EA 1 – Elementy i układy elektroniczne.

Laboratorium

ĆWICZENIE 3. TRANZYSTOR JAKO WZMACNIACZ

Pomiar charakterystyki przejściowej

1. Połączyć według rys. 1 układ pomiarowy do badania tranzystora bipolarnego typu npn,
pracującego jako wzmacniacz w układzie wspólnego emitera (WE). Rezystor RB dołączyć
używając dodatkowej podstawki. Jego rezystancja powinna wynosić kilka kiloomów. Jako RC
zastosować rezystor dekadowy, należy nastawić na nim wartość 1 k. Wartość napięcia UCC
ustawić między 5 a 10 V. Woltomierze przełączyć w tryb DC.

Rys. 1. Układ do pomiaru charakterystyki przejściowej wzmacniacza tranzystorowego

2. Zmierzyć charakterystykę przejściową wzmacniacza: UWY = f(UWE) oraz UWY = f(UBE).

Amplitudę napięcia wyjściowego generatora (pokrętło AMPL) ustawić na minimum.
Zmieniać poziom składowej stałej (pokrętło OFFSET ADJ wyciągnięte) od zera aż do
wartości, przy której tranzystor wejdzie w nasycenie (napięcie UCE osiągnie wartość bliską
zera).

Pomiar wzmocnienia
3. Zbadać zależność wzmocnienia układu od wartości rezystancji RC:
ku = Uwy/Uwe = f(RC).
Dołączyć oscyloskop w celu obserwacji kształtu napięcia na wejściu i wyjściu tranzystora
(rys. 2).

UCC
Osc.
RC CH2
Osc.
CH1
RB
uwy V
Generator uwe V

Rys. 2. Układ do pomiaru wzmocnienia wzmacniacza tranzystorowego

Poziom składowej stałej napięcia wejściowego ustawić tak, aby tranzystor znajdował się w
stanie aktywnym. Pomocne w tym będą pomiary wykonane w poprzednim punkcie. Na rys. 3
przedstawiono przykładową charakterystykę przejściową z naniesionym przebiegiem
wejściowym i wyjściowym. Należy dobrać odpowiednią wartość amplitudy napięcia
zmiennego (Uwe) aby sygnał wejściowy i wyjściowy nie był zniekształcony. Częstotliwość
generatora ustawić na 1kHz. Woltomierze przełączyć w tryb AC.

1
 EA 1 – Elementy i układy elektroniczne. Laboratorium

Rys. 3. Przykładowa charakterystyka przejściowa wzmacniacza tranzystorowego

4. Zaobserwować przesterowanie wzmacniacza przy zbyt dużym wzmocnieniu lub zbyt
dużym napięciu wejściowym.

Pomiar charakterystyki przenoszenia

5. W układzie z rys. 2 zmierzyć charakterystykę przenoszenia ku = f(f). Dobrać amplitudę
napięcia wejściowego i wzmocnienie tak, aby sygnał wyjściowy nie był zniekształcony. Do
pomiaru napięć na wejściu i wyjściu wzmacniacza można wykorzystać oscyloskop, co
pozwoli na zwiększenie zakresu zmian częstotliwości od kilku herców do kilkuset
kiloherców.

Opracowanie wyników
1. Wykreślić wszystkie zmierzone charakterystyki. Oś częstotliwości przedstawić w skali
logarytmicznej.
2. Na podstawie zmierzonej charakterystyki przejściowej obliczyć i wykreślić zależności:
ku = f(UBE) i kus = f(UWE).
U WY
ku  ,
U BE
U WY
k us  – wzmocnienie skuteczne.
U WE
4. Wyznaczyć górną częstotliwość graniczną wzmacniacza.
5. Skomentować uzyskane wyniki.

Przed przystąpieniem do ćwiczenia, aby usprawnić jego wykonanie, należy przygotować w

arkuszu kalkulacyjnym (Excel, OpenOffice itp.) plik z tabelami oraz wykresami, które będą
rysowane na podstawie wyników pomiarów wpisywanych do tabel.

2
 Protokół pomiarowy - tranzystor jako wzmacniacz
Imiona i nazwiska Grupa
1.
2.
3.

1. Charakterystyka przejściowa:
UWY = f(UWE), UWY = f(UBE) 3. Charakterystyka ku = f(f)

Lp. UWE, V UBE, V UWY, V Lp. f, kHz Uwe, mV Uwy, V ku

1 1
2 2
3 3
4 4
5 5
6 6
7 7
8 8
9 9
10 10
11 11
12 12
13 13
14 14
15 15
16 16
17 17
18 18
19 19
20 20

2. Charakterystyka ku = f(RC)

Lp. RC , W Uwe, mV Uwy, V ku

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15