Część I

Analiza krótkookresowa
Koszty produkcji
Podstawowe pojęcia:
Analiza krótko- i długookresowa 1. Koszty stałe
2. Koszty zmienne
3. Koszty całkowite
Literatura obowiązkowa: 4. Koszty krańcowe
Tomasz Kątowski, Podstawowy wykład z mikroekonomii, 5. Koszty przeciętne
Wyd. UG, Gdańsk 2000, s.57-67

KOSZTY
KOSZTY
KRAŃCOWE
TC = FC + VC
KRÓTKOOKRESOWE
MC (marginal cost)
ATC = TC/X
KOSZTY STAŁE KOSZTY ZMIENNE ATC = AFC + AVC
(F – fixed) (V – variable) AFC = FC/X
AVC = VC/X
CAŁKOWITE KOSZTY CAŁKOWITE KOSZTY
STAŁE ZMIENNE
FC
MC = ∆VC/ ∆X = ∆TC/ ∆X
VC
AVC = PL /APPL
PRZECIĘTNE KOSZTY PRZECIĘTNE KOSZTY
STAŁE ZMIENNE MC* = PL / MPPL *na rynku konkurencji doskonałej
AFC AVC
VC = ∑MC

Krzywe kosztów krańcowych oraz przeciętnych

KRÓTKOOKRESOWE KOSZTY CAŁKOWITE ORAZ KOSZTY
zmiennych i przeciętnych całkowitych PRZECIĘTNE I KRAŃCOWE
j.p.

80 j.p. j.p. TC
MC VC
70
MC
60
ATC ATC
50 AVC
AVC
40

30

20

10
X X
0 1 2 3 4 5 6 X

VC
VC KRZYWE: TC TC
= min . TC
KRZYWE: VC
= min . X
X
CAŁKOWITEGO
CAŁKOWITEGO VC
I PRZECIĘTNEGO
I PRZECIĘTNEGO X
TC
KOSZTU
KOSZTU ZMIENNEGO TC
X
CAŁKOWITEGO X
VC
X
Przeciętny koszt zmieny AVC Przeciętny koszt całkowity ATC
(average variable cost) – jest to (average total cost) – jest to
α α
wartość całkowitego kosztu wartość kosztu całkowitego w
0 X 0 X
zmiennego w przeliczeniu na przeliczeniu na jednostkę
jednostkę produkcji. Poziom AVC AVC produkcji. Poziom ATC moŜemy ATC
moŜemy obliczyć ustalając wartość obliczyć ustalając wartość
współczynnika nachylenia współczynnika nachylenia ATC
promienia wyprowadzonego promienia wyprowadzonego
AVC
z początku układu współrzędnych z początku układu współrzędnych
przechodzącego przez odpowiedni przechodzącego przez odpowiedni
punkt na krzywej VC punkt na krzywej TC
VC TC
AVC = ATC =
X X
X X
 TC TC
TC TC
KRZYWE KOSZTÓW: Punkt przegięcia VC KRZYWE KOSZTÓW CAŁKOWITYCH VC VC
VC
CAŁKOWITYCH, krzywej TC i VC ORAZ PRZECIĘTNYCH
CAŁKOWITYCH I KRAŃCOWYCH
MC = min.
C
KOSZTÓW ZMIENNYCH
I KOSZTU KRAŃCOWEGO Wówczas, gdy koszt krańcowy osiąga A B
wartość minimalną (MC=min.), krzywe A

Koszt krańcowy MC (marginal kosztu całkowitego (TC) i całkowitego

cost) – jest kosztem wytworzenia kosztu zmiennego (VC) mają punkt
kolejnej jednostki wyrobu. przegięcia (punkt, w którym zmienia się
Zwiększenie produkcji o jednostkę
0 X0 X dynamika ich przyrostu). Punkt A 0 X0 X1X2 X
wywołuje wzrost nakładów na MC ATC MC
MC Przy wielkości produkcji, przy której AVC
zmienne czynniki produkcji (wzrost przeciętny koszt zmienny jest minimalny MC
VC) i w konsekwencji odpowiedni (AVC=min.), promień wyprowadzony
wzrost kosztu całkowitego (TC). z początku układu współrzędnych jest ATC
Poziom MC moŜemy obliczyć styczny z krzywą całkowitego kosztu AVC
ustalając wartość współczynnika zmiennego (VC). Punkt B C
nachylenia stycznej do krzywej VC Gdy przeciętny koszt zmienny jest
lub TC w danym punkcie. minimalny (ATC=min.), promień B
wyprowadzony z początku układu A
dVC dTC
MC = = współrzędnych jest styczny z krzywą kosztu
dX dX X0 X X0 X1X2 X
całkowitego (TC). Punkt C

KRÓTKOOKRESOWE KOSZTY CAŁKOWITE ORAZ

PRZECIĘTNE I KRAŃCOWE Część II
Analiza długookresowa
j.p. TC
j.p.
MC VC
FC
ATC Podstawowe pojęcia:
FC
AFC

AVC 1. Długookresowy koszt całkowity

AFC

AFC

FC
AFC

AFC
AFC

FC 2. Długookresowy przeciętny koszt całkowity

AFC

FC
FC
FC
3. Długookresowy koszt krańcowy
FC
AFC 4. Zmiana długookresowego kosztu całkowitego
a korzyści skali
X X

Zmiana kosztów długookresowych przy Zmiana kosztów długookresowych przy

stałych korzyściach skali rosnących korzyściach skali

K LTC K LTC
LATC LATC

LTC
LTC
K2 =2K1 K3 =2K1
LATC=LMC K2=
5/ K
3 1
X2=2X1 X3=3X1
K1 K1
X2=2X1 LATC

X1 X1

L1 L2 = 2L1 L X1 X2 X X1 X2 X L1 L3 = 2L1 L X1 X2 X3 X X1 X2 X3 X
L2= 5/3L1

TYPOWE KRZYWE DŁUGOOKRESOWEGO KOSZTU

Zmiana kosztów długookresowych przy CAŁKOWITEGO, PRZECIĘTNEGO I KRAŃCOWEGO
malejących korzyściach skali
j.p. j.p.
K LMC LTC
LTC LATC
LTC
K3 = LATC
LATC
34/5K1

K2= X3=3X1
21/5K1
X2=2X1
K1

X1
L1 L3 =34/5L1 L X1 X2 X3 X X1 X2 X3 X Rosnące X0 Malejące X Rosnące X0 Malejące X
L2= 5/
3L1 korzyści skali korzyści skali korzyści skali korzyści skali
KRÓTKOOKRESOWY WYNIK EKONOMICZNY OPTYMALIZACJA WYNIKU EKONOMICZNEGO
PRODUCENTA MODELOWEGO PRODUCENTA

Zysk ekonomiczny: TR>TC, P>ATC Warunek maksymalizacji zysku ekonomicznego:

max. Пe = max. (TR-TC)
Zysk normalny*: TR=TC, P=ATC Aby Пe było maksymalne, pierwsza pochodna funkcji zysku musi być równa
* Dolny próg rentowności zeru oraz druga pochodna funkcji zysku musi być ujemna.

Strata ekonomiczna: TR<TC, P<ATC П’e =(TR-TC)’=0

stąd: TR’-TC’=0
• Strata ekonomiczna uzasadniająca produkcję:
VC<TR<TC; AVC<P<ATC TR’=TC’
dTR dTC
PoniewaŜ MR = oraz MC = , to:
• Punkt zamknięcia (warunkowa produkcja): dX dX
VC=TR<TC; AVC=P<ATC
MR=MC
• Strata ekonomiczna uzasadniająca zaprzestanie produkcji: d 2 TR d 2 TC
a takŜe dX 2
- dX 2
<0
TR<VC<TC; P<AVC<ATC