11.Sınıf Edebiyat 9.

Ünite Özeti Mülakat Röportaj Konu Anlatımı

Bu ünitede, “Cumhuriyet öncesi dönemde mülakat ile Cumhuriyet Dönemi’nde

mülakat ve röportajı, mülakat ile röportajın farklarını” öğreneceğiz.” öğreneceğiz.

MÜLAKAT

Konuşmaya dayalı sözlü iletişim türlerinden olan mülakat, alanında ünlü kişileri
tanıtmak yahut önemli olaylarla ilgili bu kişilerin görüşlerini öğrenmek amacıyla
zamanı önceden belirlenmiş soru–cevap şeklindeki karşılıklı konuşmalara denir.

Bunları Ezberle
Mülakat Türünün İlkleri
Ruşen Eşref Ünaydın’ın Diyorlar ki ve Anafartalar Kumandanı Mustafa Kemal ile
Mülakat eserleri edebiyatımızda mülakat türünün ilk örnekleri olarak kabul edilir.

Mülakat; görüşme için zaman isteme, konu üzerinde hazırlanma, kendini tanıtma,
nezaketle muhatabın ilgisini çekebilme, soruları en kısa yoldan açıklayabilme gibi
özelliklere sahip bir türdür. Bazı mülakatlar bilgi verme, bazıları da tanıtma amacına
yönelik oluşturulabilir.

Amaçlı ve planlı bir konuşma olan mülakat ön hazırlık gerektirir. Önce hangi
konuda kiminle görüşüleceği belirlenir. Daha sonra konu ortaya konur. Konuşma
yapılacak kişinin yaşamı, eserleri, eylemleri hakkında araştırma yapılır. Sorular, toplanan
bilgilere, amaca ve konuya göre hazırlanır. Görüşme sırasında konuşmacının sözü
kesilmez, sıkıcı ve gereksiz sorular konuşmacıya yöneltilmez.

Sorular tarafsız biçimde hazırlanır. Sorular okurun ilgisini çekmeli ve merakını gidermelidir.
Sorulara alınan cevaplar değiştirilmeden okura aktarılmalıdır.

Ruşen Eşref Ünaydın, Hikmet Feridun Es, Mustafa Baydar, Yaşar Nabi Nayı gibi
sanatçılar mülakat türünde eserler vermişlerdir. Hikmet Feridun Es’in Bugün de Diyorlar
ki, Mustafa Baydar’ın Edebiyatçılarımız Ne Diyorlar, Yaşar Nabi Nayır’ın
Edebiyatçılarımız Konuşuyor eserleri türün önemli eserleridir.
RÖPORTAJ

Röportaj; bir yeri, kişiyi , eşyayı ya da sanat dalını araştırma, inceleme, gezip görme
yoluyla tanıtan; ayrıntılı bilgi veren ya da sorgulayan yazılara denir.
Röportaj yazarı, metnini bir öykü kurgusu içinde okuruna sunar. Gerektiğinde fotoğraf,
resim, grafik gibi belgelerle yazısını destekler.
Yaşamın gerçeğini birçok yönüyle detaylı biçimde edebî bir üslupla ele alıp içerikle okuru
buluşturmayı amaçlayan röportaj, bu yönleriyle haber metinlerinden ayrılır.
Röportaj, okuru sıkmayan bir niteliğe sahiptir.
Gözlemin oldukça önemli olduğu röportajda gerçekten de uzaklaşılmaz.
Röportaj; ele alınan konuya göre bir insanı konu alan röportaj, bir eşyayı konu alan
röportaj ve bir yeri konu alan röportaj biçiminde sınıflandırılabilir.

Bizim edebiyatımızda Yaşar Kemal, Fikret Otyam, Yılmaz Çetiner, Kenan Akın; Batı
edebiyatında
da Jack London (Cek Landın), Ernest Hemingway (Örnıst Hemingvey) röportaj türünün
önemli
isimlerindendir.

RÖPORTAJ İLE MÜLAKAT ARASINDAKİ FARKLAR

 Mülakat; yalnızca soru ve cevaplardan oluşan, mülakatı yapan kişinin kişisel

düşüncelerini metne
aktarmadığı bir türdür.
 Mülakata eklenen görseller de sadece mülakat yapılan kişinin fotoğrafı olabilir.
 Mülakat türüne ilgi gösteren okur kitlesi de mülakat yapılan kişiye duyulan ilgi
ile sınırlıdır.
 Röportaj ise geniş anlatma olanağına sahip gezi yazısı; sohbet, deneme, hikâye,
anı gibi edebî türlerin anlatım olanakları ve yöntemlerinden yararlanılan bir
türdür.
 Bir insanla yapıldığında sadece soru ve cevaplardan oluşmaz.
 Bir eşyayı veya yeri de ele alabilir. Konu ve anlatım açısından oldukça geniş
olanaklara sahiptir.
 Bir röportaja yazar kişisel görüşlerini yansıtır.
 Röportajda kullanılan görsel malzeme de oldukça geniştir. Ayrıca ele alınan
konu, geniş bir okur kitlesine seslenir.
 Röportajda yazarın edebî bir dili genişçe kullanması da önemli bir yöndür.

Youtube / Abone Ol