Στοκχόλμη

Η Στοκχόλμη είναι η πρωτεύουσα της Σουηδίας και η μεγαλύτερη σε πληθυσμό αστική περιοχή
στις Βόρειες Χώρες· 975.000 άνθρωποι ζουν στον δήμο, 1,6 εκατομμύρια στην αστική περιοχή
και 2,4 εκατομμύρια στην ευρύτερη μητροπολιτική περιοχή. Η πόλη εκτείνεται σε
δεκατέσσερα νησιά, εκεί όπου η λίμνη Μέλαρεν εισρέει στη Βαλτική Θάλασσα. Έξω από την
πόλη στα ανατολικά, και κατά μήκος της ακτής, βρίσκεται η αλυσίδα νησιών του αρχιπελάγους
της Στοκχόλμης. Η περιοχή έχει κατοικηθεί από τη Λίθινη Εποχή, την 6η χιλιετία π.Χ. και
ιδρύθηκε ως πόλη το 1252 από το Σουηδό ηγεμόνα Μπίργιερ Γιαρλ. Είναι επίσης έδρα της
περιφέρειας της Στοκχόλμης.
Η Στοκχόλμη είναι το πολιτιστικό, ενημερωτικό, πολιτικό και οικονομικό κέντρο της Σουηδίας.
Η περιφέρεια της Στοκχόλμης αντιπροσωπεύει περισσότερο από το ένα τρίτο του ΑΕΠ της
χώρας και ανήκει στις 10 πρώτες περιοχές της Ευρώπης ως προς το κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Είναι
μια σημαντική παγκόσμια πόλη και το κύριο κέντρο εδρών των εταιρειών της περιοχής της
Σκανδιναβίας. Η πόλη φιλοξενεί μερικά από τα κορυφαία πανεπιστήμια της Ευρώπης, όπως η
Σχολή Οικονομικών της Στοκχόλμης, το Ινστιτούτο Καρολίνσκα και το Βασιλικό Ινστιτούτο
Τεχνολογίας (KTH). Διοργανώνει κάθε χρόνο τις τελετές απονομής και τα συμπόσια των
βραβείων Νόμπελ στο Μέγαρο Μουσικής και στο Δημαρχείο της. Ένα από τα πιο βραβευμένα
μουσεία της πόλης, το Μουσείο Βάσα, δέχεται τους περισσότερους επισκέπτες από τα μη-
καλλιτεχνικά μουσεία σε όλη τη Σκανδιναβία. Το μετρό της Στοκχόλμης, που λειτούργησε το
1950, είναι γνωστό για τη διακόσμηση των σταθμών του και έχει ονομαστεί η μεγαλύτερη
πινακοθήκη τέχνης στον κόσμο

Η Στοκχόλμη είναι
έδρα της σουηδικής
κυβέρνησης και των
περισσότερων υπηρεσιών της , συμπεριλαμβανομένων των ανώτατων δικαστηρίων και των
επίσημων κατοικιών του Σουηδού μονάρχη και του Πρωθυπουργού. Η κυβέρνηση έχει την
έδρα της στο κτίριο Ρούσενμπαντ, το Ρίκσνταγκ εδρεύει στο Κτίριο του Κοινοβουλίου, ενώ η
κατοικία του πρωθυπουργού είναι στο Σάγκερσκα χούσετ. Τα Ανάκτορα της Στοκχόλμης είναι η
επίσημη κατοικία και ο κύριος χώρος εργασίας του Σουηδού μονάρχη, ενώ τα Ανάκτορα
Ντρότνινγκχολμς, Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς στα περίχωρα της Στοκχόλμης,
χρησιμεύει ως ιδιωτική κατοικία της Βασιλικής Οικογένειας.

Ιστορια της πόλης

Αρχές:
Το όνομα «Στοκχόλμη» σημαίνει "Κορμο-νησίδα". Σύμφωνα με ένα μύθο του 17ου αιώνα ο
πληθυσμός του οικισμού Μπίρκα των Βίκινγκ αποφάσισε να ιδρύσει ένα νέο οικισμό και για
να προσδιορίσει την τοποθεσία του άφησε ένα κορμό δένδρου δεμένο με χρυσό να
παρασυρθεί στη λίμνη Μέλαρεν. Ο κορμός προσάραξε στο σημερινό Ρινταρχόλμεν, όπου
σήμερα βρίσκεται ο Πύργος του Μπίργιερ Γιαρλ, ένα κτίριο, ως εκ τούτου, που εξακολουθεί να
αναφέρεται συχνά εσφαλμένα ως το παλαιότερο κτίριο στη Στοκχόλμη. Η πιο τεκμηριωμένη
εξήγηση για το όνομα είναι κορμοί στο στενό που διέρχεται βόρεια της σημερινής παλιάς
πόλης, που εξετάσεις χρονολόγησής τους στα τέλη της δεκαετίας του 1970 τους χρονολογούν
περί το 1000. Αν και δεν υπάρχουν στερεά αποδεικτικά στοιχεία, συχνά θεωρείται ότι το
Κάστρο των Τριών Στεμμάτων, που προηγήθηκε των σημερινών Ανακτόρων της Στοκχόλμης,
προήλθε από αυτές τις ξύλινες κατασκευές και ότι η μεσαιωνική πόλη επεκτάθηκε γρήγορα
γύρω από αυτό στα μέσα του 13ου αιώνα. Σε ένα ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο η Στοκχόλμη
μπορεί να θεωρηθεί ως πρωτεύουσα της Περιοχής της Λίμνης Μέλαρεν και ως εκ τούτου η
προέλευσή της μπορεί να αναχθεί σε τουλάχιστον δύο πολύ παλιότερες πόλεις: τη Μπίρκα (π.
790-975) και τη Σιγκτούνα, που εξακολουθεί να υπάρχει αλλά κυριάρχησε στην περιοχή περί
το 1000-1240 - πρωτεύουσα που απλώς έχει αλλάξει θέση σε αρκετές περιπτώσεις.

Μεσαιώνας:
Η πόλη λέγεται πως ιδρύθηκε από τον Μπίργκερ Γιαρλ με σκοπό την προστασία της Σουηδίας
από εκ θαλάσσης εισβολές ξένων ναυτικών και την αποφυγή λεηλασιών πόλεων όπως η
Σιγκτούνα στην λίμνη Μέλαρεν. Η πρωιμότερη αναφορά της Στοκχόλμης σε γραπτό κείμενο, σε
επιστολές του Μπίργιερ Γιαρλ και του Βασιλιά Βάλντεμαρ, χρονολογείται από το 1252, όταν
αποτελούσε σημαντικό σημείο για το εμπόριο σιδήρου από τα ορυχεία του Μπέργκσλαγκεν.
Ωστόσο οι επιστολές αυτές δεν παρέχουν πληροφορίες για την εμφάνιση της πόλης και τα
γεγονότα κατά τις επόμενες δεκαετίες παραμένουν συγκεχυμένα. Το πρώτο κτήριο στη
Στοκχόλμη ήταν ένα οχυρό που αποσκοπούσε στον έλεγχο της κίνησης μεταξύ της Βαλτικής
Θάλασσας και της Μέλαρεν. Ενώ η απουσία ενός κάθετου πολεοδομικού σχεδίου στη
μεσαιωνική Στοκχόλμη φαίνεται να δείχνει μια αυθόρμητη ανάπτυξη, είναι γνωστό ότι οι
Γερμανοί έμποροι που προσκλήθηκαν από το Μπίργκερ γιαρλ διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο
στην ίδρυση της πόλης. Κάτω από την ηγεσία του Μάγκνους Λαντούλος (Magnus Ladulås) η
Στοκχόλμη αναπτύχθηκε σε σημαντική εμπορική πόλη τις επόμενες δεκαετίες. Το 1270 η
Στοκχόλμη εμφανίζεται σε ιστορικά έγγραφα ως πόλη και το 1289 περιγράφηκε ως η
πολυπληθέστερη πόλη στην Σουηδική περιοχή. Κάτω από κάθε περίσταση, στα τέλη του 13ου
αιώνα, η Στοκχόλμη γρήγορα μεγάλωσε και έγινε όχι μόνο η μεγαλύτερη πόλη της Σουηδίας,
αλλά και το ντε φάκτο σουηδικό πολιτικό κέντρο και βασιλική κατοικία. Έτσι, από την ίδρυσή
της, η Στοκχόλμη ήταν η μεγαλύτερη και σπουδαιότερη σουηδική πόλη, άρρηκτα εξαρτώμενη
από τη σουηδική κυβέρνηση. Ωστόσο μέχρι και τις βασιλείες του Ερρίκου ΙΔ΄ και του Ιωάννη Γ΄
το 16ο αιώνα, οπότε η σουηδική κυβέρνηση μετακινείτο συχνά μαζί τους αλλού (βλ.
παρακάτω), η πόλη εξακολουθούσε να μην είναι αυτό που θα μπορούσε να ονομαστεί εθνική
πρωτεύουσα με σύγχρονους όρους.

Η πρώιμη περίοδος των Βάσα:

Μετά την πολιορκία της Στοκχόλμης από το Γουσταύο Βάσα, αυτός αποκατέστησε τα αστικά προνόμια, με
τα οποία είχαν ευεργετηθεί οι αστοί της πόλης. Ο βασιλιάς διατήρησε τον έλεγχό του πάνω στην πόλη
ελέγχοντας τις εκλογές των δημοτικών συμβούλων και των δικαστών. Μέχρι τα μέσα του αιώνα αυξήθηκε ο
αριθμός των υπαλλήλων προκειμένου να καταστεί η διοίκηση της πόλης πιο επαγγελματική και να
διασφαλιστεί το ελεγχόμενο από το κράτος εμπόριο. Έτσι η Στοκχόλμη έχασε μεγάλο μέρος της
ανεξαρτησίας που είχε κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα και έγινε πολιτικά και οικονομικά προσδεδεμένη
στο κράτος. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας των γιων του (1561-1611) το δημοτικό συμβούλιο παρέμεινε
εποπτευόμενο από ένα βασιλικό εκπρόσωπο και τόσο οι δικαστές όσο και οι δημοτικοί σύμβουλοι
διορίζονταν από τον βασιλιά.
Η εποχή της Μεγάλης Δύναμης:
Μετά τον Τριακονταετή Πόλεμο (1618-1648) η Σουηδία ήταν αποφασισμένη να μην επαναλάβει ποτέ την
αμηχανία που ακολούθησε μετά το θάνατο του Γουσταύου Β΄ Αδόλφου (1594-1632) όταν η Στοκχόλμη,
μεσαιωνικού ακόμη χαρακτήρα, δίσταζε να προσκαλέσει ξένους ηγέτες, φοβούμενη ότι η αξιοθρήνητη της
εμφάνιση θα μπορούσε να υπονομεύσει το κύρος του έθνους. Ως εκ τούτου η Στοκχόλμη βίωσε πολλά
φιλόδοξα πολεοδομικά σχέδια εκείνη την εποχή, από τα οποία εξακολουθούν να υπάρχουν εκείνα για τις
λοφοσειρές γύρω από τη σημερινή παλιά πόλη. Σύμφωνα με το μερκαντιλισμό της εποχής το εμπόριο και η
βιομηχανία συγκεντρώθηκαν στις πόλεις, όπου ήταν ευκολότερο να ελέγχονται, και η Στοκχόλμη ήταν
κεντρικής σημασίας. Σε επιστολή του το 1636 ο Καγκελάριος Άξελ Ούξενχανα (1583-1654) έγραψε ότι η
ανάπτυξη της σουηδικής πρωτεύουσας ήταν προϋπόθεση για την εξουσία και την ισχύ του έθνους και ότι
αυτό θα έφερνε όλες τις άλλες πόλεις στα πόδια τους. Η αυξημένη κρατική παρέμβαση στο επίπεδο των
πόλεων δεν ήταν μόνο στη Σουηδία αυτή την εποχή, αλλά ήταν πιθανότατα πιο σημαντική στην περίπτωση
της Στοκχόλμης από οπουδήποτε αλλού στην Ευρώπη. Για το σκοπό αυτό η κυβέρνηση της πόλης
μεταρρυθμίστηκε και οι πρώην εθελοντές δικαστές σταδιακά αντικαταστάθηκαν από επαγγελματίες με
θεωρητική εκπαίδευση

Το κλίμα της πόλης

Το κλίμα της Στοκχόλμης εμπίπτει στην κατηγορία του υγρού ηπειρωτικού.Η Στοκχόλμη έχει
ωκεάνιο κλίμα με υγρές ηπειρωτικές επιρροές, αν και οι χειμώνες είναι ψυχροί και τα
καλοκαίρια είναι ήπια, δίνοντας έτσι υβριδικά χαρακτηριστικά στο κλίμα της.
Η θέση της Στοκχόλμης, νότια του 60ου βόρειου παράλληλου, σημαίνει ότι ο αριθμός των
ωρών της ημέρας είναι σχετικά μικρός κατά τη διάρκεια του χειμώνα - περίπου έξι ώρες - ενώ
τον Ιούνιο και το πρώτο εξάμηνο του Ιουλίου οι νύχτες είναι σχετικά σύντομες και περίπου 18
ώρες ημέρα.

Προϊόντα παραγωγής
Ψάρια: σολομός, πέρκα και ρέγκα
Μύρτιλλα
Γάλα
Ραφαήλ Τσακωνάκος