuskj jtjs lbpbokakljf kaou pbfdbtjhujf hjfyjajh

 njdjkljf sbtbtbs jkr mk sjoumrj aujs jtjs kaou pbfdbtjhujf yjfd mkokaklk Jaajh
YT]. @abh sbnjn ktu, ojlj jpjnkaj jmj sbsb`rjfd mkjfddjp obokaklk lbojopujf
tbftjfd sbsujtu obabnkhk l`mrjtfyj sbnjdjk ojfuskj pjmj uouofyj, lktj hjrus
 nbrhjtk-hjtk mjf wjspjmj mjajo obfykljpkfyj. Mjajo nbnbrjpj hja Jaajh YT]
 nksj sjej obonbrkljf kaou pbfdbtjhujf lbpjmj ojfuskj sbijrj ajfdsufd tjfpj
obajauk pr`sbs nbajejr sbpbrtk pbfdbtjhujffyj Fjnk Lhkmkr js, mjf kfk puf ljrbfj
Lhkk
Lh kkmk
mkrr jm
jmjaj
jajh
h sb`r
sb`rjf
jfd
d fjnk
fjnk mj
mjf
f r`su
r`sua,
a, ojlj
ojlj wjej
wjejrr ek
eklj
lj Jaaj
Jaajh
h obon
obonbrk
brklj
ljf
f
 pbfdbtjhujf ktu. Ybnjdjkojfj ckrojf Jaajh mjajo ja-Zur‛jf, yjfd jrtkfyj5
‑Ojljj obr
‑Ojl obrblj
blj nbr
nbrmuj
muj (Fjnk
(Fjnk Ousj
Ousj mjf pbonjf
pbonjftuf
tufyj)
yj) obf
obfmjp
mjpjtl
jtljf
jf sb`rjf
sb`rjfdd
hjonj mjrk hjonj-hjonj Ljok (yjktu fjnk lhkmkr), yjfd tbajh Ljok jfudrjhk
r`hojt mjf tbajh Ljok jejrljf lbpjmjfyj kaou mjrk sksk Ljok (Jaajh)." (ZY. Ja-
Ljhck5 32)

Eklj sbsb`
Eklj sbsb`rjrjfd
fd yjyjfd
fd sjabh
sjabh mjf
mjf nb
nbrt
rtjq
jqwj
wj lblbpj
pjmj
mj Jaaj
Jaajh
h mkmkou
oufd
fdlk
lkfl
fljf
jf nk
nksj
sj
obopbr`abh pbfdbtjhujf mjrk Jaajh tjfpj pr`sbs nbajejr tbrtbftu, yjfd lboumkjf
obfuru
obf urutt ljuo
ljuo suck
suck mksbnu
mksbnutt kaou
kaou ajmufk
ajmufk,, ajau njd
njdjko
jkojfj
jfj mbf
mbfdjf
djf lbojop
lbojopujfujf
sb`rjfd jfjl Kfmkd`0, yjfd eudj lbnjfyjljf mjrk obrblj obokaklk ljojopujf
tbftj
tbftjfd
fd sbsu
sbsujt
jtu
u obobab
abnk
nkhk
hk jfjfjl
jl aj
ajkf
kf tj
tjfp
fpjj ob
obaj
ajau
aukk pr`s
pr`sbs
bs nb
nbaj
ajej
ejrr tb
tbro
rojsu
jsul 
l 
obfdbtjhuk hja-hja yjfd dhjkn. Ybpbrtk m mjpjt
jpjt obakhjt ekf jtju sbtjf, obfdbtjhuk
 

lbhkmupjf ojsj ajau mjf ojsj mjtjfd, mjf ajkf-ajkf. Mjajo ljktjf kfk ojlj tbftu
sjej lktj hjrus obakhjtfyj mbfdjf pbfuh lbhjtk-hjtkjf mbfdjf obakhjt sbnbrjpj
tkfddkljh tkfdljt lbsjabhjf mjf lbtjqwjjf jfjl yjfd tbrkfmkljsk kfmkd` tbrsbnut
lbpjmj Jaajh YT]. Eklj tbrkfmkljsk tkmjl jmj lbsjabhjf mjf lbtjqwjjf yjfd
mktufeuljf `abh yjfd nbrsjfdlutjf, tbrabnkh lbojopujffyj ktu mkmjsjrk mbfdjf
obfd
ob fddu
dufj
fjlj
ljf
f sbsu
sbsujt
jtu
u ob
obmk
mkjj tb
tbrtb
rtbft
ftu
u yjyjfd
fd kj pbpbri
rijy
jyjk
jk obok
obokakaklk
lk tu
tujh
jh jt
jtju
ju
lblu
lblujt
jtjf
jf tb
tbrt
rtbf
bftu
tu,, oj
ojlj
lj hja
hja kf
kfkk mk
mkkf
kfmk
mklj
ljsk
sklj
ljf
f sbnj
sbnjdj
djkk `r
`rjf
jfd
d yjfd
yjfd tk
tkmj
mjl 
l 
obfmjp
obf mjpjtl
jtljf
jf hkm
hkmjyj
jyjh h mjrk
mjrk Jaajh
Jaajh mjf tbrd`a
tbrd`a`fd
`fd lbs
lbsbsjt
bsjtjf,
jf, ljrbfj
ljrbfj l`mrj
l`mrjtfy
tfyjj
ojfuskj tkmjl mjpjt obakhjt ekf mjajo ueum jsakfyj.

Ybnjdjkojfj ckrojf Jaajh mjajo Ja-Zur‛jf, yjfd jrtkfyj5 ‑Tjhjk jfjl Jmjo,
 ejfdjfajh sbljak-ljak ljou mjpjt mktkpu `abh sbtjf, sbnjdjkojfj kj tbajh
obfdbaujrljf lbmuj knu-njpjlou mjrk surdj< kj obfjfddjaljf pjljkjffyj mjrk
lbmujfyj uftul obopbrakhjtljf ’lbpjmj lbmujfyj’‘ jurjtfyj. Ybsufdduhfyj, kj
(knaks/sbtjf) mjf pbfdklut-pbfdklutfyj obakhjt ljou mjrk sujtu tbopjt yjfd (mk
sjfj) ljou tkmjl nksj obakhjt obrblj. Ybsufdduhfyj, Ljok tbajh obfejmkljf
sbtjf-sbtjf ktu pbokopkf-pbokopkf njdk `rjfd-`rjfd yjfd tkmjl nbrkojf.‟ (ZY.
Ja-J‛rjc5 >4)

Ckro
Ckrojfjf Jaaj
Jaajhh tbtbrs
rsbn
bnut
ut mkmkjt
jtjs
js obobfu
fufe
feul
ullj
ljf,
f, njhw
njhwjj l`mr
l`mrjtjtfy
fyjj oj
ojfufusk
skjj
sbsuf
sbs ufdd
dduh
uhfy
fyjj tk
tkmj
mjll jmjmjj lb
lboj
ojop
opujujf
f uf
uftu
tull mj
mjpj
pjtt obak
obakhj
hjtt ek
ekf/
f/sbt
sbtjf
jf.. Aj
Ajau
au
 njdjkojfj eklj jmj sbs`rjfd mkjfddjp tbajh obokaklk lbojopujf mjpjt obakhjt
 ekf/sbtjf0 mkojfj mjajo ljktjf kfk sbsb`rjfd
s bsb`rjfd yjfd tbrkfmkljsk kfmkd` eudj obokalk
lbojopujf sbpbrtk kfk. Mjf obfdjpj sbsb`rjfd nksj kfmkd`0 Rstjmz Jnu Ousj
obfejwjn5"Lboufdlkfjf jmj sjajh sjtu mjrk abauhur jfjl kfmkd` yjfd obajluljf
 pbrsblutujf mbfdjf ekf. Kfk obfybnjnljf jmj ekf yjfd nbrsbojyjo mjajo mkrk
lbturufjffyj. Obfdbfjk prbmklsk tbftjfd ojsj mbpjf, ktu sbnbfjrfyj pblbrejjf
mjrk ekf yjfd nbrsbojyjo mjajo mkrkfyj mjf tbftufyj ekf ousyrkl yjfd njfyjl 
 nbrtjpj sbhkfddj obokaklk lblujtjf yjfd nbsjr mjf ojopu obrjojaljf ojsj
mbpjf mjf oufdlkf nksj ejmk ktu sbouj slbfjrk` ekf tbrsbnut."

>) Njdjkojfj pjfmjfdjf Ksajo tbrhjmjp ojfuskj nbroktrj mbfdjf Ekf.

Ekf jmj
jmjajh
ajh sjajh
sjajh sjtu ojlhaul
ojlhaul dhjkn
dhjkn yjfd
yjfd tba
tbajh
jh mki
mkikpt
kptjlj
jljf
f Jaa
Jaajh
jh swt uftul 
uftul 
 nbrknjmjh lbpjmj-Fyj.

Mjf jlu tkmjl obfikptjljf ekf mjf ojfuskj obajkfljf supjyj obrblj obfdjnmk
lbpjmj-Lu. (Jmz-mzjrkyjt5 23).

Ybnjdjkojfj ojajkljt, lktj tkmjl mjpjt obfdbtjhuk kfc`rojsk tbftjfd ekf sbrtj
jajo dhjkn ajkffyj lbiujak obajauk lhjnjr shjmkq (rkwjyjt & kfc`rojsk yjfd
shjhkh) mjrk ^jsuauaajh sjw njkl obajauk Ja-Zurjf ojupuf Hjmkts nbakju yjfd
shjhkh.
shjhkh. Jaj
Jajsjf
sjf fyj jmjajh
jmjajh ljrbfj
ljrbfj lkt
lktjj tkm
tkmjl
jl mjpjt
mjpjt nbr
nbrhun
hunufd
ufdjf
jf sbijrj
sbijrj ckskl 
ckskl 
mbfd
mbfdjf
jf jajo
jajo dhjk
dhjkn
n mbfd
mbfdjf
jf hunu
hunufd
fdjfjf yjfd
yjfd obaj
obajhk
hkrl
rljf
jf kf
kfc`
c`ro
rojs
jskk yjfd
yjfd
obyjlkfljf jtju pjstk.
 

Ljtjljfaj
Ljtjlj fajh5
h5 ‑tkmjl
‑tkmjl jmj sb`rjf
sb`rjfd
d puf mk ajf
ajfdkt
dkt mjf mk nuok
nuok yjfd
yjfd obf
obfdbt
dbtjhu
jhukk
 pbrljrj yjfd dhjkn, lbiujak Jaajh‟, mjf obrblj tkmjl obfdbtjhuk nkaj (ljpjf)
obrblj jljf mknjfdlktljf. (Jf-Fjoa5 32)

Mkj jmjajh ]uhjf yjfd obfdbtjhuk yjfd dhjkn, ojlj Mkj tkmjl obopbrakhjtljf
lbpjmj sb`rjfd puf tbftjfd yjfd dhjkn ktu. Lbiujak lbpjmj ^jsua yjfd mkrkmhjk-
 Fyj, ojlj sbsufdduhfyj Mkj obfdjmjljf pbfejdj-pbfejdj (ojajkljt) mk oulj
mjf mk nbajljfdfyj. Yupjyj Mkj obfdbtjhuk, njhwj sbsufdduhfyj rjsua-rjsua ktu
tbajh obfyjopjkl
obfyjopjkljf jf rksjajh-rksjajh
rksjajh-rksjajh ]uhjf
]uhjffyj,
fyj, sbmjfd
sbmjfd (sbnbf
(sbnbfjrfyj
jrfyj)) kaou-F
kaou-Fyj
yj
obakputk jpj yjfd jmj pjmj obrblj, mjf Mkj obfdhktufd sbdjaj sbsujtu sjtu
 pbrsjtu. (Ja-Ekf5 >3->8).

Ojfuskj mkpbrkftjhljf `abh Jaajh swt uftul obajluljf oujojajh (pbrdjuajf)

mbfdjf sbsjoj ojfuskj, ljrbfj tueujf hunufdjf s`skja jmjajh uftul obajhkrljf
lbtbfjfdjf hjtk, lbrej sjoj yjfd njkl, sjakfd pbrijyj, sjakfd obfyjyjfdk mjf
sjakfd obonbrk.
obonbrk. Ybouj ktu mjpjt nbrajfdsufd
nbrajfdsufd mjf tbrwu
tbrwueum
eum mbfdjf njkl, ljrbf
ljrbfjj
sb`rjfd
sb`rjf d ojfu
ojfuskj
skj mjpjt obfmbfdjrljf
obfmbfdjrljf pbonk
pbonkijrjjf
ijrjjf sjumj
sjumjrjfyj,
rjfyj, mjpjt obakh
obakhjt
jt
s`s`l
s`s` l tunuhf
tunuhfyj,
yj, nbrejn
nbrejnjtjf
jtjf tjfdjf
tjfdjf mbfdjf
mbfdjffy
fyj,
j, obakhj
obakhjtfy
tfyjj dbo
dbonkr
nkrjj sbhkfdd
sbhkfddjj
mjpjt
mjp jt obr
obrjsjl
jsjljf
jf lbdbon
lbdbonkrjj
krjjf
f fyj
fyj,, mjf oba
obakhjt
khjtfyj
fyj nbr
nbrsbm
sbmkh
kh sbhkfd
sbhkfddj
dj nks
nksjj
obrjsjljf lbsbmkhjffyj.

Jaajh swt obfdbtjhuk cktrjh ojfuskj yjfd ibfmbrufd mjf obrjsj tbftbrjo nkaj
 nbrdjua mbfdjf sbsjoj ojfuskj, `abh ljrbfj ktu, Mkj tkmjl pbrfjh obfdjfeurljf
ojfusk
ojf uskjj uft
uftul
ul obfeja
obfejakf
kf hunuf
hunufdjfdjf mbf
mbfdjf
djf ojl
ojlhau
haul
l dhjkn
dhjkn yjfd
yjfd jskf
jskfd
d njdk
njdk
ojfusk
ojf uskj.
j. Njh
Njhljf
ljf Jaa
Jaajh
jh swt tkmjl
tkmjl obobrkf
obobrkftjhtjhljf
ljf lkt
lktjj uft
uftul
ul nbr
nbrl`o
l`oufk
ufkljs
ljskk
mbfdjf ojajkljt sbljakpuf, pjmjhja sbouj ojajkljt jmjajh ojlhaul Jaajh yjfd
tjjt lbp
lbpjmj
jmj-Fy
-Fyj.
j. Wjrj fjnk
fjnk mjf rjsu
rjsuaa jaj
jajhko
hkouss
ussjajo
jajo puf hjfyj
hjfyj nbr
nbrhun
hunuf
ufdjf
djf
mbfdjf ojajkljt ljrbfj pbrkftjh Jaajh swt mjajo rjfdlj obfbrkoj wjhyu, mjf
jojtt nbrjt
joj nbrjt njd
njdkk obrblj
obrblj ekl
ekljj oja
ojajklj
jkljtt obfjop
obfjopjlljlljf
jf wueumf
wueumfyj
yj yjfd
yjfd jsak mk
hjmjpjf obrblj. @abh ljrbfj ktu tkmjl ejrjfd pjrj ojajkljt obfbouk ^jsuauaajh
sjw mjajo wueum ojfuskj sbopurfj jdjr abnkh oumjh njdk ^jsuauaajh sjw uftul 
obfbrkoj wjhyu.

]bftjfd lbtbftbrjojf hjtk ojfuskj nbrhunufdjf mbfdjf sbsjoj ojfuskj Jaajh

swt nbrckrojf5

Mjf mk jftjrj tjfmj-tjfmj lblujsjjf-Fyj kjajh Mkj obfikptjljf uftulou kstrk-

ks
kstr
trkk mjrk
mjrk eb
ebfk
fkso
sou
u sbfm
sbfmkr
krk,
k, supj
supjyj
yj ljou
ljou ibfm
ibfmbr
bruf
ufd
d mjf
mjf obrj
obrjsj
sj tb
tbft
ftbr
brjo
jo
lbpjmjfyj, mjf mkejmkljf-Fyj mk jftjrjou rjsj ljskh mjf sjyjfd. Ybsufdduhfyj
 pjmj yjfd mboklkjf ktu nbfjr-nbfjr tbrmjpjt tjfmj-tjfmj njdk ljuo yjfd nbrcklkr.
(Jr-^uo5 >:).

Ojlfj ‑m
Ojlfj ‑mjr
jrkk eb
ebfk
fkso
sou
u sbf
sbfmk
mkrk
rk‛‛ jm
jmjaj
jajh
h mj
mjrk
rk sbs
sbsjo
jojj ojfu
ojfuskj
skj,, nu
nulj
ljf
f ek
ekf
f jt
jtju
ju
ojajkl
oja jkljt,
jt, jtju
jtju ojl
ojlhau
haul
l ajk
ajkf
f yjfd
yjfd nuljf
nuljf ojfusk
ojfuskj.j. Ljr
Ljrbfj
bfj hun
hunufd
ufdjf
jf mbfdjf
mbfdjf
ojlh
oj lhau
aul
l aj
ajkf
kf,, jpja
jpjajd
jdkk mjaj
mjajoo nbft
nbftul
ul pbrf
pbrfkl
kljh
jhjf
jf,, tk
tkmj
mjll jljf
jljf obaj
obajhkhkrl
rljf
jf
lbtbftbrjojf, pjmjhja lbtbftbrjojf jmjajh tueujf utjoj obfejakf hunufdjf.
 

 Ja-Zurjf & Hjmkts tbftjfd ekf

j. Ekf mkikptjljf m
mjrk
jrk jpk mjf mkikptjljf sbnbauo ojfuskj

‑Mjf sbsufdd
sbsufdduhf
uhfyj
yj Ljo
Ljokk tba
tbajh
jh obf
obfikp
ikptjl
tjljf
jf ojf
ojfusk
uskjj (Jmjo)
(Jmjo) mjr
mjrkk tjf
tjfjh
jh akj
akjtt
lbrkfd (yjfd nbrjsja) mjrk auopur hktjo yjfd mknbrk nbftul. Mjf Ljok tbajh
obfikptjljf ekf sbnbauofyj mjrk jpk yjfd sjfdjt pjfjs. ‑(Ja-Hker5 >3->4).

‑Ojajkl
‑Ojajkljt
jt tb
tbaj
ajh
h mk
mkik
ikpt
ptjl
jljf
jf mj
mjrk
rk ij
ijhj
hjyj
yj,, ek
ekf
f mk
mkik
ikpt
ptjl
jljf
jf mj
mjrk
rk fy
fyja
jajj jp
jpk,
k, mj
mjf
f
Jmjomkikptjljf mjrk tjfjh (yjfd tbajh mkebajsljf lbpjmj ljakjf)‟. ( H^.Ousako)

Wbrnbmjjf jsja pbfikptjjf kfk obfybnjnljf ojfuskj tkmjl mjpjt nbrhunufdjf

mbfdjf ekf, sbnjdjkojfj ojfuskj tkmjl nksj nbrhunufdjf mbfdjf ojajkljt lbiujak
 eklj ekf jtju ojajkljt obfdhbfmjlkfyj. Jpjnkaj ojfuskj obokftj ekf jdjr 
 nbrsbmkj nbrhunufdjf mbfdjffyj, ojlj pjstk ekf tbrsbnut jljf obfdjeuljf
syjrjt-syjrjt tbrtbftu yjfd nbrp`tbfsk obfybsjtljf ojfuskj mjrk ejajf Jaajh swt.

 n. Ekf jmjajh ojlhaul yjfd nbrlbonjf

nbrlbonjfd
d nkjl mjf nbrlbturufjf

‑Mjf (Kfdjtajh) lbtklj Ljok nbrckrojf lbpjmj pjrj ojajkljt5 ‑Yueumajh ljou
lbpjmj Jmjo, ojlj sueumajh obrblj lbiujak Knaks. Mkj jmjajh mjrk d`a`fdjf ekf,
ojljj kj obfmur
ojl obfmurhjl
hjljk
jk pbrkft
pbrkftjh
jh ]uh
]uhjff
jffyj.
yj. Wjt
Wjtutl
utljh
jh ljo
ljou
u obfdjo
obfdjonka
nka mkj mjf
turufjf-turufjffyj sbnjdjk pbokopkf sbajkf mjrkpjmj-Lu, sbmjfd obrblj jmjajh
ousuhou0 Jojt nurulajh Knaks ktu sbnjdjk pbfddjftk (mjrk Jaajh) njdk `rjfd-
`rjfd yjfd zhjako.‟ (Ja-Ljhck5 27).

Ja-Zurjf eudj obfybnutljf njhwj mk jftjrj njfdsj ekf jmj ljuo ajlk-ajlk fyj
(rkeja)
(rkeja) sbh
sbhkfd
kfddj
dj pjr
pjrjj uaj
uajoj
oj obf
obfyko
ykopua
pualjf
ljf nbr
nbrjrt
jrtkk jmj lju
ljuo
o pbr
pbrbop
bopujf
ujffyj
fyj
(ljrbf
(lj rbfjj tkm
tkmjl
jl mjpjt
mjpjt mkl
mkljtj
jtjljf
ljf ajlk-aj
ajlk-ajlk
lk lja
ljaju
ju tkmjl
tkmjl jmj pbr
pbrbop
bopujf
ujf).
). Mbfdjf
Mbfdjf
mboklkjf nbrjrtk obrblj nbrlbonjfd nkjl.

‑Mjf njh
njhwjsj
wjsjfyj
fyj jmj nbn
nbnbrj
brjpj
pj `rjfd
`rjfd ajl
ajlk-a
k-ajlk
jlk mk jftjrj
jftjrj ojf
ojfusk
uskjj obo
obokft
kftjj
 pbrakfmufdjf lbpjmj nbnbrjpj ajlk-ajlk mk jftjrj ekf, ojlj ekf-ekf ktu obfjonjh
 njdk obrblj m`sj mjf lbsjajhjf.‟ (Ja-Ekf5 3).

i. Ekf mjpjt obakhjt ojfuskj sbmjfdljf ojfuskj tkmjl mjpjt obakhjt ekf

‑Hjk jfjl
‑Hjk jfjl Jmjo
Jmjo,, ej
ejfd
fdjf
jfaj
ajh
h sblj
sbljak
ak-l
-lja
jakk lj
ljou
ou mjpj
mjpjtt mk
mktk
tkpu
pu `a
`abh
bh syjk
syjktj
tjf
f
sb
sbnj
njddjk
jkoj
ojffj kj tb
tbaj
ajhh ob
obf fdbau
dbaujr
jrl
ljf lbm bmu
uj kn
knuu njpjo
jpjouu mjrkjrk su
surd
rdj,
j, kj
obfjfddjaljf mjrk lbmujfyj pjljkjffyj uftul obopbrakhjtljf lbpjmj lbmujfyj
‘jurjtfyj. Ybsufdduhfyj kj mjf pbfdklut-pbfdklutfyj obakhjt ljou mjf sujtu
tbopj
tbo pjtt yj
yjfd
fd ljou
ljou tktkmj
mjl
l nknksj
sj ob
obakakhj
hjtt obrb
obrblj
lj.. Yb
Ybsu
sufd
fddu
duhf
hfyj
yj Ljok
Ljok tb
tbajh
ajh
obfejmkljf syjktjf-syjktjf ktu pbokopkf-pbokopkf njdk `rjfd-`rjfd yjfd tkmjl 
 nbrkojf.‟ (Ja-J‛rjc5 >4).

Hja kfk obo

obonuj
nujtt lktj
lktj tkmjl
tkmjl mjpjt
mjpjt nbr
nbrhun
hunuf
ufdjf
djf mbfdjf
mbfdjf obrblj
obrblj sbij
sbijrj
rj wje
wjejr 
jr 
sbnjdjkojfj
sbnjdjkojfj hunufd
hunufdjf
jf sbsjoj ojfuskj. Ljaju puf tbrejmk hunufdjf,
hunufdjf, ojlj lktj
 nbrjmj pjmj p`sksk yjfd abojh, ljrbfj lktj tkmjl mjpjt obakhjt obrblj mjf
obrblj nksj obakhjt lktj.
 

m. Njhwj mk jftjrj njfdsj ekf jmj yjfd nbrkojf mjf jmj puaj yjfd ljckr, ljrbfj
obrblj mknbrkljf krjmjh (lbhbfmjl) mjf hjl obokakh sbpbrtk ojfuskj.

‑Mjf sbsufdduhfyj mk jftjrj ljok jmj ekf yjfd tjjt mjf jmj (puaj) ekf yjfd
obfykopjfd mjrk lbnbfjrjf. Njrjfdskjpj yjfd tjjt, ojlj obrblj ktu nbfjr-nbfjr 
tbajh obokakh ejajf yjfd aurus. Jmjpuf ekf yjfd obfykopjfd mjrk lbnbfjrjf,
ojlj obrblj obfejmk ljyu jpk njdk fbrjlj Ejhjfjo.‟ (Ja-Ekf (4>)5 :=-:2).

Obslkpuf jmj yjfd ousako, tjpk ljrbfj ekf ojlhaul dhjkn, ojlj tkmjl oufdlkf
oufiua lbtbftbrjojf hjtk mjf lbpbrijyjjf pbfuh njdk lktj tbrhjmjp lbksajojf
obrblj, jpjljh nbfjr ekf yjfd obfdjlu ousako eueur mbfdjf pbfdjlujffyj jtju
mustj0! Ljaju nbfjr, jpjljh obrblj ousako yjfd njkl jtju nuljf0! Njhljf lktj
hjrus wjspjmj mbfdjf tkpu mjyj obrblj.

Nbrhunufd
Nbrhun ufdjfjf mbf
mbfdjf
djf ekf jmj
jmjajh
ajh sjaj
sjajh
h sjtu pkftu
pkftu lbrusj
lbrusjljf
ljf mjf nbr
nbrp`t
p`tbfs
bfskk
obfmjtjfdljf njhjyj nbsjr njdk pbajlufyj. W`tbfsk njhjyj kfk mjpjt lktj pjhjok
mjrk hjmkts Zumsk mk ojfj ^jsuauaajh sjw obfyjopjkljf pbsjf Jaajh swt5

‑lbjmjjf hjfkc (aurus), mjf sufdduh obrblj ajau mkmjtjfdk `abh sbtjf-sbtjf yjfd
obfejuhlj
obfeju hljff obrblj
obrblj mjrk
mjrk jdj
jdjoj
oj obrblj
obrblj,, obf
obfdhj
dhjrjo
rjoljf
ljf jpj yjfd
yjfd tba
tbajh
jh Jlu
hjajaljf,
hjajaljf, mjf obobr
obobrkftjhl
kftjhljf
jf obrblj uftul obfyb
obfyblutul
lutuljf-Lu
jf-Lu mbfdjf hja-hj
hja-hjaa
yjfd tkmjl pbrfjh Jlu wjhyuljf lbpjmj obrblj sbmklkt puf.‟ (H.^Ousako)

Mjaka ajkf tbftjfd ajrjfdjf nbrhunufdjf mbfdjf ekf jmjajh5

‑Mjf njh
njhwjsj
wjsjfyj
fyj jmj nbn
nbnbrj
brjpj
pj `rjfd
`rjfd ajl
ajlk-a
k-ajlk
jlk mk jftjrj
jftjrj ojf
ojfusk
uskjj obo
obokft
kftjj
 pbrakfmufdjf lbpjmj nbnbrjpj ajlk-ajlk mk jftjrj ekf, ojlj ekf-ekf ktu obfjonjh
 njdk obrblj m`sj mjf lbsjajhjf‟. (Ja-Ekf5 3).

Kojo Jt-]hjnjrk mjajo tjcskrfyj obfybnutljf5 ‑Jmj pbfmumul ljopufd mjrk

 njfdsj Jrjn yjfd obfurufk abonjh mjf obfjonjh m`sj obrblj mbfdjf obokftj
 pbrakfmufdjf lbpjmj ekf pbfdhufk abonjh tbrsbnut, ajau ekf ktu nbrtjonjh nbrjfk
obfddjfddu obrblj.

]ueujf
]ueu jf sb`rjf
sb`rjfd
d ou
ousak
sako
o obaj
obajlu
lulj
ljff hu
hunu
nufd
fdjf
jf s`sk
s`skja
ja jm
jmja
jajh
jh mj
mjaj
ajo
o rjfdl
rjfdljj
 nbrknjmjh lbpjmj Jaajh swt mjf nbrusjhj obfkfdljtljffyj jtju uftul 
obfdhkfmjrljf mkrkfyj mjrk sbdjaj hja yjfd mjpjt obrusjl knjmjhfyj lbpjmj
Jaajh. Obajluljf hunufdjf mbfdjf ekf nbrp`tbfsk obrusjl pbfdhjonjjf lktj
lbpjmjj Jaajh yjktu tbrejtuh lbpjmj pbrnujtjf
lbpjm pbrnujtjf sykrkl sbpbrtk
sbpbrtk yjfd mkebajsljf
mkebajsljf `abh
jyjtt tbr
jyj tbrsbn
sbnut.
ut. Lbt
Lbtkmj
kmjlo
lojop
jopujf
ujf lkt
lktjj obakhj
obakhjtt obrblj
obrblj mjf lbo
lbojop
jopujf
ujf obr
obrblj
blj
obakhjt lktj nbrp`tbfsk obfejmkljf lktj nbrjmj pjmj p`sksk yjfd abnkh abojh,
sbhkfd
sbhk fddj
dj ekf yjf
yjfd
d ljc
ljckr
kr jtju
jtju pbf
pbfm`s
m`sjj sjf
sjfdjt
djt oufdlk
oufdlkff obo
obopbr
pbrmjy
mjyjj lktj
lktj jdjr 
jdjr 
 nbrojlskjt lbpjmj Jaajh swt.

Njdjkojfj nbrhunufdjf mbfdjf ekf yjfd obfdjlu ousako0 Lktj tbtjp tkmjl mjpjt
obojstkljf
obojst kljf lbnbfjrjf pbfdjlujf
pbfdjlujffyj
fyj ljrbf
ljrbfjj lktj tkmjl mjpjt obakhjt jpjajdk
obfyba
obfybakmk
kmklk
lk fyj.
fyj. Nkaj
Nkaj ekf tbrs
tbrsbnu
bnutt ousako
ousako sbljak
sbljakpuf
puf,, nu
nuljf
ljf obf
obfejm
ejmkk ejokfj
ejokfjf
f
 njhwj kj jmjajh ekf ousako yjfd njkl mjf tjjt lbpjmj Jaajh.
 

Mk sjopkfd ktu, tkmjl jmj ojfuskj yjfd mjpjt obfufmulljf ekf sbpbfuhfyj (tjjt
sbpbfuhfyj tjfpj syjrjt) sbajkf Fjnk Yuajkojf js mbfdjf m`jfyj5

Yuajkojf nbrljtj5 ‑[j ]uhjflu, jopufkajh jlu mjf jfudbrjhljfajh lbpjmjlu

lbrjejj
lbrjejjf
f yjfd
yjfd tkm
tkmjl
jl mko
mkokak
kaklk
lk `abh
`abh sb`r
sb`rjfd
jfd euj
eujpuf
puf sbsu
sbsumjh
mjhlu,
lu, sbsufdd
sbsufdduhf
uhfyj
yj
Bfdljuajh yjfd Ojhj Wbonbrk‟. (Yhjm (98)5 92).
Ojlj nbrhunufdjf mbfdjf ekf tkmjl oufdlkf mkajluljf lbiujak jpjnkaj ekf ktu
obfdhbfmjlkfyj, mjf sbrkfd ljak kj njru nbrsbmkj jpjnkaj ojfuskj obobfuhk
syjrjt-s
syjrjt-syjr
yjrjt
jt tbrtbft
tbrtbftu.
u. Yyj
Yyjrjt
rjt-syj
-syjrjt
rjt kfk mjp
mjpjt
jt mkp
mkpjstk
jstkljf
ljf sbi
sbijrj
jrj nbr
nbrtjh
tjhjp
jp jlj
jljf
f
obfddkrkfd
obfdd krkfd ojfuskj
ojfuskj ejtuh lbpjmj
lbpjmj lbojl
lbojlskjtjf
skjtjf,, njhljf
njhljf oufd
oufdlkf
lkf lbousyrklj
lbousyrkljff
mjf lblucurjf yjfd obfdbaujrljffyj mjrk jejrjf Ksajo. Fj‛umzu nkaajh.

Ojsjajh Nbrsjh
Ojsjajh Nbrsjhjnj
jnjtt mbf
mbfdjf
djf Ekf (]kfej
(]kfejujf
ujf Jdjoj
Jdjoj mjf Hunufd
Hunufdjff
jffyj
yj mbfdjf
mbfdjf
]bfjdj Mjajo). Nkaj mktkfeju mjrk sbdk jdjoj, sbijrj outajl
outajl mjf ebajs Jaajh YT]
obfbdjsljf mjajo Ja Zur‛jf, snn 5

‑Mjf njhwjsjfyj jmj sjej nbnbrjpj `rjfd ajlk-ajlk mk jftjrj ojfuskj obokftj
 pbrakfmufdjf lbpjmj nbnbrjpj ajlk-ajlk mk jftjrj Ekf,
E kf, ojlj Ekf-ekf ktu eustru hjfyj
obfjonjhk obrblj m`sj mjf lbsjajhjf‟.(ZY.Ja Ekf53)
Ybtbajh sbijrj ebajs jyjt Ja Zur‛jf kfk mktbrjfdljf njhwj jmj ajrjfdjf lbrjs
mjajo
mja jo jdj
jdjoj
oj mjajo
mjajo nbrsjh
nbrsjhjnj
jnjtt mbf
mbfdjf
djf ekf
ekf,, tbrljm
tbrljmjfd
jfd ojs
ojskh
kh sjej
sjej mkn
mknujt
ujt-nu
-nujt
jt
 pbrtjfyjjf. ‑Nuljfljh jyjt ktu obfebajsljf hjfyj pjmj ajrjfdjf obokftj
 pbrakfmufdjf sjej, nuljf nbrsjhjnjt0 tbftu sjej mjpjt mkejwjn njhwj
 pbrsjhjnjtjf mbfdjf ekf sbijrj `t`ojtks jljf obokftj pbrt`a`fdjf jtju
 pbrakfmufdjf lbpjmjfyj. Eklj sbjfmjkfyj kj obfdjtjljf njhwj nbrsjhjnjt hjfyj
mjajo jrtk nbrtbojf, tkmjl okftj t`a`fd sbmklktpuf lbpjmjfyj tbtjp sjej tbrajrjfd,
ljrbfj pjmj jyjt ktu eudj ebajs pjmj ekf-ekf jljf obonjwj lktj lbpjmj abonjh
m`sj mjf lbsjajhjf. Nbrsjhjnjt nbrjrtk tbajh tbrejmk l`oufkljsk mjf l`oufkljsk
ktu sbfmkrk jljf tbrejmk pbfdjruh-obopbfdjruhk njhljf eustru ljrbfj l`oufkljsk
jtju pbonkijrjjf ktu puaj ekf-ekf mjpjt obfkpu ojfuskj.

]brljmjfd eudj mktjfyjljf

kfdkf obfdbtjhuk kfc`rojsk njhwj njdjkojfj
hja yjfd djkn-djkn eklj
sjej,pbrsjhjnjtjf ktu hjfyjsnn
ojlj mjpjt mkejwjn, sbnjtjs
5

]btjp
]btjp sje
sjejj tk
tkmj
mjl
l n`ab
n`abhh ljrbf
ljrbfjj mb
mbfd
fdjf
jf mbmbok
oklk
lkjf
jf nbrj
nbrjrtk
rtk lk
lktj
tj okft
okftjj t`t`a`
a`fd
fd
lbpjmjfyj
lbpjm jfyj mjf yjfd fjojfyj
fjojfyj obokf
obokftjtj t`a`f
t`a`fdd jtju okftj kfc`rojsk
kfc`rojsk pjstka
pjstkajh
jh jmj
hjrdjfyj njdk ekf-ekf ktu. Wjstkajh ekf-ekf ktu jljf okftj pjorkh sbsujtu lbpjmj
`rjfd tbrsbnut. Mk skfkajh ouajk tbrejmkfyj pbfkpujf uftul obfejtuhljffyj lb
mjajo m`sj mjf lbsjajhjf.

Obfurutt Jaa
Obfuru Jaajh
jh mja
mjajo
jo Ja Zur Zur‛jf
‛jf,, pjr
pjrjj ekf tkmjl
tkmjl obo
obokak
kaklk
lk lbojop
lbojopujf
ujf uft
uftul 
ul 
obfdbtjhuk pbrljrj djkn, ckrojf Jaajh tbrsbnut, snn 5

‑Wjrj ekf ktu nbrljtj,‟Ybsufdduhfyj ljok tkmjl obfdbtjhuk jpjljh mklbhbfmjlk

lb
lbej
ejhj
hjtj
tjf
f uftu
uftul
l `r
`rjf
jfd-`
d-`rjf
rjfd
d yj
yjfd
fd mk nuok
nuok jt
jtju
ju ]u
]uhj
hjf
f ob
obfd
fdhb
hbfm
fmjl
jlkk jl
jljf
jf
lbnjkljf njdk `rjfd-`rjfd ktu.‟(ZY.Ja Ekf5:7)
 

Jmjajh obfejmk ebajs njhwj sbljakpuf skcjtfyj t`a`fd-ob

t`a`fd-obf`a`f
f`a`fd
d lbmuj nbajh
 pkhjl, obfurut muj jyjt mk jtjs tbtjp sjej obrupjljf ajrjfdjf sbijrj outajl.

Jmjpuf obfyjf
Jmjpuf obfyjfdlu
dlutt lks
lksjh
jh Fjn
Fjnkk Yuajko
Yuajkojf
jf js ebaj
ebajss obrupj
obrupjljf
ljf oul
oulekzj
ekzjtt yjfd
yjfd
skcjtfyj ajfdsufd ljrufkj Jaajh nuljf rbljyjsj obabwjtk pbrsjhjnjtjf ( njij ZY.
Js-Yjnjj5
Js-Yjnj j5 :>-:=)
:>-:=).. Njhljf
Njhljf hjrus
hjrus pua
puajj mkpbrh
mkpbrhjtkl
jtkljf
jf njhwj
njhwj Fjn
Fjnkk Yuajko
Yuajkojf
jf js
lbtklj ktu sbnjdjk sb`rjfd rjej mkjftjrj ojfuskj mjf ekf-ekf. Ejmk kj obobrkftjh
mklbrje
mklbrjejjf
jjffyj
fyj yjfd
yjfd tbrm
tbrmkrk
krk mjr
mjrkk njfdsj
njfdsj ojfusk
ojfuskjj mjf ekf.
ekf. Nuljf
Nuljf eus
eustru
tru okftj
okftj
 pbrt`a`fdjf mjrk obrblj, tbtjpk obrbljajh yjfd tjlaul mjf tufmul jtjs
 pbrkftjhfyj.

Njdjko
Njdj kojf
jfjj ek
eklj
lj nbrsj
nbrsjhj
hjnj
njtt mb
mbfd
fdjf
jf ekekf
f ousa
ousako
ko sjej
sjej 0 nu
nulj
ljfl
fljh
jh Ja Zur‛j
Zur‛jf
f
obfebajsljf jmjfyj ekf ousako yjfd sulj nbrnujt lbnjkljf 0 ojlj ejwjnfyj
tbtjp sjej tkmjl n`abh ljrbfj jyjt Ja Zur‛jf tjmk nbrnkijrj sbijrj uouo tjfpj
 pbfdbiujakjf. Mk sjopkfd ktu sbhjrusfyj eudj mkpjhjok njhwj eklj ekf ktu ousako
yjfd tjjt nbrjdjoj ojlj pjstkajh kj tkmjl oju nbrsjhjnjt mbfdjf ojfuskj ljrbfj
jmj ajrjfdjf jyjt Ja Zur‛jf. Ybnjn pbm`ojf obrblj eudj tkmjl ajkf jmjajh Ja
Zur‛jf. Nbfjrajh sbpbrtk pbrljtjjf Yyblh Knfu Hjejr Ja Hjktjok obfdjtjljf
mjajo lktjn ja cjtjwka hjmksjh h.:7=, snn 5

Ybsufdduhfyj obfdhjopkrljf mkrk lbpjmj ruh-ruh mjf nbrlhkmojt (obajluljf

 pbrsjhjnjtjf) mbfdjf rjej-rjej ekf jmjajh tbrojsul mjajo njdkjf skhkr.

Ajrjfdjf jdjoj tbrsbnut tbrfyjtj eudj sjfdj

Ajrjfdjf sjfdjtt nbrljkt
nbrljkt mjajo ojsjajh lbtjuhkmjf
lbtjuhkmjf
yjfd
yjf d obf
obfdje
djejrl
jrljf
jf lbp
lbpjmj
jmj ojf
ojfusk
uskjj jdjr
jdjr sbajau
sbajau hjfyj
hjfyj okf
okftj
tj pbrt`a
pbrt`a`fd
`fdjfjf mjf
 nbrlhkmojt lbpjmj Jaajh YT]. Yusjh ojupuf sbfjfd hjrus sbajau s bajau mksbrjhljffyj
lbpjmj Jaajh. Mk sjjt sbfjfd kj sbobstkfyj sbajau obouek mjf nbrsyulur jtjs
lj
ljru
rufk
fkjj yj
yjfd
fd mknb
mknbrkl
rkljf
jf ]uhj
]uhjff pjmj
pjmj mk mkrkf
rkfyj
yj.. Yb
Ybnjnjak
aklf
lfyj
yj mk sjjsjjtt obfb
obfbrkrkoj
oj
lb
lbsu
susjh
sjhjf
jf,, tj
tjuh
uhkm
km obfd
obfdjejejrl
jrljf
jffy
fyjj jd
jdjr
jr kj mjmjpj
pjtt nbrsj
nbrsjnj
njrr mj
mjf
f sba
sbaja
jau
u tb
tbtjp
tjp
kstkq`ojh obokftj pbrt`a`fdjf lbpjmj Jaajh. Nuljf eustru obokftj pbrt`a`fdjf
mjf pbfybabsjkjf ojsjajh lbpjmj pjrj ekf yjfd lbrejfyj hjfyj ojopu obfkpu
ojfuskj.

]bra
]brabn
bnkh
kh aj
ajdk
dk pbrsj
pbrsjhj
hjnj
njtj
tjf
f mbfd
mbfdjfjf ek
ekf
f tb
tbrf
rfyj
yjtj
tj obfd
obfdhj
hjru
rusl
sljf
jffy
fyjj uf
uftu
tul 
l 
obfybmkjljf sbsujtu yjfd mkjfddjp obfybfjfdljf ekf. Oksjafyj obonbrkljf
suduhjf sbsjebf, mupj jtju lbobfyjf mk wjltu-wjltu tbrtbftu. Lbjmjjf kfk ebajs
obrupjljf pbfdlhkmojtjf lhusus lbpjmj ekf sjhjnjtfyj. Njhljf nkaj kj aupj
obajluljffyj, ojlj ekf ktu nkjsjfyj jljf obfdkfdjtljffyj. ]brljmjfd mbfdjf
ijrj obr
obrjsu
jsulk
lk mkrkfy
mkrkfyjj jtju lba
lbaujr
ujrdjf
djfyj
yj sbhkfdd
sbhkfddjj tkm
tkmjl
jl sjmjrl
sjmjrljf
jf mkrk
mkrk njh
njhljf
ljf
obfdjoul jtju hkajfd kfdjtjf.

Nbrljkt brjt mbfdjf ojsjajh tbfjdj mjajo, ojlj sbnjdjkojfj mkpjhjok njhwj
tbfjdj
tbfjdj mja
mjajo
jo nbrtuo
nbrtuopu
pu pjmj
pjmj lbo
lbojop
jopujf
ujf lbtbrjo
lbtbrjopka
pkajf
jf obfd`a
obfd`ajh
jh mkr
mkrk.
k. Ojl
Ojljj
jspbl yjfd mkajh
mkajhkrljf
krljf mjrkpjmjfyj
mjrkpjmjfyj obrup
obrupjljf
jljf ourfk ljryj ojfmkrk mbfdjf tktkl 
lbnbrd
lbn brdjft
jftufd
ufdjf
jf lbp
lbpjmj
jmj Jaa
Jaajh.
jh. Ojlj
Ojlj ekl
ekljj sb`rjf
sb`rjfd
d pbfddu
pbfddufj
fj tjm
tjmkk nbrsjh
nbrsjhjnj
jnjtt
mbfdjf ekf tbftu sjej nbrtbftjfdjf mbfdjf tjnkjt tjmk yjfd mkpbajejrkfyj. Ybnjn
 nbrsjhjnjt mbfdjf ekf jljf obrusjl lbyjlkfjf yjfd tbajh jmj, sbmjfd tm
 nbrtuopu pjmj lbyjlkfjf.
 

Jpjnkaj kj nbrljtj jljf sjfddup obobakhjrj lbmujfyj, ojlj ebajsajh tm yjfd

mkokaklkfyj nuljf ajdk tm ourfk sbnjdjkojfj ajzkofyj. N`abh ejmk obrupjljf
rjfdljkjf tkpu mjyj ekf ktu sbfmkrk sbnjdjkojfj yjfd mkfyjtjljf ZY.Ja Ekf 5 3.
Wjmj lbfyjtjjffyj, `rjfd yjfd obfejakf pbrsjhjnjtjf mbfdjf ekf jljf oufiua
skc
skcjt
jt-sk
-skcj
cjtt yj
yjfd
fd jf
jfbh
bh,, nu
nulj
ljf
f hjfy
hjfyjj nbrt
nbrtbf
bftj
tjfd
fdjf
jf mb
mbfd
fdjf
jf jd
jdjo
jojj tb
tbtj
tjpk
pk eu
eudj
dj
 nbrtbftjfdjf mbfdjf tjnkjt pbfddufj tbfjdj mjajo, jftjrj ajkf, snn 5

Ybrkfd lbsurupjf jtju tkmjl sjmjrljf mkrk lbtklj mkojsulk ekf jtju mkpbfdjruhkfyj
sbljakpuf
sbljakpuf tkmjl mklbhbfmjlk
mklbhbfmjlk `abh `rjfd yjfd obfejakf pbrsjhjnjtj
pbrsjhjnjtjf f ktu. Njkl 
sbijrj sbfdjej mkajluljf
mkajluljffyj
fyj jtjupuf tkmjl sbijrj sbfdjej. Kfk ebajs nbrtbftjfdjf
nbrtbftjfdjf
mbfdjf jdjoj mjf tm yjfd sbajau obfdhjrusljf ojwjs mkrk mjf sbajau sjmjr mkrk.

Ybrkfd nbrcklkr yjfd jfbh mjf tjl ojsul jlja. Ybnjn kj jljf abnkh obobftkfdljf
 pbtufeul sjhjnjtfyj mjrk njfdsj ekf lbtkonjfd obobakhjrj lbojopujf jlja
 pklkrjffyj. ]bdjsfyj, ijrj nbrcklkrfyj jljf nbrunjh mjrk yjfd ojfuskjwk lbpjmj
ijrj nbrcklkr yjfd ojdki jtju okstkl. Ijrj kfk eudj nbrtbftjfdjf mbfdjf jdjoj
mjf tm yjfd sbajau oboprk`rktjsljf jlja sbnjdjk jajt sbfejtj tm ktu sbfmkrk. Mk skfk
lbsjmjrjf jlja mkejmkljf tuopujf lbojopujf mjrk l`fsbftrjsk.

Lbskopuajf yjfd nbfjr, njhwj obokftj njftujf jtju nblbrej sjoj mbfdjf ekf
 nuljfajh sbsujtu
sbs ujtu yjfd hjrjo ssbijrj
bijrj outajl. Ljrbfj ekf tbr
tbrojsul
ojsul ojlhaul Jaajh
yjfd obfmjpjtljf
obfmjpjtljf nbnjf jturjf syjrkjt sbnjdjkojfj
sbnjdjkojfj ojfuskj. Hunufdj
Hunufdjf
f lktj
mbfdjf ekf tkmjl abnkh mjrk oujojajh muj ebfks ojlhaul Jaajh ]j‛jaj.

Ybnjdjkojfj jturjf yjfd nbajlu lbtklj lktj nblbrej sjoj mbfdjf `rjfd ajkf.
Lbrej sjoj ktu n`abh mkajluljf, sbajoj mkajluljf mbfdjf ijrj yjfd ounjh mjf
uftul tueujf yjfd ounjh. Ybnjaklfyj, lbrej sjoj kfk nbrfkajk m`sj mjf tbrajrjfd,
 eklj mkajluljf mbfdjf ijrj tbrajrjfd jtju uftul tueujf tbrajrjfd.

9) Njdjkojfj Wjfmjfdjf tbrhjmjp Wjwjfd huejf

Jaaîh ]j‛îaî nbrckrojf 5

‑Mjf Mkjajh yjfd obfkupljf jfdkf sbnjdjk pbonjwj nbrktj dbonkrj sbnbauo
lbmjtjfdjf rjhojt-Fyj (huejf)< hkfddj jpjnkaj jfdkf ktu tbajh obonjwj jwjf
obfmufd,
obfmu fd, Ljok hjaju lb sujtu mjbrjh yjfd tjfmus, ajau Ljok turuf
turufljf
ljf huejf mk
mjbrjh ktu, ojlj Ljok lbaujrljf
lbaujrljf mbfdj
mbfdjf
f sbnjn huejf ktu pbanjd
pbanjdjk
jk ojijo nujh-
 nujhjf. Ybpbrtk ktuajh Ljok obonjfdlktljf `rjfd-`rjfd yjfd
yjfd tbajh ojtk, oumjh-
oumjhjf ljou obfdjonka pbajejrjf.‟ (ja-J‛rjc 24)

[jfd obfddbrjlljf jfdkf, iujij, huejf mjf ajkf sbnjdjkfyj hjfyjajh Jaaîh.
Ojfuskj hjfyj nksj oboprbmklsk mjrk tjfmj-tjfmj jajok (ljufkyjh) yjfd ojfj
 prbmklsk tbrsbnut nksj sjajh mjf nbfjr. Ojlj prbmklsk iujij sbpbrtk kfk yd
 nbrsjfmjr pjmj tjfmj-tjfmj jajok jmjajh tkmjl obfdjpj, sbajoj tkmjl mkkrkfdk
mbfdjf lbyjlkfjf lbnbfjrjffyj.
lbnbfjrjffyj. Ejmk, hjfy
hjfyjajh
jajh prbmklsk nbajlj.
 

Wjwjfd huejf yjfd mklajko nksj obokfmjhljf huejf jtju obfjhjf huejf, ojlj
sbejtkf
sbejtkfyj
yj obrblj
obrblj kfk jmjajh
jmjajh pjrjf`
pjrjf`roj
rojaa (muluf
(muluf)) yjfd
yjfd sbrk
sbrkfdl
fdljak
jak nblbre
nblbrejsjo
jsjojj
mbfdjf ekf, sbnjdjkojfj muluf-muluf ajkffyj.

Ljtj pjrj uajoj,

uajoj, muluf mjf tuljfd
tuljfd skhkr ktu jmjajh
jmjajh thjdhut mjf pjrj pbfmustj
pbfmustj
Jaajh ]j‛îaî nbrckrojf 5
‑Ojuljh Jlu nbrktjljf lbpjmj ljakjf, lbpjmj skjpj syjktjf-syjktjf ktu turuf0
Obrblj turuf lbpjmj tkjp-tkjp pbfmustj ajdk njfyjl nbrnujt ejhjt/nurul (pjrj
muluf
mul uf mjf tuljfd
tuljfd skhkr).
skhkr). Yyjktj
Yyjktjf-sy
f-syjkt
jktjf
jf tbrsbnu
tbrsbnutt obfyjo
obfyjopjk
pjkljf
ljf nbrktj
nbrktj yjfd
yjfd
obrblj mbfdjr (mbfdjf obfiurk nbrktj mjrk ajfdkt, lbpjmj pjrj muluf mjf tuljfd
skhkr), mjf lbnjfyjljf obrblj jmjajh pjrj pbfmustj‟ (ZY jsy-Yyu‛jrjj‛5 >>:-
>>9).

Wjrj uajoj tjcskr obfebajsljf njhwj pjrj pbfmustj mjajo jyjt mk jtjs jmjajh
muluf mjf yjfd sboksja mbfdjf obrblj.

Obfmjt
Obfmjtjf
jfdk
dk pjwj
pjwjfdfd huej
huejf
f sjoj
sjoj hulu
huluof
ofyj
yj mbfd
mbfdjf
jf ob
obfm
fmjt
jtjf
jfdk
dk mulu
muluf.
f.
Huluofyj mkpbrkfik sbnjdjk nbrklut5

Obfmjtjfd
Obfmjt jfdkk mjf nbr
nbrtjf
tjfyj
yj lbp
lbpjmj
jmj obr
obrblj
blj tjf
tjfpj
pj obo
obonbf
nbfjrlj
jrljffy
ffyj,
j, ojl
ojljj kfk
huluofyj m`sj yjfd sjfdjt nbsjr mjf tkmjl mktbrkoj shjajtfyj sbajoj bopjt
 puauh hjrk. (nuljf
( nuljf jrtkfyj tkmjl pbrau sh`ajt, ljrbfj sh`ajt ktu lbwjeknjf yd tkmjl 
 n`abh mktkfddjaljf.) sjoj mbfdjf lucur jshdhjr 
jshdhjr 

Obfmjtjfdk obrblj mjf obonbfjrljffyj obrblj ojlj kfk jmjajh ljckr.

Jpjnkaj yjfd mkajluljf muluf ktu tbrejmk mjf fyjtj sbpbrtk yjfd mklajko. Ojlj
 ejfdjf tbrtkpu, sbnjdjkojfj ^jsuauaajh shjaajaajhu ‘jajkhk wj sjaajo lbtklj
mktjfy
mktjfyjj tbftjf
tbftjfd
d ja-luh
ja-luhhjj
hjjf
f (pjrj
(pjrj muluf)
muluf),, nbakju
nbakju shj
shjaaja
aajaajh
ajhu
u ‘jajkhk
‘jajkhk wj sja
sjaajo
ajo
obfejwjn, ‑Obrblj jmjajh `rjfd-`rjfd yjfd tkmjl jmj jrtkfyj‟.

Yjajh sb`rjfd sjhjnjt nbrljtj, ‑Ybsufdduhfyj pjrj muluf tbrsbnut tbrljmjfd

obfyjopjkljf lbpjmj ljok sujtu (nbrktj) yjfd (lboumkjf tbrfyjtj) nbfjr.

Ojlj ^jsuauaajh shjaajaajhu ‘jajkhk wj sjaajo nbrsjnmj, ‑Ljakojt (nbrktj) yjfd

 nbfjr ktu jmjajh yjfd mkiurk (mjrk nbrktj mk ajfdkt) `abh ekf (syjktjf), ajau
mkojsulljffyj lb tbakfdj tbojf mbljtfyj (yjktu muluf mjf tuljfd skhkr), yjfd
lboumkjf obrblj obfijopurjmulljf nbrktj tbrsbnut mbfdjf sbrjtus lbmustjjf‟
(Outtjcjq jajkhk)