Wzmacniacz operacyjny

Wojciech Kijaszek

Wydział Elektroniki Mikrosystemów i Fotoniki, Politechnika Wrocławska,

ul. Janiszewskiego 11/17, 50-372 Wrocław, Polska
 Symbol wzmacniacza operacyjnego

dodatni biegun zasilania

wejście nieodwracające

wyjście

wejście odwracające

ujemny biegun zasilania

2
 Schemat zastępczy wzmacniacza operacyjnego
+Ucc

idealny rzeczywisty
Ud
U+ AuUd wzmocnienie napięciowe (Au)
duże
przy otwartej pętli sprzężenia nieskończenie duże
(kilkaset tysięcy V/V)
zwrotnego
UO duża
-Ucc impedancja wejściowa nieskończenie duża
U- (rzędu MΩ i więcej)
mała
impedancja wyjściowa zerowa (kilkadziesiąt Ω
i mniej)
wejściowe napięcie małe
zerowe
niezrównoważenia (kilka mV i mniej)
𝑈𝑂 = 𝐴𝑢 𝑈+ − 𝑈− = 𝐴𝑢 ∙ 𝑈𝑑 ograniczony napięciem
zakres napięcia wyjściowego nieskończenie duży
zasilania
pasmo przenoszenia nieskończenie duże zależy od RF
napięcie różnicowe

3
 Podstawowe układy pracy wzmacniacza operacyjnego
wzmacniacz nieodwracający wzmacniacz odwracający

4 https://pl.wikibooks.org/wiki/Wzmacniacze_operacyjne
 Charakterystyka przejściowa UWY = f(UWE) wzmacniacza operacyjnego
wzmacniacz nieodwracający wzmacniacz odwracający
UWY [V] UWY [V]

+UCC
RF

UWE [V] UWE [V]

RF
-UCC

Zakres napięć wyjściowych wzmacniacza operacyjnego jest ograniczony napięciem zasilania (+/- UCC).
Wzmacniacze operacyjne typu rail-to-rail na swoim wyjściu mogą wystawić napięcie w pełnym zakresie od –UCC do +Ucc,
zakres napięć wyjściowych wzmacniaczy typu LDO (ang. Low-dropout) jest mniejszy o ułamki wolta, natomiast zakres
5 napięć wyjściowych standardowych wzmacniaczy operacyjnych jest mniejszy o około 2-3 V.
 Wyznaczanie KU z charakterystyki przejściowej UWY = f(UWE)

𝑈𝑤𝑦 [𝑉]
15

10

-0,3 -0,2 -0,1 0,1 0,2 0,3 𝑈𝑤𝑒 [𝑉]

-5

-10

-15

6
 Wyznaczanie KU z charakterystyki przejściowej UWY = f(UWE)
𝑉 ∆𝑈𝑊𝑌
𝐾𝑈 = 𝑈𝑤𝑦 [𝑉]
𝑉 ∆𝑈𝑊𝐸
∆𝑈𝑊𝑌 15
𝐾𝑈 [𝑑𝐵] = 20𝑙𝑜𝑔
∆𝑈𝑊𝐸

10
Δ𝑈𝑤𝑦 = 20 𝑉

-0,3 -0,2 -0,1 0,1 0,2 0,3 𝑈𝑤𝑒 [𝑉]

-5

-10 Δ𝑈𝑤𝑦 20 𝑉 𝑉
𝐾𝑈 = = = 100
Δ𝑈𝑤𝑒 0,2 𝑉 𝑉

-15 Δ𝑈𝑤𝑦
𝐾𝑈 = 20𝑙𝑜𝑔 = 40 𝑑𝐵
Δ𝑈𝑤𝑒 = 0,2 𝑉 Δ𝑈𝑤𝑒
7
 Charakterystyka częstotliwościowa KU = f(f) wzmacniacza operacyjnego i wpływ RF

80
wzmocnienie napięciowe, KU [dB]
RF
60

40

20

0
101 102 103 104 105 106 107 108
częstotliwość, f [Hz]

8
 Wyznaczanie pasma przenoszenia wzmacniacza operacyjnego
103
RF = 1 MΩ

wzmocnienie napięciowe, KU [V/V] 102 Δ3dB

f3dB = 70 kHz

101

100
103 104 105 106 107
częstotliwość, f [Hz]
Pasmo przenoszenia zaczyna ograniczone jest częstotliwością górną. Częstotliwość tę wyznacza spadek wzmocnienia o 3 dB
2
względem maksymalnego wzmocnienia KU0. Zmiana o 3 dB to spadek do (około 0,707) wartości początkowej.
9 2