Professional Documents
Culture Documents
ixj¾Okh ms<sn|
cd;sl m%;sm;a;sh
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh
ia;=;sh
1
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh
mgqk msgqj
1' ye¢kaùu 3
1'1 miqìu 3
1'2 úIh m:h 7
1'3 uQ,sl mo ks¾jpkh 7
2
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh
1' ye¢kaùu
<uhl=f.a wkd.;h i|yd moku ielfik ld,fPohla jYfhka cSú;fha uq,a jir lsym s fhys
jeo.;alu m¾fhaIK u.ska ukdj ;yjqrej we;' tfukau" iakdhq úoHd (neurological) lafIa;%fha
wOHhk bosrsm;a lr we;s m%n, idlaIs u.ska o fud<fha ixj¾Okh i|yd uq,a ld,Sk w;aoelSï"
m%Odk ld¾h Ndrhla bgq lrk nj fmkakqï lrhs' fud<h j¾Okh ùfï oS mrsirfha mj;sk
h:d¾:h iu. id¾:lj lghq;= lsrSug <uhs uq,a ld,fha isgu bf.k .ks;s' ta ksid uq,a ld,fha
oS <uhskag újD;jk mrsirh" Tjqkaf.a ixj¾Okh i|yd n,mdk b;du;a ;SrKd;aul jQ idOlhla
fjhs'
fuhg wu;r j" .=Kd;aulNdjfhka by< uÜgul mj;sk uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Ok
jevigyka i|yd flfrk wdfhdack o Wiia m%;s,dN ,nd fok nj j¾;udk m¾fhaIK u.ska
ikd: flf¾' th f.da,Sh jYfhka o ms<s.;a h:d¾:hla fjhs' tys m%;sM,hla jYfhka" udkj
m%d.aOkh ixj¾Okh lsrSu ;=<ska" ;sridr wd¾Ól ixj¾Okh m%j¾Okh flfrk wdfhdackhla
f,i" uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okhg jeä m%uqL;djhla ,eî we;' uq,a <udúh /ljrKh
iy ixj¾Okhg ,nd oS we;s fuu jeo.;alu ms<sn|j iudch oekqj;a ùfï m%;sM,hla jYfhka
nd, úfha <uhska i|yd iemfhk fiajd iy jevigyka j¾Okh ù ;sfí'
wjdisÞhl ;;a;ajhg ,la úh yels iy w;sYhska wjÞkï ;;a;ajhl cSj;a jk <uhska úfYaIfhka
wjOdrKh flfrñka ish¨ u <uhska i|yd iemfhk fi!LHh" fmdaIKh" wOHdmkh" iudc
fiajd" /ljrKh iy wdrlaIdj jeks w;HjYH fiajd ish,a, uq,a <udúh /ljrKh iy
ixj¾Okhg we;=<;a fõ' furg ixj¾Ok b,lal imqrd .ekSu i|yd odhl jk iudc m%d.aOkh
ixj¾Okh lsrSfï oS YS% ,xld rch wfkl=;a fiajdjka yd iudk jQ jeo.;alula uq,a <udúh
/ljrKhg iy ixj¾Okhg o ,nd fohs' iEu YS% ,dxlSh <uhl=gu ;u Wmrsu úNj;djka <Õd
lr .ekSug iyh jk fmdaIs; mrsirhla ;=< bf.kSug yd ixj¾Okh ùug wjia:d iy;sl lsrSu
ms<snƒj YS% ,xld rcfha lem úu j¾I 2004 oS y÷kajd ÿka uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Okh
ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sfhka ukdj fmkakqï flf¾' j¾;udk cd;sl m%;sm;a;sh u.ska" j¾I 2004
oS cd;sl m%;ms ;a;sfhka ms<sìUq l< fuu lemùu kej; ;yjqre flf¾'
1.1. miqìu
› ,xldj iyi% ixj¾Ok b,lal1 fndfyduhla uq,ska u idËd;a lr .;a rgla jk w;r by<
udkj ixj¾Ok w.hhka we;s rgj,a .Khg o wh;a fõ ^udkj ixj¾Ok jd¾;dj" 2016&' th m<uq
jk fY%aKsfha isg úYajúoHd, uÜgu olajd ksoyia wOHdmkh ,nd §u" ksoyia fi!LH fiajd
iemhSu yd fjk;a iqN idOk jevigyka Èjhsk mqrd ls%hd;aul ùu jeks idOl j, m%;sM,hla
jYfhka oelaúh yels h' tfy;a fun÷ iqúfYaIS ch.%yK w;r <ud ixj¾Okh iïnkaOfhka úúO
W!k;d o mj;sk nj lsj hq;=h'
Wmf;aa isg jhi wjqreÿ 5 olajd jQ › ,dxlsl <ud ck.ykh 1"743"780ls ^ck yd ksjdi ix.Kkh
2012&' fï w;r isák ySk j¾Okhlska hq;=" YdÍßl ÿn,;dj iy wvq nr ^ms<sfj,ska 13'1]" 19'6]
iy 23'5]& iys; <uhskaf.ka fmkakqï lrkafka ukao fmdaIKh YS% ,xldfõ ie,lsh hq;= .eg¨jla
j mj;sk nj hs2' uq,a <udúh wOHdmkh iïnkaOfhka n,k l, o úêu;a wOHdmkhg m%úIag
1
Nanayakkara W. MDG Country Report, 2014, Institute for Policy Studies of Sri Lanka
2
National Micro Nutrient Survey , 2012https://www.unicef.org/srilanka/MNS_Report-28.02.2013.pdf
3
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh
jk ^97]3& m%;sY;hg jvd uq,a <udúh wOHdmkhg m%úIag jk m%;sY;h wvq nj fmfkA' jhi wjqreÿ
3-4 <uhska w;r uOHia:dk.; uq,a <udúh wOHdmkhg m%úIag ùfï m%;sY;h 44'9] jk w;r jhi
wjqreÿ 4-5 <uhska w;r th 86'6]ls ^ck ixLHd yd ixLHd f,aLk fomd¾;fïka;=j" 2012 4 &'
iuia;hla jYfhka jhi wjqreÿ 3-5 w;r <uhskaf.a uq,a <udúh wOHdmkh i|yd m%úIagh 65]la
f,i fmkakqï flfrk kuqÿ" mdi,a meñŒfï wl%uj;a nj ie,ls,a,g .; hq;= .egjla f,i
y÷kd f.k ;sfí' fouõmshka ;=< uq,a <udúh wOHdmkfha jeo.;alu ms<sn| wjfndaOhla fkd
ue;s ùu" m%dfoaYSh ÿIalr;d" ÿ.S Ndjh iy w;sYhska wjÞkï ;;a;ajfha iy wjdisÞhl ;;a;ajfha
isák <uhska we;=¿ úfYaI wjYH;d iys; <uhska i|yd uq,a <udúhg iqúfYaIS jQ ueÈy;a ùfï
fiajdjka fkd ue;s ùu by; .eg,q j,g fya;= ù ;sfí' óg wu;rj uq,a <udúh wOHdmkfha
.=Kd;aulNdjh by< kexùug wjYH iïm;a fnoS hdfï úIu;d" iïm;a m%udKj;a fkd ùu"
kqmqyqKq .=rejreka fiajfha fhoS isàu" m%ñ;sj,g wkql+,ùug wiu;a ùu jeks .eg¨ o n,mdhs'
m%;sm;a;suh ikao¾Nh
YS% ,xld m%cd;dka;s%l iudcjdoS ck rcfha wdKavql%u jHjia:dfõ" <uhska iy fh!jkhka ldhsl
jYfhka" udkisl jYfhka" iodpdrd;aul jYfhka" wd.ñl jYfhka yd idudchsl jYfhka mQ¾K
j¾Okhg m;ajk njg j.n,d .ekSug;a" Tjqka wd;aud¾:h msKsi fhdod .kq ,eîfuka iy
fjkialïj,g md;% lrkq ,eîfuka wdrlaId lr .ekSug;a yelsjk mßÈ Tjqkaf.a Y=N isoaêh rch
úiska úfYaI mßY%uhlska hq;=j j¾Okh l< hq;= nj ^VI mrsÉfþofha 27 ^13& j.ka;sh&i|yka fõ'
fuhg wu;r j" YS% ,xld rch tlai;a cd;Skaf.a <ud whs;sjdislï ms<sn| iïuq;shg o w;aika ;nd
we;s w;r tys fmdÿ újrK wxl 7^General Comments No. 7,2006)&uq,a <udúh /ljrKh yd
ixj¾Okh i|yd iqúfYaIS fjhs' <ud whs;sjdislï iïuq;shg w;aika ;eîfuka wk;=rej rch
úiska <uhska o whs;sjdislïj,g ysñlrejka h hkak YS% ,xldj ms<s.;a nj fmkakqï flfrk <ud
m%{ma;sh 1992 oS y÷kajd fok ,oS' fuu ls%hdud¾.j,g wu;rj" ieug wOHdmk b,lal ^1990&" tu
b,lal kej; iy;sl flfrk vld¾ l%shdldß;aj rduqj^2000& fudialõ l%shdldrs;aj rduqj ^2010&"
iyY%l ixj¾Ok b,lal ^2000&" ol=Kq wdishdkq l,dmSh iyfhda.s;dj ms<sn| ^idla&ixúOdkfha
ol=Kq wdishdkq <uhska ms<sn| fld<U m%ldYkh ^2010& iy “wmf.a f,dalh mrsKdukh lsrSu(
;sridr ixj¾Okh i|yd jQ 2030 jev ms<sfj,” hkqfjka ks, jYfhka y÷kajkq ,nk ;sridr
ixj¾Ok b,lal (SDG,2015) hk ish,a,g o" YS% ,xldj md¾Yjlrefjla fjhs'
ieug wOHdmk b,lal w;rska m<uq b,lalh" uq,a <udúfha fjfik <uhskaf.a wOHdmkh flfrys
iDcqj wjOdkh fhduq lrk w;r" iyi%l ixj¾Ok b,lal w;rska m<uq b,lal ;=k uj yd orejd
iïnkaê; h' fouõmsh iydh i|yd jk fiajd" wdndê; <uhska yd Tjqkaf.a foudmshka i|yd
iudc idOdrK;ajh" jvd hym;a ufkda iudchSh ixj¾Okh iy úêu;a mdi,g yev .eiSu hk
ish,a, talShlrKh l<" <ud ñ;=re yd mjq, flaJøSh lr.;a ifudaOdks; fiajd moaO;shla ms<sn|j
fld<U idla m%ldYkfhys i|yka fõ' ;sridr ixj¾Ok b,lal jQ orsø;dj fkdue;s" l=i.skak
Y+kH" hym;a fi!LHh iy ukd Èú fmfj;" .=Kd;aul wOHdmkh" ia;%S mqreI iudkd;au;djh"
msßisÿ c,h" ikSmdrlaIdj iy wju l< wiudk;d hk b,lal w;rska wju jYfhka y;laj;a
3
The World Bank Group 2016 http://data.worldbank.org/indicator/SE.PRM.NENR?locations=SY
4
Table 27: Population aged 3 to 34 years engaged in educational activities by single years of age, sex
and sector
4
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh
idOkh lr .ekSu i|yd .=Kd;aul uq,a <ud úh /ljrK yd ixj¾Ok jevigyka yd fiajd
jeo.;a fõ'
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| 2004 cd;sl m%;sm;a;sh" jhi wjqreÿ 0-5 olajd
<uhskaf.a iuia; ixj¾Okh flfrys wjOdkh fhduq l< uq,au rdcH m%;sm;a;sh úh' YS% ,dxlsl
<uhska úêu;a wOHdmkhg m%úIag jk jhi wkqj fuu jhia ldKavh uq,a <udúh f,i iïu;
lr f.k ;sfí'5 YS% ,xldfõ iEu <uhl=gu fi!LH iïmkakj Ôú;h wdrïN lsÍug" wdrlaIs;"
/ljrKh iys; W;af;ackd;aul jd;djrKhl jefvkakg ie,eiaùu u.ska Tyqg fyda wehg
YdÍßlj fi!LH iïmkak" udkisl j i;siïmkak" Ñ;a;fõ.S j wdrlaIs;" idudðl j ksmqK"
nqoaêu;a bf.kqug olaI mqoa.,hl= ùug we;s whs;sh iy;sl lsÍu ^uq,a <udúh /ljrKh yd
ixj¾Ok ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sfha oelau m%ldYh" 11jk msgqj6& tys oelau fõ' j¾I 2004 oS y÷kajd
ÿka cd;sl m%;sm;a;sfha m%fõYh wod< ish,a, wka;¾lrKh lr .;a tlla jk w;r tys o¾Ykh
idl,H yd ifudaOdks; fjhs7'
uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Okh i|yd u fjka fkd jQjo" cd;sl <ud fi!LHh yd ud;D
m%;sm;a;sh" YS% ,xldfõ wdndê;hka i|yd jQ cd;sl m%;sm;a;sh iy <ud wdrlaIdj i|yd flgqïm;a
lr we;s cd;sl m%;sm;a;sh hk m%;sm;a;s uq,a <udúh wdjrKh flfrk yd Bg iydh olajk
m%;sm;a;suh f,aLk fjhs' fuu m%;sm;a;suh uQ,drïNhg wu;rj l=vd orejkaf.a iy .¾NkS
uõjrekaf.a fi!LH yd fmdaIKh iy uq,a <udúh orejkaf.a wdrlaIdj yd /ljrKh iïnkaO
rcfha jevigyka yd fiajd rdYshla o we;' uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Okhg iïnkaO
m%;sm;a;s yd jevigyka l%shd;aul lsÍfï § cd;Hka;r yd foaYSh rdcH fkd jk ixúOdkj, fuka
u fm!oa.,sl wxYfha ixúOdkj, o iydh rchg ,efí'
by; i|yka iqúfYaIS lreKq fuka u uq,a <udúfha <uhskag iemfhk fiajdj, .=Kd;aulNdjh
ms<sn| .eg¨" f.da,Sh jYfhka fuu lafIa;%fha isÿjkakd jQ j¾Okh" ;sridr ixj¾Ok b,lal
jeks jevigykaa fuka u" foaYSh mßmd,k lafIa;%fha isÿjk fjkia ùï yd 2004 cd;sl m%;sm;a;sh
l%shd;aul lsÍfï § y÷kd.kq ,enQ W!k;d o ksid uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Okh ms<sn|j
oekg mj;sk cd;sl m%;m s ;a;sh kej; i,ld ne,Sfï iy jeä oshqKq lsÍfï wjYH;dj mek ke.S
we;' tfyhska Bg wod< ish¨ fiajd ^fi!LHh" wOHdmk" iudc fiajd" <ud /ljrKh iy <ud
wdrlaIdj" wdndO iys; <uhska& iy uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Okh yd iïnkaO ish¨ wxY
^rdcH" cd;Hka;r rdcH fkd jk ixúOdk" foaYSh rdcH fkd jk ixúOdk iy fm!oa.,sl wxYh&
taldnoaO lr jvd ld¾hlaIu fufyhqï hdka;%Khla ls%hd;aul lsrSfï wfmalaIdfjka uq,a <udúh
/ljrKh yd ixj¾Okh ms<sn| 2018 cd;sl m%;m s ;a;sh y÷kajd fokq ,efí'
5
úúO rgj, iy l,dmj, uq,a <udúh ms<sn|j w¾: ksrEmKh lsÍu foaYSh iïm%Þhkag iy uQ,sl wOHdmk wdh;k
ixúOdkh flfrk wdldrhg wkqj fjkia fõ' iuyr rgj," m%d:ñlfha isg mdi, olajd ixl%uKh isÿ jkafka jhi
wjqreÿ 4 iïmQ¾K ùu;a iu. h' fjk;a rgj, fï ixl%uKh jhi wjqreÿ 7 § muK isÿ fõ' uq,a <udúfha whs;sjdislï
ie,ls,a,g .ekSfï § W;am;a;sfha isg <ore úh ksud jk ;=re fmr mdi,a ld,fha § fuka u mdi,g ixl%uKh jk
wjÈfha ish¨ <uhska we;=<;a lsÍug lñgqj woyia lrhs' ta wkq j" uq,a <udúh ms<sn| j fhda.H l%shdldÍ w¾: ksrEmKh
jhi wjqreÿ 8g olajd jQ ld,h hehs lñgqj fhdackd lrhs' fï w¾: ksrEmKhg wkqj rdcH wxYh nd, orejka ms<sn|
;u j.lSï kej; i,ld ne,sh hq;=hehs lñgqj woyia lrhs' <ud whs;sjdislï ms<sn| iïuq;sh CRC/C/GC/7/Rev 1,
20iema;eïn¾ 2006msgqj 2
6
Ministry of Social Welfare and Women Empowerment (2004) National Policy on Early Childhood Care and
Development
7
f,dal nexl= lKavdhu 2014" › ,xldfõ uq,a <udúh wOHdmkhg wä;d,u ±óu' ol=Kq wdishdkq l,dmSh udkj
ixj¾Ok tallh
5
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh
wdh;ksl ikao¾Nh
ldka;d iy <ud lghq;= wud;HdxYh hgf;a ls%hd;au l jk <ud f,alï ld¾hd,h uq,a <udúh
/ljrKh yd ixj¾Okh i|yd n,h mjrk ,o m%Odk wdh;kh fjhs' cd;Hka;r <ud j¾Ih
wkqiaurKh lsrSu fjkqfjka 1979 j¾Ifha msysgqjkq ,enQ <ud f,alï ld¾hd,hg j¾;udkfha oS
YdÍßl j iy udkisl j fi!LH iïmkak jQ <uhska yod jvd .ekSu" m<d;a uÜgfï lñgq iu.
l%shdldrlï iïnkaëlrKh lsÍu" kshdukh iy miq úmrï ie,iqï lsrSu hk wruqKq we;sj" uq,a
<udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| m%;sm;a;s iïmdokh yd jevigyka l%shd;aul lsÍu i|yd
n,h mejÍ we;'
YS% ,xldfõ <uhska i|yd fi!LH fiajd fkdñf,a iemfhk w;r tu fiajd fi!LH wud;HdxYh
yd m<d;a fi!LH fiajd u.ska ffjoH ks,OdÍka iy mjq,a fi!LH ks,OdÍka hgf;a mj;ajdf.k
hkq ,nk ffjoH wdh;k j,ska iukaú; cd,hlska ls%hd;aul fõ' fuu cd,h u.ska lafIa;%h
;=< oS fuka u wdh;k ;=< oS o uq¿ Èjhsk u wdjrKh jk mrsos .=Kd;aul <ud fi!LHdrlaIl
fiajd iemhSu iy;sl flf¾' ta wkqj <ore" <ud iy ud;D urK my< uÜgul mej;Su yd by<
m%;sYla;slrKh hk idOl u.ska YS% ,xldj" idfmalaI jYfhka b;d by< fi!LHdrlaIl
;;a;ajhla idOkh lrf.k we;s nj fmkS hhs8'
YS% ,xld wdKvql%u jHjia:dfõ 13jeks ixfYdaOkfha ^1987&154cS ^1&j.ka;sh u.ska fmr mdi,a
wOHdmk úIh m<d;a iNdj,g mjrd ;sfí' tu.ska fmr mdi,a wëlaIKh yd l<ukdlrKh i|yd
wjYH kS;s iïmdokfha n,h m<d;a iNdj,g mejf¾' tys m%;sM,hla jYfhka m<d;a iNd
fndfyduhla úiska fmr mdi,a wOHdmkhg wod< jHjia:d iïu; lr f.k we;s w;r ish¨ u
m<d;a iNd fmr mdi,a wOHdmkh$uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Okh i|yd
wêldß$ld¾hdxY$tall msysgqjd f.k we;' tfia jqj o" fmr mdi,a úfha miq jk <uhskag
wOHdmkh ,nd§u uQ,sl jYfhka fm!oa.,sl wxYh úiska isÿ flf¾'
8
› ,xldj ms<sn| UNICEFjd¾Isl jd¾;dj ^2011&' http//srilanka/SLCO.annual report 2011.pdf
6
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh
uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Okh ms<sn| 2018 cd;sl m%;sm;a;sh" uõ l=i ms<sis| .ekSfï isg
YS% ,xldfõ úêu;a mdif,a m<uq fY%aKshg m%úIag jk jhi olajd jQQ ish¨ u <uhska fj; wjOdkh
fhduq lr we;' fuu m%;m
s ;a;sh ;=<ska by; i|yka jhia iSudjg wh;a ish¨ u <uhskaf.a fi!LHh
iy fmdaIKh" wOHdmkh" iudc fiajd" /ljrKh iy wdrlaIdjg wod< j fiajd ie,iSu i|yd
wjYH iuia; rduqjla iemfha' tlsfkl u; hefmk udkj,ska ieÿï,;a <ud ixj¾Okfha
iajNdjh wkqj uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Okh yd ne÷Kq ueÈy;aùï o úúOdldr fjhs'
tneúka" uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Okh hk úIh" <ud lghq;= úIh ndr wud;HdxYh iy
uq,a <udúfha fjfik <uhskag wod< m%Odk wud;HdxY" m<d;a wud;HdxY" fomd¾;fïka;= iy
fjk;a rdcH wdh;k hk ish,a,kaf.au tldnoaO j.lSu fjhs'
u.fmkaùfï uQ,O¾u" oelau iy fufyjr ms<sn| m%ldYk" uQ,sl wruqKq" ls%hdldrS lafIa;%" Wmdh
ud¾." m%;sm;a;sh ls%hd;aul lsrSfï rduqj hk ish,af,ka fuu m%;sm;a;s f,aLkh iukaú; fjhs'
tfyhska wjdisodhl ;;a;ajfha isák iy wjodkug ,la úh yels <uhska we;=¿ j uq,a <udúfha
<uhskaf.a Y=N isoaêh ms<sn|j j.lSula ork uyck ksfhdað;hka iy fjk;a ixj¾Ok
fldgialrejkaf.a mq¿,a l%shdldÍ ie,eiau ;=<g fuu m%;sm;a;sfha wka;¾.;h wvx.= lr .kq
we;ehs wfmalaId flf¾' tu ksid fuu m%;sm;a;sfha m%fõYh ifudaOdks; yd nyq wdxYsl fjhs'
uq,a <udúh
uq,a <udúh hkqfjka cd;Hka;r j y÷kajkq ,nkafka uõ l=i ms<sis| .ekSfï isg wjqreÿ wg olajd
jQ jhia iSudjhs' flfia jqj o" fuu ks¾jpkhg wod< jhia iSudj rgj,a wkqj fjkia fõ' ta wkqj
uõ l=i ms<sis| .ekSfï isg YS% ,xldfõ úêu;a mdi,g we;=<;a lr .ekSfï jhia iSudj jQ wjqreÿ
my olajd ld,mrsÉfþoh fuu m%;sm;a;sh i|yd uq,a <udúh jYfhka ks¾jpkh flf¾'
/ljrKh
/ljrKh hkq <uhdg w;HjYH wdrlaIdj iy myiqlï imhñka <uhdf.a fi!LHh" fmdaIKh"
ufkda iudchSh iy m%cdkk ixj¾Okh iy;sl flfrk ifudaOdks; l%shdldrlï iuqodhls '
ixj¾Okh
ixj¾Okh hkq jvd;a ixlS¾K uÜgfï p,kh" Ñka;kh" ±kSu iy mqoa.,hka yd øjHh iu.
wka;¾l%shd lsrSu i|yd ksmqK;ajhla ,nd .ekSug <uhdg yelshdj ,nd fok" Tyq$weh ;=<
.=Kd;aul fjkila we;s lrk l%shdj,sh hs'
iuia;hla jYfhka .;a l, fndfyda fihska wjodkug ,la úh yels yd wjdisodhl ;;a;ajhl
isák <uhskag úfYaI wjOdkh fhduq lrñka" fi!LHh" fmdaIKh" wOHdmkh" iudc fiajd"
7
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh
/ljrKh iy wdrlaIdj jeks w;HjYH fiajd iemhSu" uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Okh
hkqfjka ks¾jpkh flf¾'
wkd: jQ" wmfhdackhg ,la jQ yd fkd i,ld yrskq ,enQ" mjq,lg wh;a fkd jQ" irKd.; jQ"
wdndê; jQ" ùÈfha isák yd wka; ÿ.S Ndjfha 9 isák ish¨ u <uhska w;sYhska wjodkï iy
wjdisodhl ;;a;ajhl isák <uhska f,i ks¾jpkh flf¾' tfuka u nkaOkd.dr.; j isák
;u uj iu. jdih lrk <uhska o fuu j¾.hg we;=<;a fõ'
<uhskaf.a ixj¾Okhg .e<fmk bf.kqï w;aoelSï ,nd oSu i|yd ixúOdkh lrk ,o lsishï
ia:dkhla ;=< uq,a <udúfha fjfik <uhska ,nd .kakd wOHmkh" uOHia:dk.; uq,a <udúh
wOHdmkh jYfhka ks¾jpkh flf¾' th <uhdf.a iuia; ixj¾Okh flfrys wjOdkh fhduq
lrk w;r" bf.kqu i|yd <uhdf.a iQodku o m%j¾Okh lrhs'
iajdNdúl wdmodjkag fyda hqo .egqïj,g f.dÿre jQ <uhskag l%Svdj" úfkdaoh" wOHdmkh" fi!LHh
iy ufkda iudchSh iydh we;=<;a ifudaOdks; jevigyka wdrlaIs; mrsirhl ,nd osh yels"
ke;fyd;a ta ms<sn| j f;dr;=re imhkakd jQ ie,iqï lrk ,o yd <ud iyNd.s;ajh we;sj
fufyhjkq ,nk ;djld,sl ^wjia:dkql+,$flá ld,Sk&ia:dk <ud ñ;=re wjldY hkqfjka
ks¾jpkh flf¾'10
uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh 2018" <ud ixj¾Okh
ms<sn| j f,dj ms<s.;a my; i|yka uQ,O¾u u; mokï ù we;'
wd' iEu <ufhla u iudk jákdlñka hqla; h' tfyhska" ia;%SmqreINdjh" cd;sh"
j¾.h" NdIdj" wd.u" Pú j¾Kh" Wm; ,enQ iudch" iudc wd¾Ól ;;a;ajh"
9
United Nations Convention on the Rights of the Child , General Comments No 7,(2005).Implementing Rights of the
Child.Retrieved from
http://www2.ohchr.org/english/bodies/crc/docs/AdvanceVersions/GeneralComment7Rev1.pf
10
https://www.unicef.org/protection/A Practical Guide to Developing Child Friendly Spaces – UNICEF (1).pdf
8
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh
we' ish¨ u <uhskag iudkj ie,lsh hq;= h' kuq;a" os<s÷ nfõ iy wjodkï iys;
nfõ pl%h ì| oeóu i|yd w;s uy;a wjYH;d we;s iy w;s uy;a wjodkï
/ilg uqyqK oS we;s <uhskag iydh ,nd oS Tjqkaf.a úNj;d idOkh lr
.ekSug yelsjkq msKsi úfYaI wjOdkhla fhduq lrkq ,efí'
wE' <uhska ms<sn|j .kakd ;SrK Tjqkaf.a Wmßu hym; mokï lrf.k .;
hq;=h' nd, úfha <uhskaf.aa YdÍßl" Ñ;a;fõ.Sh" iudchSh iy wOHdmksl
wjYH;d fuka u mqñ;sß nj" jhi' mjq, iy iudc miqìu mokï lr f.k
jvd;a fhda.H jQ ;SrK .; hq;= fõ' fï uQ,O¾uh Ndrlrejl= fkd ue;s"
fouõmshkaf.ka fjka lrk ,o" yod .kakd ,o yd nkaOkd.dr.; j isák
;u uj iu. jdih lrk <uhskag o wod< fõ'
b' <ud ixj¾Okh idl,H fuka u tlsfkl u; r|d mj;sk udkj,ska hqla;
h' tfyhska" l=vd <uhska i|yd ls%hd;aul lrk ish¨ u fiajdjka i|yd
Tjqkaf.a nyqúO wjYH;d wdjrKh flfrk idl,H" ifudaOdks; m%fõYhla
wkq.ukh l< hq;= fõ'
W' ish¨ u <uhs olaI;dj,ska fyì ksmqK mqoa.,fhda fj;s' kuq;a tla tla <uhd
Tyqg$wehg wdfõKsl fõ.hlska ixj¾Okh fjhs' tu ksid <uhskag ,nd
fok wOHdmkh Tjqkaf.a jhig fhda.H úh hq;= w;r tla tla <uhdg o
fhda.H úh hq;= h'
9
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh
mq¿,a yd ifudaOdks; uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Ok fiajd moaO;shl ukd iydh
,nñkaa ksji yd fjk;a ia:dk j,ska iemfhk iqrlaIs; /ljrKhlska hq;= ys;lr
mßirhla ;=< YS% ,xldfõ uq,a <udúfha fjfik ish¨ u <uhskaf.a m%Yia; Èú meje;au"
j¾Okh iy ixj¾Okh'
2'4 wruqKq
fuu m%;sm;a;sfha uQ,sl wruqKq jkafka(
1. fi!LHh iy fmdaIKh'
2. uq,a <udúh wOHdmkh
3. <ud /ljrKh iy wdrlaIdj
4. fouõmshka" mjq, iy m%cdj
5. uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Okh i|yd flfrk wdfhdack
10
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh
iqúfYaIs wruqK
Wmdh ud¾.
2' cd;sl yd m<d;a fi!LH lafIa;%hg wod< wdh;k u.ska imhkq ,nk
fmdaIKh iy fi!LH fiajdj, .=Kd;aulNdjh ;yjqre lsrSu i|yd myiqlï
iemhSu'
4' mj;akd <ud /ljrKh" fmdaIKh iy Wmfoia i|yd fhduq l< hq;= fiajdjka
ms<sn| j fouõmshka" mjq," ;reK ;reKshka" kj fh!jkhka iy m%cdj ;=<
oekqj;a nj iy;sl lsrSu msKsi wod< wdh;k Yla;su;a lsrSu yd myiqlï
ie,eiaùu'
6' W!k fiajd iemhqula we;s m%foaY i|yd msrsisÿ mdkSh c,h iy ia;S% mqreI
Ndjhg yd jhig WÑ; ikSmdrlaIl fiajd iemhSu yd m%j¾Okh lsÍu'
7' yÈis wjia:djkays oS fmdaIKh we;=¿ <ud /ljrK fiajd m%udKj;a f,i
iemhSu ;yjqre lsÍu yd tu lghq;= m%j¾Okh i|yd wod< cd;sl iy m<d;a
wdh;k fj; myiqlï ie,iSu'
11
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh
9' uq,a <udúfha miqjk <uhskag .=Kd;aul fi!LHh iy fmdaIK fiajd imhkq
msKsi rdcH fkd jk ixúOdk iy fm!oa.,sl wxYh iyNd.s lrùu'
10' wdndê; yd fjk;a úfYaI wjYH;d uq,a ld,Skj y÷kd .ekSug o tfia
y÷kd .;a <uhska jeäÿr Wmfoia i|yd fhduq lsrSug o iqÿiq hdka;%Khla
ls%hd;aul lrùu msKsi myiqlï ie,eieùu'
iqúfYaIs wruqK
w;sYhska wjodkug ,la úh yels iy wjdisÞhl ;;a;ajfha miqjk <uhska we;=¿ j uq,a
<udúfha ish,q u <uhskag" .=Kd;aul uq,a <udúh wOHdmkhlg idOdrK m%fõYhla iy;sl
lsÍu'
Wmdh ud¾.
1' uOHia:dk mdol jQ" .=Kd;aul uq,a <udúh wOHdmkhlg" iudk yd idOdrK
m%fõYhla ,nd§u i|yd wjYH fiajdjka imhd fkd ue;s yd W!k fiajd iemhqula we;s
m%foaY ;=< w;HjYH myiqlï iys; wjldY yd l%shdmámdá (spaces and
procedures)mq¿,a lsÍug myiqlï ie,eiaùu'
3' <uhskaf.a m%Yia; ixj¾Okh i|yd uq,a <udúh wOHdmkfha we;s jeo.;alu iy th
rgl ixj¾Okhg wjYH udkj m%d.aOk ixj¾Okh flfrys n,mdk wkaaou ms<sn|j
m%;sm;a;s iïmdolhska" ks,OdrSka yd uyck;dj w;r ±kqj;a nj m%j¾Okh lsÍu'
4' uOHia:dk mdol lr.;a uq,a <udúh wOHdmkh mq¿,a lsÍu i|yd rch" rdcH fkd
jk ixúOdk iy fm!oa.,sl wxYh w;r iyfhda.S;dj m%j¾Okh lsrSu iy myiqlï
ie,iSu'
5' ixj¾Okhg fhda.H ^jhig yd tla tla <uhdg fhda.H& jHjydr u.ska <uhskaf.a
YdÍßl" iudchSh Ñ;a;fõ.Sh iy m%cdkkh ixj¾Okh lsÍu yd m%d:ñl mdi,g iqug
ixl%dka;sh i|yd uOHia:dk mdol lr.;a uq,a <udúh wOHdmkfha .=Kd;aul nj
iy;sl lsrSug wod< cd;sl iy m<d;a wdh;k Yla;su;a lsÍu'
12
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh
7' uq,a <udúh wOHdmk uOHia:dkj,g wod< jHqyd;aul yd ls%hdj,s m%ñ;sj,g fuka
u uq,a <udúh ixj¾Ok m%ñ;sj,g11 wkql+,;dj ±laùu i|yd ish¨ cd;sl iy m<d;a
wdh;k j,g myiqlï ie,iSu'
8' uq,a <udúh wOHdmkh yd iïnkaO ish¨ ks,OdÍkaf.a ^uq,a <udúh ixj¾Ok
ks,OdrSka$iyldrjreka" wfkl=;a wod< ks,OdrSka iy fmr mdi,a .=rejreka& yelshd
yd jD;a;Shuh ixj¾Okh m%j¾Okh lsÍu yd ta i|yd myiqlï ie,iSu'
9' uq,a <udúh wOHdmk uOHia:dk ;=< wka;¾lrK l%ufõo Ndú; lsrSu i|yd Bg
iïnkaO lKavdhïj, Odrs;d ixj¾Okh" m%j¾Okh lsrSu yd wod< myiqlï ie,iSu'
10' <uhskaf.a bf.kqu" ixj¾Okh yd mdi,g iQÞku (readiness for schooling) uek
ne,Su i|yd ms<s.;a ;lafiare Ys,aml%u (assessment techniques) Ndú;h" m%j¾Okh
iy wod< myiqlï ie,iSu'
11' fmr mdi,a .=rejrekaf.a iy fjk;a /ljrKh imhkakkaf.a jD;a;Shuh ixj¾Ok
jevigykaj, .=Kd;aulNdjh /l .ekSfï l%ufõo m%j¾Okh lsÍu'
12' bf.kqug ndOd jk wdldrfha ixj¾Okh mudùfï wjodkula mj;sk iy wdndO
iys; <uhska fkd mudj y÷kd .ekSu i|yd fõ,dikska ueosy;aùu iy;sl lsrSu msKsi
wod< myiqlï ie,iSu'
13' <uhskaf.a bf.kqu yd ixj¾Okh fmdaIKh flfrk nj iy Tjqkaf.a ixj¾Okhg
fhda.H nj iy;sl lrkq i|yd wOHdmksl øjH yd fi,a,ï NdKavj, .=Kd;aulNdjh
;yjqre lrk hdka;%K m%j¾Okh lsrSu yd ta i|yd myiqlï ie,iSu'
14' uOHia:dk mdol bf.kqï mßirj, wka;¾ ls%hd lsrSu i|yd uõ ni Ndú; lsrSu
m%j¾Okh lsrSu yd ta i|yd myiqlï ie,eiaùu'
15' uOHia:dk.; uq,a <udúh wOHdmkh i|yd m%cd iyNd.s;ajh m%j¾Okh lsÍu'
16' ksji mokï lr.;a bf.kqï mßir ixj¾Okh lsrSu i|yd fouõmshkaf.a iy mjq,a
j, YlH;d j¾Okh lsrSug .kq ,nk ls%hdud¾. m%j¾Okh lsrSu iy wod< myiqlï
ie,iSu'
17' uq,a <udúh wOHdmkh i|yd ys;lr mjq,a mßirhla we;s lrkq msKsi nyqúO fya;=
^iudc-wd¾Ól ;;a;ajh" kQ.;alu" ixl%uK" fouõmshka fjkaùu" wdndê; ;;a;ajhlg
m;aùu& u; wjodkug ,la jQ <uhskaf.a mjq,a b,lal lr.;a jevigyka iy fiajd
m%j¾Okh lsrSu iy wod< myiqlï ie,eiaùu'
18' yÈis yd wdmod wjia:dj, oS uq,a <udúh wOHdmkh wLKavj mj;ajd f.k hdu
iy;sl lrkq msKsi wod< cd;sl iy m<d;a wdh;k fj; myiqlï ie,eiaùu'
11
cd;sl uq,a <udúh ixj¾Ok m%ñ;Ska hkq lsishï ksYaÑ; jhil § —<uhska úiska ±k isáh hq;= iy l< hq;= foa
˜ms<sn| rchla u.ska ksYaÑ;j bosrsm;a lrk m%ldY fõ'
13
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh
iqúfYaIS wruqK
Wmdh ud¾.
1. idOdrK m%fõYhla iy;sl lsrSu i|yd cd;sl iy m<d;a wdh;kj, mj;sk /ljrK yd
wdrlaIK fiajd iy ueosy;a ùï uq,a <udúfha miqjk <uhskag iqúfYaISj iemhSu m%j¾Okh
lsrSu yd wod< myiqlï ie,eiaùu'
2. uq,a <udúfha miqjk <uhska iy Tjqkaf.a mjq,a iqúfYaI lr .ksñka ilik ,o /ljrK
yd wdrlaIK fiajd iy ueosy;aùï i|yd fhduq flfrk ud¾. m%j¾Okh lsrSu yd wod<
myiqlï ie,eiaùu'
3. úreoaOj y~la ke.sh fkd yels <uhska ^uq,a <udúfha fjfik <uhska úreoaOj y~la
ke.Sug ;rï l=vd jeä h& iy .¾NkS ujqjreka fjkqfjka" cd;sl yd m<d;a wdh;k
úiska wdrïN lr ±kg mj;ajd f.k hkq ,nk /ljrK iy wdrlaIK fiajd mq¿,a lsÍug
wkqn, oSu iy wod< myiqlï ie,iSu'
4. w;sYhska wjodkug ,la jQ iy wjdisÞhl ;;a;ajfha fjfik <uhska fj; úfYaI
wjOdkh fhduq lrñka" nd, úfha ish,q u <uhska wdrlaIs; mßirhl r|jd ;eîug
fouõmshkag yelsjk mrsos mjq,a mdol lr.;a <ud iq/l=ï uOHia:dk iy wi,ajeis
fi,a,ï lKavdhï jeks úl,am <ud wdrlaIl uOHia:dk msysgq ùug wkqn, oS tajdg
myiqlï ie,eiaùu'
5. w;sYhska wjodkug ,la úh yels yd wjdisodhl mjq,aj, <uhska we;=¿ ish¨ <uhskaf.a
/ljrKh iy wdrlaIdj i|yd iemfhk fiajdjkaf.a .=Kd;aulNdjh iy;sl lsÍu i|yd
wod< cd;sl iy m<d;a wdh;k Yla;su;a lsÍu'
6. m%pKav;ajfhka" wmfhdackfhka iy iQrd lEfukaa uq,a <udúfha <uhska wdrlaId lr
.ekSu i|yd —j<lajd,Sfï cd,hla˜(prevention networks) m%j¾Okh lsrSu iy wod<
myiqlï ie,iSu'
7. uq,a <udúfha miqjk <uhska iEu wdldrhlu iQrd lEï j,ska wdrlaId lr .ekSu i|yd
kshduk ls%hd ud¾. m%j¾Okh lsrSu iy wod< myiqlï ie,eiaùu'
8. yosis wdmod wjia:dj, oS uq,a <udúhg wh;a <uhskaf.a wdrlaIdj yd /ljrKh iemhSu
i|yd wod< wdh;k Yla;su;a lsrSu'
9. uq,a <udúfha fjfik <uhskag /ljrKh iy wdrlaIdj iemhSfï ld¾hhkays kshq;=
mqoa.,hskaf.a Odrs;d j¾Okh lsÍu u.ska <ud /ljrK yd wdrlaIK fiajdjka jD;a;Suh
;;aa;ajhlg m;a lsÍu msKsi cd;sl yd m<d;a wdh;k j,g myiqlï ie,eiaùu'
14
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh
10. uq,a <udúfhys fjfik <uhskaf.a /ljrKh yd wdrlaIdj i|yd ls%hd;aul jk ish,q u
jevigyka <udrlaIdj ms<sn| cd;sl ud¾f.damfoaY 12 j,g wkql+,j l%shd;aul lsrSu
m%j¾Okh lsrSu'
11. uq,a <udúhg wh;a <uhskaf.a wdrlaIdj yd Tfrd;a;= oSfï Yla;sh m%j¾Okh lsÍu i|yd
wod< wdh;k úiska f.k we;s Wmdh ud¾. Yla;su;a lsÍu iy wod< myiqlï ie,eiaùu'
12. yÈis wjia:dj, oS iy úfYaI wjia:dj, oS <ud ñ;=re wjldY ie,iqï lsÍu" ixj¾Okh
lsrSu iy l%shd;aul lsÍu m%j¾Okh iy wod< myiqlï ie,iSu'
iqúfYaIS wruqK
<uhska yod jvd .ekSfï § ish ld¾h Ndrh iy j.lSï M,odhs whqrska bgq lsrSug iy uq,a
<udúh /ljrKh yd ixj¾Ok fiajdjka iy jevigyka j,g ;u Wmßu odhl;ajh
iy;sl lsÍug fouõmshka" mjq, iy m%cdj Yla;u
s ;a lsrSu'
Wmdh ud¾.
12
Retrieved from http://www.childprotection.gov.lk/?page_id=2211
15
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh
iqúfYaIS wruqK
Wmdh ud¾.
1. w;sYhska wjodkug ,la úh yels iy wjdisodhl ;;a;ajfha isák <uhska we;=¿ ish¨
u <uhska i|yd uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okfha .=Kd;aul jevigyka j,g
iudk yd idOdrK m%úIaghla m%j¾Okh lsrSug cd;sl yd m<d;a uÜgñka rdcH uQ,H
wdfhdack Yla;su;a lsÍu'
2. uq,a <udúfha miqjk <uhskaf.a Ôú;j, fjkila we;s lsÍu i|yd ls%hd;aul flfrk
c,h" ikSmdrlaIdj iy fi!LHh yd ne÷kq .+Kd;aul ueosy;a ùï iy .+Kd;aul ksjdi
myiqlï iemhSu b,lal lr .;a È<s÷lu wju lsÍfï jevigykaj,g isÿ flfrk
wdfhdack i|yd myiqlï iemhSu'
3. .¾NkS wjêfha iy ore Wmf;a isg jhi wjqreÿ 5 olajd ld,h ;=< wLKav /ljrKhla
,nd fok fi!LHh iy fmdaIK jevigyka i|yd wdfhdack m%j¾Okh lsÍu yd wod<
myiqlï ie,eiaùu'
4. w;sYhska wjodkug ,la úh yels fuka u wjdisodhl ;;a;ajfha isák iEu <uhl=g u
uq,a <udúh wOHdmkh ,nd§u i|yd m%cdj fukau m%cdj ;=< mj;sk iïm;ao n,uq¨
.ekaùu i|yd myiqlï ie,eiaùu'
5. uq,a <udúh /ljrK yd ixj¾Okh fiajdjka imhd fkdue;s iy W!k fiajd iemhqula
we;s m%foAY flfrys úfYaI wjOdkhla fhduq lrñka ish¨ mrsmd,k m%foaYj,g idOdrK
whqßka udkj iy uQ,H iïm;a fnoS hdu m%j¾Okh lsÍu'
6. cd;sl iy m<d;a uÜgfï uq,a <udúh /ljrK yd ixj¾Okh ms<sn| m¾fhaIK ld¾hhka
i|yd lrkq ,nk wdfhdack m%j¾Okh lssÍu' ^fuu ld¾hfha § ixj¾Ok md¾Yjlrejkag
^foaYSh yd cd;Hka;r rdcH fkd jk ixúOdk iy fm!oa.,sl wxYh& ;SrKd;aul
ld¾h Ndrhla bgq l< yels fõ'&
16
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh
4. hym;a jHjydr m%j¾Okh i|yd mq¿,a wdjrKhla ,nd foñka m¾fhaIK iy we.hSï
f;dr;=re m%p,s; lsrSug myiqlï ie,eiaùu'
6. uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| o;a; moaO;shla ks¾udKh lsÍug rch
.kakd ls%hd ud¾. Yla;su;a lr th wLKav j mj;ajd f.k hdu'
uq,a <ud úh /ljrKh yd ixj¾Okh ms<sn| fuu cd;sl m%;sm;a;sh" wud;HxY uÜgfuka uOHu
rch jvd my, ia:r iu. iïnkaO lrñka úúO uÜgfuka ia:dms; lrk ,o lñgq u.ska
iïnkaëlrKh fjñka l%shd;aul flfrkq we;' fhdacs; hdka;%Kh nyq wdxYsl m%fõYhla yd ìï
uÜgfï isg cd;sl uÜgu fj; yd cd;sl uÜugñka .kq ,nk ;SrK ìï uÜgu fj; fhduq
lsrSfï l%uhla o wkq.ukh lrkq we;'
- cd;sl iïnkaëlrK lñgqj cd;sl m%;sm;a;sh ls%hd;aul lsÍu" wëlaIKh lsrSu yd wjYH
wjia:dj, oS fjkialï isÿ lrk cd;sl uÜgfï l<uKdldrS lñgqj fjhs' th l%shdldÍ
ie,iqï iïmdokfha oS" ls%hd;aul lsrSfï oS iy uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh
ms<sn| ld¾hhkaj, oS cd;sl uÜgfï isg ìï uÜgu olajd jQ nyq wdxYsl iyfhda.S;dj
iy;sl lrkq we;'
- fuu m%;sm;a;sfha l%shdldrS lafIa;% j,g wod< j" wjYH;djh mrsos úfYaI{hskaf.ka
iukaú; ;dlaIKsl lñgq m;a lsrSfï n,h uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Okh ms<sn|
cd;sl iïnkaëlrK lñgqjg we;'
- m<d;a uÜgñka m%;sm;a;s l%shd;aul lsÍu wëlaIKh lrkq ,nkafka m<d;a iïnkaëlrK
lñgq u.sks' tfukau wjYH;djh mrsos fuu m%;sm;a;sfha l%shdldrS lafIa;% j,g wod< j
úfYaI{hskaf.ka iukaú; ;dlaIKsl lñgq m;a lsrSfï n,h uq,a <udúh /ljrKh yd
ixj¾Okh ms<sn| m<d;a iïnkaëlrK lñgqjg we;'
- Èia;%slal iy m%dfoaYSh uÜgñka m%;m
s ;a;sh ls%hd;aul lsrSu wëlaIKh lsrSu i|yd Èia;%sla
iy m%dfoaYSh f,alï ld¾hd,j, mj;akd <ud අයිතිවාසිකï ms<sn| fufyhqï lñgq j,ska
wkqlñgq m;a flfrkq we;' m%;sm;a;sh ukd f,i ls%hd;aul lsrSu i|yd fmr mdi,a$ uq,a
17
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh
fuu tla tla lñgqfõ ld¾h Ndrh iy j.lSï weuqKqï j,ska bosrsm;a lr we; '
uq,a <ud úh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh ls%hd;aul lsrSfï jHqyh
18
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh
uq,a lKavdhï yh ksfhdackh lrk cd;sl iïnkaëlrK lñgq idudðlfhda ks, n,fhka m;a
lrkq ,nk ks,OdrSyq fj;s' wfkl=;a idudðlhska jir ;=kl ld,hlg <ud lghq;= úIh Ndr
19
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh
wud;HdxYfha f,alï úiska m;a lrkq ,efí' cd;sl iïnkaëlrK lñgqj wju jYfhka jirlg
isõjrla /iaúh hq;=h' /iaùula meje;aùu i|yd .KmQrKh uq¿ idudcsl ixLHdfjka 50]lg jeä
úh hq;= h'
uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Okh ms<sn| m<d;a iïnkaëlrK lñgq m<d;a iNd m%Odk
weu;s;=udf.a wkqYdil;ajfhka l%shd;aul fjhs' m<df;a m%Odk f,alï;=ud úiska lñgq /iaùම්j,
uq,iqk orkq ,nhs' uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Okh$fmr mdi,a kshdukh iy wëlaIKh
i|yd tu m<d; ;=< msysgqjd we;s wdh;kfha m%Odkshd m<d;a iïnkaëlrK lñgqfõ f,alï f,i
lghq;= lrkq we;'
m<d;a m%Odk f,alï úiska m;a lrkq ,nk my; i|yka ks,OdÍkaf.ka lñgqj iukaú; fõ'
11' fuu idudcslhkag wu;rj" uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Okh ms<sn| lghq;= lrk
rdcH fkd jk ixúOdk iy fm!oa.,sl wxYh ksfhdackh flfrk mßÈ m<d;a m%Odk f,alï
úiska m;a lrkq ,nk idudÔlhska ;=ka fofkla'
uq,a lKavdhï oyh ksfhdackh lrk m<d;a iïnkaëlrK lñgq idudðlfhda ks, n,fhka m;a
lrkq ,nk ks,OdrSyq fj;s' wfkl=;a idudðlhska jir ;=kl ld,hlg m<d;a m%Odk f,alï úiska
m;a flf¾' lñgqj wju jYfhka jirlg isõjrla /iaúh hq;= h' /iaùula meje;aùu i|yd
.KmQrKh uq¿ idudcsl ixLHdfjka 50]lg jeä úh hq;= h'
20
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh
iEu osia;%slalhl u msysgjq d we;s <ud whs;sjdislï ms<sn| osia;%sla fufyhqï lñgqj úiska cd;sl
m%;sm;a;sh ls%hd;aul lsrSu i|yd wkq lñgqjla m;a lrkq we;' osia;%sla f,alï fyda Tyq$weh úiska
kï lrkq ,nk whl= úiska fuu lñgqfõ uq,iqk .; hq;= w;r osia;%sla uq,a <udúh ixj¾Ok
ks,OdrS tu lñgqfõ f,alï jYfhka lghq;= lrkq we;' tu lñgqj my; oelafjk
idudcslhskaf.ka iukaúh hq;= h'
21
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh
iEu m%dfoaYSh f,alï fldÜGdihl u msysgqjd we;s <ud whs;sjdislï ms<sn| m%dfoaYh
S fufyhqï
lñgqj u.ska fuu m%;sm;a;sh iïnkaëlrKh i|yd m;a flfrk wkqlñgq uq,a <udúh /ljrKh
yd ixj¾Okh ms<sn| m%dfoaYSh iïnkaëlrK lñgq fõ' m%dfoaYSh iïnkaëlrK lñgqfõ uq,iqk
m%dfoaYSh f,alï úiska orkq we;' m%dfoaYSh f,alï ld¾hd,hg wkqnoaO lr we;s uq,a <udúh
ixj¾Ok ks,OdÍ$iydhl lñgqfõ f,alï jYfhka lghq;= flf¾' <ud whs;sjdislï ms<sn|
m%dfoaYSh fufyhqï lñgqj u.ska my; ±lafjk idudðlhska uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Okh
ms<sn| m%dfoaYSh iïnkaëlrK lñgqjg m;a flfrkq we;'
m%dfoaYSh lñgq idudðlhska ish¨ fokd m;a lrkq ,nkafka jir ;=kl ^3& ld,hlg h' lñgqj
wju jYfhka jirlg fojrla /iaúh hq;= h' /iaùula meje;aùu i|yd .KmQrKh uq¿ idudcsl
ixLHdfjka 50]lg jeä úh hq;= h'
22
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh
uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Okh ms<sn| lghq;= l%shd;aul lsÍfï wjYH;dj mßÈ my;
±lafjk idudðlhkao lñgqjg m;a flfrkq we;'
9' uq,a <udúh ixj¾Ok ks,Odß$<ud ysñlï m%j¾Ok ks,Odß/
ixj¾Ok ks,OdrS/m%dfoaYSh <udrlaIl ks,OdrS
10' mjq,a fi!LH fiaúldj
11' ujq ix.ï ksfhdacs;fhla
12' fmr mdi,a fmdl=re l<ukdlrK lñgq ksfhdað;fhla
13' iafõÉPd idudðlhska fofofkla
mßjdi iy <udrËl fomd¾;fïka;=j u.ska § we;s u. fmkaùï13 wkqj .%dóh <ud ixj¾Ok
lñgq uilg jrla /iafjkq we;' uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Okh iEu isjqjk /iaùul u
kHdh m;%fha idlõPdjg .efkk ud;Djla úh hq;= h' uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Okh
ms<sn|j m;a lr we;s ish¨ idudðlhka fï /iaùïj,g meñKsh hq;= fõ' /iaùïj, jd¾;d f,alï
úiska <ud whs;sjdislï m%j¾Ok ks,Odß fj; ,ndfokq we;s w;r Tyq tu j¾;dj, wvx.= igyka
m%foaYfha uq,a <udúh ixj¾Ok ks,Odß iu. fnod yod .; hq;= h'
13
.%dóh <ud ixj¾Ok lñgq i|yd cd;sl ud¾f.damfoaY 2016 mrsjdi yd <udrlaIl fiajd fomd¾;fïka;=j ^fojk
uqøKh&
23
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh
uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Ok fiajdjka hgf;a we;s iïmQ¾K fiajd cd,h b;d fyd¢ka
wdjrKh jk mßÈ ie,iqï l< kshduk iy we.hSï l%uhla o l%shd;aul flf¾' uq,a <udúh
/ljrKh yd ixj¾Ok fiajd iy jevigyka kshdukh iy we.hSu i|yd wod< wud;HdxY u.ska
o;a; yd f;dr;=re moaO;shla mj;ajd f.k hdu l< hq;= fjhs' uq,a <udúh /ljrKh yd
ixj¾Okh ms<sn| o;a; /ia lsÍu" iïmdokh lsÍu iy úYaf,aIKh lsÍu i|yd mq¿,a l<ukdlrK
f;dr;=re moaO;shla ^MIS&<ud lghq;= úIh ndr wud;HdxYfha msysgqùu wjYH fõ' jevigyka iy
fiajd iïnkaOfhka m%;sM, uek ne,Su" ysveia y÷kd .ekSu iy idOkh jeä ÈhqKq lsÍu i|yd
we.hSï l< hq;= fjhs'
<ud ixj¾Okfha úúO me;slv we;s neúka" cd;sl m%;sm;a;sh l%shd;aul lsÍu i|yd nyq wdxYsl
m%fõYhla wjYHh fjhs' ta ksid my; ±lafjk wud;HdxY" ksfhdað; wdh;k iy ixúOdk uq,a
<udúh /ljrK yd ixj¾Ok l%shdj,sfha uQ,sl md¾Yajlrejka f,i y÷kd f.k we;' tla tla
md¾Yajlrejdf.a ld¾h Ndrh iy j.lSu my; ±lafõ'
j¾;udkfha §" <ud lghq;= ms<sn| j m%;sm;a;s" jevigyka iy jHdmD;s iïmdokh" kshdukh
iy we.hSu ms<sn| j j.lSu orkqfha ldka;d iy <ud lghq;= wud;HdxYhhs(MWCA)' YdÍßl j
iy udkisl j fi!LH iïmkak orejl= we;soeä lsÍu wruqKq lr .;a uq,a <udúh /ljrKh iy
ixj¾Ok m%;sm;a;s iy jevigyka iïmdokh" m<d;a uÜgfï lñgq iïnkaëlrKh" iyiïnkaO;d
mj;ajd .ekSu iy ld¾h kshdukh lsrSug n,h Bg mejÍ we;14' cd;sl <ud wdrËl wêldrsh"
mßjdi iy <udrËl fiajd fomd¾;fïka;=j" cd;sl ldka;d lñgqj" Y%S ,xld ldka;d ld¾hdxYh
iy <ud f,alï ld¾hd,h hk ish,a, fï wud;HdxYh hg;g ths' mßjdi iy <udrËl fiajd
fomd¾;fïka;=j wjÞkug ,la úh yels <uhskag /ljrKh ie,iSu ms<sn| j j.lSu ork fyhska
th uq,a <udúfha <uhskag /ljrKh ie,iSfï § jeo.;a ld¾h Ndrhla bgq lrhs'
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;s iïmdokh iy th l%shd;aul lsÍfï
hdka;%Kh f,i lghq;= lsÍu <ud f,alï ld¾hd,fha m%Odk ld¾hh fõ' t ksid" uq,a <udúh
/ljrKh iy ixj¾Okh iïnkaO j cd;sl m%;sm;a;sh l%shd;aul lrk flaJøSh wud;HdxYh
jkqfha o <ud lghq;= úIh Ndr wud;HdxYh hs' cd;sl iïnkaëlrK lñgqfõ(NCC)úOdhl
ksfhdacs; wdh;kh f,i lghq;= lrkqfha wud;HxYfha <ud f,alï ld¾hd,h hs' <ud f,alï
ld¾hd,fha wOHË" cd;sl iïnkaëlrK lñgqfõ f,alï f,i lghq;= lrkq ,efí'
uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Ok ld¾hhka iïnkaO wud;HdxYfha úúO fomd¾;fïka;= w;r;a
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Ok ld¾hhkays kshef,k wfkl=;a wud;HdxY w;r;a úúO
lghq;= iïnkaëlrKh lsÍfï j.lSu <ud f,alï ld¾hd,h fj; mejf¾' cd;Hka;r rdcH fkd
jk ixúOdk" foaYSh rdcH fkd jk ixúOdk iy fm!oa.,sl ixúOdk u.ska lrkq ,nk ish¨ u
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Ok ld¾hhka iïnkaëlrKh lsÍfï wdh;kh f,i o th
lghq;= lrhs' tfukau" m<d;a md,k iy m%dfoaYh S wdh;k n,OdrSka iu. iïnkaO;d mj;ajd
cd;sl m%;sm;a;sh l%shd;aul lsÍu ms<sn|j ld¾hlaIu hdka;%Khla wdrïN lsÍug o" uq,a <udúh
14
2015 iema;eïn¾ 9 jkÞ wxl 1933 orK w;súfYaI .eiÜ m;%h
24
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh
/ljrKh iy ixj¾Ok ld¾hhka bgqlsÍu iy cd;sl lñgq /iaùïj, § .kq ,nk ;SrK
l%shd;aul lsÍu iïnkaOfhka <ud f,alï ld¾hd,fha l%shdldß;ajhg ffk;sl mokula iy;sl
lsÍug o fuu wud;HdxYh lghq;= lrkq ලැෂේ' ta iu.u <ud f,alï ld¾hd,h wÞ< ;dËKsl
úfYaI{;dj ,nd §u u.ska Yla;us ;a lsrSug o lghq;= lrkq ,efí' m%udKj;a uqo,a rcfhka iy
fjk;a ud¾.j,ska fidhd .ekSu" <ud lghq;= úIh Ndr wud;HdxYfha j.lSu fjhs' iudcfha
w;sYhska wjÞkug ,la úh yels iy wjdisÞhl ;;a;ajfha <uhska fuka u wd¾Ól ÿ¾j,;d j,ska
mSvdú¢k lKavdhï j, <uhska iy wdndê; <uhska i|yd jQ wdfhdack jevigyka flfrys
wud;HdxYfha úfYaI wjOdkh fhduq flf¾'
uq,a <udúfha miqjk iEu › ,dxlsl <ufhl=f.a u fi!LHh iy fmdaIK ;;a;ajh k.d isgqùu
iïnkaOfhka fi!LH wud;HdxYh w;sYhska jeo.;a ld¾hNdrhla bgq lrhs' 2012 § fi!LH
wud;HdxYh úiska y÷kajd fok ,o ud;D iy <ud fi!LHh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sfhka" .¾NkS
iuh" ore m%iQ;sh iy mYapd;a m%iQ;s ld,h" w¨; Wmka orejka" <orejka iy jhi wjqreÿ 18 olajd
<uhska wdjrKh fõ' tys 2" 3 iy 4 hk b,lal jhi wjqreÿ 5g wvq <uhska iïnkaOj hs15' cd;sl
m%;sm;a;sh l%shd;aul lsÍfï § fi!LHh" fmdaIKh iy l=vd <uhskaf.a ufkda iudchSh j¾Okh
iïnkaOfhka <ud lghq;= úIh Ndr wud;HdxYh" fi!LH wud;HdxYh iu. b;d ióm j lghq;=
lrhs'
iudc idOdrK;ajh <Õdlr .kq i|yd lghq;= lsÍfï § uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh
iïnkaOfhka iudc iún, .ekaùï" iqNidOk úIh Ndr wud;HdxYhg jeo.;a ld¾h Ndrhla
bgqlsÍug isÿ fõ' iudc iún, .ekaùï" iqNidOk úIh Ndr wud;HdxYh hgf;a Èjhsk mqrd
me;sreK fiajd cd,hla iys; iudc fiajd fomd¾;fïka;=jla we;' fuu fomd¾;fïka;=fõ
15
ud;D iy <ud fi!LHh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh" fi!LH wud;HdxYh
16
United Nations Convention on the Rights of the Child , General Comments No 7,(2005). Implementing Rights of
the Child, Retrieved
Fromhttp://www2.ohchr.org/english/bodies/crc/docs/AdvanceVersions/GeneralComment7Rev1.pdf
25
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh
fld<U msysá <ud ud¾f.damfoaYk uOHia:dkh" myiqlï iy iïm;a i|yd wdo¾Yl uOHia:dkhla
f,i lghq;= lrhs' fiajl uKav, iy fmr mdi,a .=rejreka mqyqKq lsrSu ta u.ska isÿ flf¾'
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Ok ld¾hhka id¾:l ùu i|yd" w;sYhska wjÞkug ,la úh yels
iy wjdisÞhl ;;a;ajfha isák <uhskag fiajd ,nd.ekSu myiqjk wdldrhg rdcH ueÈy;aùï
ia:dms; l< hq;= fjhs' oßø;dj ÿre lsÍu iy YdÍßl ÿn,;d jeks fjk;a wjdisÞhl ;;a;aj isák
<uhska fuu m%;sm;a;sfha m%uqL;ajh ,nk lafIa;% fõ' uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh hkq
—yjq,a fufyhqï ixl,amhla˜ jk fyhska w;sYhska wjÞkug ,la úh yels iy wjdisÞhl <uhska
iy Tjqkaf.a mjq,a fukau iudcfhka fldka jQ m%cdj fjkqfjka we;s l%shdldrlï iy jevigyka
i|yd iudc iún, .ekaùï iqNidOk ms<sn| úIh Ndr wud;HdxYh iu. <ud lghq;= úIh Ndr
wud;HdxYh b;d ióm j lghq;= lrhs'
;u m<df;a ish¨ fmr mdi,aj, l<ukdlrKh" wëËKh lsÍfï n,h wÞ< m<d;a iNdjg we;'
m<d;a iNd fndfyduhla uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Ok fiajd/fmr mdi,a wOHdmkh i|yd
wêldÍ$tall$fomd¾;fïka;=$ld¾hdxY msysgqjd we;' ish¨ u uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Ok
jevigyka iy fiajdjkag idOdrK f,i m%úIag ùu i|yd bvlv jeä lsÍfï oS iy kshdukh
iy we.hSï l%shdj,sfha oS m<d;a iNdj,g il%Sh ld¾h Ndrhla bgq lsrSug we;' tneúka uq,a <udúh
/ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;m s ;a;sh m<d;a uÜgñka ld¾hËu f,i l%shd;aul
lsÍfï § m<d;a iNdj,g" <ud lghq;= úIh Ndr wud;HdxYh iy fi!LHh wud;HdxYh iu. b;d
ióm j lghq;= lsÍug isÿfõ'
m%dfoaYSh j;= iud.ï u.ska md,kh jk j;=j, cSj;a jk m%cdjf.a cSjk ;;A;Ajh .=Kd;aul
jYfhka Wiia ;;ajhlg kxjd,Su i|yd jeú,s udkj ixj¾Ok Ndrh úiska iudc ixj¾Ok
jevigyka ls%hd;aul flf¾' j;=lrfha uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Ok l%shdldrlï ie,iqï
lsÍu iy l%shd;aul lsÍu tys j.lSï w;r fjhs' uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn|
cd;sl m%;sm;a;sh l%shd;aul lsÍfï § <ud lghq;= úIh Ndr wud;HdxYh" fi!LH wud;HxYh"
m<d;a iNd iu. jeú,s udkj ixj¾Ok Ndrh ióm j lghq;= lsÍu o tu j.lSï w;r fjhs'
› ,xldfõ uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Ok ld¾hh iïnkaOfhka rdcH fkd jk ixúOdk
jeo.;a ld¾h Ndrhla bgq lrhs' há;, myiqlï ixj¾Okfha isg /ljrKh imhkakka we;=¿
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Ok ms<sn| j lghq;= lrk fiajlhskaf.a yelshd j¾Okh yd
m%;sm;a;s iïmdokh olajd jQ ld¾hhka i|yd Tjqkaf.a iydh ,efí' .=Kd;aul jevigyka
l%shd;aul lsÍu iy fouõmsh iyNd.s;ajh iy iydh ,nd .ekSu iïnkaOfhka Tjqkaf.ka ,efnk
fiajh b;d w.h l< hq;= fjhs'
m%cd wjYH;d ;SrKh lsÍfï § iy m%cd mdol úi÷ï fiùfï § rdcH fkd jk ixúOdkj,g o
bgqlsÍug ld¾h Ndrhla we;' m%;sm;a;sh cd;sl uÜgfï isg ìï uÜgu olajd l%shd;aul lsÍfï §
<ud lghq;= úIh Ndr wud;HxYh iy m<d;a iNd rdcH fkd jk ixúOdk iu. b;d ióm j
lghq;= lrhs'
26
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh
› ,xldfõ cd;sl yd m<d;a uÜgñka l%shd;aul flfrk uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Ok
ld¾hhka i|yd iydhlhka yd md¾Yajlrejka f,i cd;Hka;r ixúOdk iy uQ,H wdOdr imhk
tacka;jreka lghq;= lr we;' uq,a <ud úh /ljrKh iy ixj¾Ok jevigyka l%shd;aul lsÍu
i|yd Tjqkaf.a wLKav Þhl;ajh ;dlaIKsl iy uq,Huh jYfhka wjYH fõ'
fm!oa.,sl wdh;k yd mqoa.,hska o" uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Ok l%shdldrlï ;=<"
úfYaIfhka fmr mdi,a iy Èjd iq/l=ï uOHia:dk i|yd myiqlï iemhSu iïnkaOfhka jeo.;a
ld¾hNdrhla bgq lrhs' fujeks wdh;k úYd, ixLHdjla fm!oa.,sl l<ukdldß;ajh hgf;a
l%shd;aul fjhs' thg wu;rj" iydh wjYH ;u fiajdÞhlhskaf.a fyda wka whf.a fyda orejkag
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Ok fiajd imhk fm!oa.,sl wdh;k$ixúOdk o fjhs'
27
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh
weuqKqï 1
m%;sm;a;sh l%shd;aul lsÍu i|yd m;a lrkq ,nk lñgqj, j.lSu iy ld¾h Ndrh
- cd;sl m%;sm;a;sh ls%shd;aul lsÍu i|yd wud;HdxYj, ld¾h Ndrh iy j.lSu y÷kd .ekSu'
- m%;sm;a;sh ls%shd;aul lsÍu kshdukh i|yd hdka;%K ilia lsÍu iy tajdfha l%shdldß;ajh"
ld¾hËu;dj iy wÞ<;ajh l,ska l, we.hSu'
- cd;sl m%;sm;a;sh id¾:l j l%shd;aul lsÍu i|yd wjYH kS;s Í;s y÷kajd §u'
- uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Ok fiajd imhkakka w;r iïnkaëlrKh iy;sl lsÍu'
- cd;sl m%;sm;a;sfha l%shdldrS lafIa;% j,g wod< j" wjYH;djh mrsos úfYaI{hskaf.ka iukaú;
;dlaIKsl lñgq m;a lsrSu'
- ±kg mj;akd hdka;%K ^WÞyrK( uq,a bf.kqï iy ixj¾Okh i|yd jQ cd;slj ia:dms; lrk ,o
m%ñ;s iy o¾Yl" uOHia:dk mdol lr .;a uq,a <udúh wOHdmkh(ECE)i|yd jQ wju m%ñ;s iy m%ñ;s
;lafiarej&i|yd myiqlï iemhSu iy wjYH mßÈ kshdukh" we.hSu iy uq,a <udúh /ljrKh iy
ixj¾Ok jevigyka i|yd jQ fhojqïj, .=Kd;aulNdjh l<ukdlrKh i|yd wjYH hdka;%K
y÷kajd §u'
- uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh iïnkaO j lghq;= lrkakkaf.a yelshdj ÈhqKq lsÍug iy
fouõmshkaf.a oekqj;aNdjh j¾Okh i|yd jevigyka we;s lsÍug myiqlï iemhSu'
- uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh iïnkaOj lghq;= lrkakkaf.a jD;a;Shuh j¾Okh i|yd
jQ jevigyka iy fiajd kshdukh lsÍu'
- uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh jevigyka i|yd wjYH uQ,HdOdr ,nd .ekSu iy iy;sl
lsrSu'
- uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh iïnkaO j úfYaIfhka jeo.;a jk ljr fyda ;SrK"
fhdackd fyda ks¾foaY úIh Ndr wud;H;=udg jd¾;d lsÍu'
- uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| lreKq iïnkaOfhka úIh Ndr weu;s;=udg Wmfoia
§u'
28
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh
- uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh wÞ< m<d;aj, l%shd;aul
lsÍu"iïnkaëlrKh lsÍu'
- m<df;a fmr mdi,a wëËKh yd l<ukdlrKh i|yd wjYH kS;s y÷kajd §u'
- wÞ< m<d;aj, ish¨ u uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Ok fiajdjka i|yd idOdrK m%fõYh
iy;sl lsÍu '
- m<df;a ish¨ u uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh fiajdjkaf.a .=Kd;aulNdjh iy;sl lsÍu'
- cd;sl m%;sm;a;sfha l%shdldrS lafIa;% j,g wod< j" wjYH;djh mrsos úfYaI{hskaf.ka iukaú;
;dlaIKsl lñgq m;a lsrSu'
- m<df;a w;sYhska wjÞkdug ,la úh yels iy wjdisÞhl ;;a;ajfha miqjk <uhska i|yd iemfhk
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Ok fiajdjkaf.a .=Kd;aulNdjh iy;sl lsÍu'
- m<d;g .e<fmk uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Ok jevigyka y÷kajd §u'
- m<df;a l%shd;aul jk uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Ok jevigyka kshdukh lsÍu'
- Èia;%slal iy m<d;a md,k n,OdrSkag we;s iïm;a n,uq¨ .kajd w;sf¾l iïm;a imhd oSu'
- uOHia:dk mdol jevigykaj, .=Kd;aulNdjh iy;sl lrkq i|yd cd;sl uq,a <udúh ixj¾Ok
m%ñ;s iy fmr mdi,a "Èjd iq/l=ï uOHia:dk i|yd jQ m%ñ;s l%shd;aul lsÍu'
- uq,a <udúh wOHdmkh i|yd jQ cd;sl yr úIhud,d$úIhud,d ud¾f.damfoaY m<d;g fhda.H jk
mßÈ l%shd;aul lsÍu'
- uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Ok ld¾hhkays oS wjYH ;dËKsl iy uQ,H wdOdr i|yd
m%cdjf.ka ,efnk b,a,Sï j,g wkq.%yh ±laùu'
- cd;sl uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Ok m%ñ;sj,g wkql+,;dj olajñka rdcH fkd jk ixúOdk
iy fm!oa.,sl wxYh u.ska wdrïN lrkq ,nk uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh iïnkaO
ld¾hhka n,uq¨ .ekaùu'
- uq,a <udúfha <uhska iy Tjqkaf.a fouõmshka i|yd ls%hd;aul úúO jevigyka iy fiajdjka
úêu;a lsÍu" m%j¾Okh lsÍu iy myiqlï iemhSu'
- wjYH;d iys; <uhskag .=Kd;aul <ud /ljrK fiajd iemfhk nj iy;sl lsÍu' <uhska i|yd
s g wkql+, fkd jk wjia:dj, දී ta
iemfhk fiajdjka tlai;a cd;Skaf.a <ud whs;sjdislï iïuq;h
nj lñgqj úiska wÞ< n,OdrSskag okajd isàu'
- fouõmshkag iy <uhskag iemfhk jevigyka iy fiajd l,ska l,g we.hSu'
- uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Okh ms<snƒj lghq;= lrk fiajlhskaf.a yelshd j¾Okh i|yd
myiqlï iemhSu'
- uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Okhg wÞ< o;a; moaO;shka mj;ajdf.k hdu'
- fiajd iemhSu iïnkaOfhka ksjerÈ jd¾;dlrKh iy f,aLk .; lsÍu iy;sl lsÍu'
29
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh
- uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Okh iïnkaOfhka cd;sl uÜgñka .kq ,nk ;SrK l%shd;aul
lsÍu'
- Èia;%slalfha isák w;sYhska wjÞkug ,la úh yels iy wjdisÞhl <uhska we;=¿ ish¨ u <uhskag
uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Ok jevigyka i|yd idOdrK m%fõYhla iy;sl lsrSu'
- Èia;%slalfha isák w;sYhska wjÞkug ,la úh yels yd wjdisÞhl <uhska we;=¿ ish¨ u
<uhskag uOHia:dk mokï lr .;a uq,a <udúh wOHdmkhg m%fõYùfï Wmdh ud¾. m%j¾Okh lsÍu
iy myiqlï ie,iSu'
- wjYH;d iys; <uhska i|yd .=Kd;aul <ud wdrËl fiajd iemhSu iy;sl lsÍu' <uhskag
iemfhk fiajdjkaf.a .=Kd;aulNdjh <ud whs;sjdislï ms<sn| tlai;a cd;Skaf.a iïuq;shg
wkql+, fkdfõ kï ta nj wkq lñgqj úiska wÞ< n,OdÍkag okajd isàu'
- wjYH;d iys; <uhska" fouõmshka iy mjq,a i|yd iudc fiajd myiqlï iemfhk njg iy;sl
ùu'
- Èia;%slalfha isák w;sYhska wjÞkug ,la úh yels yd wjdisÞhl <uhsk a i|yd jQ jevigyka
we;=¿ uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Ok jevigykaj,g iydh §u" mj;ajdf.k hdu iy kshdukh
lsÍu'
- uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Ok lghq;= yd iïnkaOjk ld¾h uKav,h i|yd yelshd j¾Ok
jevigyka ,ndoSu myiq lsÍu'
- w;sYhska wjÞkug ,lA úh yels iy wjdisÞhl <uhska iy m%cdj i|yd jevigyka iïmdokh
lsÍu'
- fouõmshka iy m%cdj ;=< wjfndaOh k.d isgqjk jevigyka i|yd myiqlï ie,eiaùu'
- cd;sl uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Ok m%ñ;sj,g wkql+,j rdcH fkd jk ixúOdk iy
fm!oa.,sl wxYh úiska osia;s%lalh ;=< wdrïN flfrk ld¾hhka n,uq¨ .ekaùu'
- Èia;s%lalfha uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Ok fiajd iy jevigykaj, m%.;sh l,ska l,g
úu¾Ykh lr m<d;a iïnkaëlrK lñgqjg(PCC)iy <ud f,alï ld¾hd,hg jd¾;d lsÍu'
30
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh
- m%foaYh ;=< uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Ok m%;sm;a;sh l%shd;aul lsrSu m%j¾Okh yd myiqlï
ie,iSu'
- m%foaYh ;=< uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Ok fiajd iemhSu" iïnkaëlrKh lsÍu iy
kshdukh lsÍu'
- m%foaYfha isák w;sYhska wjÞkug ,la úh yels iy wjdisÞhl <uhska we;=¿ ish¨ u <uhskag
m%foaYfha uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Ok fiajdjkaj,g idOdrK m%úIaghla ,ndoSu'
- w;sYhska wjÞkug ,laúh yels iy wjdisÞhl <uhska iy m%cd i|yd úfYaIfhka ie,iqï l<
jevigyka wdrïN lsrSu yd myiqlï ie,eiaùu'
- uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Ok jevigyka ilia lsÍu i|yd m%cdjg myiqlï i,iajd Wkkaÿ
lrùu'
- <uhska yod jvd .ekSfï hym;a Ndú; ms<sn|j w;sYhska wjÞkug f.dÿre úh yels iy wjdisÞhl
<uhskaf.a fouõmshka iy mjq,a we;=¿ ish¨ u mjq,a iy fouõmshkag ±kqj;a nj ,nd oSu iy;sl
lsÍu'
- oßø;dfjka fmf<k fouõmshka iy mjq,aj,g iydh jkq msKsi ÿ.S nj ;=rka lrk jevigyka
m%j¾Okh lsÍu iy myiqlï ie,iSu'
- fiajd iemhSu ms<sn| ksjerÈj j¾;d lsÍu yd f,aLk .; lsÍu iy;sl lsÍu'
- m%dfoaYSh f,alï fldÜGdYh ;=< iemfhk uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Ok fiajdjkaf.a m%.;sh
ms<sn|j l,ska l,g iudf,dapkh lr Èia;%slal iïnkaëlrK lñgqjg (DCC) iy <ud f,alï
ld¾hd,hg jd¾;d lsÍu'
31
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh
- .%dóh m%foaYj, uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Ok m%;sm;a;sh l%shd;aul lsÍu m%j¾Okh iy
myiqlï ie,eiaùu'
- .%dóh uÜgñka uq,a <udúh /ljrK yd ixj¾Ok fiajd iemhSu iïnkaëlrKh yd kshdukh'
- w;sYhska wjÞkug f.dÿreúh yels iy wjdisÞhl fjfik ;;a;ajfha fjfik <uhska we;=¿ j
ish¨ <uhskag .%dóh uÜgfuka iemfhk ish¨ u fiajdjkag idOdrK m%fõYhla we;s nj iy;sl
lsrSu'
- .%dóh m%foaY j, w;sYhska wjÞkug ,la ùfï jeä yelshdj we;s iy wjdisÞhl <uhska iy m%cdj
i|yd úfYaIfhka ilia l< jevigyka wdrïN lsÍu iy ta i|yd myiqlï ie,eiaùu'
- uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Ok jevigyka iïmdokh i|yd m%cdjg iydh ùu'
- fouõmshka iy m%cdjka uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Okfha jeo.;alu f;areï .ekSu iy;sl
lsÍu'
- oßø;dfjka fmf<k fouõmshka iy mjq,aj,g iydh fokq msKsi ÿ.S nj ;=rka lrk jevigyka
m%j¾Okh lsrSu yd myiqlï ie,eiaùu'
- fouõmshka iy <uhska i|yd jQ uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Ok jevigykaj,g iydh §ug
fm!oa.,sl wxYh iy rdcH fkd jk ixúOdk n,uq¨ .ekaùu'
- uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Okh iïnkaOfhka o;a; moaO;shla mj;ajd f.k hdu'
- .%dóh uq,a <udúh /ljrKh yd ixj¾Ok fiajdjkaf.a m%.;sh l,ska l,g iudf,dapkh lr
m%dfoaYSh iïnkaëlrK lñgqj,g iy <ud f,alï ld¾hd,hg jd¾;d lsÍu'
32
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh
Reference
Jayatissa R., Gunatilleka M. M., Fernando D.N. (2012) National Micro Nutrient Survey.
Retrieved from https://www.unicef.org/srilanka/MNS_Report-28.02.2013.pdf
Ministry of Social Welfare and Women Empowerment (2004) National Policy on Early
Childhood Care and Development
National Early Childhood Development standards are learning standards that indicate “what
children should know and be able to do” at a certain age
The World Bank Group (2014).Laying Foundation for Early Childhood Education in Sri
Lanka.Human Development Unit, South Asia Region
United Nations Development Programme (2016). Human Development for Every One: Briefing
note for countries on the 2016 Human Development Report. Retrieved from
http://hdr.undp.org/sites/all/themes/hdr_theme/country-notes/LKA.pdf
33
uq,a <udúh /ljrKh iy ixj¾Okh ms<sn| cd;sl m%;sm;a;sh
34