‫دانشگاه پیام نور مرکز کرج‬

‫تحصیالت تکمیلی‪-‬رشته مهندسی مدیریت ساخت‬

‫پایپینگ)‪(Piping‬‬
‫استاد راهنما‪ :‬آقای دکتر آرمین منیرعباسی‬

‫تهیه کنندگان‪:‬‬
‫جواد حسینی‬

‫رامین تیموری‬

‫محمد صالح نیا‬

‫بهار‪39‬‬

‫‪1‬‬
 ‫پایپینگ چیست ؟‬

‫اصطالح پایپینگ عموما در مسائل مربوط به انتقال سیال از طریق لوله ‪ ،‬اتصاالت مربوطه و شیرآالت بکار برده‬
‫می شود ‪ .‬به عبارت دیگر به سیستم لوله کشی در تاسیسات پایپینگ گفته می شود‪.‬‬

‫اقسام پایپینگ ‪:‬‬

‫‪ : Process-1‬جهت انتقال مواد بین مخازن ‪ ،‬تجهیزات و واحدهای فرآیندی‬

‫‪ : Marin -2‬جهت لوله کشی های بارگیری و اسکله های دریایی‬

‫‪ : Civil -3‬جهت انتقال آب ‪ ،‬فاضالب ‪ ،‬آبهای سطحی و مواد زائد که عموما بصورت زیر زمینی اجرا می شود ‪.‬‬

‫‪ : Service(Utility) -4‬جهت انتقال بخار‪ ،‬آب ‪ ،‬هوا و سوخت مصرفی‬

‫‪ : Transport -5‬لوله کشی با قطر باال جهت انتقال مواد فرآیندی بین شهرها و ایستگاه ها می باشد‪ .‬در این گروه‬
‫لوله کشی هایی مانند ‪ Flow Line‬جهت انتقال نفت از چاه ها به تاسیسات فروش‪Gas Gathering Line ،‬‬
‫جهت بهره برداری گاز تا مرکز تفکیک یا پاالیشگاه گاز می توان نام برد‪.‬‬

‫نمایی از پاالیشگاه در حال ساخت میعانات گازی بندرعباس‬

‫‪2‬‬
 ‫مراحل انجام پایپینگ ‪:‬‬

‫‪ -1‬مهندسی (طراحی)‬

‫‪ -2‬تدارکات (خرید)‬

‫‪ -3‬اجرا (ساخت)‬

‫‪ -1‬مهندسی (طراحی)‪:‬‬

‫در این مرحله مطابق ‪ P&ID‬کلیه مدارک اجرایی از جمله ‪ Plot Plan‬و ‪ ISO‬و ‪ Spec‬های مربوطه و ‪ ...‬تهیه‬
‫می شود ‪.‬‬

‫ابتدا طرح کلی جریان کشیده می شود که چه چیزی از چه نقطه ای تا کدام نقطه‪ .‬سپس نقشه های مربوطه تهیه شده‬
‫و بصورت مدارک اجرایی تحویل کارفرما می گردد‪.‬‬

‫نقشه های آیزو متریک )‪: (ISO‬‬

‫این نقشه ها اصلی ترین مدارک اجرایی پایپینگ می باشند که بصورت سه بعدی ترسیم شده و مشخص کننده تمام‬
‫جزئیات لوله ها و متعلقات آنها در اندازه های معین می باشد‪ .‬این نقشه کلیه مشخصات اجرایی پایپینگ مانند سایز‪،‬‬
‫طول و جنس لوله‪ ،‬مسیر لوله کشی و محل هایی که لوله ها به تجهیزات متصل می شوند و محل پایه ها و نگهدارنده‬
‫های سیستم لوله کشی را نشان می دهد‪.‬‬

‫‪ -2‬تدارکات (خرید)‪:‬‬

‫به فرآیندهایی شامل تهیه لیست مناقصه گران ‪ ،‬برگزاری مناقصه ‪ ،‬انتخاب پیمانکار ‪ ،‬انعقاد قرارداد و انجام مراحل‬
‫خرید و حمل مواد مورد نیاز)‪ (Material‬به محل اجرای پروژه اطالق می گردد ‪.‬‬

‫‪3‬‬
 ‫نمونه ای از یک نقشه آیزومتریک‬

‫‪4‬‬
 ‫‪ -9‬اجرا (ساخت) ‪:‬‬

‫*مهم ترین وظایف دفتر فنی پایپینگ ‪:‬‬

‫‪ -1‬دریافت و بایگانی آخرین رویژن(نسخه) نقشه ها‬

‫‪ -2‬بررسی کمبودها و مغایرت رویژن نقشه ها نظیر چک کردن ‪ P&ID‬با نقشه های آیزومتریک و در نهایت یافتن‬
‫تناقضات و مغایرت های احتمالی و تهیه و ارسال ‪ (Technical Query) TQ‬به واحد مهندسی کارگاهی جهت‬
‫رفع تناقضات ‪.‬‬

‫‪ -3‬تهیه و برآورد متریال مورد نیاز از نقشه )‪(MTO‬‬

‫‪ -4‬وارد کردن اطالعات متریال پایپینگ در نرم افزار ‪(Piping Control System) PCS‬‬

‫‪ - 5‬سرجوش گذاری و اسپول بندی نقشه های آیزومتریک و اخذ تاییدیه از کارفرما و بخش نظارت‬

‫‪ – 6‬وارد کردن اطالعات مربوط به سرجوش ها در نرم افزار ‪PCS‬‬

‫‪-7‬تهیه جبهه کاری قابل انجام برای شاپ و سایت و ابالغ به واحد اجرا‬

‫اسپول و اسپوی بندی‬

‫به مجموعه ای از لوله و اتصاالت لوله اطالق می شود که در شاپ جوشکاری گردیده و جهت نصب به سایت حمل‬
‫می شود ‪ .‬برای امکان حمل و نصب آسان تر ‪ ،‬خط به قطعات کوچکتری به نام اسپول تقسیم می شود و از آنجاییکه‬
‫انجام عملیات جوشکاری در سایت به دلیل وجود محدودیت های مختلف هزینه ی بیشتری نسبت به انجام آن در‬
‫شاپ دارد در پروژه های پایپینگ همواره تالش بر این است که حجم عملیات جوشکاری حتی االمکان به شاپ‬
‫انتقال یابد‪.‬‬

‫نکات مهم در سر جوش گذاری و اسپول بندی‪:‬‬

‫‪ -1‬شماره گذاری سرجوش ها و اسپول ها در جهت جریان انجام می گیرد‬

‫‪ -2‬برای تعیین اندازه اسپول ها الزم است فاکتورهای طول‪ ،‬قطر خط‪ ،‬وزن اسپول به گونه ای مورد توجه قرار گیرد‬
‫که برای جابجایی مشکلی به وجود نیاید‪.‬‬

‫‪5‬‬
 ‫‪ -3‬سر جوش های زیر ‪ 2‬اینچ می بایست در سایت کار شوند و نیازی به اسپول بندی ندارند‪.‬‬

‫‪ -4‬برای شماره گذار سرجوش های شاپ معموال از دایره و برای سایت از مربع استفاده می شود‪.‬‬

‫‪ -5‬تعیین اندازه ی اسپول باید به صورتی باشد که دارای توجیه اقتصادی جهت جرثقیل مورد نیاز برای نصب اسپول‬
‫ها داشته باشد‪.‬‬

‫‪ -6‬در بسیاری از موارد جهت جلوگیری از ایجاد مشکالت در مرحله ی نصب‪ ،‬ضروری است که طول لوله موجود‬
‫در یکی از طرفین در حدود ‪ 111‬میلی متر بیشتر از مقدار مذکور در آیزومتریک درنظر گرفته شود‪ .‬بدیهی است این‬
‫مقدار اضافه در صورت عدم نیاز در مرحله ی نصب حذف می گردد‪.‬‬

‫متریال مصرفی در پایپینگ ‪:‬‬

‫لوله و تیوب ‪:‬‬

‫وسایلی هستند که برای انتقال سیاالت از یک محل به محل دیگر مورد استفاده قرار می گیرند ‪ .‬از پایپ برای انتقال‬
‫سیال از یک نقطه به نقطه دیگر با فاصله نسبتا زیاد استفاده می شود که عموما سایز باالی ‪ 2‬اینچ می باشد و از تیوب‬
‫برای گردش سیال در داخل یک سیستم یا ماشین محدود به منظور انتقال انرژی و سیستم های ابزاردقیق بکارمی‬
‫رودکه عموما سایزکمتر از‪ 2‬اینچ می باشد‪.‬‬

‫لوله ها از نظر سیستم ساخت‪:‬‬

‫لوله های درز دار ‪:‬‬

‫دراین لوله ها ابتدا ورق به شکل لوله فرم داده شده وسپس محل درز به وسیله جوش به هم پیوسته می شود‪ .‬این لوله‬
‫ها به دو صورت مارپیچ و ساده ساخته می شود ‪.‬‬

‫لوله های بدون درز ‪:‬‬

‫دراین روش لوله ها بدون درز بوده وبرای ساخت آن یک قطعه شمش را گرم کرده وتوسط سمبه ماتریس ازیک‬
‫قالب مخصوص عبورداده وسپس باغلطکهای مخصوص تحت نورد وکشش قرارمی دهند تا اندازه مورد نظر‬
‫بدست آید‪.‬‬

‫‪6‬‬
 ‫لوله ها از نظر متریال ‪:‬‬

‫‪ -1‬لوله گالوانیزه‪ :‬بیشتر جهت خطوط لوله آب استفاده می شود‬

‫‪-2‬لوله کربن استیل‪ :‬جهت مایعات و گازهایی که خطر خوردگی ندارند استفاده می شود‬

‫‪-3‬لوله کربن استیل نیس‪ :‬جهت مایعاتی که کمی خاصیت خورندگی دارند‬

‫‪-4‬لوله کربن استیل‪ :LTCS‬جهت مایعات با دمای بسیار پایین استفاده می شود‬

‫‪-5‬لوله کاپرنیکل‪ :‬لوله های مقاوم در برابر سایش ‪ ،‬مانند خط ‪Fire Water‬‬

‫‪-6‬لوله استنلس استیل‪ :‬جهت مایعات با درجه خورندگی بسیار باال‬

‫‪-7‬لوله های‪ GRP‬و ‪ : GRE‬جهت انتقال مایعات با خورندگی باال و فشارپایین و خطوط زیرزمینی‬
‫مانند‪Sea Water‬‬

‫اتصاالت ‪:‬‬

‫‪-1‬زانویی)‪ :(Elbow‬از این اتصال جهت تغییر مسیر خط استفاده می شود و اغلب بصورت ‪ 45‬و ‪ 01‬درجه‬
‫می باشد ‪.‬‬

‫‪7‬‬
 ‫‪-2‬سه راهی)‪ :(tee‬این اتصال بصورت انشعاب از لوله اصلی بوده و قسمت رایزر آن هم سایز یا کوچکتر از‬
‫هدر است‪.‬‬

‫‪-3‬کاهنده)‪ :(Reducer‬این اتصال جهت اتصال لوله های با سایزکوچکتر به لوله های با سایز بزگتر استفاده می‬
‫شوند که به دو صورت هم مرکز و خارج از مرکز می باشند‪.‬‬

‫‪8‬‬
 ‫‪ -4‬انشعاب لوله به لوله‪ :‬این گونه انشعاب کم هزینه ترین روش انشعاب می باشد ‪ .‬در صورت نیاز جهت‬
‫تقویت در این اتصال از یک ورق استفاده می شودکه به این عمل‪ Padding‬می گویند‪.‬‬

‫انشعاب بدون پدینگ‬

‫انشعاب به همراه پدینگ‬

‫‪9‬‬
 ‫‪ -5‬کپ )‪:(Cap‬‬

‫این اتصاالت جهت مسدود کردن انتهای لوله استفاده می شوند‪.‬‬

‫انواع اتصال لوله ها ‪:‬‬

‫‪ -1‬اتصال جوشی لب به لب‪:‬‬

‫این اتصاالت مناسب ترین روش برای آب بند کردن لوله های نفت و گاز می باشد که جهت ساخت اسپول ها‬
‫مناسب است‪.‬‬

‫‪10‬‬
 ‫‪ -2‬اتصال جوشی نر و مادگی‪:‬‬

‫این اتصاالت مناسب ترین روش برای اتصال لوله های انتقال مواد سمی‪ ،‬اشتعالزا‪ ،‬گران قیمت و خورنده می باشد‪.‬‬
‫این روش اتصال از نظر جوشی استحکام زیاد و از نظر آب بندی مطمئن بوده و هیچگونه فلز جوش وارد لوله‬
‫نمی شود‪.‬‬

‫‪ -3‬اتصال رزوه ای(دنده ای)‪:‬‬

‫این نوع اتصاالت در صنعت نفت و گاز کاربرد کمتری داشته و بیشتر جهت خطوط کم اهمیت و جانبی بکار‬
‫می رود ‪ .‬نصب آسان از مزایان این نوع اتصاالت می باشد‪ .‬لوله گالوانیزه بصورت اتصاالت دنده ای بکار می رود ‪.‬‬

‫‪11‬‬
 ‫‪ -4‬اتصال فلنجی‪:‬‬

‫ازاین نوع اتصال معموال برای اندازه های‪ 2‬اینچ وباالتر ودرمواردی که بطوردوره ای احتیاج به باز وبستن سیستم‬
‫وجود دارداستفاده می شود‪ .‬این نوع اتصال همیشه بصورت جفت بکار می رود که هرکدام از فلنجها از یکطرف به‬
‫لوله متصل واز طرف دیگرفلنجها روبروی یکدیگر قرار گرفته وبا پیچ ومهره به هم محکم می شوند‪ .‬در بین فلنجها‬
‫نیز جهت آب بندی نوعی الیی به نام ‪ Gasket‬قرارداده می شود‪.‬‬

‫واشر یا گز کیت )‪: (Gasket‬‬

‫جهت جلوگیری از نشت جریان سیال و آب بند کردن بین دو فلنج استفاده می شود‪.‬‬

‫‪12‬‬
 ‫محل انجام عملیات اجرایی در پروژه های پایپینگ‪:‬‬

‫‪ -1‬شاپ )‪:(Shop‬‬

‫محلی است خارج از محدوده عملیات اصلی پایپینگ جهت ساخت ‪Spool‬‬

‫‪ -2‬سایت)‪:(Field‬‬

‫محل انجام عملیات اصلی پروژه‬

‫پایپینگ به دو صورت اجرا می گردد ‪:‬‬

‫‪ -1‬روزمینی ‪Above Ground (AG)/‬‬

‫این عملیات هم در شاپ و هم در سایت قابل اجرا است‪.‬‬

‫‪ -2‬زیرزمینی‪Under Ground (UG)/‬‬

‫این عملیات فقط در محل سایت اجرا می شود‪.‬‬

‫زیر زمینی‪UG/‬‬ ‫روزمینی‪AG/‬‬

‫‪13‬‬
 ‫اجرای عملیات پایپینگ در شاپ)‪: (Shop‬‬

‫‪ -1‬حمل لوله ها‬

‫‪ -2‬شیبدار کردن لبه لوله ها)‪(Beveling‬‬

‫‪Fit up -3‬‬

‫‪ -4‬جوشکاری )‪(Welding‬‬

‫‪ -5‬بازرسی جوش‬

‫‪ -6‬تنش زدایی‬

‫‪ -1‬حمل لوله ها ‪ :‬بار گیری لوله ها از انبار و حمل و تخلیه در محل شاپ‬

‫‪ -2‬شیبدار کردن لبه لوله ها)‪ : (Beveling‬شیبدار کردن لبه لوله جهت ایجاد درز و یا شکاف جوش را‬
‫‪ Beveling‬می گویند‪.‬‬

‫‪ : Fit up -9‬اتصال لوله ها به هم توسط لقمه جهت انجام عملیات جوشکاری را ‪ Fit up‬می گویند ‪.‬‬

‫این عمل توسط وسیله ای به نام فیتر انجام می شود‪.‬‬

‫‪14‬‬
‫‪ -4‬جوشکاری )‪ : (Welding‬جوشکاری یکی از فرآیندهای اتصال دائم قطعات(فلزی یا غیر فلزی) است که‬
‫به دو روش ذوبی و غیر ذوبی انجام می شود‪ .‬جوشکاری یکی از روش های تولید می باشد و هدف آ اتصال دائمی‬
‫مواد مهندسی به یکدیگر است به گونه ای که خواص اتصال با خواص مواد پایه برابر باشد ‪.‬‬

‫به طور کلی در پایپینگ دو روش متداول جهت جوشکاری وجود دارد ‪:‬‬

‫‪ -1‬جوشکاری به وسیله الکترود روکش دار‪:‬‬

‫این روش به وسیله دست توسط الکترود روکش دار انجام می شود و مقدار عیوب آن از سایر روشها بیشتر است‪ .‬در‬
‫این روش حفاظت حوضچه مذاب در برابر اکسیژن و ازت موجود در هوا به عهده پوشش الکترود می باشد ‪.‬به این‬
‫روش در اصطالح جوشکاری برق نیز گفته می شود‪.‬‬

‫‪ -2‬جوشکاری آرگون‪ :‬در این روش حفاظت حوضچه مذاب در برابر اکسیژن توسط گاز آرگون انجام می‬
‫پذیرد‪ .‬به الکترود مصرفی در این روش فیلر گفته می شود‪.‬‬

‫‪15‬‬
 ‫پاس جوش‪ :‬در جوشکاری هر یک خط جوشکاری را یک پاس می گویند‪.‬‬

‫بسته به اینکه جوشکاری در کدام مرحله باشد سه پاس مختلف قابل تعریفند ‪:‬‬

‫‪-1‬پاس ریشه)‪ :(Root Pass‬به اولین پاس جوش گفته می شود که در صنایع نفت و گاز معموال توسط‬
‫جوشکاری آرگون صورت می پذیرد‪.‬‬

‫‪ -2‬پاس پرکننده)‪ :(Filling Pass‬به پاسهای میانی گفته می شود‪.‬‬

‫‪ -3‬پاس رویه‪ :‬به پاس نهایی گفته می شود‪.‬‬

‫بازرسی جوش ‪:‬‬

‫‪ -1‬بازرسی چشمی)‪ : (VT‬در این روش فقط عیوب ظاهری با چشم غیر مسلح قابل روئیت هستند ‪.‬‬

‫‪ -2‬مایعات نافذ)‪ : (PT‬در این روش روی جوش ابتدا به وسیله مایع رنگین که خاصیت نفوذ دارد آغشته می کنند‪.‬‬
‫بعد از مدت زمانی مایع در تمام سوراخ ها نفوذ کرده و توسط ماده دیگری به نام ظاهر کننده عیب و ایراد جوش‬
‫مشخص می شود‪ .‬این روش برای ترک های ریز که با چشم قابل روئیت نیستند بیشتر استفاده می شود‪.‬‬

‫‪ -3‬امواج صوتی یا اولترا سونیک )‪ : (UT‬در این روش از امواج ماورای صوتی که به وسیله ی دستگاه های‬
‫مخصوص ایجاد می شود را از محل جوش عبور می دهند‪ .‬در صورتیکه عیب و ایراد در جوش وجود داشته باشد‪،‬‬
‫امواج معکوس شده و آن را مشخص می کنند‪.‬‬

‫‪ -4‬رادیو گرافی ‪ :‬محل مورد نظر را در مقابل اشعه قرار داده و در پشت آن هم فیلم مخصوص قرار می دهند‪.‬‬
‫چون اشعه از تمامی اشیا عبور می کند چنانچه در جوش ترک یا حفره ای وجود داشته باشد روی فیلم عکاسی آن‬
‫عیب نشان داده می شود‪.‬‬

‫در صورتیکه جوش در تست های انجام شده مورد تایید واقع نشود)‪ (Reject‬نسبت به ترمیم جوش)‪ (Repair‬و یا‬
‫بریدن کل لوله)‪ (Cut Out‬در محل جوش اقدام می شود‪.‬‬

‫‪16‬‬
 ‫تنش زدایی جوش ‪:‬‬

‫پس از انجام جوشکاری همواره مقداری تنش پسماند در قطعه جوش شده باقی می ماند‪ .‬این تنش به دلیل گرم و‬
‫سرد شدن موضعی و غیر یکنواخت تولید شده و باعث افت کیفیت جوش می شود‪.‬‬

‫یکی از روشهای تنش زدایی روش حرارتی است‪ .‬در این روش قطعه جوش شده بصورت یکنواخت تا درجه حرارت‬
‫مناسب حرارت داده شده‪ ،‬به مدت کافی در آن درجه حرارت نگهداری می شود و سپس به صورت یکنواخت سرد‬
‫می شود‪.‬‬

‫اجرای عملیات پایپینگ در سایت )‪:(Field‬‬

‫‪ -1‬نصب اسپول)‪(Spool‬‬

‫‪Fit up -2‬‬

‫‪ -3‬جوشکاری )‪(Welding‬‬

‫‪ -4‬بازرسی جوش‬

‫‪ -5‬تنش زدایی‬

‫‪ -6‬نصب ساپورت )‪(Support‬‬

‫ساپورت )‪:(Support‬‬

‫ساپورت باعث ثابت شدن لوله در محل مورد نظر‪ ،‬حفظ لوله از تنش های داخلی و خارجی‪ ،‬جلوگیری‬
‫از لرزش لوله و ‪ ...‬بکار گرفته می شود ‪.‬‬

‫ساپورت انواع مختلفی از جمله ‪Dummy Support , Shoe , Clamp , Trunnion , Cold‬‬
‫‪ Shoe , Tee Post ,Guide , Hanger‬و ‪ ...‬دارد که بسته به نوع تنش و محل ساپورت بکار گرفته‬
‫می شوند ‪.‬‬

‫‪17‬‬
‫‪ : Dummy Support‬این نوع ساپورت از یک طرف به زیر پایپ جوش شده و از سمت دیگر به زمین متصل‬
‫می شود‪.‬‬

‫(بالشتک) ‪ : Shoe‬این نوع ساپورت از قسمت زیرین به تکیه گاه هایی متصل شده و در قسمت قوسی شکل به‬
‫لوله جوش داده می شود‪.‬‬

‫‪18‬‬
 ‫‪ : Trunnion‬در این نوع ساپورت از قسمت کناری پایپ به عنوان تکیه گاه استفاده می شود ‪.‬‬

‫‪ : Clamp‬این نوع ساپورت برای خطوطی مورد استفاده قرار می گیرد که نمی توان ساپورت را به آنها جوش کرد‪.‬‬

‫‪19‬‬
‫‪ : Hanger‬این نوع ساپورت از قسمت باالیی به یک فنر متصل بوده و قسمت پایینی آن لوله را در بر می گیرد‪..‬‬

‫‪ :Tee Post‬در این نوع ساپورت قسمت زیرین به زمین متصل و قسمت فوقانی به شکل ‪ T‬بوده که لوله به روی‬
‫همین قسمت تکیه داده می شود‪.‬‬

‫‪20‬‬
 ‫اجرای عملیات پایپینگ خطوط زیرزمینی در سایت )‪: UG/(Field‬‬

‫‪ -6‬بازرسی جوش‬ ‫‪ -1‬خاکبرداری‬

‫‪ -7‬تنش زدایی‬ ‫‪ -2‬حمل لوله از انبار به محل سایت‬

‫‪ -8‬ایجاد الیه محافظ‬ ‫‪Laying -3‬‬

‫‪ -9‬خاکریزی )‪(Back Fill‬‬ ‫‪Fit up -4‬‬

‫‪ -5‬جوشکاری )‪(Welding‬‬

‫خاکبرداری‪ :‬خاکبرداری مسیر لوله کشی با عمق و عرض تعیین شده در مدارک پروژه انجام می گردد‪ .‬این‬
‫عملیات عموما توسط بیل مکانیکی انجام می پذیرد‪.‬‬

‫‪ :Laying‬به عملیات ریسه کردن لوله ها در کنار مسیر مورد نظر گفته می شود‪.‬‬

‫ایجاد الیه محافظ در برابر خوردگی‪ :‬حفاظت لوله های زیرزمینی از طریق حفاظت کاتدی همراه با عایق پوش‬
‫کردن صورت می پذیرد‪ .‬عایق کاری به دو صورت سرد و گرم انجام می شود ‪.‬‬

‫عایق کاری سرد‪ :‬شامل فعالیت های زیر می باشد ‪:‬‬

‫تمیزکاری لوله ها به وسیله برس سیمی‪ ،‬سند بالست‪ ،‬ساچمه زنی انجام می شود‪.‬‬

‫اجرای الیه پرایمر روی لوله‬

‫پیچیدن نوار زیری و نوار رویی‬

‫کلیه عملیات فوق در طول لوله (بغیر ا ز محل سرجوش ها) معموال در کارخانه انجام گرفته و لوله به سایت حمل‬
‫می شود‪ .‬محافظت محل سرجوش ها و اتصاالت در زمان اجرا در سایت انجام می گیرد‪.‬‬

‫عایق کاری گرم‪ :‬در این نوع عایق کاری از قطران زغال سنگ یا قیر زغال سنگی استفاده می شود که این قیر با‬
‫استفاده از پرایمر مخصوص خود و نوار پشم شیشه زیر و رویی بکار می رود‪.‬‬

‫خاکریزی)‪ :(Back Fill‬پس از تکمیل عملیات پایپینگ و قرار دادن لوله در محل ترانشه مسیر خاکبرداری شده‬
‫توسط خاک مناسب در الیه های مختلف پر شده و متراکم می گردد‪ .‬این عملیات به دلیل کم عرض بودن محل‬
‫خاکریزی معموال به وسیله کمپکتور دستی انجام می شود‪.‬‬

‫‪21‬‬
 ‫پیش راه اندازی‬

‫پیش راه اندازی شامل مراحل زیر می باشد ‪:‬‬

‫‪ -1‬هیدرو تست‬

‫‪Flushing / Air Blowing -2‬‬

‫‪Reinstatement -3‬‬

‫‪ -4‬پوشش (رنگ آمیزی)‬

‫‪ -1‬هیدرو تست ‪ :‬آزمایشی است جهت کنترل نشتی خطوط که شامل فعالیت های زیر می باشد‬

‫‪ :Line Alignment-1‬چک کردن خطوط از لحاظ مختصات و مطابقت آنها با مختصات موجود در نقشه‪.‬‬

‫‪ :Test Package -2‬به مجموعه ای از نقشه ها و مدارکی گفته می شود که خطوط آنها در ارتباط با یکدیگر‬
‫بوده و دارای فشار تست یکسان و یا نزدیک به هم باشند‪ .‬هدف از تست پکیج تقسیم بندی خطوط به بخش های‬
‫کوچکتر که لوپ نامیده می شوند و بر اساس آن امکان کنترل بهتر و تکمیل خطوط ناقص یا رفع پانچ های تعیین‬
‫شده‪ ،‬انجام می پذیرد‪.‬‬

‫‪ :Punch Cleaning-3‬تست پکیج های تهیه شده جهت تعیین پانچ ها به کارفرما ارسال می گردد‪ .‬پس از تعیین‬
‫شدن پانچ ها‪ ،‬موارد جهت انجام تست توسط پیمانکار برطرف می گردد‪.‬‬

‫‪ -4‬انجام تست‪ :‬ابتدا دوطرف خط تعیین شده را با ‪ Blind Flange‬بسته و داخل آن را با آب پر می کنند وآن را‬
‫تحت فشار(عموما‪5/1‬برابر فشار طراحی) به مدتی که در مدارک پروژه آمده قرار می دهند‪ .‬اگر فشار خط در مدت‬
‫زمان مذکور کاهش نیافت‪ ،‬تست خط مورد تایید می باشد‪.‬‬

‫‪ : Flushin / Air Blowing -2‬این مرحله شامل عملیات خارج کردن آب هیدرو تست و تمیز کاری و‬
‫خشک کردن لوله ها با هوا یا بخار می باشد‪.‬‬

‫‪22‬‬
‫‪ -9‬تثبیت یا ‪ : Reinstatement‬این مرحله شامل بستن کلیه ‪ Valve‬ها در محل خود‪ ،‬باز کردن کلیه قطعات‬
‫موقت و بستن قطعات اصلی ‪ ،‬تکمیل ساپورت ها ‪ ،‬بولت ها ونظیر آن می باشد‪.‬‬

‫‪ -4‬پوشش‪:‬‬

‫برای محافظت تجهیزات و خطوط‪ AG‬در برابر رطوبت و خاک آنها را رنگ آمیزی می کنند که شامل مراحل زیر‬
‫می باشد‪:‬‬

‫‪-1‬تمیزکاری سطح لوله‪ :‬در این مرحله سطوح مورد نظر را کامال تمیز وعاری از هرگونه زنگ‪ ،‬چربی وحتی‬
‫رنگ کارخانه ای می نمایند‪ .‬برای این کار ازروش شن پاشی)‪ (Sand Blast‬ویا ساچمه زنی)‪ (Shot Blast‬استفاده‬
‫می گردد‪.‬‬

‫‪ -2‬رنگ الیه زیرین‪ :‬این الیه رنگ بالفاصله بعد از انجام تمیزکاری سطح در شاپ صورت می پذیرد‪ .‬دراین‬
‫مرحله محل سرجوش ها رنگ آمیزی نمی شود‪ .‬این محل ها پس از انجام عملیات جوشکاری در سایت رنگ آمیزی‬
‫می گردند‪.‬‬

‫‪ -3‬رنگ الیه میانی و نهایی‪ :‬اجرای این الیه از رنگ آمیزی در محل سایت انجام می شود‪.‬‬

‫عایق های حرارتی ‪ :‬جهت جلوگیری از اتالف حرارت و یا جلوگیری از کندانس شدن فرآیند از عایق های‬
‫حرارتی استفاده می شود‪ .‬عایق های حرارتی به دو صورت گرم و سرد می باشند‪.‬‬

‫عایق های گرم‪ :‬جهت چلوگیری از اتالف انرژی حرارتی یا برای حفاظت اشخاص از تماس بدن با لوله های داغ‬
‫(باالی ‪ 65‬درجه) استفاده می شود‪ .‬عایق های گرم معموال از جنس پشم سنگ می باشند که بصورت پتویی‪ ،‬تخته‬
‫ای و یا پیش ساخته وجود دارند‪ .‬برای نصب این عایق ها دور تجهیزات و لوله کشی بایستی از سیم‪ ،‬تسمه و بست‬
‫استفاده کرد‪.‬‬

‫عایق های سرد ‪ :‬جهت جلوگیری از ایجاد تعرق در لوله های با دمای پایین یا حفاظت اشخاص و جلوگیری از‬
‫تماس بدن به لوله استفاده می شود‪ .‬جنس این عایق ها معموال از پلی یورتان بصورت جامد و سخت می باشد‪.‬‬

‫‪23‬‬